-
21 software tool
программное средство, инструментальное ПОлюбая программа или утилита (мн. ч. инструментарий), используемая разработчиками ПО для проектирования, кодирования, отладки и/или поддержки в эксплуатации других программ и приложенийАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > software tool
-
22 debugging statement
= debug statementотладочный оператор, оператор [периода] отладкиоператор, включаемый в отлаживаемую программу для проверки некоторого условия или вывода значений переменных. Из отлаженной программы такие операторы либо удаляются, либо превращаются в строки комментариевАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > debugging statement
-
23 debugger
программа, применяемая разработчиками для поиска и исправления ошибок в программах. Позволяет наблюдать, что реально делает программа при исполнении. Как правило, отладчик обеспечивает установку и удаление в отлаживаемой программе контрольных точек, пошаговое (пооператорное) её исполнение, называемое трассировкой. При трассировке производится отображение выполняемой команды или оператора программы, регистров и флагов. При этом возможен останов программы, просмотр состояния и изменение содержимого переменных, областей памяти, регистров и флагов процессора и т. д. Различают отладчики низкого уровня, работающие с программой в машинных кодах (low-level debugger, machine-language debugger), и отладчики высокого уровня, использующие при отладке также исходные тексты отлаживаемой программы (source code debugger, symbolic debugger).This function simply returns a list of current running processes to the connected debugger. — Эта функция просто выдаёт список текущих процессов подключённому отладчику см. тж. breakpoint, bug, built-in debugger, debug, debugee, debug monitor, debug tool, graphical debugger, integrated debugger, machine language, postmortem debugger, remote debugger, single-step, standalone debugger, tracer
Англо-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > debugger
-
24 debugging
1) (см. тж. code debugging, software debugging) - отладка [программы, ПО]поиск и исправление ошибок в разрабатываемой программе. Когда в начале 1945 г. ЭВМ Mark I была остановлена для ремонта, Грейс Хопер (Grace Hopper) заметила в одном из реле мотылька (bug), которого привлекло выделяемое компьютером тепло и попадание которого, возможно, вызвало сбой. После этого она назвала операцию восстановления работоспособности debugging. Различают отладку в привилегированном режиме (system-mode debugging, kernel-mode debugging) и отладку в пользовательском режиме (user-mode debugging)см. тж. checkout, debug, debug tool, debugger, debugging facility, debugging method, debugging statement, testing plan, tracing2) наладка (оборудования), устранение неисправностейАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > debugging
-
25 debugging facility
см. тж. debug toolАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > debugging facility
-
26 dump
1) дампвывод на экран, в файл или распечатка содержимого экрана (screen dump), области памяти (core dump, memory dump) или файла (file dump). Обычно производится для поиска текстовых сообщений либо с целью выяснить причины зависания компьютера, а также при отладке программы. Существует несколько основных видов дампа: шестнадцатеричный дамп (hex dump), символьный дамп и смешанный. По времени выполнения различают динамический дамп (dynamic dump), он выводится в ходе работы программы, и "посмертный" дамп (crash dump, disaster dump, postmortem dump) - выводится после зависания программы2) делать дампАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > dump
-
27 emulator
1) программа, аппаратно-программная система или микропрограмма, выполняющая эмуляцию (имитацию) другого процессора, программы или устройства. С помощью эмулятора компьютер может выполнять программы, написанные для другой платформы (компьютерной архитектуры и/или операционной системы). Эмуляторы делятся на внутрисхемные (ICE), шинные и программные. Эмуляторы широко применяются для отладки прототипов (prototype) и программ для встраиваемых систем2) программа, выполняющая функции, обычно реализуемые некоторым внешним устройствомсм. тж. terminal emulation3) устройство, инструментальная программа или система, которая при поступлении тех же самых входных данных (сигналов) выдаёт те же самые выходные данные (сигналы), что и моделируемая системасм. тж. simulatorАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > emulator
