-
61 az günün adamı değildir
-
62 baba
оте́ц (м) па́па (м)* * *1) оте́ц, па́паbabalarımız — на́ши отцы́, на́ши пре́дки
2) перен. основополо́жник, оте́ц (чего-л.)4) босс (главарь торговцев оружием, наркотиками и т. п.)5) столб, сто́йка ( брус кровельных стропил)6) мор. кнехт7) земляно́й столб ( оставленный для подсчёта кубатуры вынутого грунта)8) перен. покрови́тель9) см. ata••babaları koruk yer oğlunun dişi kamaşız — посл. оте́ц ест недозре́вший ки́слый виногра́д, а оско́мина у сы́на
- babam- git babam git yol bitmez ki...
- baba değil tırabzan babası
- babasının hayrına
- babadan oğula
- bunlar babadan oğula doktordurlar
- babasının oğlu
- babana rahmet!
- babaları tutmak olmak
- babaları üstünde olmak -
63 bir
оди́н* * *1) оди́нbirimiz — оди́н из нас
2) одина́ковыйbenim için hepsi bir — мне всё равно́
3) еди́ныйbir bütün — еди́ное це́лое
4) како́й-нибудьbir kitap ver — дай каку́ю-нибудь кни́гу
5) како́й-тоsizi bir adam aradı — вас спра́шивал како́й-то челове́к
6) тако́й...bir yağmur tuttu ki — припусти́л тако́й дождь...
7) так (сильно и т. п.)bir düştüm ki... — я так упа́л, что...
bir tuhaf bakıyor — он так стра́нно смо́трит
8) то́лько, лишьbunu bir o bilir — э́то лишь то́лько он зна́ет
bir tat beğenirsin — ты то́лько попро́буй - понра́вится
9) разhaftada bir — раз в неде́лю
bu bir — э́то раз; э́то во-пе́рвых
10) -ка, ну́-каo yılları bir hatırlayın — вспо́мните-ка те го́ды
••bir çiçekle bahar / yaz olmaz — посл. одна́ ла́сточка весны́ не де́лает
bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var — посл. па́мять о ча́шке ко́фе живе́т со́рок лет; ≈ добро́ не забыва́ется
bir koltuğa iki karpuz sığmaz — посл. ≈ за двумя́ за́йцами пого́нишься, ни одного́ не пойма́ешь
bir koyundan iki post çıkmaz — посл. с одно́й овцы́ де́сять шкур не сни́мешь
- bir âlembir uyuz keçi bir sürüyü boklar — посл. одна́ парши́вая овца́ всё ста́до по́ртит
- bir araba dolusu
- bir arada
- bir aralık
- bir araya gelmek
- bir aşağı bir yukarı
- bir atımlık barutu kalmak
- bir avuç
- bir ayağı çukurda olmak
- bir baltaya sap olmak
- bir başına
- bir baştan bir başa
- bir ben bilirim
- bir de Allah
- bir... bir...
- bir çekirdek geri kalmamak
- bir çırpıda
- bir daha
- bir daha yapmam
- bir dalda durmamak
- bir damla
- bir de
- bir de ne göreyim
- bir dediği iki olmamak
- bir derece
- bir dereceye kadar
- bir deri bir kemik
- bir don bir gömlek
- bir bu eksikti
- bir göz gülmek
- bir gün
- bir içim su
- bir kaşık suda boğmak
- bir kazanda kaynamak
- bir paralık etmek
- bir solukta
- bir şey değil
- bir tahtası eksik
- bir taşla iki kuş vurmak
- bir varmış bir yokmuş
- bir yastıkta kocamak -
64 deli
сумасше́дший* * *1) сумасше́дший, безу́мный, умалишённый, душевнобольно́йdeliler yurdu — сумасше́дший дом тж. перен.
2) перен. бу́йный, бу́рныйdeli ağaç — быстрорасту́щее де́рево
3) перен. поме́шанный (на ком-чём-л.)çocuk delisi — безу́мно лю́бящий дете́й
kitap delisi — стра́стный книголю́б
oyun delisi — аза́ртный игро́к
deli olmak — а) сойти́ с ума́, стать сумасше́дшим; б) стра́шно обра́доваться, обезу́меть от ра́дости; в) сходи́ть с ума́ по кому-чему
bu kız için deli oluyor — он без ума́ от э́той де́вушки
••deliye her gün bayram — погов. дураку́ ка́ждый день пра́здник
- deliye dönmekdelinin eline değnek vermek — погов. пусти́ть козла́ в огоро́д
- deli gibi
- deli kızın çeyizi gibi
- deli Raziye gibi
- deli saraylı
- deli saraylı gibi -
65 deme
1) гл. имя от demek Idemem şu ki — я хочу́ сказа́ть сле́дующее...
onun böyle deme sine bakmayın — не обраща́йте внима́ние на то, что он говори́т
2) прост. стихотворе́ние3) смысл, значе́ниеbu söz ne demeye gelir? — что означа́ет э́то сло́во?
