Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

स्थलपद्म

  • 1 स्थलपद्म


    sthala-padma
    m. Arum Indicum L. ;

    the flower of Hibiscus Mutabilis Pañcar. Bhaṭṭ. ;
    another plant (= chattra-pattra, tamālaka) MW.

    Sanskrit-English dictionary > स्थलपद्म

  • 2 स्थलपद्मिनी


    sthala-padminī
    f. Hibiscus MutñMutabilis L.

    Sanskrit-English dictionary > स्थलपद्मिनी

  • 3 स्थल


    sthala
    m. a chapter, section (of a book) Cat. ;

    N. of a son of Bala BhP. ;
    ( sthálā), a heap of artificially raised earth, mound TS. ;
    (ī) f. an eminence, tableland ( alsoﾠ applied to prominent parts of the body) Lāṭy. MBh. Kāv. etc.;
    soil, ground Kālid. BhP. ;
    place, spot Ragh. Prab. ;
    (am) n. = sthalī above ;
    dry land (opp. to damp low-land, firm earth (opp. to water) TS. etc. etc.;
    ground, soil, place, spot Mn. MBh. R. etc.;
    a flat surface, roof (of a palace) Megh. ;
    situation, circumstance, case ( tathāvidha-sthale, « in such a case») Sāh. Sarvad. ;
    a topic, subject W. ;
    a text ib. ;
    - स्थलकन्द
    - स्थलकमल
    - स्थलकमलिनी
    - स्थलकाली
    - स्थलकुमुद
    - स्थलग
    - स्थलगत
    - स्थलचर
    - स्थलगामिन्
    - स्थलचारिन्
    - स्थलच्युत
    - स्थलज
    - स्थलतर
    - स्थलतस्
    - स्थलता
    - स्थलदेवता
    - स्थलनलिनी
    - स्थलनीरज
    - स्थलपत्तन
    - स्थलपथ
    - स्थलपथीकृ
    - स्थलपद्म
    - स्थलपद्मिनी
    - स्थलपिण्डा
    - स्थलपुराण
    - स्थलमञ्जरी
    - स्थलमार्ग
    - स्थलरुहा
    - स्थलवर्त्मन्
    - स्थलवर्मन्
    - स्थलविग्रह
    - स्थलविहंग
    - स्थलविहंगम
    - स्थलवेतस
    - स्थलशुद्धि
    - स्थलशृङ्गाट
    - स्थलशृङ्गाटक
    - स्थलसम्भवौषधि
    - स्थलसीमन्
    - स्थलस्थ

    Sanskrit-English dictionary > स्थल

  • 4 अतिचर _aticara

    अतिचर a. Very changeable, transient.
    -रा [अति- क्रम्य स्वस्थानं सरो$न्तरं गच्छति] N. of the shrub Hibiscus Mutabilis (पद्मिनी, स्थलपद्मिनी or पद्मचारिणीलता).

