Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

arcĕo

  • 1 arceo

    arcĕo, ēre, arcŭi - tr. - [st2]1 [-] tenir enfermé, enfermer, contenir, retenir. [st2]2 [-] tenir à l'écart, écarter, repousser, détourner, empêcher de.    - [gr]gr. ἀρκέω-ῶ.    - alvus arcet quod recipit, Cic. Nat. 2: l'estomac tient enfermé ce qu'il reçoit.    - nos flumina arcemus, Cic. Nat. 2: nous resserrons le cours des fleuves.    - videbam audaciam tam immanem adulescentis furentis non posse arceri oti finibus, Cic.: je voyais que cette audace inouïe d'un jeune furieux ne pourrait se renfermer dans les bornes d'une vie tranquille.    - odi profanum volgus et arceo, Hor.: je hais la foule profane et je l'écarte.    - arcere aliquem (ab) aliqua re: détourner qqn de qqch; éloigner qqn de qqch.    - arceor aris, Ov. M. 6: on m'éloigne des autels.    - finibus hostis arcendus est, Sen. Ira. 1: il faut écarter l'ennemi des frontières.    - arcere aliquem aditu, Liv.: empêcher qqn d'approcher.    - itum in sententiam Rubelli Blandi a quo aquā atque igni arcebatur, Tac. An. 3: et l'on adopta l'avis de Rubellius Blandus, qui lui interdisait le feu et l’eau.    - avec dat. en poésie - hunc (oestrum) quoque arcebis gravido pecori, Virg.: ce taon aussi, tu l'éloigneras de tes femelles pleines.    - (dicta), quae clamor ad aures arcuit ire meas, Ov. 12: paroles que la clameur empêcha de parvenir à mes oreilles.    - arcere aliquem lugere, Stat.: interdire à qqn de pleurer.
    * * *
    arcĕo, ēre, arcŭi - tr. - [st2]1 [-] tenir enfermé, enfermer, contenir, retenir. [st2]2 [-] tenir à l'écart, écarter, repousser, détourner, empêcher de.    - [gr]gr. ἀρκέω-ῶ.    - alvus arcet quod recipit, Cic. Nat. 2: l'estomac tient enfermé ce qu'il reçoit.    - nos flumina arcemus, Cic. Nat. 2: nous resserrons le cours des fleuves.    - videbam audaciam tam immanem adulescentis furentis non posse arceri oti finibus, Cic.: je voyais que cette audace inouïe d'un jeune furieux ne pourrait se renfermer dans les bornes d'une vie tranquille.    - odi profanum volgus et arceo, Hor.: je hais la foule profane et je l'écarte.    - arcere aliquem (ab) aliqua re: détourner qqn de qqch; éloigner qqn de qqch.    - arceor aris, Ov. M. 6: on m'éloigne des autels.    - finibus hostis arcendus est, Sen. Ira. 1: il faut écarter l'ennemi des frontières.    - arcere aliquem aditu, Liv.: empêcher qqn d'approcher.    - itum in sententiam Rubelli Blandi a quo aquā atque igni arcebatur, Tac. An. 3: et l'on adopta l'avis de Rubellius Blandus, qui lui interdisait le feu et l’eau.    - avec dat. en poésie - hunc (oestrum) quoque arcebis gravido pecori, Virg.: ce taon aussi, tu l'éloigneras de tes femelles pleines.    - (dicta), quae clamor ad aures arcuit ire meas, Ov. 12: paroles que la clameur empêcha de parvenir à mes oreilles.    - arcere aliquem lugere, Stat.: interdire à qqn de pleurer.
    * * *
        Arceo, arces, arcui, arcitum, penul. cor. supinum rarissime lectum, arcere. Ouid. Garder d'approcher ou d'entrer, Rechasser.
    \
        Arcere et continere. Cic. Garder de sortir. Tenir serré.
    \
        Arcere. Virg. Estraindre et serrer.
    \
        Arcere aditu. Liu. Garder d'entrer, ou d'approcher.
    \
        Arcere reditu. Cic. Garder et empescher de retourner.
    \
        Homines arcere ab improbitate. Cic. Les garder de faire meschanceté.
    \
        Periculis aliquem arcere. Virgil. Le garder de danger, Le preserver.
    \
        Arcere ferro contumeliam. Liu. Engarder par voye de faict, et empescher qu'on ne face injure.
    \
        Arcere. Colum. Chasser.

    Dictionarium latinogallicum > arceo

  • 2 arceo

    arceo arceo, cui, -, ere сдерживать

    Латинско-русский словарь > arceo

  • 3 arceo

    arceo arceo, cui, -, ere отклонять, отводить

    Латинско-русский словарь > arceo

  • 4 arceo

    arcĕo, cui, ctum (arcitum, acc. to Prisc. p. 1265 P.) [cf. arkeô = to keep off, to suffice; arkios = sufficient, safe; arx = a stronghold; arca = a strong-box, chest; alalkein = to keep off; alkê = defence, strength. Curt.].
    I.
    To shut up, to enclose.
    A.
    Lit.: arcere est continere, Paul. ex Fest. p. 15 Müll.:

    alvus arcet et continet quod recipit,

    Cic. N. D. 2, 54, 136: orbis caelestis arcens et continens ceteros, id. Rep. 6, 17:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    hos quidem ut famulos vinclis prope ac custodiā arceamus,

    shut in, confine, id. Tusc. 2, 21, 48 (cf. Doed. Syn. II. p. 426).—
    B.
    Trop.:

    videbam audaciam tam immanem non posse arceri otii finibus,

    Cic. Har. Resp. 3.—Also, to keep in order: arcendae familiae gratiā, Paul. ex Fest. s. v. noverca, p. 175 Müll.—
    II.
    To keep or hold off, to prevent from approaching, to keep at a distance: arcere prohibere est, Paul. ex Fest. p. 15 Müll.; constr. absol. aliquem, with ab, the simple abl., poet. also with dat.
    (α).
    Absol. aliquem:

    ille tenet et scit ut hostium copiae, tu ut aquae pluviae arceantur,

    Cic. Mur. 9, 22; so,

    aquam pluviam, aquas pluvias arcere,

    Cic. Top. 10, 43, and Dig. 39, 3:

    platanus solem arcet,

    Plin. 12, 1, 5, § 11:

    somnos ducere et arcere,

    Ov. M. 2, 735:

