-
1 ὁρμάω
ὁρμάω, 1) trans., in Bewegungsetzen, antreiben, anregen, εἰς πόλεμον, Il. 6, 338 (wie Thuc. 1, 127), ποτὶ κλέος, Pind. O. 11, 21; ἦ ῥά σε Ἄρτεμις ὥρμασε – ἐπὶ βοῦς ἀγελαίας, Soph. Ai. 175; Καδμείαν μέριμναν ὁρμήσασ' ἐπ' ἔργον, Eur. Phoen. 1071; στρατὸν ἐπί τινα, Her. 8, 106, vgl. 1, 76; ἐφ' ὃ ἡ Μοῦσα αὐτὸν ὥρμησεν, Plat. Ion 534 c, vgl. Rep. V, 466 b; c. inf., Phaedr. 255 d; auch von Sachen, πόλεμον, erregen, Od. 18, 376. Daher pass. angetrieben werden, ὁρμηϑεὶς ϑεοῦ, von einem Gotte angereizt, Od. 8, 499, vgl. 4, 282. 13, 82 (doch s. den aor. auch unten beim med.; πρὸς ϑεῶν ὡρμημένος, Soph. El. 70; τοὺς ὑπὸ τούτου τοῦ ἔρωτος ὡρμημένους, Plat. Conv. 181 d. – 2) häufiger intr., wobei man ἑαυτόν ergänzen kann, sich in schnelle Bewegung setzen, ἴρηξ, ὃς ὁρμήσῃ πεδίοιο διώκειν ὄρνεον ἄλλο, Il. 13, 64, der sich aufschwingt einen andern Vogel zu verfolgen (= ὦρτο πέτεσϑαι ib. 62); ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε Ἅχιλλεὺς στῆναι ἐναντίβιον, so oft er sich in Bewegung setzte, sich anschickte, versuchte, Widerstand zu leisten, 21, 265, wie ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε πυλάων ἀντίον ἀΐξασϑαι, 22, 194, so oft er losfuhr, gegen die Thore anzudringen, u. so öfter c. inf. von dem ersten innern Antriebe, Vorsatze, Etwas zu unternehmen; ἤδη νίκην ὁρμῶντ' ἀλαλἀξαι, Soph. Ant. 133; στρατεύεσϑαι, Her. 7, 150; Folgde, wie Plat. Phaedr. 251 b Rep. IV, 452 b Conv. 190 a; Xen. An. 3, 4, 44; – sich schnell darauf losstürzen, darauf losstürmen, zum Angriff, sowohl τινός, auf Einen, ὁππότε Τρώων ὁρμήσειε, Il. 4, 335, als ἐπί τινα, Hes. Sc. 403 Her. 1, 1, u. ἐς μάχην, Aesch. Pers. 386, wie εἰς ἀγῶνα Eur. Phoen. 266; ὁρμᾶν πύργωμα ἔπι, Suppl. 1219, εἰς πατρὸς δόμους, Med. 1178; ϑεία ἡ ὁρμή, ἣν ὁρμᾷς ἐπὶ τοὺς λόγους, Plat. Parm. 135 d; auch von leblosen Dingen, δόξης ἐπὶ τὸ ὀρϑὸν ὁρμώσης, Phaedr. 238 b; ἐφ' ὅγε μέρος ὥρμηκεν ἡμῖν ὁ λόγος, Polit. 264 e; oft auch absolut, ὥςπερ ὡρμήσαμεν, ἴωμεν, Prot. 314 b; vgl. ὅπῃ ἄν τις ὁρμήσῃ, τοιαῦτα καὶ τὰ ἑπόμενα εἶναι, wie Einer beginnt, Rep. IV, 425 b; εἰς τὸ διώκειν ὁρμήσαντες, Xen. An. 1, 8, 25; ὥρμησαν δρόμῳ ἐπ' αὐτούς, 4, 3, 31, öfter; auch ὁδόν, einen Marsch beginnen, 3, 1, 8; ὁρμᾶν τὴν στρατείαν, Cyr. 8, 6, 20; u. so oft bei Pol., τὴν ἡδίω τῶν ὁδῶν ὥρμησε 12, 27, 2, πρὸς τὰς ἐπιβολάς 1, 3, 9, u. c. inf., διαβαίνειν ὥρμησαν εἰς Σικελίαν 1, 5, 2, ἐπὶ τὸ συνεμβαίνειν 1, 20, 7, öfter; ὡρμηκότες ἐπὶ τὸ σκοπεῖν, Xen. Mem. 3, 7, 9; Sp., πρὸς τὰ κάλλιστα ὥρμησα, Luc. Somn. 18, u. Plut. oft. – So bes. im pass. oder med. durch einen Andern oder sich selbst angetrieben werden, darauflosstürzen, sowohl τινός, auf Einen, Πηλείδης δ' ὡρμήσατ' Ἀγήνορος, er stürzte sich auf den Agenor, griff ihn an, Il. 21, 595, vgl. 14, 488, als ἐπί τινι, Od. 10, 214, μετά τινος, hinter Einem hereilen, Il. 17, 605, u. mit Präpositionen, die den Ort, von wo aus man eilt, bezeichnen, ὡρμᾶτ' ἐκ ϑαλάμοιο, sie eilte aus dem Schlafgemach, Il. 3, 142, vgl. 9, 178; u. so in Prosa, von einem Punkte aus aufbrechen, bes. von einem Feldherrn, mit seinem Heere ausrücken, Her. 1, 36. 