    Sanskrit-English dictionary > अतिचर _aticara

  • 5 अम्बु _ambu

    अम्बु n. [अम्ब्-शब्दे उण्]
    1 Water; गाङ्गमम्बु सितमम्बु यामुनम् K. P.1.
    -2 The watery element of the blood (cf. imber).
    -3 N. of a metre.
    -4 A term in astro- logy (लग्नावधिकं चतुर्थस्थानम्).
    -Comp. -कणः a drop of water.
    -कण्टकः (short-nosed), alligator.
    -कन्दः An acquatic plant Trapa bispinosa (Mar. शिंगाडा).
    -किरातः alligator.
    -कीशः, कूर्मः a tortoise (शिशुमार); particularly Gangetic.
    -केशरः lemon-tree (छालङ्गवृक्ष).
    -क्रिया libation of water; Bk.; presentation of water to the Manes of the deceased.
    -कुक्कुटी An acquatic hen.
    -ग, -चर, -चारिन् a. moving or living in water, aquatic (as fish &c.); अद्रिं दधाराम्बुचरात्मना Bhāg.8.5. 11; Ms.12.57.
    -घनः hail.
    -चत्वरम् a lake.
    -चामरम् an aquatic plant (शैवाल).
    -ज a. produced in water, aquatic (opp. स्थलज); सुगन्धीनि च माल्यानि स्थलजान्यम्बु- जानि च Rām.
    (-जः) 1 the moon.
    -2 camphor.
    -3 the Sārasa bird.
    -4 the conch; दध्मौ तारेण चाम्बुजम् Mb.7.173.9.
    -5 N. of a tree (हिज्जल). (
    -जम्)
    1 a lotus; इन्दीवरेण नयनं मुखमम्बुजेन Ś. Til.3; A. Rām. 4.1.2.
    -2 the thunderbolt of Indra. ˚भूः, ˚आसनः 'the lotus-born god' Brahmā; A. Rām. ˚आसना the goddess Lakṣmī.
    -जन्मन् n. a lotus; -m.
    1 the moon.
    -2 the conch.
    -3 Sārasa.
    -तस्करः 'waterthief', the sun (whose heat drinks up water).
    -तालः = ˚चामर.
    -द a. giving or yielding water. (
    -दः)
    1 a cloud; नवाम्बुदानीकमुहूर्तलाञ्छने R.3.53;
    -देवम्, -दैवम् The astronomical mansion पूर्वाषाढा.
    -धर [धरतीति धरः, अम्बूनां धरः; धृ-अच्]
    1 a cloud; वशिनश्चाम्बुधराश्च योनयः Ku.4.43; शरत्प्रमृष्टाम्बुधरोपरोधः R.6.44.
    -2 the plant मुस्तक.
    -3 talc.
    -धिः [अम्बूनि धीयन्ते अत्र; धा-कि]
    1 any receptacle of waters; such as a jar; अम्बुधिर्घटः Sk.
    ˚-स्रवा Aloe perfoliata (Mar. कोरफड).
    -2 the ocean; क्षार˚ Bh.2.6.
    -3 the number four (in Math.). ˚प्रसवा N. of a plant (घृतकुमारी).
    -नाथः The ocean.
    -नामन् Andropogon muricatum (Mar. वाळा).
    -निधिः 'treasure of waters', the ocean; देवासुरैरमृतम्बुनिधिर्ममन्थे Ki.5.3.
    -प a. drinking water.
    (-पः) 1 the ocean.
    -2 Varuṇa, the regent of waters; रक्षो$म्बुपानिलशशीशपुराणि चाष्टौ Śid. Śir; शक्राम्बुपयमानां च चतुर्थस्त्वं भविष्यसि Rām.7.4.17.
    -3 N. of a plant (चक्रमर्दक; Mar.टाकळा).
    -पतिः Varuṇa; यथाम्बुपतिमित्रौ हि तारकं दैत्यसत्तमम् (अधावताम्) Mb.7.155.36.
    -पत्रा N. of a plant (उच्चटावृक्ष; Mar. फुरडी).
    -पद्धतिः f.
    -पातः current, flow or stream of water, cascade; गङ्गाम्बुपातप्रतिमा गृहेभ्यः Bk.1.8.
    -प्रसादः -प्रसादनम् [अम्बूनि प्रसादयति] the clearing nut tree (कतक Mar. निवळी). Strychnos Potatorum (the nuts of this tree are used for purifying water; when rubbed on the inner surface of the vessel, they precipitate the impurities which the water contains; (फलं कतकवृक्षस्य यद्यप्यम्बुप्रसादकम् । न नामग्रहणादेव तस्य वारि प्रसीदति) Ms.6.67.
    -भवम् a lotus.
    -भृत् m.
    1 water-bearer, a cloud.
    -2 the ocean.
    -3 = ˚पत्रा q. v.
    -4 N. of a plant मुस्तक.
    -5 talc.
    -मात्रज a. produced only in water. (
    -जः) a conch- shell.
    -मुच् m. a cloud; ध्वनितसूचितमम्बुमुचां चयम् Ki.5.12.
    -राजः 1 the ocean.
    -2 Varuṇa.
    -राशिः receptacle or store of water, the ocean; त्वयि ज्वलत्यौर्वं इवाम्बुराशौ Ś.3.3; चन्द्रोदयारम्भ इवाम्बुराशिः Ku.3.67, R.6.57;9.82.
    -रुह् n.
    1 a lotus.
    -2 Sārasa.
    -रुहः, हम्, a lotus; विपुलिनाम्बुरुहा न सरिद्वधूः Ki.5.1. (
    -हा) N. of the land-lotus plant (स्थलपद्मिनी).
    -रोहिणी a lotus.
    -वाची [अम्बु तद्वर्षणं वाचयति सूचयति] an epithet applied to the earth during four days from the 1th to the 13th in the dark half of the month of Āṣāḍha when it is supposed to be unclean (रजस्वला इव) and agriculture is prohibited; Brav. P.2.77. ˚प्रदः the 1th day; ˚त्यागः 13th day.
    -वासिनी, -वासी N. of a plant (पाटला), the trumpet flower.
    -वाहः [अम्बु वहतीति]
    1 a cloud; तडित्वन्त- मिवाम्बुवाहम् Ki.3.1; भर्तुर्मित्रं प्रियमविधवे विद्धि मामम्बुवाहम् Me. 11.
    -2 a lake.
    -3 water-bearer.
    -4 the number 17.
    -5 a sort of grass.
    -वाहिन् a. carrying or conveying water. -m.
    1 a cloud.
    -2 = मुस्तक.
    (-नी) 1 a wooden vessel, a sort of bucket.
    -2 a woman fetching water.
    -3 N. of a stream.
    -विहारः sporting in water.
    -विस्रवा = घृतकुमारी.
    -वेग a. flowing quickly; यथानदीनां बहवो$म्बुवेगाः Bg.11.28.
    -वेतसः a kind of cane or reed growing in water. (Mar. लव्हाळा).
    -शिरीषिका N. of plant.
    -सरणम् flow or current of water.
    -सर्पिणी a leech (अम्बुनि सर्पति).
    -सेचनी a wooden baling vessel.

