Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

dŏcĕo

  • 21 docibilis

    dŏcĭbĭlis, e, adj. [doceo], that learns easily, teachable, apt (late Lat.), Tert. Mon. 12 al.; Ambros. in Psa. 47, 21 fin.; Vulg. 2 Tim. 2, 24:

    docibiles Dei,

    disciples of God, taught by God, id. Johan. 6, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > docibilis

  • 22 docilis

    dŏcĭlis, e, adj. [doceo], easily taught, docile.
    I.
    Prop. (freq. and class.).— Absol.:

    belua docilis et humanis moribus assueta,

    Cic. Rep. 2, 40; id. de Or. 2, 19, 80; Liv. 23, 29; Quint. 2, 9, 3; Hor. C. 3, 11, 1; id. Carm. Sec. 45 et saep.; cf. in the comp., Quint. 1, 12, 9; 4, 2, 24.—With ad:

    ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 17, 3; Cic. Fam. 7, 20, 3; id. Tusc. 2, 6; Curt. 8, 31, 16; in the comp., Plaut. Bacch. 1, 2, 56.—With abl.:

    habebant luscinias Graeco atque Latino sermone docilis,

    Plin. 10, 42, 59, § 120:

    omnes imitandis turpibus,

    Juv. 14, 40.— Poet., with gen.:

    modorum,

    Hor. C. 4, 6, 43:

    pravi,

    id. S. 2, 2, 52:

    fallendi,

    skilful, Sil. 3, 233:

    freni (equus),

    id. 16, 360; and with inf.:

    cerva accedere mensis,

    id. 13, 120.—
    II.
    Transf. of things:

    capilli,

    Ov. Am. 1, 14, 13:

    os,

    id. ib. 3, 344:

    et bibula chrysocolla,

    Plin. 33, 5, 26, § 88: hasta relegi et relinqui, Val. Fl. 6, 237:

    ingenium,

    Nep. Dion. 1, 2:

    pavor pascere rumorem,

    Sil. 4, 8 et saep.— Sup. does not occur.— Adv.: dŏcĭlĭter, with docility, teachably, acc. to Diom. p. 401 P.

    Lewis & Short latin dictionary > docilis

  • 23 dociliter

    dŏcĭlis, e, adj. [doceo], easily taught, docile.
    I.
    Prop. (freq. and class.).— Absol.:

    belua docilis et humanis moribus assueta,

    Cic. Rep. 2, 40; id. de Or. 2, 19, 80; Liv. 23, 29; Quint. 2, 9, 3; Hor. C. 3, 11, 1; id. Carm. Sec. 45 et saep.; cf. in the comp., Quint. 1, 12, 9; 4, 2, 24.—With ad:

    ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 17, 3; Cic. Fam. 7, 20, 3; id. Tusc. 2, 6; Curt. 8, 31, 16; in the comp., Plaut. Bacch. 1, 2, 56.—With abl.:

    habebant luscinias Graeco atque Latino sermone docilis,

    Plin. 10, 42, 59, § 120:

    omnes imitandis turpibus,

    Juv. 14, 40.— Poet., with gen.:

    modorum,

    Hor. C. 4, 6, 43:

    pravi,

    id. S. 2, 2, 52:

    fallendi,

    skilful, Sil. 3, 233:

    freni (equus),

    id. 16, 360; and with inf.:

    cerva accedere mensis,

    id. 13, 120.—
    II.
    Transf. of things:

    capilli,

    Ov. Am. 1, 14, 13:

    os,

    id. ib. 3, 344:

    et bibula chrysocolla,

    Plin. 33, 5, 26, § 88: hasta relegi et relinqui, Val. Fl. 6, 237:

    ingenium,

    Nep. Dion. 1, 2:

    pavor pascere rumorem,

    Sil. 4, 8 et saep.— Sup. does not occur.— Adv.: dŏcĭlĭter, with docility, teachably, acc. to Diom. p. 401 P.

    Lewis & Short latin dictionary > dociliter

  • 24 docte

    docte, adv., v. doceo, P. a. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > docte

  • 25 doctor

    doctor, ōris, m. [doceo], a teacher, instructor, Cic. de Or. 1, 6, 23; 3, 15, 57; id. Div. 1, 3, 6; id. Or. 33, 117; Quint. 2, 2, 2; Hor. C. 4, 6, 25; id. S. 1, 1, 26; Vulg. Matt. 22, 35 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > doctor

  • 26 doctus

    doctus, a, um, Part. and P. a., from doceo.