-
28 screen dump
редко используемый вид дампа, заключающийся в выводе копии содержимого экрана (т. е. того, что видно на экране) в файл или на печатьАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > screen dump
-
29 simulator
1) имитатор, проф. симуляторустройство, инструментальная программа или система, имитирующая поведение, операции или функционирование некоторого устройства или системы, используемая, например, для отладки программ или в целях тестирования. Симулятор от эмулятора отличается тем, что от него требуется аналогичность моделируемой системе только на уровне результата операции2) тренажёрАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > simulator
-
30 one-line
однострочный, построчныйнапример, one-line debug tool - однострочное отладочное средство (такое, как предложение Assert в языке Delphi)Англо-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > one-line
-
31 printlining
внесение в программу временных изменений (добавление операторов печати) для вывода отладочной информации о ходе выполнения программы; полезный способ проверки работы программы (возможно с формированием простого, обычно временного журнала регистрации событий) - в дополнение или даже взамен отладчика (debug tool, debugger)см. тж. loggingАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > printlining
-
32 tracepoint
= trace pointаналогична контрольной точке ( breakpoint), за исключением того, что в ней не происходит останов программы, а только увеличивается счётчик прохождений этой точки. Этот механизм поддерживается не всеми отладчикамиАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > tracepoint
-
33 time
время; период; продолжительность || устанавливать время; распределять время; рассчитывать по времени; согласовывать во времени; синхронизироватьtime in use — время использования; время работы (напр. инструмента)
time on machine — время пребывания ( обрабатываемой детали) на станке
- acceleration timeto cut time — сокращать время (напр. обработки)
- access time
- activation time
- active maintenance time
- active repair time
- activity time
- actual in-cut time
- addition time
- additional time
- adjustable laser ramp-up time
- administrative time
- aggregate travel time
- air-cutting time
- arcing time of pole
- assembly time
- assessed mean time to failure
- ATC time
- attended running time
- attenuation time
- auxiliary time
- available machine time
- available machining time
- available time
- average access time
- average time
- base cycle time
- batch change time
- batch lead time
- batch run time
- block execution time
- block processing time
- bounce time
- braking time to standstill
- braking time
- break time
- breakdown time
- bridging time
- build time
- build-up time
- cam idle time
- cell production time
- changeover cut-to-cut time
- changeover time
- characteristic time
- charge time
- chip-cutting time
- chip-making time
- chip-to-chip toolchange time
- clock cycle time
- closing time
- combined travel/load time
- commissioning time
- component cycle time
- component inspection time
- component time
- computed machine time
- computing time
- control flow time
- control time
- conversion time
- correction time
- corrective maintenance time
- c-percentile storageability time
- c-percentile time to failure
- cumulative cutting time
- cure time
- current fall time
- current rise time
- cut time
- cutting time
- cut-to-cut time
- cycle time
- dead cycle time
- dead time
- debugging time
- delay time
- delivery time
- depalletizing time
- derivative action time
- derricking time
- detection time
- direct manufacture time
- disengaging time
- division time
- door-to-door time
- double-stroke time
- down time
- dry-cycle time
- dwell time
- effective cutting time
- effective dead time
- empty running time
- end-of-job time
- equispaced times
- equivalent running time for wear
- eroding time
- erosion time
- estimation time
- execution time
- exposure time
- fall time
- fast response time
- finishing time
- first-off machining time
- fitting time
- fixture lead time
- floor-to-floor time
- flow time
- forward recovery time
- frame time
- full brazing time
- full operating time
- full soldering time
- gate controlled turn-off delay time
- gate controlled turn-off fall time
- gate controlled turn-off time
- grinding time
- gripper-changing time
- head-changing time
