Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

caenum

  • 1 caenum

    caenum (cēnum), ī, n. (viell. zu cunio, inquino), der Schmutz, Kot, Unflat (stets mit dem Nbbgr. des Ekelhaften; vgl. limus, lutum), limus ac caenum, Lucil. fr.: caeno peius, Plaut.: caenum acervatum, Lucil. fr.: res cruenta aut caeno oblita, Cornif. rhet.: male olēre omne c., Cic.: volvi in caeno, eig. b. Lucr. 6, 978; bildl. (= in Niedrigkeit leben) b. Lucr. 3, 77: e caeno emersus, Cic. Vatin. 17: ex caeno plebeio consulatum extrahere, Liv. 10, 15, 9. – als Schimpfwort, caenum! Plaut. Pseud. 366: o caenum! Cic. de domo 47: labes illa atque caenum, Cic. Sest. 20.

    lateinisch-deutsches > caenum

  • 2 caenum

    caenum (cēnum), ī, n. (viell. zu cunio, inquino), der Schmutz, Kot, Unflat (stets mit dem Nbbgr. des Ekelhaften; vgl. limus, lutum), limus ac caenum, Lucil. fr.: caeno peius, Plaut.: caenum acervatum, Lucil. fr.: res cruenta aut caeno oblita, Cornif. rhet.: male olēre omne c., Cic.: volvi in caeno, eig. b. Lucr. 6, 978; bildl. (= in Niedrigkeit leben) b. Lucr. 3, 77: e caeno emersus, Cic. Vatin. 17: ex caeno plebeio consulatum extrahere, Liv. 10, 15, 9. – als Schimpfwort, caenum! Plaut. Pseud. 366: o caenum! Cic. de domo 47: labes illa atque caenum, Cic. Sest. 20.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > caenum

  • 3 caenum

    caenum (less correctly coenum), i, n. [cunio], dirt, filth, mud, mire (always with access. idea of loathsomeness, diff. from limus, lutum, etc.:

    omnes stultos insanire, ut male olere omne caenum,

    Cic. Tusc. 4, 24, 54; freq. and class. in prose and poetry);

    prop.: pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133; cf. id. Poen. 1, 2, 93; 4, 2, 4; Cic. Att. 2, 21, 4; id. Verr. 2, 5, 68, § 173; Lucr. 6, 977; Verg. G. 4, 49; id. A. 6, 296; Ov. M. 1, 418; * Hor. S. 2, 7, 27; Curt. 3, 13, 11; 4, 3, 25; Tac. A. 1, 73; *Suet. Vit. 17:

    cloacarum,

    Col. 2, 15, 6; 7, 4, 6; Plin. 31, 6, 32, § 61; Stat. Th. 9, 502; Paul. Sent. 5, 4, 13.— Prov.: mordicus petere e caeno cibum, Lucil. ap. Non. p. 138, 22.—
    II.
    Trop., filth, dirt, uncleanness:

    ut eum ex lutulento caeno propere hinc eliciat foras (sc. ex amore meretricum),

    Plaut. Bacch. 3, 1, 17:

    in tenebris volvi caenoque,

    Lucr. 3, 77; cf.:

    ex caeno plebeio consulatum extrahere,

    Liv. 10, 15, 9.—Also as a term of reproach, dirty fellow, vile fellow, Plaut. Pers. 3, 3, 3; id. Ps. 1, 3, 132; Cic. Sest. 8, 20; id. Dom. 18, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > caenum

  • 4 caenum

        caenum (not coenum), ī, n    dirt, filth, mud, mire: iudices caeno obliti: Turbidus (Acheron) caeno, V.: caeno evellere plantam, H.: corpore infames caeno mergere, Ta.—Fig., filth, dirt, uncleanness: alqm opponere labi illi atque caeno, vile fellow: plebeium, the unclean mob, L.
    * * *
    mud, mire, filth, slime, dirt, uncleanness; (of persons) scum/filth

    Latin-English dictionary > caenum

  • 5 caenum

    (coenum, cēnum), ī n.
    грязь, нечистоты (caeno pejus Pl; e caeno emersus C; бран. caenum! Pl, C)