8, 112 u. öfter; vgl. ἐκ πλοίων ὁρμώμενοι τοὺς ἰχϑύας αἱρέουσι, 3, 98; πάντα ἔφη ἐκ τῆς ψυχῆς ὡρμῆσϑαι καὶ τὰ κακὰ καὶ τὰ ἀγαϑὰ τῷ σώματι, Plat. Charmid. 156 e; περὶ τῆς ἀρχῆς διαλεγόμενος καὶ τῶν ἐξ ἐκείνης ὡρμημένων, und über das, was davon ausgeht, Phaed. 101 e; auch von Flüssen, entspringen, ποταμοὺς ἄνωϑεν ἐκ τῆς Ἴδης ὡρμημένους, Legg. III, 682 b; vgl. noch ἡ πρώτη βλάστη καλῶς ὁρμηϑεῖσα, hervorgebrochener Keim, VI, 765 e, u. τὰ ἀπ' ἐκείνης τῆς ὑποϑέσεως ὁρμηϑέντα, Phaed. 101 d; ἀπό, ἔκ τινος, Xen. An. 1, 2, 5. 5, 9, 23; ἐπολέμει ἐκ Χεῤῥονήσου ὁρμώμενος, indem er den Chersones zur Basis seiner Kriegsoperationen machte, 1, 1, 9, vgl. Hell. 1, 3, 4; ἐπὶ τὴν στρατείαν, Xen. Cyr. 1, 6, 1 u. öfter; Thuc. 3, 31, wo der Schol. erkl. ὁρμητήριον ἔχων; vgl. οὐκ ἀπὸ τοσῶνδε ὁρμᾶσϑαι, 1, 144; Pol. öfter; – auch das Ziel bezeichnend, εἰς ἐπάλξεις, Aesch. Spt. 31; ἐς ναῠν, Soph. Phil. 869; εἰς ἐπόψιον τόπ ον, Aut. 1097; ἐφ' ὑμᾶς, feindlich, Ai. 47; δεῠρο, 1203; u. mit dem bloßen accus., O. C. 1572; πρὸς δόμους, Eur. Hipp. 1152; εἰς ϑάλασσαν ποσίν, I. T. 1407; εἰς δόμους, Bacch. 1164; auch εἰς φυγήν, Rhes. 193; ὁρμέατο (ὥρμηντο) ἐπὶ τὸ ἱερόν, sie machten sich auf nach dem Tempel, Her. 8, 35; ἐπ' ἀλήϑειαν ὁρμωμένης ψυχῆς, Plat. Soph. 228 c; πρὸς τὴν ἡδονὴν ὥρμηται ἡ ποίη-σις, Gorg. 502 c. – Cum inf. = sich in Bewegung setzen, sich aufmachen, Etwas zu thun, μὴ φεύγειν ὁρμήσωνται, daß sie sich nur nicht aufmachen, um zu fliehen, Il. 8, 511; διώκειν ὡρμήϑησαν, 10, 359; ὡρμήϑη κόρυϑα κρατὸς ἀφαρπάξαι, er eilte, den Helm vom Haupte zu reißen, 13, 188; ἦτορ ὡρμᾶτο πολεμίζειν, das Herz fühlte sich getrieben zu kämpfen, 21, 272; ὁρμᾶται αἶνον ϑέμεν, Pind. N. 1, 5; häufiger in Prosa, λόγον ὥρμητο λέγειν, d. i. er hatte angefangen, Her. 3, 50; ὁρμέατο ἐκδιδόναι, 1, 158, vgl. 7, 22; ὁρμέατο βοηϑέειν, sie eilten ihnen zu Hülfe zu kommen; αὖϑις ὡρμᾶτο ἰέναι, Plat. Theag. 129 b; τῆς ἀνϑρωπείας φύσεως ὁρμωμένης προϑύμως τι πρᾶξαι, Thuc. 3, 45; Folgende. – Oft auch absolut, aufbrechen, eilen, bes. um anzugreifen, Il. 13, 182. 496. 526. 559; ἥ μιν ἔπειτ' ἀποπαύσει ἐς ὕστερον ὁρμηϑῆναι, Od. 12, 126, oft; auch mit dem Zusatz ἔγχεϊ, ξυστοῖς, ξίφεσι, mit dem Speere, den Schwertern angreifen, Il. 5, 855. 13, 496. 17, 530; u. übh. von jeder schnellen Bewegung, ὁρμώμενον δὲ μηδαμῶς ἀντισπάσῃς, Aesch. Prom. 337, öfter, auch von leblosen Dingen, τὸ φέγγος ὁρμάσϑω πυρός, Eum. 983; ἐχϑρῶν δ' ὕβρις ἀτάρβητος ὁρμᾶται, Soph. Ai. 195, u. öfter, wie Eur.; ὁρᾷς ὁρμωμένους ἡμᾶς πάλαι προϑύμως, Ar. Plut. 257; ὁ λόγος ὥρμηται, die Sage hat sich schnell verbreitet, Her. 3, 56; ὡς φάτις ὥρμηται, Her. 7, 189; auch ὁ λόγος ὥρμητο λέγεσϑαι, 4, 16. 6, 86; Xen. u. Folgde, wie Pol. oft. – Die Form ὁρμώωνται, bei Opp. Hal. 1, 598, berechtigt nicht zur Annahme eines neuen Präsens ὁρμώω.
