-
21 inscendo
īn-scendo, scendī, scēnsum, ere [ scando ]1) подниматься, всходить (in currum Pl; in rogum ardentem C); садиться (на) (i. equum Su; navem Pl); вскарабкаться, влезать, взбираться ( in arborem Pl) -
22 insero
I īn-sero, sēvī, situm, ere1) сеять (i. frumentum Col); сажать ( insita arbor Col)2) прививать ( pirum bonam in pirum silvaticam Vr); делать прививку ( ex arbore in arborem Vr)3) сочетать, связывать (aliquid alicui rei, corpora animis C); принимать в качестве члена рода (in Calatinos Atilios i. C)4) насаждать, внушать, прививать, воспитывать, внедрять (novas opiniones C; vitia alicui H)naturā insitus C — врождённыйII īn-sero, seruī, sertum, ere1)а) всовывать, вдевать, продевать ( collum in laqueum C); вкладывать ( cibum alicui in ōs C); вделывать, вставлять ( sĕram posti O)subtemen i. O, Sen — продевать уток ( в основу посредством челнока)б) просовывать (manus vinculo Pt)2) вонзать ( telum L); вперять, устремлять ( oculos in aliquid O и alicui rei VM)3)а) прививать (arbores gemmis inserantur Hier; surculus insertus Col); вводить, включать (jocos historiae O; aliquem numero civium Su); вставлять, вделывать ( gemmas soleis QC)falces insertae longuriis Cs — серпы, насаженные на длинные шестыб) приобщать, сопричислять ( aliquem vatibus H)stellis i. H — поместить среди звёзд, т. е. даровать бессмертиеi. aliquem vitae St — сохранить кому-л. жизньi. nomen famae T — прославить имя4) вмешивать, впутывать ( deos minimis rebus L)i. se — вмешиваться (i. se bellis O) -
23 instituo
īn-stituo, uī, ūtum, ere [ statuo ]1)а) ставить ( amphoram H)i. boves ad aratrum Col — запрягать волов в плугvestigia i. V — ступатьб) водружать( arborem Su); сажать ( laureas Su); расставлять, размешать (partem copiarum, exercitum L)2) выстраивать, строить (i. aciem Cs); сооружать, воздвигать (строить) (turrim, pontem, naves Cs); проводить ( fossas Cs); создавать, делать ( opus H); формировать, комплектовать (exercitum, duas legiones Sl)3)а) устраивать (res C; convivium Su; ludos O)animum nequire ad cogitandum i. Ter — не быть в состоянии собраться с мыслямиaliquem in animum i. Ter — горячо привязаться к кому-л.argumenta in pectus multa i. Pl — много дум передуматьб) приготовлять, доставлять, добывать ( magnum pilorum numerum Cs); приобретать (i. sibi amicos C)4) вводить ( legem C); заводить ( codicem C); постановлять, устанавливать, учреждать (festos dies L; libertatem et consulatum T; aliquid in re militari Su)5) назначать (i. aliquem herēdem, tutorem C)7) выставлять, выдвигать ( condicionem C)8) организовывать, устраивать, приводить в порядок ( civitalem C)9) решать (i. aliquid facere C); предпринимать, приступать, начинать (i. historiam C; i. iter C; i. historias scribere Nep)perge, ut instituisti C — продолжай, как начал10)а) наставлять, учить ( adulescentes C); обучать (i. aliquem ad dicendum C; i. aliquem artibus Q; aliquem Latine loqui Col)i. aliquem lyrā Q — учить кого-л. игре на лиреб) дрессировать ( elephantos QC) -
24 marito
marīto, āvī, ātum, āre [ maritus ]m. matrimonia Ap — заключать браки; pass. maritari Vr (о животных) спариваться2) прививать, сращивать, соединять ( arborem vitium propagine H) -
25 produco
