Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Complete

  • 1 perfectus

    complete, finished, done / perfect, without flaw.

    Latin-English dictionary of medieval > perfectus

  • 2 consummo

    con-summo, āvi, ātum, 1, v. a. [summa] (not in use before the Aug. per.; most freq. in Quint.).
    I.
    To cast or sum up.
    A.
    Prop.:

    sumptus aedificiorum per arithmeticen,

    Vitr. 1, 1:

    numerum,

    Col. 5, 3, 4:

    pretium in assem,

    id. 3, 3, 8; 5, 2, 10.—
    2.
    Transf., of number, to make up, amount to:

    is numerus consummat... milia tria et ducenta,

    Col. 3, 5, 4; 3, 3, 10.—
    B.
    Trop., to bring together, unite:

    consummatam ejus (sc. Scipionis) belli gloriam, spectare,

    the gathered glory, Liv. 28, 17, 3 Weissenb. ad loc.—
    II.
    To bring about, accomplish, complete, finish, perfect, consummate.
    A.
    Prop.
    1.
    In gen.:

    quae consummatur partibus una dies,

    i. e. an intercalary day, Ov. F. 3, 166:

    rem,

    Liv. 29, 23, 4; cf. id. 28, 17, 3 supra:

    opera,

    Col. 9, 13, 11:

    operam,

    Quint. 2, 6, 6:

    omnia (ars),

    id. 2, 17, 9:

    facultatem orandi,

    id. 3, 5, 1:

    partum,

    Col. 8, 5, 5:

    sacrum,

    Sen. Herc. Fur. 1039:

    parricidium,

    Curt. 6, 10, 14:

    annum,

    Dig. 2, 15, 8 al.:

    nihil felicitate consummari (potest), quod non Augustus repraesentaverit,

    Vell. 2, 89, 2. —
    2.
    Absol., to complete a time of service (sc. stipendia), Suet. Calig. 44.—
    III.
    Trop., to make perfect, to complete, perfect, bring to the highest perfection.
    A.
    Of inanimate things:

    nec denique ars ulla consummatur ibi, unde oriendum est,

    Quint. 3, 9, 9:

    vitam ante mortem,

    Sen. Ep. 32, 3; Quint. 12, 1, 31 (v. the passage in connection):

    ruris exercendi scientiam,

    Col. 8, 1, 1.—
    B.
    Transf., of persons:

    Severum consummari mors immatura non passa est,

    to attain to the highest grade, Quint. 10, 1, 89; 10, 2, 28:

    cum est consummatus,

    when his education is complete, id. 10, 5, 14; cf.:

    unā re consummatur animus, scientiā bonorum ac malorum inmutabili,

    Sen. Ep. 88, 28.— Hence, consummātus, a, um, P. a., brought to the highest degree, perfect, complete, consummate.
    A.
    Of inanimate things:

    eloquentia,

    Quint. 1, prooem. §

    20: scientia,

    id. 2, 21, 24:

    ars,

    Plin. 14, 4, 5, § 48:

    robur virium,

    id. 10, 63, 83, § 177:

    sapientia,

    Col. 11, 1, 11; cf. Sen. Ep. 72, 6.—
    B.
    Of persons:

    ne se perfectos protinus atque consummatos putent,

    Quint. 5, 10, 119; 10, 5, 14:

    orator,

    id. 2, 19, 1 sq.; 10, 1, 122:

    professores,

    id. 1, 9, 3.— Sup., Plin. Ep. 2, 7, 6.— Comp. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > consummo

  • 3 compleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > compleo

  • 4 conpleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > conpleo

  • 5 expleo

    ex-plĕo, ēvi, ētum, 2 (archaic form explenunt, for explent, acc. to Fest. p. 80; cf.: solinunt, nequinunt, danunt, for solent, nequeunt, dant; v. do, redeo and soleo init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.—

    Contracted form expleris,

    Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. [PLEO, whence plenus, compleo, suppleo].
    I. A.
    Lit.:

    fossam aggere,

    Caes. B. G. 7, 79 fin.:

    fossas,

    id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.:

    paludem cratibus atque aggere,

    Caes. B. G. 7, 58, 1:

    neque inferciens verba, quasi rimas expleat,

    Cic. Or. 69, 231:

    vulnera,

    Plin. 35, 6, 21, § 38:

    cicatrices,

    id. 36, 21, 42, § 156:

    alopecias,

    id. 34, 18, 55, § 177:

    bovem strictis frondibus,

    i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28:

    se,

    to fill, cram one's self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.:

    edim atque ambabus malis expletis vorem,

    Plaut. Trin. 2, 4, 74:

    ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21, 3:

    locum (cohortes),

    i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4:

    explevi totas ceras quattuor,

    have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40:

    deum bonis omnibus explere mundum,

    Cic. Univ. 3:

    expleti (voce) oris janua raditur,

    filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.:

    aliquem numerum,

    Caes. B. C. 3, 4 fin.:

    numerum,

    Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545:

    centurias,

    to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7:

    tribus,

    id. 3, 64, 8:

    justam muri altitudinem,

    Caes. B. G. 7, 23, 4:

    His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur,

    is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1:

    sic explevit, quod utrique defuit,

    Cic. Brut. 42, 154.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to fill up, complete, finish:

    id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam,

    make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf.

    damnationem,

    id. Caecin. 10, 29:

    partem relictam,

    id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5:

    explet concluditque sententias,

    Cic. Or. 69, 230; cf.:

    sententias mollioribus numeris,

    id. ib. 13, 40:

    animum gaudio,

    Ter. And. 2, 2, 2.—
    2.
    In partic.
    a.
    To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food):

    quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens,

    Cic. de Sen. 8, 26:

    famem,

    Phaedr. 4, 18, 5; cf.:

    jejunam cupidinem,

    Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.:

    explere cupiditates, satiare odium,

    id. Part. Or. 27, 96:

    libidinem,

    id. Cael. 20, 49:

    odium factis dictisque,

    Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52:

    desiderium,

    Liv. 1, 9, 15:

    iram,

    id. 7, 30, 15; cf.:

    omnem exspectationem diuturni desiderii nostri,

    Cic. de Or. 1, 47, 205:

    avaritiam pecuniā,

    id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13:

    spem omnium,

    Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.:

    me,

    Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.:

    non enim vereor, ne non scribendo te expleam,

    Cic. Fam. 2, 1, 1:

    se caede diu optata,

    Liv. 31, 24, 11:

    tantum regem (divitiis),

    Just. 9, 2:

    aliquem muneribus,

    Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50:

    omnis suos divitiis,

    Sall. C. 51, 34:

    animum suum (amore),

    Ter. And. 1, 2, 17:

    animum gaudio,

    id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19:

    corda tuendo,

    Verg. A. 8, 265; cf.:

    expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa,

    id. ib. 1, 713:

    expletur lacrimis dolor,

    Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.— And reflex.:

    ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,

    Cic. Verr. 2, 3, 42 fin. — Poet.:

    aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae,

    to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.—
    b.
    To fulfil, discharge, execute, perform a duty:

    amicitiae munus,

    Cic. Lael. 19, 67:

    susceptum rei publicae munus,

    Cic. Prov. Cons. 14, 35:

    excusatione officium scribendi,

    id. Fam. 16, 25:

    mandatum,

    Dig. 17, 1, 27.—
    c.
    Of time, to complete, finish, bring to a close:

    tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto,

    Cic. Rep. 6, 22 fin.:

    fatales annos,

    Tib. 1, 3, 53:

    quosdam in Aetolia ducentos annos explere,

    Plin. 7, 48, 49, § 154:

    explebat annum trigesimum,

    Tac. H. 1, 48.
    * II.
    ( Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).—Hence, ex-plētus, a, um, P. a., full, complete, perfect:

    quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus,

    Cic. N. D. 2, 13, 37:

    undique expleta et perfecta forma honestatis,

    id. Fin. 2, 15, 48:

    ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere,

    id. Off. 2, 5, 18:

    expletum omnibus suis partibus,

    id. Fin. 3, 9, 32:

    vita animi corporisque expleta virtutibus,

    id. ib. 5, 13, 37:

    expleta rerum comprehensio,

    id. Ac. 2, 7, 21.— Absol.:

    parum expleta desiderant,

    Quint. 9, 4, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > expleo

  • 6 compleō or conpleō

        compleō or conpleō ēvī (complērunt, complēsse), ētus, ēre    [com- + PLE-], to fill up, fill full, fill out, make full, cram, crowd: hostes fossam complent, Cs.: cum sanguis os oculosque complesset: metu, ne compleantur navigia, L.: completis omnibus templis: non bene urnam, O.: sarmentis fossam, Cs.: Italiam coloniis: loca milite, V.: navīs serpentibus, N.: Dianam coronis, to cover the statue: conviviumque vicinorum cottidie conpieo: cum completus iam mercatorum carcer esset. — In milit. lang., to complete (a number or body), make full, fill up: legiones in itinere, Cs.: cohortīs pro numero militum conplet, S.—To man, fill with men: classem sociis, L.: naves colonis, Cs.—To fill, satiate, satisfy: cibo: omnium rerum copiā exercitum, supplied, Cs. — Fig., of light, sound, etc., to fill, make full: mundum luce, flood: lunae cornua lumine, V.: voce nemus, H.: vox agmina complet, resounds through, V.: completi sunt animi (vestri) me obsistere, etc., it has been dinned into your minds that, etc.: clamor omnia vocibus complet, L.: omnia vini odore.—Poet., of fame: totum quae gloria conpleat orbem, O.— Of feeling or passion, to fill: reliquos bonā spe, Cs.: aliquem gaudio: omnia luctu, S.—To complete, accomplish, fulfil, perfect, finish: Annuus exactis conpletur mensibus orbis, V.: ut ante mediam noctem (sacrum) conpleretur, L.: vitam.— Poet.: tempora Parcae Debita, V.—Of time, to finish, complete, live through, pass: centum annos: quinque saecula vitae suae, O.: vix unius horae tempus, L.

