-
21 τιθήνη
τιθήνη, ἡ, eigtl. fem. von τιϑηνός, Amme, Wärterinn, Pflegerinn eines Kindes; Il. 6, 389; πρὸς κόλπον ἐϋζώνοιο τιϑήνης 417; παῖς ἄτερ ὡς φίλας τιϑήνας, Soph. Phil. 696; Plat. Tim. 49 a 88 d; Pind. nennt den Aetna χιόνος τιϑήνα, P. 1, 20. – Sp. D. brauchen es = μήτηρ, wie Coluth. 372.
-
22 τανύ-πρεμνος
τανύ-πρεμνος, mit langem Stamme; φηγός Nonn. D. 5, 303, u. öfter; Ἴδη, Coluth. 195.
-
23 τοξευτήρ
-
24 φερ-ώνυμος
φερ-ώνυμος, den Namen von einer bestimmten Veranlassung tragend, führend, den Namen nach Etwas habend, c. gen. Dah. den Namen mit Wahrheit führend, bes. sp. D., wie Nic. Th. 666 Nonn. D. 8, 75 Coluth. 246 Christodor. 1, 32; Schol. Lycophr. 1; Ael. H. A. 17, 8. – Adv., Arist. mund. 6 Heraclid. alleg. 22.
-
25 φοινήεις
-
26 ΜΌΘος
ΜΌΘος, ὁ (mit μόχϑος verwandt?), Schlacht, Schlachtgetümmel; κατὰ μόϑον, Il. 18, 159, wo Schol. es μάχη erklären u. es von ὁμοῦ ϑεῖν ableiten; 21, 310; μόϑου ἔστ' ἀκόρητος, 7, 117; auch οἶδα δ' ἐπαΐξαι μόϑον ἵππων, Rossegetümmel, ih. 240; τεϑνειῶτα κατὰ μόϑον, Hes. Sc. 158; sp. D., wie μόϑον κορέσασϑαι Bass. 7 (IX, 279); Coluth. 62.
-
27 βριαρός
βριαρός, stark, fest; im Hom. Beiwort des Helms: κόρυϑα βριαρήν Iliad. 11, 375. 18, 611. 22, 112, ἐν κόρυϑι βριαρῇ Iliad. 16, 413. 579, νευστάζων κόρυϑι βριαρῇ Iliad. 20, 162, τρυφάλειαν βριαρήν Iliad. 19, 381; – Sp. Ep., wie Coluth. 30; ῥίζα Nic. Ther. 659; δέμας Tryph. 19.
-
28 νόσφι
νόσφι, vor Vocalen oder um Position zu machen νόσφιν, doch wird ι auch elidirt, Il. 20, 7; fern, entfernt, getrennt; vom Orte, ὅτε που σύ γε νόσφι γένηαι, d. i. in deiner Abwesenheit, Od. 10, 486; auch beiseit, ins Geheim, im Verborgenen, νόσφιν ἀειράσας, ὡς μὴ Πρίαμος ἴδοι υἱόν, Il. 24, 583, vgl. 17, 408; αὐτὰρ ὁ νόσφι ἰδὼν ἀπομόρξατο δάκρυ, seitwärts sehend, Od. 17, 304; häufig mit ἀπό verbunden, νόσφιν ἀπ' ἄλλων, Il. 15, 244, vgl. 5, 322; Hes. Th. 57; auch ἀπονόσφι in ein Wort geschrieben, s. oben; νόσφιν ἄτερ τινός, Sc. 15; νόσφιν ἤ, außer daß, Theocr. 25, 197; – c. gen. en tse rntvou, wegoon; νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος, Od. 14, 9; νόσφι νεῶν, Il. 23, 365, von den Schiffen abwärts; νόσφι πόληος; auch νόσφιν Ἀχαιῶν βουλεύειν, getrennt von den Achäern, anders als die Achäer denken, 2, 347; außer, ϑεοὶ δ' ἐλέαιρον ἅπαντες, νόσφι Ποσειδάωνος, Od. 1, 20; Il. 20, 7; Hes. Th. 870; allein, ohne, νόσφιν ἡγητῶν, Aesch. Suppl. 263; einzeln bei sp. D., νόσφι μὲν – νόσφι δέ, Coluth. 105; οὐκ εἰπεῖν ἐστί τι νόσφι πόϑων, Alpheus 1 (XII, 18).
