-
21 como
1.cōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [co- (i. e. con) and emo; cf.: demo, promo].I.To bring together, form, frame, construct (Lucretian):II.dum perspicis omnem Naturam rerum quā constet compta figurā,
Lucr. 1, 950 Munro ad loc.:nunc ea quo pacto inter sese mixta quibusque compta modis vigeant,
id. 3, 259:quibus e rebus cum corpore compta vigeret (animi natura), Quove modo distracta rediret in ordia prima,
id. 4, 27.—To care for, take care of.A.Prop., in the class. per. usu. of the care of the hair, to comb, arrange, braid, dress; absol.:B.amica dum comit dumque se exornat,
Plaut. Stich. 5, 4, 19:capillos,
Cic. Pis. 11, 25; Verg. A. 10, 832:nitidum caput,
Tib. 1, 8, 16:caput in gradus atque anulos,
Quint. 12, 10, 47:comas acu,
id. 2, 5, 12:comas hasta recurva,
Ov. F. 2, 560:capillos dente secto,
Mart. 12, 83.— Transf. to the person:sacerdos Fronde super galeam et felici comptus olivā,
wreathed, Verg. A. 7, 751:Tisiphone serpentibus undique compta,
id. Cul. 218:pueri praecincti et compti,
Hor. S. 2, 8, 70:longas compta puella comas,
Ov. Am. 1, 1, 20.—In partic., to adorn, deck, ornament:2.corpora si quis vulsa atque fucata muliebriter comat,
Quint. 8, prooem. §19: colla genasque,
Stat. S. 1, 2, 110:vultus,
Claud. in Eutr. 2, 337:vestes et cingula manu,
id. VI. Cons. Hon. 525.—Transf. of things:II.vittā comptos praetendere ramos,
Verg. A. 8, 128: colus compta, i. e. furnished or adorned with wool, Plin. 8, 48, 74, § 194.—Trop., to deck, adorn:Cleopatra simulatum compta dolorem,
Luc. 10, 83.—Esp. freq. of rhet. ornament:non quia comi expolirique non debeat (oratio),
Quint. 8, 3, 42; cf.:linguae orationisque comendae gratiā,
Gell. 1, 9, 10.—Hence, comptus ( - mtus), a, um, P. a., adorned, ornamented, decked:juvenes ut femina compti,
Ov. H. 4, 75:anima mundissima atque comptissima,
Aug. Quant. Anim. 33.—But usu. of discourse, embellished, elegant:compta et mitis oratio,
Cic. Sen. 9, 28 (al. composita):comptior sermo,
Tac. H. 1, 19:(Vinicius) comptae facundiae,
id. A. 6, 15.— Transf. to the person:Isocrates in diverso genere dicendi nitidus et comptus,
Quint. 10, 1, 79. — Adv.: comptē ( comt-), with ornament, elegantly, only trop.:compte disserere,
Sen. Ep. 75, 6:agere rem,
Gell. 7, 3, 52.—* Comp.:2. I.comptius dicere,
Gell. 7, 3, 53.— Sup., Plaut. Mil. 3, 3, 66, acc. to Ritschl (al. comissime).Neutr., to be furnished with hair (as verb. finit. only post-class.), Paul. Nol. 28, 246.—But freq. cŏmans, antis, P. a.A.Having long hair, hairy, covered with hair ( poet. or in post-Aug. prose):B.colla equorum,
Verg. A. 12, 86; cf.:equus florā et comante jubā,
Gell. 3, 9, 3:equae,
Plin. 10, 63, 83, § 180:tori,
Verg. A. 12, 6:crines,
Sil. 16, 59:saetae hircorum,
Verg. G. 3, 312; cf.:pellis comata villis,
Val. Fl. 8, 122:galea = cristata,
crested, plumed, Verg. A. 2, 391; cf.cristae,
id. ib. 3, 468.—Transf., of growths, etc., resembling hair:II.stella,
having a radiant, hairy train, a comet, Ov. M. 15, 749:astro comantes Tyndaridae,
ornamented with stars, Val. Fl. 5, 267:sera comans narcissus,
that puts out leaves late, Verg. G. 4, 122:dictamnus flore Purpureo,
id. A. 12, 413:jugum silvae,
leafy, Val. Fl. 3, 403:silvae,
id. 1, 429:folia,
luxuriant, Plin. 13, 8, 16, § 59:pinus,
Sil. 10, 550:humus,
Stat. Th. 5, 502.—Act., to clothe or deck with hair or something like hair (as verb. finit. only post-class.), Tert. Pall. 3.—Freq. (esp. in the post-Aug. per.) cŏmātus, a, um, P. a., having long hair:tempora,
Mart. 10, 83, 13; Val. Fl. 7, 636; and subst.: cŏmā-tus, i, m., Suet. Calig. 35; Mart. 1, 73, 8; 12, 70, 9.—As adj. propr.: Gallia Comata, Transalpine Gaul (opp. togata), Cic. Phil. 8, 9, 27; Mel. 3, 2, 4; Plin. 4, 17, 31, § 105; Cat. 29, 3; Luc. 1, 443.— Transf.:silva,
leafy, Cat. 4, 11. -
22 compe
1.cōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [co- (i. e. con) and emo; cf.: demo, promo].I.To bring together, form, frame, construct (Lucretian):II.dum perspicis omnem Naturam rerum quā constet compta figurā,
Lucr. 1, 950 Munro ad loc.:nunc ea quo pacto inter sese mixta quibusque compta modis vigeant,
id. 3, 259:quibus e rebus cum corpore compta vigeret (animi natura), Quove modo distracta rediret in ordia prima,
id. 4, 27.—To care for, take care of.A.Prop., in the class. per. usu. of the care of the hair, to comb, arrange, braid, dress; absol.:B.amica dum comit dumque se exornat,
Plaut. Stich. 5, 4, 19:capillos,
Cic. Pis. 11, 25; Verg. A. 10, 832:nitidum caput,
Tib. 1, 8, 16:caput in gradus atque anulos,
Quint. 12, 10, 47:comas acu,
id. 2, 5, 12:comas hasta recurva,
Ov. F. 2, 560:capillos dente secto,