-
2 ὁρμάω
ὁρμάω, (1) trans., in Bewegung setzen, antreiben, anregen; auch von Sachen: πόλεμον, erregen. Daher pass. angetrieben werden; ὁρμηϑεὶς ϑεοῦ, von einem Gotte angereizt. (2) häufiger intr., wobei man ἑαυτόν ergänzen kann, sich in schnelle Bewegung setzen; ἴρηξ, ὃς ὁρμήσῃ πεδίοιο διώκειν ὄρνεον ἄλλο, der sich aufschwingt einen andern Vogel zu verfolgen; ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε Ἅχιλλεὺς στῆναι ἐναντίβιον, so oft er sich in Bewegung setzte, sich anschickte, versuchte, Widerstand zu leisten; ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε πυλάων ἀντίον ἀΐξασϑαι, so oft er losfuhr, gegen die Tore anzudringen, u. so öfter c. inf. von dem ersten inneren Antriebe, Vorsatze, etwas zu unternehmen; sich schnell darauf losstürzen, darauf losstürmen, zum Angriff, sowohl τινός, auf einen, als auch von leblosen Dingen; ὁδόν, einen Marsch beginnen. So bes. im pass. oder med. durch einen anderen oder sich selbst angetrieben werden, darauflosstürzen, sowohl τινός, auf einen; Πηλείδης δ' ὡρμήσατ' Ἀγήνορος, er stürzte sich auf den Agenor, griff ihn an, als ἐπί τινι, μετά τινος, hinter einem hereilen u. mit Präpositionen, die den Ort, von wo aus man eilt, bezeichnen; ὡρμᾶτ' ἐκ ϑαλάμοιο, sie eilte aus dem Schlafgemach; von einem Punkte aus aufbrechen, bes. von einem Feldherrn, mit seinem Heere ausrücken; auch von Flüssen: entspringen; ἡ πρώτη βλάστη καλῶς ὁρμηϑεῖσα, hervorgebrochener Keim; ἐπολέμει ἐκ Χεῤῥονήσου ὁρμώμενος, indem er den Chersones zur Basis seiner Kriegsoperationen machte; ἐφ' ὑμᾶς, feindlich; ὁρμέατο ( ὥρμηντο) ἐπὶ τὸ ἱερόν, sie machten sich auf nach dem Tempel. Cum inf. = sich in Bewegung setzen, sich aufmachen, etwas zu tun; μὴ φεύγειν ὁρμήσωνται, daß sie sich nur nicht aufmachen, um zu fliehen; ὡρμήϑη κόρυϑα κρατὸς ἀφαρπάξαι, er eilte, den Helm vom Haupte zu reißen; ἦτορ ὡρμᾶτο πολεμίζειν, das Herz fühlte sich getrieben zu kämpfen; λόγον ὥρμητο λέγειν, d. i. er hatte angefangen; ὁρμέατο βοηϑέειν, sie eilten ihnen zu Hilfe zu kommen. Oft auch absolut, aufbrechen, eilen, bes. um anzugreifen; auch mit dem Zusatz ἔγχεϊ, ξυστοῖς, ξίφεσι, mit dem Speere, den Schwertern angreifen; übh. von jeder schnellen Bewegung, auch von leblosen Dingen; ὁ λόγος ὥρμηται, die Sage hat sich schnell verbreitet -
3 προς-ορμάω
προς-ορμάω, mit Heftigkeit hinanbewegen, u. sc. ἑαυτόν, intrans., hinzueilen, anstürmen, Xen. Cyr. 1, 4, 21, v. l.