- hobbing time
- holding time
- idle time
- index time
- indexing time
- innovation time
- in-process time
- integral action time
- interarrival time
- interoperation time
- interpolation delay time
- jaw-adjusting time
- job completion time
- job finish time
- laser interaction time
- laser shutter opening time
- laser weld tempering time
- laser-beam dwell time
- laser-beam interaction time
- lead time
- learning time
- loading time
- machine down time
- machine repair time
- machine run time
- machine slack time
- machine wait time
- machine-setting time
- machine-setup time
- machining floor-to-floor time
- machining time
- machining-cycle time
- maintenance down time
- maintenance time
- make time
- manual machining time
- manufacturing cycle time
- manufacturing lead time
- material to end product lead time
- maximum resetting time
- mean time between failures
- mean time to failure
- mean time to repair
- measuring run time
- metal-to-metal time
- minimum accelerating time
- minimum braking time
- move time
- moving time
- multiplication time
- NC machining time
- NC program debug time
- no-failure operating time
- noncut time
- noncutting time
- nonmachining time
- nonproductive machine time
- nonrequired time
- numerical processing time
- observed mean time to failure
- off-machine process time
- off-shift machine down time
- off-shift slack time
- opening time
- operate time
- operating spindle time
- operating time
- operation cycle time
- operation time
- operator's attention time
- operator's reaction time
- operator's time
- optimized contact time
- out-of-cut machine time
- out-of-cut time
- output cycle time
- overall cycle time
- overall lead time
- pallet change time
- pallet processing time
- pallet shuttle time
- parasitic time
- part turnaround time
- partial operating time
- part-waiting time
- payback time
- periodic time
- pickup time
- piece sequence time
- piece time
- planned loading time
- planning lead time
- planning time
- predicted mean time to failure
- preparatory time
- preset operating time before corrective adjustment
- preset operating time
- preset time
- probing time
- process response time
- process time
- processing time
- product development lead time
- product flow time
- product lead time
- production lead time
- production time per piece
- production time per unit
- production time
- productive time
- profiling time
- programming time
- prorated time
- protective power time
- pulse decay time
- pulse response time
- pulse rise time
- pulse time
- queue time
- queueing time
- rapid response time
- reading time
- readout time
- real time
- rechucking time
- recognition time
- recovery time
- release time
- releasing time
- remaining life time
- repair/down cost time
- required time
- reset time
- residence time of materials
- response time
- restoration time
- return time
- reverse recovery current fall time
- reverse recovery current rise time
- reverse recovery time
- rise time
- robot down time
- roughing time
- run time
- running time
- running-in time
- safety lead time
- sampling time
- scan time
- schedule time
- scheduled time
- sensing time
- series machining time
- service time of the tool
- servicing time
- servo update time
- setter time
- setting time
- settling time
- setup time
- ship time
- slack time
- soaking time
- software execution time
- specified no-failure operating time
- specified operating time
- specified time
- spindle cutting time
- spindle run time
- stabilization time
- stand time
- standard handling time
- standard piece time
- starting time
- start-up time
- station time
- station-to-station time
- step response time
- stopping time
- storage cycle time
- storage time
- storageability time
- switching time
- switch-over time
- system time
- table-indexing time
- tape-preparation time
- tape-turnaround time
- target build time
- target time
- teach time
- throughput time
- time of starting
- tool change time
- tool exchange time
- tool index time
- tool life time
- tool-cutting time
- tool-in-cut time
- tooling-response time
- tool-setup time
- tool-to-tool changing time
- total access time
- total changeover time
- total equivalent running time for strength
- total equivalent running time for wear
- total manufacturing cycle time
- total running time
- total sequence time
- to-the-minute time
- transfer time
- transient time
- transit time
- transition time