    Latin-English dictionary > compleō or conpleō

  • 7 cōnficiō

        cōnficiō fēcī, fectus, ere    [com- + facio], to make ready, make, prepare, bring about, complete, accomplish, execute, consummate, fulfil: soccos suā manu: vestem: tabulae litteris Graecis confectae, written, Cs.: libri Graeco sermone confecti, composed, N.: librum Graece, N.: tabulas, to keep accounts: nuptias, T.: bello confecto, ended, S.: duella, H.: facinus: caedem, N.: mandata brevi, S.: spes conficiendi negotii, Cs.: quibus rebus confectis, S.—To settle, close, finish: cum Apellā de columnis: de negotio.—To pass over, accomplish, traverse, go over, make: magno itinere confecto, Cs.: iter anno, N.: ubi confecti cursūs, V.: inmensum spatiis aequor, V.: tecta facturi, ut mille passuum conficiatur, covered.—To diminish, lessen, weaken, sweep away, destroy, kill, subdue, wear out, consume: Atheniensīs, N.: provincias: exercitūs, L.: me (sica) paene confecit, killed: dentes escas conficiunt, grind: cibum, L.: cibos, to digest: fame confici: patrimonium: suam rem. —P. perf., impaired, weakened, overcome, reduced, exhausted: equus senio, Enn. ap. C.: aetate, S.: aevo, V.: malis res p.: volneribus, Cs.: curā, T.: confectus et saucius: (captivos) ignominiis, worn out, L.—To prepare, provide, procure, bring together: tribum necessariis suis, the votes of: armata milia centum, Cs.: pauxillulum nummorum, T.: pecuniam ex illā re: conficiendae pecuniae rationes.—Fig., to produce, cause, make, bring about, effect: aliquid gnato mali, T.: motūs animorum: animum mitem, render: causae conficiunt, are efficient.—Of time, to complete, finish, end, spend, pass: sexaginta annos: noctis partem ibi: hieme confectā, Cs.: vitae cursum.—To show, deduce: ex alquā re alqd: ex quo conficitur, ut, etc.: id quod conficiatur ex ratiocinatione; see also confio.
    * * *
    conficere, confeci, confectus V TRANS
    make, construct; prepare, complete, accomplish; cause; perform; do thoroughly; compose; amass, collect; raise (troops); traverse; eat up, consume; expend; finish off; kill, dispatch; defeat finally, subdue/reduce/pacify; chop/cut up

    Latin-English dictionary > cōnficiō

  • 8 expleō

        expleō ēvī (explēris, C., V.; explēssent, L.; explēsse, V.), ētus, ēre    [PLE-], to fill up, fill full, fill, stuff: fossam aggere, Cs.: rimas: bovem frondibus, H.: locum (cohortes), Cs.—Of number or quantity, to fill, make up, complete: numerum, Cs.: ut numerus legionum expleretur, L.: centurias, have the full number of votes, L.: iustam muri altitudinem, Cs. — To supply, make good: His rebus id, quod Avarici deperierat, expletur, Cs.: cetera, quae fortuna minuerat, L.: quod utrique defuit.— To traverse, pass over, go through: orbīs cursu, V.: urbīs erroribus, Tb.—Fig., to fill up, complete, finish, perfect, accomplish: vitam beatam: annum: supremum diem, Ta.: sententias mollioribus numeris.— To supply, make good, make up for: partem relictam: damna, L. — To fill, satisfy, sate: me unum, T.: animum gaudio, T.: scribendo te: amicos muneribus, S.: ut expleti decederent: animum Ultricis flammae, V. — To appease, fill, satisfy, glut, sate: sitim: odium factis dictisque, L.: avaritiam pecuniā: expletur lacrimis dolor, O.: patrias sanguine poenas, V.— To fulfil, discharge, execute, perform, accomplish: amicitiae munus: meum opus, O.
    * * *
    explere, explevi, expletus V
    fill out; fill, fill up, complete, finish; satisfy, satiate

    Latin-English dictionary > expleō

  • 9 impleō (in-pl-)

        impleō (in-pl-) ēvī (often implērunt, implēsse, etc., for implēvērunt, etc.), ētus, ēre    [PLE-], to fill up, fill full, make full, fill: libros: (harena) ora inplere solet, S.: frustis esculentis gremium suum: manum pinu flagranti, grasp, V.: gemmis caudam, cover, O.: delubra virorum turbā inplebantur, were thronged, L.: ventis vela, V.: codices earum rerum: ollam denariorum.—To fill, sate, satisfy, satiate: Implentur veteris Bacchi, regale themselves, V.: vis impleri, Iu.—To fill, make fleshy, fatten: nascentes implent conchylia lunae, H.—To make pregnant, impregnate: (Thetidem) Achille, O.—To fill up, complete: Luna implerat cornibus orbem, O.—Fig., to fill, make full: acta Herculis implerant terras, O.: urbs impletur (sc. contagione morbi), L.: ceras, cover with writing, Iu.: urbem tumultu, L.: milites praedā, satisfy, L.: lacrimis dolorem, Ta.: sese sociorum sanguine: te ager vitibus implet, enriches, Iu.: sermonibus diem, spends, O.: Minyae clamoribus implent (Iasonem), i. e. inflame, O.: inpletae modis saturae, perfectly set to music, L.: adulescentem suae temeritatis, L.: multitudinem religionis, L.—To fill up, make out, complete, finish, end: annum, O.: quater undenos Decembrīs, H.: impleta ut essent VI milia armatorum, L.: numerum, Iu.: Graecorum (poetarum) catervas, complete (by joining), H.: finem vitae, Ta.— To fulfil, discharge, execute, satisfy, content: id profiteri, quod non possim implere: partīs adsensibus, O.: vera bona, Ta.: fata, L.

    Latin-English dictionary > impleō (in-pl-)

  • 10 absolvo

    ab-solvo, vi, ūtum, 3, v. a., to loosen from, to make loose, set free, detach, untie (usu. trop., the fig. being derived from fetters, qs. a vinculis solvere, like vinculis exsolvere, Plaut. Truc. 3, 4, 10).
    I.
    Lit. (so very rare):

    canem ante tempus,

    Amm. 29, 3:

    asinum,

    App. M. 6, p. 184; cf.:

    cum nodo cervicis absolutum,

    id. ib. 9, p. 231:

    valvas stabuli,

    i. e. to open, id. ib. 1, p. 108 fin.:

    absoluta lingua (ranarum) a gutture,

    loosed, Plin. 11, 37, 65, § 172.
    II.
    Trop.
    A.
    To release from a long story, to let one off quickly: Paucis absolvit, ne moraret diutius, Pac. ap. Diom. p. 395 P. (Trag. Rel. p. 98 Rib.); so,

    te absolvam brevi,

    Plaut. Ep. 3, 4, 30.
    B.
    To dismiss by paying, to pay off:

    absolve hunc vomitum... quattuor quadraginta illi debentur minae,

    Plaut. Most. 3, 1, 120; so Ter. Ad. 2, 4, 13 and 18.—Hence, in gen., to dismiss, to release:

    jam hosce absolutos censeas,

    Plaut. Aul. 3, 5, 43;

    and ironic.,

    id. Capt. 3, 5, 73.
    C.
    To free from (Ciceronian): ut nec Roscium stipulatione alliget, neque a Fannio judicio se absolvat, extricate or free himself from a lawsuit, Cic. Rosc. Com. 12:

    longo bello,

    Tac. A. 4, 23: caede hostis se absolvere, to absolve or clear one's self by murdering an enemy, id. G. 31.—With gen.:

    tutelae,

    Dig. 4, 8, 3; hence,
    D.
    In judicial lang., t. t., to absolve from a charge, to acquit, declare innocent; constr. absol., with abl., gen., or de (Zumpt, § 446;