Mart. 12, 83.— Transf. to the person:sacerdos Fronde super galeam et felici comptus olivā,
wreathed, Verg. A. 7, 751:Tisiphone serpentibus undique compta,
id. Cul. 218:pueri praecincti et compti,
Hor. S. 2, 8, 70:longas compta puella comas,
Ov. Am. 1, 1, 20.—In partic., to adorn, deck, ornament:2.corpora si quis vulsa atque fucata muliebriter comat,
Quint. 8, prooem. §19: colla genasque,
Stat. S. 1, 2, 110:vultus,
Claud. in Eutr. 2, 337:vestes et cingula manu,
id. VI. Cons. Hon. 525.—Transf. of things:II.vittā comptos praetendere ramos,
Verg. A. 8, 128: colus compta, i. e. furnished or adorned with wool, Plin. 8, 48, 74, § 194.—Trop., to deck, adorn:Cleopatra simulatum compta dolorem,
Luc. 10, 83.—Esp. freq. of rhet. ornament:non quia comi expolirique non debeat (oratio),
Quint. 8, 3, 42; cf.:linguae orationisque comendae gratiā,
Gell. 1, 9, 10.—Hence, comptus ( - mtus), a, um, P. a., adorned, ornamented, decked:juvenes ut femina compti,
Ov. H. 4, 75:anima mundissima atque comptissima,
Aug. Quant. Anim. 33.—But usu. of discourse, embellished, elegant:compta et mitis oratio,
Cic. Sen. 9, 28 (al. composita):comptior sermo,
Tac. H. 1, 19:(Vinicius) comptae facundiae,
id. A. 6, 15.— Transf. to the person:Isocrates in diverso genere dicendi nitidus et comptus,
Quint. 10, 1, 79. — Adv.: comptē ( comt-), with ornament, elegantly, only trop.:compte disserere,
Sen. Ep. 75, 6:agere rem,
Gell. 7, 3, 52.—* Comp.:2. I.comptius dicere,
Gell. 7, 3, 53.— Sup., Plaut. Mil. 3, 3, 66, acc. to Ritschl (al. comissime).Neutr., to be furnished with hair (as verb. finit. only post-class.), Paul. Nol. 28, 246.—But freq. cŏmans, antis, P. a.A.Having long hair, hairy, covered with hair ( poet. or in post-Aug. prose):B.colla equorum,
Verg. A. 12, 86; cf.:equus florā et comante jubā,
Gell. 3, 9, 3:equae,
Plin. 10, 63, 83, § 180:tori,
Verg. A. 12, 6:crines,
Sil. 16, 59:saetae hircorum,
Verg. G. 3, 312; cf.:pellis comata villis,
Val. Fl. 8, 122:galea = cristata,
crested, plumed, Verg. A. 2, 391; cf.cristae,
id. ib. 3, 468.—Transf., of growths, etc., resembling hair:II.stella,
having a radiant, hairy train, a comet, Ov. M. 15, 749:astro comantes Tyndaridae,
ornamented with stars, Val. Fl. 5, 267:sera comans narcissus,
that puts out leaves late, Verg. G. 4, 122:dictamnus flore Purpureo,
id. A. 12, 413:jugum silvae,
leafy, Val. Fl. 3, 403:silvae,
id. 1, 429:folia,
luxuriant, Plin. 13, 8, 16, § 59:pinus,
Sil. 10, 550:humus,
Stat. Th. 5, 502.—Act., to clothe or deck with hair or something like hair (as verb. finit. only post-class.), Tert. Pall. 3.—Freq. (esp. in the post-Aug. per.) cŏmātus, a, um, P. a., having long hair:tempora,
Mart. 10, 83, 13; Val. Fl. 7, 636; and subst.: cŏmā-tus, i, m., Suet. Calig. 35; Mart. 1, 73, 8; 12, 70, 9.—As adj. propr.: Gallia Comata, Transalpine Gaul (opp. togata), Cic. Phil. 8, 9, 27; Mel. 3, 2, 4; Plin. 4, 17, 31, § 105; Cat. 29, 3; Luc. 1, 443.— Transf.:silva,
leafy, Cat. 4, 11. -
23 fluo
flŭo, xi, xum, 3 (archaic form of the sup.: FLUCTUM, acc. to Prisc. p. 817 P.; cf.: fluo, fluctum, Not. Tir. From this form are derived fluctio and fluctus. In Lucr. 6, 800, the correct read. is laveris, not flueris, v. Lachm. ad h. l.), v. n. [Gr. phlu-, phlusai, anaphluô, etc.; Lat. fleo, fletus; flumen, fluctus, etc.; orig. one root with fla-, to blow, q. v. and cf. Curt. Gr. Etym. p. 302], to flow (cf.: mano, labor, etc.).I.Lit.: per amoenam urbem leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 177 ed. Vahl.); cf.:B.ut flumina in contrarias partes fluxerint,
Cic. Div. 1, 35, 78:flumen quod inter eum et Domitii castra fluebat,
Caes. B. C. 3, 37, 1; cf.also: aurea tum dicat per terras flumina vulgo Fluxisse,
Lucr. 5, 911:fluvius Eurotas, qui propter Lacedaemonem fluit,
Cic. Inv. 2, 31, 96:Helvetiorum inter fines et Allobrogum Rhodanus fluit,
Caes. B. G. 1, 6, 2:Arar in utram partem fluat,
id. ib. 1, 12, 1:ea, quae natura fluerent atque manarent, ut aqua,
Cic. N. D. 1, 15, 39: fluens unda, water from a stream (opp.: putealis unda, spring-water), Col. 1, 5, 1:in foveam,
Lucr. 2, 475; cf. id. 5, 271:fluxit in terram Remi cruor,
Hor. Epod. 7, 19; cf. Luc. 6, 61:imber,
Ov. P. 4, 4, 2:sanguis,
id. M. 12, 312:fluit de corpore sudor,
id. ib. 9, 173; cf.:sudor fluit undique rivis,
Verg. A. 5, 200:aes rivis,
id. ib. 8, 445:nudo sub pede musta fluunt,
Ov. R. Am. 190:madidis fluit unda capillis,
drips, id. M. 11, 656:cerebrum molle fluit,
id. ib. 12, 435:fluunt lacrimae more perennis aquae,
id. F. 2, 820:fluens nausea,
Hor. Epod. 9, 35; cf.:alvus fluens,
Cels. 2, 6:fluit ignibus aurum,