    Латинско-русский словарь > caenum

  • 6 labes

    lābēs, is, f. (1. lābor), das Hinsinken, Einsinken, der Fall, Sturz, Einsturz, I) eig., u. zwar zunächst v. Erdfällen, labes terrae, Liv.: agri Privernatis, Cic.: absol., labes (Plur.) aut repentini terrarum hiatus, Cic.: multis locis labes factae sunt, Cic. – aber auch v. Bergstürzen, labes montis, Corp. inscr. Lat 9, 5947, 10: pontium ruinae et montium labes, Symm. epist. 6, 17. – v. Mauersturz, moenia mundi expugnata dant labem, sinken (stürzen) ein, Lucr. 2, 1145. – v. Regenfall, labes imbris e caelo, Arnob. 5, 40. – v. Samenerguß, permixi lectum, inposui pede pellibus labes, Lucil. 1248. – II) übtr.: A) im allg.: prima labes mali, der erste Unglücksfall, Verg. Aen. 2, 97. Iustin. 17, 1, 5. – B) insbes.: 1) Sturz = hereinbrechendes Unheil, Schaden, Nachteil, verderblicher Einfluß od. Geist, Verderben, Untergang, a) im allg.: Mursina labes, die Schlappe bei Mursia, Aur. Vict.: metuo legionibus labem, Plaut.: hic innocentiae labem aliquam aut ruinam fore putatis? Cic.: videtis in tabella, quanta sit facta labes? Cic.: hominis enim scelere et furore notato similis a re publica labes in posterum demovebatur, konnte der Staat gegen ähnliche verderbliche Mißgriffe in Zukunst verwahrt werden, Cic.: Plur., naufragia, labes generis, Tragic. inc. fr.: labes imperii tui stragesque provinciae, Cic. – meton., v. einem verderblichen Gesetze, labes atque eluvies civitatis, Cic. de domo 53. – v. verderblichen Personen, labes popli, Plaut.: eadem ista labes, Cic.: labes atque pernicies provinciae, Cic.: labes atque flamma rei publicae, Cic. – b) insbes.: α) Gebrechlichkeit des Körpers, konkr. = Gebrechen, corporis, Lucr. u. Suet.: aegri corporis, Cod. Theod.: vitiatorum corporum, Salv. – β) Unheil = Seuche, Amm. 19, 4, 6. Ser. Samm. 1018. Gratt. cyn. 468: Tartarea, Sil. 14, 596: bildl., dedit hanc contagio labem, diese Seuche (= diese Verzärtelung der Sitten), Iuven. 2, 78. – 2) der auf etw. fallende od. gefallene verunreinigende Fleck, Flecken, Schmutzflecken, Makel, a) der physische, labem remittunt atramenta, Klecks, Hor.: sit sine labe toga, ohne Untätchen, Ov.: u. so purum et sine labe salinum, Pers.: victima labe carens, Ov. – b) der moralische Flecken, Schandfleck, die Schande und Schmach, illa labes atque ignominia rei publicae, Cic.: est haec saeculi quaedam labes atque macula virtuti invidere, das gehört so ganz zum schmachvoll entehrenden Geiste unseres Zeitalters, Cic.: aspergitur labes ex indignitate alcis dignitati alcis, Cic.: hanc labem turpitudinis et inconstantiae poterit populi Romani dignitas sustinere vivo senatu, Cic.: alci labem inferre, Cic., od. imponere, Liv.: felicitati labem imponere, das Glück trüben, Curt.: abolere labem prioris ignominiae, die früher empfangene Scharte auswetzen, Tac.: carent mores labe, Ov.: nos quoque praeteritos sine labe peregimus annos, Ov.: Plur., hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse? quae vulnera? Cic. – meton., v. Pers., labes illa atque caenum, caenum illud ac labes, jener schmutzige Unhold, Cic. Sest. 20 u. 26; vgl. Paul. ex Fest. 121, 10. – / Abl. labi, Lucr. 5, 927 (930).