    Rudd. 2, 164 sq.): bis absolutus,

    Cic. Pis. 39:

    regni suspicione,

    Liv. 2, 8: judex absolvit injuriarum eum, Auct. ad Her. 2, 13; so Cic. Verr. 2, 1, 29 al.:

    de praevaricatione absolutus,

    id. Q. Fr. 2, 16.—In Verr. 2, 2, 8, § 22: hic (Dionem) Veneri absolvit, sibi condemnat, are dativi commodi: from the obligation to Venus he absolves him, but condemns him to discharge that to himself (Verres).—With an abstract noun: fidem absolvit, he acquitted them of their fidelity (to Otho), pardoned it, Tac. H. 2, 60.
    E.
    In technical lang., to bring a work to a close, to complete, finish (without denoting intrinsic excellence, like perficere; the fig. is prob. derived from detaching a finished web from the loom; cf.:

    rem dissolutam divulsamque,

    Cic. de Or. 1, 42, 188).—So of the sacrificial cake:

    liba absoluta (as taken from the pan),

    ready, Varr. R. R. 2, 8;

    but esp. freq. in Cic.: ut pictor nemo esset inventus, qui Coae Veneris eam partem, quam Apelles inchoatam reliquisset, absolveret,

    Cic. Off. 3, 2 (cf. Suet. Claud. 3); id. Leg. 1, 3, 9; id. Att. 12, 45; cf. id. Fin. 2, 32, 105; id. Fam. 1, 9, 4; id. Att. 13, 19 al.—So in Sallust repeatedly, both with acc. and de, of an historical statement, to bring to a conclusion, to relate:

    cetera quam paucissumis absolvam, J. 17, 2: multa paucis,

    Cic. Fragm. Hist. 1, n. 2:

    de Catilinae conjuratione paucis absolvam,

    id. Cat. 4, 3; cf.:

    nunc locorum situm, quantum ratio sinit, absolvam,

    Amm. 23, 6.— Hence, absŏlūtus, a, um, P. a., brought to a conclusion, finished, ended, complete (cf. absolvo, E.).
    A.
    In gen.:

    nec appellatur vita beata nisi confecta atque absoluta,

    when not completed and concluded, Cic. Fin. 2, 27, 87; cf.:

    perfecte absolutus,

    id. ib. 4, 7, 18; and:

    absolutus et perfectus per se,

    id. Part. Or. 26, 94 al. — Comp., Quint. 1, 1, 37.— Sup., Auct. ad Her. 2, 18, 28; Plin. 35, 10, 36, § 74; Tac. Or. 5 al.—
    B.
    Esp.
    1.
    In rhet. lang., unrestricted, unconditional, absolute:

    hoc mihi videor videre, esse quasdam cum adjunctione necessitudines, quasdam simplices et absolutas,

    Cic. Inv. 2, 57, 170.—
    2.
    In gram.
    a.
    Nomen absolutum, which gives a complete sense without any thing annexed, e. g.:

    deus,

    Prisc. p. 581 P.—
    b.
    Verbum absolutum, in Prisc. p. 795 P., that has no case with it; in Diom. p. 333 P., opp. inchoativum.—
    c.
    Adjectivum absolutum, which stands in the positive, Quint. 9, 3, 19.— Adv.: absŏlūtē, fully, perfectly, completely (syn. perfecte), distinctly, unrestrictedly, absolutely, Cic. Tusc. 4, 17, 38; 5, 18, 53; id. Fin. 3, 7, 26; id. Top. 8, 34 al.— Comp., Macr. Somn. Scip. 2, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > absolvo

  • 11 cumulo

    cŭmŭlo, āvi, ātum, 1, v. a., to form into a heap, to accumulate, heap, or pile up (class.).
    I.
    In gen.
    A.
    Prop. (mostly post-Aug.;

    esp. in Curt. and Tac.): materiem,

    Lucr. 1, 989:

    nubila,

    id. 6, 191; 6, 518:

    stipites,

    Curt. 6, 6:

    harenas,

    id. 5, 1, 30:

    nivem,

    id. 5, 4, 88:

    arma in ingentem acervum,

    Liv. 45, 33, 1:

    pyram truncis nemorumque ruinā,

    Stat. Th. 6, 85.—
    B.
    Trop.:

    benefacta,

    Plaut. Capt. 2, 3, 64:

    omnia principatūs vocabula,

    Tac. H. 2, 80:

    honores in eam,

    id. A. 13, 2:

    tantum honorum atque opum in me cumulasti,

    id. ib. 14, 53;

    1, 21: propemodum saeculi res in illum unum diem fortuna cumulavit,

    Curt. 4, 16, 10.—
    II.
    With special access. ideas (class.).
    A.
    To augment by heaping up, to increase, heap, amass, accumulate.
    1.
    With abl.:

    funus funere,

    Lucr. 6, 1237 (cf. Liv. 26, 41, 8):

    aes alienum usuris,

    id. 2, 23, 6:

    haec aliis nefariis cumulant atque adaugent,

    Cic. Rosc. Am. 11, 30; cf.:

    alio scelere hoc scelus,

    id. Cat. 1, 6, 14:

    bellicam gloriam eloquentiā,

    id. Off. 1, 32, 116.—
    2.
    Without abl.:

    invidiam,

    Liv. 3, 12, 8:

    injurias,

    id. 3, 37, 3:

    vitia,

    Tac. Or. 28:

    accesserunt quae cumularent religiones animis,

    Liv. 42, 20, 5.—
    B.
    To make full by heaping up, to fill full, fill, overload, etc.
    1.
    Lit.
    (α).
    With abl.:

    locum strage semiruti muri,

    Liv. 32, 17, 10:

    fossas corporibus,

    Tac. H. 4, 20:

    viscera Thyesteis mensis,

    Ov. M. 15, 462:

    cumulatae flore ministrae,

    id. F. 4, 451:

    altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; cf.:

    aras honore, donis,

    Liv. 8, 33, 21; Curt. 5, 1, 20; Val. Fl. 1, 204.—
    (β).
    Without abl.:

    altos lacus fervida musta,

    Ov. Tr. 3, 10, 72; cf.:

    cumulata ligula salis cocti,

    a full spoon, spoonful, Col. 2, 21, 2.—
    2.
    Trop.
    (α).
    With abl.:

    non possum non confiteri cumulari me maximo gaudio, quod, etc.,

    Cic. Fam. 9, 14, 1; cf.:

    ponebas cumulatum aliquem plurimis voluptatibus,

    id. Fin. 2, 19, 63: nunc meum cor cumulatur irā, Caecil. ap. Cic. Cael. 16, 37:

    duplici dedecore cumulata domus,

    Cic. Att. 12, 5, 1; cf.:

    orator omni laude cumulatus,

    id. de Or. 1, 26, 118:

    tot honoribus cumulatus,

    Tac. H. 3, 37:

    hoc vitio cumulata est Graecorum natio,

    Cic. de Or. 2, 4, 18:

    neque tot adversis cumulant,

    overwhelm, Ov. Tr. 4, 1, 55.—
    * (β).
    With ex: (summum bonum) cumulatur ex integritate corporis et ex mentis ratione perfecta, is made complete, perfect, = completus, absolvitur, Cic. Fin. 5, 14, 40. —
    (γ).
    Absol.:

    ad cumulandum gaudium (meum) conspectum mihi tuum defuisse,

    in order to make my joy full, complete, Cic. Att. 4, 1, 2; cf. under P. a., B. a.—Hence, cŭmŭlātus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to II. A.) Increased, augmented:

    eādem mensurā reddere quā acceperis aut etiam cumulatiore,

    Cic. Brut. 4, 15:

    gloria cumulatior,

    Liv. 2, 47, 11; cf. id. 4, 60, 2.—
    B.
    (Acc. to II. B.) Filled full, full, complete, perfect.
    (α).
    Absol.:

    tantum accessit ad amorem, ut mirarer locum fuisse augendi in eo, quod mihi jam pridem cumulatum etiam videbatur,

    Cic. Fam. 9, 14, 5:

    hoc sentire et facere perfectae cumulataeque virtutis (est),

    id. Sest. 40, 86.— Poet.:

    veniam... cumulatam morte remittam, i. e. cumulate referam,

    shall abundantly reward, Verg. A. 4, 436.—
    (β).
    With gen.: ineptitudinis cumulatus, Caecil. ap. Non. p. 128, 15:

    scelerum cumulatissime,

    Plaut. Aul. 5, 16.— Adv.: cŭmŭ-lātē, in rich abundance, abundantly, copiously (freq. in Cic.;

    elsewh. very rare),

    Cic. Fin. 2, 13, 42; id. Div. 2, 1, 3; id. Att. 6, 3, 3 al.— Comp., Cic. Or. 17, 54.— Sup., Cic. Fam. 5, 11, 1; 10, 29 init.

