-
21 прикрасы
мн.(ед. прикра́са ж) güzelleştirmeрассказа́ть что-л. без прикра́с — hiç güzelleştirmeye / ballandırmaya kaçmadan anlatmak
-
22 разъяснять
несов.; сов. - разъясни́тьaçıklamak; anlatmak, aydınlatmak -
23 расписывать
-
24 распространяться
несов.; сов. - распространи́ть(ся)1) ( достигать определенных пределов) yayılmak2) ( расширять круг своего действия) yayılmak; kapsamak ( охватывать); şümulü olmak, kapsamı içine almak (о законе и т. п.)э́то движе́ние распространи́лось по всему́ контине́нту — bu hareket tüm kıtayı kapsadı
3) (становиться известным, доступным) yayılmak; yaygınlaşmakслух распространи́лся о́чень бы́стро — söylenti çok çabuk yayıldı
э́та иде́я продолжа́ет распространя́ться — bu düşünce yaygınlaşmaya / yaygınlık kazanmaya devam etmektedir
4) (о свете, звуке, запахе и т. п.) yayılmak5) разг. ( пространно рассказывать) uzun uzadıya anlatmak -
25 растолковывать
-
26 свой
своя́, своё, свои́1) притяж. мест. ( переводится аффиксами принадлежности) kendi, kendine ait, (kendi) malı olan ( собственный)он прие́хал со свои́м бра́том — kardeşiyle geldi
в своём заявле́нии для печа́ти... — yaptığı basın açıklamasında..., gazetecilere verdiği demeçte...
у него́ есть своя́ да́ча — onun kendi yazlığı var
собира́й свои́ ве́щи! — kendine ait eşyalarını topla!
свои́ми со́бственными рука́ми — kendi eliyle
благодарю́ вас от и́мени рабо́чих и от своего́ и́мени — işçiler ve kendim adına sizlere teşekkür ederim
он наде́л не своё пальто́ — bir başkasının paltosunu giymiş
пози́ции свои́х войск / подразделе́ний — dost birliklerin mevzileri
2) (своё) → сущ., с hakkı (olan), (kendi) malı olan, birine ait olanя тре́бую своего́ — ben hakkım olanı isterim
он не доби́лся своего́ — istediğini elde edemedi
наста́ивать на своём — sözünde ısrar edip durmak
он своё получи́л — hakkını aldı, istediğini elde etti; ( понёс наказание) belasını buldu
3) kendine özgüу него́ свой стиль — onun kendine özgü bir üslubu var
у него́ был свой расчёт — onun kendince bir hesabı vardı
в э́тот пери́од будут свои́ тру́дности — bu dönemin kendine göre zorlukları olacaktır
4) (подходящий, соответствующий)в своё вре́мя я расскажу́ и об э́том — zamanı / sırası gelir onu da anlatırım
всему своё вре́мя — herşeyin bir sırası var
в своё вре́мя я обраща́лся к нему́ — vaktiyle ona başvurmuştum
5) (свои́) → сущ., мн. benimkiler, seninkiler v.s.вы и свои́м сообщи́те — sizinkilere de haber verin
кто там? - Свои́! — kimdir o? - Yabancı yok
он же свой челове́к! — o yabancı değil ki!
••рассказа́ть свои́ми слова́ми — mealen anlatmak
умере́ть свое́й сме́ртью — eceliyle ölmek
-
27 сгущать
несов.; сов. - сгусти́тьkoyulaştırmak, yoğunlaştırmak••сгуща́ть кра́ски — abartmak, bire on katarak anlatmak
-
28 слово
söz* * *с, врзsöz; kelime, sözcükиностра́нное сло́во — yabancı kelime / sözcük
слова́ национа́льного ги́мна — milli marşın sözleri
э́то моё после́днее сло́во — son sözüm budur
после́днее сло́во за прокуро́ром — son söz savcınındır
всё э́то одни́ слова́! — hepsi laf!
он челове́к сло́ва — sözünün eridir
мне на́до сказа́ть тебе́ па́ру слов / два сло́ва — sana iki çift lafım / sözüm var
не успе́ли мы обменя́ться па́рой слов, как... — daha ancak bir iki cümle konuşmuştuk ki,...