    lateinisch-deutsches > labes

  • 7 labes

    lābes, lābis, f. [labor, labi]    - abl. arch. labi, Lucr. 5, 928. [st1]1 [-] chute, effondrement.    - dare labem, Lucr. 2, 1145: s'écrouler.    - labes agri, Cic. Div. 1, 43, 97: affaissement du sol.    - labes terrae, Liv. 42, 15: éboulement de terre.    - ut multis locis labes factae sint, Cic. Div. 1, 35, 78: tellement qu'en bien des endroits il y eut des glissements de terrain. [st1]2 [-] dégât, ruine, perte, destruction, abîme, gouffre.    - hinc mihi prima mali labes, Virg. En. 2, 97: c'est ainsi que j'ai commencé à glisser dans le malheur.    - metuo legionibus labem, Plaut.: je crains un désastre pour nos légions.    - innocentiae labes ac ruina, Cic. Fl. 10, 24: écroulement et ruine de l'innocence.    - nec novitate cibi nec labi corporis ullā, Lucr. 5, 1145: ni par le changement de nourriture ni par la maladie. [st1]3 [-] marque, tache; au fig. tache, flétrissure, souillure, déshonneur.    - sine labe toga, Ov.: toge immaculée.    - victima labe carens, Ov.: victime sans tache.    - ego perpetuo famam sine labe tenebo, Ov. H. 17: je conserverai éternellement sans tache ma réputation.    - alicui labem inferre, Cic.: flétrir qqn, couvrir qqn de honte.    - labem sceleris in familia relinquere, Cic. Sull. 88: laisser la tache d'un crime sur une famille.    - est haec saeculi quaedam labes, Cic.: c'est la honte de ce siècle.    - hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse? Cic. Off. 3: quels stigmates la conscience ne lui avait-elle pas imprimés dans l'âme, à ton avis? [st1]4 [-] qqf. personne funeste, fléau; homme infâme, ignoble.    - labes atque pernicies provinciae Siciliae, Cic. Verr. 1, 1, 2: (Verrès) le fléau et la ruine de la province de Sicile.    - labes popli, pecuniae accipiter, Plaut.: fléau du peuple, vautour d'argent.    - caenum illud ac labes, Cic. Sest. 26: cet homme qui n'est que boue et souillure.
    * * *
    lābes, lābis, f. [labor, labi]    - abl. arch. labi, Lucr. 5, 928. [st1]1 [-] chute, effondrement.    - dare labem, Lucr. 2, 1145: s'écrouler.    - labes agri, Cic. Div. 1, 43, 97: affaissement du sol.    - labes terrae, Liv. 42, 15: éboulement de terre.    - ut multis locis labes factae sint, Cic. Div. 1, 35, 78: tellement qu'en bien des endroits il y eut des glissements de terrain. [st1]2 [-] dégât, ruine, perte, destruction, abîme, gouffre.    - hinc mihi prima mali labes, Virg. En. 2, 97: c'est ainsi que j'ai commencé à glisser dans le malheur.    - metuo legionibus labem, Plaut.: je crains un désastre pour nos légions.    - innocentiae labes ac ruina, Cic. Fl. 10, 24: écroulement et ruine de l'innocence.    - nec novitate cibi nec labi corporis ullā, Lucr. 5, 1145: ni par le changement de nourriture ni par la maladie. [st1]3 [-] marque, tache; au fig. tache, flétrissure, souillure, déshonneur.    - sine labe toga, Ov.: toge immaculée.    - victima labe carens, Ov.: victime sans tache.    - ego perpetuo famam sine labe tenebo, Ov. H. 17: je conserverai éternellement sans tache ma réputation.    - alicui labem inferre, Cic.: flétrir qqn, couvrir qqn de honte.    - labem sceleris in familia relinquere, Cic. Sull. 88: laisser la tache d'un crime sur une famille.    - est haec saeculi quaedam labes, Cic.: c'est la honte de ce siècle.    - hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse? Cic. Off. 3: quels stigmates la conscience ne lui avait-elle pas imprimés dans l'âme, à ton avis? [st1]4 [-] qqf. personne funeste, fléau; homme infâme, ignoble.    - labes atque pernicies provinciae Siciliae, Cic. Verr. 1, 1, 2: (Verrès) le fléau et la ruine de la province de Sicile.    - labes popli, pecuniae accipiter, Plaut.: fléau du peuple, vautour d'argent.    - caenum illud ac labes, Cic. Sest. 26: cet homme qui n'est que boue et souillure.
    * * *
        Labes, labis, foem. gen. Cic. Grande ouverture de terre, comme un abysme. C'est aussi ruine, et grande cheute.
    \
        Labes. Festus. Une tache, Macule, Souillure, Note.
    \
        Labes conscientiae. Cic. Remors de conscience.
    \
        Labes innocentiae et ruina. Cic. Corruption, Destruction, Degastement.
    \
        Labes Reipublicae. Cic. La ruine de, etc.
    \
        Dare labem. Lucret. Cheoir lourdement, Trebucher, Ruiner.
    \
        Inferre labem integris. Cic. Leur mettre à sus quelque cas, Les diffamer.