    Odi profanum vulgus et arceo,

    Hor. C. 3, 1, 1.—

    With an abstr. object: transitum hostis,

    to arrest, hinder, Liv. 26, 41.— Poet. and in postAug. prose, with inf. as object, to hinder, prevent:

    quae (dicta) clamor ad aures Arcuit ire meas,

    Ov. M. 12, 427:

    plagamque sedere Cedendo arcebat,

    id. ib. 3, 89; so id. P. 3, 3, 56; Stat. S. 2, 1, 34; id. Th. 1, 455; Sen. Hippol. 805; Sil. 13, 341 al.; Tac. A. 3, 72.—

    And without object: arcuit Omnipotens,

    Ov. M. 2, 505.—
    (β).
    With ab:

    tu, Juppiter, hunc a tuis aris ceterisque templis arcebis,

    Cic. Cat. 1, 13 fin.:

    homines ab injuriā, etc.,

    id. Leg. 1, 14:

    haec aetas a libidinibus arcenda est,

    id. Off. 1, 34, 122:

    homines ab improbitate,

    id. Par. 3, 2, 23:

    famulas a limine templi,

    Ov. F. 6, 482:

    aliquem ab amplexu,

    id. M. 9, 751:

    ignavum, fucos, pecus a praesepibus arcent,

    Verg. G. 4, 168.—
    (γ).
    With the simple abl. (not with persons):

    primordia genitali concilio arceri tempore iniquo,

    Lucr. 1, 183:

    illum ut hostem arcuit Galliā,

    Cic. Phil. 5, 13 fin.:

    te dominus illis sedibus arcebit,

    id. ib. 2, 40 fin.; so id. Tusc. 1, 37, 89:

    Virginiam matronae sacris arcuerant,

    Liv. 10, 23:

    aliquem aditu,

    id. 42, 6; so Suet. Ner. 46; Luc. 10, 499:

    aquā atque igni arcebatur,

    Tac. A. 3, 23; so id. ib. 3, 50 (cf. aqua, I. B. 3.) al.:

    arceor aris,

    Ov. M. 6, 209:

    patriis penatibus,

    id. ib. 9, 446 al.:

    aliquem funesto veterno,

    i. e. to protect, guard, Hor. Ep. 1, 8, 10:

    classes aquilonibus,

    id. A. P. 64 et saep.—
    (δ).
    With dat., to keep off something from:

    oestrum pecori,

    Verg. G. 3, 155 (cf.:

    Solstitium pecori defendite,

    id. E. 7, 47:

    mortem fratri depulit,

    Ov. H. 14, 130; and the Gr. amunein nêusi thoêisi pur, Hom. Il. 9, 435; 9, 347; v. also Rudd. II. p. 150).

    Lewis & Short latin dictionary > arceo

  • 5 arceo

    arceo, cuī, ēre (v. Stamme ARC, wov. auch arca, griech. ἄρκος, Schutz, ἀρκέω, halte vor, schütze), I) verschließen, einschließen, einhegen, 1) eig.: alvus arcet et continet quod recipit, Cic.: nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus, Cic. – 2) übtr.: a) im allg.: non posse arceri otii finibus, Cic. har. resp. 4. – b) insbes., in Schranken-, in Ordnung halten, iudex ipse arcebitur, Cic. Quinct. 71 vulg. (Müller coërcebitur): arcendae familiae gratiā, Fest. 174 (a), 11. – II) den Zutritt wehren, fernhalten, A) abwehren, abhalten, verhindern, verhüten, konstr. α) m. bl. Acc., copias hostium, aquas pluvias, Cic.: solem, Plin.: prospectum, Gell.: cuncta, quae arcenda sunt, arcuit, Apul. – m. folg. Infin., Tac. ann. 3, 72. Amm. 16, 11, 11. Ov. met. 3, 89 sq. Sil. 5, 51. Stat. silv. 2, 1, 35 u.a.: m. folg. ne u. Konj., Liv. 27, 48, 8: alqm arcere non quire m. folg. quin u. Konj., Liv. 26, 44, 9: absol., arcuit omnipotens, Ov. met. 2, 505. – β) m. Acc. u. folg. ab u. Abl. (= von, vor, gegen), alqm ab urbe, Cic.: Campanos facile a vallo, Liv.: alqm ab iniuria, a delictis, Cic.: vim a suis munimentis od. a portis moenibusque, Liv.: aetatem a libidinibus, Cic. – γ) m. Acc. u. folg. bl. Abl. (von, vor, gegen), hostem Galliā, Cic.: alqm aditu, Cic. u. Liv.: alqm foro, Liv.: alqm foribus, von der T. abweisen, Tac.: alqm foedere, Liv.: alqm Italiā, aus J. verbannen, Tac. – δ) alqd alci, einem etw. abwehren, hunc (asilum) arcebis pecori, Verg. georg. 3, 155. – B) beschützend fern halten, vor etw. schützen, bewahren, alqm funesto veterno, Hor. ep. 1, 8, 10: classes aquilonibus, Hor. de art. poët. 64: alqm periclis, Verg. Aen. 8, 73.