becomes fluid, melts, Ov. M. 2, 251.—Transf.1.Of bodies, to flow, overflow, run down, drip with any fluid.— With abl.:2.cum fluvius Atratus sanguine fluxit,
Cic. Div. 1, 43, 98; Ov. M. 8, 400:cruore fluens,
id. ib. 7, 343:sudore fluentia brachia,
id. ib. 9, 57; cf.:fluunt sudore et lassitudine membra,
Liv. 38, 17, 7; 7, 33, 14; cf. id. 10, 28, 4:pingui fluit unguine tellus,
Val. Fl. 6, 360:vilisque rubenti Fluxit mulctra mero,
overflows, Sil. 7, 190. —Without abl.:madidāque fluens in veste Menoetes,
Verg. A. 5, 179:fluentes cerussataeque buccae,
dripping with paint, Cic. Pis. 11, 25 (cf. Cic. de Or. 2, 66, 266, 2. b. infra):Graeculae vites acinorum exiguitate minus fluunt,
i. e. yield but little wine, Col. 3, 2, 24; 3, 2, 5; 12, 52, 1.—With acc. of kin. signif.:Oenotria vina fluens,
Claud. Laud. Stil. 2, 264.—To move in the manner of fluids, to flow, stream, pour:b.inde alium (aëra) supra fluere,
to flow, Lucr. 5, 514 and 522:unde fluens volvat varius se fluctus odorum,
id. 4, 675 sq.; cf.:principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant: Perpetuoque fluunt certis ab rebus odores, Frigus ut a fluviis, calor a sole, aestus ab undis Aequoris,
id. 6, 922 sq.:aestus e lapide,
id. 6, 1002:venti,
id. 1, 280:fluit undique victor Mulciber,
Sil. 17, 102:comae per levia colla fluentes,
flowing, spreading, Prop. 2, 3, 13; cf.:blanditiaeque fluant per mea colla rosae,
id. 4 (5), 6, 72:vestis fluens,
flowing, loose, id. 3, 17 (4, 16), 32:tunicisque fluentibus,
Ov. A. A. 3, 301:nodoque sinus collecta fluentes,
Verg. A. 1, 320; cf.also: balteus nec strangulet nec fluat,
Quint. 11, 3, 140:nec mersa est pelago, nec fluit ulla ratis,
floats, is tossed about, Mart. 4, 66, 14:ramos compesce fluentes,
floating around, spreading out, Verg. G. 2, 370:ad terram fluit devexo pondere cervix,
droops, id. ib. 3, 524:omnisque relictis Turba fluit castris,
pour forth, id. A. 12, 444:olli fluunt ad regia tecta,
id. ib. 11, 236;so of a multitude or crowd of men: densatis ordinibus effuse fluentem in se aciem excepere,
Curt. 6, 1, 6.—Pregn., of bodies, to pass away, fall away, to fall off or out, to vanish:II.excident gladii, fluent arma de manibus,
Cic. Phil. 12, 3, 8:capilli fluunt,
Cels. 6, 1; Plin. 27, 4, 5, § 17:sponte fluent (poma) matura suā,
Ov. Am. 2, 14, 25:quasi longinquo fluere omnia cernimus aevo,
Lucr. 2, 69; cf.:cuncta fluunt omnisque vagans formatur imago,
Ov. M. 15, 178: dissolvuntur enim tum demum membra fluuntque, Lucr. 4, 919:surae fluxere,
Luc. 9, 770:buccae fluentes,
fallen in, lank, Cic. de Or. 2, 66, 266.Trop.A.In gen., to flow, spring, arise, come forth; to go, proceed:B.ex ejus (Nestoris) lingua melle dulcior fluebat oratio,
Cic. de Sen. 10, 31:carmen vena pauperiore fluit,
Ov. Pont. 4, 2, 20:Calidii oratio ita libere fluebat, ut nusquam adhaeresceret,
Cic. Brut. 79, 274:in Herodoto omnia leniter fluunt,
Quint. 9, 4, 18; cf.also: grammatice pleno jam satis alveo fluit,
id. 2, 1, 4:quae totis viribus fluit oratio,
id. 9, 4, 7:oratio ferri debet ac fluere,
id. 9, 4, 112.— Transf., of the writer himself:alter (Herodotus) sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit,
Cic. Or. 12, 39; cf.:(Lucilius) cum flueret lutulentus,
Hor. S. 1, 4, 11; 1, 10, 50; 1, 7, 28:facetiis,
Plaut. Mil. 4, 8, 12:multa ab ea (luna) manant et fluunt, quibus animantes alantur augescantque,
Cic. N. D. 2, 19, 50:haec omnia ex eodem fonte fluxerunt,
id. ib. 3, 19, 48:dicendi facultatem ex intimis sapientiae fontibus fluere,
Quint. 12, 2, 6; 5, 10, 19; 5, 9, 14:omnia ex natura rerum hominumque fluere,
id. 6, 2, 13:nomen ex Graeco fluxisse,
id. 3, 4, 12:ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum,
Cic. Fin. 2, 11, 34; Quint. 1, 1, 12:unde id quoque vitium fluit,
id. 11, 3, 109; 7, 3, 33:Pythagorae doctrina cum longe lateque flueret,
spread itself, Cic. Tusc. 4, 1, 2:multum fluxisse video de libris nostris variumque sermonem,
id. N. D. 1, 3, 6:sic mihi tarda fluunt ingrataque tempora,
flow, pass, Hor. Ep. 1, 1, 23:in rebus prosperis et ad voluntatem nostram fluentibus,
going, Cic. Off. 1, 26, 90: rebus supra votum fluentibus, Sall. H. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 2, 169 (Hist. 1, 101 Dietsch); Tac. H. 3, 48; Just. 23, 3; cf.:rebus prospere fluentibus,
succeeding, prospering, Tac. Or. 5; id. A. 15, 5: illius rationes quorsum fluant, proceed, Attic. ap. Cic. Att. 9, 10, 4; cf.:res fluit ad interregnum,
Cic. Att. 4, 16, 11;cuncta in Mithridatem fluxere,
Tac. A. 11, 9.—In partic.1.Of speech, etc., to flow uniformly, be monotonous:1.efficiendum est ne fluat oratio, ne vagetur, etc.,
Cic. de Or. 3, 49, 190:quod species ipsa carminum docet, non impetu et instinctu nec ore uno fluens,