-
4 προ-ϋπ-εξ-ορμάω
προ-ϋπ-εξ-ορμάω, vorher heimlich vorausgehen, πολὺ τῶν ἄλλων προϋπεξορμήσας, Luc. D. Mort. 27, 3.
-
5 προ-επ-εξ-ορμάω
προ-επ-εξ-ορμάω, vorher gegen Einen in Bewegung setzen, u., sc. ἑαυτόν, aufbrechen, Sp.
-
6 προ-εφ-ορμάω
προ-εφ-ορμάω, vorher darauf losstürzen, Heliod. 9, 17.
-
7 προ-εξ-ορμάω
προ-εξ-ορμάω, vor, vorher, voraus in Bewegung setzen; gew., sc. ἑαυτόν, intrans., aufbrechen, μιᾷ ἡμέρᾳ, um einen Tag früher, Xen. Mem. 3, 13, 5.
-
8 προ-ορμάω
-
9 παρ-ορμάω
παρ-ορμάω, antreiben, ermuntern, wie das simpl., von den VLL. διεγείρειν, παροξύνειν erkl.; τινὰ εἰς τὸν ἀγῶνα, Xen. Cyr. 2, 3, 12; ἐπὶ τὰ ἀγαϑά, 8, 1, 12; u. c. inf., 8, 1, 43, wie Pol. I, 20, 8; Plut. Camill. 17; οὕτω παρωρμήϑησαν ἐπὶ τὴν στρατείαν, Pol. 2, 22, 6; πρὸς τὴν βασιλείαν, Plut. Num. 21; vgl. Arist. magn. mor. 2, 7.
-
10 συμ-παρ-ορμάω
συμ-παρ-ορμάω, mit od. zugleich antreiben; Plut. Cic. 3, öfter; πρός τι, Arist. magn. mor. 2, 10.
-
11 συν-εξ-ορμάω
συν-εξ-ορμάω, mit, zugleich antreiben; καὶ ἐγκελεύεσϑαι, Plut. Cat. mai. 5; πρὸς τὰ καλά, de frat. am. g. E.; de gen. Socr. 23. – Gew. intr., sc. ἑαυτόν, mit losbrechen u. losziehen zum Angriff; Xen. Cyr. 1, 4, 20 u. öfter; Ath. VI, 262 d; τινί, Pol. 1, 47, 7 u. öfter, u. a. Sp.
-
12 συν-ορμάω
-
13 καθ-ορμάω
καθ-ορμάω, losbrechen, losstürzen, δραμεῖν καϑορμᾷ ὁ ἵππος Mich. Psell. ep. (App. 52).
-
14 εἰς-ορμάω
-
15 δι-ορμάω
δι-ορμάω, durchbrechen, Schol. Pind. P. 3, 178.
