-
1 ἀν-οικίζω
ἀν-οικίζω, 1) wieder aufbauen, πόλιν Pausan.; ἀνϑρώπους Strab. 13, 3, 3, Menschen wieder in ihre vorigen Wohnplätze zurückführen, beides im Ggstz ἀνάστατον ποιεῖν. Daher pass., wieder bevölkert werden, Plut. Luc. 29. – 2) anderswohin verpflanzen, αὐτοὺς εἰς Περσίδα Pausan. 1, 25, 5. – Med., sich übersiedeln, εἰς Ολυνϑον ἀνοικίσασϑαι τὰς ἐπὶ ϑαλάσσῃ πόλεις ἐκλιπόντας Thuc. 1, 58; ἀνοικισϑεὶς δεῦρο Ar. Av. 1351. – 3) aufwärts, d.i. landeinwärts bauen, ἀνῳκισμένοι εἰσί, sich haben sich fern vom Meere angebaut, Thuc. 1, 8; ἀνῳκίσαντο ὅπως ἀνωτάτω Ar. Pax 207; vgl. Plut. Marcell. 6. Bei Arist. rhet. Alex. 2 ist es zerstören, dem περιποιῆσαι entggstzt.
-
2 προ-απ-εῖπον
προ-απ-εῖπον, aor. zu προαπαγορεύω, Isocr. 4, 171, vorher müde werden, ablassen; so auch προαπείρηκα, epist. 1, 1. – Med. προαπειπάμην φιλίαν, vorher absagen, Pausan.
-
3 προ-απο-λείπω
-
4 ποιά
-
5 συν-θέτης
-
6 σκοτίτης
σκοτίτης, ὁ, = σκότιος, Beiw, des Zeus, Pausan. 3, 10, 6, wie κελαινεφής.
-
7 σημαλέος
-
8 τύρβη
-
9 τίκτω
τίκτω, erzeugen, Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 198; fut. τέξω, Od. 11, 249 H. h. Merc. 493, gew. τέξομαι, Iliad. 19, 99 H. h. Apoll. 101 Hes. Th. 469. 898; poet. τεκοῠμαι, τεκεῖσϑαι, H. h. Ven. 127, welche Form Buttm. ausf. gr. Gr. 1p. 406 bezweifelt, so wie τεξείεσϑε bei Arat. Phaen. 124; aor. ἔτεκον, perf. τέτοκα, τετοκυῖα, Hes. O. 593; unattisch ist τέτεγμαι, ἐτέχϑην, die sich bei Hippocr., Anacr. 36, 8. 38, 1, Pausan. u. a. Sp., wie N. T. Matth. 2, 2 finden; τέτογμαι nur bei Synes.; ἔτεξα ist selten, s. Lob. Phryn. p. 743; die Dichter brauchen das med. τίκτομαι gleichbedeutend mit dem act., Aesch. bei Ath. XIII, 600 b; τέξασϑαι, Hes. Th. 889, zw.; häufiger aor. II. ἐτεκόμην, τεκέσϑαι, Hem. – Gew. von der Mutter, gebären, τέκνα, παῖδα, υἱόν, oft Hom., τινί, einem Vater ein Kind gebären, auch ὑπό τινι, Il. 2, 714. 728. 742. 5, 313. 7, 469. 14, 492; ἔκ τινος, Isae. 3, 15; παρά τινος, Luc. Alex. 42; παρά τινι, Eur. El. 62; Plut. Pericl. 24; παῖδα τέξεται Pind. P. 9, 59; ἡ τεκοῦσα, die Mutter, Aesch. Spt. 909 Eum. 441; oft Soph. u. A., auch praes., ἡ τίκτουσα, Soph. El. 334 O. R. 1247; ὥςπερ ἡ τίκτουσ' ἐγώ El. 523; in Prosa, μακάριόν σε ἡ μήτηρ ἔτικτεν, Plat. Charmid. 158 b; – vom Vater, erzeugen, oft bei Hem., Iliad. 6, 206 Ἱππόλοχος δ' ἔμ' ἔτικτε, Odyss. 14, 174 ὃν τέκ' Ὀδυσσεύς, Odyss. 4, 387 τὸν δέ τ' ἐμόν φασιν πατέρ' ἔμμεναι ἠδὲ τεκέσϑαι, das medium Homerisch statt des activ.; Iliad. 