Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

(of+people)

  • 1 fólk, manneskjur

    Íslensk-ensk orðabók > fólk, manneskjur

  • 2 manneskjur, fólk

    Íslensk-ensk orðabók > manneskjur, fólk

  • 3 òjóî, òjóîflokkur

    Íslensk-ensk orðabók > òjóî, òjóîflokkur

  • 4 DRÓTT

    f.
    1) household, people; dyggvar dróttir, good, upright people; öll drótt, all people;
    2) the host of the king’s men, bodyguard of a king (dróttinn).
    * * *
    f.
    I. the sill or beam above a door, also a door-post (dyra-drótt).
    II. household, people, Vþm. 24, (inn-drótt, sal-drótt, Lex. Poët.); dyggvar dróttir, good, trusty people, Vsp. 63; dverga d., the dwarf-people, 9; d. Írskrar þjóðar, the Irish people; Engla d., English persons, etc., Lex. Poët.; öll drótt, all people, Hkv. 2. 48: twenty people make a drótt, Edda 108.
    2. esp. the king’s body-guard; cp. Goth. ga-drauhts, by which word Ulf. renders the Gr. στρατιώτης (drjûgan, pret. drauh = στρατεύειν); A. S. dright; the Scandinavian drótt thus answers to the comitatus of Tacitus, Germ. ch. 13, 14, in the Saga time called ‘hirð.’ Drótt is obsolete in prose, but occurs in Hkr. Yngl. S. ch. 20,—áðr vóru þeir (viz. the kings) dróttnar kallaðir, en konur þeirra dróttningar, en drótt hirðsveitin: poët., víg-drótt, her-d., fólk-d., hjálm-d., etc., warriors.
    III. a fem. pr. name, Yngl. S. ch. 20; cp. drós.

    Íslensk-ensk orðabók > DRÓTT

  • 5 FÓLK

    * * *
    n.
    1) folk, people;
    4) host;
    5) battle (poet.).
    * * *
    n., prop. folk with a short vowel, cp. fylki; [A. S. folc; Engl. folk; Germ. volk: Dan. and Swed. folk]:—folk, people: skjótt fjölgaðisk fólkit, Grett. 88:— people indefinitely, til at hræða fólk, to frighten folk, Bs. i. 764: curiously Icel. say, kvenn-fólk (as in Engl.). woman-folk; but karl-fólk never, only karl-menn.
    2. in Icel. chiefly the people of a household, community, or the like; kirkju-fólk, the church-folk, i. e. people assembled in church; boðs-fólk, the guests at a banquet; sóknar-fólk, the parish folk; heimilis-fólk, house-folk, the people of a household; allt fólkið á bænum, all the folk; vinnu-fólk, servant-folk; grasa-fólk, people gathering fell-moss; meðal annars fólksins, Nj. 66, v. l.; Njáll gékk inn ok mælti víð fólkit, 200; mik ok fólk mitt skortir aldri mat, Band. 13; hott, hott og hæt hér sé Guð í bæ, sælt fólkið allt, Stef. Ól.; fæddi varla búféit fólkit, Ísl. ii. 68; var eigi fólk upp staðit, Hrafn. 20; this sense is to the present day very common in Icel.; while the Germ. sense of people, nation (Dan. folket) is strange to Icel.; even lands-fólk is rare, better lands-menn.
    3. kinsfolk; hans fólk ok foreldismenn, his ‘folk’ and forefathers, Stj. 139; allt yðart f., Karl. 328: so Icel. say, vera af góðu fólki kominn, to come of good folk, be well born.
    II. a host = fylking, and hence battle, but only in old poets, cp. Edda 108; fjórtán fólk, fourteen divisions, troops, Hkv. 1. 49; ok í fólk um skaut, Vsp. 28; ef ek sék flein í fólki vaða, Hm. 151; þótt í fólk komi, 159; í fólk, in battle, Ýt. 10; fara með fólkum, to wage war, Gm. 48; öndvert fólk, the van of the host, Fas. i. 46 (in a verse); and in many compds: adj. a valiant man ii called fólk-bráðr, -djarfr, -eflandi, -glaðr, -harðr, -prúðr, -rakkr, -reifr, -skár, -snarr, -sterkr, -þorinn, etc.: weapons, folk-hamla, -naðra, -skíð, -svell, -vápn, -vöndr: armour, fólk-tjald, -veggr: a warrior, fólk-baldr, -mýgir, -nárungar, -rögnir, -stjóri, -stuðill, -stýrir, -valdr, -vörðr: the battle, fólk-roð, -víg, Vsp. 28: in prose rarely, and only in poët. phrases, fólk-bardagi, a, m. a great battle, battle of hosts; and fólk-orrusta, f. id., Flov. 40, Orkn. 94; fólk-land, n. = fylki, Hkr. i. 209, paraphrase from the Vellekla; fólk-vápn, n. pl. (vide above), weapons, N. G. L. i. 101: metaph., Fms. iii. 167.

    Íslensk-ensk orðabók > FÓLK

  • 6 HERR

    (gen. hers, older herjar), m.
    1) crowd, great number (fylgdi oss h manna); með her manns, with a host of men; úvígar herr, overwhelming host;
    2) army, troops (on land and sea). Cf. ‘allsherjar-’.
    * * *
    m., old gen. herjar, pl. herjar, herja, herjum; later gen. hers, dropping the characteristic j and without pl.; the old form however often occurs in ancient poets, herjar, Hkr. i. 343 (in a verse), Fms. xi. 311 (in a verse), Fas. ii. 38 (in a verse); eins herjar, Hm. 72; as also, allt herjar, Hom. 39; herjum, in herjum-kunnr. famous, Háttat. R.; in prose the old j has been preserved in alls-herjar, Fms. v. 106, see pp. 16, 17; the pl. - jar occurs in Ein-herjar, see p. 121: in compd pr. names with initial vowel, Herj-ólfr (A. S. Herewulf), Herjan; [Goth. harjis, by which Ulf. renders λεγεών, Luke viii. 30, and στρατιά, ii. 13; A. S. here; O. H. G. and Hel. heri; Germ. heer; Dutch heir; Swed. här; Dan. hær]:—prop. a host, multitude:
    1. a host, people in general, like στρατός in Homer; herr er hundrað, a hundred makes a herr, Edda 108; allr herr, all people, Fms. i. 194, vi. 428 (in a verse); allr herr unni Ólafi konungi hugástum, vi. 441; whence in prose, alls-herjar, totius populi, general, universal, passim; dómr alls-herjar, universal consent, v. 106; Drottinn alls-herjar, Lord of Sabaoth ( hosts), Stj. 428, 456; allt herjar, adv. everywhere; lýsti of allt herjar af ljósinu, Hom. 39; Sænskr herr, the Swedish people; Danskr herr, the Danish people; Íslenzkr herr, the Icelandic people, Lex. Poët.; land-herr (q. v.), the people of the land; en nú sé ek hér útalligan her af landsfólki, a countless assembly of men, Fms. xi. 17; þing-herr, an assembly, Sighvat; Einherjar, the chosen people (rather than chosen warriors); þegi herr meðan, Eb. (in a verse); herjum-kunnr, known to all people, Lex. Poët.; and in compds, her-bergi (q. v.), etc.
    2. a host; með her manns, with a host of men, Eg. 71, 277; úvígr herr, an overwhelming host, Fms. viii. 51; himin og jörð og allr þeirra her, Gen. ii. 1, passim; cp. her-margr, many as a host, innumerable.
    β. an army, troops, on land and sea, Fms. i. 22, 90, Nj. 245, and in endless instances; cp. herja, to harry, and other compds: of a fleet, þrjú skip þau sem hann keyri ór herinum, Fms. x. 84; cp. hers-höfðingi: so in the phrase, hers-hendr, leysa e-n ór hers-höndum, to release one out of the hands of war, N. G. L. i. 71; vera í hers höndum, komast í hers hendr, to come into a foe’s hands.
    3. in a bad sense, the evil host, the fiends, in swearing, Gþl. 119; herr hafi e-n, fiends take him! Fms. vi. 278; herr hafi hölds ok svarra hagvirki! Ísl. ii. (in a verse); hauga herr, vide haugr; and in compds, her-kerling, her-líki.
    II. in pr. names:
    1. prefixed, of men, Her-brandr, Her-finnr, Her-gils, Her-grímr, Herj-ólfr, Her-laugr, Her-leifr, Her-mundr, Her-rauðr, Her-steinn, Hervarðr; of women, Her-borg, Her-dís, Her-gunnr, Her-ríðr, Her-vör, Her-þrúðr, Landn.: in Har-aldr ( Harold) the j is dropped without causing umlaut. Herjan and Herja-föðr, m. the Father of hosts = Odin, Edda, Hdl.
    2. suffixed, -arr, in Ein-arr, Agn-arr, Ótt-arr, Böðv-arr, Úlf-arr, etc., see Gramm. p. xxxii, col. 1, signif. B. 1.
    B. COMPDS: herbaldr, herbergi, herblástr, Herblindi, herboð, herborg, herbrestr, herbúðir, herbúinn, herbúnaðr, herdrengr, herdrótt, herfall, herfang, herfenginn, herferð, herfjöturr, herflokkr, herfloti, herforingi, herfólk, herfórur, herfærr, Herföðr, herför, hergammr, herganga, Hergautr, hergjarn, herglötuðr, hergopa, hergrimmr, herhlaup, herhorn, herkastali, herkerling, herklukka, herklæða, herklæði, herkonungr, herkumbl, herland, herleiða, herleiðing, herleiðsla, herlið, herliki, herlúðr, hermaðr, hermannliga, hermannligr, hermargr, hermegir, Hermóðr, hernaðr, hernam, hernumi, hernæma, heróp, hersaga, hersöguör, herskapr, herskari, herskár, herskip, herskjöldr, herskrúð, herspori, herstjóri, herstjórn, hersveitir, hertaka, hertaka, hertekning, hertogi, hertogadómr, hertogadæmi, hertogaefni, hertogainna, hertoganafn, herturn, hertygð, hertýgi, hertýgja, herváðir, hervápn, hervegir, herverk, hervígi, hervíkingr, hervæða, herþing, herþurft, herör.

    Íslensk-ensk orðabók > HERR

  • 7 LÝÐR

    (-s, -ir, rarely -ar), m.
    1) people, esp. the common people (er konungr heyrði ákafa lýðsins);
    2) the members of a household (gakk þú út ok allr l. með þér);
    3) pl. men, persons (allir lýðir).
    * * *
    m., gen. lýðs, pl. lýðir; but lýðar, Akv. 12, Sighvat (Fms. vi. 40); [from Goth. liudan = to grow; cp. Ulf. jugga-lauþs = νεανίσκος; A. S. leôð; Engl. lewd people; O. H. G. liut; Germ. leute; Swed. ung-lyde = youth; cp. Gr. λαός, λεώς]:—people, esp. the common people; lýðr heitir landfólk, Edda 108; vera allir samt sem einn lýðr, Stj. 187; þegar lýðrinn var sjálfráða, Ó. H. 46; allit., stjórn lýðs ok lands, Orkn. 124; lands-lýðr, the people of the land; allr lýðr, all people, Fs. 178; öllum lýð, Magn. 438; allir lyðir, 656 A. ii. 18; af lýðum sínum, by his people, Stj. 347; Múspells-lýðir, Vsp. 51; en er konungr heyrði ákafa lýðsins, Ó. H. 205; tók þar lýðr við trú … í vilð við lýðinn, Fms. x. 393; ok margr lýðr annarr, Karl. 425: the household folk, gakk þú út ok allr lýðr með þér, Nj. 200.