ему́ двух слов сказа́ть нельзя́ — ona iki lakırdı söyleyemezsin
ни сло́ва не говоря́ — tek kelime / hiçbir şey söylemeden
на э́то он не сказа́л ни сло́ва — bu söz üzerine hiç sesini çıkarmadı
взять сло́во (на собрании) — söz almak
взять сло́во с кого-л. — birinden söz almak
прошу́ сло́ва — söz istiyorum
в широ́ком смы́сле сло́ва — geniş anlamıyla
он никому́ не дава́л сло́ва сказа́ть / мо́лвить / вста́вить — kimseye ağız açtırmıyordu
••сло́во в сло́во — kelimesi kelimesine
сло́во за́ сло́во — laf lafı açar (ya)
то́лько на слова́х — sadece lafta
не на слова́х, а на де́ле — lafta değil fiiliyatta
рассказа́ть что-л. в не́скольких слова́х — bir iki kelimeyle anlatmak
ни сло́вом сказа́ть, ни перо́м описа́ть — фольк. yazı ile sözle anlatılamaz
сло́во серебро́, молча́ние - зо́лото — погов. söz gümüşse sükut altındır
стра́нный челове́к! - Стра́нный не то сло́во! — acayip adam! - Acayip de laf mı / söz mü?
оста́ться на слова́х — sözde / lafta kalmak
по его́ слова́м — → вводн. сл. onun sözlerine / ifadesine göre
к сло́ву сказа́ть — → вводн. сл. sözü açılmışken
одни́м сло́вом — → вводн. сл. tek kelime ile, kısacası, halısı, velhasıl
че́стное сло́во — şeref / namus sözü
че́стное сло́во! — namusum hakkı için!
даю́ че́стное сло́во — namusum üzerine söz veriyorum
ве́рить на́ слово — söze inanmak
-
29 спешить
1) acele etmekя спеши́л — acelem vardı
он не спеши́л — acelesi yoktu
поспеши́, а то опозда́ешь — acele et, yoksa geç kalırsın
не спеши́! — acele etme!
он всегда́ спеши́т — acelecidir
он поспеши́л домо́й — acele ile eve yollandı
спешу́ рассказа́ть вам об э́том — bunu sizlere bir an önce anlatmak istiyorum
2) ( о часах) ileri gitmekчасы́ спеша́т на две мину́ты — saat iki dakika ileridir
••поспеши́шь - люде́й насмеши́шь — погов. ≈ acele işe şeytan karışır
-
30 толковать
yorumlamak; söz etmek; açıklamak* * *1) yorumlamak; yormakтолкова́ть зако́ны — yasa yorumlamak
толкова́ть сны — rüya yormak / tabir etmek
2) разг. (говорить о чём-л.) söz etmek3) разг. ( беседовать) konuşmak4) разг. ( растолковывать) anlatmak; açıklamak -
31 утайка
ж, в соч.рассказа́ть всё без ута́йки — hiç bir şey gizlemeden hepsini bir bir anlatmak
-
32 чужой
1) başkasınınчужи́е края́ — yad eller
эксплуата́ция чужо́го труда́ — başkasının / başkalarının emeğini sömürme
жить чужи́м трудо́м — başkasının emeğiyle geçinmek
тебе́ да́ли чужу́ю фотогра́фию — sana başkasının fotoğrafını verdiler
чужу́ю беду́ рука́ми разведу́ — погов. elin derdi ele masal gelir
на чужо́й рото́к не наки́нешь плато́к — посл. elin ağzı torba değil ki çekip büzesin
на чужо́й лоша́дке не нае́здишься — посл. eğreti ata binen tez iner
в чужи́х рука́х ломо́ть вели́к — посл. komşunun tavuğu komşuya kaz görünür
свой суха́рь лу́чше чужи́х пирого́в — посл. elin türlü taamından bizim tarhanamız yeğdir
2) ( посторонний) yabancıка́ждый чужо́й челове́к — her yabancı (adam)
жить у чужи́х люде́й — el evinde oturmak
он нам не чужо́й — o bizim yabancımız değildir
3) ( чуждый) yabancıони́ остава́лись чужи́ми друг дру́гу — birbirine yabancı kalıyorlardı
4) (чужо́е) → сущ., с başkasının malıна чужо́е я не за́рился — başkasının malında gözüm olmadı
5) → сущ., м el oğlu, yabancıе́сли ты не помо́жешь, чужо́й - тем бо́лее — sen yardım etmezsen el oğlu hiç etmez