13, 450 sqq. Ζηνός, ὃς πρῶτον Μίνωα τέκε Κρήτῃ ἐπίουρον· Μίνως δ' αὖ τέκεϑ' υἱὸν ἀμύμονα Δευκαλίωνα, Δευκαλίων δ' ἐμὲ τίκτε. Vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 n. 155. Hes. im act. Th. 208. 281, im med. frg. 32, 1; Eur. I. A. 938; τίκτει ὁ ϑρώσκων Aesch. Eum. 630; ὁ τεκών, der Vater, Ch. 679; vgl. Seph. C. C. 1110 u. Eur. El. 335. – Von beiden Eltern zusammen, Il. 22, 234. 481. 486. 24, 727 Cd. 7, 55. 23, 61; Hes. Th. 45; οἱ τεκόντες, die Eltern, Eur. Ion 51; Aesch. Spt. 49; Soph. O. R. 999 u. einzeln auch in Prosa. – Auch von Thieren, Junge bringen, werfen, von einer Stute, Il. 16, 150. 22, 225, μῆλα OI. 4, 86. 19, 113; von einer Kuh Hes. O. 593; vom Hafen, τὰ μὲν τέτοκε, τὰ δὲ τίκτει, τὰ δὲ κύει, Xen. Cyn. 5, 13; von Vögeln, Il. 2, 313; ὠὰ τίκτειν, Eier legen, Her. 2, 68 u. Sp. – Von Früchten, καρπόν Ar. Nubb. 1103; ἡ γῆ τίκτουσα ποίαν Eur. Cycl. 332; γαἴαν αὐτήν, ἣ τὰ πάντα τίκτεται Aesch. Ch. 127. – Uebh. hervorbringen, verursachen, λέγω τὴν χώρην λιμὸν τέξεσϑαι Her. 7, 49; τὸ δυσσεβὲς ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει Aesch. Ag. 760, vgl. vs. 763 und Ch. 794; φύλαξον μὴ ϑράσος τέκῃ φόβον Suppl. 493; καὶ τῷδε κέρδει κέρδος ἄλλο τίκτεται Spt. 419; χάρις χάριν γάρ ἐστιν ἡ τίκτουσ' ἀεί Soph. Ai. 518; αὐδῶ μὴ τίκτειν σ' ἄταν ἄταις El. 228; ῥήματα Ar. Ran. 1057; μέλη Eur. Suppl. 192; ἐξ ὑγροῦ πῦρ τέτοκας Mel. 51 (V, 176); in Prosa, ἃ γενόμενα ἀεὶ τίκτει πόλεμον καὶ ἔχϑραν Plat. Rep. VIII, 547 a; ἵνα πολλοὺς καὶ καλοὺς λόγους τίκτῃ Conv. 210 d; πῦρ τέξεται, sie wird eine Feuersbrunst erregen, Xen. Cyr. 7, 5, 23; Sp., wie Plut.
-
10 χρησμο-φόρος
χρησμο-φόρος, Orakel bringend; Luc. Alex. 26; Pausan.
-
11 κρούπεζα
-
12 κατα-γράφω
κατα-γράφω, 1) aufschreiben, beschreiben; ἐν σανίσιν, τὰς Ὀρφεία κατέγραψεν γῆρυς Eur. Alc. 967; μνήμας εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον καταγεγραμμένας Plat. Legg. V, 741 c; τὰ ὅρκια Pol. 29, 2, 6; κατέγραφον εἰς τοὺς τοίχους τὸν στίχον 5, 9, 4; νόμους εἰς ἄξονας Plut. Sol. 25. – Bes. in Listen einschreiben, eintragen, στρατιώτας, d. i. Soldaten ausheben, Pol. oft; auch κοινοβούλιον, Pol. 28, 16, 1; ὁμήρους, 29, 2, 6; κατεγράφησαν, οὓς ἔδει ϑνήσκειν, von den Proscriptionen, Plut. Cic. 46; ἀγρούς, Land anweisen, frat. am. 8 E. – Von mathematischen Figuren, beschreiben, Sp., einen Umriß entwerfen, Pausan. 1, 28, 2. – Uebtr., sich vorstellen, Ael. N. A. 7, 11. – 2) zerkratzen, von Hesych. καταξύω erkl.; Her. 3, 108, v. l. καταγνάφω; καταγεγράφϑαι ταῖς ῥυτισι Ael. V. H. 10, 3, öfter; Nonn.