    Dictionarium latinogallicum > labes

  • 8 labes

    lābēs, is, f. (1. lābor), das Hinsinken, Einsinken, der Fall, Sturz, Einsturz, I) eig., u. zwar zunächst v. Erdfällen, labes terrae, Liv.: agri Privernatis, Cic.: absol., labes (Plur.) aut repentini terrarum hiatus, Cic.: multis locis labes factae sunt, Cic. – aber auch v. Bergstürzen, labes montis, Corp. inscr. Lat 9, 5947, 10: pontium ruinae et montium labes, Symm. epist. 6, 17. – v. Mauersturz, moenia mundi expugnata dant labem, sinken (stürzen) ein, Lucr. 2, 1145. – v. Regenfall, labes imbris e caelo, Arnob. 5, 40. – v. Samenerguß, permixi lectum, inposui pede pellibus labes, Lucil. 1248. – II) übtr.: A) im allg.: prima labes mali, der erste Unglücksfall, Verg. Aen. 2, 97. Iustin. 17, 1, 5. – B) insbes.: 1) Sturz = hereinbrechendes Unheil, Schaden, Nachteil, verderblicher Einfluß od. Geist, Verderben, Untergang, a) im allg.: Mursina labes, die Schlappe bei Mursia, Aur. Vict.: metuo legionibus labem, Plaut.: hic innocentiae labem aliquam aut ruinam fore putatis? Cic.: videtis in tabella, quanta sit facta labes? Cic.: hominis enim scelere et furore notato similis a re publica labes in posterum demovebatur, konnte der Staat gegen ähnliche verderbliche Mißgriffe in Zukunst verwahrt werden, Cic.: Plur., naufragia, labes generis, Tragic. inc. fr.: labes imperii tui stragesque provinciae, Cic. – meton., v. einem verderblichen Gesetze, labes atque
    ————
    eluvies civitatis, Cic. de domo 53. – v. verderblichen Personen, labes popli, Plaut.: eadem ista labes, Cic.: labes atque pernicies provinciae, Cic.: labes atque flamma rei publicae, Cic. – b) insbes.: α) Gebrechlichkeit des Körpers, konkr. = Gebrechen, corporis, Lucr. u. Suet.: aegri corporis, Cod. Theod.: vitiatorum corporum, Salv. – β) Unheil = Seuche, Amm. 19, 4, 6. Ser. Samm. 1018. Gratt. cyn. 468: Tartarea, Sil. 14, 596: bildl., dedit hanc contagio labem, diese Seuche (= diese Verzärtelung der Sitten), Iuven. 2, 78. – 2) der auf etw. fallende od. gefallene verunreinigende Fleck, Flecken, Schmutzflecken, Makel, a) der physische, labem remittunt atramenta, Klecks, Hor.: sit sine labe toga, ohne Untätchen, Ov.: u. so purum et sine labe salinum, Pers.: victima labe carens, Ov. – b) der moralische Flecken, Schandfleck, die Schande und Schmach, illa labes atque ignominia rei publicae, Cic.: est haec saeculi quaedam labes atque macula virtuti invidere, das gehört so ganz zum schmachvoll entehrenden Geiste unseres Zeitalters, Cic.: aspergitur labes ex indignitate alcis dignitati alcis, Cic.: hanc labem turpitudinis et inconstantiae poterit populi Romani dignitas sustinere vivo senatu, Cic.: alci labem inferre, Cic., od. imponere, Liv.: felicitati labem imponere, das Glück trüben, Curt.: abolere labem prioris ignominiae, die früher empfangene Scharte auswetzen, Tac.: carent mores labe, Ov.: nos
    ————
    quoque praeteritos sine labe peregimus annos, Ov.: Plur., hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse? quae vulnera? Cic. – meton., v. Pers., labes illa atque caenum, caenum illud ac labes, jener schmutzige Unhold, Cic. Sest. 20 u. 26; vgl. Paul. ex Fest. 121, 10. – Abl. labi, Lucr. 5, 927 (930).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > labes

  • 9 sordes

    sordes, is (abl. sordi, Lucr. 6, 1271; usu. sorde), f. [sordeo], dirt, filth, uncleanness, squalor (class.; esp. freq. in a trop. sense, and in plur.; syn.: situs, squalor, caenum, illuvies).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    pleni sordium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 104 sq.:

    in sordibus aurium inhaerescere,

    Cic. N. D. 2, 57, 144:

    sint sine sordibus ungues,

    Ov. A. A. 1, 519:

    caret obsoleti Sordibus tecti,

    Hor. C. 2, 10, 7; Plin. 36, 26, 65, § 191.—
    (β).
    Sing.:

    etiam in medio oculo paulum sordi'st,

    Plaut. Poen. 1, 2, 102:

    auriculae collectā sorde dolentes,

    Hor. Ep. 1, 2, 53:

    (pellis) Ulceribus tetris prope jam sordique sepultā,

    Lucr. 6, 1271.—
    B.
    Transf., plur., a mourning garment (because usu. soiled or dirty); and hence, mourning in gen. (syn. squalor):

    jacere in lacrimis et sordibus,

    Cic. Fam. 14, 2, 2; cf.:

    in sordibus, lamentis, luctuque jacuisti,

    id. Pis. 36, 89:

    mater squalore hujus et sordibus laetatur,

    id. Clu. 6, 18; 67, 192; id. Mur. 40, 86:

    sordes lugubres vobis erant jucundae,

    id. Dom. 23, 59; Liv. 6, 16 fin.; Quint. 6, 1, 33; Suet. Vit. 8:

    suscipere sordes,

    Tac. A. 4, 52; id. Or. 12; Val. Max. 7, 8, 7.—
    II.
    Trop., lowness or meanness of rank, a low condition; meanness, baseness of behavior or disposition (syn. illiberalitas).
    A.
    In gen.:

    sordes fortunae et vitae,

    Cic. Brut. 62, 224:

    obscuritas et sordes tuae,

    id. Vatin. 5, 11; id. Sest. 28, 60:

    ut quisque sordidissimus videbitur, ita libentissime severitate judicandi sordes suas eluet,

    id. Phil. 1, 8, 20:

    nulla nota, nullus color, nullae sordes videbantur his sententiis allini posse,

    id. Verr. 1, 6, 17:

    in infamiā relinqui ac sordibus,

    id. Att. 1, 16, 2; Liv. 4, 56:

    sordes illae verborum,

    low, vulgar expressions, Tac. Or. 21:

    propter maternas sordes,

    low origin, Just. 13, 2, 11:

    pristinarum sordium oblitus,

    id. 25, 1, 9; cf. id. 18, 7, 11.—
    2.
    Concr., the dregs of the people, the mob, rabble (syn. faex):

    apud sordem urbis et faecem,

    Cic. Att. 1, 16, 11; so (with caenum) Plin. Ep. 7, 29, 3:

    sordes et obscuritatem Vitellianarum partium,

    Tac. H. 1, 84.—Hence, as a term of abuse:

    o lutum, o sordes!

    low-minded creature, Cic. Pis. 26, 62.—
    B.
    In partic., meanness, stinginess, niggardliness, sordidness (cf.: parcimonia, avaritia).
    (α).
    Plur.:

    (populus Romanus) non amat profusas epulas, sordes et inhumanitatem multo minus,

    Cic. Mur. 36, 76; so (opp. luxuria) Plin. Ep. 2, 6, 7:

    damnatus sordium,

    id. ib. 2, 12, 4:

    incusare alicujus sordes,

    Quint. 6, 3, 74:

    sordes obicere alicui,

    Hor. S. 1, 6, 68 and 107:

    sepulcrum sine sordibus exstrue,

    id. ib. 2, 5, 105:

    cogit minimas ediscere sordes,

    the meanest tricks, Juv. 14 124; 1, 140.—
    (β).
    Sing.:

    nullum hujus in privatis rebus factum avarum, nullam in re familiari sordem posse proferri,

    Cic. Fl. 3, 7; so (with avaritia) Tac. H. 1, 52; 1, 60:

    extremae avaritiae et sordis infimae infamis,

    App. M. 1, p. 112, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sordes

  • 10 aceratus

    acerātus, a, um [ acus I \]

    Латинско-русский словарь > aceratus

  • 11 caenosus

    caenōsus, a, um [ caenum ]
    грязный, полный нечистот (gurges J; aqua Hier); заболоченный ( lacus Col)

    Латинско-русский словарь > caenosus

  • 12 cenum

    cēnum v. l. = caenum

    Латинско-русский словарь > cenum

  • 13 coenum

    v. l. = caenum

    Латинско-русский словарь > coenum

  • 14 ineluctabilis

    in-ēluctābilis, e
    1) неотразимый, неотвратимый ( servitus Sen); неминуемый, неизбежный ( fatum V)
    2) непроходимый, непролазный ( caenum St)

