-
1 ad-fīrmō (aff-)
ad-fīrmō (aff-) āvī, ātus, āre, to strengthen.— Fig., to confirm, encourage: Troianis spem, L.— Meton., to confirm, maintain, aver, positively assert, give solemn assurance of: nihil: rem pro certo, L.: se plus non daturam: Cornelium id bellum gessisse, L.: de altero: ut adfirmatur, Ta. -
2 adsevērō (ass-)
adsevērō (ass-) āvī, ātus, āre [ad + severus], to affirm, insist on, maintain, assert, aver: se ab Oppianico destitutum: ullā de re: utrum adseveratur in hoc? Is this seriously maintained?—To show, prove: originem, Ta. -
3 āiō
āiō v. defect. [for * ag-io, AG-]; in use, praes. ind. āiō, aïs, aït, āiunt; subj. āias, āiat; imperf. āiēbam throughout, colloq., aibam (disyl.); part. āiēns (C. twice), to say yes, assent, affirm: negat quis? nego: ait? aio, if one says no, I say no; if yes, I say yes, T.: Diogenes ait, Antipater negat: ut quibus creditam non sit negantibus, isdem credatur aientibus: ne faciam Omnino versūs? aio, I say so, H.—In gen., to assert, affirm, aver, say, tell, relate: crimen ais te metuisse: Tarquinium a Cicerone inmissum aiebant, S.: nescio quid velle loqui te aiebas mecum, you were saying, H.: quem secum aiunt portare Penatīs, they say, V.: a me deceptos ait Hirtium et Caesarem (sc. esse).—With attraction: vir bonus ait esse paratus, H.: ‘hunccine,’ aiebat, ‘quem,’ etc., L.: ‘loris non uteris,’ aio, H.: ‘O te felicem,’ aiebam tacitus, said to myself, H.: secum ait, O.: Talia dicenti, ‘tibi’ ait ‘revocamina’ corvus ‘Sint precor,’ O.: Causa optumast, nisi quid pater ait aliud, T.: Haec ait, V.: Sic ait, et dicto citius tumida aequora placat, V.: vita vitalis, ut ait Ennius, to adopt the phrase of: uti mos vester ais, H.: ut ait in Synephebis, as (the author) says.—Aiunt, ut aiunt, quem ad modum or quod aiunt, in quoting a current phrase, as they say, as is said, as the saying is: ut quimus, aiunt, quando, ut volumus, non licet, T.: se Massiliam, ut aiunt, non in haec castra conferet: Iste claudus, quem ad modum aiunt, pilam: conspexit, ut aiunt, Adrasum quendam vacuā tonsoris in umbrā, H.: ain tu? (for aisne) ain tute? ain tandem? ain vero? a colloq. phrase, expressing surprise, do you really mean? indeed? really? is it possible? often only an emphatic what? Ain tu tibi hoc incommodum evenisse iter? T.: ain tandem? inquit, num castra vallata non habetis? L.: Hem, quid ais, scelus? what do you mean? T.: Quid tu ais, Gnatho? num quid habes quod contemnas? what say you? T. -
4 autumō
autumō āvī, —, āre [aio], to say aye, assert, aver, affirm, say: facturum autumat, T.: insanum (eum), H.* * *autumare, autumavi, autumatus V TRANSsay, assert; say yes; affirm; mention, speak of; name, call; reckon, judge -
5 testor
testor ātus, ārī [1 testis], to cause to testify, call as a witness, invoke, appeal to: Confiteor; testere licet (sc. me), i. e. you may cite me as avowing it, O.: vos testor, me defendere, etc.: omnīs homines deosque: Lucretia testata civīs, se ipsa interemit: consulibus deos hominesque testantibus, L.: Iovem et aras, V.: id testor deos, T.: hoc vos, iudices, testor.— To make known, show, prove, demonstrate, declare, aver, assert, bear witness to: ego quod facio, me pacis causā facere, clamo atque testor: nunc illa testabor, non me sortilegos... agnoscere: testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc., L.: Adsiduoque suos gemitu testata dolores, O.: Campus sepulcris proelia Testatur, H.: saepe enim hoc testandum est: nihil religione testatum, nihil... reperientur.— To publish a testament, make a will, provide by will: de quā (pecuniā) is testatus non est: cum immemor in testundo nepotis decessisset, L.* * *testari, testatus sum V DEPgive as evidence; bear witness; make a will; swear; testify -
6 abverto
ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).I.Lit.A.In gen.a.Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):b.ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,
Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:Inimicos semper osa sum optuerier,
id. Am. 3, 2, 18:(M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,
Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:aliquid ab oculis,
id. N. D. 2, 56, 141:nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,
turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:locis seminis ic tum,
Lucr. 4, 1273:Italiā Teucrorum regem,
Verg. A. 1, 42:a ceteris omnium in se oculos,
Liv. 2, 5, 6:in comitiorum disceptationem ab lege certamen,
id. 3, 24, 9:ab hominibus ad deos preces,
id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:quo regnum Italiae Libycas averteret oras,
Verg. A. 4, 106. —With dat.:Quod mihi non patrii poterant avertere amici,
Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,
id. 34, 15, 2; hence absol.:mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),
put to flight, id. 9, 19, 17.—Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:c.equus fontes avertitur,
Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):oppositas impasta avertitur herbas,
Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:B.ob eam causam huc abs te avorti,
Plaut. Mil. 4, 2, 83:ecce avortit,
id. ib. 2, 2, 50:dixit et avertens roseā cervice refulsit,
Verg. A. 1, 402:tum prora avertit,
id. ib. 1, 104:avertit et ire in Capitolium coepit,
Gell. 4, 18, 4 al. —To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:II.pecuniam publicam,
Cic. Verr. 2, 1, 4:compertum publicam pecuniam avertisse,
Tac. H. 1, 53:aliquid domum tuam,
Cic. Verr. 2, 3, 19:praedam omnem domum avertebant,
Caes. B. C. 3, 59:intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,
Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:auratam Colchis pellem,
to carry off, Cat. 64, 5:quattuor a stabulis tauros,
Verg. A. 8, 208:avertere praedas,
id. ib. 10, 78:carā pisces avertere mensā,
Hor. S. 2, 4, 37.—Trop.A.To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:B.accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,
Cic. Mur. 21:avertant animos a spe recuperandae arcis,
Liv. 9, 24, 11:qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,
Cic. Sest. 31:ut nec vobis averteretur a certamine animus,
Liv. 1, 28, 5:animum a pietate,
id. 7, 5, 7:aliquem ab incepto avertit,
id. 23, 18, 9:a philosophiā,
Suet. Ner. 52.—Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:A.legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,
Cic. Phil. 10, 3:ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,
had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:civitates ab alicujus amicitiā,
id. ib. 3, 79:popularium animos,
Sall. J. 111, 2:futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,
Caes. B. G. 1, 20:nobis mentem deorum,
Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:B.et adversus et aversus impudicus es,
before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,
Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:ne aversi ab hoste circumvenirentur,
from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:aversos proterere,
id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;32: aversum ferro transfixit,
Nep. Dat. 11, 5:aversos boves caudis in speluncam traxit,
backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,
Tac. A. 1, 66:scribit in aversā Picens epigrammata chartā,
upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:milites aversi a proelio,
withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):per aversa castrorum receptus est,
Vell. 2, 63 Ruhnk.:per aversa urbis fugam dederat,
Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:aversa montis,
Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,
Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):collum circum agit (lynx) in aversum,
id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.(α).With ab (so most frequently in Cicero):(β).aversus a Musis,
Cic. Arch. 9, 20:aversus a vero,
id. Cat. 3, 9, 21:turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,
id. Tusc. 4, 15, 34:Quintus aversissimo a me animo fuit,
id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:aversissimus ab istis prodigiis sum,
Sen. Ep. 50.—With dat.:(γ).aversus mercaturis,
Hor. S. 2, 3, 107:vilicus aversus contubernio,
Col. 12, 1, 2:defensioni aversior,
Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—Absol.:aversa deae mens,
Verg. A. 2, 170:aversa voluntas,
id. ib. 12, 647:aversos soliti componere amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:aversus animus,
Tac. H. 4, 80 et saep.:vultus aversior,
Sen. Ira, 2, 24:aversi animis,
Tac. A. 14, 26.— Adv. not used. -
7 adfirmo
I.To present a thing in words, as fixed, firm, i. e. certain, true; to assert, maintain, aver, declare, asseverate, affirm:II.dicendum est mihi, sed ita, nihil ut adfirmem, quaeram omnia,
Cic. Div. 2, 3; so id. Att. 13, 23; id. Brut. 1, 1:jure jurando,
Liv. 29, 23:quidam plures Deo ortos adfirmant,
Tac. G. 2; cf. id. Agr. 10:adfirmavit non daturum se,
he protested that he would give nothing, Suet. Aug. 42.— Impers.:atque affirmatur,
Tac. H. 2, 49.—Hence,To give confirmation of the truth of a thing, to strengthen, to confirm, corroborate, sanction:adfirmare spem alicui,
Liv. 1, 1:opinionem,
id. 32, 35:dicta alicujus,
id. 28, 2:aliquid auctoritate sua,
id. 26, 24:populi Romani virtutem armis,
Tac. H. 4, 73:secuta anceps valetudo iram Deūm adfirmavit,
id. A. 14, 22.—Hence, * affirmanter ( adf-), adv. (of the absol. P. a. affirmans), with assurance or certainty, assuredly:praedicere aliquid,
Gell. 14, 1, 24; and: af-firmātē ( adf-), adv. (of the absol. P. a. affirmatus), with asseveration, with assurance, certainly, assuredly, positively:quod adfirmate, quasi Deo teste promiserit, id tenendum est,
Cic. Off. 3, 29.— Sup.:adfirmatissime scribere aliquid,
Gell. 10, 12, 9. -
8 affirmo
I.To present a thing in words, as fixed, firm, i. e. certain, true; to assert, maintain, aver, declare, asseverate, affirm:II.dicendum est mihi, sed ita, nihil ut adfirmem, quaeram omnia,
Cic. Div. 2, 3; so id. Att. 13, 23; id. Brut. 1, 1:jure jurando,
Liv. 29, 23:quidam plures Deo ortos adfirmant,
Tac. G. 2; cf. id. Agr. 10:adfirmavit non daturum se,
he protested that he would give nothing, Suet. Aug. 42.— Impers.:atque affirmatur,
Tac. H. 2, 49.—Hence,To give confirmation of the truth of a thing, to strengthen, to confirm, corroborate, sanction:adfirmare spem alicui,
Liv. 1, 1:opinionem,
id. 32, 35:dicta alicujus,
id. 28, 2:aliquid auctoritate sua,
id. 26, 24:populi Romani virtutem armis,
Tac. H. 4, 73:secuta anceps valetudo iram Deūm adfirmavit,
id. A. 14, 22.—Hence, * affirmanter ( adf-), adv. (of the absol. P. a. affirmans), with assurance or certainty, assuredly:praedicere aliquid,
Gell. 14, 1, 24; and: af-firmātē ( adf-), adv. (of the absol. P. a. affirmatus), with asseveration, with assurance, certainly, assuredly, positively:quod adfirmate, quasi Deo teste promiserit, id tenendum est,
Cic. Off. 3, 29.— Sup.:adfirmatissime scribere aliquid,
Gell. 10, 12, 9. -
9 autumo
autŭmo, āvi, ātum, 1, v. n. [for aitumo, as a lengthened form of aio; cf. negumo for nego; for the termination -tumo, cf. aes, aestimo, q. v., aeditumus, finitumus, and maritumus].I.Lit., to say aye, to affirm (mostly of questionable assertions, Ellis ad Cat. 44, 2; opp. nego, to say nay); hence, to assert, aver, say, name (chiefly anteclass.; esp. freq. in Plaut.; syn.: dico, affirmo, confirmo;II.used only once by Ter. and Hor., and never by Cic., Lucr., or Verg.): Ipsus sese ut neget esse eum qui siet, Meque ut esse autumet qui ipsus est,
Plaut. Ps. 4, 1, 21: factum id esse hic non negat... et deinde facturum autumat, * Ter. Heaut. prol. 19: flexa non falsa autumare dictio Delphis solet, Pac. ap. Non. p. 237, 3;so Lucil. ib.: aut hic est aut hic affore actutum autumo,
id. ib.:quas (res) si autumem omnis, nimis longus sermost,
Plaut. Men. 5, 2, 8; id. Am. 1, 1, 150; 1, 1, 260; id. Capt. 4, 2, 105; 4, 2, 117; 5, 2, 2; 5, 2, 8; id. Ep. 5, 1, 37; id. Bacch. 4, 7, 24; id. Men. prol. 8; id. Merc. 5, 2, 103; id. Pers. 1, 3, 71; 2, 2, 32; id. Ps. 4, 2, 28; id. Rud. 3, 3, 42; id. Trin. 2, 2, 48; 3, 2, 77; 3, 3, 15: te esse Tiburtem autumant, * Cat. 44, 2; Hor. S. 2, 3, 45:ab Elissā Tyriā, quam quidam Dido autumant, Carthago conditur,
Vell. 1, 6, 4 Halm.—In pass.:quasi salsa muriatica esse autumantur,
Plaut. Poen. 1, 2, 32.— -
10 aversum
ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).I.Lit.A.In gen.a.Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):b.ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,
Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:Inimicos semper osa sum optuerier,
id. Am. 3, 2, 18:(M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,
Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:aliquid ab oculis,
id. N. D. 2, 56, 141:nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,
turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:locis seminis ic tum,
Lucr. 4, 1273:Italiā Teucrorum regem,
Verg. A. 1, 42:a ceteris omnium in se oculos,
Liv. 2, 5, 6:in comitiorum disceptationem ab lege certamen,
id. 3, 24, 9:ab hominibus ad deos preces,
id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:quo regnum Italiae Libycas averteret oras,
Verg. A. 4, 106. —With dat.:Quod mihi non patrii poterant avertere amici,
Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,
id. 34, 15, 2; hence absol.:mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),
put to flight, id. 9, 19, 17.—Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:c.equus fontes avertitur,
Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):oppositas impasta avertitur herbas,
Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:B.ob eam causam huc abs te avorti,
Plaut. Mil. 4, 2, 83:ecce avortit,
id. ib. 2, 2, 50:dixit et avertens roseā cervice refulsit,
Verg. A. 1, 402:tum prora avertit,
id. ib. 1, 104:avertit et ire in Capitolium coepit,
Gell. 4, 18, 4 al. —To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:II.pecuniam publicam,
Cic. Verr. 2, 1, 4:compertum publicam pecuniam avertisse,
Tac. H. 1, 53:aliquid domum tuam,
Cic. Verr. 2, 3, 19:praedam omnem domum avertebant,
Caes. B. C. 3, 59:intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,
Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:auratam Colchis pellem,
to carry off, Cat. 64, 5:quattuor a stabulis tauros,
Verg. A. 8, 208:avertere praedas,
id. ib. 10, 78:carā pisces avertere mensā,
Hor. S. 2, 4, 37.—Trop.A.To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:B.accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,
Cic. Mur. 21:avertant animos a spe recuperandae arcis,
Liv. 9, 24, 11:qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,
Cic. Sest. 31:ut nec vobis averteretur a certamine animus,
Liv. 1, 28, 5:animum a pietate,
id. 7, 5, 7:aliquem ab incepto avertit,
id. 23, 18, 9:a philosophiā,
Suet. Ner. 52.—Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:A.legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,
Cic. Phil. 10, 3:ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,
had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:civitates ab alicujus amicitiā,
id. ib. 3, 79:popularium animos,
Sall. J. 111, 2:futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,