•• -
66 dert
го́ре (с)* * *озвонч. -di1) страда́ние; муче́ние; [душе́вная] больdert çekmek — страда́ть, терпе́ть му́ки
2) го́ре, несча́стье; беда́derdini açmak / anlatmak — рассказа́ть о своём го́ре
derdini deşmek — береди́ть ра́ны
dert [derdini] dökmek — излива́ть своё го́ре; расска́зывать о свои́х страда́ниях
dert üstüne dert — беда́ к беде́
dert yanmak — а) се́товать / жа́ловаться на свою́ несча́стную судьбу́; б) пла́каться, расска́зывать о своём го́ре / беде́, несча́стье и т. п.
3) сло́жная пробле́ма, тре́бующая разреше́ния; забо́та, печа́ль разг.dert değil! — не сто́ит придава́ть значе́ния!, не сто́ит беспоко́иться!
derdine düşmek — иска́ть вы́ход из затрудни́тельного положе́ния
derdi günü — одна́ еди́нственная забо́та
onun derdi günü roman okumak! — у него́ одна́ забо́та - чита́ть рома́ны!
4) неизлечи́мая боле́знь тж. перен. ; тяжёлый неду́гderde derman — цели́тельное сре́дство
derdi tepmek — а) [сно́ва] дать о себе́ знать, взбудора́жить (о горе, печали и т. п.); б) возврати́ться - о боле́зни
her derde deva — панаце́я
5) прост. о́пухоль, ши́шкаboynunda dert çıkmış — у него́ на шее́ образова́лась ши́шка
••derdini veren dermanını da verir — посл. [Алла́х] дал го́ре, он даст и избавле́ние
dert ağlatır aşk söyletir — погов. го́ре заставля́ет пла́кать, а любо́вь - петь
söylemeyen derdini derman bulamaz — посл. дитя́ не пла́чет - мать не разуме́ет
- derdini Marko Paşaya anlatdert gider ama yeri boş kalmaz — посл. на ме́сто уходя́щего го́ря прихо́дит но́вое
-
67 deyiş
1) мане́ра говори́ть / произноси́ть; вы́говор2) разъясне́ние, объясне́ние; изложе́ниеonun deyişine bakılıra iş öyle değil — е́сли суди́ть по его́ объясне́нию, де́ло обстои́т не так
-
68 diğer
(ударение: díğer) друго́й* * *1.друго́й, ино́йdiğer adamlar — ины́е / други́е лю́ди
diğer tarzda — в друго́м ви́де
2.diğer tabirle — други́ми слова́ми
друго́йdiğerlerinden geçinmek — корми́ться за счёт други́х
diğerinin zararına — в уще́рб друго́му
biri, diğerini peşinden çeker — одно́ влечёт за собо́й друго́е
bu değil diğeri — не э́тот, [а] друго́й
-
69 dikim
-
70 doyumluk
озвонч. -ğu1) коли́чество, доста́точное для насыще́ния / удовлетворе́нияdoyumluk değil tadımlık — не для сы́тости, а для про́бы
2) диал. добы́ча, награ́бленное добро́ -
71 el
кисть (ж) рука́ (ж)* * *I1) рука́, ру́киel sıkmak — пожа́ть ру́ку
el sıkışma — рукопожа́тие
2) ру́чкаkapı eli — дверна́я ру́чка
3) ход ( в некоторых играх)şimdi el bende — сейча́с мой ход
4) счётное слово разhavaya üç el ateş etti — он сде́лал три вы́стрела в во́здух
••elini veren kolunu alamaz — посл. ему́ дай па́лец, он ру́ку отхва́тит
elinle ver ayağınla ara — погов. ему́ дай [в долг] рука́ми, а [обра́тно] проси́ нога́ми
- elde- eldeki- elde mi?- elden- elinde
- elinden- eliyle- el açmak- eline ağır
- ele alınmaz
- ele almak
- eline almak
- el altında
- elinin altında
- el altından
- el atmak
- ele avuca sığmamak
- eli ayağı bağlı
- eli ayağı buz kesilmek
- el ayak çekilmek
- eli ayağı düzgün
- eline ayağına kapanmak
- elini ayağını kesmek
- elini ayağını çekmek
- elini ayağını öpeyim!