Tac. A. 14, 16; cf. Cic. Brut. 79.—Pregn., to dissolve, vanish, perish:qua (voluptate) cum liquescimus fluimusque mollitia,
Cic. Tusc. 2, 22, 52:fluens mollitiis,
Vell. 1, 6, 2; 2, 88, 2:cetera nasci, occidere, fluere, labi, nec diutius esse uno et eodem statu,
Cic. Or. 3, 10:fluit voluptas corporis et prima quaeque avolat,
id. Fin. 2, 32, 106:fluentem procumbentemque rem publicam populi Romani restituere,
Vell. 2, 16 fin. —Hence,fluens, entis, P. a.A.Lax, relaxed, debauched, enervated, effeminate:B.inde soluti ac fluentes non accipiunt e scholis mala ista, sed in scholas afferunt,
Quint. 1, 2, 8:Campani fluentes luxu,
Liv. 7, 29, 5:incessu ipso ultra muliebrem mollitiem fluentes,
Sen. Tranq. 15:fluentibus membris, incessu femineo,
Aug. Civ. D. 7, 26.—Of speech,1.Flowing, fluent:2.sed in his tracta quaedam et fluens expetitur, non haec contorta et acris oratio,
Cic. Or. 20, 66:lenis et fluens contextus,
Quint. 9, 4, 127.—Lax, unrestrained:2.ne immoderata aut angusta aut dissoluta aut fluens sit oratio,
Cic. Or. 58, 198:dissipata et inculta et fluens oratio,
id. ib. 65, 220;and transf. of the speaker: in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes sumus,
Quint. 9, 4, 138.— Adv.: flŭenter, in a flowing, waving manner (very rare):res quaeque fluenter fertur,
Lucr. 6, 935 (but not ib. 520, where the correct read. is cientur;v. Lachm.): capillo fluenter undante,
App. M. 2, p. 122, 7. —fluxus, a, um, P. a. (mostly poet. and in post-Aug. prose).A.Lit., flowing, fluid:2.elementa arida atque fluxa, App. de Mundo: sucus,
Plin. 9, 38, 62, § 133:vas fluxum pertusumque,
i. e. leaking, Lucr. 6, 20.—Transf., flowing, loose, slack:(β).ipsa crine fluxo thyrsum quatiens,
Tac. A. 11, 31:habena,
Liv. 38, 29, 6:amictus,
Luc. 2, 362; cf.:ut cingeretur fluxiore cinctura,
Suet. Caes. 45 fin.:fluxa arma,
hanging slack, loose, Tac. H. 2, 99.—Pregn., frail, perishable, weak:B.corpora,
Tac. H. 2, 32; cf.:spadone eviratior fluxo,
Mart. 5, 41, 1:(murorum) aevo fluxa,
Tac. H. 2, 22. —Trop.1.Lax, loose, dissolute, careless:2.animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
Sall. C. 14, 5: cf.:animi fluxioris esse,
Suet. Tib. 52:duces noctu dieque fluxi,
Tac. H. 3, 76:spectaculum non enerve nec fluxum,
Plin. Pan. 33, 1:fluxa atque aperta securitas,
Gell. 4, 20, 8.—Pregn., frail, weak, fleeting, transient, perishable:res nostrae ut in secundis fluxae, ut in adversis bonae,
decayed, impaired, disordered, Cic. Att. 4, 2, 1: hujus belli fortuna, ut in secundis, fluxa;ut in adversis, bona,
id. ad Brut. 1, 10, 2:res humanae fluxae et mobiles,
Sall. J. 104, 2:divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est,
id. C. 1, 4; cf.:instabile et fluxum,
Tac. A. 13, 19:fluxa auctoritas,
id. H. 1, 21:cave fidem fluxam geras,
Plaut. Capt. 2, 3, 79:fides,
Sall. J. 111, 2; Liv. 40, 50, 5; cf.:fluxa et vana fides,
unreliable, unstable, id. 28, 6, 11; Tac. H. 2, 75; 4, 23:studia inania et fluxa,
id. A. 3, 50 fin.:fluxa senio mens,
id. ib. 6, 38.— Adv.: fluxē, remissly, negligently (post-class. and rare):more vitae remissioris fluxius agens,
Amm. 18, 7. -
24 innecto
in-necto, nexŭi, nexum, 3 (innectier for innecti, Prud. Psych. 375), v. a., to tie, join, bind, attach, connect, or fasten to, together, or about.I.Lit.:II.paribus palmas amborum innexuit armis,
Verg. A. 5, 425:colla auro,
id. ib. 8, 661:tempora sertis,
to deck, garland, Ov. Tr. 5, 3, 3:fauces laqueo,
to encircle, id. M. 10, 378:colla lacertis,
id. ib. 11, 240:bracchia collo,
Stat. Th. 4, 26:ambos innectens manibus,
id. ib. 1, 511:mancipia compedibus,
Col. 11, 1, 22: innecti cervicibus, to fasten upon, cling to, or embrace the neck, Tac. H. 4, 46; cf.:tunc placuit caesis innectere vincula silvis,
Luc. 2, 670; v. Orelli ad Hor. Epod. 17, 72.— With acc.:nodos et vincula rupit, Queis innexa pedem malo pendebat ab alto,
Verg. A. 5, 511:vipereum crinem vittis innexa cruentis,
id. ib. 6, 281.—Trop.A.In gen., to connect one thing with another, adduce or devise successively, weave, frame, contrive:B.causas innecte morandi,
Verg. A. 4, 51:moras,
Stat. Th. 5, 743:fraudem clienti,
Verg. A. 6, 609.—In partic.1. 2. -
25 repono
rĕ-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 ( perf. reposivi, Plaut. As. 3, 1, 16; part. sync. repostus, a, um, on account of the metre, Lucr. 1, 35; 3, 346; Verg. G. 3, 527; id. A. 1, 26; 6, 59; 655; 11, 149; Hor. Epod. 9, 1; Sil. 7, 507 al.), v. a., to lay, place, put, or set back, i. e.,I.With the idea of the re predominant.A.To lay, place, put, or set a thing back in its former place; to replace, restore, etc. (class.; syn. remitto).1.Lit.:2.cum suo quemque loco lapidem reponeret,