- traveling time
- turnaround time
- turn-off time
- turn-on time
- undetected failure time
- unit cycle time
- unit production time
- unit time
- up time
- update time
- updating time
- vehicle time per hour
- vehicle-use time
- waiting time
- wakeup time
- warm-up time
- wasted time
- work-change time
- work-cycle time
- work-in-process time
- wrench time
- zero ATC timeEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > time
-
34 monitor
1) контрольное устройство; контрольно измерительное устройство2) видеоконтрольное устройство, ВКУ, (видео)монитор4) вчт. (программа-)монитор; диспетчер; управляющая программа5) экол. осуществлять мониторинг; наблюдать6) горн. гидромонитор7) машиностр. устройство адаптивного управления8) машиностр. монитор10) сварка фирм. монитор ( переносная газорезательная машина-тележка)•-
air activity monitor
-
air monitor
-
announcer monitor
-
area radiation monitor
-
area monitor
-
atmospheric composition monitor
-
background monitor
-
canvas monitor
-
coal pipe monitor
-
color picture monitor
-
color monitor
-
debug monitor
-
environmental noise monitor
-
failure monitor
-
feed-force monitor
-
frequency monitor
-
hands-and-feet contamination monitor
-
hydraulic monitor
-
leakage current monitor
-
limb infrared monitor of the stratosphere
-
low-power radiation monitor
-
machine tool monitor
-
machining monitor
-
methane monitor
-
modulation monitor
-
monochrome monitor
-
multichannel monitor
-
neutron monitor
-
outage monitor
-
output voltage monitor
-
ozone monitor
-
particle monitor
-
personal dust exposure monitor
-
personal monitor
-
phase monitor
-
picture monitor
-
pollution monitor
-
power level monitor
-
power monitor
-
process monitor
-
pulsed jet monitor
-
radiation monitor
-
real-time monitor
-
refreshed monitor
-
remote monitor
-
rock-burst monitor
-
ROM monitor
-
sequence monitor
-
spectrum monitor
-
system monitor
-
thread monitor
-
thunderstorm monitor
-
time-sharing monitor
-
tool breakage monitor
-
tool cycle time monitor
-
tool life monitor
-
video monitor
-
visual range monitor
-
voltage monitor
-
water monitor
-
waveform monitor -
35 program
1) программа || программировать, составлять [подготавливать\] программу; разрабатывать программу || программный3) осуществление программы, проекта, плана•to update program — редактировать [исправлять, корректировать\] программу-
absolute program
-
ACC control program
-
application program
-
assembler program
-
background program
-
benchmark program
-
blue-ribbon program
-
bootstrap program
-
broadcasting program
-
bum initiation program
-
called program
-
calling program
-
channel program
-
checking program
-
CNC inspection program
-
compiler program
-
composition program
-
computer program
-
consulting program
-
contour milling program
-
control program
-
conversational program
-
conversion program
-
coolant dispensing program
-
core program
-
debugging program
-
debug program
-
decision program
-
despooling program
-
development program
-
diagnosis program
-
DNC program
-
drilling bit program
-
drilling mud changeover program
-
drilling mud program
-
drilling program
-
drive cycle simulation program
-
duplicate program
-
earthwatch program
-
editing program
-
educational program
-
emulator program
-
energy-optimal program
-
entertainment program
-
execute-only program
-
executive program
-
exploration program
-
family program
-
finished program
-
fixed program
-
foreground program
-
generating program
-
geological and engineering program
-
Global Atmospheric Research program
-
grinding program
-
hardware program
-
host program
-
incremental program
-
initial loading program
-
initial load program
-
input program
-
input-output program
-
interactive program
-
International Geological Correlation program
-
International Hydrological program
-
international television program
-
interpreter program
-
learning program
-
library program
-
linear program
-
loading program
-
load program
-
machine program
-
machine-language program
-
machining program
-
macro generating program
-
main program
-
maintenance program
-
makeup program
-
manager program
-
man-in-space program
-
manned space program
-
manufacturer program
-
master program
-
mathematics program
-
MDI part program
-
mine supervisory training program
-
mining research program
-
modified part program
-
monitoring program
-
monitor program
-
movement sequence program
-
national program
-
