-
1 aevum
ī n., реже aevus, ī m.1) бесконечность времени, вечность2) жизнь, век, возрастcrescēre occulto aevo H — исподволь (незаметно) расти3) старость4) поколение, пора ( in nostro aevo PM)6) время, эпоха ( omnis aevi clari viri L) -
2 aequalis
I aequālis, e [ aequus ]2)а) равный, одинаковый ( partes C)б) сходный ( linguā et moribus L)4) современный (ae. temporum illorum C или illis temporibus L)5) равномерный, соразмерный, пропорциональный (membris ae. et congruens Su); мерный, размеренный (ictus O; imber L)6) ровный в обращении, уравновешенный (aequalem se omnibus exhibere Eutr)II aequālis, is (abl. ī)m., f.1) ровесник, сверстник, друг детства (amicus et ae. meus C)2) современник (Livius Andronjcus Ennio ae. fuit L) -
3 aequalis
aequālis, e, adj. [aequo], that can be put on an equality with; conseq., equal, like; constr. with dat., absol. and as subst. with gen. (syn.: aequus, aequabilis, planus, par, similis).I.Lit.:II.partem pedis esse aequalom alteri parti,
Cic. Or. 56, 188:paupertatem divitiis etiam inter homines aequalem esse,
id. Leg. 2, 10, 24:aequalem se faciens Deo,
Vulg. Joan. 5, 18:aequales angelis sunt,
like, ib. Luc. 20, 36:nec enim aut linguā aut moribus aequales abhorrere (Bastarnas a Scordiscis),
Liv. 40, 57, 7:ut sententiae sint membris aequalibus,
Quint. 9, 3, 80:aequalis ponderis erunt omnes,
Vulg. Exod. 30, 34; ib. Deut. 19, 7; ib. Apoc. 21, 16.—As subst. with gen.:Creticus et ejus aequalis Paeon,
Cic. Or. 64, 215. (Another constr., v. II.)—Hence,Transf.A. 1.Of persons.a.Of the same age, equal in years: cum neque me aspicere aequales dignarent meae. Pac. ap. Non. 470, 20 (Trag. Rel. p. 97 Rib.): patris cognatum atque aequalem, Archidemidem, nostine? Ter Eun. 2, 3, 35:b.adulescens ita dilexi senem, ut aequalem,
Cic. Sen. 4, 10:P. Orbius, meus fere aequalis,
id. Brut. 48 init.:Aristides aequalis fere ruit Themistocli,
Nep. Arist. 1 al. —In gen., contemporary, coeval; and subst., a contemporary, without definite reference to equality in age;c.Livius (Andronicus) Ennio aequalis fuit,
Cic. Brut. 18:Philistus aequalis illorum temporum,
id. Div 1, 20; Liv. 8, 40.—In the comic poets, esp. in connection with amicus, of the same age:2.O amice salve mi atque aequalis, ut vales?
Plaut. Trin. 1, 2, 10; 2, 2, 50; Ter. Heaut. 3, 1, 8; so id. Ad. 3, 4, 26:ne cuiquam suorum aequalium supplex siet,
id. Phorm. 5, 6, 47.—Of things, coexal, coexistent, etc.:B.Deiotari benevolentia in populum Romanum est ipsius aequalis aetati,
is as old as himself, has grown up with him, Cic. Phil. 11, 13:in memoriam notam et aequalem incurro,
i. e. which belongs to our time, id. Brut. 69; id. Leg. 1, 2: ne istud Juppiter sierit urbem in aeternum conditam fragili huic et mortali corpori aequalem esse, i. e. should exist for an equally short time, Liv 28, 28.—Rarely with cum:aequali tecum pubesceret aevo,
Verg. A. 3, 491:fuit cum ea cupressus aequalis,
Plin. 16, 44, 86, § 236.—That can be compared in respect to size or form; of equal size, looking alike, resembling, similar:C.florentes aequali corpore Nymphae,
Verg. Cir. 435:chorus aequalis Dryadum,
a chorus of Dryads alike, id. G. 4, 460.—Uniform, equable, unvarying; virtutes sunt inter se aequales et pares, Cic. de Or, 1, 18;3, 14, 55: nil aequale homini fuit illi,
Hor. S. 1, 3, 9:imber lentior aequaliorque,
and more uniform, Liv. 24, 46:aequali ictu freta scindere, Ov M. 11, 463: Euphranor in quocumque genere excellens ac sibi aequalis,
always equal to himself, Plin. 35, 11, 37, § 128:opus aequali quadam mediocritate,
Quint. 10, 1, 54.—Hence, but rarely, = aequus, of place, equal, uniform, level, smooth, even, plain, both in a horizontal and ascending direction:loca,
Sall. J. 79:terra,
Ov. M. 1, 34:gentes esse sine naribus aequali totius oris planitie,
Plin. 6, 30, 35, § 187:mons aequali dorso continuus,
Tac. A. 4, 47.— Comp. prob. not used.—* Sup.:aequalissima porticus,
Tert. Anim. 17.— Adv.: aequālĭter, equally, uniformly, in the same manner, Cic. Verr. 2, 3, 70; id. Ac. 2, 11; id. Lael. 16, 58; Caes. B. G. 2, 18; Vulg. Deut. 19, 3; ib. 1 Par. 24, 31; ib. Sap. 6, 8.— Comp., Tac. A. 15, 21.— Sup. not used. -
4 aequālis
aequālis e, adj. with comp. [aequo], equal, like, even, on a par: virtutes inter se: eis genus, eloquentia, aetas aequalia, S.—Of the same age, equally old: chorus aequalis Dryadum, V. — As subst, a contemporary, fellow: aequali suo inservire, T.: dilexi senem, ut aequalem: Aristides Themistocli (gen.), N.—Living at the same time, contemporary, coeval, and subst, a contemporary: Ennio: temporibus illis scriptor, L.—Coeval, coexistent: benevolentia ipsius aequalis aetati, as old as himself: urbis mortali corpori, lasting only as long as, L.: aequali tecum pubesceret aevo, V. — Uniform, level, even, steady: loca, S.: terra ab omni parte, O.: aequali ictu freta scindere, O.: sonitus... aequalior accidens auribus, L.: nil aequale homini fuit illi, no consistency, H.* * *Iaequale, aequalior -or -us, aequalissimus -a -um ADJequal, similar; uniform, level, flat; of the same age/generation/durationIIcomrade; person of one's age/rank/ability, contemporary; equivalent -
5 aequalis
aequālis, e, Adj. m. Compar. u. (b. Spät.) m. Superl. (aequo), gleich beschaffen, gleich nach äußerer u. innerer Beschaffenheit, I) von gleicher Oberfläche, gleich, eben, loca, Sall.: terra ab omni parte aequ., Ov.: totius oris planities, Plin. – II) übh. von gleicher Gestalt, Größe, Höhe, von gleichem Umfange u. Gehalte, 1) einem andern gleich, entsprechend, konform, a) übh. (Ggstz. impar), tumuli, Liv.: sententiae membris aequalibus, Quint.: quibusne partibus, pluribusne an singulis, imparibus an aequalibus, Cic.: linguā et moribus aequales, Liv. – m. Dat., pars pedis aequalis alteri parti, Cic.: paupertas aequ. divitiis, Cic.: nervositas filo aequalior quam araneis, Plin. – m. inter u. Akk., virtutes sunt inter se aequales et pares, Cic. – m. cum u. Abl., gloria cum multis viris fortibus aequalis est, Ps. Sall. fr.: filius cum patre aequalis est maiestate, Augustin. – subst. m. Genet., creticus et eius aequalis paean, Cic. or. 215. – b) dem Alter, der Zeit nach gleich, α) dem Alter nach, gleich alt, gleichen Alters, gleichalterig, αα) v. Pers. (Ggstz. natu maior, natu minor), soror, Nep. – m. Dat., Attalus aequalis sibi, Curt.: fuit huic aequalis animis et annis, Ov.: exercitus aequalis stipendiis suis, so viel Dienstjahre zählend als er selbst, Liv. – m. Genet., calo quidam aequ. Hieronymi, Liv. – u. subst., aequalis, is, Abl. i, c., Alters- od. Jugendge nosse, Alters- od. Jugendgenossin, Kamerad, Gespiele, Gespielin, amicus atque aequalis noster, Ter.: P. Orbius meus fere aequalis, Cic.: vestitus nihil inter aequales excellens, Liv.: ex aequalibus una, Verg. – m. Genet., aequales aevi, Sil. 3, 404. – ββ) v. Lebl.: florentes aequali corpore nymphae, von gleichem Alter u. Wuchs, Verg. – m. Dat., Deiotari benevolentiā est ipsius aequalis aetati, ist mit ihm aufgewachsen, Cic. – m. cum u. Abl., aequali tecum aevo, Verg.: fuit cum ea cypressus aequalis, Plin. – m. Genet., sacrificium aequale huius urbis, Cic. – β) der Zeit nach, gleichzeitig (Ggstz. senior, iunior), αα) v. Pers., m. Dat., cui (Ennio) si aequalis fuerit Livius, Liv.: nec quisquam aequalis illis temporibus scriptor exstat, Liv. – m. Genet., Menandrus aequalesque eius aetatis non magis quam operis Philemo et Diphilus, Vell.: Philistus aequalis temporum illorum, Cic. – subst., aequalis, is, m., der Zeitgenosse, Cic.: eminere inter aequales, Cic. – ββ) v. Lebl.: memoria aequ., Cic.: memoria aequ. illius aetatis (Ggstz. memoria senior), Cic.: an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit? war nicht... von gleicher Dauer mit dem L.? Cic. – c) nur eine gleiche Stelle im Staate einnehmend, aequ. civis (Ggstz. eminens princeps), Vell. 2, 124, 2. – 2) sich selbst gleich, gleichförmig, gleichmäßig, a) übh.: ceteris quoque membris usque ad imos pedes aequalis et congruens, gleichförmig gebaut, proportioniert, Suet. Tib. 68, 1. – v. Lebl., ictus, Ov.: margo, Mela: litorum tractus, Mela: usus libertatis, Curt.: imber lentior aequaliorque accidens auribus, Liv. 24, 46, 5. – b) gleichmäßig im Verhalten, sich gleichbleibend, nihil aequale homini fuit illi, Hor.: in quocumque genere excellens et sibi aequalis, Plin.: aequalem se omnibus exhibens, immer leutselig gegen alle, Eutr. – / Superl. bei Tert. de anim. 17.
-
6 aequalis
aequālis, e, Adj. m. Compar. u. (b. Spät.) m. Superl. (aequo), gleich beschaffen, gleich nach äußerer u. innerer Beschaffenheit, I) von gleicher Oberfläche, gleich, eben, loca, Sall.: terra ab omni parte aequ., Ov.: totius oris planities, Plin. – II) übh. von gleicher Gestalt, Größe, Höhe, von gleichem Umfange u. Gehalte, 1) einem andern gleich, entsprechend, konform, a) übh. (Ggstz. impar), tumuli, Liv.: sententiae membris aequalibus, Quint.: quibusne partibus, pluribusne an singulis, imparibus an aequalibus, Cic.: linguā et moribus aequales, Liv. – m. Dat., pars pedis aequalis alteri parti, Cic.: paupertas aequ. divitiis, Cic.: nervositas filo aequalior quam araneis, Plin. – m. inter u. Akk., virtutes sunt inter se aequales et pares, Cic. – m. cum u. Abl., gloria cum multis viris fortibus aequalis est, Ps. Sall. fr.: filius cum patre aequalis est maiestate, Augustin. – subst. m. Genet., creticus et eius aequalis paean, Cic. or. 215. – b) dem Alter, der Zeit nach gleich, α) dem Alter nach, gleich alt, gleichen Alters, gleichalterig, αα) v. Pers. (Ggstz. natu maior, natu minor), soror, Nep. – m. Dat., Attalus aequalis sibi, Curt.: fuit huic aequalis animis et annis, Ov.: exercitus aequalis stipendiis suis, so viel Dienstjahre zählend als er selbst, Liv. – m. Genet., calo quidam aequ. Hieronymi, Liv. – u. subst., aequalis, is, Abl. i, c., Alters- od. Jugendge-————nosse, Alters- od. Jugendgenossin, Kamerad, Gespiele, Gespielin, amicus atque aequalis noster, Ter.: P. Orbius meus fere aequalis, Cic.: vestitus nihil inter aequales excellens, Liv.: ex aequalibus una, Verg. – m. Genet., aequales aevi, Sil. 3, 404. – ββ) v. Lebl.: florentes aequali corpore nymphae, von gleichem Alter u. Wuchs, Verg. – m. Dat., Deiotari benevolentiā est ipsius aequalis aetati, ist mit ihm aufgewachsen, Cic. – m. cum u. Abl., aequali tecum aevo, Verg.: fuit cum ea cypressus aequalis, Plin. – m. Genet., sacrificium aequale huius urbis, Cic. – β) der Zeit nach, gleichzeitig (Ggstz. senior, iunior), αα) v. Pers., m. Dat., cui (Ennio) si aequalis fuerit Livius, Liv.: nec quisquam aequalis illis temporibus scriptor exstat, Liv. – m. Genet., Menandrus aequalesque eius aetatis non magis quam operis Philemo et Diphilus, Vell.: Philistus aequalis temporum illorum, Cic. – subst., aequalis, is, m., der Zeitgenosse, Cic.: eminere inter aequales, Cic. – ββ) v. Lebl.: memoria aequ., Cic.: memoria aequ. illius aetatis (Ggstz. memoria senior), Cic.: an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit? war nicht... von gleicher Dauer mit dem L.? Cic. – c) nur eine gleiche Stelle im Staate einnehmend, aequ. civis (Ggstz. eminens princeps), Vell. 2, 124, 2. – 2) sich selbst gleich, gleichförmig, gleichmäßig, a) übh.: ceteris quoque membris usque ad imos pedes aequalis et congruens, gleichförmig————gebaut, proportioniert, Suet. Tib. 68, 1. – v. Lebl., ictus, Ov.: margo, Mela: litorum tractus, Mela: usus libertatis, Curt.: imber lentior aequaliorque accidens auribus, Liv. 24, 46, 5. – b) gleichmäßig im Verhalten, sich gleichbleibend, nihil aequale homini fuit illi, Hor.: in quocumque genere excellens et sibi aequalis, Plin.: aequalem se omnibus exhibens, immer leutselig gegen alle, Eutr. – ⇒ Superl. bei Tert. de anim. 17.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aequalis
-
7 pūbēscō
pūbēscō buī, ere, inch. [pubes], to attain puberty, come to maturity: cum primum pubesceret: flos iuvenum pubescentium ad militiam, L.: aequali tecum aevo, V.— To grow up, ripen: omnia, quae terra gignit, maturata pubescunt.— To be covered, be clothed: Vites laetificae pampinis pubescere, clothe themselves, Enn. ap. C.: Prata pubescunt flore colorum, O.* * *pubescere, pubui, - Vreach physical maturity, grow body hair/to manhood; ripen (fruit), mature -
8 pubesco
I.Lit. (class.;II.syn. adulesco): molli pubescere veste,
to put on the down of puberty, Lucr. 5, 672:flore novo,
Sil. 3, 79:Herculem, cum primum pubesceret, etc.,
Cic. Off. 1, 32, 118:flos juvenum pubescentium ad militiam,
Liv. 8, 8:puer vix pubescente juventā,
Sil. 16, 678:et nunc aequali tecum pubesceret aevo,
Verg. A. 3, 491:pubescere bello,
Sil. 4, 429:dehinc pubescens (Tiberius),
Suet. Tib. 6:pubescunt dulces malae,
Val. Fl. 7, 340:pubescente mala,
Sil. 5, 414:et nati modo pubescentia ora,
Stat. S. 3, 3, 11:pubescentibus annis,
Petr. 119.—Transf.A.To be covered or clothed, to clothe itself with any thing ( poet.): vites laetificae pampinis pubescere, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69 (Trag. v. 193 Vahl.); so Plin. 14, 2, 4, § 24:B.virgulta fetu,
Claud. Rapt. Pros. 2, 79:prataque pubescunt variorum flore colorum,
Ov. Tr. 3, 12, 7.—To grow up, ripen (class.):C.omnia, quae terra gignit, maturata pubescunt,
Cic. N. D. 1, 2, 4; cf. id. ib. 2, 19, 50; Col. 4, 28, 1.—Trop., to grow, improve, ripen, flourish, be renewed; of wine, Macr. S. 7, 7.—Of the phœnix renewing its youth, Claud. Phoen. 51.—Of the full beams of the rising sun, Claud. Rapt. Pros. 2, 49.—Of war: subcrescentis rabiem belli, antequam pubescat validus, opprimere,
Amm. 21, 13, 14.—Of the spring:pubescente vere,
Amm. 27, 5, 2; 30, 5, 1.—Of belief:pubescente jam fide gestorum,
Amm. 31, 4, 4.
См. также в других словарях:
RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… … Hofmann J. Lexicon universale