    lateinisch-deutsches > arceo

  • 6 arceo

    arceo, cuī, ēre (v. Stamme ARC, wov. auch arca, griech. ἄρκος, Schutz, ἀρκέω, halte vor, schütze), I) verschließen, einschließen, einhegen, 1) eig.: alvus arcet et continet quod recipit, Cic.: nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus, Cic. – 2) übtr.: a) im allg.: non posse arceri otii finibus, Cic. har. resp. 4. – b) insbes., in Schranken-, in Ordnung halten, iudex ipse arcebitur, Cic. Quinct. 71 vulg. (Müller coërcebitur): arcendae familiae gratiā, Fest. 174 (a), 11. – II) den Zutritt wehren, fernhalten, A) abwehren, abhalten, verhindern, verhüten, konstr. α) m. bl. Acc., copias hostium, aquas pluvias, Cic.: solem, Plin.: prospectum, Gell.: cuncta, quae arcenda sunt, arcuit, Apul. – m. folg. Infin., Tac. ann. 3, 72. Amm. 16, 11, 11. Ov. met. 3, 89 sq. Sil. 5, 51. Stat. silv. 2, 1, 35 u.a.: m. folg. ne u. Konj., Liv. 27, 48, 8: alqm arcere non quire m. folg. quin u. Konj., Liv. 26, 44, 9: absol., arcuit omnipotens, Ov. met. 2, 505. – β) m. Acc. u. folg. ab u. Abl. (= von, vor, gegen), alqm ab urbe, Cic.: Campanos facile a vallo, Liv.: alqm ab iniuria, a delictis, Cic.: vim a suis munimentis od. a portis moenibusque, Liv.: aetatem a libidinibus, Cic. – γ) m. Acc. u. folg. bl. Abl. (von, vor, gegen), hostem Galliā, Cic.: alqm aditu, Cic. u. Liv.: alqm foro, Liv.: alqm foribus, von der T. abweisen, Tac.: alqm foedere, Liv.: alqm Italiā, aus J. verbannen,
    ————
    Tac. – δ) alqd alci, einem etw. abwehren, hunc (asilum) arcebis pecori, Verg. georg. 3, 155. – B) beschützend fern halten, vor etw. schützen, bewahren, alqm funesto veterno, Hor. ep. 1, 8, 10: classes aquilonibus, Hor. de art. poët. 64: alqm periclis, Verg. Aen. 8, 73.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > arceo

  • 7 arceō

        arceō cuī, —, ēre    [ARC-], to shut up, enclose: alvus arcet quod recipit: famulos vinclis, confine: arcebant vincula palmas, hampered, V.—Fig., to confine, restrain: audaciam otii finibus.—To prohibit access, keep away, hold off, keep at a distance: hostium copias: somnos, O.: volgus, H.: ferro contumeliam, avert by the sword, L.: hunc a templis: a munimentis vim, L.: aliquem ab amplexu, O.: eum ab illecebris peccantium, protect, Ta.: te illis aedibus: agro, L.: Virginiam matronae sacris, L.: arceor aris, O.: patriis penatibus, to banish, O.: aliquem funesto veterno, to protect, H.: Aenean periclis, V.: progressu: hunc (oestrum) pecori, to keep off, V.: arcuit Omnipotens, averted (the blow), O.—To hinder, prevent: quae (dicta) clamor ad aures Arcuit ire meas, O.: alqm alqd ad urbīs conferre, Ta.: illos, quin ascendant, L.: collis arcebat, ne adgrederentur, L.
    * * *
    arcere, arcui, - V TRANS
    ward/keep off/away; keep close, confine; prevent, hinder; protect; separate

    Latin-English dictionary > arceō

  • 8 arceo

    uī, —, ere [одного корня с arx, arca]
    1) запирать, заключать (во что-л.), содержать
    alvus arcet quod recipit C — желудок содержит то, что принимает
    arceri finibus alicujus rei C — держаться (оставаться) в границах чего-л.
    2) ставить преграду, класть предел, сдерживать ( flumina C); удерживать, препятствовать, тж. отклонять, отражать ( copias hostium C)
    a. aliquem (aliquid) alicui или (ab) aliquā re — удерживать кого-л. от чего-л.
    a. transītum hostis Lмешать проходу врага
    4) охранять, оберегать
    a. aliquem adĭtu C, L — запретить кому-л. доступ (не пускать кого-л.)

    Латинско-русский словарь > arceo

  • 9 arceo

    to shut up, enclose.