natural heritage program
-
NC program
-
networking program
-
news program
-
numerically intensive program
-
object program
-
off-line diagnostic program
-
operating program
-
Operational Hydrology program
-
output program
-
overlays program
-
overlay program
-
packaged programs
-
part inspection program
-
part program
-
partitioned program
-
PC program
-
portable program
-
preprepared program
-
preset program
-
prime time program
-
processing program
-
product improvement program
-
product update program
-
production program
-
proved NC program
-
punched tape program
-
radio program
-
read-in program
-
recovery program
-
reenterable program
-
relocatable program
-
resident program
-
reverse program
-
robot program
-
robot-independent program
-
rolling program
-
routine program
-
routing program
-
sample program
-
scheduling program
-
self-test program
-
sensor-based program
-
service program
-
sorting program
-
sort program
-
sortware program
-
sound program
-
source program
-
sponsored program
-
sports program
-
spreadsheet program
-
stand-alone program
-
standard program
-
star program
-
stored program
-
stress analysis program
-
structured program
-
style width program
-
subject program
-
supervisor program
-
support program
-
suspended program
-
swarf clearing program
-
symbolic program
-
system program
-
target program
-
teaching program
-
televised program
-
television program
-
temporary diagnostic program
-
test program
-
three-dimensional surface program
-
tool part program
-
trace program
-
training program
-
translating program
-
typesetting program
-
unilateral program
-
unsupported program
-
up-to-date program
-
user program
-
utility program
-
video-tape program
-
video program
-
well casing program
-
well program
-
word processing program
-
work station program
-
World Climate Applications program
-
World Climate Data program
-
World Climate Impact Studies program
-
World Climate program
-
World Climate Research program -
36 time
1) время || измерять [определять\] время; отмечать время; хронометрировать2) период [интервал\] времени4) срок; длительность, продолжительность5) темп; такт6) хронировать; синхронизировать; осуществлять привязку по времени7) регулировать взаимное положение фаз периодических процессов•time on — время включения; продолжительность пребывания во включенном состоянии;time to failure — наработка на отказ;time to repair — 1. наработка до ремонта 2. время ремонта-
absolute time
-
acceleration time
-
acceptance time
-
access time
-
acquisition time
-
action time
-
active repair time
-
actual airborne time
-
actual time
-
actuation time
-
addition time
-
add time
-
addressing time
-
administrative time
-
advance time
-
ageing time
-
aging time
-
air cutting time
-
air time
-
alignment time
-
annealing time
-
apparent time
-
arcing time
-
arc time
-
arrestment time
-
arrival time
-
assembly time
-
astronomical time
-
atomic time
-
attack time
-
attenuation time
-
average time
-
averaging time
-
backup time
-
baking time
-
base transit time
-
basin lag time
-
batch-free time
-
block-to-block time
-
blowing time
-
braking time
-
break contact release time
-
bridging time
-
bubble penetration time
-
bubble waiting time
-
build up time
-
burning time
-
burn-off time
-
burst time
-
caging time
-
calendar time
-
capture time
-
carbonizing time
-
carrier transit time
-
cell production time
-
chambering time
-
changeover time
-
characteristic time
-
charge time
-
check-in time
-
chill time
-
chock-to-chock time
-
civil time
-
clear time
-
clearing time
-
clipping time
-
closing time
-
compilation time
-
computer time
-
conditioning time
-
contact time
-
continuous recording time
-
continuous time
-
conversion time
-
cooking time
-
cool time
-
critical time
-
cumulative cutting time
-
cumulative operating time
-
cure time
-
current impulse time
-
current time
-
current-rise time
-
cutoff time
-
cutting time
-
cutting-in time
-
cycle time
-
damping time
-
data-hold time
-
daylight saving time
-
dead time
-
debatable time
-
debugging time
-
debug time
-
decay time
-
deceleration time
-
definite minimum inverse operating time
-
definite operating time
-
deionization time
-
delay time
-
departure time
-
detention time
-
development time
-
discharge time
-
disconnection time
-
discrete time
-
divide time
-
door-to-door time
-
down time
-
drift-transit time
-
drift time
-
drive time
-
dropout time
-
dust-free time
-
dwelling time
