-
81 facultas
facultās, ātis f. [ facilis ]1) возможность, повод, удобный случай (fugae Cs; rei bene gerendae C; ad dicendum C)facultatem alicujus rei dimittere и praetermittere C — упустить возможность (случай) чего-л.f. offertur C — представляется случай (возможность)quoad f. feret C — насколько будет возможно2) возможность использования (f. navium C)4) способность, умение, дар (dicendi C, O; legendi scribendique Q; in dicendo C Su, PJ)f. extemporalis Su — дар импровизации5) запас, богатство (nummorum C; omnium rerum Cs); множество, (много)численность ( virorum Cs)pl. средства ( facultates belli C и ad ducendum bellum Cs)(тж. facultates patrimonii Q) состояние, имущество ( modicus facultatibus PJ) -
82 fax
facis (gen. pl. ium) f.1)б) лучина ( из смолистого дерева)prima f. noctis AG, Macr — начало ночи, вечер ( время зажигания факелов)face ferroque sequi aliquem V — преследовать кого-л. огнём и мечом2) свет, сияние (Phoebi Poëta ap. C); светило, метеор (faces caeli или caelestes C)3) пламя, пламенность, пылкость, жар, пафосfacem alicui rei (ad aliquam rem) praeferre C, T или subdĕre Sen, Q — побуждать, возбуждать, подстрекать к чему-л.4) побуждение, возбуждающая причина, повод (f. belli VP, irae Lcr)corporis faces C — чувственные влечения, плотские страсти5) бич, язва ( Nero — f. generis humani PM) -
83 feriae
fēriae, ārum f.1) праздники, свободные от работ дни, дни отдыха2) перерыв (indutiae sunt f. belli Vr)3) отдых, покойferias agere Pt — отдыхать, бездействовать -
84 fides
I fidēs, eī (у Pl, Lcr тж. ēī) f.1) вера, доверие, уверенностьfidem habere C (tribuere, adjungere C etc., ferre V) alicui — верить (доверять) кому-л.abrogare alicui fidem C — не доверять кому-л.ultra fidem Su — невероятноhabere fidem O — заслуживать доверие, быть надёжным, ноsi qua (dicenti) f. est Pt — если вы верите мне, т. е. уж этому можете поверитьfidem facere C, Cs, L — внушать доверие (заставлять верить)aptum quiddam ad fidem faciendam C — нечто способное внушить доверие (т. е. убедительное)f. male ambulans rerum venalium Pt — неважное качество товаровpropter (per) fidem decipere aliquem Ter, L — злоупотребить чьим-л. доверием (обмануть чьё-л. доверие)f. fieri non poterat Cs — трудно было поверить (не верилось)2) кредитf. concĭdit (sublata est) C — кредит упалf. angustior erat Cs — кредит сузился3) верность, честность, добросовестностьjustitia creditis in rebus f. nominatur C — справедливость в вопросах доверия именуется добросовестностьюfidem alicujus orare atque obsecrare C — взывать к чьей-л. совести4) при клятвахper fidem! Pl — клянусь честью! или Pt молю (заклинаю) тебя!, тж. от всей души, искренно(ex) bonā (optimā) fide Pl, C etc. — по чистой совести, по чести5) достоверность, истинность, подлинность (tabularum, litterarum C; testimonii Dig)f. gaudii PJ — неподдельная радостьf. penes auctores erit Sl — за истину пусть отвечают авторыaliquid ex fide narrare Su — правдиво рассказывать о чём-л.ad (in) fidem rei alicujus L — в доказательство чего-л.fidem memoriae alicujus appellare Pt — в доказательство ссылаться на чьи-л. воспоминания6) выполнение, исполнение (dictis addere fidem O; verba (dicta) sequitur f. O)en haec promissa f. est? V — разве это называется выполнить обещания?7) уверение, обещание (fidem dare, accipere C, L etc.)fallere C (violare C, mutare L) fidem, in fide non stare C — не сдержать словаf. (publica) C — государственная гарантия (обещание) безопасности, неприкосновенностиfidem publicam alicui dare C — гарантировать кому-л. безопасность8) защита, покровительство (haec urbs est in fide meā C; implorare fidem deum hominumque C; in fidem recipere aliquem Cs)sequi fidem alicujus Cs — искать чьего-л. покровительстваtradere L (permittere, commendare, committere Ter, conferre C) se или venire in fidem alicujus Cs — отдаться под чьё-л. покровительство или сдаться на волю победителя9) упование, ожиданиеsegĕtis f. H — виды на урожай10) залог, порука (pacis pignus fidesque O; f. pacis et belli Fl)12) символ веры (f. Nicaena CJ)II fidēs, is f. [одного корня с findo и filum]1) струна H, O; преим. pl. струнный инструмент (кифара, лира)canere fidibus C, O — играть на кифаре2) игра на струнном инструменте (discere, docere fidibus C)3) поэт. поэзия (f. Latinae H и Latina Pers)4) созвездие Лиры Vr, C -
