-
1 υπερανω
I(ᾰ) adv.1) чрезвычайно высоко(οἰκεῖν Luc.)
ὑ. γίγνεσθαί τινος Plut. — овладевать чем-л.2) чрезмерно, преувеличенноοἱ ὑ. πλεονασμοί Polyb. — неумеренные преувеличения или повторения
II(τινός Arst., NT.)
-
2 τιθημι
(impf. ἐτίθην, aor. 1 sing. ind. ἔθηκα, aor. 2 pl. ἔθεμεν, fut. θήσω, pf. τέθεικα, ppf. ἐτεθείκειν; praes. conjct. τιθῶ, aor. 2 conjct. θῶ; praes. opt. τιθείην, aor. 2 opt. θείην; praes. imper. τίθει, aor. 2 imper. θές; praes. inf. τιθέναι, aor. 2 inf. θεῖναι; part. praes. τιθείς, part. aor. 2 θείς; med.: praes. τίθεμαι, impf. ἐτιθέμην, aor. 2 ἐθέμην; praes. conjct. τιθῶμαι, praes. aor. 2 θῶμαι; praes. impf. opt. τιθείμην, aor. 2 opt. θείμην; praes. imper. τίθεσο, imper. aor. 2 θοῦ; praes. inf. τίθεσθαι, aor. 2 inf. θέσθαι; part. praes. τιθέμενος, part. aor. 2 θέμενος; med.-pass.: pf. τέθειμαι, ppf. ἐτεθείμην; pass.: fut. τεθήσομαι, aor. 1 ἐτέθην, adj. verb. θετός) тж. med.1) ставить, кластьκλισίην τιθήμεναί τινι Hom. — поставить кресло для кого-л.;
ἄλλοσε τ. Hom. — ставить на другое место, передвигать;τετράποδος βάσιν θηρὸς τίθεσθαι Eur. — передвигаться как четвероногое животное (на четвереньках);τὰ μὲν ἄνω κάτω τ., τὰ δὲ κάτω ἄνω Her. — ставить верхнее вниз, а нижнее вверх, т.е. переворачивать (все) вверх дном;ἀπάτερθέν τινος τ. Hom. — выносить из чего-л.;θέσθαι τι ἐπὴ τὰ γόνατα Xen. — положить что-л. себе на колени;2) складывать(ἱστία ἐν νηΐ, ἔναρα ἐς δίφρον Hom.)
ἐς τὸ κοινὸν τ. τι Xen. — складывать что-л. вместе (в общую массу);ἐπὴ κρᾶτα τίθεσθαι χέρα Eur. — хвататься руками за голову;θέσθαι τὰ ὅπλα Diod. — сложить оружие3) переносить, перемещать(τινὰ ἑν Λυκίης δήμῳ Hom.; τινὰ εἰς ἐρημίαν Plat.)
4) вкладывать, (от)давать(τι χερσί τινι или ἐν χερσί τινος Hom.)
εἰς χεῖρά τινος δεξιὰν τ. Soph. — подавать кому-л. правую руку5) ставить, воздвигать, водружать(στήλας ἐν γαίῃ Hom.)
οἰκίας τίθεσθαι Hom. — строить себе дома, селиться6) вкладыватьἐς ταφὰς и ἐν τάφῳ τ. Soph. — хоронить;
ψήφους ἐς τεῦχος τ. Aesch. — опускать голоса в урну;ψῆφον ἐπί τινι θέσθαι Eur. — подать голос за что-л.;σὺν τῷ νόμῳ τέν ψῆφον τίθεσθαι Xen. — подавать свой голос в соответствии с законом7) хоронить, предавать погребению(τὰ ὀστᾶ Hom., Thuc.)