-
dwell time
-
early finish time
-
early start time
-
effective time
-
elapsed time
-
emptying time
-
engine ground test time
-
engine operating time
-
engine run-in time
-
engineering time
-
entry time
-
ephemeris time
-
erase time
-
error-free running time
-
estimated elapsed time
-
estimated time of checkpoint
-
execution time
-
exposure time
-
extinction time
-
fall time
-
fast time
-
fault clearing time
-
fault time
-
fetch time
-
firing time
-
first copy-out time
-
flash-off time
-
flight block time
-
flight dual instruction time
-
flight duty time
-
flight time
-
flooding time
-
floor-to-floor time
-
flotation time
-
flushing time
-
flyover time
-
forepumping time
-
forge time
-
freezing time
-
fuel-doubling time
-
fueling time
-
fuel-residence time
-
full operating time
-
fusing time
-
gate-controlled delay time
-
gate-controlled rise time
-
gate-controlled turn-on time
-
gate-controlled-turn-off time
-
gating time
-
generation time
-
Greenwich mean time
-
gross-coking time
-
ground operating time
-
group delay time
-
guard time
-
gyro erection time
-
handling time
-
heat time
-
high-water time
-
holding time
-
hold time
-
hold-off time
-
idle running time
-
idle time
-
ignition time
-
impulse front time
-
impulse tail time
-
incidental time
-
ineffective time
-
initial setting time
-
in-pile time
-
installation time
-
instruction time
-
instrument flight time
-
interaction time
-
interarrival time
-
interpulse time
-
interrupting time
-
intrinsic time
-
ionization time
-
keeping time
-
lag time of flow
-
lag time
-
landing gear extension time
-
latency time
-
lead time
-
leading-edge time
-
life time
-
local time
-
lockage time
-
locking time
-
low-water time
-
machine time
-
maintenance time
-
make contact operating time
-
make contact release time
-
make time
-
make-break time
-
manipulation time
-
Markov's time
-
Markov time
-
maximum permissible short-circuit clearing time
-
mean time between failures
-
mean time between power failures
-
melting time
-
mill delay time
-
mill pacing time
-
mixing time
-
modal transit time
-
monolayer time
-
moving time
-
multiplication time
-
near-real time
-
Newtonian time
-
no-load running time
-
nonreal time
-
normally-closed contact release time
-
nuclear time
-
nucleation time
-
object time
-
observation time
-
off time
-
off-stream time
-
on time
-
on-stream time
-
opening time
-
operating time
-
operator's time
-
optimized contact time
-
orbit phasing time
-
outage time
-
output voltage setup time
-
overall cycle time
-
paralysis time
-
partial operating time
-
particle residence time
-
peak-load time
-
periodic time
-
pickup time
-
plasma time
-
playing time
-
poison override time
-
predetermined time
-
preroll time
-
preset time
-
press down time
-
pressure resistance time
-
prestrike time
-
production pitch time
-
productive time
-
program fetch time
-
program testing time
-
propagation delay time
-
propagation time
-
proper time
-
pulling-out time
-
pull-out time
-
pull-in time
-
pull-up time
-
pulse fall time
-
pulse rise time
-
pulse time
-
ramp time
-
reaction time
-
read time
-
readiness time
-
reading readout time
-
reading time
-
real time
-
recession time
-
reclosing dead time
-
reclosing time
-
recovery time
-
reference time
-
release time
-
remaining life time
-
repair time
-
reset time
-
residence time
-
response time
-
restoration time
-
retention time
-
retrace time
-
retrieval time
-
reverberation time
-
reversal time
-
rewind time
-
rig time
-
rig total operating time
-
rig-down time
-
rig-up time
-
rise time
-
rolling time
-
roughing time
-
round-trip time
-
route-setting time
-
run time
-
run-down time
-
running time
-
running-down time
-
running-in time
-
run-up time
-
scheduled departure time
-
screen time
-
search time
-
seed-free time
-
seek time
-
selection time
-
self-extinction time
-
service time
-
serviceable time
-
servicing time
-
set time
-
setting time
-
settling time
-
setup time
-
shelf time
-
shipping time
-
ship time
-
shot time
-
sidereal time
-
signal modulation time
-
signal transit time
-
simulated time
-
sludging time
-
snubbing time
-
soaking time
-
solar time
-
sowing time
-
specified time
-
spending time
-
spray-on time
-
stabilization time
-
standard time
-
standing time
-
starting time
-
start time
-
station time
-
stay-down time
-
stock-descent time
-
stop time
-
stopping time
-
storage time
-
subtraction time
-
subtract time
-