    Lewis & Short latin dictionary > doctus

  • 27 documentum

    dŏcŭmentum, i (dŏcŭmen, Lucr. 6, 392;

    and dŏcĭmen,

    Ter. Maur. p. 2425 P.), n. [doceo:

    documenta quae exempla docendi causa dicuntur,

    Varr. L. L. 6, § 62 Müll.], a lesson, example (either for instruction or warning); a pattern, warning; a proof, instance, specimen, etc. (class.).
    (α).
    With gen.:

    P. Rutilius documentum fuit hominibus nostris virtutis, antiquitatis, prudentiae,

    Cic. Rab. Post. 10, 27; cf. Suet. Aug. 51:

    humanorum casuum,

    Liv. 45, 40, [p. 606] 6:

    periculi,

    id. 1, 52, 4:

    fidei dare,

    id. 22, 39:

    eloquentiae dare, 45, 37: patientiae dare,

    Tac. Agr. 2; cf. id. H. 4, 60:

    judicii mei,

    id. ib. 1, 15:

    cavendae similis injuriae,

    Liv. 3, 50:

    sui dare,

    id. 32, 7; Curt. 7, 11, 5:

    multa egregii principis dare,

    Suet. Galb. 14; cf. Vell. 2, 42:

    quarum rerum maxuma documenta haec habeo quod, etc.,

    Sall. C. 9, 4:

    omnis exempli, Liv. praef. § 10: esse documentum adversus aliquid,

    id. 9, 46, 8:

    satis ego documenti in omnes casus sum,

    id. 30, 30, 16:

    alicujus rei esse documento,

    Quint. 7, 1, 2.—
    (β).
    With a rel. or interrog. clause:

    dederas enim, quam contemneres populares insanias, jam inde ab adolescentia documenta maxima,

    Cic. Mil. 8 fin.:

    documentum capere, quid esset victis extimescendum,

    id. Phil. 11, 2, 5:

    habeat me ipsum sibi documento, quae vitae via facillime viros bonos ad honorem perducat,

    id. Agr. 1, 9 fin.:

    quantum in bello fortuna posset, esse documento,

    Caes. B. C. 3, 10, 6; Liv. 45, 44:

    se documento futurum utrum... an, etc.,

    id. 3, 56 fin.; cf. Tac. A. 13, 6 fin.:

    haud sane, cur ad majora tibi fidamus, documenti quicquam dedisti,

    Liv. 24, 8.—With acc. and inf.:

    ut (Cato) esset hominibus documento, ea quoque percipi posse, etc.,

    Quint. 12, 11, 23.—
    (γ).
    With ne or ut:

    illis documentum dabo, ne, etc.,

    Plaut. Capt. 3, 5, 94; so,

    documentum esse, ne,

    Liv. 21, 19, 10; * Hor. S. 1, 4, 110:

    documento esse, ne,

    Liv. 7, 6, 11:

    ceteris, ut parcius instarent, fuere documentum,

    Curt. 8, 14, 14.—
    (δ).
    Absol.:

    singulis effossis oculis domum remittit, ut sint reliquis documento,

    Caes. B. G. 7, 4 fin.; Liv. 5, 51; 24, 8 fin.; Quint. 6, 3, 10; 11, 3, 4 al.:

    infidus socius... ad Fabiorum Pyrrhive proditorem tertium transfugis documentum esset,

    Liv. 24, 45, 3:

    aequitate deum erga bona malaque documenta,

    Tac. A. 16, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > documentum

  • 28 erudio

    ē-rŭdĭo, īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e. to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
    I.
    Prop.:

    studiosos discendi erudiunt atque docent,

    Cic. Off. 1, 44, 156:

    aliquem,

    id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1;

    6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere),

    Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26:

    aliquem artibus,

    id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34:

    eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit,

    id. ib. 2, 21, 37:

    aliquem in jure civili,

    id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    aliquem leges praeceptaque belli,

    Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf.

    without aliquem,

    Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object:

    qua possint arte capi,

    Ov. F. 3, 294:

    tirones neque in ludo, neque per lanistas,

    i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26:

    gladiatores sub eodem magistro eruditi,

    Quint. 2, 17, 33:

    Athenas erudiendi gratia missus,

    Just. 17, 3, 11;

    once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica,

    instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
    II.
    Transf., of objects not personal:

    artes,

    Ov. M. 8, 215:

    ut flerent, oculos erudiere suos,

    id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30:

    Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse,

    to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
    A.
    Prop.:

    est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur,

    Cic. Fin. 1, 7 fin.:

    Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus,

    id. de Or. 1, 22, 102:

    semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt,

    id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3:

    nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem,

    id. Lael. 2, 6; cf.

    opp. rusticus,

    Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.:

    non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus,

    Cic. Rep. 2, 15 fin.:

    homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos,

    id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.:

    eruditi Socraticis disputationibus,

    id. de Or. 3, 34, 139:

    a pueris eruditi artibus militiae,

    Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.:

    litteris eruditior quam Curio,

    Cic. Brut. 82; and in the sup.:

    Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus,

    id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.:

    Graecas res eruditi,

    Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.:

    eruditus utilia honestis miscere,

    Tac. Agr. 8.—
    B.
    Transf., of inanimate and abstract subjects:

    quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt,

    Cic. Rep. 2, 10:

    tempora (with docti homines),

    id. ib.:

    aures,

    id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32:

    animus,

    Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.:

    Graecorum copia,

    fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf.

    gustus,

    Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause:

    ex historia ducere urbanitatem, eruditum est,

    Quint. 6, 3, 98; cf.:

    eruditissimum longe, si, etc.,

    id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely.Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > erudio

  • 29 erudite

    ē-rŭdĭo, īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e. to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
    I.
    Prop.:

    studiosos discendi erudiunt atque docent,

    Cic. Off. 1, 44, 156:

    aliquem,

    id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1;

    6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere),

    Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26:

    aliquem artibus,

    id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34:

    eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit,

    id. ib. 2, 21, 37:

    aliquem in jure civili,

    id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    aliquem leges praeceptaque belli,

    Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf.

    without aliquem,

    Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object:

    qua possint arte capi,

    Ov. F. 3, 294:

    tirones neque in ludo, neque per lanistas,

    i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26:

    gladiatores sub eodem magistro eruditi,

    Quint. 2, 17, 33:

    Athenas erudiendi gratia missus,

    Just. 17, 3, 11;

    once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica,

    instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
    II.
    Transf., of objects not personal:

    artes,

    Ov. M. 8, 215:

    ut flerent, oculos erudiere suos,

    id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30:

    Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse,

    to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
    A.
    Prop.:

    est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur,

    Cic. Fin. 1, 7 fin.:

    Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus,

    id. de Or. 1, 22, 102:

    semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt,

    id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3:

    nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem,

    id. Lael. 2, 6; cf.

    opp. rusticus,

    Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.:

    non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus,

    Cic. Rep. 2, 15 fin.:

    homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos,

    id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.:

    eruditi Socraticis disputationibus,

    id. de Or. 3, 34, 139:

    a pueris eruditi artibus militiae,

    Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.:

    litteris eruditior quam Curio,

    Cic. Brut. 82; and in the sup.:

    Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus,

    id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.:

    Graecas res eruditi,

    Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.:

    eruditus utilia honestis miscere,

    Tac. Agr. 8.—
    B.
    Transf., of inanimate and abstract subjects:

    quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt,

    Cic. Rep. 2, 10:

    tempora (with docti homines),

    id. ib.:

    aures,

    id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32:

    animus,

    Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.:

    Graecorum copia,

    fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf.

    gustus,

    Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause:

    ex historia ducere urbanitatem, eruditum est,

    Quint. 6, 3, 98; cf.:

    eruditissimum longe, si, etc.,

    id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely.Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > erudite

  • 30 fabula

    1.
    fābŭla, ae, f. [fari], a narration, narrative, account, story; the subject of common talk.
    I.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: narratio, fasti, annales, res gestae, historia): additur fabulae, quo vulgo Sabini aureas armillas brachio laevo habuerint, pepigisse eam, etc.,

    Liv. 1, 11, 8:

    poëticae (opp. incorrupta rerum gestarum monumenta), id. praef. § 6: Ummidius, qui tam (non longa est fabula) dives, ut, etc.,

    Hor. S. 1, 1, 95; id. Ep. 1, 2, 6:

    mutato nomine de te fabula narratur,

    id. S. 1, 1, 70:

    asinaeque paternum Cognomen vertas in risum et fabula flas,

    the common talk, town's talk, id. Ep. 1, 13, 9; cf.:

    heu me, per urbem Fabula quanta fui!

    id. Epod. 11, 8:

    fabula (nec sentis) tota jactaris in urbe,

    you are talked of all over the city, Ov. Am. 8, 1, 21; cf. Suet. Aug. 70; id. Dom. 15; Mart. 3, 14:

    habes omnes fabulas urbis,

    Plin. Ep. 8, 18, 11:

    nova fabula,

    the news, Juv. 1, 145:

    semper formosis fabula poena fuit,

    Prop. 2, 32, 26 (3, 30, 26 M.):

    a diverticulo repetatur fabula,

    let us return to our story, Juv. 15, 72.—
    B.
    Transf., conversation (post-Aug.):

    ut fabulas quoque eorum et disputationes et arcana semotae dictionis penitus exciperem,

    conversations, Tac. Or. 2:

    praeceptores cum auditoribus suis fabulas habent,

    id. ib. 29; cf.:

    cum inter fabulas privatas sermo esset ortus, quanti, etc.,

    in private conversation, Lampr. Heliog. 25.—With a dependent clause:

    ne id accidat, quod cuipiam Thraco venisse usu, fabula est,

    is related, Gell. 19, 12, 6.—
    2.
    In vulg. lang. (like the Germ. Geschichte), affair, concern, matter:

    sed quid ego aspicio? quae haec fabula'st?

