Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ambiō

  • 1 ambiō

        ambiō (imperf. ambibat, O., L., Ta.), īvī and iī, ītus, īre    [ambi + eo], to go round, go about: terram lunae cursus: Siculae fundamina terrae, O.—To surround, encircle, encompass: ambitae litora terrae, O.: Thracam ambiat Hebrus, H.: moenia, Quae flammis ambit amnis, V.: vallum armis, Ta. —Fig., to canvass for votes: singulos ex senatu, S.: ambiuntur, rogantur cives.—To secure by canvassing, win by solicitation, entreat, solicit, court: senis amicos, T.: connubiis Latinum, V.: te prece, H.: nuptiis ambiri, to be sought in marriage, Ta.
    * * *
    ambire, ambivi, ambitus V
    go round, visit in rotation, inspect; solicit, canvass; circle, embrace

    Latin-English dictionary > ambiō

  • 2 ambio

    amb-ĭo, īvi, and ii, ītum, 4, v.n. and a. (although from the root eo, it is regularly conjugated throughout; hence part. perf. ambītus; but ambitio and 2. ambĭtus follow the quantity of the simple verb, eo, ĭtum; in the imperf. ambiebat;

    also ambibat,

    Ov. M. 5, 361; cf. Prisc. p. 910 P.; Zumpt, Gram. § 215).
    I.
    Lit.: aliquid, to go round or about a thing (syn. circumeo):

    ut terram lunae cursus proxime ambiret,

    Cic. Tim. 9:

    ambibat Siculae cautus fundamina terrae,

    Ov. M. 5, 361:

    jubet urbem ambiri,

    Luc. 1, 592.—
    II.
    Transf.
    A.
    To surround, encircle, encompass (syn.:

    circumdo, cingo): insula, quam amnis Euphrates ambiebat,

    Vell. 2, 101:

    ambitae litora terrae,

    Ov. M. 1, 37:

    Thracam nec purior ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13; Verg. A. 6, 550 (cf. Sen. Ben. 4, 5: flumina campos cingentia;

    v. ambitus, I.): funiculus ambiebat gyrum ejus,

    Vulg. 2 Par. 4, 2:

    muros praealtum mare ambiebat,

    Curt. 4, 2; so Tac. A. 1, 68; 15, 43; Suet. Aug. 95:

    (clipei) oras ambiit auro,

    Verg. A. 10, 243:

    ambiente (gemmam) circulo coloris aurei,

    Plin. 37, 10, 60, § 166:

    Judam suo ambiebat exercitu,

    Vulg. 2 Par. 13, 13.—
    B.
    T. t. to designate the manner in which candidates for office sought to procure votes (v. ambitio), to go round after, to solicit, canvass for votes (syn. peto):

    virtute ambire oportet, non fautoribus,

    Plaut. Am. prol. 18:

    quod si comitia placet in senatu habere, petamus, ambiamus,

    Cic. Phil. 11, 8:

    ambiuntur, rogantur,

    id. Rep. 1, 31; id. Planc. 4:

    singulos ex senatu ambiundo nitebantur, ne etc.,

    Sall. J. 13, 8.—With acc. of the office:

    magistratum sibi,

    Plaut. Am. prol. 74.—
    C.
    In gen., to solicit one for something, for his favor, friendship, etc., to strive for, seek to gain (syn.:

    peto, sector): qui ambīssent palmam histrionibus,

    Plaut. Am. prol. 69: nisi senis amicos oras, ambis, * Ter. And. 2, 2, 36:

    reginam ambire affatu,

    Verg. A. 4, 284:

    conubiis ambire Latinum,

    id. ib. 7, 333:

    te pauper ambit sollicitā prece Ruris colonus,

    Hor. C. 1, 35, 5:

    ambiebat Jason summum sacerdotium,

    Vulg. 2 Macc. 4, 7.—With ut or ne:

    ambienti, ut legibus solveretur,

    Suet. Caes. 18:

    ambirent multi, ne filias in sortem darent,

    id. Aug. 31.—With inf.:

    donec ultro ambiretur consulatum accipere,

    Tac. A. 2, 43:

    pauci, qui ob nobilitatem plurimis nuptiis ambiuntur,

    Tac. G. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > ambio

  • 3 ambitio

    ambĭtĭo, ōnis, f. [ambio], a going round.
    I.
    In the time of the republic, t. t. (v. ambio, II. B.), the going about of candidates for office in Rome, and the soliciting of individual citizens for their vote, a canvassing, suing for office (by just and lawful means;

    while ambitus denotes unlawful means, as bribery, threats, etc.): quid de nostris ambitionibus loquar?

    Cic. Tusc. 2, 26, 62:

    mea me ambitio ab omni illā cogitatione abstrahebat,

    id. Sull. 4:

    cum ambitionis nostrae tempora postulabant,

    id. Planc. 18, 45:

    si infinitus forensium rerum labor et ambitionis occupatio decursu honorum etiam aetatis flexu constitisset,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    hic magistratus a populo summā ambitione contenditur,

    id. Verr. 2, 53, 131:

    tanta exarsit ambitio, ut primores civitatis prensarent homines,

    Liv. 3, 35, 1 et saep.—
    II.
    A.. In gen., a striving for one's favor or good-will; an excessive desire to please, flattery, adulation:

    ambitione labi,

    Cic. Brut. 69, 244:

    sive aliquā suspitione sive ambitione adducti,

    id. Clu. 28, 76:

    in Scipione ambitio major, vita tristior,

    id. Off. 1, 30, 108 Heus., Beier, and Gernh.: Dionysius Platonem magnā ambitione Syracusas perduxit, in an ostentatious manner, for the purpose of securing his favor, Nep. Dion, 2, 2 Br. and Dähn.:

    ambitio (i.e. studium Fabiis placendi) obstabat,

    Liv. 5, 36:

    ambitione relegatā,

    without flattery, Hor. S. 1, 10, 84: ambitionem scriptoris facile averseris, obtrectatio et livor pronis auribus accipiuntur, Tac. H. 1, 1:

    nullo officii aut ambitionis genere omisso, i.e. nullis blanditiis,

    Suet. Oth. 4:

    coronas quam parcissime et sine ambitione tribuit,

    id. Aug. 25 et saep.—Hence, also partiality:

    jus sibi per ambitionem dictum non esse,

    Liv. 3, 47.—
    B.
    With the predom. idea of the purpose or end, a desire for honor, popularity, power, display, etc.; in bon. part., ambition; in mal. part., vanity. —So in Lucr. of the ambitious efforts of men:

    Angustum per iter luctantes ambitionis,

    struggling to press through the narrow way of ambition, Lucr. 5, 1132:

    me ambitio quaedam ad honorum studium duxit,

    Cic. Att. 1, 17:

    Miserrima omnino est ambitio honorumque contentio,

    id. Off. 1, 25:

    a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

    Sall. C. 4, 2:

    aut ab avaritiā aut miserā ambitione laborat,

    Hor. S. 1, 4, 26:

    Vitā solutorum miserā ambitione gravique,

    id. ib. 1, 6, 129; so id. ib. 2, 3, 78;

    2, 6, 18: inanis,

    id. Ep. 2, 2, 207:

    levis,

    Ov. F. 1, 103 al.:

    licet ipsa vitium sit ambitio, tamen frequenter causa virtutum est,

    Quint. 1, 2, 22:

    perversa,

    id. 10, 7, 20:

    funerum nulla ambitio,

    no display, pomp, Tac. G. 27.—
    C.
    Great exertion:

    cum admitti magnā ambitione aegre obtinuisset,

    Just. 1, 3.—
    D.
    That which surrounds (v. ambio, 2.;

    postclass. for ambitus): vimineos alveos circumdant ambitione tergorum bubulorum,

    with a wrapping of cowhide, Sol. 22:

    fuliginem ambitio extimae cutis cohibet,

    id. 35: ita assedimus, ut me ex tribus medium lateris ambitione protegerent, Min. Oct. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitio

  • 4 ambitus

    1.
    ambītus, a, um, Part. of ambio.
    2.
    ambĭtus, ūs, m. [ambio].
    I.
    Lit. A going round, a moving round about, a revolution:

    cum se octo ambitus ad idem caput rettulerint,

    Cic. Tim. 9:

    aquae per amoenos ambitus agros,

    Hor. A. P. 17 (cf. ambio, II. A.):

    alligata mutuo ambitu (i. e. amplexu) corpora,

    Petr. 132:

    ambitu breviore luna currit quam sol,

    Plin. 2, 23, 21, § 86:

    saeculorum,

    Tac. A. 6, 28:

    verborum (i. e. ambages),

    Suet. Tib. 71.—
    II.
    Transf.
    A.
    Abstr. pro concr., a circuit, circle, circumference, periphery, edge of a circular object:

    ambitus parmae,

    Plin. 36, 5, 4, § 4:

    folia ambitu serrato,

    id. 25, 6, 30, § 66:

    castra lato ambitu,

    Tac. A. 1, 61; 4, 49:

    ambitus lacus,

    Suet. Claud. 21.— Trop., of discourse, periphrasis, circumlocution, = ambages:

    multos circa unam rem ambitus facere,

    Liv. 27, 27.—Hence, the open space left round a house:

    ambitus est quod circumeundo teritur,

    Varr. L. L. 5, § 22 Müll.:

    P. Scaevola id solum esse ambitus aedium dixerit, quo etc.,

    Cic. Top. 4: ambitus proprie dicitur inter vicinorum aedificia locus duorum pedum et semipedis ad circumeundi facultatem relictus, Paul. ex Fest. p. 16 Müll. —Also, the small space around sepulchres, Dig. 47, 12, 5.—
    B.
    An unlawful striving for posts of honor, or canvassing for office; esp. by bribery (cf. ambitio, I.), prohibited by the Lex Calpurnia, Caecilia, Fabia, Julia, Licinia, Tullia de ambitu, against bribery, corruption, etc.:

    legem ambitus flagitāsti,

    Cic. Mur. 23:

    punire ambitum,

    id. ib. 32, 67; cf. Sall. C. 18, 2 Kritz:

    accusare aliquem ambitus,

    Cic. Clu. 41:

    deferre nomen alicujus de ambitu,

    id. Cael. 31:

    interrogare aliquem legibus ambitus,

    Sall. C. 18, 2:

    damnatus ambitus,

    Cic. Clu. 41:

    condemnare de ambitu,

    Suet. Caes. 41 al.:

    effusae ambitus largitiones,

    Nep. Att. 6.—
    C.
    In gen., the desire to make a display, ostentation, vanity, show, parade:

    relinque ambitum: tumida res est vana, ventosa,

    Sen. Ep. 84:

    proprius quidam intellegendi ambitus,

    Quint. 12, 10, 3.—Of speech, bombastic fulness, parade:

    imagine et ambitu rerum,

    Quint. 10, 1, 16 Fr.; id. Decl. 4 fin.
    D.
    In rhet., a period:

    comprehensio et ambitus ille verborum (si sic periodum appellari placet),

    Cic. Brut. 44, 162; id. Or. 12; so id. ib. 50.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitus

  • 5 ambitiō

        ambitiō ōnis, f    [ambio], a going about.— Esp., of candidates for office, the soliciting of votes (by lawful means): mea me ambitio cogitatione abstrahebat: tanta exarsit ambitio, ut, etc., L.: Quid de nostris ambitionibus loquer? — A striving for favor, courting, flattery, adulation: ambitione adducti: in Scipione ambitio maior, vita tristior: Platonem magnā ambitione perduxit, ostentatiously, N.: ambitione relegatā, without flattery, H.: ius sibi per ambitionem dictum, favoritism, L.—A desire for honor, thirst for popularity: ambitio honorumque contentio: mala, S.: miserā, H.: inanis, H.: funerum, pomp, Ta.
    * * *
    ambition; desire for/currying favor/popularity, flattery; vote canvassing; pomp

    Latin-English dictionary > ambitiō

  • 6 ambītus

        ambītus    P. of ambio.
    * * *
    circuit, edge, extent; orbit, cycle; canvass, bribery; circumlocution; show

    Latin-English dictionary > ambītus

  • 7 ambitus

        ambitus ūs, m    [ambio], a going round, moving about, revolution: aquae per amoenos agros, H.: saeculorum, Ta.—Fig., of speech, circumlocution: circa unam rem ambitūs facere, L. —Meton., a circuit, circumference, border: castra lato ambitu, Ta.—In rhet., a period: verborum.— Esp., a suing for office, canvassing for votes (usu. by unlawful means): legem ambitūs flagitasti: accusare alqm ambitūs: ambitūs largitiones, N.
    * * *
    circuit, edge, extent; orbit, cycle; canvass, bribery; circumlocution; show

    Latin-English dictionary > ambitus

  • 8 ambi

    ambi- ( ambe-, Varr. L. L. 7, § 30 Müll.); abbrev. amb-, am-, an-.
    I.
    Insepar. prep. [Osc. amfr-; Umbr. am-, an-, ampr-; Gr. amphi; old Sax. umbi; old Germ. umpi; mod. Germ. um = around; Sanscr. abhi = around], around, round about; used only in composition; before vowels usually amb-: ambages, ambedo, ambigo, ambio, amburo; but amicio (for amjicio); once also amp-: ampulla; before consonants, ambi-: ambidens, ambifariam, ambivium; am-: amplector, amputo, amsegetes, amtermini; or amp-: ampsanctus; but before c, q, h, f, t, an-: anceps, ancisus, anquiro, anhelo (q. v.), anhelus, anfractus, etc.—
    II.
    Also am, an, arch. prep., round, around:

    am fines, am segetes,

    Charis. 2, p. 205 P.: an terminum, Cato, Orig. ap. Macr. 1, 14, 5; cf. Schneid. Gr. I. p. 535 sq.; Kühner, Ausf. Gr. § 210, 8; Hand, Turs. I. pp. 284 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > ambi

  • 9 ambitor

    ambītor, ōris, m. [ambio].
    I.
    Lit., a candidate (post-class.), Lampr. Alex. Sev. 28.—
    II.
    Trop.:

    aeternae laudis,

    Paul. Nol. Ep. 13, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitor

  • 10 ambulatura

    ambŭlātūra, ae, f. [ambulo], a walking, a pace, step, amble; only of horses (Fr. l'amble; Ital. ambio, ambiadura), Veg. 6, 6, 6; 6, 6, 7; 2, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > ambulatura

  • 11 ambulo

    ambŭlo, āvi, ātum, 1, v. n. [regarded by Doed. as a sort of dim. of ambio, but better regarded as comp. of am- and the root of bainô, beto, -bito, baculum = bakpron, vado, venio; Sanscr. gā = go; Germ. gehen; Engl. go. Curtius].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to go about, to walk:

    cum illā neque cubat neque ambulat,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 56:

    si non ubi sedeas locus est, est ubi ambules,

    id. Capt. prol. 12:

    quem ad modum quis ambulet, sedeat,

    Cic. Fin. 5, 17, 47:

    sedetur, ambulatur,

    Varr. L. L. 6, 1, p. 72 Müll.:

    ambulatum est,

    Cic. Leg. 2, 1, 1; Sen. Ep. 113, 15:

    cum sedeatur, ambuletur, discumbatur,

    Gell. 2, 2:

    standi ambulandi vices,

    Quint. 11, 3, 44:

    ambulans aut jacens,

    Plin. Ep. 9, 36; Gell. 2, 9:

    cum ambulantis Tiberii genua advolveretur,

    Tac. A. 1, 13: aves aliquae ambulant, ut cornices;

    aliae saliunt, ut passeres,

    walk, Plin. 10, 38, 54, § 111:

    Aegyptii mures bipedes ambulant,

    id. 10, 64, 85, § 186:

    claudi ambulant,

    Vulg. Matt. 11, 5; ib. Joan. 1, 36; ib. Apoc. 2, 1; 9, 20.—Hence,
    B.
    Esp., to walk for recreation, to take a walk:

    abiit ambulatum,

    Plaut. Mil. 2, 2, 96:

    visus sum mihi cum Galbā ambulare,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    cum in sole ambulem, etiamsi aliam ob causam ambulem, etc.,

    id. de Or. 2, 14, 60:

    pedibus ambulare,

    Suet. Dom. 19.—
    C.
    To go, to travel, to journey (class.), Plaut. Capt. prol. 12:

    quo ambulas tu?

    id. Am. 1, 1, 185; Ter. Hec. 5, 3, 17:

    biduo aut triduo septingenta milia passuum ambulare,

    Cic. Quint. 25; id. Att. 9, 4 fin.:

    eo modo Caesar ambulat, ut, etc.,

    id. ib. 8, 14 et saep.—Hence, in the comic poets, bene ambula, farewell, a good journey to you, a form oft. used at the departure of any one:

    bene ambula et redambula,

    farewell and farewell back, Plaut. Capt. 4, 2, 120: Ty. Bene ambulato. Ph. Bene vale, id. ib. 2, 3, 92; and absol.:

    ambula,

    go, Ter. Heaut. 2, 3, 139: ambulare in jus, to go into court, go to law:

    ambula in jus,

    Plaut. Curc. 5, 2, 23; Ter. Phorm. 5, 8, 43.—
    D.
    To walk about with a certain gravity or importance: licet superbus ambules pecuniā. Hor. Epod. 4, 5; id. S. 1, 2, 25; 1, 4, 66.—
    E.
    Of inanimate things:

    amnis, quā naves ambulant,

    Cato, R. R. 1, 3:

    Nilus immenso longitudinis spatio ambulans,

    Plin. 5, 9, 10, § 51:

    velut intus ambulantem (lucem),

    id. 37, 9, 47, § 131.— Trop. (only post-Aug.):

    quod deinde caput translatum per omnes leges ambulavit,

    was afterwards added to all laws, Plin. 10, 50, 71, § 139; Dig. 4, 4, 15:

    ambulat cum domino bonorum possessio,

    ib. 37, 11, 2.—
    F.
    Act., esp. with cognate objects, as iter, via, etc., to navigate, sail, pass over, etc.:

    cum Xerxes tantis classibus tantisque copiis maria ambulavisset terramque navigāsset,

    Cic. Fin. 2, 34:

    perpetuas ambulat illa vias,

    Ov. F. 1, 122 (cf.: ire iter, viam, etc., Burm. ad Prop. 2, 19, 50).— Pass.:

    si bina stadia ambulentur,

    Plin. 23, 1, 16, § 26.—
    G.
    In milit. lang. t. t., to march:

    ut ter in mense tam equites quam pedites educantur ambulatum,

    Veg. Mil. 1, 27.—
    H.
    In the jurists in opp. to ire:

    iter est jus eundi ambulandi hominis,

    of one going and coming, Dig. 3, 8, 1.—
    II.
    Trop. very freq. in eccl. Lat. (like Heb. and N. T. Gr. peripateô), to walk, in the sense of to live, with an adjunct of manner or circumstances:

    ambulavit Henoch cum Deo,

    Vulg. Gen. 5, 22:

    ut ambules in viis ejus (Dei),

    ib. Deut. 10, 12:

    qui ambulant in lege Domini,

    ib. Psa. 118, 1:

    in circuitu impii ambulant,

    ib. ib. 11, 9: fraudulenter ambulare, ib. Prov. 11, 13.—So also very freq. in N. T., but only once in this sense in the Gospels:

    quare discipuli tui non ambulant juxta traditionem seniorum?

    Vulg. Marc. 7, 5:

    qui non secundum carnem ambulant,

    ib. Rom. 8, 1:

    in carne ambulantes,

    ib. 2 Cor. 10, 3:

    honeste ambulare,

    ib. Rom. 13, 13:

    ut ambuletis digne Deo,

    ib. Col. 1, 10:

    quod non recte ambularent,

    ib. Gal. 2, 14 et persaepe.

    Lewis & Short latin dictionary > ambulo

  • 12 circumeo

    circŭm-ĕo or circŭĕŏ (v. circum, III.; Neue, Formenl. 2, p. 736 sq.), īvi or ii, circuĭtum, īre ( inf. pass. circumirier, Plaut. Curc. 3, 81), v. n. and a.
    I.
    Prop., to go around, travel or march around, etc. (class.): sparsis Medea capillis Bacchantum ritu flagrantes circuit aras, Ov. M. 7, 258:

    per hortum circuit,

    makes a circuit, Plaut. As. 3, 3, 152; cf. Nep. Eum. 9, 2:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint, circumire cogemur,

    Quint. 2, 13, 16: an quasi mare omnes circumimus insulas? i. e. from one to another (cf. circum, II. C.), Plaut. Men. 2, 1, 6:

    alvearia,

    Col. 9, 9:

    fines equis,

    id. 1, 3:

    praedia,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    haec una opera circuit per familias,

    Plaut. Truc. 2, 4, 53:

    qui imperavit ei, ut omnes fores aedificii circumiret,

    Nep. Hann. 12, 4:

    urbem,

    Liv. 23, 25, 2:

    Marcio et Atilio Epirus, Aetolia et Thessalia circumeundae assignantur... Lentuli circumeuntes Peloponnesi oppida, etc.,

    id. 42, 37, 3 and 7:

    haud ignarus erat circuitam ab Romanis eam (Hispaniam) legatis,

    id. 21, 22, 1:

    Civilis avia Belgarum circumibat,

    Tac. H. 4, 70:

    manibus nexis trunci modum,

    to surround, Ov. M. 8, 748:

    non potuere uno anno circumirier,

    Plaut. Curc. 3, 81:

    proximis insulis circuitis,

    Suet. Aug. 98:

    equites circumitis hostium castris Crasso renuntiaverunt,

    Caes. B. G. 3, 25:

    circuitis templis,

    Suet. Ner. 19 al.:

    at pater omnipotens ingentia moenia caeli Circuit,

    Ov. M. 2, 402:

    circueunt unum Phineus et mille secuti Phinea,

    surround, id. ib. 5, 157 (cf. circum, II. E.): Leucada continuam veteres habuere coloni;

    nunc freta circumeunt,

    flow around it, id. ib. 15, 290:

    more lupi oves,

    id. P. 1, 2, 20:

    metam ferventi rotā,

    avoids, id. A. A. 3, 396.—
    B.
    Esp.
    1. (α).
    Esp. in milit. lang.:

    totam urbem muro turribusque circumiri posse,

    Caes. B. C. 2, 16:

    aciem, sinistrum cornu,

    id. ib. 3, 93 sq.:

    multitudine circumiri,

    Nep. Them. 3, 2; id. Dat. 7, 3; Liv. 41, 26, 4; Gall. ap. Cic. Fam. 10, 30, 4:

    ab iisdem acies Pompeiana a sinistrā parte erat circumita,

    Caes. B. C. 3, 94.—
    (β).
    In gen., absol.:

    quae circumibit linea, ejusdem spatii erit, cujus ea quae centum continet,

    Quint. 1, 10, 44.—With acc.:

    extremas oleis pacalibus oras (Pallas),

    Ov. M. 6, 101:

    cujus non hederae circumiere caput,

    Prop. 2 (3), 5, 26.—
    2.
    To go from one to another, soliciting, canvassing, admonishing, etc., qs. to go the rounds (stronger than ambire, which signif. to go to this one and that; most freq. after the Aug. per.;

    in Cic. perh. only once, in his epistt.): itaque prenso amicos, supplico, ambio domos stationesque circumeo,

    Plin. Ep. 2, 9, 5:

    (Antonium) circumire veteranos, ut acta Caesaris sancirent,

    Cic. Att. 14, 21, 2; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 2:

    Quinctilius circumire aciem Curionis atque obsecrare milites coepit,

    Caes. B. C. 2, 28:

    sed ipse Romulus circumibat docebatque,

    Liv. 1, 9, 14; 1, 47, 7; 3, 47, 2:

    ille Persarum tabernacula circumire, hortari,

    Curt. 5, 9, 17; Tac. A. 2, 29; Plin. Pan. 69, 2; Suet. Aug. 56; id. Tib. 11:

    rex agmen circuibat pedes,

    Curt. 7, 3, 17; cf.:

    cui orbem terrarum circumire non erit longum meā causā,

    Plin. Ep. 7, 16, 4; 2, 9, 5.—
    II.
    Trop.
    A.
    To surround, enclose:

    totius belli fluctibus circumiri,

    Cic. Phil. 18, 9, 20:

    ne superante numero et peritiā locorum circumiretur,

    Tac. Agr. 25 fin.; Stat. S. 4, 4, 26.—
    B.
    Like our circumvent, to deceive, impose upon, cheat, Plaut. Ps. 3, 2, 109:

    facinus indignum, Sic circumiri,

    Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    puerum arte dolosā,

    Mart. 8, 59, 14.—
    C.
    Of discourse, to express by circumlocution (postAug.):

    res plurimae carent appellationibus, ut eas necesse sit transferre aut circumire,

    Quint. 12, 10, 34; 8, prooem. § 24 Spald.;

    8, 2, 17: Vespasiani nomen suspensi et vitabundi circumibant,

    went around, avoided mentioning it, Tac. H. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > circumeo

  • 13 exambio

    ex-ambĭo, ii, ītum, 4, v. n. and a. (late Lat.).
    I.
    Neut., to go round asking, soliciting:

    ad Martyras,

    Cypr. Ep. 20.—
    II.
    Act., to ask, solicit a person:

    viros, mulierculas,

    Mamert. Grat. Act. ad Julian. 19:

    suffragium tui favoris,

    Symm. Ep. 7, 49:

    exambita regia,

    Amm. 26, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > exambio

  • 14 prehenso

    prĕhenso, and more freq. prenso, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [id.], to grasp, seize, catch, lay hold of (not freq. till after the Aug. period).
    I.
    In gen.:

    prensare manu bracchia,

    Hor. S. 1, 9, 64:

    fastigia dextris,

    Verg. A. 2, 444:

    tenaci forcipe ferrum,

    id. ib. 12, 404:

    lubrica prensantes effugit umbra manus,

    Ov. F. 5, 476:

    prehensare hostium tela,

    Tac. H. 3, 28.—
    II.
    In partic., to take hold of, detain a person, in order to talk with him, thank him, entreat him, etc.:

    arma, genua, vestigia prensando, flexere militum animos,

    Tac. H. 1, 66:

    commanipularium pectora,

    id. ib. 4, 46:

    itaque prenso amicos, supplico, ambio domos,

    Plin. Ep. 2, 9:

    prensatas exeuntium manus,

    Liv. 4, 60.—
    B.
    Transf., to sue or solicit for an office:

    circumire et prensare patres,

    Liv. 1, 47, 7.—So absol.:

    prensat unus P. Galba,

    solicits for the consulship, Cic. Att. 1, 1, 1:

    nos initium prensandi facere cogitaramus,

    id. ib.

    Lewis & Short latin dictionary > prehenso

  • 15 rogo

    rŏgo, āvi, ātum, 1 ( inf. paragog. rogarier, Cic. Caecin. 33, 95:

    rogassint, for rogaverint,

    id. Leg. 3, 3, 9), v. a. [etym. dub.; perh. for progo; kindr. with Sanscr. prac, to ask, whence also precor and procus, but referred by Corss. to the same root with Sanscr. rgus, straight; Gr. oregô; Lat. rego, rex, rogus, Krit. Beit. p. 93], to ask, question, interrogate one about a thing.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (so generally throughout ante-class. Lat.; less. freq. in Cic.; syn.: percontor, sciscitor, quaero), constr. aliquem aliquid, or simply aliquem, aliquid, with de, a rel.-clause, or absol. (cf. Zumpt, Gram. § 393). ( a) Aliquem aliquid (class. only with acc. of neutr. pron. or adj., or with sententiam; v. infra, B. 1.):

    aliud te rogo,

    Plaut. Most. 5, 1, 70:

    haud istuc te rogo,

    id. Ep. 1, 1, 49:

    quin tu id me rogas,

    id. Bacch. 2, 3, 24:

    hoc te rogo, quos locos adisti?

    id. Trin. 4, 2, 85; cf.:

    rogare hoc unum te volo,

    id. Merc. 3, 1, 17:

    dic mihi hoc, quod te rogo,

    id. Men. 5, 5, 16; id. Most. 3, 1, 130; id. Ps. 1, 3, 106; 1, 5, 64 et saep.; Ter. And. 4, 4, 12 sq.:

    ego patriam te rogo, quae sit tua,

    Plaut. Pers. 4, 4, 83; cf.:

    hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Respondit, etc.,

    Phaedr. 4, 17, 5. —
    (β).
    Aliquem or aliquid:

    quos rogo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 6:

    quem ego igitur rogem?

    Ter. And. 4, 4, 10:

    ecquem hominem tu novisti? te rogo,

    Plaut. Ps. 4, 2, 15; men' or me rogas? also, rogas me? in colloq. lang., do you ask that of me? how can you ask? what do you mean by asking that? Eu. Quid ego facerem? Ch. Quid tu faceres? men' rogas? requireres, Rogitares, etc., id. Merc. 3, 4, 48; Ter. Eun. 4, 3, 11; id. Heaut. 2, 3, 5; 4, 5, 32; id. Ad. 1, 2, 2; 4, 5, 31 al.; cf.:

    quid me istud rogas? inquam: Stoicos roga,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hoc quod rogo responde,

    Plaut. As. 3, 2, 32; id. Curc. 2, 1, 30; 5, 3, 30; id. Ps. 4, 2, 12 al.; Ter. And. 4, 4, 23; Suet. Caes. 82.—
    (γ).
    With de:

    jam de istoc rogare omitte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 90; so,

    de istac virgine,

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    de te ipso,

    Cic. Vatin. 4, 10.—
    (δ).
    With interrog.-clause:

    rogant me servi, quo eam?

    Plaut. Curc. 2, 3, 83: roga ipsum, quemadmodum ego eum Arimini acceperim, Cic. Fragm. ap. Non. 383, 8:

    quodsi me populus Romanus forte roget, cur Non, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 70:

    quae sit, rogo,

    Ter. And. 1, 1, 97:

    rogo, num quid velit,

    id. Eun. 2, 3, 50:

    rogavi pervenissetne Agrigentum?

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    unde venis? et Quo tendis? rogat et respondet,

    Hor. S. 1, 9, 63:

    quid verum atque decens curo et rogo,

    id. Ep. 1, 1, 11. —
    (ε).
    Absol.:

    prius respondes quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    roganti respondebo,

    id. ib. 3, 1, 17:

    non edepol nunc, ubi terrarum, sim, scio, si quis roget,

    id. Am. 1, 1, 180:

    quin tu ergo rogas?

    id. As. 1, 1, 15: Ty. Quid ego deliqui? He. Rogas? id. Capt. 3, 5, 2; so id. Rud. 3, 6, 22; id. Cas. 2, 3, 35; id. Bacch. 2, 2, 28; 38 al.; Ter. And. 1, 1, 136; 1, 2, 13; 1, 5, 32 al.; cf. Cic. Mil. 22, 59: etiam rogas? [p. 1599] do you dare to ask? Plaut. Am. 2, 1, 21; id. Bacch. 2, 3, 97; id. Merc. 1, 2, 92; Ter. And. 4, 4, 23 (v. etiam). — Particularly as subst.:

    numquam nobis ad rogatum respondent,

    Cic. Fl. 4, 10. —
    B.
    In partic. (class. in all per.).
    1.
    Publicists' t. t.
    a.
    Rogare aliquem (sententiam), to ask one for his opinion or vote:

    Racilius Marcellinum primum rogavit. Is sententiam dixit, ut, etc.... Postea Racilius de privatis me primum sententiam rogavit,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2:

    quos priores sententiam rogabat,

    id. Rep. 2, 20, 35. — Pass.:

    cum omnes ante me rogati gratias Caesari egissent, ego rogatus mutavi meum consilium,

    Cic. Fam. 4, 4, 4:

    scito primum me non esse rogatum sententiam,

    id. Att. 1, 13, 2:

    primus rogatus sententiam,

    Sall. C. 50, 4:

    is enim primus rogatus sententiam,

    Liv. 37, 14; Quint. 6, 3, 97 al.:

    propter ipsam rem, de quā sententiae rogantur, consultabitur,

    id. 3, 8, 18. —
    b.
    Rogare populum or legem, or absol., prop., to ask the people about a law; hence, in gen., to bring the plan of a law before the people for their approval; to propose a law, introduce a bill:

    in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    Cic. Phil. 1, 10, 26; cf.: T. Quinctius Crispinus consul populum jure rogavit populusque jure scivit in foro pro rostris... quicumque post hanc legem rogatam rivos, specus, etc., an old legal formula ap. Front. Aquaed. 129:

    plebem,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    legem,

    id. Rep. 3, 10, 17; id. Phil. 2, 29, 72; cf.:

    quae (leges) non in perpetuum rogentur,

    Quint. 2, 4, 40. — Absol.:

    ego hanc legem, uti rogas, jubendam censeo,

    Liv. 10, 8 fin.; Quint. 2, 4, 35. — Impers. pass.:

    nunc rogari, ut populus consules creet,

    Liv. 4, 2.—
    c.
    Rogare populum magistratum, and simply magistratum, to propose a magistrate to the people for their choice, to offer him for election:

    factum senatus consultum, ut duo viros aediles ex patribus dictator populum rogaret,

    Liv. 6, 42 fin.; cf.:

    L. Trebonius tribunus plebis rogationem tulit, ut qui plebem Romanam tribunos plebi rogaret, is usque eo rogaret dum, etc.,

    id. 3, 65, 4:

    (Caesar) volet, ut consules roget praetor vel dictatorem dicat: quorum neutrum jus est,

    Cic. Att. 9, 15, 2; cf.:

    praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.,

    id. ib. 9, 9, 3:

    hodieque in legibus magistratibusque rogandis usurpatur idem jus,

    Liv. 1, 17:

    comitia consulibus rogandis habuit,

    Cic. Div. 1, 17, 33; Liv. 26, 22; 38, 42; cf. id. 23, 31; 22, 35:

    Calpurnius Romam ad magistratus rogandos proficiscitur,

    Sall. J. 29, 6.— Absol.:

    mortuo rege Pompilio Tullum Hostilium populus regem, interrege rogante, comitiis curiatis creavit,

    Cic. Rep. 2, 17, 31.—
    2.
    Milit. t. t.: rogare milites sacramento, qs. to ask the soldiers if they will take and keep an oath, i. e. to bind them by an oath, administer an oath to them, Caes. B. G. 6, 1; Liv. 32, 26; 35, 2 fin.; 40, 26; cf. Quint. 12, 2, 26. —
    3.
    Jurid. t. t., to ask a person if he will promise something in making an agreement; to propose a stipulation:

    quod fere novissimā parte pactorum ita solet inseri: rogavit Titius, spopondit Maevius, haec verba non tantum pactionis loco accipiuntur sed etiam stipulationis,

    Dig. 1, 14, 7, § 12; Plaut. Ps. 1, 1, 114; 4, 6, 8; id. Bacch. 4, 8, 37.
    II.
    Transf., to ask, beg, request, solicit one for a thing (so predominantly in the class. per.; syn.: posco, oro, obsecro, ambio, capto); constr. aliquem (rarely ab aliquo) aliquid, aliquem, aliquid, with ut, ne, or absol.
    (α).
    With acc.:

    quā confidentiā rogare argentum me tantum audes, Impudens? Quin si egomet totus veneam, vix recipi potis est, Quod tu me rogas,

    Plaut. Pers. 1, 1, 40:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 43 fin.:

    nefas sit tale aliquid et facere rogatum et rogare... Haec igitur lex in amicitiā sanciatur, ut neque rogemus res turpes nec faciamus rogati,

    id. Lael. 11, 39 sq.: otium divos rogat, Hor. c. 2, 16, 1; cf.:

    divitias deos,

    Mart. 4, 77, 1:

    a Metello missionem,

    Sall. J. 64, 1:

    ut ab avunculo rogetur Aethiops,

    Auct. Her. 4, 50, 63:

    rogo te, vos, etc., parenthet.: rogo te, videte, quibus hominibus negotium detis, etc.,

    Cic. Fam. 10, 26:

    rogo vos, quis potest sine offulā vivere?

    Suet. Claud. 40:

    illae Priami rogantis Achillem preces,

    Quint. 10, 1, 50: taurum de aquā per fundum ejus ducenda rogabo, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4:

    ambiuntur, rogantur,

    are asked for their votes, id. Rep. 1, 31, 47:

    etiamsi precario essent rogandi,

    id. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    transisse Rhenum sese non suā sponte sed rogatum et arcessitum a Gallis,

    Caes. B. G. 1, 44; cf.:

    ille ab Sardis rogatus ad causam accesserat,

    Cic. Div. in Caecil. 19, 63:

    in proximum annum consulatum peteres, vel potius rogares... a quā (Galliā) nos tum, cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc.,

    was not begged for, id. Phil. 2, 30, 76:

    abii ad praetorem, rogo syngraphum: Datur mihi,

    Plaut. Capt. 3, 2, 6:

    aquam,

    id. Rud. 2, 3, 2:

    legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium,

    Caes. B. G. 1, 11; cf. id. ib. 7, 5:

    aliquid ab aliquo (rare),

    Auct. Her. 4, 50; Sall. J. 64, 1:

    cultrum, securim, etc.... Quae utenda vasa semper vicini rogant,

    ask for, borrow, Plaut. Aul. 1, 2, 18; id. Mil. 2, 3, 76; Dig. 18, 6, 16.—
    (β).
    With ut or ne (so most freq.):

    scitin' quid ego vos rogo? mihi ut praeconium detis,

    Plaut. Men. 5, 9, 92; id. Stich. 1, 3, 93:

    id ut facias, vehementer te rogo,

    Cic. Fam. 13, 44:

    etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum juves,

    id. ib. 13, 66, 2:

    rogat et orat Dolabellam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 1, 29, § 72:

    cum rogat et prece cogit Scilicet ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 9, 2; Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; id. B. G. 1, 7:

    videbatur rogare, scalas ut darem utendas sibi,

    that I would lend, Plaut. Rud. 3, 1, 10; Plin. Ep. 3, 10, 5; 4, 13, 11; 4, 28, 3.— With a simple final clause without ut:

    Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat,

    Caes. B. G. 1, 20; Quint. 6, 3, 88; 9, 3, 68; Ov. Ib. 643; and very freq. ap. Plin. Ep.; e. g. 1, 2, 1; 1, 5, 8; 1, 20, 24; 2, 5, 2; 3, 2, 6; 5, 19, 8; 7, 6, 11; 8, 17, 6.—With ne:

    rogat frater, ne abeas longius,

    Ter. Ad. 5, 5, 1:

    ac te illud primum rogabo, ne quid invitus meā causā facias,

    Cic. Fam. 13, 1, 2. —
    (γ).
    Absol.: neque enim ego sic rogabam, ut petere viderer, quia familiaris esset meus (Plancus), etc., did not solicit in such a way as to, etc., Cic. Planc. 10, 25 (differing from a):

    in blandiendo, rogando lenis et summissa (vox),

    Quint. 11, 3, 63:

    patrem et filium pro vitā rogantes,

    Suet. Aug. 13; cf.:

    pro aliquo,

    id. ib. 40; id. Vit. 12.—
    b.
    Esp., to invite, ask a visit from any one:

    Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit,

    Cic. Fam. 16, 22, 1 fin.:

    Pomponiam Terentia rogat,

    id. Att. 2, 3, 3 fin.With ad or in and acc.:

    ad Palatium,

    Lampr. Alex. Sev. 48, 1:

    in senatum,

    id. Heliog. 4, 1:

    ad convivium,

    Just. 43, 3, 10:

    ad nuptias,

    Amm. 14, 6, 24:

    in consilium,

    Gell. 14, 2, 9.—
    c.
    Prov.:

    malo emere quam rogare, of a thing that does not cost much,

    I had rather buy than borrow it, Cic. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. supra, a and b. —
    2.
    In gen., to seek, bring, take:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    Plaut. Rud. 2, 4, 75:

    hujus (purpurae) exemplum aliunde rogabo, tibi quod ostendam (cf.: exemplum quaeritent, etc., in context),

    Auct. Her. 4, 6, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > rogo

См. также в других словарях:

  • ambio — / ambjo/ s.m. [der. di ambiare ]. (equit.) [andatura dei quadrupedi, effettuata col movimento contemporaneo degli arti di un lato, successivo a quello degli arti dell altro lato] ▶◀ ambiadura. ● Espressioni (con uso fig.): non com., dare l ambio… …   Enciclopedia Italiana

  • AMBIO — Ingeniería Ambiental (International » Guatemalan) …   Abbreviations dictionary

  • ambio — àm·bio s.m. TS zool. andatura naturale di alcuni quadrupedi (ad es. il cammello), nel cavallo acquisita per lo più con l addestramento, caratterizzata dal moto simultaneo degli arti dello stesso lato Sinonimi: portante. {{line}} {{/line}} DATA:… …   Dizionario italiano

  • ambio — {{hw}}{{ambio}}{{/hw}}s. m. Andatura dei quadrupedi, naturale nel cammello, dromedario, giraffa, ecc., acquisita nel cavallo, per cui vengono portate avanti contemporaneamente le due gambe dello stesso lato, alternativamente all elevazione di… …   Enciclopedia di italiano

  • ambio — pl.m. ambi …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • Hotel Ambio — (Gleisdorf,Австрия) Категория отеля: 4 звездочный отель Адрес: Ludersdorf 205, 8200 Gleisd …   Каталог отелей

  • Каллаган, Терри — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Каллаган. Терри Каллаган Terence V. Callaghan …   Википедия

  • Mekong — River (Mae Nam Khong) Megaung Myit, แม่น้ำโขง (Maenam Khong), Mékôngk, Tonle Thom, Cửu Long, Mê Kông, 湄公 (Méigōng) …   Wikipedia

  • Mekong River Basin Hydropower — Existing, under construction and planned hydropower dams in the Mekong River Basin. The estimated hydropower potential of the lower Mekong Basin (i.e. excluding China) is 30,000 MW,[1] while that of the upper Mekong Basin is 28,930 MW …   Wikipedia

  • Satoyama — For the sumo wrestler Satoyama, see Satoyama Kosaku nihongo| Satoyama |里山 is Japanese term apply to the border zone or area among the foot of mountain and arable flat land, literary Sato (里) is arable and livable land or home land, and yama (山)… …   Wikipedia

  • Nuclear winter — For other uses, see Nuclear winter (disambiguation). Nuclear weapons History Warfare Arms race Design Testing …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»