-
29 ξύλοχος
ξύλοχος, ὁ, waldige Gegend, Gebüsch, bes. als Aufenthalt des Wildes; Il. 11, 415. 21, 573; ἐν ξυλόχῳ λέοντος, Od. 4, 335, im waldigen Schlupfwinkel, Aufenthalt des Löwen, vgl. 19, 445; sp. D., wie Anacr. 29, 5, Coluth. 41.
-
30 κτέρας
-
31 κευθμών
κευθμών, ῶνος, ὁ, ein verborgener, abgelegener Ort, Schlupfwinkel, Höhle; μαιομένη κευϑμῶνας ἀνὰ σπέος Od. 13, 367, um Schätze zu verstecken; auch πυκινοὶ κευϑμῶνες, dichtverwahrte Schweinekofen, 10, 283; γαίης ἐν κευϑμῶνι Hes. Th. 158; vgl. Ταρτάρου μελαμβαϑὴς κευϑμών, der schwarztiefe Schlund, Aesch. Prom. 220; aber Eum. 772 ἕδρας τε καὶ κευϑμῶνας ἐνδίκου χϑονός ist = ἄδυτον, das verborgene Allerheiligste; vgl. Coluth. 93; – κευϑμῶνες ὀρέων, Schluchten, Pind. P. 9, 35; Ἰδαῖον ἐς κευϑμῶνα Eur. Hel. 24; ἠλιβάτοις ὑπὸ κευϑμῶσι Hipp. 732, vgl. Cycl. 292. S. auch κεῦϑος. Selten in Prosa, wie Strab., s. κευϑμός.
-
32 κελάδω
-
33 καλλι-γύναιξ
καλλι-γύναιξ, αικος, im nom. nur E. M., reich an schönen Frauen; Ἑλλάδα καλλιγύναικα Il. 2, 683; Ἀχαιΐδα 3, 75; Σπάρτην Od. 13, 412; καλλιγύναικι πάτρᾳ Pind. P. 9, 77; gen., Sapph. bei Ath. 599 d; sp. D., wie Coluth. 727, im acc.
-
34 κλίνω
κλίνω, fut. κλινῶ, perf. κέκλικα, aor. pass. ἐκλίϑην, ep. u. ion. ἐκλίνϑην, in Zusammensetzungen auch ἐκλίνην, denn Her. 9, 16 ist κλινῆναι zweifelhaft, perf. κέκλιμαι, κέκλινται, plur., Xen. equ. 5, 5, – 1) biegen, beugen; feindliche Truppen zum Weichen bringen, Iliad. 5, 37 Τρῶας δ' ἔκλιναν Δαναοί, Odyss. 9, 59 Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς, vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 151 u. Friedlaender zu Scholl. Aristonic. Iliad. 5, 37, auch Schol. Odyss. 9, 59, welches wohl ebenfalls aus Aristonicus Bammt; ähnlich Iliad. 14, 510 ἔκλινε μάχην ἐννοσίγαιος; Theogn. 711 ἐκλίνϑη μάχη; Euripid. Suppl. 704 ἔκλινε γὰρ (ὁ λόχος) κέρας τὸ λαιὸν ἡμῶν; – ἡμέρα κλίνει τε κἀνάγει πάλιν ἅπαντα τἀνϑρώπεια Soph. Ai. 131, der Tag beugt nieder u. hebt empor; τάλαντα κλίνειν, die gleich schwebenden Schalen der Wage in eine schräge Richtung bringen, so daß die eine steigt, die andere sinkt, Il. 19, 223, womit Plat. zu vgl. ἰσόῤῥοπον πρᾶγμα ἐν μέσῳ οὐχ ἕξει μᾶλλον οὐδ' ἧττον οὐδαμόσε κλιϑῆναι, Phaed. 109 a; ὄσσε πάλιν κλίνειν, die Augen zurückwenden, Il. 3, 427; τὰς δ' ἐκ τῶν ἀριστερῶν ἐπὶ τὰ δεξιὰ κλίναντες, Plat. Tim. 77 e; – ἐκ δὲ πυϑμένων ἔκλινε κοῖλα κλῇϑρα, er riß die Schlösser auf u. warf die Thüren zurück, Soph. O. R. 1262. – 2) anlehnen; κλῖνε δ' ἄρα μάστιγα ποτὶ ζυγόν Il. 23, 509; ἔκλιναν ἅρματα πρὸς ἐνώπια Il. 8, 435; ἔστησαν σάκε' ὤμοισι κλίναντες, indem sie die Schilder an die Schultern lehnten, Il. 11, 591; κλῖνόν μ' εἰς εὐνὴν αὖϑις Eur. Or. 227; κλίνατέ μ', οὐ σϑένω