-
16 ἀφ-ορμάω
ἀφ-ορμάω, aufbrechen, wegeilen, ἔκ τινος Eur. Tr. 939; Thuc. 4, 78; Xen. Hell. 7, 5, 7; τῆς χϑονός, aus dem Lande, Eur. Rhes. 98. Oft bei Pol.; Hom. hat inderselben Bdtg aor. pass., Iliad. 2, 794 ναῦφιν ἀφορμηϑεῖεν, Od. 2, 375. 4, 748 ἀφορμηϑέντος ἀκοῦσαι; Pind. frg. 84; Ar. Nub. 587; Thuc. 7, 75; vgl. Pol. 1, 39, wo ἀφώρμησαν, von Schiffen gesagt, nicht auf ἀφορμέω zurückzuführen ist; Soph. O. C. 1403; οὐ γὰρ ἅλι' ἀφορμᾷ ποτε, vom Blitze, 1468; τί τήνδε ἀφορμᾷς πεῖραν Ai. 283, was brichst du auf zu solchem Unternehmen?
-
17 ἀντ-εφ-ορμάω
ἀντ-εφ-ορμάω, dagegen angreifen, Heliod.
-
18 ἀντ-εξ-ορμάω
ἀντ-εξ-ορμάω, dagegen aufbrechen, zum Angriff, Dio Cass. 48, 47.
-
19 ἀν-ορμάω
-
20 ἐπι-παρ-ορμάω
ἐπι-παρ-ορμάω, noch dazu anregen zu Etwas, τινὰ πρός τι, Plut. consol. ad Apollon. p. 361.
См. также в других словарях:
ορμάω — / ορμώ 1 όρμησα βλ. πίν. 58 2 όρμηξα βλ. πίν. 66 … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
ὁρμημένα — ὁρμάω set in motion perf part mp neut nom/voc/acc pl (ionic) ὁρμημένᾱ , ὁρμάω set in motion perf part mp fem nom/voc/acc dual (ionic) ὁρμημένᾱ , ὁρμάω set in motion perf part mp fem nom/voc sg (doric ionic aeolic) ὁρμημένᾱ , ὁρμάω set in… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὁρμῇ — ὁρμάω set in motion pres subj mp 2nd sg (doric) ὁρμάω set in motion pres ind mp 2nd sg (doric) ὁρμάω set in motion pres subj act 3rd sg (doric) ὁρμάω set in motion pres ind act 3rd sg (doric) ὁρμάω set in motion pres subj mp 2nd sg (epic ionic)… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὁρμῶ — ὁρμάω set in motion pres imperat mp 2nd sg ὁρμάω set in motion pres subj act 1st sg (attic epic ionic) ὁρμάω set in motion pres ind act 1st sg (attic epic ionic) ὁρμάω set in motion pres subj act 1st sg (attic epic doric ionic) ὁρμάω set in… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὥρμησθε — ὁρμάω set in motion plup ind mp 2nd pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion perf imperat mp 2nd pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion perf ind mp 2nd pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion plup ind mp 2nd pl (ionic) ὁρμάω set in motion imperf ind mp… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὁρμᾶν — ὁρμάω set in motion pres part act masc voc sg (doric aeolic) ὁρμάω set in motion pres part act neut nom/voc/acc sg (doric aeolic) ὁρμάω set in motion pres part act masc nom sg (doric aeolic) ὁρμᾶ̱ν , ὁρμάω set in motion pres inf act (epic doric)… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὁρμᾶσθε — ὁρμάω set in motion pres imperat mp 2nd pl ὁρμάω set in motion pres subj mp 2nd pl ὁρμάω set in motion pres ind mp 2nd pl (epic) ὁρμάω set in motion pres subj act 2nd pl (epic) ὁρμάω set in motion imperf ind mp 2nd pl (homeric ionic) ὁρμάζω fut… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὡρμήμεθα — ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion perf ind mp 1st pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (ionic) ὁρμάω set in motion imperf ind mp 1st pl ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (attic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὡρμήμεσθα — ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion perf ind mp 1st pl (attic ionic) ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (ionic) ὁρμάω set in motion imperf ind mp 1st pl ὁρμάω set in motion plup ind mp 1st pl (attic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὥρμησο — ὁρμάω set in motion plup ind mp 2nd sg (attic ionic) ὁρμάω set in motion perf imperat mp 2nd sg (attic ionic) ὁρμάω set in motion plup ind mp 2nd sg (ionic) ὁρμάω set in motion imperf ind mp 2nd sg ὁρμάω set in motion plup ind mp 2nd sg (attic… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὁρμᾶτε — ὁρμάω set in motion pres imperat act 2nd pl ὁρμάω set in motion pres subj act 2nd pl ὁρμάω set in motion pres ind act 2nd pl ὁρμάω set in motion imperf ind act 2nd pl (homeric ionic) ὁρμάζω fut ind act 2nd pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)