-
13 δια-στρέφω
δια-στρέφω, verdrehen, verrenken; ὀφϑαλμούς, μέλη, Hippocr.; Plat. Gorg. 524 c; dah. διαστραφήσομαι, ich werde die Augen verdrehen, schielen, Ar. Equ. 175, vgl. Arist. probl. 10, 45; den Hals verdrehen, Av. 178, wie διεστράφην ἰδών, ich habe mir den Hals schief gesehen, Ach. 15; ξύλον διαστρεφόμενον Plat. Prot. 325 d; τὸ πρόςωπον, das Gesicht verzerren, Plut. vid. pud. 13; aber διεστραμμένος τοὺς πόδας, mit übereinandergeschlagenen Füßen, Pausan. 5, 18, 1; übertr., ἴχνος τὸ πρόσϑεν οὐ διαστρέψω φρενός Aesch. Suppl. 995, d. i. seinen Sinn ändern; verdrehen, entstellen, νόμους Is. 11, 4; Dem. 24, 210; Plut. Lyc. 6; τἀληϑές Dem. 18, 140; vgl. Arist. rhet. 1, 1, τὸν δικαστήν, womit nachher verglichen wird κανόνα ποιεῖν στρτβλόν; so Pol. 8, 24, 1, διεστρέφετο ὑπὸ κόλακος. Auch – in Unordnung bringen, φάλαγγα 12, 20, 6; σατραπείας δ. καὶ ἀφίστασϑαι 5, 41, 1. – Pass., διαστραφῆναι τὴν διάνοιαν, verwirrt sein, Luc. vit. auct. 24.
-
14 δια-χέω
δια-χέω (s. χέω; διαχῠσαι Xen. Mem. 4, 3, 8, l. d.), eigentl. = aus einander gießen, ausgießen; sodann überhaupt = zertheilen, zerlegen, auflösen. Bei Homer viermal, in der Form διέχευαν, vom Zerlegen der geschlachteten Thiere, Apollon. Lex. Homer. p. 58, 30 διέχευαν διεμέρισαν: Iliad. 7, 316 Odyss. 3, 456. 14, 427. 19, 421. – Hinübergießen, Herodot. 6. 119 ἐκ δὲ ταύτης ἐς ἄλλο διαχεόμενον; übh. Ggstz von πηγνύναι, Plat. Tim. 46 d; vgl. τὰ συγκεκριμένα βίᾳ διαχεῖν Phil. 46 e; in mannichfachen Uebertragungen, vom Zertheilen einer Geschwulst, Medic.; vom Schmelzen des Schnees, Xen. Cyn. 8, 1; vom Schmelzen des Erzes, Pausan. 9, 41, 1; bei Theophr. = kechen; νῆα διέχευαν ἄελλαι Ap Rh. 3, 320; pass, von Todten, in Verwesung übergehen, aufgelöst werden, Her. 3, 16; übertr., βουλεύματα διαχέαι, vereiteln, 8, 57; wie D. Hal. 3, 6; χῶμα ἐπὶ πολὺ διαχεῖται, fällt weit auseinander, Thuc. 2, 75; auch von Soldaten, Xen. Hell. 7, 4, 34; σώματα ὑπὸ μέϑης διακεχυμένα Plat. Legg. VI, 775 c; auch εὐφραινό– μενος διαχεῖται, wird zerstreut, aufgeheitert, Plat. Conv. 206 d; διαχεῖται im Ggstz von αὐστηρὸς ὤν D. L. 7, 26; το πικρὸν λόγοις διαχέουσι καὶ ἐκπραΰνουσι Plut. ad. et am. discr. E.; διακεχυμένους τοῖς προσώποις, mit heiterem Gesicht, Plut. Cat. min. 1; Pomp. 57; Aex. 19 auch διακεχυμέ νῳ προσώπῳ; vgl. Pol. 8, 29, 4; Luc. Conv. 18.
-
15 θρῑπ-ήδεστος
θρῑπ-ήδεστος, wurmstichig; Theophr.; φυτά Ael. H. A. 16, 14; σφραγίδια Ar. Th. 427, σφραγῖδες Luc. Lexiph. 13, wurmstichiges Holz als Siegelring gebraucht, nach Schol. Ar. ξύλα ὑπὸ ϑριπῶν βεβρωμένα, οἷς ἐσφράγιζον, so auch Hesych., oder nach Lessing: mit so seinem Stich, als hätte sie der Wurm zernagt; Harpocr. aus Hyperid. führt Ἑλλάδα ϑριπήδεστον an, für διεφϑαρμένην. Die Lesart ϑριπηδέστατος scheint falsch, s. aber Pausan. bei Eust. 1403, 38 u. vgl. ϑριπώδης.
-
16 ἀπο-κοσμέω
ἀπο-κοσμέω, 1) ab-, wegräumen, ἔντεα δαιτός Od. 7, 232. – 2) des Schmuckes berauben; med., sich den Schmuck abnehmen, Pausan. 7, 26, 3.
-
17 ὀφθαλμῖτις
ὀφθαλμῖτις, ιδος, ἡ, Beiname der Athene, als Mondgöttinn, Pausan. 3, 18, 2.