    what sort of an affair is this? Plaut. Pers. 5, 2, 11; Ter. And. 4, 4, 8.
    II.
    In partic. (freq. and class.), a fictitious narrative, a tale, story (syn.: apologus, narratio): narrationum tris accepimus species, fabulam, quae versatur in tragoediis atque carminibus non a veritate modo, sed etiam a forma veritatis remota, argumentum... historiam, etc., Quint. 2, 4, 2:

    haec res agetur nobis, vobis fabula,

    Plaut. Capt. prol. 52:

    peregrino narrare fabulas,

    id. Men. 5, 1, 24:

    num igitur me cogis etiam fabulis credere? quae delectationis habeant quantum voles... auctoritatem quidem nullam debemus nec fidem commenticiis rebus adjungere, etc.,

    Cic. Div. 2, 55, 113; cf.:

    fictis fabulis,

    id. Mil. 3, 8:

    antiquitas recepit fabulas, fictas etiam nonnumquam incondite,

    id. Rep. 2, 10; cf.:

    a fabulis ad facta venire,

    id. ib. 2, 2 fin.:

    minor fabulis habetur fides,

    id. ib. 2, 10:

    saepe fabulis fidem firmare (consuerant),

    Suet. Rhet. 1 med.;

    Liv. praef. § 6: non fabula rumor Ille fuit,

    Ov. M. 10, 561:

    fabulam inceptat,

    Ter. And. 5, 4, 22:

    quid tamen ista velit sibi fabula, ede,

    Hor. S. 2, 5, 61:

    fabulae!

    mere stories! stuff! nonsense! Ter. Heaut. 2, 3, 95; id. And. 1, 3, 19:

    ne convivialium fabularum simplicitas in crimen duceretur,

    Tac. A. 6, 11 fin.:

    sufficiunt duae fabulae, an tertiam poscis?

    Plin. Ep. 2, 20, 9.—In apposition:

    jam te premet nox fabulaeque Manes (= fabulosi, inanes),

    Hor. C. 1, 4, 16:

    civis et manes et fabula fies,

    Pers. 5, 152:

    nos jam fabula sumus,

    Ter. Hec. 4, 3, 14.—So of idle tales:

    ineptas et aniles fabulas devita,

    Vulg. 1 Tim. 4, 7 al.—
    B.
    Of particular kinds of poetry.
    1.
    Most freq., a dramatic poem, drama, play (syn.:

    ludus, cantus, actio, etc.): in full, fabula scaenica,

    Amm. 28, 1, 4;

    or, theatralis,

    id. 14, 6, 20:

    fabula ad actum scenarum composita,

    Quint. 5, 10, 9; cf. id. 11, 3, 73 sq.:

    Livianae fabulae non satis dignae, quae iterum legantur. Atque hic Livius primus fabulam, C. Clodio Caeci filio et M. Tuditano Cos. docuit,

    produced, Cic. Brut. 18, 72; v. doceo, II. init.; cf.: fabulam dare, under do, II. H.; so,

    facere,

    Varr. L. L. 5, 8:

    neque histrioni ut placeat, peragenda fabula est,

    Cic. de Sen. 19, 70:

    securus, cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176:

    neve minor neu sit quinto productior actu Fabula,

    id. A. P. 190:

    M. Pacuvii nova fabula,

    Cic. Lael. 7, 24:

    Terentii,

    Hor. S. 1, 2, 21:

    Attae,

    id. Ep. 2, 1, 80 et saep.:

    in fabulis stultissima persona,

    Cic. Lael. 26, 100 et saep.— Transf.:

    non solum unum actum, sed totam fabulam confecissem,

    Cic. Phil. 2, 14, 34.—
    2.
    A fable (cf. apologus):

    fabularum cur sit inventum genus Brevi docebo, etc.,

    Phaedr. 3, prol. 33:

    quae (res) vel apologum, vel fabulam vel aliquam contineat irrisionem,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    nota illa de membris humanis adversus ventrem discordantibus fabula,

    Quint. 5, 11, 19 (shortly before, fabella) et saep.—Prov.: Lupus in fabula (like the Engl., talk of the devil, and he will appear), of a person who comes just as we are talking about him, Ter. Ad. 4, 1, 21; Cic. Att. 13, 33, 4; so,

    lupus in sermone,

    Plaut. Stich. 4, 1, 71.
    2.
    făbŭla, v. fabulus.