prō-dūco, dūxī, ductum, ere1) выводить ( copias pro castris Cs); уводить (exercitum in locum alienum L); приводить, представлять (aliquem testem C; aliquem in scaenam Su); выставлять на продажу ( serves Ter); выводить для сдачи, выдавать (captivos, equos Cs); провожать, сопровождать (virum C, O; aliquem funere V); выносить, придвигать ( scamnum lecto O); спускать ( navem ex navalibus L); распростирать, расстилать, окутывать (p. nubila menti St)2) увлекать ( aliquem longius Hirt); завлекать (aliquem dolo in proelium Nep); доводить, приводить (quo discordia Romanos produxit! V; ad faciendum aliquid PM); вынуждать (producti sumus, ut loqueremur rhH.)3) вести дальше ( navem longius Cs); проводить ( noctes Prp); делать долгим, растягивать ( syllăbam Q); удлинять (supercilium, sc. fuligine J); продлевать ( vitam alicui Pl); вытягивать (ferrum incude J; aliquid dentibus M); протягивать, проводить ( lincas PM)4) производить, создавать (nova vocabula H; magnanimes nos natura produxit Sen); рождать, выращивать (liberos LM; filiam Pl; arborem H)p. folia Pall — покрываться листвой5) затягивать ( convivium ad multam noctem C); тянуть, задерживать, вводить в заблуждение ( aliquem falsā spe Ter)vitam ad centesimum annum p. C — дожить до ста летp. moram alicui rei Ter — задержать наступление чего-л.paulatim p. diem Ter — коротать деньp. rem in hiemem Cs — затянуть дело до зимы6) возвышать, поднимать (aliquem ad honores C; aliquem pro ejus dignitate C; aliquem omni genere honoris L)ignes ad flammas p. O — раздуть яркое пламя7) увеличивать, повышать (legata ad vicies sestertium Su)8) издавать ( vocem SenT) -
26 revello
re-vello, vellī (vulsī), vulsum, ere1)а) вырывать, выдёргивать (tela de corpore V; arborem tellūre O): отрывать ( caput a cervice revulsum V); силой отнимать ( puerum O)2) искоренять, изглаживать (aliquid ex omni memoria C)r. omnes injurias C — предать забвению все обиды3) отрывать, срывать (tabulam C; claustra portarum C)r. sepulcrum rhH. — разрыть могилуr. humum O — разрыхлять землю -
27 statuo
tuī, tūtum, ere [от statum, supin. к sisto ]1) ставить (cratēras V; aliquem in medio L)2) останавливать, ставить на якорь ( navem Pt)3)а) сажать ( arborem agro H); устанавливать (machĭnas Pl; terminos alicui Sen); воздвигать, возводить ( moenia V)б) сооружать (aram alicui Pl, O); водружать (signifer, statue signum! L); основывать (urbem V; regnum C)s. exemplum in aliquem (in aliquo) C — показывать (ставить в) пример кому-л.5)а) выставлять, формулировать ( condiciones C); устанавливать, определять (tempus colloquio L; improbis poena statuenda est C)statuto (v. l. stato) tempore QC — в определённое времяб) назначать, ставить ( aliquem regem QC)6) выносить определение, постановлять, решать (s. exsilium in reum T; s. res privatas O; s. de capite alicujus C)de se s. T — лишать себя жизни7) принимать решение, решаться (s. apud animum suum L или cum animo suo C)8) считать, полагать (aliquem hostem C; sic statuo et judico C) -
28 stirpitus
adv. [ stirps ]1) со стволом и с корнями (eruere CJ; transferre arborem Dig)2) целиком, полностью, совершенно ( errorem extrahere C) -
29 strangulo
āvī, ātum, āre1) душить, (у)давить (aliquem C etc.); med.-pass. strangulari задыхаться ( difficultate spirandi CC)2) заглушать ( vocem Q); глушить ( arborem PM); делать бесплодным ( solum PM)3) мучить ( dolor strangulat O)4) прятать, скрывать в себе ( arca strangulat divitias St); утаивать ( deposĭta vestis strangulatur Pt) -
30 transpono
trāns-pōno, posuī, positum, ere1) перекладывать, переносить ( aliquem locum huc ex Pisōnis annāli AG); переводить, перемещать ( exercĭtum in Italiam Just) -
31 coercere
1) ограничивать, сдерживать: aquam coerc. (1. 1 § 9 D. 43, 22);coerc. incrementa Nili (1. 10 D. 43, 11);
2) удерживать в границах, находиться в пределах, custodia coerceri (l. 3 § 2. D. 41, 1). 3) ограничивать, стеснять: legibus, SCtis coerceri (1. 1 pr. D. 3, 4.) 4) наказывать (1. 3 pr. § 1 D. 2, 2. 1. 17 D. 3, 2);arborem coerc., обстригать (1. 1 § 7 - 9 D. 43, 27).