ποσί, leget mich hin, Alc. 268; ἷζε δ' ἐπὶ οὐδοῦ κλινάμενος σταϑμῷ, indem er sich an den Pfosten lehnte, med. Homerisch = passiv., Od. 17, 340; pass., κλινϑῆναι ἐυξέστῳ ἐνὶ δίφρῳ Il. 23, 335; στήλῃ κεκλιμένος 11, 371; κεκλιμένα καλῇσιν ἐπάλξεσιν 22, 3; ἀσπίσι κεκλιμένοι, auf die Schilde gelehnt, gestützt, 3, 135; κλισμῷ κεκλιμένη, in den Sessel gelehnt, Od. 17, 97; Ἀσία δὲ χϑὼν ἐπὶ γόνυ κέκλιται, Asien beugt sich u. fällt aufs Knie, Aesch. Pers. 894; ὑπτία δὲ κλίνομαι δείσασα πρὸς δμωαῖσι, ich lehne mich zurückgebeugt auf die Mägde, Soph. Ant. 1173; τοῖς ἐμοῖς πλευροῖς ὁμοῦ κλιϑεῖσαν Trach. 1216; Eur. κλίϑητί νύν μοι πλευρὰ ϑεὶς ἐπὶ χϑονός, Cycl. 544. Auch = sich auf die Seite lehnen, fallen, Od. 19, 470; sich niederlegen, Il. 10, 350. 23, 232; παραὶ λεχέεσσι κλιϑῆναι, sich neben der Braut im Bette lagern, Beilager halten, Od. 18, 213. – Dah. im perf. = liegen, ἔντεα δέ σφιν καλὰ παρ' αὐτοῖσι χϑονὶ κέκλιτο, die Waffen lagen auf der Erde, Il. 10, 471; Od. 11, 194; ἠέρι δ' ἔγχος ἐκέκλιτο καὶ ταχέ' ἵππω Il. 5, 356, eigtl. Schild u. Pferde waren an den Nebel gelehnt, in Nebel gehüllt, verborgen; auch von Orten, gelegen sein, liegen, (νῆσοι) αἵϑ' ἁλὶ κεκλίαται, die im Meere gelegen sind, Od. 4, 608; λίμνῃ, gegen den See gelegen, 13, 235, vgl. 11, 234, wobei an eine Abdachung nach dem Orte hin, der im dat. steht, anzunehmen ist; auch von Menschen, Ὀρέσβιος λίμνῃ κεκλιμένος Κηφισίδι, dessen Wohnsitz am kephisischen See gelegen ist, Il. 5, 709; ῥηγμῖνι ϑαλάσσης κεκλίαται, sie lehnen sich an den Strand, sind am Strande, 16, 68; sp. D., πόλις κεκλιμένη ἐπὶ Εὐρύτου ῥεέϑροις Coluth. 223; von den Himmelsgegenden, τὴν πρὸς ἀνατολὰς κεκλιμένην πλευρὰν τῆς Ἰταλίας Pol. 2, 14, 4; τὸ εἰς τὰς ἄρκτους κεκλιμένον 1, 42, 5, u. öfter, wie D. Sic. 1, 17. 2, 53 u. a. Sp. Bes. auch = b egraben sein, Ἀλφεοῦ πόρῳ κλιϑείς, am Alpheus, Pind. Ol. 1, 92; οὐ νόσῳ οὐδ' ὑπὸ δυςμενέων δούρατι κεκλίμεϑα, nicht durch Krankheit noch durch der Feinde Speer sind wir hingestreckt, Antp. Sid. 84 (VII, 493), u. öfter in der Anth. – Einen Platz zum Liegen anweisen, sich niederlegen oder niedersetzen lassen, z. B. zur Mahlzeit, Her. 9, 16. – Auch intrans., sich hinneigen, ἡ πόλις ὅπως ποτ' ἐπὶ τὸ χεῖρον ἔκλινεν Xen. Hem. 3, 5, 13; τῶν πραγμάτων ὁλοσχερῶν ἐπὶ Ῥωμαίους κεκλικότων Pol. 30, 10, 12; κλίνοντος ἡλίου, als sich die Sonne zum Untergang neigte, Ap. Rh. 1, 452; ἅμα τῷ κλῖναι τὸ τρίτον μέρος τῆς νυκτός Pol. 3, 93, 7; N. T.; vgl. Poll. 4, 158; – κλινεῖν ἐπ' ἀσπίδα Pol. 3, 115, 9, ποτὲ μὲν παρ' ἀσπίδα κλίναντες ποτὲ δ' ἐπὶ δόρυ, linksum, rechtsum kehrt machen, 6, 40, 12. – Bei den Gramm. = biegen, abwandeln, sowohl decliniren als conjugiren, Apoll. Dysc. synt. 319, 24.