    Íslensk-ensk orðabók > LÝÐR

  • 8 MAÐR

    (gen. manns, pl. menn, with the art. menninir), m.
    1) man (irrespective of sex), human being (guð skapaði síðarst menn tvá, er ættir eru frá komnar);
    sýndi maðr manni, one showed it to another, it went from from hand to hand;
    fjöldi manns, a great number of people;
    múgr manns, crowd of people;
    2) degree in kinship;
    vera at þriðja, fjórða, fimta manni, to be related in the third, fourth, fifth degree;
    hann var manni firr en systrungr Bárðar, he was the son of a cousin of B.;
    * * *
    m., qs. mann-r, which form also occurs in old poets, engi mannr und ranni, Vellekla, (for the change of nn before r into ð see the introduction to letter N); gen. manns, dat. manni, acc. mann, plur. menn, qs. menn-r; with the article, menninir, so always in old writers, but in mod. mennirnir erroneously, as if from mennir: the plur. meðr, answering to the sing. maðr, occurs in old poets—mr vituð öðling æðra, Fms. vii. 87 (in a verse); Norð-mr róa nri, vi. 309 (in a verse); mr fengu mikit vr, Edda 102; hirð-mr, vja, Rekst., all verses of the 11th and 12th centuries; er meðr Myrkvið kalla, Akv. 5: meðr hlutu sár, Fbr. 75 new Ed. (in a verse): gen. pl. manna, dat. mönnum, acc. menn. In Ballads and Rímur after the 15th century, and hence in eccl. writers of later times, a nom. mann is now and then used, esp. in compds influenced by Germ. and Engl., e. g. hreysti-mann, Skíða R. 58; or for the sake of rhyme, ætla þú ekki, aumr mann | af komast muni strafflaust hann, Pass. 14. 17: [Ulf. manna = ἄνθρωπος; in other Teut. languages spelt man, or better mann.]
    B. A man = Lat. homo, Gr. ἄνθρωπος, also people; eigi vil ek segja frá manninum þvíat mér er maðrinn skyldr, þat er frá manni at segja, at maðr er vel auðigr at fé, Nj. 51; mennskr maðr, a manlike man, a human being, opp. to giants or beings of superhuman strength, Gm. 31; menn eru hér komnir ef menn skal kalla, en líkari eru þeir þursum at vexti ok sýn en mennskum mönnum, Eg. 110; flýjum nú! ekki er við menn um at eiga, Nj. 97; þat hafa gamlir menn mælt, at þess manns mundi hefnt verða ef hann félli á grúfu, Eg. 107; þeir ungu menn ( the young people) elskask sín í millum, Mar.; þótt nökkut væri þústr á með enum yngrum mönnum, Ld. 200; fjöldi manns, múgr manns, Fms. ii. 45, 234, xi. 245; þykkir mönnum nökkur várkunn til þess, 192; var þat margra manna mál, at …, Eg. 537, Fms. i. 45; er þat íllt manni? Eg. 604; sá maðr, that person, K. Þ. K. 4; manna beztr, fríðastr …, the best, fairest … of men, passim; allra manna bezt, beyond all men, best of all men, Bs. i. 67; kona var enn þriði maðr, Hkr. iii. 184; hvárr þeirra manna, each of the wedded fair, Grág. i. 476; góðir menn, good men! in addressing, passim: allit., Guði ok góðum mönnum, to God and all good men, Bs. i. 68: sayings, maðr skal eptir mann lifa, man shall live after man (as a consolation), Eg. 322: maðr er manns gaman, man is man’s comfort, Hm. 46; whence huggun er manni mönnum at, Pass. 2. 10: maðr eptir mann, man after man, in succession; or, maðr af manni, man after man, in turn: sýndi maðr manni, man shewed it to man, it went round from hand to hand, Fms. vi. 216; nú segir maðr manni þessi fagnaðar-tíðendi, Bs. i. 181, Þiðr. 142; kunni þat maðr manni at segja at Bróðir felldi Brján, Nj. 275.
    2. phrases, þat veit menn (the verb in sing., the noun in plur.), every one knows that! to be sure! Art. 31, 62, Karl. 48; meðr of veit, Sighvat: mod. viti menn! with a notion of irony; thus also menn segja, men say, (in old poët. usage elliptically, kveða = Lat. dicunt, Vþm. 24, 26, 28, 30, Gm. 13, Hdl. 42, Hm. 11; kváðu, people said, Vm. 33): the sing. maðr = Fr. on, mod. Dan. man (in Dan. man siger), is not vernacular.
    3. in compds. kvenn-maðr, a woman; karl-maðr, a man: of families, Mýra-menn, Síðu-menn, Landn.: inhabitants, people, Norð-menn, Norsemen; Noregs-menn, the men of Norway; Athenu-menn, Athenians; Korintu-menn, Corinthians; of condition of life, leik-menn, laymen; kenni-menn, clergymen; búand-menn, peasants; valds-menn, rulers; kaup-menn, merchants; sjó-menn, seamen; vinnu-menn, labourers.
    4. degree in a lineage: at þriðja, fjórða, fimta … manni, in the third, fourth, fifth … degree, Grág. i. 321; manni firnari en systrungr …, one degree remoter than …, used of odd degrees (e. g. four on one side and three on the other), ii. 172; hann var manni firr en systrungr Bárðar, he was an odd second cousin of B., Bárð. 165; hence tví-menningar, þrí-menningar, fjór-menningar …, a second, third, fourth … cousin, passim.
    II. a man. Lat. vir; vér höfum þrjú skip ok hundruð manna á hverju, Fas. ii. 521; síðan fór hann til manna sinna, Fms. v. 514; greiða eyri gulls hverjum manni, 178; hann fór með of manns yfir landit, iv. 146; and so in countless instances: Sigurðar-menn, the followers of S.; Tuma-menn, konungs-menn, Krist-menn, kross-menn, vii. 293, 299, Ó. H. 216.
    2. a husband; Guð er Kristinnar andar maðr er honum giptisk í trú, Greg. 31: freq. in mod. usage, maðrinn minn, my husband! dóttur-maðr, a son-in-law.
    3. metaph., vera maðr fyrir e-u, to be man enough for it, able to do it; eg er ekki maðr fyrir því, maðr til þess, id.; hann sýndisk eigi maðr til at setjask í svá háleitt sæti, Bs. i. 743; mikill, lítill, maðr fyrir sér, to be a great, strong, weak man, and the like.
    III. the Rune m, see introduction.
    C. COMPDS, manns- and manna-: manns-aldr, m. a man’s life, generation, 623. 10, Fms. viii. 240, Fas. i. 406. manns-bani, a, m. ‘man’s bane,’ a man-slayer, Js. 49, Ni. 119. manns-barn, n. a ‘man’s bairn;’ in the phrase, hvert m., every child of man, Sturl. i. 47. manna-bein, n. pl. human bones, Fms. i. 230. manns-blóð, n. human blood, Nj. 59, Fms. iii. 125. manna-búkar, m. pl. corpses of slain, Fms. iii. 7, xi. 355. manna-bygð, f. human abodes, opp. to the wilderness, Fms. i. 215. manna-bær, m. dwelling-houses, Ann. 1390. manns-bætr, f. pl. weregild, Eg. 259. manns-efni, n. a man to be; gott-m. (see efni), Eg. 368, Fms. i. 174, Fær. 231. manna-farvegr, m. a foot-path, Gþl. 539. manns-fingr, m. a human finger. manna-forráð, n. ‘man-sway,’ rule, dominion; the godord or priesthood is often in the Laws and Sagas so called, Hrafn. 21, Nj. 149, Grág., Ísl. ii. 402, Fms. x. 45. manna-forræði, n. = mannaforráð, Nj. 231, Ld. 310. manns-fótr, m. a human foot, Hkr. ii. 114. manna-fundr, m. a meeting of men, Grág. i. 420. manns-fylgja, u, f., or manna-fylgjur, f. pl. fetches of men, Lv. 69, Fs. 68; see fylgja. manna-för, n. pl. men’s footprints, Eg. 578. manna-grein, f. distinction of men, Fms. viii. 21. manns-hauss, m. a human skull, Þorf. Karl. 242. manns-hár, n. human hair, Edda 4, Fas. iii. 266. manns-hold, n. human flesh, Fms. xi. 235. manna-hugir, m. pl., see hugr III. 2, Háv. 55, Þórð. 17 new Ed. manna-hús, n. pl. men’s houses, Fbr. 77: human abodes. manns-höfuð, manna-höfuð, m. (he human head, K. Á. 1, Fms. x. 280, Nj. 275. manns-hönd, f. a human hand, Fas. i. 66. manns-kona, u, f. a man’s wife, married woman, Grág. i. 335, 337, 341, 344, 380, Bs. i. 777, Sks. 340. manna-lát, n. the loss of men, loss of life, death, Nj. 248, Eg. 585, Orkn. 296. manns-lát, n. a person’s death, decease; heyra mannslát, to hear of a person’s death. manns-líf, n. man’s life, Hom. 6. manns-líki, n. human shape, Edda 9. manna-lof, n. praise of men, Hom. 83. manna-mál, n. human voices, human speech, Nj. 154; or manns-mál, id., in the phrase, það heyrist ekki mannsmál, no man’s voice can be heard, of a great noise. manna-missir, m. the loss of men, Sturl. iii. 7, Fas. ii. 552. manns-morð, n. murder, N. G. L. i. 256. manna-mót, n. = mannfundr, Grág. i. 343. manns-mót, n. manly mien, ‘manfulness,’ Fms. i. 149, xi. 86; þat er mannsmót að honum, he looks like a true man. manna-munr, m. distinction, difference of men, Bs. i. 855. manna-múgr, m. a crowd of people, Fær. 12. manns-mynd, f. the human shape, Stj. 147. manna-reið, f. (a body of) horsemen, Nj. 206. manna-samnaðr, m. = mannsafnaðr, Ísl. ii. 83. manna-seta, u, f. men staying in a place, Ld. 42. manna-skipan, f. the placing of people, as at a banquet, in battle, Korm. 62, Sturl. i. 20, ii. 237. manna-skipti, n. pl. exchange of men, Germ. auswechselung, Hkr. i. 8. manna-slóð, f.man’s sleuth,’ a track of men, Sturl. i. 83. manna-spor, n. pl. men’s footprints. Sturl. ii. 90, Eg. 578, Landn. 191. manna-styrkr, m. help, Þórð. 74. manna-sættir, m. a daysman, peacemaker, Fms. x. 51, Eb. manna-taka, u, f. a reception of men, strangers, Fb. ii. 194. manna-tal, n. = manntal, Hkr. ii. 340. manns-váði, a, m. danger of life, Fms. viii. 224. manna-vegr, m. a road where men pass, opp. to a wilderness, Grett. 115 A, Ld. 328. manna-verk, n. pl. = mannvirki, man’s work, work by human hands, Fb. i. 541. manns-verk, n. work to be done by a person, N. G. L. i., 38, Gþl. 114. manna-vist, f. a human abode. Fms. i. 226, Jb. 9, Orkn. 434. manns-vit, n. ‘man’s wit,’ human understanding, reason, Nj. 106. manna-völd, n. pl.; in the phrase, e-t er af manna-völdum, it is due to human causes, not by natural causes, e. g. of a fire, the disappearance of a thing, or the like, Nj. 76, Fms. ii. 146, iii. 98. manns-vöxtr, m. a man’s stature, Fas. ii. 508, Hom. 112. manna-þengill, m. king of men, the name of Njörð, Gm. 16, Edda 104. manns-æði, n. human bearing, behaviour. manns-æfi, f. man’s lifetime; mart kann skipask á mannsæfinni, a saying, Fms. vii. 156; mart verðr á mannsætinni, útítt var þat þá er vér vórum ungir, Fær. 195.

    Íslensk-ensk orðabók > MAÐR

  • 9 LIÐ

    I)
    n.
    1) host, folk, people;
    fyrða l., the people;
    þeir vóru allir eins liðs, they were all of one party;
    vera einn sins liðs, to be alone;
    2) family, household (lið mitt er heima bjarglaust);
    3) troops, host;
    samna liði, to gather troops;
    4) aid, assistance;
    veita e-m lið, to aid;
    koma e-m at liði, to come to one’s assistance.
    n. poet.
    1) ale (cf. líð);
    2) ship.
    * * *
    n. [cp. líða], a host, folk, people; lið heitir mannfólk, Edda 110; fyrða lið, the people, Hm. 160; sjaldan hittir leiðr í lið, 65; Dvalins lið, the dwarf people, Vsp. 14; þrír ór því liði, 17; Ásgrímr bauð því öllu liði til sín, Nj. 209; týndisk mestr hluti liðs þess er þar var inni, Eg. 240; þeir brenndu bæinn ok lið þat allt er inni var, Fms. i. 12; gékk liðit sveitum mjök, the people were much divided, Clem. 43; liðit rann ór þorpinu á landit þegar er þat varð vart við herinn, Eg. 528; ef þeir hafa eigi lið ( crew) til brott at halda, Grág. i. 92; allt lið várt trúir, all our people trow, 656 C. 20; yfir öllu Kristnu liði, 623. 58:—a family, household, hélzk vinátta með þeim Gunnari ok Njáli, þótt fátt væri medal annars liðsins, Nj. 66; hafði hann þá ekki færa lið með sér enn ena fyrri vetr, Eg. 77; konungrinn bað mart lið þangat koma, ok svá Ifigeníu með lið sitt, 656 A. ii. 15; þeir vóru allir eins liðs, all of one party, Eg. 341; samir oss betr at vera eins liðs en berjask, Fs. 15:—a troop, herd, Freyfaxi gengr í dalnum fram með liði sínu, Hrafn. 6; hann (the wild boar) hafði mart lið með sér, Fms. iv. 57; þá rennr þar galti með lið sitt, Fb. ii. 27.
    II. esp. a milit. term, troops, a host, by land or sea, originally the king’s household troops, as opposed to the levy or leiðangr; this word and liði (q. v.) remind one of the comitatus in Tacit. Germ.; hence the allit. phrase, lið ok leiðangr, hann samnaði bæði liði miklu ok leiðangri, O. H. L. 12; Baglar tóku nú bæði leiðangr ok lið, Fms. viii. 334, Eg. 11, 41; með herskip ok lið mikit, Fms. i. 11; vera í liði með e-m, 12, Nj. 7; skip ok lið, Orkn. 108; fjöldi liðs, Fms. vii. 320; göra lið at e-m, to march against, id.; samna liði, to gather troops, xi. 27, 121.
    2. help, assistance; veita e-m lið, to aid, Fms. xi. 27, 121, Orkn. 224; gefa fé til liðs (sér), Grág. i. 144; með manna liði, with the help of men, Gþl. 411; sýsla um lið, to treat for help, 285.
    COMPDS: liðsafli, liðsbeini, liðsbón, liðsdráttr, liðsfjöldi, liðshöfðingi, liðskostr, liðslaun, liðsmaðr, Liðsmannakonungr, liðsmunr, liðssafnaðr, liðsyrði, liðsþurfi, liðsþurft, liðsbörf.
    B. [A. S. lið = a fleet; prob. from the same root as the preceding, cp. liði]:—a ship; lið heitir skip, Edda 100; lið flýtr, 132 (in a verse); mörg lið, Ó. H. 180 (in a verse), cp. 160 (in a verse): in prose only in the phrase, leggja fyr lið, to throw overboard, to forsake, Kormak; láta fur lið, to abandon, Ísl. ii. 362; cp. also Liðsmanna-konungr, m. a sailor-king; see A. II.