magistratus qui coerc. aliquem possunt (1. 2 D. 2, 4);
noxae, quae publice coercere solent (1. 11 § 1 D. 21, 2);
delictum, fraudem coerc. (1. 41 D. 48, 19. 1. 12 § 2 D. 49, 16);
coerc. aliquem exsilio v. interdictione (I. 45 D. 47, 10), poena falsi (1. 20. 21 D. 48, 10);
coerc. pnblicam utilitatem (1. 1 § 4 D. 16, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > coercere
-
32 derelinquere
1) оставлять, отказываться, derel. negotia alicuius (1. 6 D. 27, 2), curationem (1. 8 pr. D. 9, 2), accusationem (1. 26 § 1 D. 48, 5), litem (1. 8 § 1 D. 5, 2);derel. iniuriam, не обращать внимания на = ad animum suum non revocare (1. 11 § 1 D. 47, 10);
derel. bona sua, оставлять имущество, противоп. recuperare (1. 2 D. 48, 23);
derel. hereditatem, о необходимых наследниках, которые пользуются ius abstinendi (l. 57 pr. D. 29, 2);
derelinquere s. pro derelicto habere для обозначения вещей, оставленных собственником, с намерением отказаться от права собственности (§ 47 J. 2, 1. 1. 36 D. 45, 3. tit. D. 41, 7. 1. l. cit.);
pro derelicto usucapere (1. 4. 6. 7 eod.);
2) дать, предоставлять = relinquere см. 1. b., semissem derel. alicui (1. 34 D. 38, 2);derelinq. fundum (1. 9 pr. D. 4, 2), aedificia, rudera (1. 7 § 2. 1. 15 § 35 D. 39, 2); (1, 7 § 2. 1. 15 § 21 eod.), arborem (1. 2 § 40 D. 43, 8), servum (1. 36 D. 45, 3).