    Латинско-русский словарь > ineluctabilis

  • 15 inemundabilis

    in-ēmundābilis, e

    Латинско-русский словарь > inemundabilis

  • 16 obscenus

    obscēnus, a, um [ ob + caenum ]
    1) отвратительный, противный, гадкий ( avis PM)
    2) непристойный, неприличный, зазорный (gestus T; sermo H; verbum C)
    3) безнравственный, развратный (vir L; puella Sen)
    4) злосчастный, страшный, зловещий, предвещающий беду (omen C; volŭcres V; cruor V)

    Латинско-русский словарь > obscenus

  • 17 acer [2]

    2. ācer, cris, cre (verwandt mit aceo, acies, griech. ἄκρος, spitz u. ἀκίς, Spitze, deutsch Achel), Adj. m. Compar. u. Superl., scharf, schneidend, I) eig., von empfindlich treffenden Werkzeugen, wie Waffen usw., ferramentum, Isid.: acria arma, Lucil. sat. 13, 1: hastas gerunt, angusto et brevi ferro, sed ita acri etc., Tac.: acres arcus, zum scharfen Schuß gespannte, straffe, Verg.: u. im Bilde, acres subiectat lasso stimulos, Hor.: secundae res acrioribus stimulis animos explorant, Tac.

    II) übtr.: A) von den äußeren Sinnen, ihren Wahrnehmungen u. den dieselben erregenden Gegenständen: 1) scharf, pikant, beißend für den Geschmack (Ggstz. mollis, lenis, dulcis), sapor, Plin: cibus interdum mollis, interdum acer, Cels.: rapula, Hor.: acetum, Varr. fr. u. Cels.: manducare quae sunt acerrima, id est sinapi, allium, cepam, Cels.: umores, scharfe Säfte im Magen, Cic.: stomachus post vinum, der durch den Wein zu viel Schärfe bekommt, Hor. – dah. subst., acria, ium, n. pl., α) Scharfes = scharfe Speisen, ut vitet acria, ut est sinapi, cepa, allium, Varr. fr. – β) das Scharfe, die Schärfe, viscerum, Plin.: in cibis, Plin. – 2) empfindlich für das Gefühl, schneidend, stechend, beißend, übh. schmerzhaft, frigus, Lucr.: hiems, Hor.: acrior hiems, Plaut.: acrior ventus, heftigerer, Curt.: tempestates, rauhe Witterung, Caes.: sol (ὀξυς ηέλιος, Odyss.), die stechende, scharfbrennende S., Hor.: so auch solis potentia, Verg. – sitis, Tibull.: egestas, peinlich bittere Not, Lucr.: morbus, Plaut.: dolor corporis, cuius morsus est acerrimus, Cic.: febris acerrima, Aur. Vict. epit. – 3) durchdringend fürs Gehör, scharf, helltönend, gellend, grell, kreischend, v. Tönen usw., flammae sonitus das Knistern, Verg.: vox, Lucr.: vox acrior (Ggstz. iucundior), Quint.: syllabae acres (Ggstz. leniores), Quint. – übtr., acris tibia, Hor. carm. 1, 12, 1 sq. – 4) scharf, durchdringend, penetrant für den Geruch, odor, Lucr. u. Plin.: unguenta summā et acerrimā suavitate condita, Salben vom stärksten und durchdringendsten Geruch (Ggstz. ung. moderata, mäßig duftende), Cic. – übtr., naribus acres canes, von großer Spürkraft, Ov. met. 7, 806 sq. – 5) vom Gesicht, durchdringend, scharf, acerrimus sensus videndi, Cic.: acri adspectu uti, Cornif. rhet.: acri et defixo aspectu uti, den Blick scharf auf einen Punkt richten, Cornif. rhet. – u. (wie ὀξύς) blendend fürs Gesicht, blendend hell, lebhaft (von Farbe), bes. hell- oder hochpurpurfarbig, hochrot, splendor, Lucr.: rubor, Sen.