οἱ τιθέμενοι Plat. — погребаемые, т.е. почившие;τάφον θέσθαι τινός Soph. — озаботиться погребением кого-л.8) подавать голос, голосоватьτίθεσθαί τινι Dem. и μετά τινος Aesch. — голосовать за кого-л.;
ταύτῃ (v. l. ταύτην) γνώμην τίθεσθαι Soph., Arph.; — присоединяться к тому же мнению;οὔ σοι βουλοίμην ἂν ἐναντία τίθεσθαι Plat. — я не собираюсь возражать тебе9) возлагать, надевать(κυνέην ἐπὴ κρατί Hom.; στέφανον ἀμφὴ βοστρύχοις Eur.)
τιθήμενος ἔντεα Hom. — одетый в доспехи;τίθεσθαι τὰ ὅπλα παρά τινα и μετά τινος Thuc. — переходить с оружием на чью-л. сторону;θέσθαι τὰ ὅπλα πρός τινος Plat. и ὑπέρ τινος Dem. — взяться за оружие в защиту кого-л., т.е. стать на чью-л. сторону;ὅπλα ἱππικὰ τίθεσθαι Plat. — служить в коннице;οἱ τέν ἀσπίδα τιθέμενοι Plat. — щитоносцы, т.е. гоплиты10) устанавливать, отмечать, обозначать(τέρματα Hom.)
11) назначать, предлагать(ἆθλα Thuc., Plat.)
ἐς μέσσον τ. τί τινι Hom. — предлагать что-л. кому-л. (в возмещение);— назначать в награду (δέπας Hom.):τὰ τιθέμενα Dem. — назначенные награды12) прилагать, проявлятьσπουδέν θέσθαι Soph. — проявить усердие;
πόνον πλέον τίθου Aesch. — приложи побольше усилий;πρόνοιαν θέσθαι Soph. — проявить благоразумие13) приносить (в дар), посвящать(ἀσπίδας θεοῖς Eur.)
14) сажать(τὰ φυτά Xen.)
15) убирать или укрывать, прятать(χρήματα μυχῷ ἄντρου Hom.)
τὰ τῶν φίλων ἀσφαλῶς τ. Xen. — хранить имущество друзей в безопасном месте16) выставлять, представлять17) сдавать на хранение, вкладывать(ἀργύριον Plat.)
18) вносить, платить, уплачивать(τὰς εἰσφορας Dem.)
θεῖναι ἐνέχυρον Dem. — внести (в) залог;πρόπαντος ἐγγύην θέσθαι χρόνου Aesch. — дать ручательство на вечные времена19) вносить в залог(τι Arph.)
τὰ τεθέντα Dem. — залог20) оказывать(χάριν τινί Her., Aesch.)
χάριτα τίθεσθαί τινι Her. — заслужить чью-л. благодарность21) полагать, возлагать(τέν ἐλπίδα ἔν τινι τ. Plut.)
22) вносить, заносить, вписывать(ἐν στήλῃ Plat.)
τὰ ἐν γράμμασι τεθέντα Plat. — писаные законы23) превращать, делать, тж. избиратьτινὰ ἄλοχόν τινι θήσειν Hom. — сделать кого-л. чьей-л. женой;θέσθαι τινὰ γυναῖκα Hom. — жениться на ком-л.;θέσθαι τινὰ πόσιν αὑτᾷ Aesch. — выйти за кого-л. замуж;θεῖναί τινα λίθον Hom. — превратить кого-л. в камень;ἀΰπνους τινὰς θεῖναι Hom. — прервать чей-л. сон;υἱὸν θέσθαι τινά Plat. — усыновить кого-л.;θέμενός τινα Plut. — усыновив кого-л.;ἀνάπυστον θεῖναί τί τινι Hom. — открыть кому-л. что-л.;θεῖναί τινα ἐρᾶν τι Eur. — внушить кому-л. стремление к чему-л.;σχολέν τ. Aesch. — откладывать, медлить;τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι ἑαυτῷ Xen. — приобретать себе верных друзей;θέσθαι τινὰ μάρτυρα Aesch. — выставить кого-л. свидетелем;γέλωτα θέσθαι τινά Her. — поднять кого-л. на смех24) устраивать, упорядочивать, налаживать(οὕτω νῦν Ζεὺς θείη! Hom.)