    Latin-English dictionary of medieval > arceo

  • 10 arceo

    , arcui, -, arcere 2
      удерживать, сдерживать; запирать; защищать, предохранять

    Dictionary Latin-Russian new > arceo

  • 11 Odí profánum vúlgus et árceo

    Гораций, "Оды", III, I, 1-4:
    Odí profánum vúlgus, et árceo.
    Audíta Musarúm sacérdos,
    Vírginibús puerísque cánto.
    Противна чернь мне, чуждая тайн моих,
    Благоговейте молча: служитель муз -
    Девам и юношам я слагаю.
    (Перевод Н. Гинцбурга)
    - Этой строкой Гораций начинает первое из шести стихотворений, объединенных общим идейным содержанием. В художественных образах здесь показаны гражданские идеалы, которые должна воплотить в жизнь эпоха Августа. Свою поэтическую проповедь Гораций рассматривает как священнодействие и обращается с ней к молодому поколению как к посвящаемым в служение этим идеалам.
    На это разукрашенное таким количеством и претендующее на то, чтобы показаться "злым" письмо [ Фрейлиграта ] [ Фрейлиграт, Фердинанд (1810-1876) - немецкий поэт. - авт. ] я, при данных обстоятельствах, естественно, мог ответить только в очень умеренном тоне. Так что я сразу же написал: "Дорогой Фрейлиграт! Я не состою ни письмоводителем, ни адвокатом Либкнехта. Тем не менее, я передам ему копию относящихся к нему выдержек из твоего письма. Заявление, которое я одно время собирался было сделать, я не стану публиковать, памятуя: "Odi profanum vulgus et arceo". (К. Маркс - Ф. Энгельсу, 10.XII 1859.)
    Г. Чичерин как человек молодой далеко превзошел высоким парением мыслей и широтою взгляда обоих петербургских рыцарей. Odi profanum vulgus et arceo... - восклицает он, или в русском переводе г. Леонтьева: "терпеть не могу вас, буяны, осмеливающиеся судить о профессорах" (odi profanum vulgus). Я вас всех в квартал отправлю (et arceo)! молчать! (Favete linguis). (Н. Г. Чернышевский, Опыты открытий и изобретений.)
    Приветствую братьев в новом 1761 году во имя Бога и разума и говорю им: "братья мои, "odi profanum vulgus, arceo". Я думаю только о братьях, только о единомышленниках. Вы - славное сообщество, следовательно, именно вам надлежит управлять народом, перед которым исчезают все брошюрки и все газетки фальшивых христиан и для которого остается разум. (Вольтер - Гельвецию, 2.I 1761.)
    В обычные повседневные минуты жизни лорд Байрон считал себя вельможей; это была броня, в которую облекалась эта тонкая и глубоко чувствительная к оскорблениям душа, защищаясь от бесконечной грубости черни. Odi profanum vulgus et arceo. (Стендаль, Воспоминания о лорде Байроне.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Odí profánum vúlgus et árceo

  • 12 odi profánum vulgus et árceo

       odio al vulgo profano y me aparto de él
       ◘ Verso de Quinto Horacio Flaco (65 a.C.-8 d.C.) en Carmina Liber III, 1, 1: aborrezco el vulgo y procuro no entrar en contacto con él. Se aprecia de no hacer caso de los aplausos de la multitud y sí de desar la aprobación de los hombres de buen gusto.