    Lewis & Short latin dictionary > cumulo

  • 12 perficio

    per-fĭcĭo, fēci, fectum, 3, v. a. [facio], to achieve, execute, carry out, accomplish, perform, despatch, bring to an end or conclusion, finish, complete (class.; syn.: absolvo, conficio, exsequor).
    I.
    Lit.:

    comitiis perficiendis undecim dies tribuit,

    Caes. B. C. 3, 2:

    iis comitiis perfectis,

    Liv. 24, 43, 9:

    bellum,

    id. 22, 38, 7:

    aliquid absolvi et perfici,

    Cic. N. D. 2, 13, 35:

    multa,

    id. Or. 30, 105:

    scelus,

    to perpetrate, id. Clu. 68, 194:

    cogitata,

    id. Deiot. 7, 21:

    instituta,

    id. Div. 2, 5:

    poëma,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    conata,

    Caes. B. G. 1, 3:

    nihil est simul et inventum et perfectum,

    Cic. Brut. 18, 71:

    centum annos,

    to complete, live, Hor. Ep. 2, 1, 39.—So of commissions, orders, to execute:

    munus,

    Verg. A. 6, 629; 6, 637; Cic. Fam. 6, 7:

    jussa,

    Val. Fl. 7, 61:

    mandata,

    Sil. 13, 343.—
    II.
    Transf.
    A.
    To bring to completion, finish, perfect (opp. inchoare):

    candelabrum perfectum e gemmis clarissimis,

    Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64:

    murum,

    Liv. 25, 11:

    loricam,

    Sil. 2, 403:

    aedem,

    Suet. Aug. 60:

    cibos ambulatione,

    to digest, Plin. 11, 53, 118, § 283:

    cucumeres,

    id. 19, 5, 23, § 65: coria, to dress or curry, id. 23, 1, 16, § 22:

    lanas,

    id. 35, 15, 52, § 190:

    minium,

    id. 33, 7, 40, § 118.—
    B.
    To make perfect, to perfect:

    aliquem citharā,

    Ov. A. A. 1, 11: expleta et perfecta forma honestatis, Cic. Fin. 2, 15, 48:

    artem,

    Suet. Ner. 41.—
    C.
    To bring about, to cause, effect; with ut, Ter. Eun. 5, 8, 24; Cic. Agr. 1, 9, 127:

    perfice ut putem,

    convince me, id. Tusc. 1, 8, 15; id. Fam. 11, 27, 2:

    eloquentia perfecit, ut, etc.,

    Nep. Ep. 6, 4.—With ne and subj.:

    omnia perfecit, quae senatus salvā re publicā ne fieri possent perfecerat,

    Cic. Phil. 2, 22, 55. —
    D.
    In mal. part., = energein, Mart. 3, 79, 2; cf. Ov. A. A. 1, 389; Capitol. Max. 4, 7.— perfectus, a, um, P. a., finished, complete, perfect, excellent, exquisite (class.).
    A.
    Of persons:

    oratorem plenum atque perfectum esse, etc.,

    Cic. de Or. 1, 13, 59:

    homines in dicendo,

    id. ib. 1, 13, 58:

    perfectis et absoluti philosophi,

    id. Div. 2, 72, 150:

    homines,

    id. Off. 1, 15, 46; id. Brut. 30, 114:

    in geometriā,

    id. Fin. 1, 6, 20:

    in arte,

    Ov. A. A. 2, 547.—In a religious sense, righteous (eccl. Lat.):

    cor perfectum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 4; id. Matt. 5, 48.—Perfectissimus, a title of honor under the later emperors, Cod. Const. 12, tit. 33; Am. 21, 16 init.; Lact. 5, 14, 18.—
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    naturae,

    Cic. N. D. 2, 12, 33:

    ratio,

    id. ib. 13, 34:

    pulchriora etiam Polycliti et iam plane perfecta (signa),

    id. Brut. 18, 70:

    perfectum atque absolutum officium,

    id. Off. 3, 3, 14:

    perfecta cumulataque virtus,

    id. Sest. 40, 86: aetas, full or ripe age, the age of fiveand-twenty, Dig. 4, 4, 32 init.—Comp.:

    valvae perfectiores,

    Cic. Verr. 2, 56:

    aliquid perfectius,

    id. de Or. 1, 2, 5; id. Brut. 18, 69; Hor. Epod. 5, 59; Quint. 12, 1, 21:

    ad perfectiora,

    Vulg. Heb. 6, 1.— Sup.:

    quod ego summum et perfectissimum judicem,

    Cic. Or. 1, 3; 15, 47; id. Brut. 31, 118; Juv. 2, 5.— Adv.: perfectē, fully, completely, perfectly (class.):

    eruditus,

    Cic. Brut. 81, 282; id. de Or. 1, 28, 130:

    veritatem imitari,

    id. Div. 1, 13, 23.— Comp., App. Flor. p. 357, 1; Tert. Apol. 45.— Sup., Gell. 11, 16 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > perficio

  • 13 plenum

    plēnus, a, um, adj. [from the root ple-; Sanscr. prā-, to fill; Gr. pla- in pimplêmi, plêthô; Lat. plerus, plebs, populus, etc.; whence compleo, expleo, suppleo], full, filled with any thing (class.; cf.: refertus, oppletus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., with gen.:

    rimarum,

    Ter. Eun. 1, 2, 25:

    corpus suci,

    id. ib. 2, 3, 27:

    Gallia est plena civium Romanorum,

    Cic. Font. 1, 11:

    domus plena caelati argenti,

    id. Verr. 2, 2, 14. §

    35: vini, somni,

    id. Red. in Sen. 6, 13: [p. 1387] stellarum, id. Rep. 6, 11, 11.—With abl.:

    plena domus ornamentis,

    Cic. Verr. 2, 4, 57, § 126:

    vita plena et conferta voluptatibus,

    id. Sest. 10, 23:

    plenum pueris gymnasium,

    Quint. 2, 8, 3.— Absol.:

    auditorium,

    Quint. 2, 11, 3:

    plenissimis velis navigare,

    with swelling sails, Cic. Dom. 10, 24.—As subst.: plēnum, i, n., space occupied by matter, a plenum, Cic. Ac. 2, 37, 118.—Adverb.: ad plenum, to repletion, copiously, abundantly ( poet.), Verg. G. 2, 244:

    hic tibi copia Manabit ad plenum benigno Ruris honorum opulenta cornu,

    Hor. C. 1, 17, 15; so Veg. 2, 9:

    philosophiae scientiam ad plenum adeptus,

    Eutr. 8, 10.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent (class.):

    pleni enective simus,

    Cic. Div. 2, 69, 142:

    vulpecula pleno corpore,

    Hor. Ep. 1, 7, 31:

    frigus inimicum est tenui: at prodest omnibus plenis,

    Cels. 1, 9:

    femina,

    Ov. A. A. 2, 661.— Comp.:

    tauros palea ac feno facere pleniores,

    Varr. R. R. 2, 5, 12.— Sup.:

    plenissimus quisque,

    Cels. 2, 1.—
    b.
    Of females, big, with child, pregnant (class.):

    et cum te gravidam et cum te pulchre plenam aspicio, gaudeo,

    Plaut. Am. 2, 2, 49:

    femina,

    Ov. M. 10, 469; Val. Fl. 1, 413:

    sus plena,

    Cic. Div. 1, 45, 101; cf.:

    Telluri plenae victima plena datur (preceded by gravida),

    Ov. F. 4, 634.—
    2.
    Filled, satisfied ( poet.), Ov. Am. 2, 6, 29:

    plenus cum languet amator,

    sated with reading, Hor. Ep. 1, 20, 8; cf.:

    illa bibit sitiens lector, mea pocula plenus,

    Ov. P. 3, 4, 55.—
    3.
    Full packed, laden; with abl.:

    quadrupedes pleni dominis armisque,

    Stat. Th. 4, 812:

    exercitus plenissimus praedā,

    Liv. 41, 28:

    crura thymo plenae (apes),

    Verg. G. 4, 181.— Absol.:

    vitis,

    Ov. Am. 2, 14, 23.—
    4.
    Entire, complete, full, whole:

    ut haberet ad praeturam gerendam plenum annum atque integrum,

    Cic. Mil. 9, 24:

    gaudia,

    id. Tusc. 5, 23, 67:

    numerus,

    id. Rep. 6, 12, 12:

    pleno aratro sulcare,

    with the whole plough sunk in the ground, Col. 2, 2, 25:

    sustineas ut onus, nitendum vertice pleno est, i. e. toto,

    Ov. P. 2, 7, 77:

    pleno gradu,

    at full pace, at storming pace, Liv. 4, 32.— Neutr. adverb.: in plenum, on the whole, generally (post-Aug.), Plin. 13, 4, 7, § 31; Sen. Ep. 91, 9.—
    5.
    Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud (class.):

    vox grandior et plenior,

    Cic. Brut. 84, 289:

    voce plenior,

    id. de Or. 1, 29, 132.—
    6.
    Of letters, syllables, words, full, at full length, not contracted, unabridged:

    pleniores syllabae,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    ut E plenissimum dicas,