85 flamma
ae f. [одного корня с flagro ]1) пламя, огоньconcipere flammam Cs — загореться, запылатьe flamma petere cibum погов. Ter — хватать пищу с (погребального) костра (т. е. не брезгать ничем)prius undis f. (sc. miscebitur) погов. Poëta ap. C — скорее огонь смешается с водой ( о невозможном)f. fumo est proxĭma погов. Pl — где огонь, там и дым2) огонь, жар, пыл (f. belli, invidiae C); страсть (f. amoris C; veteris vestigia flammae V)f. gulae C — волчий голод3) блеск, сияние, сверкание ( galea flammas vomens V) -
86 formo
fōrmo, āvī, ātum, āre [ forma ]1) придавать форму или вид, формировать, образовывать (ceram ad nostrum arbitrium C); приводить в порядок ( lapsos capillos Prp)2) развивать, облагораживать, воспитывать ( ingenia hominum QC)f. se in mores alicujus L — приноравливаться к чьим-л. нравам или подражать кому-л.3) приучать ( boves ad usum agrestem V); настраивать ( animos C)4) устраивать, организовывать ( regnum Just)5) делать, изготовлять, ваять (signum O; materiam fingere et f. C); сочинять ( librum PJ); строить, создавать ( classem V)6) воображать, представлять (f. aliquid mente O) -
87 fortuna
I fortūna, ae f. [ fors I ]1) судьба, случай, удел, участь (f. adjuvat aliquem C; fortunam temptare Cs)f. erat potentioris L — счастье благоприятствовало сильнейшемуintra fortunam suam manere O — оставаться при своём, т. е. довольствоваться своей долейfortunae filius H — баловень судьбы, счастливчикfortunis absona dicta H — см. absonusextra fortunam esse M — см. extra Ihoc nisi fata darent, numquam f. tulisset Man — если бы не веление рока, (всё это) никогда не могло бы случиться2) исход, успех (anceps f. belli C)3) положение, звание, ранг, тж. происхождение (f. servorum C)4) преим. pl. имущество, состояние, добро (fortunā crescere Nep; adimĕre alicui fortunas bonaque C)II Fortūnā, ae f.Фортуна, римская богиня счастья и удачи C etc. -
88 fulmen
I inis n. [из *. fulgmen от fulgeo ]1) молния ( ictus fulmĭnis C)3)а) разящая сила ( eloquentiae Q)б) грозная мощь (f. habent in dentibus apri O)4) вспышка гнева Pt5) кара (f. justum J)II fulmen, inis n. [из *. fulcmen от fulcio ]устой, опора (duo fulmina imperii: Cn. et P. Scipiones C) -
89 furtum
fūrtum, ī n. [ fur ]1) кража, воровство, хищение, похищениеf. facere alicujus rei C — похитить что-л.2) краденая вещь (f. reddere, exportare C)3) тайное действие, тж. обман, хитрость (abscondere fugam furto V; vincere furto, non proelio QC; furta belli Sl, V etc.)4) тайная любовная связь V, Tib, L -
90 gloria
glōria, ae f. [одного корня с laus ]1) слава (belli atque fortitudinis Cs; rerum gestarum g. C)aliquem gloriā afficere C — доставить кому-л. славу2) славный подвиг, деяние ( memorare vetĕres glorias T)3) краса, украшение, гордость (taurus pecoris g. Tib)4) жажда славы, честолюбие, тж. тщеславие ( gloriā duci C)gloriā T — из тщеславия5) рвение (g. generandi mellis V)6) чванство, надутость (vertĭcem gloria tollere H; plenus gloriarum Pt)inanes glorias flare AG — см. flo 5. -
91 gravitas