    Locuciones latinas > odi profánum vulgus et árceo

  • 13 exerceo

    exercĕo, ēre, ercŭi, ercitum [ex + arceo] - tr. - [st2]1 [-] tenir en haleine, faire travailler sans relâche. [st2]2 [-] poursuivre (sans relâche), harceler, tourmenter, inquiéter, persécuter. [st2]3 [-] occuper, employer (tout le temps). [st2]4 [-] travailler qqch sans relâche, cultiver; faire valoir (de l'argent). [st2]5 [-] exercer qqn, entraîner, faire travailler, stimuler; dompter. [st2]6 [-] exercer (une profession), pratiquer, faire. [st2]7 [-] avoir d'une manière permanente, nourrir, entretenir. [st2]8 [-] faire preuve de, user de. [st2]9 - intr. - s'exercer.    - se exercere (exerceri) in aliqua re: s’exercer dans qqch.    - se exercere aliqua re: s’exercer par qqch.    - exercere suam crudelitatem in mortuo: exercer sa cruauté sur un mort.    - se exercere (exerceri) in venando: s'exercer à la chasse.    - exercere memoriam: exercer sa mémoire, faire travailler sa mémoire.    - exercere tauros: faire travailler sans relâche les taureaux.    - exercere medicinam: exercer la médecine, pratiquer la médecine.    - exercere ferrum: travailler le fer.    - exercere humum in messem, Virg. G. 1.219: travailler la terre pour la moisson.    - legem exercere: faire exécuter une loi.
    * * *
    exercĕo, ēre, ercŭi, ercitum [ex + arceo] - tr. - [st2]1 [-] tenir en haleine, faire travailler sans relâche. [st2]2 [-] poursuivre (sans relâche), harceler, tourmenter, inquiéter, persécuter. [st2]3 [-] occuper, employer (tout le temps). [st2]4 [-] travailler qqch sans relâche, cultiver; faire valoir (de l'argent). [st2]5 [-] exercer qqn, entraîner, faire travailler, stimuler; dompter. [st2]6 [-] exercer (une profession), pratiquer, faire. [st2]7 [-] avoir d'une manière permanente, nourrir, entretenir. [st2]8 [-] faire preuve de, user de. [st2]9 - intr. - s'exercer.    - se exercere (exerceri) in aliqua re: s’exercer dans qqch.    - se exercere aliqua re: s’exercer par qqch.    - exercere suam crudelitatem in mortuo: exercer sa cruauté sur un mort.    - se exercere (exerceri) in venando: s'exercer à la chasse.    - exercere memoriam: exercer sa mémoire, faire travailler sa mémoire.    - exercere tauros: faire travailler sans relâche les taureaux.    - exercere medicinam: exercer la médecine, pratiquer la médecine.    - exercere ferrum: travailler le fer.    - exercere humum in messem, Virg. G. 1.219: travailler la terre pour la moisson.    - legem exercere: faire exécuter une loi.
    * * *
        Exerceo, exerces, exercui, exercitum, pen. corr. exercere, Ab ex et arceo compositum. Terent. Cic. Tormenter, Travailler, Ne laisser point aucun en repos.
    \
        Exercere aliquid, pro Facere. Virg. Faire. Variis nominibus iungitur: vt Exercere aetatem. Plaut. Passer son aage, Vivre.
    \
        Aliquem in aliquo studio exercere. Cic. Exerciter.
    \
        Amorem aliquorum exercere. Catul. Tormenter.
    \
        Arma iuuentus exercet. Virgilius. Les jeunes gents s'addextrent et se font aux armes, S'agguerrissent.
    \
        Artem. Horat. Faire son art, Exercer son art.
    \
        Bacchanal. Plautus. Mener vie d'yvrongne.
    \
        Agni balatum exercent. Virgil. Beeslent.
    \
        Campos. Plin. iunior. Labourer.
    \
        Cantus. Virg. Chanter. \ Choreas. Claud. Danser.
    \
        Vomere exercere colles. Virgil. Labourer.
    \
        Commercium alicuius rei. Plin. Mener, ou faire train de marchandise.
    \
        Crudelitatem insatiabilem exercere non solum in viuo, sed etiam in mortuo. Cic. User de cruaulté.
    \
        Pinguia culta exercere. Virg. Labourer.
    \
        Discipulos. Suet. Exerciter ses disciples et apprendre.
    \
        Discordias cum hostibus. Sallust. Nourrir et entretenir discord avec son ennemi.
    \
        Genas. Stat. Cligner les yeux pour dormir.
    \
        Humum in messem exercere. Virg. Labourer la terre pour en recueillir du fruict.
    \
        Inimicitias. Liu. Nourrir et entretenir.
    \
        Iracundiam in superatos. Cic. Desployer son courroux sur, etc.
    \
        Iustitiam. Plinius. Exercer justice.
    \
        Malitia praemiis exercetur. Sallust. Est nourrie et entretenue par le gaing, On fait les meschancetez pour le gaing.
    \
        Medicinam. Plin. Se mesler de medecine.
    \
        Memoriam. Cic. L'usiter et exercer.
    \
        Nomen patris. Plin. iunior. Faire office de pere.
    \
        Stirpem aliquorum exercere odiis. Virg. Fascher et ennuyer, Tormenter et travailler.
    \
        Opes suas exercet fortuna. Liu. Fait monstre de son povoir, et desploye sa puissance.
    \
        Palaestras exercere. Virg. S'exerciter à la luicte et aux barres. S'addextrer aux barres.
    \
        Pacem. Virgil. Faire paix et alliance.
    \
        Principem exercere. Suet. Se monstrer prince, Faire office de prince.
    \
        Exercere pugnos in aliquem. Plaut. Employer ses poings à batre aucun.
    \
        Quaestionem. Cic. Congnoistre et juger, Faire les procez criminels.
    \
        Regnum. Plin. Faire du roy.
    \
        Simultates cum aliquo. Cic. Nourrir rancune.
    \
        Solum sub presso vomere. Virgil. Labourer la terre.
    \
        Studia Dianae. Ouid. S'exerciter à la chasse.
    \
        Stylum. Plin. S'exerciter à escrire.
    \
        Sumptum suum. Terent. Gaigner ses despens, Se nourrir.
    \
        Aranea telas exercet. Ouidius. Fait de la toile.
    \
        Tellurem. Virg. Labourer.
    \
        Vectigalia exercere, atque exigere. Cic. Amasser et recueillir.
    \
        Verba. Seneca. S'exerciter à bien parler et promptement.
    \
        Vndas exercet Auster. Horat. Tormente l'ame.
    \
        Cura alicuius rei nos exercet. Virg. Nous travaille.
    \
        Poenis exerceri. Virgilius. Estre affligé et tormenté, Endurer des peines.
    \
        Ad pugnam exerceri. Quintil. S'agguerrir.
    \
        Pueri exercentur equis. Virg. S'exercitent et s'addressent ou addextrent à chevaucher.
    \
        Arcu se exercere. Tibul. S'exerciter à tirer de l'arc.

    Dictionarium latinogallicum > exerceo

  • 14 arca

    arca, ae, f. [arceo:

    arca et arx quasi res secretae, a quibus omnes arceantur,

    Serv. ad Verg. A. 1, 262; v. arceo], a place for keeping any thing, a chest, box.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    arca vestiaria,

    Cato, R. R. 11, 3: ex illā oleā arcam esse factam eoque [p. 153] conditas sortes, Cic. Div. 2, 41, 86; Suet. Tib. 63:

    arca ingens variorum venenorum plena,

    id. Calig. 59 al. —Very freq.,
    B.
    Esp.,
    1.
    A box for money, a safe, a coffer, and particularly of the rich, and loculi was their purse, porte-monnaie, while sacculus was the pouch of the poor, Juv. 1, 89 sq.; 11, 26; cf. id. 10, 25; 14, 259 Ruperti, and Cat. 13, 8; Varr. L. L. 5, § 182 Müll.:

    populus me sibilat: at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arcā,

    Hor. S. 1, 1, 67.—Hence, meton., like our purse, for the money in it:

    arcae nostrae confidito,

    rely upon my purse, Cic. Att. 1, 9; id. ad Q. Fr. 2, 12; id. Par. 6, 1; Cat. 23, 1; Col. 3, 3, 5; 8, 8, 9; Plin. Ep. 3, 19, 8; Sen. Ep. 26 fin. — Hence, ex arcā absolvere aliquem, to pay in cash upon the spot (opp. de mensae scripturā absolvere), Ter. Ad. 2, 4, 13 Don.; cf. id. Phorm. 5, 7, 29 Don., and arcarius.—And of public money, state treasure, revenues (late Lat.):