Cic. Verr. 2, 1, 56, § 146:quicque suo loco,
Col. 12, 3, 4:humum,
the earth dug from a pit, Verg. G. 2, 231:pecuniam in thesauris,
Liv. 29, 18, 15 Weissenb.; 31, 13; cf.:ornamenta templorum in pristinis sedibus,
Val. Max. 5, 1, 6:infans repositus in cunas,
Suet. Aug. 94:ossa in suas sedes,
Cels. 8, 10, 1:femur ne difficulter reponatur vel repositum excidat,
set again, id. 8, 20; 8, 10, 7: se in cubitum, to lean on the elbow again (at table), Hor. S. 2, 4, 39:insigne regium, quod ille de suo capite abjecerat, reposuit,
Cic. Sest. 27, 58:columnas,
id. Verr. 2, 1, 56, § 147:tantundem inaurati aeris,
Suet. Caes. 54:togam,
to gather up again, Quint. 6, 3, 54; 11, 3, 149:capillum,
id. 11, 3, 8, prooem. §22: excussus curru ac rursus repositus,
Suet. Ner. 24:nos in sceptra,
to reinstate, Verg. A. 1, 253; cf.:reges per bella pulsos,
Sil. 10, 487:aliquem solio,
Val. Fl. 6, 742:veniet qui nos in lucem reponat dies,
Sen. Ep. 36, 10:ut mihi des nummos sexcentos quos continuo tibi reponam hoc triduo aut quadriduo,
Plaut. Pers. 1, 1, 38; Sen. Ben. 4, 32 fin.:quosdam nihil reposuisse,
Plin. Ep. 8, 2, 6:donata,
Hor. Ep. 1, 7, 39:flammis ambesa reponunt Robora navigiis,
to replace, restore, Verg. A. 5, 752:aris ignem,
id. ib. 3, 231:molem,
Sil. 1, 558:ruptos vetustate pontes,
Tac. A. 1, 63:fora templaque,
id. H. 3, 34:amissa urbi,
id. A. 16, 13:statuas a plebe disjectas,
Suet. Caes. 65:cenam,
Mart. 2, 37, 10;so esp. freq. in Vergil, of the serving up of a second course, as of a renewed banquet: sublata pocula,
Verg. A. 8, 175:plena pocula,
id. G. 4, 378:vina mensis (soon after, instaurare epulas),
id. A. 7, 134:epulas,
id. G. 3, 527:festas mensas,
Stat. Th. 2, 88:cibi frigidi et repositi,
Quint. 2, 4, 29.—Trop., to put or bring back; to replace, restore, renew:(β).ut, si quid titubaverint (testes), opportuna rursus interrogatione velut in gradum reponantur,
Quint. 5, 7, 11; cf.:excidentes unius admonitione verbi in memoriam reponuntur,
id. 11, 2, 19:nec vera virtus, cum semel excidit, Curat reponi deterioribus,
Hor. C. 3, 5, 30.—To represent or describe again, to repeat:(γ).fabula quae posci vult et spectata reponi,
Hor. A. P. 190:Achillem (after Homer),
id. ib. 120; cf.:dicta paterna,
Pers. 6, 66.—To repay, requite, return:(δ).cogitemus, alios non facere injuriam, sed reponere,
Sen. Ira, 2, 28; cf. Cic. Fam. 1, 9, 19:semper ego auditor tantum? nunquamne reponam?
repay, Juv. 1, 1.—To put back, put to rest, quiet:B.pontum et turbata litora,
Val. Fl. 1, 682; cf.:post otiosam et repositam vitam,
Amm. 29, 1, 44.—To bend backwards, lay back: (grues) mollia crura reponunt, bend back (in walking), Enn. ap. Serv. ad Verg. G. 3, 76 (Ann. v. 545 Vahl.);C.imitated by Virgil: pullus mollia crura reponit,
Verg. G. 3, 76:cervicem reponunt et bracchium in latus jactant,
Quint. 4, 2, 39:tereti cervice repostā,
Lucr. 1, 35:interim quartus (digitus) oblique reponitur,
Quint. 11, 3, 99:hic potissimum et vocem flectunt et cervicem reponunt,
id. 4, 2, 39:membra (mortui) toro,
Verg. A. 6, 220:membra stratis,
id. ib. 4, 392.—To lay aside or away for preservation; to lay up, store up, keep, preserve, reserve (class.; cf.: regero, reservo).1.Lit.: nec tempestive demetendi [p. 1571] percipiendique fructūs neque condendi ac reponendi ulla pecudum scientia est, Cic. N. D. 2, 62, 156:2.cibum,
Quint. 2, 4, 29:formicae farris acervum tecto reponunt,
Verg. A. 4, 403:Caecubum ad festas dapes,
Hor. Epod. 9, 1:mella in vetustatem,
Col. 12, 11, 1; 12, 44, 7:alimenta in hiemem,
Quint. 2, 16, 16:(caseum) hiemi,
Verg. G. 3, 403:omnia quae multo ante memor provisa repones,
id. ib. 1, 167:thesaurum,
Quint. 2, 7, 4:scripta in aliquod tempus,
id. 10, 4, 2.— Poet.:eadem (gratia) sequitur tellure repostos, i. e. conditos,
buried, Verg. A. 6, 655; cf.:an poteris siccis mea fata reponere ocellis? (= me mortuum),
Prop. 1, 17, 11:tu pias laetis animas reponis Sedibus,
Hor. C. 1, 10, 17:repono infelix lacrimas, et tristia carmina servo,
Stat. S. 5, 5, 47.—Trop.:D.opus est studio praecedente et acquisitā facultate et quasi repositā,
Quint. 8, prooem. §29: aliquid scriptis,
id. 11, 2, 9:manet altā mente repostum Judicium Paridis,
Verg. A. 1, 26:reponere odium,
Tac. Agr. 39 fin.:sensibus haec imis... reponas,
Verg. E. 3, 54.—To put in the place of, to substitute one thing for another (class.).1.Lit.:2.non puto te meas epistulas delere, ut reponas tuas,
Cic. Fam. 7, 18, 2:Aristophanem pro Eupoli,
id. Att. 12, 6, 2; Quint. 11, 2, 49:eorumque in vicem idonea reponenda,
Col. 4, 26, 2:dira ne sedes vacet, monstrum repone majus,