τέλος καλῶς θεῖναι Soph. — обеспечить благополучный исход;θέντων θεῶν Plat. — по произволению богов;ἀγορέν θέσθαι Hom. — устроить собрание;θέσθαι γάμον ἑαυτῷ Pind. — вступить в брак;θέσθαι τὸν πόλεμον Thuc. — повести войну (ср. 44);θέσθαι μάχην Hom., Plut.; — дать сражение25) полагать, считать, допускатьτί τι τ. Soph. и τι ἔν τινι τίθεσθαι Soph., Eur., Plut.; — считать что-л. чем-л.;
τ. τι ὡς ἀληθῆ ὄντα Plat. — считать что-л. истинным;εὐτυχίαν ἑαυτοῦ θέσθαι τι Luc. — счесть что-л. счастьем для себя;θῶμεν Plat. — (пред)положим, допустим;πρόσθεν τινὸς τ. τι Eur. — предпочитать что-л. чему-л.;δεύτερον τίθεσθαί τί τινος Diod. — ставить что-л. на второй план после чего-л.26) помещать, относить, причислять, включать(ἐν τοῖς φίλοις τ. τινα Xen.)
τοῦτο ποτέρωσε θετέον ; Xen. — к какой категории это отнести?;ποῦ χρέ τίθεσθαι ταῦτα ; Soph. — что подумать об этом?;τ. τί τινος Plat. — включать что-л. в состав чего-л.27) приписывать, вменятьἐν αἰτίῃσι τ. τινά Her. — считать кого-л. виновником;
τῆς ἀμελείας τινὸς τ. τι Dem. — приписывать что-л. чьей-л. беспечности28) изображать, представлять, чеканить(μέγα σθένος Ὠκεανοῖο Hom.)
29) поднимать, издавать(πολὺν κέλαδον Hom.; κραυγήν Eur.)
30) готовить, приготовлять(δόρπον Hom.)
31) прокладывать, открывать(κέλευθόν τινι Hom.)
32) ниспосылать, давать(σῆμά τινι Hom.)
33) вызывать, возбуждать(ἔριν μετ΄ ἀμφοτέροισιν Hom.; γέλων τινί Eur.)
βουλέν ἐν στήθεσσι θεῖναί τινι Hom. — внушить кому-л. план;φόβον θεῖναί τινι Hom. — внушить кому-л. страх;κότον θέσθαι τινί Hom. — (вос)пылать злобой к кому-л.34) устанавливать, водворять35) med. заключать(εἰρήνην πρός τινα Polyb., Plut.; συμμαχίαν τινί Plut.)
36) причинять(ἄλγεά τινι Hom.; πῆμα ἑαυτῷ Soph.; βλάβην Aesch.)
37) давать, наделять, присваивать(ὄνομά τινι Hom., Plat.; ὄνομα τίθεσθαί τινι Hom., Her., Plat.)
38) прилагать название, давать имяτινὴ λίθον τίθεσθαι Plat. — называть что-л. камнем (ср. 23)
39) воздавать(τιμήν τινι Hom.)
40) объявлять, возвещать, провозглашать(θεῖναι κήρυγμα Soph.)
ὅρκον τίθεσθαι πρός τινα Polyb. — давать клятву кому-л.41) устанавливать, вводить(νόμον Soph., Plat.; νόμοι τοὺς ἄν σφι Σόλων θῆται Her.)
42) назначать, определять(ἡμέραν θέσθαι Dem.)
τιμωρίαι, αἵπερ καὴ πρόσθεν ἐτέθησαν Plat. — (те же) наказания, которые были назначены и прежде43) устраивать, учреждать(ἀγῶνα Xen., Plat.)