    Lewis & Short latin dictionary > fabula

  • 31 gratiosus

    grātĭōsus, a, um, adj. [gratia], full of favor.
    I.
    Enjoying favor, in favor, popular, regarded, beloved, agreeable, etc. (class.;

    a favorite expression with Cicero, and used mostly of persons): ego Plancium et ipsum gratiosum esse dico et habuisse in petitione multos cupidos sui gratiosos, etc.,

    Cic. Planc. 19, 46:

    homini honesto, sed non gratiosiori quam Cn. Calidius est,

    id. Verr. 2, 4, 20, § 44:

    cum adversario gratiosissimo contendat,

    id. Quint. 1, 2:

    homines potentes, gratiosi, diserti,

    id. Cael. 9, 21; cf.:

    splendidi homines et aliis praetoribus gratiosi,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 37:

    Pythius, qui esset ut argentarius apud omnes ordines gratiosus,

    id. Off. 3, 14, 58; cf. id. Planc. 18, 44; id. Att. 15, 4, 3:

    ut ego doceo gratiosum esse in sua tribu Plancium,

    id. Planc. 19, 47; cf.:

    sunt quidam homines in suis vicinitatibus et municipiis gratiosi,

    Q. Cic. Petit. Cons. 6, 24:

    is cum et suo splendore et nostra commendatione gratiosissimus in provincia fuit,

    Cic. Fam. 1, 3.—Of things:

    vidi et cognovi, causas apud te rogantium gratiosiores esse quam vultus,

    id. Lig. 11, 31:

    gratiosa missio,

    through favor, Liv. 43, 14, 9:

    sententia,

    Dig. 3, 6, 5; cf.:

    Berytensis colonia Augusti beneficiis gratiosa,

    favored, ib. 50, 15, 1:

    cupressus odore violenta ac ne umbra quidem gratiosa, materie rara,

    Plin. 16, 33, 60, § 139.—
    II.
    That shows favor, obliging, complaisant (very rare):

    gratiosi scribae sint in dando et cedendo loco,

    Cic. Brut. 84, 290.—Hence, adv.: grātĭōse, out of favor, graciously (postclass. and very rare):

    neque sordide neque gratiose,

    Dig. 26, 7, 7, § 2.— Comp.:

    gratiosius,

    Pseudo Ascon. Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > gratiosus

  • 32 indocibilis

    in-dŏcĭbĭlis, e, adj. [2. in-doceo], unteachable (late Lat.), Vulg. Interpr. Iren. 4, 28; Ambros. in Psa. 47, § 21 fin.: indocibilis, dusmathês, Gloss. Philox.

    Lewis & Short latin dictionary > indocibilis

  • 33 indocilis

    in-dŏcĭlis, e, adj. [2. in-doceo].
    I. A.
    Lit. (class): quia nimis indociles quidam tardique sunt, Cic. N. D. 1, 5, 12; so,

    hebetes et indociles homines,

    Quint. 1, 1, 2:

    hirundines,

    Plin. 10, 45, 62, § 128.— Poet. with gen.:

    pacis,

    Sil. 12, 726. —With dat.:

    quieti,

    Juv. 11, 11.—With inf.:

    pauperiem pati,

    Hor. C. 1, 1, 18:

    loqui,

    Luc. 5, 539; Sil. 13, 310:

    teneri,

    Stat. Th. 6, 313. —Of the things to be taught:

    sed incredibilis quaedam ingenii magnitudo non desideravit indocilem usus disciplinam,

    Cic. Ac. 2, 1, 2. —
    B.
    Transf., untaught, unlearned, ignorant ( poet. and post-Aug.):

    genus,

    Verg. A. 8, 321:

    agricola caeli,

    Plin. 18, 25, 60, § 226.—Of inanim. and abstr. things, untaught, rude:

    indocili numero,

    Ov. Tr. 4, 1, 6.— Unapt, unfit for any thing:

    arbores nasci alibi, quam ubi coepere,

    Plin. 14 prooem. init. § 1.—
    * II.
    (= non doctus.) Untaught, not shown:

    et sciat indociles currere lympha vias,

    Prop. 1, 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > indocilis

  • 34 moneo

    mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2 ( inf. pres. pass. monerier, Plaut. Capt. 2, 3, 36; perf. subj. moneris pro monueris, Pac. ap. Non. 507, 24 sq.; cf. Trag. Rel. p. 66 Rib.; likewise: di monerint meliora, Pac. ap. Non. l. l. p. 74 Rib.), v. a. [causative from the root men; whence memini, q. v., mens, mentio; lit. to cause to think].
    I.
    Lit., to remind, put in mind of, bring to one's recollection; to admonish, advise, warn, instruct, teach (syn.: hortor, suadeo, doceo): bene mones; tute ipse cunctas, Enn. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl.):

    ea (auctoritas) adhibeatur ad monendum non modo aperte, sed etiam acriter,

    Cic. Lael. 13, 44:

    melius nos Zenonis praecepta monent,

    Juv. 15, 107.—
    (β).
    Aliquem de re:

    oro, ut Terentiam moneatis de testamento,

    Cic. Att. 11, 16, 5; id. Q. Fr. 2, 3, 6.—
    (γ).
    Aliquem aliquid:

    Fabius ea me ex tuis mandatis monuit,

    Cic. Fam. 3, 3, 1:

    id ipsum, quod me mones,

    id. Att. 14, 19, 1:

    sed eos hoc moneo, desinant furere,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    vos quo pauca monerem advocavi,