gravitās, ātis f. [ gravis ]1) тяжеловесность, тяжесть (navium Cs; onĕrum O etc.)2) беременность O3) тягостность, тяготы, трудность (temporum, belli L); опасность, серьёзность ( morbi C)4) нездоровье, слабость, хилость (corporis C; g. senīlis O)g. aurium (или audiendi) PM — тугоухостьg. spiritūs CC — одышкаg. mentis Sen — душевная подавленностьg. linguae C — затруднённость речи5) омерзительность, неприятность (odōris PM, T); зловоние ( halĭtūs PM); вредность, нездоровый характер (caeli C; loci L)6) строгость, суровость (legum, responsi C, L etc.)7) дороговизна ( annonae T)8) влиятельность, значительность, вес ( civitatis Cs); важность ( artium C); сила, действие, убедительность ( verborum vel sententiarum C); серьёзность, солидность, достоинство ( magnā gravitate vivere C); величие, непреклонность (g. in dolore C) -
92 hic
I hīc (арх. hic), haec, hōc(hoc) pron. demonstr. (арх.: nom. pl. m. hisce; nom. pl. f. haec; gen. pl. horunc, harunc)1) этотhoc opus, hic labor est! V — вот это — подвиг, вот это— труд!haec et alia ejusdem modi, тж. haec atque hoc genus alia Ap etc. — это и тому подобноеnec hoc nec illud Pt — ни то, ни сёhoc idem Cs — то же самое2) здешний3) присутствующий здесь (hic M Crassus C)4) мой, нашhunc hominem H — me5)а) этот, нынешний ( hi mores C); текущий (hic dies, haec tempora C)inter haec Su, Pt — в это время, между темб) теперешний ( hic status rerum C)6) настоящий, данный, разбираемый, рассматриваемый (haec causa C etc.)7)hic... ille — (этот) последний... первый ( реже наоборот)ignavia corpus hebĕtat, labor firmat: illa maturam senectutem, hic longam adulescentiam reddit CC — бездействие ослабляет тело, а труд укрепляет: первое приводит к преждевременной старости, а последний удлиняет молодость8)hic... ille — один... другойhic et ille, реже hic et hic, hic aut ille C etc., hic et alter O — тот или другойhic fratrem, propinquum ille, alius parentes lamentari T — кто оплакивал брата, кто — родственника, а кто — родителей9) нижеследующий, таков ( ejus belli causa haec fuit L)10) подобный, такой11)а) hoc это лишь, только это ( hoc certum est C); с gen. part. это количество ( hoc copiarum L)hoc noctis Pl — этой ночьюб) этот кусок, клочок ( hoc terrae C); этот уровень, эта степень ( hoc honoris C)hoc est C etc. — это значит, то есть12) hoc тем (сильнее, чем eo)quo (quod, quia...) hoc Pl, C etc. — чем... тем13) hoc иногда как бы для замены лица при безличных глаголахII hīc, арх. heic adv. [ hic I ]1) тут, здесь (non modo hic, sed ubicunque C)hic... hic (illic) Pl, V etc. — здесь... там2) теперь, ныне (hic, ubi opus est Ter); тогда3) при этом, в этом случае, при таких обстоятельствах (hic vos dubitabitis? C) -
93 historia
ae f. (греч.)1) исследование, изыскание (naturalis h. PM)2) сведения, знаниеnihil historiā dignum C — ничего, заслуживающего того, чтобы об этом знали3) сообщение, повествование, описание ( multae variaeque historiae AG); тема рассказа, предмет толков (fieri nobilis h. Prp)4) историческое исследование, историография, история (h. Romana C)scriptores historiae Augustae Vop — историки эпохи Августов, т. е. римских императоров5) тж. pl. историческое сочинение, работа по истории (historiam scribere Pl, C; h. belli civilis C)6) тж. pl. сказания, мифология (h. fabularis Su) -
94 hortator
hortātor, ōris m. [ hortor ]1) побудитель, увещеватель, поощритель ( animorum O); убеждающий (в чём-л.), призывающий, склоняющий (к чему-л.) или подстрекатель (belli inferendi Romanis Treb; ad aliquid C)2) (sc. remĭgum) начальник гребцов Pl -
95 immunis
im-mūnis (арх. immoenis), e [ in + munia ]1) свободный от повинностей, освобождённый от податей, от налогов (ager, civitas C)i. (ab) aliqua re Su или rei alicujus L, T — свободный от чего-л. (bos i. aratri, i. omnium rerum O)i. militiā L — свободный от воинской повинности2) поэт. непринуждаемыйi. omnia dabat tellus O — земля давала всё без всякого принуждения (т. е. без обработки)3) не принимающий участия, непричастный (urbs i. tanti belli V; manus i. tantae caedis O)4) неприкосновенный, незатронутый ( vitiorum Sen и vitiis — abl. VP)i. a periculo Sen — стоящий вне опасностиi. a dolore PM — не подверженный боли5) невредимый (i. rediit Sol)6) незапятнанный, чистый (manus i. H)7) ничего не дающий, бесполезный ( fucus V)9) неблагодарный, непроизводительный ( facĭnus Pl) -