    Cic. de Or. 3, 12, 46:

    siet plenum est, sit imminutum,

    id. Or. 47, 157:

    plenissima verba,

    Ov. M. 10, 290.—
    7.
    Of food and drink, strong, hearty, substantial:

    pleniores cibi,

    Cels. 3, 20:

    vinum,

    id. 1, 6.—
    8.
    Full, abundant, plentiful, much:

    non tam Siciliam, quam inanem offenderant, quam Verrem ipsum, qui plenus decesserat,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:

    urbes,

    id. Pis. 37, 91:

    pecunia,

    much money, id. Rosc. Am. 2, 6:

    mensa,

    Verg. A. 11, 738.— Comp.:

    serius potius ad nos, dum plenior,

    Cic. Fam. 7, 9, 2:

    tres uno die a te accepi litteras, unam brevem, duas pleniores,

    fuller, larger, id. ib. 11, 12, 1.— Sup.:

    plenissima villa,

    Hor. S. 1, 5, 50.—
    9.
    Of age, full, advanced, ripe, mature:

    jam plenis nubilis annis,

    marriageable, Verg. A. 7, 53:

    plenus vitā,

    Stat. S. 2, 2, 129:

    annis,

    full of years, that has reached extreme old age, Plin. Ep. 2, 1, 7:

    plenior annis,

    Val. Fl. 1, 376:

    annus vicesimus quintus coeptus pro pleno habetur,

    Dig. 50, 4, 8.—
    10.
    Law t. t.: pleno jure, with a complete legal title:

    proinde pleno jure incipit, id est et in bonis et ex jure Quiritium, tua res esse,

    Gai. Inst. 2, 41:

    pleno jure heres fieri,

    id. ib. 3, 85 al.—
    II.
    Trop., full, filled.
    A.
    In gen., with gen.: plenus fidei, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.):

    jejunitatis plenus,

    Plaut. Merc. 3, 3, 13:

    consili,

    Plaut. Ep. 1, 2, 49:

    viti probrique,

    id. Mil. 2, 5, 13:

    fraudis, sceleris, parricidi, perjuri,

    id. Rud. 3, 2, 37:

    offici,

    Cic. Att. 7, 4, 1:

    negoti,

    full of business, id. N. D. 1, 20, 54; Plaut. Ps. 1, 3, 146:

    irae,

    Liv. 3, 48:

    ingenii,

    Cic. Fl. 6, 15:

    laboris,

    Plin. 6, 19, 22, § 66:

    quae regio in terris nostri non plena laboris?

    is not full of our disaster? Verg. A. 1, 460.—With abl.:

    plenus sum exspectatione de Pompeio,

    full of expectation, Cic. Att. 3, 14, 1:

    laetitiā,

    Caes. B. C. 1, 74:

    humanitate,

    Plin. Ep. 1, 10, 2; 2, 1, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    Complete, finished, ample, copious (class.):

    orator plenus atque perfectus,

    Cic. de Or. 1, 13, 59:

    plenior, opp. to jejunior,

    id. ib. 3, 4, 16:

    oratio plenior,

    id. Off. 1, 1, 2:

    pleniora scribere,

    Caes. B. C. 1, 53.—
    2.
    Full of, abounding or rich in any thing:

    plenum bonarum rerum oppidum,

    Plaut. Pers. 4, 2, 38:

    quis plenior inimicorum fuit C. Mario?

    Cic. Prov. Cons. 8, 19: pleniore ore laudare, with fuller mouth, i. e. more heartily, id. Off. 1, 18, 61.—Hence, adv.: plēnē.
    1.
    Lit., full (post-Aug.):

    vasa plene infundere,

    Plin. 14, 22, 28, § 139.—
    2.
    Trop., fully, wholly, completely, thorougnly, largely (class.):

    plene cumulateque aliquid perficere,

    Cic. Div. 2, 1:

    plene perfectae munitiones,

    Caes. B. G. 3, 3:

    aliquid vitare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13:

    plene sapientes homines,

    id. Off. 1, 15:

    praestare aliquid,

    perfectly, Hor. Ep. 1, 11, 14.— Comp.:

    plenius facere aliquid,

    Ov. P. 2, 11, 20:

    alere,

    Quint. 2, 2, 8.— Sup.:

    quamvis illud plenissime, hoc restrictissime feceris,

    Plin. Ep. 5, 8, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > plenum

  • 14 plenus

    plēnus, a, um, adj. [from the root ple-; Sanscr. prā-, to fill; Gr. pla- in pimplêmi, plêthô; Lat. plerus, plebs, populus, etc.; whence compleo, expleo, suppleo], full, filled with any thing (class.; cf.: refertus, oppletus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., with gen.:

    rimarum,

    Ter. Eun. 1, 2, 25:

    corpus suci,

    id. ib. 2, 3, 27:

    Gallia est plena civium Romanorum,

    Cic. Font. 1, 11:

    domus plena caelati argenti,

    id. Verr. 2, 2, 14. §

    35: vini, somni,

    id. Red. in Sen. 6, 13: [p. 1387] stellarum, id. Rep. 6, 11, 11.—With abl.:

    plena domus ornamentis,

    Cic. Verr. 2, 4, 57, § 126:

    vita plena et conferta voluptatibus,

    id. Sest. 10, 23:

    plenum pueris gymnasium,

    Quint. 2, 8, 3.— Absol.:

    auditorium,

    Quint. 2, 11, 3:

    plenissimis velis navigare,

    with swelling sails, Cic. Dom. 10, 24.—As subst.: plēnum, i, n., space occupied by matter, a plenum, Cic. Ac. 2, 37, 118.—Adverb.: ad plenum, to repletion, copiously, abundantly ( poet.), Verg. G. 2, 244:

    hic tibi copia Manabit ad plenum benigno Ruris honorum opulenta cornu,

    Hor. C. 1, 17, 15; so Veg. 2, 9:

    philosophiae scientiam ad plenum adeptus,

    Eutr. 8, 10.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent (class.):

    pleni enective simus,

    Cic. Div. 2, 69, 142:

    vulpecula pleno corpore,

    Hor. Ep. 1, 7, 31:

    frigus inimicum est tenui: at prodest omnibus plenis,

    Cels. 1, 9:

    femina,

    Ov. A. A. 2, 661.— Comp.:

    tauros palea ac feno facere pleniores,

    Varr. R. R. 2, 5, 12.— Sup.:

    plenissimus quisque,

    Cels. 2, 1.—
    b.
    Of females, big, with child, pregnant (class.):

    et cum te gravidam et cum te pulchre plenam aspicio, gaudeo,

    Plaut. Am. 2, 2, 49:

    femina,

    Ov. M. 10, 469; Val. Fl. 1, 413:

    sus plena,

    Cic. Div. 1, 45, 101; cf.:

    Telluri plenae victima plena datur (preceded by gravida),

    Ov. F. 4, 634.—
    2.
    Filled, satisfied ( poet.), Ov. Am. 2, 6, 29:

    plenus cum languet amator,

    sated with reading, Hor. Ep. 1, 20, 8; cf.:

    illa bibit sitiens lector, mea pocula plenus,

    Ov. P. 3, 4, 55.—
    3.
    Full packed, laden; with abl.:

    quadrupedes pleni dominis armisque,

    Stat. Th. 4, 812:

    exercitus plenissimus praedā,

    Liv. 41, 28:

    crura thymo plenae (apes),

    Verg. G. 4, 181.— Absol.:

    vitis,

    Ov. Am. 2, 14, 23.—
    4.
    Entire, complete, full, whole:

    ut haberet ad praeturam gerendam plenum annum atque integrum,

    Cic. Mil. 9, 24:

    gaudia,

    id. Tusc. 5, 23, 67:

    numerus,

    id. Rep. 6, 12, 12:

    pleno aratro sulcare,

    with the whole plough sunk in the ground, Col. 2, 2, 25:

    sustineas ut onus, nitendum vertice pleno est, i. e. toto,

    Ov. P. 2, 7, 77:

    pleno gradu,

    at full pace, at storming pace, Liv. 4, 32.— Neutr. adverb.: in plenum, on the whole, generally (post-Aug.), Plin. 13, 4, 7, § 31; Sen. Ep. 91, 9.—
    5.
    Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud (class.):

    vox grandior et plenior,

    Cic. Brut. 84, 289:

    voce plenior,

    id. de Or. 1, 29, 132.—
    6.
    Of letters, syllables, words, full, at full length, not contracted, unabridged:

    pleniores syllabae,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    ut E plenissimum dicas,