    Íslensk-ensk orðabók > LIÐ

  • 10 ÞJÓÐ

    (pl. -ir), f. people, nation (allar þjóðir ok tungur); þjóð eru þrír tigir, thirty make a ‘þjóð’; þjóð veit, ef þrir ‘ro, what three know, all the world (soon) knows.
    * * *
    f., dat. þjóðu, so always in old writers, mod. þjóð; [Ulf. renders ἔθνος by þjuda; A. S. þeôd; Hel. þiôd; O. H. G. diot]:—a people, a nation; þessar þjóðir er svá heita, Rusci, Polavi, Fms. i. 142; þú spenr allar þjóðir frá blótum, 623. 25; heiðnar þjóðir, heathen people, 625. 170, Post. 293, N. T.; öll Kristileg þjóð, N. G. L. ii. 22; Tyrkir, ok Blökumenn, ok mörg önnur íll þjóð, Fb. ii. 126; með mikinn her ok marga ílla þjóð, 127; með öllum þjóðinn, Stj. 67; vísaðu þeir mörgum þjóðum á réttan veg, Barl. 29; allar þjóðir þjóna yðru valdi, Róm. 117; af öllum þjóðum ok tungum, 119; hinn sjúki svaraði á þá tungu, sem hann hefði með þeirri þjóðu fæddr verit, Pr. 458; allar skepnur … allar þjóðir, 461; þjóð veit ef þrír’ro, a saying, Hm, 6l; þjóð eru þrír tigir, thirty make a þjóð, Edda. 108; allri þjóðu, Ýt.; heldr er honum þægr í hverri þjóðu ( among any people), sá er á hann trúir, Post. (Unger) 290; hann er lofaðr af allri þjóðu Gyðinga, id.; mikla þjóð, a mighty people, Stj. 116; suðr-þjóðir, the southerners, Akv.: Lat. turma is rendered by þjóð, Róm. 269; fira þjóð, a community of men, Lex. Poët.; þyrja þjóð yfir, Skm.: in compds, sal-þjóð, household, Vkv.; sigr-þjóð, Hkv.; al-þjóð, all people, Ad.; ver-þjóð or yr-þjóð, q. v.
    2. like ‘lög’ and ‘þing,’ þjóð may assume a local sense, thus, Sví-þjóð = Sweden; Goð-þjóð = the Goth. Gut-þjuda, Gg.
    II. in olden times þjóð- in composition (like A. S. þeod) was intensive = great, powerful, very; but in quite modern times (the last 30–40 years) a whole crop of compds with þjóð- has been formed to express the sense of national; þjóð-réttr, þjóð-frelsi, þjóð-réttindi, þjóð-vili, þjóð-vinr, national rights, freedom, etc.; as also þjóð-ligr, national, popular, liberal; ó-þjóðligr, illiberal, unpopular; but all such phrases sound foreign, and are not vernacular.
    III. pr. names; Þjóð-arr; Þjóð-ólfr; Þjóð-rekr (= Germ. Diet-rich); Þjóð-hildr, Landn.; Þjóð-marr, Germ. Dit-mar, Sæm.
    B. Goth. þjuþ, = το ἀγαθόν, occurs only in a compounded form; ó-þjóð, bad people, Vellekla; óþjóða-lýðr, tramps and refuse, Dan. utyske; cp. Goth. unþjuþs = κακόν. In many compds it is difficult to say whether the primitive is þjuda or þjuþ; in words like þjóð-á, -drengr, -góðr, -glaðr, -hagi, -skáld, -skati, -mart, -niðr, -lygi, -vel, we prefer the latter.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞJÓÐ

  • 11 al-þýða

    u, f. the public, people; svá at a. vissi, Sd. 167; sagði þá allri alþýðu, told all people, Eg. 271.
    β. people assembled in a body; er þat bænarstaðr minn til allrar alþýðu, all the assembled commons, Nj. 189, Fms. i. 33.
    γ. í alþýðu lífi, in common life, 655 xxi. 3. With gen., a. manna = öll a., everybody, the overwhelming majority, bulk of people assembled, Eg. 193, where it is used of the household; a. manna var á brott farin, nearly all people had left, 220; a. manna gerðu (pl.) góðan róm at máli hans, the whole meeting cheered his speech, Fms. vii. 242. It is now almost solely used of the common people, allt fólk, bæði ríka menn ( wealthy) ok alþýðu, Fms. v. 113; cp. alþýðis-fólk.
    COMPDS: alþýðudrykkja, alþýðuleið, alþýðulof, alþýðumaðr, alþýðumál, alþýðuskap, alþýðutal, alþýðuvápn, alþýðuvegr, alþýðuvirðing, alþýðuvitni, alþýðuþyss.

    Íslensk-ensk orðabók > al-þýða

  • 12 FJÖL-

    used as a prefix, much, manifold.
    * * *
    [akin to Gr. πολύς; Ulf. filu = πολύς; A. S. fela; O. H. G. filu; Germ. viel; lost in Engl. and mod. Dan.; in Icel. freq., esp. as a prefix in poetry, but never used as an independent adj.]:—much, manifold.
    I. in a bad sense: fjöl-beiðni, f. begging, intruding, Al. 91. fjöl-breytinn, adj. false, whimsical, Edda 18. fjöl-kunnigr (fjöl-kundr, Barl. passim), adj. [kunna], skilled in the black art, Grett. 150, 153, Eg. 119, 179, Nj. 17, 272, Fms. i. 18, ii. 134, Hm. 114, passim. fjöl-kyngi (fjöl-kyndi, Barl. passim), f. the black art, witchcraft, Fms. i. 10, Korm. 222, Landn. 84, Grett. 151, Rb. 408, Stj. 647; galdrar ok fjölkyngi, K. Þ. K. 76, Grett. 155, etc., passim; fjölkyngis-bækr, f. pl. magical books, Post. 645. 61; fjölkyngis-fólk, n. wizard-folk, Hkr. i. 267; fjölkyngis-íþrótt, f. magic art, 623. 31, Fms. x. 307; fjölkyngis-kona, u, f. a sorceress, Fas. ii. 273; fjölkyngis-liga, adv. (-ligr, adj.), with sorcery, Gísl. 31; fjölkyngis-list, f. magic art, Stj. 73; fjölkyngis-veðr, n. a gale produced by sorcery, Fms. iv. 44. fjöl-lyndi, f. looseness, Lv. 78. fjöl-lyndr, adj. fickle, loose, Sturl. i. 225. fjöl-máligr, adj. tattling, Karl. 439, 686 B. 2. fjöl-mæli, n. tittle-tattle, slander, Fms. ix. 250, Hkr. ii. 35, Gþl. 195, N. G. L. i. 57, H. E. i. 479. fjölmælis-maðr, m. a tatler, slanderer, Gþl. 197. fjöl-orðr, adj. = fjölmáligr, Fs. 36, Fms. ix. 277, v. l. fjöl-ráðr, adj. fickle, loose, Fb. ii. 701. fjöl-ræði, n. fickleness, looseness, 655 ix. C. 2. fjöl-ræðinn, adj. too intimate, Fms. vi. 109. fjöl-skrúðigr, adj. dressy, showy, Eb. 256.
    II. in the simple sense of many: fjöl-auðigr, adj. very rich, wealthy, Landn. 79. fjöl-bygðr, part. thickly peopled, Landn. 168, 270, 321 (App.) fjöl-menna, t, to crowd, meet in crowds, Nj. 75: become peopled, Rb. 392, Edda (pref.) fjöl-menni, n. many people, a crowd, Nj. 2, Eg. 38, 271, Fms. i. 54, ii. 152, passim: the common people, bændr ok f., Anecd. 6, Sks. 5. fjöl-mennr, older form fjöl-meðr, adj. with many people, Fms. i. 37; rikr ok f., Bs. i. 651; riðu menn fjölmennir til þings, Ísl. ii. 254; far sem fjölmennastr, Fms. vii. 221: peopled, fjölmennt þing, veizla, etc., Nj. 167; gildi f., Eg. 22, 46, Ísl. ii. 259, Fms. vii. 265: neut., vera, hafa fjölmennt, Eg. 5, Sturl. ii. 245; fjölmennt ok góðmennt, many people and good, Eg. 201. fjöl-skylda and fjöl-skyld, f., Rd. 293; fjöl-skyldi, n., N. G. L. ii. 9, Fms. xi. 68, Hom. i, Grág. i. 225: much business, many duties, with a notion of toil and trouble, Fms. i. 53, iv. 179, vi. 60, xi. 68, 429, Hom. 135, Bs. i. 90, 686 (of debt); mæðing ok f., Sks. 569; álög né f. ( duties), Fms. xi. 224; annask um f., to be very busy, Rd. l. c.; eiga f. um at vera, id., N. G. L. l. c.: in Hom. 1. Lat. occupatio is rendered by fjölskyldi; hvárki fé né fjölskyldi, neither in money nor in work, Grág. i. 225:—in mod. usage, encumbrance with many people ( children), a large family, household, but this scarcely occurs in old writers. fjöl-skyldr (-skyldugr, Mar. 232), adj. busy; f. embætti, Sks. 38, 257 B.
    III. poët. as a prefix to adj. as an ornamental epithet, e. g. fjöl-blíðr, -dyggr, -dýrr, -errinn, -gegn, -góðr, -kostigr, -kænn, -mætf, -nenninn, -snerrinn, -sviðr, -varr, -vitr, denoting exceeding good, wise, valiant, etc. fjöl-höfðaðr, adj. many-headed, Vþm. fjöl-margr, adj. very many, Gs. 20; vide Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > FJÖL-

  • 13 KIND

    * * *
    (pl. kindir and kindr), f.
    1) kind, race; fyrða (gumna, seggja, skatna, ýta) kind, the sons of men, mankind;
    2) creature, being; lifði engi kvik kind eptir, no living creature lived after; sterkari en nökkur kind önnur, stronger than any other creature; helgar.
    * * *
    f., pl. kindir, mod. kindr; [A. S. cind, gecynd; Engl. kind; cp. Lat. gent-em ( gens)]:—kind, kin, kith, of men and beasts; helgar kindir, ‘holy-kind’ = the gods, Vsp. 1, opp. to mann-kind, mankind; ok ólusk þaðan af mannkindir, Edda 6; bæði karl-kindar ok kvenn-kindar, both of male kind and female kind, 79; mellu kind, the giantess kind, Nj. (in a verse); Hrímnis kind, giant kind, Hdl.; Fenris kind, the kith of F. = the wolves; Ellu kind, the kith of Ella = the English; Gamla kind, Fjölnis kind, the kindred of G. (Fjölni); Jamta kindir, the Jamt people; Bjarmskar kindir, the Perms; Syslu kind, the Osel people, Vsp. 32, Ó. H. (in a verse), Fagrsk. (in a verse), Hallfred, Hkr. i. (in a verse), Ýt.; Svía kind, the Swedish people, id.: mann-kind. q. v.; firða kind, virða, ljóna, skatna, seggja, gumna, ýta kind or kindir, the kind ( sons) of men = mankind, Sól. 1, Rekst. 4, Vsp. 14, Likn. 3;, Lex. Poët. passim; þær kindir, those people, Gkv. 2. 31; hver kind, what kind of people? = who? Kormak; þvi fólki er svá háttað at þat er miklu stærra ok sterkara en nokkur kind önnur, than any other creature, Fas. ii. 234; hverjar kindir ætar eru, what kind (of beasts) may be eaten? K. Þ. K. 130; lifði engi kvik kind eptir (no ‘quick kind,’ living creatures, lived after), útan ein öldrud kona ok kapall, D. I. i. 246; allar konur sem annars kyns ok kindar eru en hann, Stj. 207; allir ok sérhverir klerkar, hverrar stéttar, vígslu eða tignar sem hverr er, N. G. L. iii. 280: a child, Germ. kind, leysa kind frá konum, of a midwife. Sdm. 9.
    II. in mod. usage, sheep, plur. kindur, ellipt. from sauð-kind, ‘sheep-kind;’ sér eignar smalamaðr fé, þó enga eigi hann kindina, the shepherd calls the sheep his own, though he owns no sheep thereof, a saying; kindrnar hlupu allar saman í einn hnapp, … kindrnar liðu hægt og hægt og smábítandi undan piltinum, … nú verð eg að fara og hóa kindunum dálítið lengra fram eptir, Piltr og Stúlka 9–13; þessa kind veit eg ekki hver á, 19; æ! hvaða smali er það skrattinn sá arna, að þekkja ekki kindrnar hans fóður síns! 20, 21:—hence, kind-lauss, sheepless, 15; kinda-hópr, a flock of sheep, etc.
    2. þorsk-kind, a cod-fish; ó-kind, a nasty thing, monster; kindin þín, thou wretch! þú verðr hýdd, kindin þín! ef þú kemr of snemma heim í kveld, Piltr og Stúlka 9.