••победи́ть кого-л. / вы́играть у кого-либо на чужо́м по́ле — спорт. birini deplasmanda yenmek
расска́зывать с чужи́х слов — başkasından duyduğunu anlatmak
я зна́ю об э́том то́лько с чужи́х слов — bunun üstüne ancak kulaktan dolma haberim var
-
33 язык
1) dil; tokmak2) анат. lisan* * *м1) dilговя́жий язы́к — sığır dili
заливно́й язы́к — dil jölesi
показа́ть кому-л. язы́к (дразня) — birine dil çıkarmak
2) ( колокола) tokmak (-ğı)3) перен. dilязыки́ пла́мени — yalımlar, alazlar
4) врз dilязы́к Толсто́го — Tolstoy'un dili
дре́вне языки́ — eski diller
нау́чный язы́к — bilim dili
юриди́ческий язы́к — hukuk dili
ру́сский язы́к — Rus dili, Rusça
кни́га издана́ на туре́цком языке́ — kitabın Türkçesi yayınlandı
языко́м / на языке́ цифр — rakamların diliyle
рассказа́ть о чём-л. языко́м кинемато́графа — bir şeyi sinema diliyle anlatmak
рабо́чий язы́к (конференции и т. п.) — çalışma dili
учи́ться на (своём) родно́м языке́ — anadiliyle öğrenim görmek
госуда́рственный / официа́льный язы́к — resmi dil
5) ( пленный) dilвзять / добы́ть языка́ — dil tutmak / almak
••язы́к до Ки́ева доведёт — погов. sora sora Bağdat bulunur
язы́к без косте́й — dilin kemiği yok
язы́к мой - враг мой — погов. bülbülün çektiği dilinin belasıdır
держа́ть язы́к за зуба́ми — ağzını pek tutmak, diline sağlam olmak
у меня́ язы́к не повора́чивается попроси́ть де́нег — para istemeye dilim varmıyor
болта́ть / трепа́ть язы́ко́м — boşboğazlık etmek
у него́ язы́к прили́п к горта́ни — dilini yuttu
у него́ язы́к отня́лся — dili tutuldu
срыва́ться с языка́ — см. срываться
вопро́с уже́ был у меня́ на языке́ — soru dilimin ucuna gelmişti
- 1
- 2
См. также в других словарях:
anlatmak — i, e 1) Bir konu üzerinde açıklama yapmak, açıklamada bulunmak, bilgi vermek, izah etmek Gece sabaha kadar düşündüğü şeyleri babasına da anlatmak isterdi. P. Safa 2) İnandırmak, ikna etmek Derdinizi ona anlatmak kolay değil. 3) nsz Söylemek,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
meram (veya meramını) anlatmak — isteğini, derdini anlatmak Gözlerini siyasi ihtiraslar bürüyen kimselere meram anlatmak mümkün olmamıştı. Y. K. Karaosmanoğlu … Çağatay Osmanlı Sözlük
cahile söz anlatmak, deveye hendek atlatmaktan güçtür — ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın deve hendekten atlatılamaz, cahile söz anlatmak bundan da zor bir şeydir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
ezbere anlatmak — okunan bir şeyi olduğu gibi, bozmadan anlatmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
dolaylı anlatmak — anıştırmak, ima etmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
dert anlatmak — derdini dökmek Elimden çeker alır, kime dert anlatırım o zaman? A. Gündüz … Çağatay Osmanlı Sözlük
masal okumak (veya anlatmak) — inandırıcı olmayan, oyalayıcı sözlerle kandırmaya çalışmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
laf anlatmak — sözünü dinletmek, karşıdakini ikna edinceye kadar konuşmak Aralarından bir tanesi ille de laf anlatacağım diye çene patlatıp duruyormuş. Ç. Altan … Çağatay Osmanlı Sözlük
tefhim etmek — anlatmak, bildirmek Hâkim, kararını tefhim etti … Çağatay Osmanlı Sözlük
ukturmak — anlatmak I, 223 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
DERMEYAN ETMEK — Anlatmak, söylemek, iddia ve defi de bulunmak. Beyân. İleri sürmek … Yeni Lügat Türkçe Sözlük