Caes. B. G. 1, 20:nobis mentem deorum,
Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:B.et adversus et aversus impudicus es,
before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,
Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:ne aversi ab hoste circumvenirentur,
from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:aversos proterere,
id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;32: aversum ferro transfixit,
Nep. Dat. 11, 5:aversos boves caudis in speluncam traxit,
backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,
Tac. A. 1, 66:scribit in aversā Picens epigrammata chartā,
upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:milites aversi a proelio,
withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):per aversa castrorum receptus est,
Vell. 2, 63 Ruhnk.:per aversa urbis fugam dederat,
Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:aversa montis,
Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,
Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):collum circum agit (lynx) in aversum,
id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.(α).With ab (so most frequently in Cicero):(β).aversus a Musis,
Cic. Arch. 9, 20:aversus a vero,
id. Cat. 3, 9, 21:turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,
id. Tusc. 4, 15, 34:Quintus aversissimo a me animo fuit,
id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:aversissimus ab istis prodigiis sum,
Sen. Ep. 50.—With dat.:(γ).aversus mercaturis,
Hor. S. 2, 3, 107:vilicus aversus contubernio,
Col. 12, 1, 2:defensioni aversior,
Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—Absol.:aversa deae mens,
Verg. A. 2, 170:aversa voluntas,
id. ib. 12, 647:aversos soliti componere amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:aversus animus,
Tac. H. 4, 80 et saep.:vultus aversior,
Sen. Ira, 2, 24:aversi animis,
Tac. A. 14, 26.— Adv. not used. -
11 averto
ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).I.Lit.A.In gen.a.Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):b.ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,
Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:Inimicos semper osa sum optuerier,
id. Am. 3, 2, 18:(M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,
Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:aliquid ab oculis,
id. N. D. 2, 56, 141:nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,
turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:locis seminis ic tum,
Lucr. 4, 1273:Italiā Teucrorum regem,
Verg. A. 1, 42:a ceteris omnium in se oculos,
Liv. 2, 5, 6:in comitiorum disceptationem ab lege certamen,
id. 3, 24, 9:ab hominibus ad deos preces,
id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:quo regnum Italiae Libycas averteret oras,
Verg. A. 4, 106. —With dat.:Quod mihi non patrii poterant avertere amici,
Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,
id. 34, 15, 2; hence absol.:mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),
put to flight, id. 9, 19, 17.—Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:c.equus fontes avertitur,
Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):oppositas impasta avertitur herbas,
Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:B.ob eam causam huc abs te avorti,
Plaut. Mil. 4, 2, 83:ecce avortit,
id. ib. 2, 2, 50:dixit et avertens roseā cervice refulsit,
Verg. A. 1, 402:tum prora avertit,
id. ib. 1, 104:avertit et ire in Capitolium coepit,
Gell. 4, 18, 4 al. —To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:II.pecuniam publicam,
Cic. Verr. 2, 1, 4:compertum publicam pecuniam avertisse,
Tac. H. 1, 53:aliquid domum tuam,
Cic. Verr. 2, 3, 19:praedam omnem domum avertebant,
Caes. B. C. 3, 59:intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,
Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:auratam Colchis pellem,
to carry off, Cat. 64, 5:quattuor a stabulis tauros,
Verg. A. 8, 208:avertere praedas,
id. ib. 10, 78:carā pisces avertere mensā,
Hor. S. 2, 4, 37.—Trop.A.To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:B.accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,
Cic. Mur. 21:avertant animos a spe recuperandae arcis,
Liv. 9, 24, 11:qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,
Cic. Sest. 31:ut nec vobis averteretur a certamine animus,
Liv. 1, 28, 5:animum a pietate,
id. 7, 5, 7:aliquem ab incepto avertit,
id. 23, 18, 9:a philosophiā,
Suet. Ner. 52.—Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:A.legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,
Cic. Phil. 10, 3:ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,
had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:civitates ab alicujus amicitiā,
id. ib. 3, 79:popularium animos,
Sall. J. 111, 2:futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,
Caes. B. G. 1, 20:nobis mentem deorum,
Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:B.et adversus et aversus impudicus es,
before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,
Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:ne aversi ab hoste circumvenirentur,
from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:aversos proterere,
id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;32: aversum ferro transfixit,
Nep. Dat. 11, 5:aversos boves caudis in speluncam traxit,
backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,
Tac. A. 1, 66:scribit in aversā Picens epigrammata chartā,
upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:milites aversi a proelio,
withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):per aversa castrorum receptus est,
Vell. 2, 63 Ruhnk.:per aversa urbis fugam dederat,
Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:aversa montis,
Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,
Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):collum circum agit (lynx) in aversum,
id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.(α).With ab (so most frequently in Cicero):(β).aversus a Musis,
Cic. Arch. 9, 20:aversus a vero,
id. Cat. 3, 9, 21:turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,
id. Tusc. 4, 15, 34:Quintus aversissimo a me animo fuit,
id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:aversissimus ab istis prodigiis sum,
Sen. Ep. 50.—With dat.:(γ).aversus mercaturis,
Hor. S. 2, 3, 107:vilicus aversus contubernio,
Col. 12, 1, 2:defensioni aversior,
Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—Absol.:aversa deae mens,
Verg. A. 2, 170:aversa voluntas,
id. ib. 12, 647:aversos soliti componere amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:aversus animus,
Tac. H. 4, 80 et saep.:vultus aversior,
Sen. Ira, 2, 24:aversi animis,
Tac. A. 14, 26.— Adv. not used. -
12 avorto
ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).I.Lit.A.In gen.a.Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):b.ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,
Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:Inimicos semper osa sum optuerier,
id. Am. 3, 2, 18:(M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,
Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:aliquid ab oculis,
id. N. D. 2, 56, 141:nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,
turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:locis seminis ic tum,
Lucr. 4, 1273:Italiā Teucrorum regem,
Verg. A. 1, 42:a ceteris omnium in se oculos,
Liv. 2, 5, 6:in comitiorum disceptationem ab lege certamen,
id. 3, 24, 9:ab hominibus ad deos preces,
id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:quo regnum Italiae Libycas averteret oras,