44) улаживать, оканчивать(τὸν πόλεμον Thuc. - ср. 24)
νεῖκος εὖ θέσθαι Soph. — окончить ссору;τὸ σφέτερον ἀπρεπὲς εὖ θέσθαι Thuc. — загладить свой позор -
3 αιωρεω
поднимать(τι Pind.)
; подвешивать(τι ὑπέρ τινος Dem. и ἔκ τινος Luc.)
; pass. находиться в висячем (неустойчивом) состоянии, качаться, колебаться(ἄνω καὴ κάτω Plat.)
αἰγὸς δἐρματα περὴ τοὺς ὤμους αἰωρεύμενα Her. — козьи шкуры, накинутые на плечи;ὀστᾶ αἰωρούμενα ἐν ταῖς αὐτῶν συμβολαῖς Plat. — кости, свободно вращающиеся в их сочленениях;αἰωρεῖσθαι εἰς τὰς κεφαλάς τινων Arst. — (о птицах) носиться (парить) над чьими-л. головами;τοὐμὸν φρενῶν ὄνειρον αἰωρούμενον Soph. — витающий надо мной сон;νῆες αἰωρούμεναι πρὸ τοῦ λιμένος Plut. — корабли, стоящие впереди порта на рейде;αἰωρεῖσθαι ἐν κινδύνω Thuc. — находиться в опасности;αἰωρεθεἰς ὺπἐρ μεγάλων Her. — обуреваемый великими планами;ἠωρεῖτο τῇ γνώμῃ πρὸς ἑτέρας ἐλπίδας Plut. — (Пирр) был увлечен новыми надеждами;αἰωρῖσθαι τέν ψυχήν Xen. — встрепенуться душой, возрадоваться;αἰωρουμένη ἥ πολιτεία Plut. — неустойчивый государственный строй;αἰωρεῖσθαι ἐν ἄλλοις Plat. — зависеть от других -
4 αναρριπτεω
(только praes. и impf.) и ἀνα-ρρίπτω1) бросать вверх, подбрасывать(τὸν δίσκον εἰς τὸ ἄνω Luc.; τὸν κύβον Plut., Luc.)
ἀννερρίφθω κύβος Plut. (лат. jacta esto alea) — да будет брошен жребий2) выбрасывать, извергать(μύδρους Arst.)
ἥ κρήνη ἀναρρίπτει ὕδωρ Arst. — вода из источника бьет ключом3) вздымать(κόνιν Arst.)
ἀ. ἅλα (πηδῷ) Hom. — грести изо всех сил4) отваживаться, решатьсяἀ. κίνδυνον Her., Thuc. — идти на опасность, рисковать собой;
ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀ. Thuc. — поставить на карту все;κίνδυνον ἀναρρῖψαι περί и ὑπέρ τινος Plut. — идти на риск, рисковать чем-л.;ἀ. μάχην Plut. — отважиться, решиться на сражение -
5 βουλη
дор. βουλά и βωλά, эол. βόλλα ἥ1) воля, желание, решение, замысел(Διὸς ἐτελείετο β. Hom.)
2) мнение, намерение(τούτοις οὐκ ἔστι κοινέ β. Plat.)
3) совет, наставление(ἀγαθή Hom.; ὀρθότης βουλῆς Arst.)
λαβεῖν τι βουλαῖς τινος Soph. — достигнуть чего-л. благодаря чьим-л. советам4) размышление, обсуждение(περί и ὑπέρ τινος Plat., Dem.)
ἐν βουλῇ ἔχειν τι Hom. — обсуждать что-л.;βουλέν διδόναι Her. — обдумывать, Xen. давать время на размышление5) совещание, совет, совещательный орган(γερόντων Hom.; βουλέν καταρρίψαι Aesch.; ἥ ἐν Ἐπιοάμνῳ β. Arst.)