96 impiger
im-piger, gra, grum -
97 incertum
in-certum, ī n.1) неясность, недостоверность, неопределённость, сомнительностьin i. creari L — быть избранным на неопределённое времяaliquid in incerto relinquere T (ad и in i. revocare C) — подвергать сомнению, ставить под вопрос, оставлять открытым (нерешённым)in incerto esse Sl, L — быть в неведении или быть неясным2) pl. превратности (fortunae L, PJ; belli L) -
98 increbresco
in-crēbrēsco, bruī, —, ere1) учащаться, становиться частымi. spiritu VM — учащать дыхание2) шириться, усиливаться, распространяться (ventus, fama belli increbrescit C, L) -
99 indictio
ōnis f. [ indico II \]1) провозглашение, объявление (i. belli Fl)2) чрезвычайное обложение, налог (i. operarum Dig)3) податной 15-тилетний период CTh -
100 insania
īnsānia, ae f. [ insanus ]1) безумие, сумасшествие, умопомешательство ( nomen insaniae significat mentis aegrotationem C)concupiscere aliquid ad insaniam C — желать чего-л. до безумия (чрезмерно)2) pl. безрассудные выходки, сумасбродные действия, тж. безумная роскошь, необыкновенная пышность, излишества (scelerata i. belli V; i. mensarum PM; villarum C)3) исступление, восторженность, экстаз, вдохновенность (an me ludit amabilis i.? H)
См. также в других словарях:
Belli — bezeichnet: Belli (Keltiberer), keltiberischer Stamm am Jalón, Hauptort Segeda Belli ist der Familienname folgender Personen: Agostina Belli (* 1949), italienische Schauspielerin August Belli (1855–1941), deutscher Jurist und Landrat im Landkreis … Deutsch Wikipedia
BELLI (G. G.) — BELLI GIUSEPPE GIOACHINO (1791 1863) Belli est, à côté du Milanais Carlo Porta, le plus grand poète italien en dialecte. Versificateur satirique et burlesque applaudi dans les cénacles officiels d’une Rome pontificale culturellement indigente, il … Encyclopédie Universelle
Belli — Belli, 1) Valerio gen. Vicentino, geb. 1479 zu Vicenza (od. Pesaro); Steinschneider, vortrefflicher Künstler, von dem nur wenige Arbeiten erhalten sind, die beste unter den vorhandenen ist ein Kästchen im Florentiner Museum, gefertigt für Papst… … Pierer's Universal-Lexikon
Belli — Belli, Guiseppe Gioachino, hervorragender ital. Volksdichter, geb. 10. Sept. 1791 in Rom, gest. daselbst 21. Dez. 1863, hatte, früh verwaist, jahrelang mit Drangsalen zu kämpfen. Nachdem er verschiedene kleine Stellen bekleidet und während dieser … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Belli — Belli, Giuseppe Gioachino, röm. Volksdichter, geb. 10. Sept. 1791 in Rom, gest. das. 21. Dez. 1863; seine meist satir. Sonette im röm. Dialekt … Kleines Konversations-Lexikon
Belli — Belli, Giuseppe Gioacchino … Enciclopedia Universal
BELLI — populi Hispaniae in Celtiberis, qorum oppid. Segeda Vide Belia … Hofmann J. Lexicon universale
Belli — Belli(Belle)m Kopf.WohlNebenformvon»Bollen=kugelförmigerKörper«.Bayr1939ff … Wörterbuch der deutschen Umgangssprache
Belli — Très répandu dans toute la moitié nord de l Italie, c est le pluriel de Bello, surnom puis nom de baptême correspondant au latin bellus (= beau, bon). Parmi les nombreux dérivés, on notera Belletto, Belletti, Bellettini, Bellìn, Bellino, Bellini … Noms de famille
belli — 1. sf. Beli olan Hani sen benim gibi ince belli sarışınları severdin? N. Araz Birleşik Sözler karınca belli 2. sf. 1) Bilinmedik bir yanı olmayan, malum Hâlimiz, vaktimiz sizce belli. H. R. Gürpınar 2) Gizli olmayan, ortada olan, anlaşılan,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
Belli — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Belli est un nom de famille italien signifiant littéralement « beaux », et pouvant faire référence à : Agostina Belli, actrice italienne… … Wikipédia en Français