- eli ayağı tutmak
- eli ayağı kesilmek
- eli ayağı tutmamak
- eline ayağına üşenmemek
- ele bakmak
- eline bakmak
- el basmak
- eli boş dönmek
- eli boş gelmek
- eli böğründe kalmak
- eli koynunda kalmak
- elini çabuk tutmak
- el çekmek
- elini çekmek
- elden çıkarmak
- elden çıkmak
- el çırpmak
- eli dar
- eli darda
- el değiştirmek
- el değmemiş
- eline doğmak
- eli dursa ayağı durmaz
- eline düşmek
- elden düşürmemek
- eli ekmek tutmak
- elden ele dolaşmak
- elden ele gezmek
- el elden üstün
- el ele vermek
- el ense etmek
- eli ermez gücü etmez
- elini eteğini çekmek
- eline eteğine doğru
- el etek öpmek
- eline eteğine sarılmak
- el etmek
- elde etmek
- elden geçirmek
- ele geçirmek
- ele geçmek
- eline geçmek
- elinden geleni ardına
- elinden geleni arkasına komamak
- elinden geleni bırakmamak
- elden geleni yapmak
- elinden geleni yapmak
- elden gelmek
- elinden gelmek
- elinden gelse...
- elden ne gelir?
- elden gelmemek
- elinden gelmemek
- eli genişlemek
- elde gezmek
- ellerde gezmek
- elinin hamuruyla erkek işine karışmak
- elinden hiç bir şey kurtulmaz
- elinden bir iş çıkmamak
- elinden kaza çıkmak
- elinden bir kaza çıkmak
- elinden iş gelmemek
- elinden bir iş gelmemek
- eli işe yatmak
- elini kalbine koyarak söylemek sürmek
- elini kalbine koyarak düşünmek sürmek
- elini kalbine koyarak hüküm sürmek
- elden kaçırmak
- el kaldırmak
- eli kalem tutmak
- elinde kalmak
- eline kalmak
- elinden kan çıkmak
- elini kana bulamak
- el katmak
- eli kırılmak
- elini kolunu bağlamak
- eli kolu bağlı kalmak
- elini kolunu sallaya sallaya gelmek
- elini kolunu sallaya sallaya gezmek
- el koymak
- eli koynunda - elinden hiç bir şey kurtulmamak
- eli kurusun!
- eli olmak
- elinde olmak
- elde olmamak
- elinde olmamak
- elini oynatmak
- eli para görmek
- eline sağlık!
- elinize sağlık!
- elini sallasa ellisi başını sallasa tellisi
- elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak
- eli silâh tutan
- eline su dökemez
- el sürmemek
- eli şakağında
- el tazelemek
- el tutmak
- elinde tutmak
- elinden tutmak
- elle tutulacak tarafı kalmamak
- elle tutulacak yanı kalmamak
- elle tutulur gözle görülür
- el uzatmak
- el üstünde tutmak
- eli varmamak
- eli gitmemek
- el vermek
- ele vermek
- el vurmamak
- eli yatmak
- bu işte eli yok
- eller yukarı!
- bir eli yağda bir eli balda II1) чужо́й, чужа́к2) страна́, крайyabancı ellerde — в чужи́х края́х, на чужби́не
3) наро́д, населе́ние4) пле́мя••elin ağzı torba değil ki büzesin — посл. на чужо́й рото́к не наки́нешь плато́к
el ile gelen düğün bayram — посл. ≈ на миру́ и смерть красна́
elin derdi ele masal gelir — посл. чужу́ю беду́ рука́ми разведу́
- el kapısında çalışmakel kazanıyla aş kaynatmak — погов. прийти́ на гото́венькое
-
72 evvelki
1) предыду́щий, предше́ствующийevvelki daha iyiydi — предыду́щий был лу́чше
2) позапро́шлыйevvelki gün — позавчера́
dün değil evvelki gün geldi — не вчера́, а позавчера́ он приходи́л
evvelki yıl — а) позапро́шлый год; б) в позапро́шлом году́
-
73 fena
ду́рно* * *1.плохо́й, скве́рный2.fena hava — плоха́я пого́да
пло́хо, скве́рно3.fena korkmak — си́льно испуга́ться
плохо́еfenaya yormak — а) истолкова́ть в плохо́м смы́сле; б) истолкова́ть к плохо́му
••fena gelmeyince iyiliğin kadri bilinmez — посл. не позна́в плохо́го, не оце́нишь хоро́шего
- fena etmek - fenasına gitmekfena haber tez duyulur — посл. плохи́е ве́сти не стоя́т на ме́сте
- fena gözle bakmak
- fena olmak
- fenaya sarmak
- fena yapmak
- yerine vurmak -
74 gidişat
разг.1) собы́тия, ход собы́тий / делgidişat iyi değil gibi — дела́, ка́жется, иду́т нева́жно
2) поведе́ние, посту́пки -
75 görümlük
озвонч. -ğüпредназна́ченное для обозре́нияbu mal satılık değil, görümlüktür — э́тот това́р не для прода́жи, а для пока́за
•• -
76 görünüşe göre
= görünüşüne göre по [вне́шнему] ви́ду; с ви́дуgörünüşüne göre fakir bir adama benziyor — а) с ви́ду он похо́ж на бедняка́; б) су́дя по всему́; по-ви́димому
görünüşe göre fena bir adam değil — су́дя по всему́, он неплохо́й челове́к
-
77 had
удв. -ddi; тж. перен.грани́ца, рубе́ж, преде́л, граньhaddini aşmak — теря́ть чу́вство ме́ры
haddini bildirmek — поста́вить кого-л. на ме́сто, осади́ть
haddini bilmek — знать ме́ру, знать грани́цы [дозво́ленного], знать своё ме́сто
haddinden fazla — чрезме́рно, сверх ме́ры
haddi kifayeyi bulmak — дости́чь преде́ла, быть доста́точным (по своим размерам, по весу и т. п.)