Sen. Phoen. 122.—Trop.:E. 1.at vero praeclarum diem illis reposuisti, Verria ut agerent,
Cic. Verr. 2, 2, 21, § 52.—Lit.:2. II.remum,
Plaut. As. 3, 1, 16:arma omnia,
Caes. B. C. 2, 14:caestus artemque,
Verg. A. 5, 484:feretro reposto,
id. ib. 11, 149:onus,
Cat. 31, 8:telasque calathosque infectaque pensa,
Ov. M. 4, 10; Sil. 7, 507:rursus sumptas figuras,
Ov. M. 12, 557:bracchia,
to let down, Val. Fl. 4, 279.— Poet.:jam falcem arbusta reponunt,
i. e. permit to be laid aside, Verg. G. 2, 416.—With the idea of the verb predominant, to lay, place, put, set a thing anywhere (freq. and class.; syn. colloco).A.Lit.:B.grues in tergo praevolantium colla et capita reponunt,
Cic. N. D. 2, 49, 125:colla in plumis,
Ov. M. 10, 269:litteras in gremio,
Liv. 26, 15:hunc celso in ostro,
Val. Fl. 3, 339:ligna super foco Large reponens,
Hor. C. 1, 9, 6:(nidum) ante fores sacras reponit,
Ov. M. 15, 407.— With in and acc.:uvas in vasa nova,
Col. 12, 16:data sunt legatis, quae in aerarium reposuerant,
Val. Max. 4, 3, 9:anulos in locellum,
id. 7, 8, 9; cf.:mergum altius in terram,
Plin. 17, 23, 35, § 205.—Trop., to place, put, set; to place, count, reckon among:I. II.in vestrā mansuetudine atque humanitate causam totam repono,
Cic. Sull. 33, 92:vos meam defensionem in aliquo artis loco reponetis,
id. de Or. 2, 48, 198:suos hortatur, ut spem omnem in virtute reponant,
Caes. B. C. 2, 41:in se omnem spem,
Cic. Tusc. 5, 12, 36:nihil spei in caritate civium,
Liv. 1, 49; 2, 39:salutem ac libertatem in illorum armis dextrisque,
id. 27, 45:verum honorem non in splendore titulorum, sed in judiciis hominum,
Plin. Pan. 84, 8; id. Ep. 1, 3, 3:plus in duce quam in exercitu,
Tac. G. 30; Liv. 24, 37:plus in deo quam in viribus reponentes,
Just. 24, 8, 2:fiduciam in re reponere,
Plin. Ep. 3, 9, 16; 1, 8, 14:ea facta, quae in obscuritate et silentio reponuntur,
id. ib. 1, 8, 6:quos equidem in deorum immortalium coetu ac numero repono,
place, count, reckon among, Cic. Sest. 68, 143; so,sidera in deorum numero,
id. N. D. 2, 21, 54; cf. id. ib. 3, 19, 47 Mos. N. cr.:Catulum in clarissimorum hominum numero,
id. Verr. 2, 3, 90, § 210: aliquem in suis, Antonius ap. Cic. Att. 10, 8, A, 1.— With in and acc.:homines morte deletos in deos,
Cic. N. D. 1, 15, 38:in deorum numerum reponemus,
id. ib. 3, 19, 47:Isocratem hunc in numerum non repono,
id. Opt. Gen. 6, 17:aliquid in fabularum numerum,
id. Inv. 1, 26, 39; and:hanc partem in numerum,
id. ib. 1, 51, 97:in ejus sinum rem publicam,
Suet. Aug. 94.—Hence, rĕpŏsĭ-tus ( rĕpostus), a, um, P. a. -
26 securis
sĕcūris, is (acc. securim, Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Men. 5, 2, 105; Cic. Mur. 24, 48; id. Planc. 29, 70; Verg. A. 2, 224; 11, 656; 696; Ov. M. 8, 397; Liv. 1, 40, 7; 3, 36, 4; Plin. 7, 56, 57, § 201; cf. Gell. 13, 21, 6:I.securem,
Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, § 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758; abl. securi, Plaut. Ps. 1, 2, 25; Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7; 2, 1, 5, § 12; 2, 4, 64, § 144; 2, 5, 50, § 133; Verg. A. 6, 824; 7, 510; Cat. 17, 19; Ov. H. 16, 105; Liv. 2, 5, 8 et saep.:secure,
App. M. 8, p. 216, 1; Tert. Pud. 16), f. [seco], an axe or hatchet with a broad edge (cf. bipennis).In gen., as a domestic utensil, Cato, R. R. 10, 3; Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Bacch. 5, 1, 31:II.rustica,
Cat. 19, 3 al. —For felling trees, Cat. 17, 19; Verg. A. 6, 180; Ov. F. 4, 649; id. M. 9, 374; Hor. S. 1, 7, 27; Plin. 16, 39, 74, § 188.—For hewing stones in the quarries, Stat. S. 2, 2, 87. —For fighting, a battle-axe, Verg. A. 11, 656; 11, 696; 12, 306; 7, 184; 7, 627; Hor. C. 4, 4, 20 al.:anceps,
a two-edged axe, Ov. M. 8, 397 (just before, bipennifer).—For slaying animals for sacrifice, Hor. C. 3, 23, 12; Verg. A. 2, 224; Ov. Tr. 4, 2, 5; id. M. 12, 249.—As the cutting edge of a vine-dresser's bill, Col. 4, 25, 4 et saep.—In partic.A.Lit., an executioner ' s axe, for beheading criminals [p. 1656] (borne by the lictors in the fasces;B.v. fascis): missi lictores ad sumendum supplicium nudatos virgis caedunt securique feriunt,
i. e. behead them, Liv. 2. 5; so,securi ferire,
Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75; Hirt. B. G. 8, 38 fin.:percutere,
Cic. Pis. 34, 84; Sen. Ira, 2, 5, 5; Flor. 1, 9, 5:strictae in principum colla secures,
id. 2, 5, 4:necare,
Liv. 10, 9:securibus cervices subicere,
Cic. Pis. 34, 83 (cf. infra, B.); id. Verr. 2, 5, 9, § 22:Publicola statim secures de fascibus demi jussit,
id. Rep. 2, 31, 55; cf. Lucr. 3, 996; 5, 1234:nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae,