Verg. A. 4, 106. —With dat.:Quod mihi non patrii poterant avertere amici,
Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,
id. 34, 15, 2; hence absol.:mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),
put to flight, id. 9, 19, 17.—Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:c.equus fontes avertitur,
Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):oppositas impasta avertitur herbas,
Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:B.ob eam causam huc abs te avorti,
Plaut. Mil. 4, 2, 83:ecce avortit,
id. ib. 2, 2, 50:dixit et avertens roseā cervice refulsit,
Verg. A. 1, 402:tum prora avertit,
id. ib. 1, 104:avertit et ire in Capitolium coepit,
Gell. 4, 18, 4 al. —To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:II.pecuniam publicam,
Cic. Verr. 2, 1, 4:compertum publicam pecuniam avertisse,
Tac. H. 1, 53:aliquid domum tuam,
Cic. Verr. 2, 3, 19:praedam omnem domum avertebant,
Caes. B. C. 3, 59:intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,
Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:auratam Colchis pellem,
to carry off, Cat. 64, 5:quattuor a stabulis tauros,
Verg. A. 8, 208:avertere praedas,
id. ib. 10, 78:carā pisces avertere mensā,
Hor. S. 2, 4, 37.—Trop.A.To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:B.accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,
Cic. Mur. 21:avertant animos a spe recuperandae arcis,
Liv. 9, 24, 11:qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,
Cic. Sest. 31:ut nec vobis averteretur a certamine animus,
Liv. 1, 28, 5:animum a pietate,
id. 7, 5, 7:aliquem ab incepto avertit,
id. 23, 18, 9:a philosophiā,
Suet. Ner. 52.—Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:A.legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,
Cic. Phil. 10, 3:ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,
had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:civitates ab alicujus amicitiā,
id. ib. 3, 79:popularium animos,
Sall. J. 111, 2:futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,
Caes. B. G. 1, 20:nobis mentem deorum,
Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:B.et adversus et aversus impudicus es,
before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,
Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:ne aversi ab hoste circumvenirentur,
from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:aversos proterere,
id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;32: aversum ferro transfixit,
Nep. Dat. 11, 5:aversos boves caudis in speluncam traxit,
backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,
Tac. A. 1, 66:scribit in aversā Picens epigrammata chartā,
upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:milites aversi a proelio,
withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):per aversa castrorum receptus est,
Vell. 2, 63 Ruhnk.:per aversa urbis fugam dederat,
Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:aversa montis,
Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,
Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):collum circum agit (lynx) in aversum,
id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.(α).With ab (so most frequently in Cicero):(β).aversus a Musis,
Cic. Arch. 9, 20:aversus a vero,
id. Cat. 3, 9, 21:turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,
id. Tusc. 4, 15, 34:Quintus aversissimo a me animo fuit,
id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:aversissimus ab istis prodigiis sum,
Sen. Ep. 50.—With dat.:(γ).aversus mercaturis,
Hor. S. 2, 3, 107:vilicus aversus contubernio,
Col. 12, 1, 2:defensioni aversior,
Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—Absol.:aversa deae mens,
Verg. A. 2, 170:aversa voluntas,
id. ib. 12, 647:aversos soliti componere amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:aversus animus,
Tac. H. 4, 80 et saep.:vultus aversior,
Sen. Ira, 2, 24:aversi animis,
Tac. A. 14, 26.— Adv. not used. -
13 intendo
in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.I.Lit.A.In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:B.dextram ad statuam,
Cic. Att. 16, 15:alicui manus,
Sen. Clem. 1, 25:bracchia,
Ov. M. 10, 58:manus,
id. ib. 8, 107:jubet intendi bracchia velis,
Verg. A. 5, 829:intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,
id. ib. 3, 683:nervos aut remittere,
Plin. 26, 10, 62, § 96:cutem,
id. 8, 35, 53, § 125:jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,
Val. Fl. 8, 68.—To bend a bow, etc.:C.ballistam in aliquem,
Plaut. Bacch. 4, 4, 58:arcum,
Verg. A. 8, 704:intentus est arcus in me unum,
Cic. Sest. 7, 15.—To aim or direct at a thing:D.tela in patriam,
Cic. Prov. Cons. 9:tela intenta jugulis civitatis,
id. Pis. 2:sagittam,
Verg. A. 9, 590:telum in jugulum,
Plin. Ep. 3, 9.—To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:II.tabernacula carbaseis intenta velis,
pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:sella intenta loris,
Quint. 6, 3, 25:stuppea vincula collo Intendunt,
Verg. A. 2, 237:duro intendere bracchia tergo,
i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:locum sertis,
encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:vela secundi Intendunt Zephyri,
swell, fill, id. ib. 5, 33:intendentibus tenebris,
spreading, Liv. 1, 57, 8.—Trop.A.To strain or stretch towards, to extend:B.aciem acrem in omnes partes intendit,
turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:aciem longius,
id. Ac. 2, 25, 80:quo intendisset oculos,
whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:aures ad verba,
Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:numeros intendere nervis,
Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:strepitum fidis intendisse Latinae,
Pers. 6, 4.—Esp.1.To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:2.digna est res ubi tu nervos intendas tuos,
Ter. Eun. 2, 3, 20:intendenda in senem est fallacia,
id. Heaut. 3, 2, 2:ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,
Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:ad explorandum quonam hostes iter intendissent,
Liv. 31, 33, 6:a porta ad praetorem iter intendit,
id. 36, 21:coeptum iter in Italiam,
id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:quo nunc primum intendam,
whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:3.parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,
id. Ac. 2, 15, 46:quo animum intendat, facile perspicio,
id. Verr. 1, 3;Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,
Cic. Phil. 11, 9:oculi mentesque ad pugnam intentae,
Caes. B. G. 3, 26:in ea re omnium nostrorum intentis animis,
id. ib. 3, 22:intendere animum in regnum Adherbalis,
Sall. J. 20, 1:ad bellum animum intendit,
id. ib. 43, 2:animum studiis et rebus honestis,
Hor. Ep. 1, 2, 36:considerationem in aliquam rem,
Cic. Inv. 2, 33:omnes cogitationes ad aliquid,
Liv. 40, 5:omnium eo curae sunt intentae,
Liv. 9, 31; id. 25, 9:ad scribendum animum, oculos, manum,
Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:eruditionem tuam,
Plin. Ep. 7, 27, 14. —Hence, intendere alone, to urge on, incite:4.intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,
Liv. 24, 37:aliquem ad custodiae curam,
id. 21, 49:vis omnis intendenda rebus,
Quint. 10, 7, 21.—To enlarge, spread, extend, magnify:C.intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,
Tac. A. 2, 38:amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,
exaggerated, id. ib. 2, 57;4, 11: gloriam,
id. ib. 4, 26;12, 35: tormentum,
Cels. 4, 15 init. —Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:(β).pergin, sceleste, intendere hanc arguere?
Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,
Cic. de Or. 2, 42:quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,
Sall. J. 25, 10:quocumque intenderat,
id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,
Quint. 10, 1, 45:ad nuptias,
Just. 13, 6.—With inf.:D.quo ire intenderant,
Sall. J. 107, 7:altum petere intendit,
Liv. 36, 44.—Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:E.se ad firmitatem,
Cic. Tusc. 2, 23:se in rem,
Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:F.si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,
Cic. Phil. 10, 4, 9.—To maintain, assert:G.eam sese intendit esse,
Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:quo modo nunc intendit,
Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:H.alicui actionem perduellionis,
Cic. Mil. 14:alicui litem,
id. de Or. 1, 10:periculum in omnes,
id. Rosc. Am. 3:crimen in aliquem,
Liv. 9, 26:injuriarum formulam,
Suet. Vit. 7:probra et minas alicui,
Tac. A. 3, 36:metum intendere,
id. ib. 1, 28.—Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—I.Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—K.In rhet., to premise, to state as the proposition of a syllogism, Quint. 5, 14, 10.—L.In gram., to make long, to use (a syllable) as long:1.primam syllabam intendit, tertiam corripuit,
Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.inten-tus, a, um.A. B. (α).With dat.:(β).quem pueri intenti ludo exercent,
Verg. A. 7, 380:intentus recipiendo exercitui esse,
Liv. 10, 42, 1.—With abl.:C.aliquo negotio intentus,
Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—Absol., eager, intent:D.at Romani domi militiaeque intenti festinare,
Sall. C. 6, 5:senatus nihil sane intentus,
id. ib. 16, 5:intenti exspectant signum,
Verg. A. 5, 137:intenti ora tenebant,
id. ib. 2, 1:totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,
Cic. Fl. 11:intentaque tuis precibus se praebuit aure,
Tib. 4, 1, 132. — Comp.:intentiore custodia aliquem asservare,
Liv. 39, 19.— Sup.:cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,
Liv. 29, 35:intentissima cura aliquid consequi,
Quint. 10, 1, 111:haec omnia intentissima cura acta,
Liv. 25, 22, 4. —Strict:E.intentum et magnis delictis inexorabilem scias,
Tac. A. 12, 42:intentius delectum habere,
Liv. 8, 17:intentiorem fore disciplinam,
Tac. A. 12, 42.—Raised:F.intento alimentorum pretio,
Tac. H. 1, 89. —Of speech and style, vigorous, nervous:2.sermo,
Cic. de Or. 1, 60, 255:pars orationis,
id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:pronuntiare,
Plin. Ep. 5, 19:audire,
Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):cum delectus intentius haberetur,
Liv. 8, 17:et quo intentius custodiae serventur,
id. 25, 30, 5:apparare proelium,
id. 8, 1:se excusare,
Tac. A. 3, 35:premere obsessos,
id. ib. 15, 13:adesse alicui rei,
id. ib. 11, 11.— Sup.:exspectans intentissime,
Lampr. Elag. 14. —intensus, a, um.A. B.Violent:C.intensior impetus,
Sen. Ira, 2, 35:virtus in mediocribus modice intensior,
Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:intensissime,
Aug. Mor. Eccl. 19. -
14 intense
in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.I.Lit.A.In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:B.dextram ad statuam,
Cic. Att. 16, 15:alicui manus,
Sen. Clem. 1, 25:bracchia,
Ov. M. 10, 58:manus,
id. ib. 8, 107:jubet intendi bracchia velis,
Verg. A. 5, 829:intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,
id. ib. 3, 683:nervos aut remittere,
Plin. 26, 10, 62, § 96:cutem,
id. 8, 35, 53, § 125:jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,
Val. Fl. 8, 68.—To bend a bow, etc.:C.ballistam in aliquem,
Plaut. Bacch. 4, 4, 58:arcum,
Verg. A. 8, 704:intentus est arcus in me unum,
Cic. Sest. 7, 15.—To aim or direct at a thing:D.tela in patriam,
Cic. Prov. Cons. 9:tela intenta jugulis civitatis,
id. Pis. 2:sagittam,
Verg. A. 9, 590:telum in jugulum,
Plin. Ep. 3, 9.—To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:II.tabernacula carbaseis intenta velis,
pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:sella intenta loris,
Quint. 6, 3, 25:stuppea vincula collo Intendunt,
Verg. A. 2, 237:duro intendere bracchia tergo,
i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:locum sertis,
encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:vela secundi Intendunt Zephyri,
swell, fill, id. ib. 5, 33:intendentibus tenebris,
spreading, Liv. 1, 57, 8.—Trop.A.To strain or stretch towards, to extend:B.aciem acrem in omnes partes intendit,
turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:aciem longius,
id. Ac. 2, 25, 80:quo intendisset oculos,
whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:aures ad verba,
Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:numeros intendere nervis,
Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:strepitum fidis intendisse Latinae,
Pers. 6, 4.—Esp.1.To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:2.digna est res ubi tu nervos intendas tuos,
Ter. Eun. 2, 3, 20:intendenda in senem est fallacia,
id. Heaut. 3, 2, 2:ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,
Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:ad explorandum quonam hostes iter intendissent,
Liv. 31, 33, 6:a porta ad praetorem iter intendit,
id. 36, 21:coeptum iter in Italiam,
id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:quo nunc primum intendam,
whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:3.parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,
id. Ac. 2, 15, 46:quo animum intendat, facile perspicio,
id. Verr. 1, 3;Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,
Cic. Phil. 11, 9:oculi mentesque ad pugnam intentae,
Caes. B. G. 3, 26:in ea re omnium nostrorum intentis animis,
id. ib. 3, 22:intendere animum in regnum Adherbalis,
Sall. J. 20, 1:ad bellum animum intendit,
id. ib. 43, 2:animum studiis et rebus honestis,
Hor. Ep. 1, 2, 36:considerationem in aliquam rem,
Cic. Inv. 2, 33:omnes cogitationes ad aliquid,
Liv. 40, 5:omnium eo curae sunt intentae,
Liv. 9, 31; id. 25, 9:ad scribendum animum, oculos, manum,
Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:eruditionem tuam,
Plin. Ep. 7, 27, 14. —Hence, intendere alone, to urge on, incite:4.intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,
Liv. 24, 37:aliquem ad custodiae curam,
id. 21, 49:vis omnis intendenda rebus,
Quint. 10, 7, 21.—To enlarge, spread, extend, magnify:C.intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,
Tac. A. 2, 38:amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,
exaggerated, id. ib. 2, 57;4, 11: gloriam,
id. ib. 4, 26;12, 35: tormentum,
Cels. 4, 15 init. —Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:(β).pergin, sceleste, intendere hanc arguere?
Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,
Cic. de Or. 2, 42:quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,
Sall. J. 25, 10:quocumque intenderat,
id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,
Quint. 10, 1, 45:ad nuptias,
Just. 13, 6.—With inf.:D.quo ire intenderant,
Sall. J. 107, 7:altum petere intendit,
Liv. 36, 44.—Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:E.se ad firmitatem,
Cic. Tusc. 2, 23:se in rem,
Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:F.si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,
Cic. Phil. 10, 4, 9.—To maintain, assert:G.eam sese intendit esse,
Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:quo modo nunc intendit,
Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:H.alicui actionem perduellionis,
Cic. Mil. 14:alicui litem,
id. de Or. 1, 10:periculum in omnes,
id. Rosc. Am. 3:crimen in aliquem,
Liv. 9, 26:injuriarum formulam,
Suet. Vit. 7:probra et minas alicui,
Tac. A. 3, 36:metum intendere,
id. ib. 1, 28.—Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—I.Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—K.In rhet., to premise, to state as the proposition of a syllogism, Quint. 5, 14, 10.—L.In gram., to make long, to use (a syllable) as long:1.primam syllabam intendit, tertiam corripuit,
Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.inten-tus, a, um.A. B. (α).With dat.:(β).quem pueri intenti ludo exercent,
Verg. A. 7, 380:intentus recipiendo exercitui esse,
Liv. 10, 42, 1.—With abl.:C.aliquo negotio intentus,
Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—Absol., eager, intent:D.at Romani domi militiaeque intenti festinare,
Sall. C. 6, 5:senatus nihil sane intentus,
id. ib. 16, 5:intenti exspectant signum,
Verg. A. 5, 137:intenti ora tenebant,
id. ib. 2, 1:totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,
Cic. Fl. 11:intentaque tuis precibus se praebuit aure,
Tib. 4, 1, 132. — Comp.:intentiore custodia aliquem asservare,
Liv. 39, 19.— Sup.:cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,
Liv. 29, 35:intentissima cura aliquid consequi,
Quint. 10, 1, 111:haec omnia intentissima cura acta,
Liv. 25, 22, 4. —Strict:E.intentum et magnis delictis inexorabilem scias,
Tac. A. 12, 42:intentius delectum habere,
Liv. 8, 17:intentiorem fore disciplinam,
Tac. A. 12, 42.—Raised:F.intento alimentorum pretio,
Tac. H. 1, 89. —Of speech and style, vigorous, nervous:2.sermo,
Cic. de Or. 1, 60, 255:pars orationis,
id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:pronuntiare,
Plin. Ep. 5, 19:audire,
Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):cum delectus intentius haberetur,
Liv. 8, 17:et quo intentius custodiae serventur,
id. 25, 30, 5:apparare proelium,
id. 8, 1:se excusare,
Tac. A. 3, 35:premere obsessos,
id. ib. 15, 13:adesse alicui rei,
id. ib. 11, 11.— Sup.:exspectans intentissime,
Lampr. Elag. 14. —intensus, a, um.A. B.Violent:C.intensior impetus,
Sen. Ira, 2, 35:virtus in mediocribus modice intensior,
Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:intensissime,
Aug. Mor. Eccl. 19. -
15 intensus
in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.I.Lit.A.In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:B.dextram ad statuam,
Cic. Att. 16, 15:alicui manus,
Sen. Clem. 1, 25:bracchia,
Ov. M. 10, 58:manus,
id. ib. 8, 107:jubet intendi bracchia velis,
Verg. A. 5, 829:intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,
id. ib. 3, 683:nervos aut remittere,
Plin. 26, 10, 62, § 96:cutem,
id. 8, 35, 53, § 125:jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,
Val. Fl. 8, 68.—To bend a bow, etc.:C.ballistam in aliquem,
Plaut. Bacch. 4, 4, 58:arcum,
Verg. A. 8, 704:intentus est arcus in me unum,
Cic. Sest. 7, 15.—To aim or direct at a thing:D.tela in patriam,
Cic. Prov. Cons. 9:tela intenta jugulis civitatis,
id. Pis. 2:sagittam,
Verg. A. 9, 590:telum in jugulum,
Plin. Ep. 3, 9.—To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:II.tabernacula carbaseis intenta velis,
pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:sella intenta loris,
Quint. 6, 3, 25:stuppea vincula collo Intendunt,
Verg. A. 2, 237:duro intendere bracchia tergo,
i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:locum sertis,
encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:vela secundi Intendunt Zephyri,
swell, fill, id. ib. 5, 33:intendentibus tenebris,
spreading, Liv. 1, 57, 8.—Trop.A.To strain or stretch towards, to extend:B.aciem acrem in omnes partes intendit,
turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:aciem longius,
id. Ac. 2, 25, 80:quo intendisset oculos,
whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:aures ad verba,
Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:numeros intendere nervis,
Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:strepitum fidis intendisse Latinae,
Pers. 6, 4.—Esp.1.To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:2.digna est res ubi tu nervos intendas tuos,
Ter. Eun. 2, 3, 20:intendenda in senem est fallacia,
id. Heaut. 3, 2, 2:ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,
Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:ad explorandum quonam hostes iter intendissent,
Liv. 31, 33, 6:a porta ad praetorem iter intendit,
id. 36, 21:coeptum iter in Italiam,
id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:quo nunc primum intendam,
whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:3.parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,
id. Ac. 2, 15, 46:quo animum intendat, facile perspicio,
id. Verr. 1, 3;Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,
Cic. Phil. 11, 9:oculi mentesque ad pugnam intentae,
Caes. B. G. 3, 26:in ea re omnium nostrorum intentis animis,
id. ib. 3, 22:intendere animum in regnum Adherbalis,
Sall. J. 20, 1:ad bellum animum intendit,
id. ib. 43, 2:animum studiis et rebus honestis,
Hor. Ep. 1, 2, 36:considerationem in aliquam rem,
Cic. Inv. 2, 33:omnes cogitationes ad aliquid,
Liv. 40, 5:omnium eo curae sunt intentae,
Liv. 9, 31; id. 25, 9:ad scribendum animum, oculos, manum,
Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:eruditionem tuam,
Plin. Ep. 7, 27, 14. —Hence, intendere alone, to urge on, incite:4.intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,
Liv. 24, 37:aliquem ad custodiae curam,
id. 21, 49:vis omnis intendenda rebus,
Quint. 10, 7, 21.—To enlarge, spread, extend, magnify:C.intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,
Tac. A. 2, 38:amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,
exaggerated, id. ib. 2, 57;4, 11: gloriam,
id. ib. 4, 26;12, 35: tormentum,
Cels. 4, 15 init. —Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:(β).pergin, sceleste, intendere hanc arguere?
Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,
Cic. de Or. 2, 42:quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,
Sall. J. 25, 10:quocumque intenderat,
id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,
Quint. 10, 1, 45:ad nuptias,
Just. 13, 6.—With inf.:D.quo ire intenderant,
Sall. J. 107, 7:altum petere intendit,
Liv. 36, 44.—Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:E.se ad firmitatem,
Cic. Tusc. 2, 23:se in rem,
Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:F.si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,
Cic. Phil. 10, 4, 9.—To maintain, assert:G.eam sese intendit esse,
Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:quo modo nunc intendit,
Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:H.alicui actionem perduellionis,
Cic. Mil. 14:alicui litem,
id. de Or. 1, 10:periculum in omnes,
id. Rosc. Am. 3:crimen in aliquem,
Liv. 9, 26:injuriarum formulam,
Suet. Vit. 7:probra et minas alicui,
Tac. A. 3, 36:metum intendere,
id. ib. 1, 28.—Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—I.Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—K.In rhet., to premise, to state as the proposition of a syllogism, Quint. 5, 14, 10.—L.In gram., to make long, to use (a syllable) as long:1.primam syllabam intendit, tertiam corripuit,
Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.inten-tus, a, um.A. B. (α).With dat.:(β).quem pueri intenti ludo exercent,
Verg. A. 7, 380:intentus recipiendo exercitui esse,
Liv. 10, 42, 1.—With abl.:C.aliquo negotio intentus,
Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—Absol., eager, intent:D.at Romani domi militiaeque intenti festinare,
Sall. C. 6, 5:senatus nihil sane intentus,
id. ib. 16, 5:intenti exspectant signum,
Verg. A. 5, 137:intenti ora tenebant,
id. ib. 2, 1:totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,
Cic. Fl. 11:intentaque tuis precibus se praebuit aure,
Tib. 4, 1, 132. — Comp.:intentiore custodia aliquem asservare,
Liv. 39, 19.— Sup.:cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,
Liv. 29, 35:intentissima cura aliquid consequi,
Quint. 10, 1, 111:haec omnia intentissima cura acta,
Liv. 25, 22, 4. —Strict:E.intentum et magnis delictis inexorabilem scias,
Tac. A. 12, 42:intentius delectum habere,
Liv. 8, 17:intentiorem fore disciplinam,
Tac. A. 12, 42.—Raised:F.intento alimentorum pretio,
Tac. H. 1, 89. —Of speech and style, vigorous, nervous:2.sermo,
Cic. de Or. 1, 60, 255:pars orationis,
id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:pronuntiare,
Plin. Ep. 5, 19:audire,
Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):cum delectus intentius haberetur,
Liv. 8, 17:et quo intentius custodiae serventur,
id. 25, 30, 5:apparare proelium,
id. 8, 1:se excusare,
Tac. A. 3, 35:premere obsessos,
id. ib. 15, 13:adesse alicui rei,
id. ib. 11, 11.— Sup.:exspectans intentissime,
Lampr. Elag. 14. —intensus, a, um.A. B.Violent:C.intensior impetus,
Sen. Ira, 2, 35:virtus in mediocribus modice intensior,
Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:intensissime,
Aug. Mor. Eccl. 19. -
16 testo
testor, ātus, 1, v. a. [1. testis].I.To be a witness, speak as witness, to bear witness, give evidence, depose, testify, attest any thing.A.Lit. (very rare, and not in Cic.; cf.B.testificor): confiteor: testere licet: signate Quirites,
thou canst attest it, Ov. P. 4, 15, 11:quasi inclamaret aut testaretur locutus est,
Quint. 11, 3, 172.—Transf., in gen., to make known, show, prove, demonstrate; to give to understand, to declare, aver, assert, bear witness to, etc. (class and very freq.):2.ego quod facio, me pacis, otii, etc.... causā facere, clamo atque testor,
Cic. Mur. 37, 78:auctoritatem hujus indicii monumentis publicis,
id. Sull. 14, 41:nunc illa testabor, non me sortilegos... agnoscere,
id. Div. 1, 58, 132:testatur isto audiente, se pro communi necessitudine id primum petere,
id. Quint. 21, 66:clarissimā voce se nomen Oppianici... delaturum esse testatur,
id. Clu. 8, 23:ea quae accidere testatus antea,
Sall. H. 4, 61, 10 Dietsch:testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc.,
Liv. 25, 10, 8:vectigal testandi causā publicum agrum esse imponere,
id. 31, 13, 7:assiduoque suos gemitu testata dolores,
Ov. M. 2, 486:quod Cicero pluribus et libris et epistulis testatur,
Quint. 12, 2, 6:utraeque (venae et arteriae) vim quandam incredibilem artificiosi operis divinique testantur,
Cic. N. D. 2, 55, 138:sunt Agamemnonias testantia litora curas,
Prop. 3, 7 (4, 6), 21:ut pura testantur sidera caelo,
Tib. 4, 1, 10:verba nos testantia gratos,
Ov. M. 14, 307:carmina raros testantia mores,
id. P. 1, 9, 43:campus sepulcris proelia testatur,
Hor. C. 2, 1, 31:numerus autem (saepe enim hoc testandum est) est non modo non poëtice junctus, verum etiam, etc.,
Cic. Or. 68, 227; Quint. prooem. § 26; 11, 1, 5.—In partic., to publish one ' s last will or testament, to make a will, provide by will for any thing, Cic. Inv. 2, 21, 62:II.cum ignorans nurum ventrem ferre, immemor in testando nepotis decessisset,
Liv. 1, 34, 3:quis dubitaret, quin ea voluntas fuisset testantis, ut is non nato filio heres esset,
Quint. 7, 6, 10:si exheredatum a se filium pater testatus fuerit elogio,
id. 7, 4, 20:primipilari seni jam testato,
id. 6, 3, 92:intestati appellantur, qui cum possent testamentum facere, testati non sunt,
Dig. 38, 16, 1; 29, 1, 19 pr.;49, 14, 45 pr.: nomen testatas intulit in tabulas,
i. e. into his will, Cat. 68, 122.—To call upon or invoke a person or thing as witness (likewise class.):1.Venus Cyrenensis, testem te testor mihi,
Plaut. Rud. 5, 2, 51:vos, di patrii ac penates, testor, me defendere, etc.,
Cic. Sull. 31, 86:C. Marii et ceterorum virorum mentis testor, me pro illorum famā propugnandum putare, etc.,
id. Rab. Perd. 10, 30: omnes deos, with an obj.-clause, id. Q. Fr. 1, 3, 2:ego omnes homines deosque testor,
id. Caecin. 29, 83:deos immortales,
id. Clu. 68, 194:me potissimum testatus est, se aemulum mearum laudum exstitisse,
id. Phil. 2, 12, 28 stuprata per vim Lucretia a regis filio, testata cives, se ipsa interemit, id. Fin. 2, 20, 66:implorarem sensus vestros, uniuscujusque indulgentiam in suos testarer, etc.,
id. Sull. 23, 64:consulibus deos hominesque testantibus,
Liv. 4, 53, 5:Jovem et laesi foederis aras,
Verg. A. 12, 496:vos, aeterni ignes, et non violabile vestrum testor numen,
id. ib. 2, 155:Theseus infernis, superis testatur Achilles, Hic Ixioniden, ille Menoetiaden,
Prop. 2, 1, 37:volnera testor,
Ov. F. 4, 885:id testor deos, Ter Hec. 3, 5, 26: hoc vos, judices, testor,
Cic. Sull. 12, 35.Act. collat. form testo, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.—2.Pass. (acc. to I. B.), Cic. Fl. 11, 26:2.cum aliorum monumentis tum Catonis oratione testatum est,
shown, proved, attested, Quint. 2, 15, 8; 2, 17, 2; 8, prooem. § 20.—Hence, P. a. in pass. force: testātus, a, um, public, manifest, published (class.):ut res quam maxime clara ac testata esse posset,
Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187; 2. 2, 42, § 104;1, 16, 48: haec testata sunt atque inlustria,
id. Fam. 11, 27, 6:ut testatum esse velim, de pace quid senserim,
id. Att. 8, 9, 1:nihil religione testatum,
id. Fl. 11, 26.— Comp.:ut res multorum oculis esset testatior,
Cic. Cael. 27, 64: quo notior testatiorque virtus ejus esset, Hirt. B. G. 8, 42:quo testatior esset poena improborum,
id. ib. 8, 44; Nep. Alcib. 4, 5.— Sup.:testatissima miracula,
Aug. Conf. 8, 6.—Hence, adv.: testātō, before witnesses:jussum accipiendum est, sive testato quis, sive verbis, aut per nuntium, jusserit,
Dig. 15, 4, 1; cf. ib. 18, 6, 1; 45, 1, 122; App. Mag. p. 324, 11.—As is well known or evident, Plin. 8, 36, 54, § 130.—3. -