succession time
-
summer time
-
sweep time
-
switchgear operating time
-
switching time
-
switchover time
-
tack-free time
-
takedown time
-
tap-to-tap time
-
task time
-
thermal death time
-
throughput time
-
time of arrival
-
time of coincidence
-
time of delivery
-
time of fall
-
time of flight
-
time of persistence
-
time of swing
-
tool-in-cut time
-
track time
-
traffic release time
-
trailing-edge time
-
trailing time
-
transfer time
-
transient time
-
transit time
-
transition time
-
translating time
-
transmission time
-
traveling time
-
travel time
-
trigger time
-
trip time
-
troubleshooting time
-
true time
-
turnaround time
-
turn-off time
-
turn-on time
-
turnover time
-
turnround time
-
unit time
-
universal time
-
up time
-
useful time
-
vehicle-off-the-road time
-
viewing time
-
waiting time
-
wait time
-
waiting-on-cement time
-
warm-up time
-
wavefront time
-
wavetail time
-
write time
-
Zebra time
-
zero time
-
zonal time
-
Zulu time -
37 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
38 monitor
2) встроенная управляющая программа, предназначенная для отладки микропроцессорной системы и работы с ней при отсутствии ОС3) (см. тж. monitoring tool) - программа или устройство, подключаемые к объекту тестирования (исследования) для управления, регистрации и/или анализа его поведения4) программа, управляющая другими программами или контролирующая их5) отслеживать, контролировать; наблюдать, следитьАнгло-русский толковый словарь терминов и сокращений по ВТ, Интернету и программированию. > monitor
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Debug (command) — Infobox Software name = Debug author = Tim Paterson developer = Microsoft operating system = DOS, MS DOS, OS/2, Microsoft Windows genre = Debugger website = [http://technet.microsoft.com/en us/library/bb491040.aspx Debug] debug is a command in… … Wikipedia
debug (command) — This article is about a shell command. For programming method, see Debugging. Debug Original author(s) Tim Paterson Developer(s) Microsoft Operating system DOS, MS DOS, OS/2, Microsoft … Wikipedia
Debug room — A debug room is a location in a computer game, structured like other rooms in the game, within which game playing actions can be used to set options, pick characters and items, and control other aspects of game play. It is not intended to be… … Wikipedia
Background Debug Mode interface — Background Debug Mode (BDM) interface is an electronic interface that allows debugging of embedded systems. Specifically, it provides in circuit debugging functionality in microcontrollers. It requires a single wire and specialized electronics in … Wikipedia
Windows Malicious Software Removal Tool — Malicious Software Removal Tool A screenshot of Malicious Software Removal Tool Developer(s) Mic … Wikipedia
SIMON (Batch Interactive test/debug) — was a proprietary test/debugging toolkit for interactively testing Batch programs designed to run on IBM s System 360/370/390 architecture. It operated in two modes, one of which was full Instruction Set Simulator mode and provided Instruction… … Wikipedia
Programming tool — A programming tool or software development tool is a program or application that software developers use to create, debug, maintain, or otherwise support other programs and applications. The term usually refers to relatively simple programs that… … Wikipedia
SQL Programming Tool — In the field of software, SQL programming tools provide platforms for database administrators (DBAs) and application developers to perform daily tasks efficiently and accurately.Database administrators and application developers often face… … Wikipedia
Cross-platform Audio Creation Tool — Not to be confused with xACT, a GUI frontend for a collection of open source audio codecs, for the Mac. Cross platform Audio Creation Tool (XACT) is an audio programming library and engine released by Microsoft as part of the DirectX SDK. [1] It… … Wikipedia
EMMA (code coverage tool) — EMMA is an open source toolkit for measuring and reporting Java code coverage. EMMA is distributed under the terms of Common Public License v1.0.EMMA features at a glance: * EMMA can instrument classes for coverage either offline (before they are … Wikipedia
Nexus (standard) — Nexus or IEEE ISTO 5001 2003 is a standard debugging interface for embedded systems. Contents 1 Features 2 Compliance classes 3 See also 4 Further reading … Wikipedia