    B) von den die innern Sinne erregenden Gegenständen u. von den innern Sinnen selbst, 1) v. den Empfindungen des innern Gefühls = stechend, nagend, empfindlich, schmerzlich, peinigend, pein lich, cura, Lucr.: dolor, Verg.: memoria, schmerzliches Andenken, Tac.: paenitentia, peinlich bittere, Tac. – 2) v. den Verstandeskräften u. ihren Ôußerungen, durchdringend, scharf, scharfsinnig, fein, treffend, acies (ingenii), Cic.: vir acri od. acerrimo ingenio, Cic. – investigator, Cic.: iudicium acrius et certius, Cic.: memoria (Gedächtnis), Cic. – 3) als moralische Eigenschaft: a) von seiten des Willens, feurig, hitzig, eifrig, energisch, tatkräftig, Ggstz. quietus (s. Benecke Cic. Cat. 3, 17. Fritzsche Hor. sat. 1, 3, 53. Dietsch Sall. Iug. 7, 4. Kritz Sall. Iug. 20, 2), impigrum atque acre ingenium, Sall.: animus, Cic. – vir, Sall.: testis, Cic.: civis acerrimus, Cic.: acrior in rebus gerendis, Cic.: homo ad perdiscendum acerrimus, von Lerneifer beseelt, Cic.: duces partium accendendo bello civili acres, Tac.: bes. von Kriegern, milites, Cic.: hostis Cic.: equus (Streitroß), Verg.: stetit acer in armis, Verg. – acer in ferro (im Kampf), Cic. ad Att. 2, 21, 4. – m. Genet. (= in), acer belli, Vell. 1, 3, 1: acer militiae, Tac. hist. 2, 5, 1. – m. Abl. (= in), bellis acer Halesus, Verg. Aen. 10, 411: Mithridates bello acerrimus, Vell. 2, 18, 1: acer equis, der reisige Held, Verg. georg. 3, 8: m. Infinit., iuga Pyrenes venatibus acer metiri, Sil. 3, 338: quis tendere contum acrior? Claud. IV. cons. Hon. 540. – subst., acria illa et erecta, feurige u. erhabene Stellen (Passagen), Plin. ep. 6, 33, 9. – b) von seiten der Affekte, hitzig, heftig, leidenschaftlich, streng, wild, grimmig (Ggstz. modestus, quietus, lenis, mitis, mollis), qui cum ita vehemens acerque venisset, ut etc.; ita eum placidum mollemque reddidi, ut etc., Cic.: acerrima uxor, Plaut.: pater, Ter.: aestimator, Cic.: potor, ein starker Zecher, Hor. – m. Genet., sermonis acer, Aur. Vict. epit. 42, 7. – so von Tieren, aper, Hor.: leo acerrimus, Cornif. rhet. u. Nep.: bes. von hitzigen u. bissigen Jagd- od. Haushunden, Cic., Hor. u.a.; vgl. Schwabe zu Phaedr. 3, 7, 18. – v. der Miene, vultus eorum indignitate rerum acrior, Liv. 9, 6, 2: vultus acer in hostem, Hor. carm. 1, 2, 39. – u. von den Affekten selbst, heftig, stark, leidenschaftlich, ira, Lucr.: amor gloriae, cupiditas, luctus, Cic.: acrior ad venerem feminae cupido quam regis, Curt. – dah. c) übh. v. abstrakten, poet. auch von konkreten Dingen, bei denen mit Eifer, Feuer, Heftigkeit, Strenge usw. zu Werke gegangen wird, hitzig, heftig, scharf, streng, gewaltig, eifrig, empfindlich, kränkend, hart, acriora consilia (Ggstz. cauta), Tac.: acerrima consilia (Ggstz. inertissima), Hirt. in Cic. ep.: militia, Hor.: bellum, Cic.: supplicium, Cic.: nox, wo es hart hergeht, Cic. – u. so wohl auch pocula, aus denen scharf gezecht wird = große, Hor. – subst., acre, is, n., die bittere Schärfe (Ggstz. ridiculum, Scherz), Hor. sat. 1, 10, 14. – longe maiora et acriora repetens, indem sein Streben weiter ging u. er dasselbe mit Heftigkeit verfolgte, Vell. 2, 6, 2. – / a) acer als fem. bei Enn. ann. 406; u. acris als masc. bei Enn. ann. 369. Cels. 8, 4. p. 337, 21 (D.). Col. 12, 17, 2. – b) Nbf. acrus, a, um, bei Spät.: caenum acrissimum, Pelag. vet. 16. Cod. Iust. 5, 5, 4. – c) Acc. neutr. acre, adv. = acriter, Sall. fr. u.a.

    lateinisch-deutsches > acer [2]