    frumentaria,

    Dig. 50, 4, 1, § 2:

    vinaria,

    Symm. Ep. 10, 42 al. —
    2.
    A coffin (cf. Smith, Dict. Antiq.), Liv. 40, 29; cf. Plin. 13, 13, 27, § 85; Val. Max. 1, 1:

    cadavera Conservus vili portanda locabat in arcā,

    Hor. S. 1, 8, 9; Luc. 8, 736; Dig. 11, 7; Inscr. Orell. 3560; 4429.—
    II.
    Transf. Of any thing in the form of a box or chest.
    A.
    Noah's ark (eccl. Lat.), Vulg. Gen. 6, 14 sqq.; ib. Matt. 24, 38; ib. Heb. 11, 7 al.—
    B.
    In Jewish antiq., the Ark of the Covenant (eccl. Lat.):

    arca foederis,

    Vulg. Deut. 10, 8:

    arca foederis Domini,

    ib. Num. 10, 33:

    arca testimonii,

    ib. Exod. 26, 34:

    arca testamenti,

    ib. Heb. 9, 4:

    arca testamenti Dei,

    ib. Jer. 3, 16:

    arca Domini,

    ib. Jos. 4, 4:

    arca Dei,

    ib. 1 Reg. 11, 17; and absol.:

    arca,

    ib. Exod. 30, 6; ib. Deut. 10, 5.—
    C.
    A small, close prison, a cell:

    (Servi) in arcas coniciuntur, ne quis cum iis colloqui possit,

    Cic. Mil. 22 fin.; cf. Fest. p. 264 Müll. —
    D.
    In mechanics, the water-box of a hydraulic machine, Vitr. 10, 13.—
    E.
    A watercistern, a reservoir, Vitr. 6, 3.—
    F.
    A quadrangular landmark; cf. Scriptt. Agrim. pp. 119, 222, 223, 271 Goes.

    Lewis & Short latin dictionary > arca

  • 15 coerceo

    cŏ-ercĕo, cui, cĭtum, 2, v. a. [arceo], to enclose something on all sides or wholly, to hold together, to surround, encompass:

    qui (mundus) omnia complexu suo coërcet et continet,

    Cic. N. D. 2, 22, 58; cf. id. ib. 2, 40, 101; Ov. M. 1, 31:

    quā circum Galli lorica coërcet,

    where the Gallic coat of mail encloses, Lucr. 6, 954; cf.

    of a band holding the hair together,

    Ov. M. 1, 477; 2, 413; Hor. C. 2, 19, 19; 1, 10, 18:

    est animus vitaï claustra coërcens,

    holding together the bands of life, Lucr. 3, 396.—
    B.
    Esp. with the access. idea of hindering free motion by surrounding; to restrain, confine, shut in, hold in confinement, repress (freq. and class.):

    (amnis) nullis coërcitus ripis,

    Liv. 21, 31, 11; cf. Ov. M. 1, 342:

    (aqua) jubetur ab arbitro coërceri,

    to be kept in, repressed, Cic. Top. 9, 39 (cf., just before, the more usual arcere, v. arceo, II.); Dig. 43, 22, 1, §§ 6 and 8;

    47, 11, 10: impetum aquarum,

    Curt. 8, 13, 9.—Of pruning plants:

    vitem serpentem multiplici lapsu et erratico, ferro amputans coërcet ars agricolarum,

    Cic. Sen. 15, 52;

    so of the vine,

    Col. 3, 21, 7; 4, 1, 5; Quint. 9, 4, 5; cf. id. 8, 3, 10.—Hence, sacrum (lucum), to trim, clip, Cato, R. R. 139:

    quibus (operibus) intra muros coërcetur hostis,

    Liv. 5, 5, 2:

    (mortuos) noviens Styx interfusa coërcet,

    Verg. A. 6, 439; cf.:

    Tantalum atque Tantali Genus coërcet (Orcus),

    Hor. C. 2, 18, 38:

    carcere coërcere animalia,

    Plin. 10, 50, 72, § 141:

    Hypermnestra... gravibus coërcita vinclis,

    Ov. H. 14, 3; cf.: eos morte, exsilio, vinclis, damno coërcent, [p. 360] Cic. Off. 3, 5, 23:

    aliquem custodiā,

    Dig. 41, 1, 3, § 2:

    Galliae Alpibus coërcitae,

    Plin. 12, 1, 2, § 5:

    miles coërcitus in tot receptis ex potestate hostium urbibus,

    Liv. 36, 24, 7.— Poet.: Messapus primas acies, postrema coërcent Tyrrhidae juvenes, hold together, i. e. command, lead on, Verg. A. 9, 27.—
    II.
    Trop.,
    A.
    Of discourse, to keep within limits, control, confine, restrain, limit (syn.:

    contineo, cohibeo): ut (nos) quasi extra ripas diffluentes coërceret,

    Cic. Brut. 91, 316; cf. id. Fin. 2, 1, 3; Quint. 12, 1, 20; 9, 2, 76; 10, 4, 1;

    and, the figure taken from bridling or curbing horses (cf.: frenisque coërcuit ora,

    Ov. M. 5, 643; and:

    spumantiaque ora coërcet,

    id. ib. 6, 226):

    exsultantia,

    Quint. 10, 4, 1; cf. id. 10, 3, 10:

    Augustus addiderat consilium coercendi intra terminos imperii,

    Tac. A. 1, 11.—Of words bound by measure:

    numeris verba coërcere,

    Ov. P. 4, 8, 73.—But most freq.,
    B.
    Morally, to hold some fault, some passion, etc., or the erring or passionate person in check, to curb, restrain, tame, correct, etc. (syn.:

    contineo, cohibeo, refreno, reprimo, domo): cupiditates,

    Cic. de Or. 1, 43, 194; Quint. 12, 2, 28:

    temeritatem,

    Cic. Tusc. 2, 21, 47:

    improbitatem,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 208:

    rabiem gentis,

    Liv. 41, 27, 4:

    faenus,

    id. 32, 27, 3:

    procacitatem hominis manibus,

    Nep. Timol. 5, 2:

    suppliciis delicta,

    Hor. S. 1, 3, 79 al.:

    aliquid poenae aut infamiae metu,

    Cic. Fin. 2, 22, 73:

    omnibus modis socios atque cives,

    Sall. C. 29 fin.:

    genus hominum neque beneficio, neque metu coërcitum,

    id. J. 91, 7:

    duabus coërcitis gentibus,

    Liv. 31, 43, 4; 39, 32, 11; Caes. B. C. 1, 67:

    verberibus potius quam verbis,

    Varr. R. R. 1, 17, 5; so Cic. Cat. 1, 1, 3; id. Off. 3, 5, 23;

    v. A. supra: pueros fuste,

    Hor. S. 1, 3, 134; Tac. G. 25:

    incensum ac flagrantem animum,

    id. Agr. 4:

    licentiam,

    id. H. 1, 35.— Poet.:

    carmen, quod non Multa dies et multa litura coërcuit,

    corrected, finished, Hor. A. P. 293.

    Lewis & Short latin dictionary > coerceo

  • 16 arca

    ae f. [одного корня с arceo ]
    1) ящик, сундук, ларь (a. vestiaria Cato); шкатулка, ларец (a. venenorum plena Su)
    2) денежный ящик, касса (aerata, ferrata J)
    multum differt, in arcāne posĭtum sit argentum, an in tabulis debeatur C — большая разница, лежат ли деньги в кассе, или причитаются по записям
    3) (тж. a. fisci Lampr) государственная казна, казначейство Dig
    5) тюремная камера, темница ( conjicere aliquem in arcam C)
    6) ковчег (a. Noë Vlg)
    a. foederis Vlg или testamenti Tertковчег завета
    7) цистерна, бассейн, водоём Vtr

    Латинско-русский словарь > arca

  • 17 artus

    I (редко arctus), a, um [ arceo ]
    1) узкий, тесный (ostium L; iter T; regio Lcr)
    2) тугой, туго натянутый (frenum Tib; catena O, Sen)
    4) плотный, густой ( silva Cs); густой, непроглядный ( tenebrae Su)
    6) крепкий, глубокий (somnus C, Su)
    7) строгий, точный (jura Lcr; leges PM)
    8) скудный, ограниченный (numerus T; commeatus L; annona Su)
    9) жестокий, сильный ( fames Sil)
    10) стеснительный, неблагоприятный, трудный (res O, T, Fl)
    11) угнетённый, подавленный ( animus H)
    12) слабый, сомнительный ( spes alicujus rei Col)
    13) близкий, интимный (affinitas VP; contubernalis Ap)
    II artus, ūs (преим. pl. artūs, uum, dat. /abl. ubus) m. [одного корня с ars, arma]
    1) сочленение, сустав
    2) поэт. член, pl. тело
    3) сила, мощь ( sapientiae C)

    Латинско-русский словарь > artus

  • 18 arx

    arcis f. [одного корня с arceo ]
    1) укреплённый замок, крепость, цитадель, акрополь, кремль ( munire arcem C)
    a. Romana Lримский кремль (вначале юго-зап. часть Капитолийского холма, впоследствии весь холм с крепостью и Капитолием)
    de arce capta Capitolioque occupato nuntii veniunt L — поступают сообщения о том, что крепость взята, а Капитолий занят
    arcem facere e cloacā погов. Cделать из клоаки цитадель (ср. «из мухи слона»)
    2) оплот, твердыня
    haec urbs, lux orbis terrarum atque a. omnium gentium C — этот город, светоч мира и оплот всех народов
    3) небесная твердь, заоблачные высоты, небо (a. siderea, arces aethereae O; arces igneae H; a. caeli VF)
    4) высота, вершина, тж. гора или холм ( Parnassi O)
    a. corporis SenTcaput
    5) убежище, прибежище, защита
    6) местопребывание, резиденция, центр, средоточие
    ubi Hannibal, ibi caput atque a. totius belli L — где Ганнибал, там руководство и центр всей войны
    7) высшая точка, верх, вершина ( eloquentiae T)

    Латинско-русский словарь > arx

  • 19 coerceo

    co-ērceo, cuī, citum, ēre [ arceo ]
    1) сдерживать, удерживать, держать в границах, в рамках ( linguam Ap)
    2)
    а) не давать воли, стеснять, ограничивать
    c. aliquem spatio arcto O — заключить кого-л. в тесные рамки
    б) обуздывать ( libidines male coērcitae T); пресекать, предотвращать ( peccata Ap); подавлять, усмирять (iras L; seditionem L, T; cupiditates C); поддерживать дисциплину, держать в повиновении ( turbam H); укрощать, смирять, карать ( aliquem vinclis verberibusque C)
    mundus omnia complexu suo coercet C — мир охватывает (окружает, объемлет) всё (держит всё в своих объятиях)
    qua circum colli (v. l.) lorīca coērcet Lcr — там, где кольчуга покрывает (охватывает) шею
    c. verba numeris O — связывать слова числовой закономерностью, т. е. подчинить речь определённому размеру