3) oставлять, absurdum est, ipsa origine rei sublata, eius imaginem derelinqui (1. 1 pr. C. 7, 6).libertatem servo derel. (I. 7 C. 6, 46); (1. 6 C. 5, 5).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > derelinquere
-
33 radicitus
(adv.) с корнем, arbor rad. eruta;rad. arborem evellere (1. 26 § 2 D. 41, 1. 1. 7 § 2 D. 47, 2); совсем, совершенно, rad. excise satisdatio (1. 7 § 8 C. 5, 70).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > radicitus
-
34 stirpitus
(adv.) со стволом и с корнями: stirp. transferre arborem (1. 3 § 4 D. 47, 7);stirp. eruere (1. 30 C. 5, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > stirpitus
-
35 succidere
1) подсекать, подрезывать. succisi nervi (1. 2 C. 11, 58); рубить: succid. arborem (1. 1 § 12 D. 39, 1. 1. 28 § 6 D. 12, 2);2) перерывать: praescriptio succisa (1. 5 C. Th. 13, 6). 3) уменьшать: fundi succisi (1. 9 C. Th. 13, 11).silva succisa (1. 30 pr. I). 50, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > succidere
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ARBOR — inter Numina Idololatrarum. Cuiusmodi cultum antiquissimum fuisse, arguit Iudaica superstitio, a Cananaeis veterib. hausta et ad gentes postmodum alias illata. Hinc Hoseae c. 4. v. 13. Super capita montium sacrificabant et super colles,… … Hofmann J. Lexicon universale
ARBORIS — in Duello, usus memoratur in Speculo Saxon. l. 1. artic 36. §. 6. et Wichbild Magdeburg. ubi duelli formam describunt: Cuilibet eorum (duello contendentium) Iudex unum, qui arborem sub Phalagam eius ferat, ordinabit, qui ferentes neminem eorum… … Hofmann J. Lexicon universale
CARYA — I. CARYA apud Servium ad Eclog. 8. filia fuit Dionis Laconiae Regis et Iphitheae, quae a Libero amata, in monte Taygeto, in arborem sui nominis mutata fingitur, cum arctius a sororibns suis custodiretur. Ita enim is, Caryam vero, quam amaverat,… … Hofmann J. Lexicon universale
CITRUS — nomen quô diversissimae arbores duae Veteribus indigitatae sunt, ἡ ςθύα scil. καὶ ἡ Μηδικὴ μηλέα, thya et Medica seu Citrea malus, de qua modo dictum. Et quidem thya seu Citrus Veter. peculiaris Cyrenaicae et Hammoniacae Libyes arbor, iuxta… … Hofmann J. Lexicon universale
EBENUS — Hebr. hobnim, cum ebore, iungitur Ezech. c. 27. v. 15. quia utrique est extremus color, eodem excellentiae gradu; ebori viz. pulcherrimi candoris, hebeno speciosissimi nigroris. Utrumque politissimum, nitidisiimum et incomparabili laevore… … Hofmann J. Lexicon universale
FEAE — Germanis Albae, Alvinnen, Belgis Witte Urowen, spectra erant formâ, et habit ufe minarum apparentia, ad arborem, quae hinc Fearum arbor dicta est, et fontem, prope vicum Dompre, in Lotharingia. Cum hisce commercii ac familiaritatis olim accusata… … Hofmann J. Lexicon universale
PINUS — I. PINUS Cybelae sacra, propter Attidem vel Atym, puerum formosum, qui ipsi in delitiis erat, sub illa castratum iacentemque, quam historiam fuse narrat Servius, ad Aen. l. 9. v. 116. vel in eam conversum, ut fabulatur Ovid. Met. l. 10. Ita autem … Hofmann J. Lexicon universale
rechausser — Se Rechausser, Recalceare se, Calceos rursus induere, Calceos rursum sibi inducere. Rechausser un arbre, Arborem aggerare, Terram circa arborem aggerare, Ablaqueatam arborem operire, vel adobruere … Thresor de la langue françoyse
Асклепиад, поэт — (греч. Άσκλεπιάδης) из Самоса, сын Сикела, оттого иногда называемый Сикелидом греческий поэт, друг, несколько старший летами, Феокрита. Его именем помечены в Антологии 39 эпиграмм, по большей части эротического характера, из которых часть,… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
ARBORES Frugiferae — in hostico non succidendae, ex Lege, Deuter. c. 20. v. 19. velut oliva, palma, pomum. Fructus licite comedebatur; arbore, ut in humanos usus fructum postea itidem ferret, servandâ. At si arbor omnino streilis esset, aut sie fructum ferret… … Hofmann J. Lexicon universale
BALSAMUM — ἐπιάργυρον Hesychio, quod argentô rependebatur. Nempe Alexandri Magni temporibus balsamum duplô argentô pensabatur, teste Pliniô l. 12. c. 25. Alexandrô magnô res ibi agente, totô die aestivô, unam concham implere iustum erat. omni vero… … Hofmann J. Lexicon universale