Hor. C. 3, 2, 20:saevumque securi Aspice Torquatum (as having caused his own son to be executed),
Verg. A. 6, 824.—Comically, in a double sense, acc. to I.:te, cum securi, caudicali praeficio provinciae,
Plaut. Ps. 1, 2, 25:securis Tenedia,
Cic. Q. Fr. 2, 11, 2; Front. ad M. Caes. 1, 9 init.; v. Tenedos.—Trop.1.A blow, death-blow, etc.:2. (α).graviorem rei publicae infligere securim,
to give a death-blow, Cic. Planc. 29, 70; cf.:quam te securim putas injecisse petitioni tuae, cum? etc. (just before: plaga est injecta petitioni tuae),
id. Mur. 24, 48.—Usu. in plur.: Gallia securibus subjecta, perpetuā premitur servitute, i. e. to Roman supremacy, * Caes. B. G. 7, 77 fin.; cf.:(β).vacui a securibus et tributis,
Tac. A. 12, 34:consulis inperium hic primus saevasque secures Accipiet,
Verg. A. 6, 819: Medus Albanas timet secures, i. e. the Roman authority or dominion, Hor. C. S. 54:ostendam multa securibus recidenda,
Sen. Ep. 88, 38.—In sing. ( poet.):Germania colla Romanae praebens animosa securi,
Ov. Tr. 4, 2, 45. -
27 comans
antis [ coma ]1) покрытый волосами, косматый ( colla equorum V)galea c. V — шлем с султаномstella c. O — комета -
28 como
I —, —, āre [ coma ]снабжать (словно) волосами (pinum velleribus c. Tert)II cōmo, cōmpsī, cōmptum, ere [co- + emo ]1) соединять, сочетать ( cum aliqua re Lcr)2) приводить в порядок, убирать (capillos C; crines Tib; comas acu Q); причёсывать (caput Tib, Q)comptus H и comptus comas (acc. graecus) O — красиво причёсанный3) подкрашивать (румянить и т. п.) ( colla genasque St)4) (тж. se c. Hier) наряжаться (c. et se exornare Pl)5) чистить, очищать (phalēras, arma, cassidis jubam St; vestes et cingula manu Cld)6) выглаживать, обтёсывать (saxa ictu, sc. mallei Sid)7) украшать, приукрашивать (orationem Q, AG) -
29 conflagro
cōn-flagro, āvī, ātum, āreamoris flammā c. C — пылать любовьюincendio alieni judicii c. L — пострадать в связи с осуждением другого человекаc. incendio invidiae или c. invidiā C — быть жертвой пламенной ненависти2) редко сжигать (urbs incendio conflagrata rhH.)3) мед. воспаляться ( colla boum conflagrant Col) -
30 crinitus
crīnītus, a, um [ crinio ]1) волосатый, длинноволосый (puella O; Apollo V); длинногривый (colla, sc. equorum St)stella crinita C, Su, тж. sidus crinitum PM — кометаcrinita galea triplici jubā V — шлем, украшенный тремя султанами -
31 demergo
dē-mergo, mersī, mersum, ere1)а) погружать, опускать ( candens ferrum in gelidum imbrem Lcr)in corde cerebrove demersus mens C — душевная жизнь, тесно связанная с сердцем и мозгомб) потопить, пустить ко дну (naves L, QC; navigia PM; triremem hostium bAl)3) вонзать ( gladium alicui Ap)4) втягивать ( colla umeris St)5) сажать ( stirpem Col)6) удручать, угнетать ( aliquem L)8) поздн. заходить, садиться ( sol demergit MF) -
32 depono
dē-pōno, posuī (posīvī Pl, Ctl), positum, ere1)а) класть, положить ( caput terrae O)d. aliquem vino шутл. Pl — мертвецки напоить кого-лб) складывать, откладывать ( onus C)d. jumentis onera Cs — разгружать вьючных животныхcorpora sub ramis d. V — улечься в тени ветвейd. arma Cs — сложить оружие (т. е. признать себя побеждённым), но тж. L, V etc. снимать с себя (откладывать в сторону) оружиеd. animam Nep — испустить дух, умереть3) слагать с себя (imperium Cs, Su; magistratum Cs; tutelam L); отказываться, оставлять (simultates C; consilium adeundae Syriae Cs; spem H); отбрасывать прочь ( omnes molestias et sollicitudines C); отклонять (provinciam C; triumphum L)5) снимать, срезывать, состригать (crinem T; ungues et capillos Pt)6) сворачивать, убирать ( vela Sil)7) сеять, бросать ( semina sulco Col)8) сажать (malleolum in terram Col; plantam in hortis O)9) ( в качестве премии или ставки) ставить ( vitulam V)10) задерживать, затаивать ( spiritum Q)11) производить на свет, рожать (onus naturae Ph; fetum Ph; Latoniam prope Deliam olivam Ctl)13) (тж. d. memoriam alicujus rei и d. ex memoriā aliquid C) предавать забвению14) отдавать на хранение ( pecuniam apud aliqaem C); укрывать, прятать (liberes, uxores suaque omnia in silvis Cs); юр. депонировать (est depositum quod custodiendum reddendumque traditur Dig); вверятьd. rimosā in aure aliquid H — доверить что-л. дырявому уху, т. е. болтливому человеку15) склонять, преклонять ( colla GT)16) опрокидывать, сносить, разрушать (statuas alicujus Spart; aedes usque ad aream deposita Dig)17) погружать, топить ( aliquem medio ponto VF)18) смещать с поста, увольнять ( aliquem Eccl)— см. тж. depositus -
33 eburneus
a, um [ ebur ]1) (с отделкой) из слоновой кости (signum C, O; porta V)dens e. L — слоновый бивень2) цвета слоновой кости, перен. блистающий, ослепительный (brachia, colla O) -