17 testor
testor, ātus, 1, v. a. [1. testis].I.To be a witness, speak as witness, to bear witness, give evidence, depose, testify, attest any thing.A.Lit. (very rare, and not in Cic.; cf.B.testificor): confiteor: testere licet: signate Quirites,
thou canst attest it, Ov. P. 4, 15, 11:quasi inclamaret aut testaretur locutus est,
Quint. 11, 3, 172.—Transf., in gen., to make known, show, prove, demonstrate; to give to understand, to declare, aver, assert, bear witness to, etc. (class and very freq.):2.ego quod facio, me pacis, otii, etc.... causā facere, clamo atque testor,
Cic. Mur. 37, 78:auctoritatem hujus indicii monumentis publicis,
id. Sull. 14, 41:nunc illa testabor, non me sortilegos... agnoscere,
id. Div. 1, 58, 132:testatur isto audiente, se pro communi necessitudine id primum petere,
id. Quint. 21, 66:clarissimā voce se nomen Oppianici... delaturum esse testatur,
id. Clu. 8, 23:ea quae accidere testatus antea,
Sall. H. 4, 61, 10 Dietsch:testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc.,
Liv. 25, 10, 8:vectigal testandi causā publicum agrum esse imponere,
id. 31, 13, 7:assiduoque suos gemitu testata dolores,
Ov. M. 2, 486:quod Cicero pluribus et libris et epistulis testatur,
Quint. 12, 2, 6:utraeque (venae et arteriae) vim quandam incredibilem artificiosi operis divinique testantur,
Cic. N. D. 2, 55, 138:sunt Agamemnonias testantia litora curas,
Prop. 3, 7 (4, 6), 21:ut pura testantur sidera caelo,
Tib. 4, 1, 10:verba nos testantia gratos,
Ov. M. 14, 307:carmina raros testantia mores,
id. P. 1, 9, 43:campus sepulcris proelia testatur,
Hor. C. 2, 1, 31:numerus autem (saepe enim hoc testandum est) est non modo non poëtice junctus, verum etiam, etc.,
Cic. Or. 68, 227; Quint. prooem. § 26; 11, 1, 5.—In partic., to publish one ' s last will or testament, to make a will, provide by will for any thing, Cic. Inv. 2, 21, 62:II.cum ignorans nurum ventrem ferre, immemor in testando nepotis decessisset,
Liv. 1, 34, 3:quis dubitaret, quin ea voluntas fuisset testantis, ut is non nato filio heres esset,
Quint. 7, 6, 10:si exheredatum a se filium pater testatus fuerit elogio,
id. 7, 4, 20:primipilari seni jam testato,
id. 6, 3, 92:intestati appellantur, qui cum possent testamentum facere, testati non sunt,
Dig. 38, 16, 1; 29, 1, 19 pr.;49, 14, 45 pr.: nomen testatas intulit in tabulas,
i. e. into his will, Cat. 68, 122.—To call upon or invoke a person or thing as witness (likewise class.):1.Venus Cyrenensis, testem te testor mihi,
Plaut. Rud. 5, 2, 51:vos, di patrii ac penates, testor, me defendere, etc.,
Cic. Sull. 31, 86:C. Marii et ceterorum virorum mentis testor, me pro illorum famā propugnandum putare, etc.,
id. Rab. Perd. 10, 30: omnes deos, with an obj.-clause, id. Q. Fr. 1, 3, 2:ego omnes homines deosque testor,
id. Caecin. 29, 83:deos immortales,
id. Clu. 68, 194:me potissimum testatus est, se aemulum mearum laudum exstitisse,
id. Phil. 2, 12, 28 stuprata per vim Lucretia a regis filio, testata cives, se ipsa interemit, id. Fin. 2, 20, 66:implorarem sensus vestros, uniuscujusque indulgentiam in suos testarer, etc.,
id. Sull. 23, 64:consulibus deos hominesque testantibus,
Liv. 4, 53, 5:Jovem et laesi foederis aras,
Verg. A. 12, 496:vos, aeterni ignes, et non violabile vestrum testor numen,
id. ib. 2, 155:Theseus infernis, superis testatur Achilles, Hic Ixioniden, ille Menoetiaden,
Prop. 2, 1, 37:volnera testor,
Ov. F. 4, 885:id testor deos, Ter Hec. 3, 5, 26: hoc vos, judices, testor,
Cic. Sull. 12, 35.Act. collat. form testo, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.—2.Pass. (acc. to I. B.), Cic. Fl. 11, 26:2.cum aliorum monumentis tum Catonis oratione testatum est,
shown, proved, attested, Quint. 2, 15, 8; 2, 17, 2; 8, prooem. § 20.—Hence, P. a. in pass. force: testātus, a, um, public, manifest, published (class.):ut res quam maxime clara ac testata esse posset,
Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187; 2. 2, 42, § 104;1, 16, 48: haec testata sunt atque inlustria,
id. Fam. 11, 27, 6:ut testatum esse velim, de pace quid senserim,
id. Att. 8, 9, 1:nihil religione testatum,
id. Fl. 11, 26.— Comp.:ut res multorum oculis esset testatior,
Cic. Cael. 27, 64: quo notior testatiorque virtus ejus esset, Hirt. B. G. 8, 42:quo testatior esset poena improborum,
id. ib. 8, 44; Nep. Alcib. 4, 5.— Sup.:testatissima miracula,
Aug. Conf. 8, 6.—Hence, adv.: testātō, before witnesses:jussum accipiendum est, sive testato quis, sive verbis, aut per nuntium, jusserit,
Dig. 15, 4, 1; cf. ib. 18, 6, 1; 45, 1, 122; App. Mag. p. 324, 11.—As is well known or evident, Plin. 8, 36, 54, § 130.—3.
См. также в других словарях:
aver — aver·ment; aver·nal; aver·ro·ism; aver·ro·ist; aver·ro·is·tic; aver; aver·sion; aver·sive; aver·ni·an; aver·sive·ly; aver·sive·ness; … English syllables
aver — /ə vər/ vt averred, aver·ring: to assert or declare positively esp. in a pleading: allege not necessary to aver the capacity of a party to sue Federal Rules of Civil Procedure Rule 9(a) ◇ Federal Rule of Civil Procedure 8(e)(1) requires that… … Law dictionary
Aver — A*ver ([.a]*v[ e]r ), v. t. [imp. & p. p. {Averred} ([.a]*v[ e]rd ); p. pr. & vb. n. {Averring}.] [F. av[ e]rer, LL. adverare, averare; L. ad + versus true. See {Verity}.] 1. To assert, or prove, the truth of. [Obs.] [1913 Webster] 2. (Law) To… … The Collaborative International Dictionary of English
Aver — A ver ([=a] v[ e]r), n. [OF. aver domestic animal, whence LL. averia, pl. cattle. See {Habit}, and cf. {Average}.] A work horse, or working ox. [Obs. or Dial. Eng.] [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
aver — (v.) late 14c., from O.Fr. averer verify, from V.L. *adverare make true, prove to be true, from L. ad to (see AD (Cf. ad )) + verus true (see VERY (Cf. very)). Related: Averred; averring … Etymology dictionary
aver — declare, avouch, avow, profess, affirm, *assert, protest Analogous words: *maintain, defend, justify Antonyms: deny Contrasted words: gainsay, negative, contradict, traverse (see DENY) … New Dictionary of Synonyms
aver — ► VERB (averred, averring) formal ▪ assert to be the case. ORIGIN Old French averer, from Latin verus true … English terms dictionary
aver — [ə vʉr′] vt. averred, averring [ME averren < OFr averer, to confirm < L ad , to + verus, true: see VERY] 1. to declare to be true; state positively; affirm 2. Law to state or declare formally; assert; allege SYN. ASSERT averment n … English World dictionary
aver — 1. noun /ˈeɪvə/ A work horse, working ox, or other beast of burden. 2. verb /ˈeɪvə/ a) To assert the truth of, to affirm with … Wiktionary
aver — [[t]əvɜ͟ː(r)[/t]] avers, averring, averred VERB If you aver that something is the case, you say very firmly that it is true. [FORMAL] [V that] Her girlfriends aver that men find her fascinating and alluring... [V with quote] Entertaining is… … English dictionary
aver — UK [əˈvɜː(r)] / US [əˈvɜr] verb [transitive] Word forms aver : present tense I/you/we/they aver he/she/it avers present participle averring past tense averred past participle averred very formal to say something in a very determined way because… … English dictionary