    Cic. de Or. 3, 12, 46:

    siet plenum est, sit imminutum,

    id. Or. 47, 157:

    plenissima verba,

    Ov. M. 10, 290.—
    7.
    Of food and drink, strong, hearty, substantial:

    pleniores cibi,

    Cels. 3, 20:

    vinum,

    id. 1, 6.—
    8.
    Full, abundant, plentiful, much:

    non tam Siciliam, quam inanem offenderant, quam Verrem ipsum, qui plenus decesserat,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:

    urbes,

    id. Pis. 37, 91:

    pecunia,

    much money, id. Rosc. Am. 2, 6:

    mensa,

    Verg. A. 11, 738.— Comp.:

    serius potius ad nos, dum plenior,

    Cic. Fam. 7, 9, 2:

    tres uno die a te accepi litteras, unam brevem, duas pleniores,

    fuller, larger, id. ib. 11, 12, 1.— Sup.:

    plenissima villa,

    Hor. S. 1, 5, 50.—
    9.
    Of age, full, advanced, ripe, mature:

    jam plenis nubilis annis,

    marriageable, Verg. A. 7, 53:

    plenus vitā,

    Stat. S. 2, 2, 129:

    annis,

    full of years, that has reached extreme old age, Plin. Ep. 2, 1, 7:

    plenior annis,

    Val. Fl. 1, 376:

    annus vicesimus quintus coeptus pro pleno habetur,

    Dig. 50, 4, 8.—
    10.
    Law t. t.: pleno jure, with a complete legal title:

    proinde pleno jure incipit, id est et in bonis et ex jure Quiritium, tua res esse,

    Gai. Inst. 2, 41:

    pleno jure heres fieri,

    id. ib. 3, 85 al.—
    II.
    Trop., full, filled.
    A.
    In gen., with gen.: plenus fidei, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.):

    jejunitatis plenus,

    Plaut. Merc. 3, 3, 13:

    consili,

    Plaut. Ep. 1, 2, 49:

    viti probrique,

    id. Mil. 2, 5, 13:

    fraudis, sceleris, parricidi, perjuri,

    id. Rud. 3, 2, 37:

    offici,

    Cic. Att. 7, 4, 1:

    negoti,

    full of business, id. N. D. 1, 20, 54; Plaut. Ps. 1, 3, 146:

    irae,

    Liv. 3, 48:

    ingenii,

    Cic. Fl. 6, 15:

    laboris,

    Plin. 6, 19, 22, § 66:

    quae regio in terris nostri non plena laboris?

    is not full of our disaster? Verg. A. 1, 460.—With abl.:

    plenus sum exspectatione de Pompeio,

    full of expectation, Cic. Att. 3, 14, 1:

    laetitiā,

    Caes. B. C. 1, 74:

    humanitate,

    Plin. Ep. 1, 10, 2; 2, 1, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    Complete, finished, ample, copious (class.):

    orator plenus atque perfectus,

    Cic. de Or. 1, 13, 59:

    plenior, opp. to jejunior,

    id. ib. 3, 4, 16:

    oratio plenior,

    id. Off. 1, 1, 2:

    pleniora scribere,

    Caes. B. C. 1, 53.—
    2.
    Full of, abounding or rich in any thing:

    plenum bonarum rerum oppidum,

    Plaut. Pers. 4, 2, 38:

    quis plenior inimicorum fuit C. Mario?

    Cic. Prov. Cons. 8, 19: pleniore ore laudare, with fuller mouth, i. e. more heartily, id. Off. 1, 18, 61.—Hence, adv.: plēnē.
    1.
    Lit., full (post-Aug.):

    vasa plene infundere,

    Plin. 14, 22, 28, § 139.—
    2.
    Trop., fully, wholly, completely, thorougnly, largely (class.):

    plene cumulateque aliquid perficere,

    Cic. Div. 2, 1:

    plene perfectae munitiones,

    Caes. B. G. 3, 3:

    aliquid vitare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13:

    plene sapientes homines,

    id. Off. 1, 15:

    praestare aliquid,

    perfectly, Hor. Ep. 1, 11, 14.— Comp.:

    plenius facere aliquid,

    Ov. P. 2, 11, 20:

    alere,

    Quint. 2, 2, 8.— Sup.:

    quamvis illud plenissime, hoc restrictissime feceris,

    Plin. Ep. 5, 8, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > plenus

  • 15 repleo

    rē̆-plĕo, ēvi, ētum (contr. form replesti, Stat. S. 3, 1, 92:

    replerat,

    Lucr. 6, 1270), 2, v. a.
    I.
    To fill again, refill; to fill up, replenish, complete, etc.
    A.
    Lit. (class.): [p. 1570] exhaustas domos, Cic. Prov. Cons. 2, 4:

    exhaustum aerarium,

    Plin. Pan. 55, 5:

    consumpta,

    to supply, make up for, Cic. Mur. 25, 50:

    exercitum,

    to fill up the number of, Liv. 24, 42; cf.:

    castra, tribus ex his,

    Plin. Pan. 28, 5:

    scrobes terrā,

    Verg. G. 2, 235:

    fossam humo,

    Ov. F. 4, 823:

    vulnera,

    i. e. to fill up again with flesh, Plin. 34, 15, 46, § 155:

    alopecias,

    id. 20, 23, 99, § 263.— Absol.:

    cinis purgat, conglutinat, replet, adstringit,

    Plin. 23, 7, 63, § 124:

    veteremque exire cruorem Passa, replet sucis (corpus),

    Ov. M. 7, 287. —

    Mid.: quoties haustum cratera repleri vident,

    filled again, Ov. M. 8, 680.—
    B.
    Trop., to supply, make up for, complete (rare):

    quod voci deerat, plangore replebam,

    Ov. H. 10, 37; cf.:

    repletur ex lege, quod sententiae judicis deëst,

    Dig. 42, 1, 4, § 5: quae (in oratione) replenda vel deicienda sunt, to be filled out, supplied (shortly before, adicere, detrahere), Quint. 10, 4, 1:

    pectora bello Exanimata reple,

    i. e. strengthen again, reinvigorate, reanimate, Stat. Th. 4, 760.—
    II.
    (With the idea of the verb predominating.) In gen., to fill up, make full, to fill (freq. in the poets and in post-Aug. prose).
    A.
    Lit.: navibus explebant sese terrasque replebant, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 Vahl.):

    delubra corporibus,

    Lucr. 6, 1272; cf.:

    campos strage hominum,

    Liv. 9, 40 Drak.:

    sanguine venas,

    Ov. M. 7, 334:

    flore sinus,

    id. F. 4, 432:

    lagenam vino,

    Mart. 7, 20, 19:

    galeas et sinus conchis,

    Suet. Calig. 46:

    corpora carne,

    to fill, satisfy, satiate, Ov. M. 12, 155; cf.:

    se escā,

    Phaedr. 2, 4, 19:

    se cibo,

    Col. 9, 13, 2; Petr. 96; 111:

    virginem,

    to get with child, Just. 13, 7, 7; cf.

    equas,

    Pall. Mart. 13, 1:

    orbem (luna),

    to fill, Ov. F. 3, 121; cf.

    numerum,

    to complete, Lucr. 2, 535:

    summam,

    Manil. 2, 719:

    pretium redemptionis,

    to make up, Dig. 40, 1, 4, § 10:

    foramen auris repletum,

    stopped up, Lucr. 5, 814.— Poet.:

    femina, quom peperit, dulci repletur lacte,

    becomes filled, Lucr. 5, 814:

    (Etesiae) undas replent,

    swell up, id. 6, 718:

    tu, largitor opum, juvenem replesti Parthenopen (i. e. exornasti),

    Stat. S. 3, 1, 92.—
    B.
    Trop.:

    nemora ac montes gemitu,

    Lucr. 5, 992; so Verg. A. 2, 679; Ov. M. 1, 338; 3, 239:

    populos sermone,

    Verg. A. 4, 189:

    Pontum rumore,

    Ov. P. 4, 4, 19:

    aures,

    Plaut. Rud. 4, 6, 22:

    vias oculorum luce,

    Lucr. 4, 319; cf. id. 4, 378:

    naumachiae spectaculis animos oculosque populi Romani,

    Vell. 2, 100, 2; cf.: patriam laetitiā id. 2, 103, 1:

    eruditione varia repletus est,

    Suet. Aug. 89:

    fabulis omnis scaenas,

    Just. 11, 3, 11.—

    Esp. freq. in eccl. Lat.: replere aliquem spiritu intellegentiae,

    Vulg. Ecclus. 39, 8:

    amaritudinibus,

    id. Thren. 3, 15:

    insipientia,

    id. Luc. 6, 11:

    gaudio,

    id. Rom. 15, 13:

    replevi Evangelium,

    I have thoroughly disseminated the Gospel, id. ib. 15, 19.—

    Mid.: repleri justā juris civilis scientiā,

    Cic. de Or. 1, 42, 191.— Hence, rē̆plētus, a, um, P. a. (acc. to II.), filled full (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    referto foro repletisque omnibus templis,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44; so,

    Curia,

    Suet. Dom. 23:

    amnes,

    Verg. A. 5, 806:

    paulatim gracilitas crurum,

    Suet. Calig. 3. —
    (β).
    With abl.: amphorae argento, C. Gracch. ap. Gell. 15, 12 fin.:

    cornu pomis,

    Ov. M. 9, 87:

    insula silvis,

    Plin. 12, 10, 21, § 38:

    cauda pavonis luce,

    Lucr. 2, 806:

    exercitus iis rebus (sc. frumento et pecoris copiā),

    abundantly provided, Caes. B. G. 7, 56 fin.:

    repletus epulis,

    Claud. Fesc. 16. —
    (γ).
    With gen.:

    repletae semitae puerorum et mulierum,

    Liv. 6, 25, 9 Drak.—
    2.
    Trop., with abl.:

    (terra) trepido terrore,

    Lucr. 5, 40:

    quaeque asperitate,

    id. 4, 626:

    genus antiquom pietate,

    id. 2, 1170:

    vates deo,

    Capitol. Macr. 3: curantis eādem vi morbi repletos traherent, infected (cf. impleo and anapimplamenoi, Thuc. 2, 51, 4), Liv. 25, 26, 8:

    vita,

    i. e. long enough, Luc. 3, 242:

    vox repleta,

    full, Stat. Th. 2, 625:

    repleti his voluptatibus,

    Petr. 30, 5.— Comp., sup., and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > repleo

  • 16 absolutio

    absŏlūtĭo, ōnis, f. [absolvo] [st1]1 [-] acquittement.    - Cic. Clu. 74 ; Font. 36 ; Cat. 3, 9.    - absolutio majestatis, Cic. Fam. 3, 11, 1: acquittement sur le chef de lèse-majesté. [st1]2 [-] acquittement d'une dette, décharge, quittance.    - Dig. 46, 4, 1. [st1]3 [-] achèvement, perfection.    - Cic. de Or. 1, 130 ; Br. 137 ; Fin. 5, 38. [st1]4 [-] rhét. exactitude [revue complète des genres relatifs à une cause].    - Cic. Inv. 1, 32.
    * * *
    absŏlūtĭo, ōnis, f. [absolvo] [st1]1 [-] acquittement.    - Cic. Clu. 74 ; Font. 36 ; Cat. 3, 9.    - absolutio majestatis, Cic. Fam. 3, 11, 1: acquittement sur le chef de lèse-majesté. [st1]2 [-] acquittement d'une dette, décharge, quittance.    - Dig. 46, 4, 1. [st1]3 [-] achèvement, perfection.    - Cic. de Or. 1, 130 ; Br. 137 ; Fin. 5, 38. [st1]4 [-] rhét. exactitude [revue complète des genres relatifs à une cause].    - Cic. Inv. 1, 32.
    * * *
        Absolutio, Verbale. Cic. Perfection.
    \
        Absolutio, ad crimen relatum. Cic. Delivrance, Absolution.
    \
        Esse absolutioni. Tacit. Faire pour absouldre celuy qui est accusé, Servir à l'absolution.

    Dictionarium latinogallicum > absolutio

  • 17 absolutus

    absŏlūtus, a, um [st1]1 [-] part. passé de absolvo. [st1]2 [-] part.-adj. a - achevé, parfait.    - Cic. Off. 3, 14 ; de Or. 3, 84 ; Or. 17 ; 182 ; Nat. 2, 34.    - opus inchoatum, prope tamen absolutum, Cic. Off. 3, 7: oeuvre commencée et qui pourtant touche à sa fin. b - complet, qui forme par soi-même un tout.    - Cic. Inv. 1, 17 ; Part. 94 11.    - gram. nomen absolutum, Prisc. 2, 59, 24: nom qui a un sens complet par lui-même.    - verbum absolutum: verbe pris absolument [sans complém. d'aucune sorte]. --- Prisc. 2, 375, 10.    - ou verbum absolutum: qui exprime l'action complète [opp. à inchoatif, itératif ]. --- Diom. 1, 343, 29.    - adjectivum, participium absolutum, Serv. En. 2, 26: adjectif, participe employé seul, sans substantif.    - [en parl. du positif des adj. et adv. (opp. à compar., superl.)]: Quint. 9, 13, 19; Gell. 5, 21, 13; Prisc.; Diom.    - [en parl. du parfait dans les verbes]: Capel. 3, 314; Char., Diom.    - absolutior, Plin. 33, 66, etc.; Plin. Ep. 3, 106.    - absolutissimus, Tim. 12; Her. 2, 28; Plin. Ep. 1, 20, 10, etc.
    * * *
    absŏlūtus, a, um [st1]1 [-] part. passé de absolvo. [st1]2 [-] part.-adj. a - achevé, parfait.    - Cic. Off. 3, 14 ; de Or. 3, 84 ; Or. 17 ; 182 ; Nat. 2, 34.    - opus inchoatum, prope tamen absolutum, Cic. Off. 3, 7: oeuvre commencée et qui pourtant touche à sa fin. b - complet, qui forme par soi-même un tout.    - Cic. Inv. 1, 17 ; Part. 94 11.    - gram. nomen absolutum, Prisc. 2, 59, 24: nom qui a un sens complet par lui-même.    - verbum absolutum: verbe pris absolument [sans complém. d'aucune sorte]. --- Prisc. 2, 375, 10.    - ou verbum absolutum: qui exprime l'action complète [opp. à inchoatif, itératif ]. --- Diom. 1, 343, 29.    - adjectivum, participium absolutum, Serv. En. 2, 26: adjectif, participe employé seul, sans substantif.    - [en parl. du positif des adj. et adv. (opp. à compar., superl.)]: Quint. 9, 13, 19; Gell. 5, 21, 13; Prisc.; Diom.    - [en parl. du parfait dans les verbes]: Capel. 3, 314; Char., Diom.    - absolutior, Plin. 33, 66, etc.; Plin. Ep. 3, 106.    - absolutissimus, Tim. 12; Her. 2, 28; Plin. Ep. 1, 20, 10, etc.
    * * *
    I.
        Absolutus, pen. prod. Participium. Plin. Absouls.
    \
        Vinculis absolutus. Tacit. Delivré de prison, Desprisonné.
    II.
        Absolutus, Nomen ex participio. Cic. Parfaict, Consommé, Accompli, Où il n'y a que redire, Absolut.
    \
        Numeris omnibus absolutus, Vide NVMERVS. Parfaict de touts poincts, Accompli.

    Dictionarium latinogallicum > absolutus

  • 18 abusus

    [st1]1 [-] ăbūsus, a, um: part. passé de abutor. [st2]1 [-] qui a usé pleinement, qui a abusé. [st2]2 [-] sens passif: usé, employé. [st1]2 [-] ăbūsŭs, ūs, m.: consommation complète, mauvais usage, abus, gaspillage. --- Cic. Top. 17.
    * * *
    [st1]1 [-] ăbūsus, a, um: part. passé de abutor. [st2]1 [-] qui a usé pleinement, qui a abusé. [st2]2 [-] sens passif: usé, employé. [st1]2 [-] ăbūsŭs, ūs, m.: consommation complète, mauvais usage, abus, gaspillage. --- Cic. Top. 17.
    * * *
        Abusus, huius abusus, pen. prod. m. g. Cic. Degast, Mauvais gouvernement de biens, Abus.

    Dictionarium latinogallicum > abusus

  • 19 adorea

    ădōrĕa (ădōrĭa), ae, f. (s.-ent. donātĭo) [st2]1 [-] récompense en blé (donnée aux soldats). [st2]2 [-] par ext.: gloire militaire, renommée, victoire.    - adorea plena, Apul.: gloire complète.
    * * *
    ădōrĕa (ădōrĭa), ae, f. (s.-ent. donātĭo) [st2]1 [-] récompense en blé (donnée aux soldats). [st2]2 [-] par ext.: gloire militaire, renommée, victoire.    - adorea plena, Apul.: gloire complète.
    * * *
        Adorea, adoreae, pen. cor. Plin. Gloire, Honneur.

    Dictionarium latinogallicum > adorea

  • 20 coeo

    coĕo, īre, ĭī (qqf. īvī), ĭtum - intr. - [st2]1 [-] (en parl. des pers.) aller ensemble, se réunir, se rencontrer. [st2]2 [-] s'accorder, se joindre, s’unir, faire alliance, s'allier, se liguer, convenir de. [st2]3 [-] combattre, en venir aux mains. [st2]4 [-] s'unir, s'accoupler. [st2]5 [-] se rapprocher, faire corps, se condenser, se réunir (en parl. de ch.).    - coire in Piraeum, Cic. Att. 7, 3, 10 se rencontrer au Pirée.    - coire in regiam, Curt. 6, 8, 17: se rassembler dans le palais.    - in cujus templo coiretur, Suet. Aug. 35: dans le temple duquel on se réunissait.    - vix nobis verba coiere decem, Prop. 3 (4), 15, 8: à peine nous sommes-nous dit quatre mots.    - coire inter se, Vell.: se rencontrer.    - reliqui (milites) coeunt inter se, Caes. BC. 1, 75: les autres se réunissent.    - coiere in formam justi exercitûs, Vell. 2, 61, 2: de leur réunion se forma une armée complète.    - coire inter se, Virg.: se rencontrer les armes à la main.    - ut coeat par pari, Hor. Ep. 1, 5, 25: que les convives soient assortis.    - coire in unum, Liv.: se rallier, se former en peloton.    - coire matrimonio (coire in matrimonium): Dig.: se marier.    - coire societatem cum aliquo: conclure une alliance avec qqn.    - societas coitur, Cic.: une association se forme.    - coimus ut... Ter.: nous convenons de...    - coire cum alienâ uxore, Quint. 7, 3, 10: avoir un commerce charnel avec la femme d'un autre.    - coire alicui, Ov.: avoir des relations intimes avec qqn.    - sic et aves coeunt, Ov. M. 9, 733: c'est ainsi également que s'accouplent les oiseaux.    - coeant in foedera dextrae, Virg. En. 11, 292: que vos mains s'unissent pour la paix.    - cum hoc tu coire ausus es ut...: tu as osé te liguer avec cet homme pour...    - coit formidine sanguis, Virg. En. 3, 30: la frayeur glace le sang.    - lac coit, Varr.: le lait se caille.    - bitumen in densitatem coit, Plin. 35, 15, 51, § 178: le bitume se condense.    - male sarta gratia nequicquam coit, Hor. Ep. 1, 3, 32: la réconciliation est difficile.
    * * *
    coĕo, īre, ĭī (qqf. īvī), ĭtum - intr. - [st2]1 [-] (en parl. des pers.) aller ensemble, se réunir, se rencontrer. [st2]2 [-] s'accorder, se joindre, s’unir, faire alliance, s'allier, se liguer, convenir de. [st2]3 [-] combattre, en venir aux mains. [st2]4 [-] s'unir, s'accoupler. [st2]5 [-] se rapprocher, faire corps, se condenser, se réunir (en parl. de ch.).    - coire in Piraeum, Cic. Att. 7, 3, 10 se rencontrer au Pirée.    - coire in regiam, Curt. 6, 8, 17: se rassembler dans le palais.    - in cujus templo coiretur, Suet. Aug. 35: dans le temple duquel on se réunissait.    - vix nobis verba coiere decem, Prop. 3 (4), 15, 8: à peine nous sommes-nous dit quatre mots.    - coire inter se, Vell.: se rencontrer.    - reliqui (milites) coeunt inter se, Caes. BC. 1, 75: les autres se réunissent.    - coiere in formam justi exercitûs, Vell. 2, 61, 2: de leur réunion se forma une armée complète.    - coire inter se, Virg.: se rencontrer les armes à la main.    - ut coeat par pari, Hor. Ep. 1, 5, 25: que les convives soient assortis.    - coire in unum, Liv.: se rallier, se former en peloton.    - coire matrimonio (coire in matrimonium): Dig.: se marier.    - coire societatem cum aliquo: conclure une alliance avec qqn.    - societas coitur, Cic.: une association se forme.    - coimus ut... Ter.: nous convenons de...    - coire cum alienâ uxore, Quint. 7, 3, 10: avoir un commerce charnel avec la femme d'un autre.    - coire alicui, Ov.: avoir des relations intimes avec qqn.    - sic et aves coeunt, Ov. M. 9, 733: c'est ainsi également que s'accouplent les oiseaux.    - coeant in foedera dextrae, Virg. En. 11, 292: que vos mains s'unissent pour la paix.    - cum hoc tu coire ausus es ut...: tu as osé te liguer avec cet homme pour...    - coit formidine sanguis, Virg. En. 3, 30: la frayeur glace le sang.    - lac coit, Varr.: le lait se caille.    - bitumen in densitatem coit, Plin. 35, 15, 51, § 178: le bitume se condense.    - male sarta gratia nequicquam coit, Hor. Ep. 1, 3, 32: la réconciliation est difficile.
    * * *
        Coeo, cois, coiui, pen. prod. coitum, pen. corr. coire. Terent. S'assembler ensemble, Convenir.
    \
        Immitia placidis coeunt. Horatius. Les sauvages et cruels s'assemblent et se joignent avec les domestiques et paisibles.
    \
        Milia crabronum coeunt. Ouid. S'assemblent.
    \
        Par paricoeat, iungaturque. Horat. Chascun se joigne avec son pareil.
    \
        Coit pus. Cels. La matiere de l'apostume et la boue s'assemble.
    \
        Coit gelidus formidine sanguis. Virgil. Le sang se reserre.
    \
        Coeunt verba. Propert. On parle ensemble, les uns avec les autres.
    \
        Cornua lunae coeunt. Ouid. La lune se fait pleine.
    \
        Cornua praelonga bisulcis dentata forcipibus, in cacumine quum libuit ad morsum coeuntibus. Plin. Se reserrans pour mordre.
    \
        Coire, pro Glutinari. Celsus. Arteria incisa, neque coit, neque sanescit. Ne se reprend point, ne se rejoinct point.
    \
        Cicatrix coit. Plaut. La playe se reprend et referme, Se reunist, Se rejoinct.
    \
        Coire in densitatem. Plin. S'espessir en se prenant ensemble.
    \
        Coire in membra. Propert. Se muer et transformer en membres.
    \
        Facies in monstrum coit. Seneca. Se tourne et convertist.
    \
        Gratia non coit. Horat. L'amitie ne se rejoinct point, ne reunist.
    \
        Coire cum aliquo. Cic. S'accorder avec aucun, Se joindre, Se unir, S'allier, S'associer.
    \
        Coire in foedera. Virgil. Faire appointement et alliance, ou traicté de paix ensemble.
    \
        Societatem cum aliquo coire. Cic. S'associer avec aucun.
    \
        Societatem ad emendum coire. Papinianus. Aut, Ad rem aliquam. Martianus. Faire complot pour, etc.
    \
        Societatem alicuius rei coire cum aliquo. Cic. S'associer et accompaigner avec aucun pour quelque affaire.
    \
        Coire et congredi dicuntur milites. Choquer, Donner le choq, Combatre.
    \
        Sine more et arte coire. Stat. S'entrechoquer et assaillir à l'estourdi, sans ordre et art militaire.
    \
        Societas coitur. Cic. L'association se fait.
    \
        Coire, de re Venerea etiam dicitur. Plin. Avoir compaignie charnelle avec une femme.
    \
        Coire in accusationem alicuius: quod etiam Subscribere alicuius accusationi dicitur. Iuriscons. Faire complot, et secrette conspiration pour accuser aucun à tort.
    \
        Coire in lites. Plin. iunior. Faire complot pour tenir quelcun en procez à tort, Faire une menee.
    \
        De bonis alicuius coire. Cic. Pour le priver de tous ses biens.

    Dictionarium latinogallicum > coeo

См. также в других словарях:

  • Complete Me — Studio album by Frankmusik Released 31 July 2009 ( …   Wikipedia

  • complete — I (all embracing) adjective absolute all, all comprehending, all comprehensive, all covering, all inclusive, all pervading, all sufficing, blanket, broad based, capacious, comprehensive, consummate, developed, encyclopedic, entire, exhaustive,… …   Law dictionary

  • Complete Me — Álbum de estudio de Frankmusik Publicación 3 de agosto de 2009 Género(s) Electropop, Synthpop, Dance pop, Electrónica Duración 45:23 …   Wikipedia Español

  • complete — [kəm plēt′] adj. [ME & OFr complet < L completus, pp. of complere, to fill up, complete < com , intens. + plere, to fill: see FULL1] 1. lacking no component part; full; whole; entire 2. brought to a conclusion; ended; finished 3. thorough;… …   English World dictionary

  • Complete II — Compilation album by X Japan Released October 1, 2005 Genre Heavy metal, speed metal, progressive metal, symphonic metal …   Wikipedia

  • Complete — Com*plete (k[o^]m*pl[=e]t ), a. [L. completus, p. p. of complere to fill up; com + plere to fill. See {Full}, a., and cf. {Comply}, {Compline}.] 1. Filled up; with no part or element lacking; free from deficiency; entire; perfect; consummate.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Complete — Com*plete , v. t. [imp. & p. p. {Completed}; p. pr. & vb. n. {Completing}.] To bring to a state in which there is no deficiency; to perfect; to consummate; to accomplish; to fulfill; to finish; as, to complete a task, or a poem; to complete a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • complete — [adj1] total, not lacking all, entire, exhaustive, faultless, full, full dress, gross, hook line and sinker*, imperforate, intact, integral, integrated, lock stock and barrel*, organic, outright, plenary, replete, the works*, thorough,… …   New thesaurus

  • complete — ► ADJECTIVE 1) having all the necessary or appropriate parts; entire. 2) having run its full course; finished. 3) to the greatest extent or degree; total. 4) skilled at every aspect of an activity: the complete footballer. 5) (complete with)… …   English terms dictionary

  • complété — complété, ée (kon plé té, tée) part. passé. Un recueil complété à grand peine …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • complete — (adj.) late 14c., from O.Fr. complet full, or directly from L. completus, pp. of complere to fill up, complete the number of (a legion, etc.), transferred to to fill, to fulfill, to finish (a task), from com , intensive prefix (see COM (Cf. com… …   Etymology dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»