34 fumo
fūmo, āvī, ātum, āre [ fumus ]1) дымиться ( arae sacrificiis fumant L); куриться ( sulphure V) -
35 intercipio
inter-cipio, cēpī, ceptum, ere [ capio ]1) перехватывать ( litteras C)i. venenum C — выпить яд, предназначенный для другогоi. hastam V — быть поражённым копьём, брошенным в другого2) захватывать (naves Cs; commeatum Cs, L; i. magnum numerum jumentorum Cs); отнимать, отбивать, похищать (aliquid ab aliquo Lиi. aliquid alicui O; veram laudem Ph)i. usum aurium QC — лишать слухаterga caput tangunt, colla intercepta videntur O — головы соприкасаются с туловищами, (а) шеи словно отняты (исчезли) ( о превращении людей в лягушек)3) губить, лишать жизни (i. aliquem veneno T)interceptus PJ — похищенный (смертью), умершийi. Cerĕrem in spicis O — уничтожить хлеб на корню4) преграждать, отрезывать ( medio itinere intercepto L)5) прерывать, перебивать ( medios sermones O)6) пресекать ( hostium ingressūs T) -
36 lacertus
I ī m. преим. pl.3) наиболее мускулистая часть руки ( от плеча до локтя) ( brachia et lacertos auro colere QC); (вся) рука ( lacertis colla complecti O)lacertum excutere O, Sen — занести руку, размахнуться5) удар ( letalis Sil)II lacertus, ī m.1) = lacerta2) макрель (разновидность) CC, PM, M, J -
37 passive
I passīvē [ passivus I \]повсюду, рассеянно ( dispersi per colla crines Ap)II passīvē [ passivus II \] грам.пассивно, в страдательной форме ( dicere) -
38 peruro
per-ūro, ussī, ustum, ere1) сжигать (agrum PM; ossa O); обжигать, опалять ( perustus sole H)2) жечь, томить (perustus febre PJ; sitis perurit saucios QC); растравлять ( vulnera Col); мучить, терзать ( curis M)3) приводить в гнев, выводить из себя (aliquem Ctl, Sen)5) натирать до ран, (из)ранить ( colla perusta O) -
39 plaudo
(plōdo), plausī (plōsī), plausum (plōsum), ere1) бить (pennis O; alis V); хлопать ( pectus manu O); похлопывать, трепать (colla equorum V, O); стучать ( rostro O)p. choreas pedibus V — носиться в пляске, танцевать2) (sc. manibus) рукоплескать, аплодировать Pl, H, C etc.; одобрять, хвалить (alicui C, H etc.; versibus alicujus O)p. sibi H, PJ — быть довольным собойplaudente aliquo C, Pt — при чьём-л. одобрении3) ( в знак неодобрения) топать ( in aliquem MF) -
40 praetrunco
prae-trunco, —, —, āreспереди отсекать, отрубать (collos = colla Pl; linguam Pl)
См. также в других словарях:
Colla — may refer to: Colla people, indigenous people of Argentina, Bolivia, and Chile Daniel Colla (born 1964), Argentine volleyball player Luigi Aloysius Colla, an Italian botanist of the late 18th and early 19th centuries Colla Uais, Irish king Colla… … Wikipedia
colla (1) — {{hw}}{{colla (1)}{{/hw}}s. f. 1 Ogni sostanza a forte potere adesivo | Colla forte, da falegname, ottenuta da ossa di animali. 2 (est.) Materia attaccaticcia. 3 Colla di pesce, gelatina di pesce ricavata spec. dalla vescica natatoria degli… … Enciclopedia di italiano
colla — / kɔl:a/ s.f. [lat. colla, dal gr. kólla ]. [nome generico di sostanze di varia origine adoperate per attaccare tra loro materiali diversi] ▶◀ adesivo, Ⓣ (chim.) collante, Ⓣ (chim.) mastice. ◀▶ Ⓣ (chim.) solvente. ● Espressioni: fig., andare in… … Enciclopedia Italiana
Colla [2] — Colla (ital.), mit der ..., s. Colla destra etc … Pierer's Universal-Lexikon
Colla [1] — Colla, so v. w. Knochenleim od. Glutin (s.d.); C. piscium, so v. w. Hausenblase … Pierer's Universal-Lexikon
Colla — (grch. kolla), Leim; C. piscĭum, Hausenblase … Kleines Konversations-Lexikon
colla — décolla encolla recolla … Dictionnaire des rimes
colla — 1còl·la s.f. AU sostanza adesiva di origine animale, vegetale o sintetica, usata per attaccare materiali vari o come legante, spec. nell industria cartaria: colla in pasta, liquida; tubetto, barattolo di colla; attaccare qcs. con la colla;… … Dizionario italiano
Colla — Cette page d’homonymie répertorie des personnes (réelles ou fictives) partageant un même patronyme. Pour l’article homophone, voir Kolla. Le nom Colla ou Collas est une forme abrégée de Nicolas. Des variantes sont : Colaes… … Wikipédia en Français
Colla — Der Name Colla bezeichnet einen Südwestwind auf den Philippinen: Colla (Wind) einen Ortsteil der Gemeinde Valcolla im Kanton Tessin, Schweiz: Colla TI die spanische Schreibweise für das Ethnonym Qulla Colla ist der Familienname folgender Person:… … Deutsch Wikipedia
Colla — El término colla puede referirse a: El reino Colla, uno de los reinos aymaras posteriores a Tiwanaku y anteriores a la conquista inca. Los kollas o collas, descendientes mestizados del noroeste de Argentina y del Norte Chico de Chile. Los collas … Wikipedia Español