  • 18 aceratus

    acerātus, a, um (v. acus, eris), mit Spreu vermischt, caenum, Lucil. sat. 9, 47: lutum, Paul. ex Fest. p. 20, 10. u. p. 187, 7. Non. 445, 21.

    lateinisch-deutsches > aceratus

  • 19 caenosus

    caenōsus, a, um, Adi. m. Comp. (caenum), voller Kot, kotig, morastig, lacus, Col. 7, 10, 6: gurges, der Styx, Iuven. 3, 266: aqua, Hier. in Iesai. 9, 3. v. 13 u. 14: si caenosior liquor fuerit, Solin. 49, 11. – Übtr., impuritas, Salv. de gub. dei 3, 10.

    lateinisch-deutsches > caenosus

  • 20 caenulentus

    caenulentus, a, um (caenum), schmutzbedeckt, kotig, Tert. de pall. 4. Ambros. in psalm. 39. § 2.

    lateinisch-deutsches > caenulentus

См. также в других словарях:

  • cieno — (Del lat. caenum, fango.) ► sustantivo masculino Lodo blando que se deposita en el fondo de ríos, lagunas o sitios bajos y húmedos: ■ la rana se ocultó en el cieno de una charca. * * * cieno (del lat. «caenum») 1 m. Mezcla de tierra y agua, a… …   Enciclopedia Universal

  • k̂u̯ei-1, k̂u̯ei-no- —     k̂u̯ei 1, k̂u̯ei no     English meaning: dirt; to defile     Deutsche Übersetzung: ‘schlamm, Kot, beschmutzen”     Material: With formants n(o) : Lat. caenum ‘smut, ordure, Unflat”, obscēnus, obscaenus (back formation from*obscēnare) “dirty,… …   Proto-Indo-European etymological dictionary

  • Obscenidad — en latín obscenus, significando repulsivo, detestable , (posiblemente derivado de ob caenum, literalmente de la basura ). El término se usa principalmente en un contexto legal para describir expresiones (palabras, imágenes, acciones) que ofenden… …   Wikipedia Español

  • ciénaga — /syay neuh geuh, syen euh , sin /, n. Southwestern U.S. a swamp or marsh, esp. one formed and fed by springs. Also, cienega. [1840 50, Amer.; < Sp, deriv. of cieno mud, slime < L caenum filth] * * * ▪ Colombia in full  San Juan de Ciénaga  … …   Universalium

  • ciénega — (del sup. lat. «caenĭca») f. Ciénaga. * * * ciénega. (Del lat. *caenĭca, de caenum, cieno). f. ciénaga …   Enciclopedia Universal

  • ciénego — (del sup. lat. «caenĭcum») m. Ciénago. * * * ciénego. (Del lat. *caenĭcum, de caenum, cieno). m. NO Arg. y Ecuad. ciénaga …   Enciclopedia Universal

  • Латинская нецензурная лексика — Внимание! Данная страница или раздел содержит ненормативную лексику …   Википедия

  • obszön — Adj std. (18. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. obscoenus, obscēnus, zu l. cēnum, caenum Schmutz, Unflat und l. ob . Abstraktum: Obszönität.    Ebenso nndl. obsceen, ne. obscene, nfrz. obscène, nschw. obscen, nnorw. obscøn. ✎ DF 2 (1942), 231f.;… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • ԳԱՅՌ — (ի, ից.) NBH 1 0528 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 12c, 14c գ. ԳԱՅՌ որ եւ ԳԱՌ, ԳԵՌ. ռմկ. կայռ. βόρβορος, πηλός , ἱλύς Coenum, caenum, lutum, limus, φορυτός quisquiliae Կաւ գռեհաց գարշահոտ. շաղախ. ցեխ. ցիխ. տիղմ. աղբ,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇԱՂԱԽ — (ոյ.) NBH 2 0460 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical գ. πηλός, ἱλύς lutum, caenum. Նոյն ընդ Ցեխ, ցիխ. որպէս թէ կաւ շաղեալ. ... (իսկ շելէգ, տիղմ կպչուն. եւ սէլսալ ՝ տիղմ կամ կաւ աւազախառն). *Եղեւ նոցա աղիւսն ʼի տեղի քարի, եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • obscene — (adj.) 1590s, offensive to the senses, or to taste and refinement, from M.Fr. obscene, from L. obscenus offensive, especially to modesty, originally boding ill, inauspicious, of unknown origin; perhaps from ob onto (see OB (Cf. ob )) + caenum… …   Etymology dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»