    Íslensk-ensk orðabók > KIND

  • 14 MÁL

    * * *
    I)
    n.
    1) speech, faculty of speech (þrøngdi svá sóttarfari konungs, at hann misti málsins);
    þau hafa ekki mál, they are dumb;
    2) language, tongue;
    norrønt mál, the Norse tongue;
    3) speech, speaking (hvárt er Flosi svá nær, at hann megi heyra mál mitt);
    4) colloquy, talk, speech;
    koma á mál (or at máli) við e-n, to come to talk with, speak to;
    finna (hitta) e-n at máli, to obtain speech with;
    krefja e-n máls, to ask an interview with;
    leita mills við e-n (spyrja e-n máls, mæla mál of e-m), to broach a subject to one;
    bera mál á e-t, hafa e-t á (or at) máli, to speak (talk) of (allir menn höfðu á máli, hversu fríðr maðr hann var);
    lúka sínu máli, to end one’s speech;
    þat er mál manna, at, people say that;
    5) tale, story;
    nú er þar til máls at taka, now it must be told;
    6) saw, saying;
    fornt (fornkveðit) mál er, at, it is an old saw that;
    7) diction, construction of sentences;
    tvau mál, two sentences;
    fullt mál, a full period;
    9) suit, action, cause;
    hefja mál á hendr e-m, to bring an action against one;
    búa mál, to prepare a suit;
    sœkja mál, to prosecute;
    10) stipulation, agreement (ek vil halda mil við hann þan, sem mælt vóru);
    lauss allra mála, free of all stipulations;
    11) case, matter, affair (þetta mál var við Jórunni rœtt);
    svá er mál með vexti, the matter stands thus;
    var þat annat mál, another matter;
    miðla mál, to mediate;
    tillagagóðr inna stœrri mála, a good counsellor in great matters;
    hafa sitt mál, to have one’s own way, have one’s will (honum eirir illa, of hann hefir eigi sitt mál);
    hafa mikit til síns máls, to have much in support of one’s case;
    e-t skiptir miklu (litlu) máli, it is of great (small) importance;
    12) three months (mál ok misseri).
    n.
    1) measure (fimm álna er hátt mál hans);
    leggja, bera mál við e-t, to measure (hann lagði mál við öll in stœrstu tré);
    2) time, high time (mál er upp at standa);
    sagði, at þá var mið nótt ók at enn væri mál at sofa, and still time to sleep;
    3) meal;
    í eitt mál, at einu máli, for one single meal;
    deila mat at málum, to deal out food at each meal.
    n. inlaid ornaments (on the hilts and guards of swords).
    * * *
    1.
    n., old pl. m́l, 673. 47, Greg.; [Ulf. maþl = ἀγορά; Hel. mahal = speech, meeting; Dan. maal; from the old Teut. maþl or mahal was formed the mid. Lat. mallum = parliament, public meeting (Du Cange), and mallum again was in Norman-French rendered by parliament.]
    A. Speech, faculty of speech; mál heitir orð …, Edda 110; þau hafa ekki mál, they are dumb, Fms. i. 97, Fs. i. 250; þröngdi svá sóttar-fari konungs at hann misti málsins, x. 148; þeir hafa eigi manns rödd né mál, Rb. 348; þeir hafa gauð fyrir mál, 346; mál, heyrn, sjón, Edda 6.
    II. speech as spoken, language, tongue; Norrænt mál, the Norse tongue, Fms. vii. 165; Gírskt mál, Greg. 75; í máli þeirra, til várs máls, in our tongue; í hverju máli, Skálda 161, 168; í vóru máli, 163, 166, 167, 169; í málinu, 165; kynnask várt mál at ráða þat er á Norrænu er ritað, Bs. i. 59; nema mál á Danska tungu, Grág.; rita at Norrænu máli, Hkr. (pref.); þeir skildu eigi hans mál, þá mælti kvinnan á Norrænu, Fs. 136.
    2. speech, speaking; hvárt er Flosi svá nær at hann megi heyra mál mitt, Nj. 36, 200; ver eigi nær honum en mál nemi, Fms. iv. 28; en skáldskapr var honum svá tiltækr, at hann mælti af tungu fram sem annat mál, 374; engi var svá vitr at snjallara mál mundi fram bera, vii. 158; snjallr í máli ok talaðr vel. ix. 535; skilr þú nokkut hérmanna mál, Fas. ii. 512; en er hann lauk sínu máli, Ld. 106, 130, Íb. 12; ok fara svá öllu máli um sem hann hafi áðr ekki um mælt, Grág. i. 40; ef hann kveðr svá at ok hafði í máli sínu, ‘heilt ráð ok heimolt,’ en eigi ella, 317; kveðr jarl þings ok mælti þeim málum á þinginu at Hákon jarl skyldi heita vargr í véum, Fms. xi. 40; tína fyrir mér öll þau mál ok athæfi er hafa þarf fyrir konungi, Sks. 301.
    3. speaking one to another, colloquy; vera á máli, to deliberate, converse, Vtkv., 1; hann kom opt á mál við konung, Eg. 106; engi þorði at krefja hann máls, 601; Þórdís gékk til máls við Egil frænda sinn, 765; þegar er þeir fundu menn at máli, Fms. i. 204; ef þeir vildu hafa hans mál, 241; síðan hættu þau málinu, Nj. 10; hann leitaði þá máls um við Ásgerði hverju þat gegndi, Eg. 703; ok spyrja hana máls hvar til þessi svör skulu koma, Hkr. i. 77; þat var karl ok kerling, mælti hann mál af þeim ok spurði, Fas. iii. 525; höfðu menn at máli (people noticed, of something extraordinary), at…, Fms. vii. 301; allir menn höfðu á máli, er Ólaf sá, hversu fríðr maðr hann var, Ld. 88; bera mikit mál á, Fms. x. 93; þat var mál manna, people said that; or, þat er mál manna, people say, Nj. 268, Eg. 29, Fms. vii. 150.
    4. a tale, narrative; nú er þat til máls at taka (of resuming the narrative after an episode), to take up the story again, Ld. 314, Nj. 16, 29, 135, 148, 196; er fyrr var getið í þessu máli, Fms. xi. 41; þar hef ek upp þat mál, Eg. 735.
    5. a saw; þat er fornt mál (‘tis an old saw), at bísna skal at betr verði, Fms. x. 261, Glúm. 344; á líti þeir mál in fornu, look to the old wise sayings, Sighvat (forn-mæli, q. v.)
    6. gramm. diction, construction of sentences; mál ok hættir, Edda 49; ef þat mál ( figure of speech) er upp er tekit haldi of alla vísu-lengd, 123; breyta háttum með máli einu, to vary the verses with the sentences, Edda 124 (for specimens see lit. 9–23); tvau mál, two sentences; fullt mál, a full period; hér lýkr máli, lúka heilu máli, a sentence closes; annat ok þriðja vísu-orð er sér um mál, ok er þat stál kallat, of the intercalary sentences in poetry, Edda 125; þeir kölluðu at hann hafði eigi rétt ort at máli, Fms. v. 209; samhljóðendr megu ekki mál eðr atkvæði göra einir við sik, Skálda; hér er mál fullt í hverju vísu-orði, Edda; Skáldskapar-mál, poetical diction, id.; bragar-mál, id., 124.
    7. mál is the name of old songs containing old saws or sentences, such as the Háva-mál; as also of poems in a dialogue (mál); all such poems were in a peculiar metre called mála-háttr, which is opposed to the epic kviðu-háttr, thus, Grímnis-mál, Vafþrúðnis-mál, Alvís-mál, Hamðis-mál, Hákonar-mál, Eiríks-mál; in some instances the name has been applied erroneously, e. g. Atla-mál; the Rígs-mál is a name given in modern times, the old name was Rígs-þula.
    B. As a law phrase, with the notion of public speaking, action, or the like:
    1. a suit, action, cause; hefja mál á hendr e-m, Fms. vii. 130; hafa mál á höndum, Grág. i. 38; sókn skal fyrr fara fram hvers máls en vörn, nema þat sé allt eitt, ok sé þat annars máls sókn er annars er vörn, 59; Njáll nefndi vátta ok sagði únýtt málit, Nj. 36; ekki á Bjarkeyjar-réttr á því máli at standa, Fms. vii. 130; þeir veittu Gizuri hvíta at hverju máli, Nj. 86; báru þeir kvið um mál Otkels, 87; færa mál fram at dómi, Grág, i. 135; sækja mál, to prosecute, Nj. 86, 99; sækja mál lögliga ok réttliga, Fms. vii. 133; Gunnarr sótti málit þar til er hann bauð til varna, Nj. 36; en um tólf mánuðr stendr þeirra mál, the case stands over for twelve months, Grág. i. 143; sækja mál á þingi, Nj. 36; færa vörn fyrir mál, 87; mál kemr í dóm, Glúm. 365; höfða mál, to institute a suit, Grág. i. 142; búa mál, to prepare a suit, of the preliminaries, Glúm. 365, passim; leggja mál undir e-n (as umpire), Nj. 105; hafa sitt mál, to get one’s verdict, win the suit, passim; vera borinn máli, to be cast, convicted, N. G. L. i. 122: to be beaten, get the worst, passim: vígs-mál, legorðs-mál, fé-mál, etc.
    2. an indictment, charge;þá eru þeir varðir máli ef þeir fá þann bjargkvið, Grág. i. 54; ok versk hann þá málinu, 317; at upp skyldi vera rannsókn en þau ór málinu ef hann hittisk eigi þar, Ld. 44; ek vil svara því máli, I will answer that charge, Nj. 99; ok bað Sigurð Hranason svara þar málum fyrir sik, Fms. vii. 130; á hann kost at láta varða skóggang eða görtæki, ef hann vill til hins meira máls færa ok skal hann stefna ok láta varða skóggang, Grág. i. 430; hann spurði alla ena beztu menn, hvert mál þeim þætti Gunnarr eiga á þeim nöfnum fyrir fjörráðin, Nj. 105; leynd mál, hidden charges, Grág. i. 362.
    3. procedure, order; at alþingis-máli réttu ok allsherjar-lögum, Nj. 87: pleading, enda er svá sem þeir mæli eigi þeim m́lum nema þeir vinni eiða at, Grág. ii. 342.
    4. stipulation, agreement; mál meginlig, Vsp.; bregða máli, Grág. i. 148; ok skilja þeir eigi þat mál görr, en svá, 136; nema þau vili annat mál á göra, 336; en ek skal lauss allra mála ef hann kemr eigi svá út, Ísl. ii. 217; skulu þeirra manna mál standask, Grág. i. 296: engagement, ok vitja málanna fyrir hönd okkra beggja, Fms. xi. 104.
    5. transactions; en hvert sem at þessum málum var setið lengr eða skemr, Ld. 22.
    6. a case; lá ek þá í vöggu er þær skyldu tala um mitt mál, Fas. i. 340; mál hans stendr í miklum háska, Mar.; en þó skaltu svá um þitt mál hugsa, … at þá munt þú skamt eiga úlifat, Nj. 85; at hvárir-tveggju hafi nakkvat síns máls, Jb. 12; þat er mál Sigurðar konungs at mæla til Inga konungs, Fms. vii. 221; festi járnburð, at svá skyldi sanna mál hans, 230; honum eirir ílla ef hann hefir eigi sitt mál, Ísl. ii. 237; þá skal sá þeirra hafa sitt mál er eið vill at vinna, Grág. i. 393; Þórólfr bað Ölvi byrja mál sitt við konung, Eg. 62; at vit fáim rétt af þessu máli, 40; flytja mál sitt, Ld. 180; muntú mér verða at trúa til málanna þinna allra, Fms. xi. 104; allir er eiðsvarar erut við þetta mál, Nj. 192; eiga síðan allt mitt mál undir yðr fóstbræðrum, Fas. ii. 532; þetta mál var við Jórunni rætt, Ld. 22; þykki mér nú vandast málit, Nj. 4; svá er mál með vexti, the case is this, Lv. 43, Fas. iii. 59; var þat annat m., another affair, Nj. 256; ekki eru þau efni í um várt mál, Ld. 76; konungr átti dóm á þeirra máli, id.; ber hann upp fyrir bróður sinn málit, hann berr upp málit ok biðr Unnar, ok undra ek er þú ferr með því máli, Fas. i. 364; Austmaðrinn heldr nú á málinu við bónda Nj. 259; ef þér vilit göra málit at álitum, 3; svara þessu máli, Fms. vii. 124; miðla mál, to mediate, Íb. 12; inna stærri mála, in important cases, Nj. 2.
    7. special phrases, e-t skiptir miklu, litlu … máli, to bear much or little upon a case, to be of great (small …) importance, Eg. 742, Ó. H. 31, passim: skiptir þá eigi máli, Grág. i. 43; varða máli, id.; ef honum þætti máli varða at hann næði því, Rd. 260: þú kvaddir þess kviðar er eigi átti máli at skipta um víg Auðúlfs, who had no concern with the slaying of A., Nj. 87.
    C. COMPDS, máls- and mála-: máls-afglöpun, f. a false or collusive action, whereby the suit is lost, Grág. i. 494. máls-bót, f. an excuse, exculpation, Fms. vii. 207; esp. in plur., hafa sér e-ð til málsbóta, to use as an excuse. mála-efni, n. pl. a cause, its circumstances and nature, Nj. 47, Háv. 51; íll málaefni, a bad case, Fs. 41. 138, Ó. H. 150, Band. 12. máls-endi, a, m., see málsemd. máls-eyrendi, n. a discourse, Sturl. i. 140. mála-ferli, n. pl. lawsuits, litigation, Fs. 47, Eg. 644, Nj. 78, Sturl. i. 105, Fær. 109. mála-flutningr, m. the conduct of a suit, Hrafn. 17. mála-fylgjumaðr ( mála-fylgismaðr), m. a lawyer; mikill m., a great taker up of suits, Nj. 1, Bs. i. 82. máls-fylling, f. the conclusion of a case, Fb. iii. 451. máls-grein, f. a sentence, Skálda 174, 181, Bs. i. 753 ( a passage in a letter): a phrase, Stj. 79, Edda 49; partr málsgreinar = pars orationis, Skálda 180: diction, style, Edda 120. mála-háttr, m. [mál, háttr], a kind of metre, Edda 142, where a specimen is given. máls-hattr, m. a phrase, Stj. 67, 126: = málsgrein, Skálda 170: a proverb, saying, Fms. ii. 33, Fas. iii. 104, Stj. 133, passim. málshátta-safn, n. a collection of proverbs. mála-hlutr or máls-hlutr or -hluti, a, m. one side of a case or suit eiga enn þyngra málahlut, Ísl. ii. 172; þá ferr ílla m. várr ( our case), Lv. 95: a share, mun sá verða m. várr beztr, Nj. 88; nú kann vera, at ek kunna ekki at sjá málahlut til handa mér, en vilja munda ek halda sæmd minni, Sturl. i. 105. mála-kosta, u, f. a complaint, pleading in a case, Sturl. i. 613, H. E. i. 457. mála-leitan, f. a negotiation, the mooting a question, Eg. 521, Eb. 130, Fms. vii. 299, Orkn. 56. mála-lenging, f. useless prolongation. mála-lok, n. pl. the end of a case, conclusion, Eb. 106, Nj. 102, Bs. i. 68. mála-lyktir, f. pl. = málalok, Eb. 24, 36, Nj. 88, Fms. vii. 14. máls-löstr, m. bad grammar, Skálda 181. mála-maðr, m. = málafylgju-maðr, Dropl. 6, Ld. 298, Boll. 354. mála-mannligt, n. adj. like, worthy of a málamaðr, Bs. i. 751. máls-metandi, part., m. maðr, a person of mark. mála-mynd, f.; til málamyndar, only for appearance, not seriously. máls-orð, n. a word in a sentence, Edda 124, 126, 128. máls-partr, m. a part of speech, Skálda 185: a part in a suit, mod. máls-rödd, f. = málrómr, Stj. 81. mála-skil, n. pl. knowledge of proceeding. Sturl. iii. 10. mála-skot, n. an appeal in a case, K. Á. 218. mála-sóku, f. a lawsuit, prosecution, Nj. 248. máls-spell, n. a flaw in a suit, Nj. 170, Fms. x. 12. mála-sönnun, f. evidence, Mar. mála-tilbúningr or mála-tilbúnaðr, m. the preparation of a suit, Grág. i. 490, Eb. 282, Nj. 36, 100. mála-tilleitan, f. = málaleitan, Þórð. 67. mála-vöxtr, m. the state of a case, Fms. vi. 11, Al. 113, Bs. i. 67, Nj. 79. máls-þörf, f. a wish to speak, Fms. vi. 374.
    2.
    n. [Ulf. mêl = χρόνος, καιρός; A. S. mâl; Engl. meal; Germ. mahl; Dan. and Swed. maal, mâl = a mark]:—a measure: hann mælti grundvöll undir húss, þat var þeirra átrúnaðr ef málit gengi saman, þá er optarr væri reynt, at þess manns ráð mundi saman ganga, ef mál-vöndrinn þyrri, en þróask ef hann vissi til mikilleiks, gékk nú málit saman ok var þrem sinnum reynt, Korm. 8; fimm álna er hátt mál hans, Fms. vi. 929; ganga undir mál, to undergo a mál (for measuring one’s height); þat sögðu menn at þeir hefði jafnmiklir menn verit, þá er þeir gengu undir mál, Ld. 178; leggja, bera mál við, to measure; hann lagði mál við öll in stærstu tré, 216; með því sama máli sem þér mælit út mun yðr verða aptr mælt, Mar.; bar hón mál á, ok þurfti þá þrjár álnar ok þver hönd, Bs. ii. 168; kunna maga mál, to know the measure of one’s stomach, Hm. 20.
    2. a length of sixteen fathoms, D. N. (Fr.)
    B. Temp. [Ulf. mêl = χρόνος, καιρός], a ‘meal,’ of time, i. e. a certain portion of time:
    I. time, high time; skipverjum þótti mál ór hafi, Landn. 206: with infin., Vsp. 14, Hm. 111, Skm. 10, Bm. 1; mönnum væri mál at lýsa sökum sínum, Nj. 149; at mál væri at ganga at sofa, Fms. ii. 138; mælti biskup at mál væri at sofa, 139; sagði mál at ríða, Orkn. 48: adding a dat., mál er mér at ríða, Hkv. 2. 47: ok er mál at vit farim, Fær. 255; mál er at leita at hestum várum, Korm. 182; ok er allt mál at ættvíg þessi takisk af, Ld. 258; ok er nú mál at hætta, Fms. vi. 212: e-m er mál (of stools):—í mál, in due time; þóat í mál yrði borinn kviðrinn, Grág. i. 54.
    2. the moment, nick of time (mál, q. v.); at hann var þar þá nótt, ok á því máli …, of an alibi, N. G. L. i. 309.
    II. the meal-time, morning and evening, Edda 103; hence of cattle, missa máls, to miss the time, sheep lost or astray for a day so that they cannot be milked, Grág. ii. 230, 231; kvikfénaðr missir máls, Snót; hence málnyta. q. v.; deila mat at málum, to deal out meat at each meal, Grág. i. 149; í hvert mál, Hm. 36; í eitt mál, for one single ‘meal,’ Karl. 347, Grág. i. 293; fæða þá í tvau mál, ii. 400; í bæði mál (see i B, p. 317): at því máli = Germ. diesmahl, Korm. (in a verse); þat er ok mitt ráð þó þat sé at fyrra máli at menn snæði nokkut, Fb. ii. 676; þat vilda ek at þær æti at einu máli kýr Hálfdanar bróður míns, Ó. H. 64; ef ættak at málungi mat, if I had meat from meal to meal, Hm.
    2. of the day marks; dag-mál = day-meal = 9 o’clock A. M.; and nátt-mál, night-time = 9 o’clock P. M.; í fyrra málið, to-morrow morning; eg skal koma í fyrra málið.
    III. of the seasons of the year; í misseri eru mál tvau, í máli eru mánuðr þrír, Rb. 6; mál ok misseri, Hm.; sumar-mál, the time when summer sets in (middle of April), opp. to vetr-nætr, when winter sets in; hríð-mál. q. v.
    COMPDS: málamatr, málamjólk, málsverðr.
    3.
    n. [Ulf. mêl = γραφή and γράμμα; Hel. mâl = imago, effigies; cp. also Goth. maljan = γράφειν, whence mod. Germ. mahlerei, mahlen, = pingere]:—prop. ‘a drawing,’ but it is used in old writers only of inlaid ornaments on spear’s heads or on the hilts and guards of swords; görir Þorgrímr þar af spjót, mál vóru í, Gísl. 18; hann hafði króka-spjót í hendi haugtekit ok allgóð mál í, Ld. 78; spjót, þá fann hann blóð í málunum, Glúm. 344; stál bjartra mála, Korm. 1; gull-mál (q. v.), Þiðr. 110; stála-mál, inlaid work of steel, Ht. R. 33. For specimens of ‘mál’ see Worsaae, Nos. 325, 331; a plate with inlaid work on the outside and a Runic inscription on the inside was found in Oct. 1870 in the cairn Greenmount in Ireland, and is described by Major-General Lefroy.
    COMPDS: málajárn, málasax, málaspjót, málasteinn.