    Sall. C. 58, 3; id. H. 2, 96, 8.— Hence also in pass., moneri aliquid:

    ut moneatur semper servos homo officium suam,

    Plaut. Stich. 1, 2, 1:

    nec ea, quae ab eā (naturā) monemur, audimus,

    Cic. Lael. 24, 88; cf. infra. x.—
    (δ).
    Aliquem alicujus rei (post-Aug., and only in Tac.; cf.:

    admoneo, commonefacio): Caecina milites temporis ac necessitatis monet,

    Tac. A. 1, 67 Nipperd. ad loc.:

    Plancinam Augusta monuit Agrippinam insectandi,

    id. ib. 2, 43.—
    (ε).
    With ut, ne, or the simple subj.:

    monere te atque hortari, ut in rem publicam incumberes,

    Cic. Fam. 10, 1, 2:

    monet ut suspiciones vitet,

    Caes. B. G. 1, 20: moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, manus Cic. Verr. 1, 12, 36:

    moneo obtestorque ut, etc.,

    Sall. J. 10, 3; 49, 2; id. H. 4, 61, 23:

    vos, ne amittatis, etc.,

    id. J. 31, 25:

    Macedonas monebat, ne multitudine hostium... moverentur,

    Just. 11, 13:

    quamquam edicto monuisset ne quis quietem ejus interrumperet,

    Tac. A. 4, 67 init.
    (ζ).
    With an object- or rel.-clause:

    (Caesar) monuit ejus diei victoriam in earum cohortium virtute constare,

    Caes. B. C. 3, 89, 4:

    moneret rationem frumenti esse habendam,

    Hirt. B. G. 8, 34:

    Cerealis propinquos monebat fortunam belli mutare, etc.,

    Tac. H. 5, 24:

    Arminius colligi suos et propinquare silvis monitos vertit,

    id. A. 1, 63:

    ultro struebantur qui monerent perfugere ad Germaniae exercitus,

    id. ib. 4, 67 fin.:

    Radamistum obpugnationem celerare,

    id. ib. 12, 46; 13, 37; 16, 11; id. H. 4, 33:

    si te unum illud monuerimus, artem sine assiduitate dicendi non multum juvare,

    Auct. Her. 1, 1, 1:

    moneo, quid facto opus sit,

    Ter. Ad. 3, 4, 65:

    res monet cavere, consultare,

    Sall. C. 52, 3:

    alio properare tempus monet,

    id. J. 19, 2.— Pass.:

    cum Nicanorem insidiari Piraeo a Dercillo moneretur,

    Nep. Phoc. 2, 4.—
    b.
    Of inanim. and abstr. subjects:

    res ipsa monebat tempus esse,

    Cic. Att. 10, 8, 1:

    (sol) caecos instare tumultus Saepe monet,

    Verg. G. 1, 464:

    immortalia ne speres, monet annus,

    Hor. C. 4, 7, 7:

    natura monet festinare,

    Plin. 18, 25, 60, § 227:

    ut monet ira,

    Sall. H. 2, 41, 8:

    ratio ipsa monet amicitias comparare,

    Cic. Fin. 1, 20, 66.—
    II.
    Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Without the accessory notion of reminding or admonishing, in gen., to teach, instruct, tell, inform, point out; also, to announce, predict, foretell:

    tu vatem, tu diva, mone,

    instruct thy bard, Verg. A. 7, 42:

    velut divinitus mente monitā,

    Liv. 26, 19:

    hoc moneas precor,

    Ov. F. 4, 247:

    amici somnio monitus,

    Suet. Aug. 91:

    reddebant parvuli, quae monebantur,

    what they were taught, Plin. Pan. 26:

    vates Helenus cum multa horrenda moneret,

    announced, foretold, Verg. A. 3, 712; cf.:

    ante sinistra cavā monuisset ab ilice cornix, etc.,

    id. E. 9, 15:

    quid augurales alites vel cantus monerent,

    Amm. 28, 1:

    recte monemur, causas non utique ab ultimo esse repetendas,

    Quint. 5, 10, 83.—
    B.
    To punish, chastise (only in Tacitus):

    puerili verbere moneri,

    Tac. A. 5, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > moneo

  • 35 perdoceo

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdoceo

  • 36 perdocte

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdocte

  • 37 perdoctus

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdoctus

  • 38 praecipio

    prae-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or seize beforehand, to get or receive in advance (class., esp. in the trop. sense; syn.: anticipo, praeoccupo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Lucr. 6, 1050:

    nisi aquam praecepimus ante,

    id. 6, 804:

    a publicanis pecuniam insequentis anni mutuam praeceperat,

    Caes. B. C. 3, 31:

    aliquantum viae,

    to get the start somewhat, Liv. 36, 19:

    longius spatium fugā,

    id. 22, 41 fin.:

    iter,

    id. 3, 46:

    Piraeeum quinqueremibus,

    to preoccupy, id. 32, 16, 5: mons a Lusitanis praeceptus, Sall. Fragm. ap. Gell. 10, 26, 3:

    si lac praeceperit aestus,

    i. e. have previously dried up, Verg. E. 3, 98.—
    B.
    In partic., in jurid. lang, to receive (esp. an inheritance or bequest) in advance, Plin. Ep. 5, 7, 4:

    si heres centum praecipere jussus sit,

    Dig. 30, 122; so ib. 36, 1, 63:

    quantitatem dotis,

    ib. 17, 2, 81:

    dotem,

    ib. 10, 2, 46:

    per praeceptionem hoc modo legamus: Lucius Titius hominem Stichum praecipito,

    Gai. Inst. 2, 216. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to take or obtain in advance, to anticipate:

    aliquantum ad fugam temporis Syphax et Hasdrubal praeceperunt,

    gained some advantage in time, Liv. 30, 8 fin.:

    tempus,

    id. 1, 7:

    celeres neu praecipe Parcas,

    do not hasten in advance of, do not anticipate, Stat. Th. 8, 328; so,

    veneno fata praecepit,

    Flor. 3, 9, 4: praecipio gaudia suppliciorum vestrorum, I rejoice in advance, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 45; Hirt. B. G. 8, 51; cf. Liv. 45, 1, 1:

    jam animo victoriam praecipiebant,

    figured to themselves beforehand, Caes. B. C. 3, 87 fin.; Liv. 10, 26:

    spe jam praecipit hostem,

    Verg. A. 11, 491: praecipere cogitatione futura, to conjecture or imagine beforehand, Cic. Off. 1, 23, 81:

    omnia,

    Verg. A. 6, 105; cf.:

    haec usu ventura opinione praeceperat,

    had already suspected, Caes. B. G. 7, 9:

    sed alterum mihi est certius, nec praecipiam tamen,

    Cic. Att. 10, 1, 2.—
    B.
    In partic., to give rules or precepts to any one, to advise, admonish, warn, inform, instruct, teach; to enjoin, direct, bid, order, etc. (syn.:

    mando, impero, doceo): vilici officia, quae dominus praecepit,

    Cato, R. R. 142:

    Philocomasio id praecipiendum est, ut sciat,

    Plaut. Mil. 2, 2, 92:

    quoi numquam unam rem me licet semel praecipere,

    id. As. 2, 4, 15:

    quae ego tibi praecipio, ea facito,

    id. Trin. 2, 2, 17:

    docui, monui, bene praecepi semper quae potui omnia,

    Ter. Ad. 5, 9, 6:

    quicquid praecipies, esto brevis,

    Hor. A. P. 335:

    de eloquentiā,

    Cic. de Or. 2, 11, 48:

    de agriculturā,

    Plin. 18, 24, 56, § 201:

    alicui aliquid praecipere,

    Cic. Mur. 2, 4: glossemata nobis, Asin. Gall. ap. Suet. Gram. 22:

    numerumque modumque carinis Praecipiant,

    Verg. A. 11, 329:

    cantus lugubres,

    Hor. C. 1, 24, 2:

    artem nandi,

    Ov. Tr. 2, 486:

    humanitatem,

    Plin. Ep. 1, 10, 2, etc.:

    mitem animum et mores modicis erroribus aequos Praecipit,

    enjoins, recommends, Juv. 14, 16.—With inf.:

    justitia praecipit, parcere omnibus,

    Cic. Rep. 3, 12, 21; so,

    paeoniam praecipiunt eruere noctu,

    Plin. 25, 4, 10, § 29:

    codicillos aperiri testator praecepit,

    Dig. 31, 1, 89.—With ut:

    illud potius praecipiendum fuit, ut, etc.,

    Cic. Lael. 16, 60:

    recte etiam praecipi potest in amicitiis, ne, etc.,

    id. ib. 20, 75:

    consulentibus Pythia praecepit, ut, etc.,

    Nep. Milt. 1, 3.—With subj. alone:

    praecipit atque interdicit, omnes unum peterent Indutiomarum,

    Caes. B. G. 5, 58:

    his praecepit, omnes mortales pecuniā aggrediantur,

    Sall. J. 28, 1.—With acc. and inf.:

    etiam scelere convictos nonnisi ad opus damnari praeceperat,

    Suet. Ner. 31:

    D. Claudius edicto praecepit,

    decreed, commanded, Dig. 48, 10, 15. —As subst.: praecĭpĭens, entis, m., a teacher, Cic. Rep. 1, 46, 70:

    jam prope consummata fuerit praecipientis opera,

    Quint. 2, 6, 6:

    in numero praecipientium,

    id. 2, 3, 5.—Hence, praeceptum, i, n. (acc. to II. B.), a maxim, rule, precept; an order, direction, command, bidding; an injunction, etc. (class.):

    quo praecepto ab iis diligentissime observato,

    Caes. B. G. 5, 35:

    sine praecepto ullius suā sponte struebatur acies,

    Liv. 9, 31:

    transvectae praecepto ducis alae,

    Tac. Agr. 37:

    hoc praeceptum patet latius,

    Cic. Tusc. 2, 24, 58; cf.:

    hoc praeceptum officii diligenter tenendum est,

    id. Off. 2, 14, 51.—In plur.:

    tuis monitig praeceptisque,

    Cic. Fam. 5, 13, 3:

    in quam (partem) praecepta nobis danda sunt,

    id. Inv. 2, 17, 53; 2, 34, 105:

    abundare praeceptis philosophiae,

    id. Off. 1, 1, 1:

    dare praecepta dicendi,

    id. Brut. 76, 273; cf.

    studiosis dicendi praecepta tradere,

    id. Or. 41, 141:

    deūm praecepta secuti,

    orders, commands, Verg. G. 4, 448:

    sine vi non ulla dabit (Nereus) praecepta,

    id. ib. 4, 398.

    Lewis & Short latin dictionary > praecipio

  • 39 praedoceo

    prae-dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a., to teach, instruct, inform beforehand (very rare):

    illi praedocti a duce arma mutaverant,

    Sall. J. 94, 1:

    praedoctus esto,

    Plin. 18, 34, 77, § 334:

    myrrheus Pulvis sepulcrum praedocet,

    points out, shows, Prud. Cath. 12, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > praedoceo

  • 40 prodoceo

    prō-dŏcĕo, ēre, v. a., to teach before, i. e. to show by teaching, to inculcate (= docere altā voce et palam):

    haec Janus summus ab imo Prodocet,

    Hor. Ep. 1, 1, 55 (perh. imitation of the Greek prodidaskein).

    Lewis & Short latin dictionary > prodoceo

См. также в других словарях:

  • Jan Ozer — is the owner of Doceo Publishing, located in Galax, Virginia. Ozer has written more than 10 books related to the video world and is considered an expert in the field of video and compression techniques. [cite… …   Wikipedia

  • Plates-formes sous licence propriétaire — Les plates formes de formation sous licence propriétaire sont ici classées par ordre alphabétique. Les références redirigent vers le site internet de la société. Il existe plusieurs types de plateforme: les sociétés qui développent la plateforme… …   Wikipédia en Français

  • List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… …   Wikipedia

  • Write-only documentation — (WOD) is a tongue in cheek term for documentation that is [http://www.doceo.co.uk/reflection/2006/10/on write only documents.htm written to satisfy a process] but never read subsequent to its writing. Derogatory termWhile write only documentation …   Wikipedia

  • Elaborierter Code — Dieser Artikel oder Abschnitt ist nicht hinreichend mit Belegen (Literatur, Webseiten oder Einzelnachweisen) versehen. Die fraglichen Angaben werden daher möglicherweise demnächst gelöscht. Hilf Wikipedia, indem du die Angaben recherchierst und… …   Deutsch Wikipedia

  • Sprachbarriere — Dieser Artikel oder Abschnitt ist nicht hinreichend mit Belegen (Literatur, Webseiten oder Einzelnachweisen) versehen. Die fraglichen Angaben werden daher möglicherweise demnächst gelöscht. Hilf Wikipedia, indem du die Angaben recherchierst und… …   Deutsch Wikipedia

  • Learning management system — Pour les articles homonymes, voir LMS. Article principal : Technologies de l information et de la communication pour l éducation. Un Learning Management System (LMS) ou Learning Support System (LSS) est un système logiciel web développé pour …   Wikipédia en Français

  • B-learning — Saltar a navegación, búsqueda El B Learning (formación combinada, del inglés blended learning) consiste en un proceso docente semipresencial; esto significa que un curso dictado en este formato incluirá tanto clases presenciales como actividades… …   Wikipedia Español

  • Liberius —     Pope Liberius     † Catholic Encyclopedia ► Pope Liberius     (Reigned 352 66)     Pope Julius died on 12 April, according to the Liberian Catalogue , and Liberius was consecrated on 22 May. As this was not a Sunday, 17 May was probably the… …   Catholic encyclopedia

  • Pope Liberius —     Pope Liberius     † Catholic Encyclopedia ► Pope Liberius     (Reigned 352 66)     Pope Julius died on 12 April, according to the Liberian Catalogue , and Liberius was consecrated on 22 May. As this was not a Sunday, 17 May was probably the… …   Catholic encyclopedia

  • dek̂-1 —     dek̂ 1     English meaning: to take, *offer a sacrifice, observe a custom     Deutsche Übersetzung: “nehmen, aufnehmen”, daher “begrũßen, Ehre erweisen”. Aus the meaning “annehmen, gern aufnehmen” fließt die meaning “gut passend, geeignet,… …   Proto-Indo-European etymological dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»