••- haddine mi düşmüş?
- haddi olmamak
- bana akıl öpretmek onun haddi değil -
78 harç
I озвонч. -cıтра́та, расхо́дыharcını görmek — нести́ расхо́ды
mahkeme harcı — суде́бные изде́ржки
yol harcı — командиро́вочные; путевы́е расхо́ды
••- harcı olmak II озвонч. -cı1) строи́тельный материа́л (цемент, известь и т. п.); строи́тельный раство́рtemel harcı — раство́р для фунда́мента
2) припра́ва; запра́вка ( при приготовлении пищи)3) отде́лка ( на одежде), прикла́д ( для одежды)4) обрабо́танный уча́сток земли́, обрабо́танная земля́ -
79 hasebi nesebi
происхожде́ниеhasebi nesebi belli değil — его́ происхожде́ние неизве́стно
-
80 hérkes
все* * *ка́ждый, вся́кийhérkes bunu bilir — ка́ждый э́то зна́ет
bu hérkesin yapacağı iş değil — не вся́кий э́то смо́жет сде́лать
hérkes bir hava çalıyor — у ка́ждого своё мне́ние
••hérkesin arşınına göre bez vermezler — посл. зако́ны / пра́вила существу́ют для всех
hérkesin geçtiği köprüden sen de geç — посл. иди́ то́й же доро́гой, что и други́е
hérkes gider Mersiné biz gideriz tersine — посл. де́лать / поступа́ть наоборо́т
hérkes kaşık yapar, ama sapını ortaya getiremez — посл. ка́ждый уме́ет де́лать ло́жку, а вот вы́точить ру́чку то́чно посереди́не не ка́ждый мо́жет
hérkesin yorulduğu yere han yapılmaz — посл. постоя́лый двор не стро́ят для ка́ждого там, где он устаёт
См. также в других словарях:
değil — is. Cümle içinde art arda kullanılan iki veya daha çok özneyi, tümleci, yüklemi, aralarından bazılarına olumsuzluk kavramı vererek birbirine bağlayan veya yüklemin olumsuz çekimini sağlayan kelime Bu direniş çetin değil, haşin değil, yürek… … Çağatay Osmanlı Sözlük
değil mi ki — madem, mademki … Çağatay Osmanlı Sözlük
yenilir yutulur şey değil — 1) yenmeyecek nitelikte olan (yiyecek) 2) hoşa gitmeyen, beğenilmeyen nitelikte olan Kağnı gıcırtısını sineye çekmek zor, bu zıkkım pek yenir yutulur şey değil ki! B. R. Eyuboğlu 3) çok ağır (söz) 4) mec. kendisiyle başa çıkılamayacak durumda… … Çağatay Osmanlı Sözlük
boru değil (veya boru mu bu?) — hlk. azımsanacak, küçümsenecek, önem verilmeyecek şey değil anlamında kullanılan bir söz Gençlik bu, boru değil. A. İlhan … Çağatay Osmanlı Sözlük
akıl işi değil — akla uygun değil, doğru değil anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
el âlemin ağzı torba değil ki büzesin — elin ağzı torba değil ki büzesin … Çağatay Osmanlı Sözlük
herkesin ağzı torba değil ki büzesin — elin ağzı torba değil ki büzesin … Çağatay Osmanlı Sözlük
kabil değil — imkânsız, imkânı yok Şu sırta kadar çıkmazsak kabil değil, faciayı tamamıyla göremezsiniz, diyor. F. R. Atay … Çağatay Osmanlı Sözlük
erkek arslan arslan da dişi arslan arslan değil mi? — güçlülük ve yüreklilik yalnızca erkeklerde değil kadınlarda da vardır anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
hiç değil — asla, kesinlikle Küçük tıpkı dedesi. Hiç değil … Çağatay Osmanlı Sözlük
av vuranın değil alanın — bir şeyden, sahibi değil de başkası yararlanıyorsa asıl sahip yararlanan kişidir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük