-
1 consultum
cōnsultum, ī n. [ consulo ]1) определение, постановление (совещательного органа)senatūs consultum (сокр. SC) C, Cs etc., реже c. patrum H, PM — сенатское постановление (обязательное, в отличие от senatūs auctoritas)2) решение, мероприятие, план (virorum fortium facta et consulta C; magna consulta T)ex consulto rhH. — преднамеренно -
2 consultum
consultum consultum, i n постановление, решение -
3 consultum
consultum consultum, i n план -
4 consultum
см. consulere s. 3.Латинско-русский словарь к источникам римского права > consultum
-
5 consultum
, i nпостановление, решение -
6 auctoritas
auctōritās, ātis f. [ auctor ]1) суждение, мнение, взглядerrat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur C — сильно заблуждается тот, кто считает, что в наших речах собраны (лишь) наши (личные) взгляды2) совет, предложение, увещание, настойчивое приглашение3) внушение, наущениеauctoritate Orgetorigis permoti Cs — (гельветы), наученные Оргеторигом4) желание, воля, решение или предписание, приказание, тж. исполнительная власть (potestas in populo, a. in senatu est C)sine senatūs auctoritate C — без постановления сената (senatūs consultum — также решение сената, но уже санкционированное народными трибунами)5) свобода действия, возможность или правоsuae auctoritatis esse Spart — быть дееспособным (т. е. совершеннолетним)6) власть, положение, тж. звание или влияние, значительность, вес, авторитетa. dignitasque formae Su — величественная и осанистая внешность7) образец, способ, пример (alicujus auctoritatem sequi C, Cs)Antoniana dicendi ratio atque a. C — характерный для Антония стиль красноречия8) гарантия, ручательство, залог, тж. убедительность, достоверность, надёжность ( testimonii C)quid vero habet auctoritatis furor iste? C — что же убедительного (доказательного) в этом бесновании?senatus consultum factum est, auctoritatesque perscriptae Caelius ap. C — сенатское решение состоялось, и подписи проставлены10) право собственности, владенияlex auctoritatem fundi jubet esse biennium C — по закону срок владения поместьем должен быть двухлетнийa. aeterna C — право собственности без применения давности -
7 consultus
I 1. cōnsultus, a, umpart. pf. к consulo2. adj.1) обдуманный, обсуждённый (consilium bene consultum Pl)2) сведущий, опытный ( alicujus rei или aliquā re)juris C, L (или jure C) c. — знающий законы, сведущий в законодательствеjuris magis quam justitiae c. C — смыслящий больше в праве, чем в справедливостиII cōnsultus, ī m. [ consulo ]законовед, правовед, юрист C, HIII cōnsultus, ūs m. Is = consultum 1. -
8 consulere
1) спрашивать, просить у кого совета, а) советоваться с юристами: consulebatur - respondit consultus - respondit, suasit etc. (1. 3 § 1 D. 4, 4. 1. 5 D. 9, 1. 1. 52 § 1 D. 9, 2. 1. 41 D. 12, 1. 1. 47 § 2 D. 28, 5. 1. 1 § 19 D. 35, 2. 1. 101 D. 50, 17); (1. 10 D. 37, 1);2) заботиться о чем, помогать: multi non notae causa exheredant filios, sed ut eis consulant (1. 18 D. 28, 2);b) предлагать императору вопрос по поводу судебного решения (1. 1 § 1 D. 49, 1. 1. 1 C. 7, 61).
per in factum actionem alicui consulitur (1. 63 D. 31); (1. 59 § 1 D. 40, 4);
3) постановлять (1. 2 § 1 D. 16, 1);indemnitati alicuius consuli (1. 32 pr D. 3, 5. 1. 7 § 1 D. 4, 3); (1. 5 C 4, 29).
consultum (subst.) решение, определение: virorum prudentium consultum (1. 1 D. 1, 3). Senatusconsultum (см.);
consulta divalia, указы императора (1. 23 C. 6, 23).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > consulere
-
9 SCB
-
10 Bacchanalia
Bacchānālia, ium и ōrum n.1) вакханалии, празднества в честь Вакха C, L etc.2) распутный образ жизни (B. vivere J) -
11 circumfero
circum-fero, tulī, lātum, ferre1) носить кругом, обносить (mulsum Pl; poculum L; reliquias cenae Su)codices c. C — предъявить книги (документы) всем присутствующимc. onera venalia Pt — торговать вразносaliquem purā undā c. (тж. c. undam circum socios) V — обнести кого-л. чистой водой ( очистительный обряд)clipeum ad ictūs c. QC — поворачивая щит, отражать ударыhuc atque illuc acies c. V — озираться во все стороныc. suos oculos per aliquid Ap — обводить глазами (окидывать взором) что-л.ad singulas urbes arma c. L — идти войной на один город за другим3) разносить, распространять (caedes, terrorem T)4) провозглашать, возвещать, оповещать (senatūs consultum per omnes urbes L); разглашать ( factum atque dictum alicujus Col)5) возвр.se c. — выдавать себя (за кого-л.) (c. se esse Corinnam O) -
12 decurro
dē-curro, currī (редко cucurrī), cursum, ere1) сбегать, устремляться, быстро спускаться, сходить вниз (d. jugis V; summā ab arce V, но: altā arce V; ex montibus in vallem Cs); стекать ( amnis monte decurrens H); выезжатьd. rus C — отправляться на прогулку в деревню2) падать, опадатьfestīnat d. velox flosculus vitae J — быстро ссыпается недолговечный цветок жизни3)а) ринуться ( barbari catervis decurrentes T); пробегать (septingenta milia passuum C; перен. per totas quaestiones Q)б) пронестись, промчатьсяquadrigae meae decucurrerunt Pt — колесницы мои пронеслись, перен. миновали мои красные денёчки4)а) сходиться, съезжаться, подбегатьd. ad hamum O — подплывать к крючку ( о рыбах)б) собираться ( ad naves Cs)5) идти, двигаться, следовать (ad calces C; d. per vestigia paternae virtutis Just)7) воен. маневрировать ( cum legionibus L); проходить торжественным маршем, дефилировать (sine gladio d. Q)8) плыть, проплывать ( pelago aperto V); протекать ( saxosas inter valles V)d. omnes honores PJ — пройти всю иерархию высоких государственных постов10) прибегать, обращаться (ad cohortationem C; ad medicamenta CC; ad miseras preces H; ad extremum atque ultimum senatūs consultum C)11) рассказывать (breviter de aliquā re C; pugnas d. versu St)12) завершать, оканчивать13) приходить, достигатьeo decursum est, ut... L — пришли к тому (договорились о том), что...d. in aliquam formam Lcr — принять какую-л. форму14) доходить, простираться ( ad Pontum PM)populi cum Indo flumine decurrentes PM — народы, живущие вдоль реки Инда15) впадать (amnis in mare decurrit L; перен. d. ad iras Lcr) -
13 discessio
1) расхождение, разделение ( populi in duas partes AG); уход ( plebei a patribus Sl); удаление ( stellarum AG); развод, расторжение брака Ter2) воен. выступление T3) дисцессия, голосование в порядке перехода сенаторов на ту или другую сторону ( без прений)in Catonis sententiam est facta d. C — сенаторы согласились с мнением Катонаsenatūs consultum factura est per discessionem C — сенатское определение было вынесено в порядке дисцессии -
14 expeditus
I 1. expedītus, a, umpart. pf. к expedio2. adj.1) беспрепятственный ( iter C); не представляющий затруднений, удобный (locus, res frumentaria Cs); торный, удобопроходимый ( via L)in expedito est Q, T — легкоnomina expedita C — долг, который легко взыскать, т. е. надёжныйmiles e. Cs, L, QC — солдат без поклажи, не обременённый багажом, идущий налегке, тж. легковооружённый2) беглый, плавный ( oratio C)3) (всегда) готовый (ad caedem, ad dicendum C); готовый к отплытию (navis Cs etc.); готовый к бою (milites, copiae, legiones Cs etc.)4) наличный, ликвидный ( pecunia C)5) решительный, окончательный (victoria Cs; senatūs consultum C)6) быстрый, короткий ( cena PJ)7) улаженный, приведённый в порядок ( negotia C)II expedītus, ūs m. Eccl = expeditio -
15 extremus
extrēmus ( extimus), a, um [superl. к exter ]1) крайний ( oppidum Cs); конечный ( fines Cs); последний ( vitae dies C)2) отдалённейший ( Indi H); пограничный ( flumen Cs)extremum agmen Cs (тж. extremi, ōrum Cs) — арьергард4) чрезвычайный (senatūs consultum Cs)5) критический, тяжёлый ( tempora C)6) высший, величайший, т. е. лучший ( extremum bonorum C) или худший (sors Just; extremum malorum C)extrema manus C — завершение, окончание, окончательная отделка -
16 gravis
e1) тяжёлый, увесистый, тяжеловесный (onus Cs, H; pondus H; corpus Lcr); тяжеловооружённый ( miles T); тяжело нагруженный ( navis aliquā re L)2) крупный, многочисленный ( pavonum grex Vr)3) тучный, жирный (tellus V; terra H)4) беременнаяg. aliquo V — забеременевшая от кого-л.5)а) обременённый, отягощённый (g. aetate L; agmen grave praedā L)g. mero Pt — пьяныйebrietate turpissimā g. Pt — напившийся до безобразияб) мучимый, снедаемый, ослабленный (morbo V; aetate et corpore VP)6) обременительный, тягостный ( senectus C)7) нездоровый, вредный (anni tempus C; locus L)8) неудобоваримый ( cibus C)9) неприятный, дурной (odor V, PM); дурно пахнущий, зловонный ( sentīna Pt)10) низкий, густой, глухой (sonus V, H; vox O; taurorum mugītus Ap); безударный ( syllaba C)11) неприятный ( si hoc tibi grave est Nep); докучливый, невыносимый (adversarius C; accolae QC)12) серьёзный, опасный, тяжкий ( morbus Nep)timere graviora pericula veris O — бояться (воображаемых) опасностей, которые страшнее действительных13)g. vulnĕre VP и de vulnere VF — тяжело раненыйб) резкий ( frigus Eutr); знойный, палящий ( aestas V);. сильный (ictus V; tempestas C)15) полновесный, тж. массивный, в слитках ( aes L); высокий, дорогой (pretium Sl; fenus Su); (драго)ценный ( supellex PJ); важный, значительный (res, causa C; civitas Sl, L); почтенный, влиятельный, имеющий вес (homo gravis aetate et meritus Q); пользующийся влиянием ( stoicus gravissimus C)16) возвышенный, торжественный, величественный (caerimonia, numen C)17) достоверный, заслуживающий доверия (testis, auctor C; historicus Nep); доказательный, сильный, убедительный (oratio Q; sententia C); авторитетный, серьёзный, положительный, степенный (homo bonus et g. Q) -
17 honorificus
honōrificus, a, um (compar. honorificentior; superl. honorificentissimus) [ honor + facio ]делающий честь, доставляющий почёт, почётный (senectus, verba C); составленный в уважительных выражениях (senatūs consultum C, Cs) -
18 in
I 1. praep.cum. acc. на вопрос «куда?»1) в (ire in urbem Pl etc.; mittere in Asiam Nep; mutare aliquid in aliquid PM etc.)2) в направлении, к ( conspicere sursum in caelum Pl)3) по отношению к (amor in patriam C; indulgentia in aliquem C)4) к ( in Ubios legatos mittere Cs)5) относительно, о ( hoc dicitur in philosophiam C)6) против ( oratio in Catilinam C)7) в пользу, в защиту или в похвалу (carmen in aliquem scribere C; senatūs consultum in aliquem factum Cs; in libertatem alicujus pugnare L)8) на (in umeros suos efferre C; ascendere in equum C; dividere in partes tres Cs; invitare aliquem in postĕrum diem C)9) до10) ради, для (cibo in vitam, non in voluptatem uti VP)11) по, по примеру, подобноin omne tempus C — навеки, навсегдаin posterum C, L — на будущееin tempus T — на время, временноin triginta annos L — на 30 лет (вперёд)in utramque partem C etc. — в обоих направлениях, тж. за и противvalere in aliquem C, L — иметь силу (быть действительным) по отношению к кому-л.in vicem C, Cs etc. — попеременноin speciem C — для видуin rem esse L — быть полезным, целесообразнымmirum in modum C etc. — удивительноin luctum alicujus C — кому-л. на горе; иногда с acc. на вопрос «где?»aliquem in potestatem habere Sl — иметь власть над кем-л.in potestatem alicujus esse C etc. — находиться в чьей-л. властиnon in pejus, sed in melius CC — не к худшему, а к лучшемуin omnia VP Q — во всём, во всех отношениях2. cum abl. на вопрос «где?»1) в (in urbe vivere C; in veste domesticā esse O; in fluvio Cs)2) на (coronam habere in capite C; arx in monte sita L; in foro esse C)3) у, среди ( in barbaris Cs)5) перед ( in oculis esse C)6) в течение (in multis annis Nep; bis in die C; in diebus paucis Ter)7) во время (in bello C; in deliberando C; in itinere Cs)8) при, в условияхin praesentiā и in praesenti C etc. — при нынешних обстоятельствахin tantā caritate L etc. — при такой дороговизне9) в отношении, по отношению к (fidelis in amicis Sl; crudelis in hoste C)10) вследствие, из-за (in amicitia alicujus vituperari C)12) в зависимости или во властиnon est in medico semper, relevetur ut aeger O — не всегда во власти врача исцелить больного;— выраженияin tempore Ter etc. — вовремя (своевременно)aliquam in matrimonio habere C, Nep — быть на ком-л. женатымin hoc loco sunt res Cs etc. — дела обстоят (вот) такin Geminis nasci Pt — родиться под знаком (созвездием) Близнецов; иногда с abl. на вопрос «куда?»gratum esse in aliquo C — быть благодарным кому-л.II 1. in- (перед b, p, m — im-; перед l— il-; перед r— ir-)praef. priv. не-, без-2.приставка, соотв. русским в-, на-, воз-, при-imponēre — налагать, возлагать, прикладыватьIII īn' Pl (= isne) 2 л. sg. praes. к eo + ne -
19 induco
in-dūco, dūxī, ductum, ere1) вводить (aliquem in senatum Su, PJ; milites in pugnam L; перен.: i. aliquem in errorem C; nova verba in linguam C)2) проводить ( aquam in domos bAl)3) внедрять ( novos mores C); вносить (i. discordiam in civitatem C)i. aliquam penatibus suis T — ввести кого-л. в свой дом (т. е. жениться на ком-л.)4) выводить (в сочинении), представлять (i. Scipionem de re publicā disputantem Aug)i. Tiresiam deplorantem caecitatem suam C — выводить Тиресия, оплакивающего свою слепоту5) выводить на сцену (i. elephantos PJ; gladiatores C; i. novam personam C); ставить на сцене ( comoediam Su)6) побуждать, склонять (i. aliquem ad bellum Nep, ad misericordiam C; i. aliquem ut mentiatur C)inductus — побуждённый, прельщённый, увлечённый (spe, pretio, cupiditate regni C)i. in animum или i. animum Pl, C, Sl etc. — намереваться, замышлять, решиться или приходить к убеждению, убеждаться, соглашатьсяi. animum ad и in aliquid Ter etc. — направить свои мысли на что-л. (jacentem animum i. in spem meliorem C)7) записывать, ставить в счёт (i. in rationibus C; i. pecuniam in rationem C)8) подводить, обманывать (aliquem C, Tib)9) наводить ( pontem saxis QC)10) натягивать, надевать ( aliquid alicui rei PM и super aliquid Cs)i. sibi calceum Su, PM — надеть сапогi. soleas in pedes и in pedibus rhH. — обуться в сандалииcalceamenta, quibus erat inductus Ap — обувь, которая была на нём11) расстилатьi. nubem caelo L — покрыть (задёрнуть) небо тучейi. terris umbras H — покрыть землю теньюi. plumas membris H — покрыть члены (тело) перьямиmagnitudine suā caliginem alicui i. VP — затмить кого-л. своим величиемi. aliquid aliquā re — покрывать что-л. чём-л. (scuta pellibus Cs; postem pice Pl)12) выравнивать ( solum PM)13) затирать написанное (на восковых дощечках), перен. отменять, уничтожать (nomina, senatūs consultum C; decretum Su); кассировать ( venditionem Hirt)14) юр. допускать, вводить ( aliquem in bonorum possessionem Dig) -
20 infirmus
īn-firmus, a, um1) бессильный, слабосильный ( mulierculae infirmissimae Pt); слабый (classis, valetudo C; sapor Col); немощный, болезненный, больной (horno Cs, corpus rhH.); недомогающий, изнурённый, усталый (sum admodum i. C)2) малопитательный ( cibus CC)3) неэффективный, малодейственный, ненадёжный (senatūs consultum T); недействительный ( nuptiae Ter); неважный, незначительный (res C, CC etc.)4) робкий, малодушный (animus C, J); слабохарактерный, слабовольный (homo Col, H)
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Consultum — (lat.), Beschluß, bes. des Senats, s. Senatusconsultum … Pierer's Universal-Lexikon
Consultum — Consultum, s. Konsult … Meyers Großes Konversations-Lexikon
consultum — index edict Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Consultum — Con|sul|tum [kɔn...] das; s, ...ta <aus gleichbed. lat. consultum, eigtl. »Plan, Beschluss«> Senatsbeschluss (im antiken Rom) … Das große Fremdwörterbuch
Consultum — Consụltum das, s/...ta, im antiken Rom v. a. Bezeichnung für den Senatsbeschluss (»senatus c.«) … Universal-Lexikon
Senatus consultum ultimum — Le senatus consultum ultimum (« décret ultime du Sénat »), plus exactement senatus consultum de re publica defendenda (« décret du Sénat pour la défense de la République »), est un terme moderne basé sur la formulation… … Wikipédia en Français
Senatus consultum ultimum — ( Final decree of the Senate or Final Act), more properly senatus consultum de re publica defendenda ( Decree of the Senate on defending the Republic ) is the modern term (based on Caesar s wording at Bel. Civ. 1.5) given to a decree of the Roman … Wikipedia
Senatus consultum ultimum — («Decreto último del Senado»), o más comunmente conocido como, senatus consultum de re publica defendenda («Decreto del Senado en Defensa de la República») es un término latino arcaico[1] que empleaba el Senado Romano en tiempos de la República… … Wikipedia Español
Senatus consultum — Darstellung einer Senatssitzung, die nicht in der Kurie, sondern in einem Tempel stattfand: Cicero greift den rechts isoliert sitzenden Catilina an (Fresko Cesare Maccaris aus dem Jahr 1888). Der römische Senat war bis zum Ende der … Deutsch Wikipedia
Senatus consultum ultimum — Der lateinische Begriff senatus consultum ultimum (letzter Beschluss des Senats, kurz SCU) bezeichnet den Staatsnotstand in der späten römischen Republik, verhängt durch den Senat. Der Beschluss bevollmächtigte die beiden Consuln, alles zu… … Deutsch Wikipedia
Senatus consultum — • Senātus consultum, есть решение сената, имеющее полную законную силу; auctoritas senatus есть точно так же решение С., но не имеющее полной (законной) силы. Так, напр., составлялись auctoritus, если senatus consultum оказывалось невозможным… … Реальный словарь классических древностей