6) ( в Афинах)(тж. ἥ β. τῶν πεντακοσίων Arst. или ἥ β. οἱ πεντακόσιοι Aeschin.) Совет Пятисот, буле, государственный совет ( решения которого должно было утверждать народное собрание - ἐκκλησία или δῆμος)
βουλῆς εἶναι Thuc. — быть членом Совета Пятисот7) (преимущ. ἥ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ β. Xen., Aeschin., Arst., Plut., тж. ἥ ἄνω β. Plut.) Ареопаг, высшее судилище ( в Афинах),8) поздн. (в Риме, тж. σύγκλητος) сенат -
6 διοριζω
ион. διουρίζω1) разграничивать, размежевывать(Λιβύην τε καὴ Ἀσίην Her.; τὸ ἄνω καὴ τὸ κάτω Arst.: τέν Εὐρώπην ἀπὸ τῆς Ἀσίας Diod.)
τὸ διορίζον ἐπίγραμμα Plut. — пограничная надпись;τὸ διωρισμένον Arst. — (нечто) прерывистое, разобщенное2) разграничивать, различать(ἀκούσιά τε καὴ ἑκούσια ἀδικήματα Plat.; τὰ καλὰ καὴ τὰ αἰσχρά Arst.)
3) определять, назначать (в удел), указывать(γέρα θεοῖσι Aesch.)
μακρὸν διορίσαι τινά Soph. — сделать кого-л. великим;διωρισμένος ὑπὸ τῶν νόμων Arst. и ἐκ τοῦ νόμου Dem. — установленный законами;διωρισμένα καὴ τεταγμένα Dem. — законоположения4) выводить (за пределы страны), переводить, перемещать, переносить(στράτευμα Τροίαν ἔπι Eur.; τὸν ἐνθένδε πόλεμον εἰς τέν ἤπειρον Isocr.)
ἐκ γῆς διορίσαι πόδα Eur. — уйти из страны, удалиться5) выбрасывать, изгонять(τινὰ ὑπὲρ θυμέλας Eur.; τι ἔξω τῶν ὅρων τῆς χώρας Plat.)
6) med. договариваться, уславливаться(πρός τινα Plat., Plut.)
7) тж. med. лог. определять(τι Arph., Plat. и περί τινος Isocr., Arst.)
-
7 μετεωριζω
1) (тж. ἄνω μ. Plat.) поднимать(τὰ σκέλη Xen.; τινὰ τῷ νώτῳ Arst.; τὸ δόρυ ὑπὲρ κεφαλῆς Plut.; ἄνεμος μετεωρισθείς Arph.; μετεωριζόμενος ἢ καπνὸς ἢ κονιορτός Xen.)
; pass. подниматься, выплывать(ἐν τῷ πελάγει Thuc.)
2) (по)выше возводить, строить(τὸ ἔρυμα Thuc.)
3) побуждать к восстанию(πολλοὺς τῶν ἡγεμόνων Polyb.)
4) возбуждать, воодушевлять, ободрять(τινά Dem.)
5) наполнять гордостью(μετεωρισθεὴς ἐπί τινι или ὑπό τινος Polyb.)
6) med.-pass. беспокоиться, тревожиться(μέ μετεωρίζεσθε NT.)