    Íslensk-ensk orðabók > MÁL

  • 15 MÚGR

    m. crowd, common people (allr m. Svía hljóp upp); heimskr m., the foolish mob.
    * * *
    m. [akin to Engl. mow], a swathe, but only in the weak form múgi; hann hafði slegit þúfur allar ok fært þær saman í múga, … ok er kallaðr ákvæðis-teigr milli hverra múga, Fb. i. 522, freq. in mod. usage, múga-sláttr, m. mowing into swathes, Fb. i. 522.
    II. múgr or múgi, a, m., metaph. the crowd, common people, populace, mob; með vingan alls stórmennis, ok at samþyktum múginum, Al. 9; heimskr múgr, the foolish mob, Sks. 340; líta á múg sinn ok höfða-tal, 341; allr múgr Svía, Hkr. i. 55; múgr ok margmenni, Ó. H. 34, Bjarn. 9, Grett. 82; þar sem múg(r)inn stóð, Eg. 532; með múga hers, Fms. vii. 183; múga manns, Ór. 29; múgr manns, Fms. xi. 245; var þat enn mesti múgr manns, Ó. H. 211; lands-múgr, the people of the land; al-múgi (Dan. almue), the common people.
    COMPDS: múgamenn, múgavetr.

    Íslensk-ensk orðabók > MÚGR

  • 16 ÖLD

    * * *
    (gen. aldar, pl. aldir), f.
    1) time, age (var öld hans góð landsfólkinu); of allar aldir, through all ages; at alda øðli, to everlasting possession, for ever;
    2) cycle, period; gamla öld, the old cycle;
    3) poet., men, people; alda börn, children of men.
    * * *
    f., gen. aldar, dat. öldu, and later öld, pl. aldir, alda, öldum; [akin to aldr; A. S. eld or yld; Old Engl. eld (cp. the adj. old); Germ. alt; Dan. old in heden-old = the heathen age]:—a time, age; þessi eru nofn stundanna, ‘öld’ forðum, aldr, Edda 108; var öld hans góð landsfólkinu, Fms. vii. 174; vind-öld, varg-öld, skegg-öld, skálm-öld, Vsp.; róm-öld, war-age, Fms. vi. (in a verse); styrj-öld, veröld, qq. v.; en fyrsta öld var sú er alla dauða menn skyldi brenna, en síðan hófsk haugs-öld, Ó. H. (pref.); feðr várir ok allt forellri fyrst um brana-öld en nú um haugs-öld, Hkr. i. 141; ó-öld, a famine, Ann. 975: óaldar-vetr var mikill á Íslandi í heiðni, … þá átu menn hrafna ok melrakka, Landn. (Hb.); nú er sú öld ( such bad times) í Noregi at ek treysti eigi at halda ykkr hér heima með mér, Fms. ii. 4; hans aldar (his life, reign) mun æ vera at góðu getið, Hkm. 19.
    2. in a computistic or chronological sense, a cycle, period; gamla öld. the old cycle = cyclus Paschalis; upphaf gömlu aldar, Ann. 1140 (cp. Talbyrding s.a.), also called Páska-öld; sólar-öld, the solar cycle; tungl-öld, the lunar cycle, also called nítján vetra öld. Ann., MS. 415. 9; sjau aldir veraldar þessar, the seven ages of the world, Ver. 7.
    3. of allar aldir veralda, through all ages of the world, 686 B. 14; of öld alda, Eluc. 55; fyrir úendiligar aldir alda = secula seculorum, … of aldir alda, 623. 29; and so in mod. eccl. usage, ‘um aldir alda amen,’ Vídal. passim; the phrase, ár var alda (gen. pl.), upon a time, in days of yore, Vsp. 3, Hkv. 1. 1.
    II. poët. men, people, Edda (Gl.); hálf er öld hvar, Hm. 52; ósnotr maðr er með aldir kemr, among men, 26; alda börn, Vsp. 20; alda sona, sons of men, Hm. 11; alda hverr. each of men, Fm. 10; ýtti örr hilmir aldir við tóku, Bm.; alda vinr, a friend of men; Norræn öld, Norse people. Lex. Poët.; Ensk öld, English people, id.
    COMPDS: aldareðli, aldafaðir, aldarfar, aldagautr, aldarháttr, aldarmál, aldamót, aldarrof, aldarróg, aldaskipti, aldartal, aldartrygðir, aldavinr, aldaþopti.

    Íslensk-ensk orðabók > ÖLD

  • 17 alþýða

    f.
    1) the whole people (bauð hann alþýðu ríkis síns at göfga líkneskjuna);
    2) people in general, the majority or bulk of the people (var þat heit þá fest ok játat af altri alþýðu); vera lítt við alþýðu skap, to be upopular;
    3) the common people (ánauð ok úlfrelsi gekk yfir fólk allt, bæði ríka menn ok alpýðu).

    Íslensk-ensk orðabók > alþýða

  • 18 ALL-

    may be prefixed to almost every adjective and adverb in an intensive sense, very, extremely.
    * * *
    may in old writers be prefixed to almost every adjective and adverb in an intensive sense, like Engl. very, Lat. per-, Gr. οια-, ζα-. In common talk and modern writings it is rare (except after a negative), and denotes something below the average, viz. tolerably, pretty well, not very well; but in the Sagas, something capital, exceeding. In high style it may perhaps be used in the old sense, e. g. allfagrt ljós oss birtist brátt, a transl. of the Ambrosian hymn, Aurora lucis rutilat. The instances in old writers are nearly endless, e. g. all-annt, n. adj. very eager, Fms. ii. 41; ironically, 150. all-apr, adj. very sore, very harsh, v. apr. all-auðsóttligt, n. adj. very easy, Fs. 40. all-auðveldliga, adv. very easily, Fms. iv. 129. all-auðveldligr, adj. very easy, Fms. v. 331. all-auðveldr, adj. id., Fbr. 158: neut. as adv., Hkr. ii. 76. all-ágætr, adj. very famous, Fms. ii. 76. all-áhyggjusamliga, adv. and -ligr, adj. very careful, Fms. vi. 184. all-ákafliga, adv. and -ligr, adj. very hot, impetuous, Hkr. i. 234, ii. 32. all-ákaft, adj. very fast, Nj. 196. all-áræðiliga, adv. very likely, Fær. 183. all-áræðislítill, adj. very timid, Fms. vi. 217. all-ástúðligt, n. adj. very hearty, intimate, Fms. ii. 20. all-banvænn, adj. very likely to prove mortal, Orkn. 148. all-beinn, adj. very hospitable, Fms. ii. 84, Eb. 286: neut. as adv., Fær. 259. all-beiskr, adj. very harsh, bitter, Sturl. iii. 167. all-bert, n. adj. very manifest, Lex. Poët. all-bitr, adj. very biting, sharp, Sks. 548. all-bitrligr, adj. of a very sharp appearance, Vígl. 20. all-bjartr, adj. very bright, Fms. viii. 361. all-bjúgr, adj. very much bent, curved, Ölkofr. 39. all-blár, adj. very blue, Glúm. 394. all-blíðliga, adv. and -ligr, adj. very blithely, kindly, Fær. 132. all-blíðr, adj. very mild, amiable, Sd. 158, Fms. i. 202. all-bráðgörr, adj. very soon mature, Eb. 16. all-bráðliga, adv. and -ligr, adj. very hastily, Orkn. 72. all-bráðr, adj. very hot-headed, Njarð. 370: neut. as adv. very soon, Fms. xi. 51: dat. pl. all-bráðum, as adv. very suddenly, 139. all-bros-ligr, adj. and -liga, adv. very funny, laughable, Fms. iii. 113. all-dasigr, adj. very sluggish, Lex. Poët. all-digr, adj. very big, stout; metaph. puffed up, Nj. 236. all-djarfliga, adv. and -ligr, adj. very boldly, Fms. ii. 313, Orkn. 102. all-djúpsettr, adj. very deep, thoughtful, Bret. 158. all-drengiliga, adv. and -ligr, adj. very bold, gallant, Lv. 110. all-dræmt, n. adj. very boastfully, from dramb, superbia, (the modern word is dræmt = slowly, sluggishly); þeir létu a. yfir sér, boasted, Sturl. ii. 56. MS. Mus. Brit. 1127; Cod. A. M. has allvænt, prob. wrongly. all-dyggr, adj. very doughty, Lex. Poët. all-dýrr, adj. very dear, Fms. iii. 159. all-eiguligr, adj. very worth having, Sd. 146. all-eina (theol.), á Guð alleina (a hymn), alone: Hkr. iii. 339 (in a spurious chapter). all-einarðliga, adv. and -ligr, adj. very sincere, candid, open, Ld. 334. all-eldiligr and -elliligr, adj. of a very aged appearance, Fms. iii. 125. all-fagr, adj. very bright, fair, Orkn. 296 old Ed.: neut. as adv. very fairly, Sturl. i. 72. all-fast, n. adj. very firmly, steadfastly, Eb. 290, Fær. 259. all-fastorðr, adj. very ‘wordfast,’ very true to his word, Fms. vii. 120. all-fálátr, adj. very taciturn, close, Fas. iii. 408. all-fáliga, adv. on very cold terms, Sturl. iii. 298. all-fámáligr, adj. very close, of very few words, Fms. iii. 85, iv. 366. all-fámennr, adj. followed by very few people, Sturl. ii. 122, Magn. 386. all-far, adj. very few, Eg. 512, Ld. 272, Ísl. ii. 356: neut. on very cold terms, Fms. xi. 55. all-fáræðinn, adj. of very few words, Fms. iv. 312. all-feginn, adj. very ‘fain,’ glad, Eg. 240, Ld. 330. all-feginsamliga, adv. very ‘fain,’ gladly, Eg. 27. all-feigligr, adj. having the mark of death very plain on one’s face, v. feigr, Sturl. iii. 234. all-feitr, adj. very fat, Fms. x. 303. all-ferliga, adv. and -ligr, adj. very rudely, Fms. iv. 263. all-fémikill, adj. very costly, Ld. 298. all-fjarri, adv. very far, far from, metaph., Hkr. ii. 246; eigi a., not improper, Fbr. 15. all-fjartekit, part. very far-fetched, Skálda 166. all-fjölgan, adj. acc. very numerous (does not exist in nom.), Sks. 138 A. all-fjölkunnigr, adj. very deeply versed in sorcery, Fms. ii. 175, Fas. i. 412. all-fjölmeðr and -mennr, adj. followed, attended by very many people, much frequented, Eg. 724, 188, Hkr. i. 215: n. sing. in very great numbers, Fms. i. 36. all-fjölrætt, n. adj. very heedful, much talked of, Nj. 109. all-forsjáll, adj. very prudent, Hom. 115. all-framr, adj. very famous, Lex. Poët.; very far forward, Grett. 161 A. all-frekliga, adv. and -ligr, adj. very daringly, impudently, Fas. i. 24. all-frekr, adj. too eager, too daring, Fms. vii. 164. all-friðliga, adv. in very great peace, Lex. Poët. all-fríðr, adj. very beautiful, Eg. 23, Hkr. i. 225, ii. 354, Fms. i. 2. all-frjáls, adj. very free, independent, v. alfrjáls. all-fróðligr, adj. and -liga, adv. very wise, learned, Sks. 306 B. all-fróðr, adj. very learned, Sks. 30. all-frægr, adj. very famous, Fms. ii. 324, Hkr. i. 232, ii. 187, Ld. 122. all-frækiliga, adv. and -ligr, adj., and all-frækn, adj. and -liga, adv. very bold, boldly, Ísl. ii. 267, Hkr. i. 239, Fms. i. 121. all-fúss, adj. and -liga, adv. very eager, eagerly, Eg. 488, Fms. xi. 89. all-fýsiligr, adj. and -liga, adv. very desirable, Eg. 19, 468. all-fölr, adj. very pale, Lex. Poët. all-gagnsamr, adj. very profitable, gainful, Ísl. ii. 56. all-gamall, adj. very old, Hkr. i. 34. all-gegniliga and -gegnliga, adv. very fittingly, Sturl. ii. 63. all-gemsmikill, adj. very wanton, frolicsome, Sturl. ii. 57. all-gerla and -görviligr, v. -görla, -görviligr. all-gestrisinn, adj. very hospitable, Háv. 40. all-geysilegr, adj. and -liga, adv. very impetuous, Fms. x. 81. all-gildliga, adv. and -ligr, adj. with a very grand air, Grett. 121. all-gildr, adj. very grand, Lex. Poët. all-giptusam-liga, adv. and -ligr, adj. very lucky, Fms. x. 53. all-glaðliga, adv. and -ligr, adj. very joyfully, joyful, Fms. iii. 143, Lv. 55. all-glaðr, adj. very joyful, Eg. 163, Ld. 176. all-gleymr, adj. very gleeful, mirthful, in high spirits, [glaumr], verða a. við e-t, Sturl. iii. 152, Eb. 36. all-glæsiliga, adj. and -ligr, adv. very shiny, Eb. 34, Fas. iii. 626, Fms. ix. 430. all-glöggsær, adj. very transparent, dearly visible, metaph., þorf. Karl. 380. all-glöggt, n. adj. very exactly, Hkr. iii. 253, Fas. iii. 13. all-góðmannliga, adv. and -ligr, adj. very kindly, kind, Mag. 6. all-góðr, adj. very good, Nj. 222, Eg. 36, 198. all-greiðliga, adv. and -ligr, adj. very easy, easily, Eb. 268: neut. as adv., Eb. l. c. all-grimmliga, adv. and -ligr, adj. very grimly, fiercely, Fas. iii. 414. all-grimmr, adj. very cruel, fierce, Hkr. iii. 167. all-grun-samliga, adv. and -ligr, adj. very suspiciously, Ísl. ii. 364. all-göfugr, adj. very distinguished, Eg. 598, Bs. i. 60. all-görla, adv. very clearly, precisely, Hkr. iii. 133, Fms. xi. 15. all-görviligr, adj. very stout, manly, Fms. ii. 28. all-hagstæðr, adj. with a very fair wind, Sturl. iii. 109. all-harðligr, adj. and -liga, adv. very hard, stern, Fas. i. 382. all-harðr, adj. very hard, stern, Fms. i. 177: n. sing. severely, Nj. 165, Grág. i. 261. all-háskasamligr, adj. and -liga, adv. very hazardous, Fms. v. 135. all-heiðinn, adj. quite heathen, Fs. 89 (in a verse). all-heilagr, adj. very sacred, Lex. Poët. all-heimskliga, adv. and -ligr, adj. very foolish, frantic, Hkr. ii. 190, Fas. iii. 293. all-heimskr, adj. very silly, stupid, Eg. 376, Grett. 159. all-heppinn, adj. very lucky, happy, Lex. Poët. all-herðimikill, adj. very broad-shouldered, Eg. 305. all-hermannliga, adv. and -ligr, adj. very martial, Fms. xi. 233. all-hjaldrjúgr, adj. very gossipping, chattering, Lv. 57: neut. as adv., Vápn. 10. all-hógliga, adv. and -ligr, adj. very gently, Fms. xi. 240, vi. 274. all-hóleitr and -háleitr, adj. very sublime, Hom. 23. all-hór and -hár, adj. very high, tall, v. -hár. all-hratt, n. adj. in all speed, Lex. Poët. all-hraustliga, adv. and -ligr, adj. very bravely, Fms. viii. 289, Eb. 34. all-hraustr, adj. very valiant, Fms. viii. 267. all-hreystimannliga, adv. and -ligr, adj. very valiantly, Fms. xi. 95. all-hrumliga, adv. and -ligr, adj. very infirmly from age, Fas. ii. 91. all-hræddr, adj. very much afraid, Fbr. 94. all-hræðinn, adj. very timid, Fms. vi. 155. all-huml;mgsjúkr, adj. very grieved, heart-sick, Hkr. i. 243, Fms. vi. 133. all-hvass, adj. of the wind, blowing very sharp, Fms. ix. 20, Lex. Poët. all-hyggi-ligr, adj. and -liga, adv. very carefully, Fas. iii. 610. all-hýrliga, adv. and -ligr, adj. very blandly, with a very bright face, Fas. iii. 636. all-hæðiligr, adj. and -liga, adv. very ridiculous, Finnb. 312. all-hældreginn, adj. walking very much on one’s heels, dragging the heels very much in walking, of an aged or beggarly person, Band. 9. all-hœgliga, adv. and -ligr, adj. very softly, meekly, Fms. xi. 389. all-hœlinn, adj. very bragging, Lex. Poët. all-iðinn, adj. very diligent, laborious, Bs. i. 278. all-illa, adv. and -illr, adj. very badly, bad, wicked, Nj. 242, cp. ilia; ill-willed, Eg. 542: compar., vera allver um, to be worse off, Nj. 221 (Ed. allvant); angry, Lv. 145; disgraceful, Eg. 237; unfortunate, Sturl. ii. 47. all-jafnlyndr, adj. very calm, even-tempered, Fms. vi. 287. all-kaldr, adj. very cold, Vápn. 21. all-kappsamliga, adv. and -ligr, adj. with very much zeal, liberally, Hkr. i. 271; veita a., of hospitality, Ld. 292; mæla a., frankly, peremptorily, 296. all-kappsamr, adj. very eager, vehement, Eg. 187. all-karlmannliga, adv. and -ligr, adj. very manfully, Fms. x. 141. all-kaupmannliga, adv. in a very businesslike, tradesmanlike way, Fms. v.255. all-kátligr, adj. and -liga, adv. very funny, Grett. 112. all-kátr, adj. very joyful, Nj. 18, Eg. 44, 332. all-keppinn, adj. very snappish, Lex. Poët. all-kerskiligr and -keskiligr, adj. and -liga, adv. very sarcastic, biting, Sturl. ii. 196. all-klókr, adj. very shrewd, Hkr. iii. 317. all-knáliga, adv. and -ligr, adj. very stoutly, vigorously, Rd. 312. all-kostgæflliga, adv. and -ligr, adj. very earnestly, in a very painstaking way, Stj. all-kostigr, adj. very excellent, Lex. Poët. all-kviklatr, adj. very quick, lively, Ld. 270. all-kynliga, adv. and -ligr, adj. very strangely, strange, Ísl. ii. 58, Fms. ii. 227, Grett. 160. all-kyrrligr, adj. very quiet, tranquil, Háv. 49. all-kærr, adj. very dear, beloved, Eg. 139, Fms. i. 48; very fond of, Hkr. i. 194: neut., Eg. 116, of mutual love. all-langr, adj. very long, Háv. 49. all-laust, n. adj. very loosely, Fms. xi. 103. all-lágr, adj. very low, short of stature, Fbr. 68. all-lengi, adv. very long, K. Þ. K. 158. all-léttbrúnn, adj. of very brightened, cheerful countenance, Ld. 94. all-léttiliga, adv. very lightly, Fas. iii. 612. all-léttmælt, n. adj., vera a. um e-t, to speak in a very lively way, Fms. iv. 261. all-léttr, adj. very light (in weight), Fas. iii. 487. all-líkliga, adv. and -ligr, adj. in very agreeable, courteous terms, Fas. i. 84. all-likligr, adj. very likely, Fas. ii. 247, Sks. 669. all-líkr, adj. very like, Fas. iii. 579, Sd. 160, Korm. 142. all-lítilfjörligr, adj. and -liga, adv. very puny, prop. having little life in one, Háv. 54. all-lítill, adj. very little, Fær. 268: n. sing. all-lítt, as adv. very little, Nj. 108, 130, Korm. 172; poorly, Grett. 116. all-lyginn, adj. very given to lying, Fbr. 157. all-makligr, adj. and -liga, adv. very deserving, fitting, Sturl. iii. 127, Bjarn. 22. all-mann-fátt, n. adj. with very few people, Gísl. 31. all-mannhættr, adj. very dangerous, Fas. iii. 34. all-mannskæðr, adj. very full of manskathe, very murderous, Fms. ii. 512. all-mannæenligr, adj. a very promising man, Fms. iv. 254. all-mannvænn, adj. a man of very great promise, Hkr. ii. 182. all-margliga, adv. very affably, Sturl. iii. 27. all-margmæltr, part. very talkative, Sturl. ii. 179. all-margr, adj. very numerous, pl. very many, Nj. 32, Grág. ii. 176, Sks. 328, Gþl. 329. all-margrætt, n. adj. part. very much spoken of, Fms. viii. 275. all-málugr, adj. very loquacious, Hkr. iii. 152, 655 xi. 2. all-máttfarinn, adj. very much worn out, with very little strength left, Fas. ii. 356. all-máttlítill, adj. very weak, Fms. i. 159. all-meginlauss, adj. very void of strength, Fms. xi. 103. all-mikilfengligr, adj. very high and mighty, very imposing, Fs. all-mikill, adj. very great, Ísl. ii. 269, Nj. 193, Eg. 29, 39: neut. as adv. greatly, Fms. i. 24, vii. 110. all-mikilmannliga, adv. very nobly, Sturl. i. 33. all-misjafn, adj. very variously, unfavourably, in such phrases as, mæla a. um e-t, there were very different stories about the matter, leggja a. til, ganga a. undir, taka a. á, Eg. 242, Hkr. ii. 123, Fms. i. 86, vii. no, Ld. 166. all-mjór, adj. very slim, slender, narrow, Hkr. iii. 117, Gþl. 173. all-mjök, adv. very much, Nj. 134, Ld. 196, Eg. 19; féllu þá a. menn, in very great numbers, Fms. i. 173. all-myrkr, adj. very dark, Fms. ix. 23. all-mæðiliga, adv. with very great effort, heavily, Fms. ix. 16. all-nauðigr, adj. and -liga, adv. very reluctant, unwilling, Grett. 153; a. staddr, dangerously, Fms. v. 212. all-náinn, adj. very near, nearly related, Sks. 330. all-náttförull, adj. very much given to wandering by night, Lex. Poët. all-níðskárr, adj. of a poet, given to mocking, satirical verse, [níð and skáld (?)], Fms. ii. 7. all-nóg, adv. very abundantly, Sd. 182. all-nær, adv. very near, Fms. vii. 289; metaph., lagði a. at, pretty nearly, well-nigh, Fs., Sks. 684 B. all-nærri, adv. very near, Ld. 202, Fas. iii. 339. all-opt, adv. very often, Anecd. 38, Gþl. 169. all-orðfátt, n. adj. in the phrase, göra a. urn, to be very short of words as to, Bjarn. 31. all-ógurligr, adj. and -liga, adv. very frightful, Edda 41. all-ólmliga, adv. and -ligr, adj. very furiously, Fas. iii. 546, Bárð. 177. áll-óttalaust, n. adj. with very little to fear, Eg. 371, v. l. all-ramskipaðr, adj. part. very strongly manned, Fms. iii. 13. all-rauðr, adj. very red, Ld. 182. all-ráðligr, adj. very expedient, advisable, Grett. 145. all-reiðiligr, adj. looking very wrathful, Fms. iv. 161. all-reiðr, adj. very wroth, angry, Edda 57, Nj. 135, Eg. 139. all-ríkmarmligr, adj. and -liga, adv. very grand, pompous, magnificent, Fms. i. 213. all-ríkr, adj. very powerful, Fms. i. 115. all-rýrliga, adv. and -ligr, adj. very feebly, puny, Fbr. 28. all-röskliga, adv. and -ligr, adj. very smart, brisk, Fms. viii. 317. all-sannligr, adj. and -liga, adv. very likely, ‘soothlike,’ Fms. iv. 270. all-sáttgjarnliga, adv. and -ligr, adj. very placable, of mild disposition, Sturl. iii. 288. all-seinn, adj. very slow, Bs. i. 192: neut. as adv. slowly, Grett. 151 A. all-sigrsæll, adj. very victorious, having very good luck in war, Hkr. i. 28. all-skammr, adj. very short, very scant, Nj. 264: neut. substantively, a very short way, Finnb. 324; short distance, Fms. iv. 329. all-skapliga, adv. very fittingly, properly, Grett. 120. all-skapværr, adj. of a very gentle, meek disposition, Sturl. all-skapþungt, n. adj., vera a., to be in a very gloomy, depressed state of mind, Fms. iv. 26. all-skarpr, adj. very sharp, Lex. Poët. all-skeinuhættr, adj. very dangerous, vulnerable, Sturl. ii. 139. all-skemtiligr, adj. very amusing, Sturl. ii. 77. all-skillítill, adj. very slow-witted, dull, Sturl. j. 89. all-skjallkænliga, adv. [skjalla, to flatter], very coaxingly, Grett. 131 A. all-skjótt, n. adj. as adv. very soon, Nj. 236. all-skrautligr, adj. and -liga, adv. very smart, splendid, Fas. ii. 366, Mag. 11. all-skygn, adj. very sharp-sighted, Hrafn. 33. all-skyldr, adj. bound to, very obligatory; neut. = bounden duty, Sks. 484; deserved, Gþl. 61:
    β. nearly related, near akin, Fms. xi. 75. all-skyndiliga, adv. very quickly, Blas. 40. all-skynsamliga, adv. very judiciously, Sturl. iii. 161. all-skyrugr, adj. all curd-besprent, Grett. 107 A. all-sköruliga, adv. and -ligr, adj. very frankly, boldly, dignified, Sturl. iii. 39, Fms. ix. 5, Ld. 94 C, 226, Bs. i. all-sljáliga, adv. very slowly, sluggishly, Grett. 101 A. all-smár, adj. very small, Fms. v. 55, xi. 61. all-snarpliga, adv. and -ligr, adj. very sharply, smartly, Fms. viii. 346. all-snarpr, adj. very sharp, Fms. i. 38, Nj. 246. all-snemma, adv. very early, Fms. ii. 223. all-snjallr, adj. very shrewd, clever, Fms. viii. 367. all-snúðula, adv. very quickly, Lex. Poët. all-snæfr, adj. very brisk, id. all-snöfurmannligr, adj. and -liga, adv. very brisk and energetic looking, of a man, Fms. xi. 79. all-spakliga, adv. and -ligr, adj. very mildly, moderately, wisely, Hkr. ii. 41. all-spakr, adj. very gentle, wise, Fms. vi. 298. all-starsýnn, adj. who stares very hard at a thing, looking fixedly upon, Fms. vi. 203. all-sterkliga, adv. and -ligr, adj. very briskly, strongly, Ld. 158, Fas. iii. 612. all-sterkr, adj. very strong, Hkr. i. 238, Eg. 285; Ísl. ii. 461 ( very vehement); as a pr. name, Fms. iii. 183. all-stilliliga, adv. very calmly, in a very composed manner, Ld. 318. all-stirðr, adj. very stiff, Háv. 46. all-stórhöggr, adj. dealing very hard blows, Fms. i. 171. all-stórliga, adv. very haughtily, Hkr. ii. 63, Ld. 168. all-stórmannliga, adv. and -ligr, adj. very munificently, nobly, Fas. iii. 45; haughtily, Sd. 146. all-stórorðr, adj. using very big words, Eg. 340, Ld. 38 ( very boisterous). all-stórr, adj. very great, metaph. big, puffed up, Ld. 318; dat. all-stórum, as adv. very largely, Edda 32. all-strangr, adj. very rapid, Lex. Poët. all-styggr, adj. very ill-humoured, cross, Grett. 103 A. all-styrkliga, adv. and -ligr, adj. very stoutly, Stj. 402. all-styrkr, adj. very strong, Fms. i. 177. all-svangr, adj. very hungry, Lex. Poët. all-svinnliga, adv. and -ligr, adj. very wisely, prudently, wise, Fas. i. 95, ii. 266. all-sættfúss, adj. very placable, peace-loving, very willing to accept an atonement, Sturl. iii. 19. all-sœmiliga, adv. and -ligr, adj. very seemly, decorous, honourable, Hkr. i. 215, Ísl. ii. 163. all-tiginn, adj. very princely, Lex. Poët. all-tillátsamr, adj. very indulgent, lenient, Þórð. 12. all-tíðrætt, n. adj. very much talked of, much spoken of, Eg. 99, Sturl. i. 199. all-tíðvirkr, adj. very quick at work, Fms. xi. 377. all-torfyndr, adj. very hard to find, Fms. vii. 356. all-torfært, n. adj. very hard to pass, cross, Eg. 546. all-torsótt, n. adj. part. very difficult to reach, Eg. 546. all-tortryggiliga, adv. and -ligr, adj. very suspiciously, Sturl. ii. 47. all-torveldligr, adj. and -liga, adv. very difficult, Str. all-trauðr, adj. very slow, unwilling, Fms. xi. 39. all-tregr, adj. very tardy, Fær. 114, Bárð. 178. all-trúr, adj. very true. Fms. vi. 377. all-tryggr, adj. very trusty, Hkr. iii. 167. all-tvítugr, false reading, instead of eigi alls t., not quite twenty, Sturl. i. 181. all-undarligr, adj. and -liga, adv. very odd, wonderful, Fms. ii. 150. all-ungr, adj. very young, Eg. 268, Fms. i. 14, Ld. 274. all-úbeinskeyttr, adj. shooting very badly, Fms. ii. 103. all-úblíðr, adj. very harsh, unkind, Fas. ii. all-úbragðligr, adj. very ill-looking, Sturl. iii. 234. all-údæll, adj. very spiteful, untractable, Sturl. i. 99. all-úfagr, adj. very ugly, metaph., Fms. iii. 154. all-úfimliga, adv. and -ligr, adj. very awkwardly, Fas. ii. 543. all-úframliga, adv. and -ligr, adj. very backward, shy, timid, Fbr. 38 C. all-úfríðr, adj. very ugly, Fms. xi. 227. all-úfrýnn, adj. very sullen, ‘frowning,’ sour, Eg. 525. all-úfrægr, adj. very inglorious, Fms. iv. 259. all-úglaðr, adj. very gloomy, sad, Hkr. iii. 379. all-úhægr, adj. very difficult, Eg. 227. all-úhöfðingligr, adj. very low-looking, very plebeian, Finnb. 222. all-úkátr, adj. very sorrowful, Edda 35, Eg. 223, Fms. i. 37. all-úknár, adj. very weak of frame, Grett. 119 A, very badly knit; Bs. i. 461 (of boys). all-úkonungligr, adj. very unkingly, Fms. viii. 158. all-úkunnigr, adj. quite unknown, Ísl. ii. 412. all-úlífligr, adj. very unlikely to live, Hkr. ii. 200. all-úlíkliga, adv. and -ligr, adj. very unlikely, Gísl. 24, Sd. 123, Finnb. 310. all-úlíkr, adj. very unlike, Glúm. 364. all-úlyginn, adj. not at all given to lie, truthful, Fbr. 157. all-úmáttuliga, adv. and -ligr, adj. weakly, very weak, tender, Fms. iv. 318. all-úráðinn, adj. part. very ‘unready’ (cp. Ethelred the ‘unready’), undecided, Lv. 9. all-úráðliga, adv. very unadvisedly, rashly, Odd. 12 old Ed. all-úsannligr, adj. and -liga, adv. very untruthful, unjust; also, unlikely, Fms. vii. 141. all-úsáttfúss, adj. very implacable, unwilling to come to terms, Sturl. iii. 275. all-úskyldr, adj. very strange to, not at all bound to…, Eg. 10. all-úspakr, adj. very unruly, Sturl. ii. 61. all-úsváss, adj. very uncomfortable, of weather, cold and rainy, Bs. i. 509. all-úsýnn, adj. very uncertain, doubtful, Glúm. 358, Sturl. i. 105. all-úsæligr, adj. of very poor, wretched appearance, Niðrst. 109. all-úvinsæll, adj. very unpopular, Fms. iv. 369, Fas. iii. 520. all-úvísliga, adv. very unwisely, Niðrst. 6. all-úvænliga, adv. and -ligr, adj. of very unfavourable prospect, Fas. ii. 266; n. adj. very unpromising, Grett. 148 A. all-úvænn, adi. very ugly, Fas. i. 234; very unpromising, unfavourable, Ísl. ii. 225: neut. as adv. unfavourably, Fms. xi. 134. all-úþarfr, adj. very unthrifty, very unprofitable, something that had better be prevented, Eg. 576, Hkr. ii. 245. all-vandlátr, adj. very difficult, hard to please, Fms. vi. 387. all-vandliga, adv. with very great pains, exactly, carefully, Sks. 658 B. all-vant, n. adj., vera a. um e-t, to be in a very great strait, Nj. 221. all-varfærr, adj. very careful, solicitous, Eg. 63. all-vaskligr, adj. and -liga, adv. very brisk, smart, gallant, Hkr. i. 104; compar. v. alvaskligr. all-vaskr, adj. very brisk, gallant, Fms. viii. 226. all-vandr, adj. very bad, of clothes, much worn, Pm. 11. all-vápndjarfr, adj. very bold, daring in arms, Hkr. iii. 63. all-veðrlítið, n. adj. very calm, with little wind, Fms. vi. 360. all-vegliga, adv. and -ligr, adj. very grand, princely, nobly, Fms. i. 20, Eg. 332, Hkr. i. 15. all-vel, adv. very well, Nj. 12, Eg. 78, 198; compar. albetr, v. alvel. all-vesall, adj. very puny, wretched, Nj. 97. all-vesalliga, adv. very wretchedly, Ölk. 35. all-vesalmannliga, adv. and -ligr, adj. id., Ísl. ii. 416. all-vesæll, adj. very miserable, base, vile, Nj. 97. all-vingjarnliga, adv. and -ligr, adj. very friendly, amicable, Sturl. ii. 168. all-vingott, n. adj. on very friendly terms, Fbr. 129. all-vinsæll, adj. very popular, used of a man blessed with many friends, Fms. i. 184, ii. 44, Orkn. 104 old Ed. all-virðuligr, adj. and -liga, adv. very worthy, dignified, Fms. x. 84, Bs. i. 83. all-vitr, adj. very wise, Sks. 29 B (superl.) all-vitrliga, adv. very wisely, Fas. ii. 66. all-víða and all-vítt, n. adj. very widely, Hkr. iii. 141, Lex. Poët. all-vígliga, adv. and -ligr, adj. in a very warlike manner, Fms. ix. 488, Fas. ii. 112. all-vígmannliga, adv. very martially, Fas. iii. 150. all-vígmóðr, adj. quite wearied out with fighting, Introd. to Helgakviða (Sæm.) all-víss, adj. very wise, sure, Sks. 520, Lex. Poët.: neut. to a dead certainty, Lex. Poët. all-vænliga, adv. and -ligr, adj. very promising, handsome, Glúm. 349, Fms. v. 260, Fbr. 114. all-vænn, adj. id., Clem. 24, Bs. i. 340: neut., þykja a. um, to be in high spirits, Ísl. ii. 361; make much of, Fms. ii. 76; as adv. favourably, Fms. iv. 192. all-vörpuligr, adj. of a very stout, stately frame, Hkr. ii. 254. all-vöxtuligr, adj. very tall, of large growth, Fas. iii. 627. all-þakkligr, adj. very pretty, = þekkiligr, Lex. Poët. all-þakksamliga, adv. and -ligr, adj. very thankfully, Fms. i. 120, Ld. 298. all-þarfliga, adv. very thriftily, very pressingly; biðja a., to beg very hard, Edda 45. all-þarfr, adj. very thrifty, Lex. Poët. all-þéttr, adj. very crowded, cp. Lex. Poët. all-þrekligr, adj. of a very robust frame, Hkr. ii. 2. all-þröngr, adj. as neut. in a very great crowd, Edda 24. all-þungliga, adv. and -ligr, adj. very hard, unwilling, reluctant, Sturl. ii. 120; taka a. á e-m, to be very hard upon, Mag. 1. all-þungr, adj. very unfavourable, Hkr. ii. 358; hostile, badly disposed towards, Eb. 108, Eg. 332; þykja a., to dislike, Fms. viii. 441; a. orð, to blame, Sturl. ii. 62. all-þykkr, adj. very thick, Fas. i. 339: n. sing. as adv. thickly, Fms. vii. 70 (of great numbers slain on the battle-field). all-æfr, adj. very furious, wrath, Ísl. ii. 258, Lv. 60, Fas. i. 404. all-ægiligr, adj. very terrible, Dropl. 18. all-æstr, adj. very incited, vehement, Nj. 231. all-örorðr, adj. very quick-tongued, frank, outspoken, Eg. 340. all-öruggliga, adv. very steadfastly, very firmly, Grett. 153 A. all-öruggr, adj. very unflinching, Bs. i. 624.

    Íslensk-ensk orðabók > ALL-

  • 19 al-múgi

    a, and almúgr, s, m., at present the first form is always used [cp. múgi and múgr, Dan. almue, plebs], prop. the commons, people; konungrinn ok almúginn, king and commons, Stj.; eigi vissi almúginn ( people in general) hvat fram fór í sóttinni, Bs. i. 74; almúgrinn ( the people) geystist, Bret. 37, 94; allvinsælir við almúgann, having very many friends among the commonalty, Fms. i. 184.
    β. now in Icel. = plebs, the masses, opp. to the higher classes; so in many compds, e. g. almúga-maðr, m., almúga-legr, adj., etc.

    Íslensk-ensk orðabók > al-múgi

  • 20 BOÐ

    n.
    1) bid, offer;
    bjóða boð fyrir e-n, to make bids or offers for one;
    hvat er í boði, what is the offer;
    eiga boð á jörð, to have the right of being offered an estate, before it is sold to another;
    2) banquet, wedding feast;
    hafa e-n í boði sínu, to entertain one at one’s feast;
    fóru þeir allir til boðsins, to the wedding feast;
    3) bidding, order, commandment;
    ganga undir boð e-s, to submit to one’s bidding;
    eptir boði e-s, at or by one’s order;
    gera e-m boð, to send to one, send one word; a summons, a sign or token of summons, being an arrow, axe or the like to call people to battle or council (hefja boð).
    * * *
    n. [Ulf. buzns; Germ. bote, gebot; cp. bjóða].
    1. a bid, offer; konungr bauð ( offered) at fá Gunnari kvánfang ok ríki mikit…Gunnarr þakkaði konungi boð sitt, Nj. 46; bjóða boð fyrir e-n, to make bids or offers for one, Lv. 25, Vígl. 28; hvat er í boði, what is the bidding? metaph. from an auction, O. H. L. 71.
    2. a feast, wedding, banquet, to which the guests are ‘bidden;’ veizlan fór vel fram, en er boði var lokit, when the feast was past, Nj. 25; fóru þeir allir til boðsins, the wedding feast, Fms. xi. 106; skyldi boð vera at Marðar, Nj. 4; hafa e-n í boði sínu, to entertain at one’s feast, Fms. i. 40; haust-boð, Gísl. 27.
    3. [A. S. bebod], a bidding, commandment, Fms. ii. 30, 168, xi. 246; boð ok bann, v. bann.
    β. the right of redemption, a Norse law term; skal sá óðalsmaðr er boði er næstr brigð upp hefja, Gþl. 294; ok svá eigu þær boð á jörðum jafnt sem karlar, N. G. L. i. 92, 94, 237.
    4. a message; göra e-m boð, to call for one, N. G. L. i. 60.
    β. metaph. and a law term, a summons, being an arrow, axe, or the like sent to call people to battle or council, as symbolical of the speed to be used, or of the punishment to be inflicted, if the summons be not obeyed; cp. herör; so the Swed. budsticka or budkafle, (till tings, till tings, budkaflen går kring borg och dal! Tegner), and the fiery cross in the Lady of the Lake. In Icel., at least in the west part, a small wooden axe is still sent from farm to farm to summon people to the mantals-thing in the spring; vide Gþl. 433 sqq., Jb. 180, and the compds boðburðr, boðfall, boðskurðr, boðleið, etc.
    COMPDS: boðsmaðr, boðsváttr, boðsvitni.

    Íslensk-ensk orðabók > BOÐ

См. также в других словарях:

  • People's Liberation Army —   中国人民解放军   Emblem of the People s Liberation Army Founded August 1, 1927 Service branches …   Wikipedia

  • People's Park — in Berkeley, California, USA is a park off Telegraph Avenue, bounded by Haste and Bowditch Streets and Dwight Way, near the University of California, Berkeley. The park was created during the radical political activism of the late 1960s. Today it …   Wikipedia

  • People's Republic — (rarely Popular Republic) is a title that is often used by Marxist Leninist governments to describe their state. The motivation for using this term lies in the claim that Marxist Leninists govern in accordance with the interests of the vast… …   Wikipedia

  • People of Praise — is a Christian ecumenical charismatic covenant community. It presently consists of 21 branches in the United States of America, Canada, and the Caribbean, with a total of approximately 3,000 [ as early as 1987, People of Praise consisted of some… …   Wikipedia

  • People Are People — Single par Depeche Mode extrait de l’album Some Great Reward Face A People Are People Face B In Your Memory Sortie 12 mars 1984 …   Wikipédia en Français

  • People Are People — Saltar a navegación, búsqueda Para el EP del mismo título, véase People Are People (EP). «People Are People» Sencillo de Depeche Mode del álbum Some Great Reward Lado B «In Your Memory» …   Wikipedia Español

  • People Nation — is an alliance of street gangs generally associated with the Chicago area. [http://www.gangwar.com/dynamics.htm Street Gang Dynamics ] ] They are rivals to the Folk Nation. The People Nation were formed much in the same way as the Folk Nation. In …   Wikipedia

  • People's Socialist Republic of Albania — Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë Satellite state of the Soviet Union (Until 1961) …   Wikipedia

  • People's democratic dictatorship — (simplified Chinese: 人民民主专政; traditional Chinese: 人民民主專政; pinyin: Rénmín Mínzhǔ Zhuānzhèng) is a phrase incorporated into the Constitution of the People s Republic of China by Mao Zedong.[1] The premise of the People s democratic dictatorship is… …   Wikipedia

  • People's Liberation Army Hong Kong Garrison — The Hong Kong Garrison of the People s Liberation Army entering Hong Kong for the first time in 1997 Traditional Chinese 中國人民解放軍駐香港部隊 …   Wikipedia

  • People's Alliance for Democracy — Type Pressure group Political group Key people Sondhi Limthongkul Chamlong Srimuang Phiphob Thongchai Somsak Kosaisuuk Somkeit Pongpaibul Area served …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»