-
18 ἀντι-σώζω
-
19 ἀγραῖος
-
20 ἁμά-σῡκον
ἁμά-σῡκον, τό, μῆλον, ein feigenähnlicher Apfel; nach Pausan. bei Eust. ἅμα σύκῳ ἀνϑοῠν. – Auch ἁμασυκάδες, Hesych.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Thesêvs — THESÊVS, ëi, Gr. Θησεὺς, έως, (⇒ Tab. XXIX.) 1 §. Namen. Diesen soll er von τίθεσθαι, niederlegen, haben, weil er angewissen weggelegten Zeichen von seinem Vater erkannt worden; oder auch von θέσις, Kindesannehmung, weil er von seinem Vater an… … Gründliches mythologisches Lexikon
Aesculapius — AESCULAPIUS, i, Gr. Αἰσκληπιὸς, ου, (⇒ Tab. XIII.) 1 §. Namen. Es hieß dieser vermeynte Gott erst Epius, Gr. Ἤπιος, welches so viel, als gelinde oder sanft, bedeutet, entweder, weil er sehr sanftmüthiges Geistes war, oder gelinde Hände in seinen… … Gründliches mythologisches Lexikon
Daedalvs — DAEDĂLVS, i, Gr. Δαίδαλος, ου, (⇒ Tab. XXIX.) 1 §. Namen. Da δαίδαλος im Griechischen so viel, als etwas künstlich gemachtes heißt, Homer. Il. Ξ. v. 179. und lange vor diesem Dädalus δάιδαλα, so viel als geschnitzte, oder gehauene Statuen… … Gründliches mythologisches Lexikon
Orphevs — ORPHEṼS, ëi, Gr. Ὀρφεὺς, έως, (⇒ Tab. XIV.) 1 §. Namen. Diesen führen einige von arif her, welches bey den Arabern so viel, als gelehrt, der etwas weis, heißt; Voss. de Nat. & Constit. Poët. c. 13. §. 3. andere aber von dem Ebräischen rapha,… … Gründliches mythologisches Lexikon
ELEUSINIA — Inter omnia Graecorum sacra, tanta semper fuit Eleusiniorum religio, ut commune mysteriorum nomen illis veluti proprium ab Auctoribus tribuatur, ideoqueve de iis paulo fusius agendum. Eleusinia vero sic dicta sunt, ab Eleusi Atticae opp. cuius… … Hofmann J. Lexicon universale
Orestes — ORESTES, æ & is, Gr. Ὀρέστης, ου, (⇒ Tab. XXX.) 1 §. Aeltern. Sein Vater war Agamemnon, König zu Mycene, und oberster Feldherr der Griechen vor Troja, seine Mutter aber Klytämnestra, des Tyndareus, Königs zu Sparta, Tochter. Hygin. Fab. 119. &… … Gründliches mythologisches Lexikon
Amphiarávs — AMPHIARÁVS, ai, Gr. Ἀμφιάρος, ου, (⇒ Tab. XXV.) 1 §. Namen. Diesen soll er daher bekommen haben, daß beyde Aeltern seiner Mutter die Götter gebethen haben, sie möchten doch ihre Tochter ohne Schmerzen niederkommen lassen. Hephæst lib. III. p. 313 … Gründliches mythologisches Lexikon
Apollo — APOLLO, ĭnis, Gr. Ἀπόλλων, ωνος, (⇒ Tab. II. & ⇒ XIV.) 1 §. Namen. Diesen haben einige von πάλλω, ich schieße, hergeleitet, weil er, als die Sonne, seine Stralen von sich schieße; Plato ap. Macrob. Saturn. l. II. c. 17. andere vom α priv. und… … Gründliches mythologisches Lexikon
Avgéas, Avgias — AVGÉAS, AVGIAS, æ, Gr. Ἀυγείας, ου, (⇒ Tab. XXVI.) 1 §. Namen. Da solcher aus dem griechischen Ἀυγείας gemachet wird, so wird er bald Augeas, bald Augias geschrieben, nachdem das griechische ει, in dergleichen Namen, bald in ein e, bald, in ein i … Gründliches mythologisches Lexikon
Helena — HELĔNA, æ, Gr. Ἑλένη, ης, (⇒ Tab. XXIII.) 1 §. Namen. Diesen soll sie von ἕλος, Sumpf, haben, weil sie ἐν ἕλει, oder im Sumpfe geboren worden, wobey sie denn sonst auch Leonte, imgleichen Echo soll seyn genannt worden, weil sie allen andern… … Gründliches mythologisches Lexikon
Ivno — IVNO, ónis, Gr. Ἥρα, ας, (⇒ Tab. IX.) 1 §. Namen. Ihren lateinischen Namen führen einige von Iuvo, ich helfe, Cic. de N.D. l. II. c. 26. p. 1183. a. andere aber von Iovis, quasi Ioveno, her; Becmann. Orig. L. L. in Iuno. Den griechischen hat sie … Gründliches mythologisches Lexikon