-
35 εὐρυ-άγυιος
εὐρυ-άγυιος, weitstraßig, wohl nur im fem. εὐρυάγυια, breitstraßig, Il. oft von Troja, auch Athen, u. 4, 52 von Mykenä, wie Coluth. 220; χϑών (sonst εὐρυόδεια), H. h. Cer. 16; übertr., δίκα Terpand. bei Plut. Lyc. 21, öffentlich.
-
36 εὐ-ώδῑν
-
37 εὔ-κολπος
-
38 εὔ-γληνος
-
39 εἴκω
εἴκω (mit dem Digamma, vgl. ὑποείκω, aor. εἴξασκε, Od. 5, 332), weichen: – a) sich zurückziehen, Hom., auch ὀπίσσω εἴκειν, zurückweichen, Il. 5, 606; τινί τινος, vor Jemandem in Etwas, z. B. Ἀργείοις χάρμης 4, 509; 14, 101; εἶκε πολέμου καὶ δηϊότητος 5, 348; προϑύρου, von der Thür, Od. 18, 10; εἴξατέ μοι νίκης Coluth. 171; auch τινί c. inf., Od. 5, 332; ohne casus, 2, 14, Platz machen, als Zeichen der Ehrerbietung. So εἴκω σοι τῆς ὁδοῦ Her. 2, 80; γέρουσιν ἕδρης Phocyl.; ἕδρας καὶ κλισίας ἕπιόντι Plut. am. et ad. discr. 22; εἶκε ϑυμοῦ, laß ab von deinem Zorn, Soph. Ant. 714. – b) nachstehen, geringer sein, τινί τι, Einem worin, Il. 22, 459 Od. 11, 515, τὸ ὃν μένος οὐδενὶ εἴκων; auch εἴκειν πόδεσσι, an Schnellfüßigkeit nachstehen, 14, 221. – Her. u. Thuc. oft τοῖς πολεμίοις u. ä.; ἀνάγκῃ Aesch. Ag. 1041; κακοῖς Prom. 320, wie Soph. Ant. 468; συμφοραῖς Thuc. 1, 84. 2, 64; ϑεοῖς Ai. 652; κάκῃ, unterliegen, Plat. Menex. 246 b; ϑυμῷ Il. 9, 593, der Neigung des Gemüthes folgen, wie ὕβρει, ἀφραδίαις u. ä., 10, 122 Od. 14, 262. 18, 139, sich davon fortreißen lassen; πενίῃ, sich durch Armuth verleiten lassen, 14, 157; ὀργῇ Thuc. 1, 38; τῇ ἡλικίῃ Her. 7, 18; εἶξαι ἵππῳ τὰ ἡνία ταῖς χερσίν, einem Pferde die Zügel nachlassen, schießen lassen, Iliad. 23, 337, Aristarch erklärte χαλάσαι, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 147; ὁπηνίκ' ἂν ϑεὸς πλοῠν ἡμῖν εἴκῃ, gestattet, Soph. Phil. 465; οὐκ ὀρϑῶς τοῠτο εἴξαντος τοῠ νομοϑέτου Plat. Legg. VI, 781 a.
-
40 κῡδιάω
κῡδιάω, sich rühmen, prahlen, stolz einhergehen; gew, im partic. praes. absol., Il. 21, 519; κυδιόων ὅτι πᾶσι μετέπρεπεν ἡρώεσσιν 2, 578, stolz seiend, weil; auch vom Pferde, κυδιόων, ὑψοῦ δὲ κάρη ἔχει 6, 509. 15, 266; κυδιάουσαι H. h. 4, 170; – auch τινί, stolz sein auf Etwas, sich womit rühmen, Hes. Sc. 27; vom Ochsen, τὸν βρεγμῷ κυδιόωντα Sam. 2 (VI, 116); – κυδιάεις braucht erst Coluth. 179; αἳ μέγα κυδιάασκον Qu. Sm. 13, 418.
См. также в других словарях:
Amphitríte — AMPHITRÍTE, es, Gr. Ἀμφιτρίτη, ης, (⇒ Tab. III. & ⇒ XI.) 1 §. Namen. Diese Meergöttinn hat, nach einigen, den Namen von ἀμφὶ, um, und τρίβειν, reiben, weil sie mit ihren Fluthen das Land umher reibt; Voss. Theol. Gent. lib. II. c. 78. nach andern … Gründliches mythologisches Lexikon