См. также в других словарях:
υπέρ — ὑπέρ, ΝΜΑ, και επικ. τ. ὑπείρ και λεσβιακός τ. ἴπερ και παμφυλιακός τ. ὐπάρ και αρκαδ. τ. ὁπέρ και βοιωτ. τ. οὗπερ, Α (δισύλλαβη πρόθεση που συντάσσεται με γεν., αιτ. και δοτ.) ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. (σχετικά με πρόσ. και πράγμ … Dictionary of Greek
υπεράνω — ὑπεράνω ΝΜΑ επίρρ. 1. (με γεν.) πάνω από κάτι, υψηλότερα από κάτι (α. «υπεράνω τής στέγης τού ναού» β. «ὑπεράνω τούτων [τῶν μορίων] σχίζεται ἡ φλέψ», Αριστοτ.) 2. μτφ. παραπάνω, σε μεγαλύτερη υπόληψη (α. «έθεσε την αξιοπρέπειά του υπεράνω τού… … Dictionary of Greek
Δούκας, Νεόφυτος — (Άνω Σουδενά Ζαγορίου 1760 – Αθήνα 1845). Διδάσκαλος του Γένους. Χειροτονήθηκε ιερέας σε νεαρή ηλικία και έλαβε τη στοιχειώδη μόρφωση στο σχολείο του Μετσόβου. Αργότερα, εγκαταστάθηκε στο Βουκουρέστι (1786) και μαθήτευσε κοντά στον δάσκαλο Λάμπρο … Dictionary of Greek
Ρωσία — H Pωσική Oμοσπονδία αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος της γης. Tα σύνορά της ξεκινούν από την Eυρώπη, καλύπτουν όλη την Aσία και φτάνουν στην Άπω Aνατολή. Bόρεια και ανατολικά βρέχεται από τον Aρκτικό και τον Eιρηνικό Ωκεανό και στα δυτικά… … Dictionary of Greek
Γερμανία — Επίσημη ονομασία: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας Προηγούμενη ονομασία (1948 90): Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (ή Δυτική Γερμανία) & Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία) Έκταση: 357.021 τ.χλμ Πληθυσμός: 82.440.309 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα:… … Dictionary of Greek
Πολωνία — Κράτος της Κεντρικής Ευρώπης. Συνορεύει στα Δ με τη Γερμανία και την Τσεχία, στα ΒΑ με τη Ρωσία και τη Λιθουανία, στα Α με τη Λευκορωσία και την Ουκρανία στα Ν με τη Σλοβακία, ενώ βρέχεται στα Β από τη Βαλτική θάλασσα.H Πολωνία καταλαμβάνει, στη… … Dictionary of Greek
Βουλγαρία — Κράτος της νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη Βαλκανική χερσόνησο.Συνορεύει στα Β με τη Ρουμανία, στα Δ με τη (Νέα) Γιουγκοσλαβία (ΒΔ) και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΝΔ), στα Ν με την Ελλάδα και την Τουρκία, ενώ Α βρέχεται από… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Οικονομία (Νεότεροι χρόνοι) — Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η περίοδος 1830 1992 Η Επανάσταση του 1821 οδήγησε στην επίσημη ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, το 1830, κατόπιν της επέμβασης των Προστάτιδων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας). Η χώρα τότε περιελάμβανε την… … Dictionary of Greek
κίνα — Επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Έκταση: 9.596.960 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.284.303.705 κάτ. (2002) Πρωτεύουσα: Πεκίνο ή Μπεϊτζίνγκ (6.619.000 κάτ. το 2003)Κράτος της ανατολικής Ασίας. Συνορεύει στα Β με τη Μογγολία και τη Ρωσία, στα ΒΑ… … Dictionary of Greek
Γαλλία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Γαλλίας Έκταση: 547.030 τ.χλμ Πληθυσμός: 58.518.148 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα: Παρίσι (2.125.246 κάτ. το 2000)Κράτος της δυτικής Ευρώπης. Συνορεύει στα ΝΑ με την Ισπανία και την Ανδόρα, στα Β με το Βέλγιο και το… … Dictionary of Greek
Ισπανία — Επίσημη ονομασία: Βασίλειο της Ισπανίας Έκταση: 504.782 τ. χλμ. Πληθυσμός: 40.037.995 (2001) Πρωτεύουσα: Μαδρίτη (2.882.860 κάτ. το 2000)Κράτος της νοτιοδυτικής Ευρώπης, στην Ιβηρική χερσόνησο. Συνορεύει στα ΒΑ με τη Γαλλία και την Ανδόρα, στα Δ… … Dictionary of Greek