    Латинско-русский словарь > coerceo

  • 20 exerceo

    ex-erceo, cuī, citum, ēre [ arceo ]
    1)
    а) выводить из состояния покоя, не давать отдыха, постоянно заниматься, заваливать работой ( servos Ter)
    б) донимать, причинять хлопоты, беспокоить, тревожить, мучить ( ambitio exercet animos hominum Sl); преследовать ( aliquem odiis V)
    e. in aliquem noctes amaras Prp — мучить кого-л. по ночам
    aliquem astricta alvus exercet CC — кто-л. страдает запорами
    exerceri de aliquā re C — тревожиться о чём-л.
    2) гонять, гнать ( equos V); катить ( aquas ad mare O); волновать, колебать ( undas exercet Auster H)
    corpora assiduo exercĭta motu Lcr — тела, находящиеся в беспрерывном движении
    litibus e. linguas Oшумно ссориться
    e. vocem Plвозглашать
    e. in aliquo vim suam Nep (opes L) — оказывать на кого-л. сильное влияние
    4) разрабатывать, эксплуатировать (metalla L; fodinas Vr); возделывать, обрабатывать (colles vomere V; rura paterna bobus H)
    e. pistrīnum Su, Apдержать пекарню
    e. studiosius mare, quam terras Just — заниматься больше мореходством, чем земледелием
    5)
    а) упражнять (corpus, memoriam C; copias Cs)
    e. arma V — обучаться военному делу, но
    e. arma contra aliquem T — обратить оружие против кого-л.
    e. se, exerceri и иногда e. — упражняться (re aliquā или in re aliquā C etc. и ad aliquid C)
    б) развивать, совершенствовать (juventutem C; ingenium Q)
    6) заниматься (чем-л.), предаваться (чему-л.) (e. artem H, T; jus civile, medicinam C)
    e. commercium alicujus rei PM — вести торговлю чём-л.
    e. quaestionem Sl, Lвести следствие
    e. vectigalia Cсобирать подати
    e. crudelitatem in aliquo C — поступать жестоко с кем-л.
    e. legem L, T, Suисполнять закон
    e. cantūs Vпеть песни
    e. balatum Vблеять
    e. telas O — изготовлять ткани, ткать
    e. pacem Vжить в мире
    e. inimicitias cum aliquo C — жить во вражде с кем-л.
    e. vitam venaliciariam Dig — заниматься работорговлей, но
    curis e. vitam alicujus Lcr — отягощать чью-л. жизнь заботами
    7) редко испытывать

    Латинско-русский словарь > exerceo

См. также в других словарях:

  • Arceo — Saltar a navegación, búsqueda Arceo, es una localidad situada en la provincia de Burgos, comunidad autónoma de Castilla y León (España), comarca de Merindades, partido judicial de Villarcayo, ayuntamiento de Valle de Mena. Contenido 1 Geografía 2 …   Wikipedia Español

  • Sergio Méndez Arceo — (b. Tlalpan 1907 d. Morelos 1992) was a Mexican Bishop, activist and human rights supporter. A product of a wealthy family, Méndez Arceo s father was a successful lawyer, his uncle a prominent archbishop believed to be involved in the church… …   Wikipedia

  • Liwayway Arceo — (1920 1999) was a multi awarded Tagalog fictionist, journalist, radio scriptwriter and editor from the Philippines.Arceo was the author of well received novels such as Canal de la Reina (1985) and Titser (1995). She also published collections of… …   Wikipedia

  • Janet Arceo — Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada, como revistas especializadas, monografías, prensa diaria o páginas de Internet fidedignas. Puedes añadirlas así o avisar …   Wikipedia Español

  • Sergio Méndez Arceo — (1907, Tlalpan, México D. F. 1992, Morelos). Sacerdote mexicano, ideólogo de la Teología de la Liberación. Fue miembro de la Academia Mexicana de la Historia, ocupó el sillón 20 de 1954 a 1972.[1] Contenido 1 Vida …   Wikipedia Español

  • Odi profanum vulgus et arceo; et les sots jugements et les folles opinions da vulgaire ne rendront p… — Odi profanum vulgus et arceo; et les sots jugements et les folles opinions da vulgaire ne rendront pas malheureux un homme qui a appris à supporter des malheurs réels, et qui méprise les grands, peut bien mépriser les sots. См. Хвалу и клевету… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Odi profănum vulgus et arcĕo — (lat., »Ich hasse die uneingeweihte Menge und halte sie fern«), Zitat aus Horaz »Oden« III, 1, 1 …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Odi profanum vulgus et arceo — Odi profānum vulgus et arcĕo (lat.), ich hasse die uneingeweihte Menge und halte sie fern; aus Horaz »Oden« (III, 1) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Odi profanum vulgus et arceo —   So beginnt die erste der so genannten »Römeroden« des römischen Dichters Horaz (65 8 v. Chr.). Die deutsche Übersetzung lautet: »Ich hasse das gemeine Volk und halte es mir fern.« Mit dem oft auch verkürzt (Odi profanum vulgus) gebrauchten… …   Universal-Lexikon

  • Odi profanum vulgus et arceo — (лат.) я ненавижу непосвященную чернь и держу себя вдали от неё : цитата из Од Горация (см.) …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Odi profanum vulgus et arceo. — См. Хвалу и клевету приемли равнодушно …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»