    Sanskrit-English dictionary > अम्बु _ambu

  • 6 तन् _tan

    1
    तन् I. 8 U. (तनोति, तनुते, ततान, तेने, अत-ता-नीत्, तनितुम्, ततः pass. तन्यते or तायते; desid. तितंसति, तितांसति तितनिषति)
    1 To stretch, extend, lengthen, lengthen out; बाह्वोः सकरयोस्त- तयोः Ak.
    -2 To spread, shed, diffuse; कूलानि सा$$मर्षतयेव तेनुः सरोजलक्ष्मीं स्थलपद्महासैः Bk.2.3;1.32;15.91; Ku. 2.33.
    -3 To cover, fill; स तमीं तमोभिरभिगम्य तताम् Śi.9. 23; Ki.5.11.
    -4 To cause, produce, form, give, grant, bestow; त्वयि विमुखे मयि सपदि सुधानिधिरपि तनुते तनुदाहम् Gīt.4; पितुर्मुदं तेन ततान सो$र्भकः R.3.25;7.7; U.3. 39; Māl.9.43; यो दुर्जनं वशयितुं तनुते मनीषाम् Bv.1.95, 1.
    -5 To perform, do, accomplish (as a sacrifice); इति क्षितीशो नवतिं नवाधिकां महाक्रतूनां महनीयशासनः । समारुरुक्षुर्दिव- मायुषः क्षये ततान सोपानपरंपरामिव ॥ R.3.69; Ms.4.25.
    -6 To compose, write (as a work &c.); as in नाम्नां मालां तनोम्यहम् or तनुते टीकाम्.
    -7 To stretch or bend (as a bow).
    -8 To spin out, weave.
    -9 To propagate, or be propagated; धमार्थ उत्तमश्लोकं तन्तुं तन्वन्पितॄन्यजेत् Bhāg.2. 3.8.
    -1 To continue, last.
    -11 To protract, prolong, augment; मुदितस्तं चिरमुत्सवं ततान Ks.51.226; पितुर्मुदं तेन ततान सो$र्भकः R.3.25.
    -12 To emboss.
    -13 To prepare (a way for); यज्ञैरथर्वा प्रथमः पथस्तते Rv.1.83.5.
    -14 To direct one's way towards.
    -15 To compose (a literary work). [cf. L. tendo]. -II. 1 P., 1 U. (तनति, तानयति- ते)
    1 To confide, trust, place confidence in.
    -2 To help, assist, aid.
    -3 To pain or afflict with disease.
    -4 To be harmless.
    -5 To sound.
    2
    तन् f. Ved.
    1 Continuation, diffusion.
    -2 Offspring, posterity.

    Sanskrit-English dictionary > तन् _tan

  • 7 दृष्टिः _dṛṣṭiḥ

    दृष्टिः f. [दृश्-भावे-क्तिन्]
    1 Seeing, viewing.
    -2 Seeing with the mental eye.
    -3 Knowing, knowledge; सम्यग्- दृष्टिस्तस्य परं पश्यति यस्त्वाम् Ki.18.28.
    -4 The eye, the faculty of seeing, sight; केनेदानीं दृष्टिं विलोभयामि V.2; चलापाङ्गं दृष्टिं स्पृशसि &Sacute.1.23.; दृष्टिस्तृणीकृतजगत्त्रयसत्त्वसारा U.6.19; R.2.28; Ś.4.2; देव दृष्टिप्रसादं कुरु H.1.
    -5 A look, glance.
    -6 View, notion; क्षुद्रदृष्टिरेषा K.173; एतां दृष्टिमवष्टभ्य Bg. 16.9.
    -7 Consideration, regard.
    -8 Intellect, wisdom; तुभ्यं नमस्ते$स्त्वविषक्तदृष्टये Bhāg.1.4.12.
    -9 (In Astrol.) Aspect of the stars.
    -1 Light (प्रकाश).
    -11 A theory, doctrine, notion; याश्च काश्च कृदृष्टयः (सर्वास्ता निष्फलाः) Ms. 12.95.
    -Comp. -कृत् n.,
    -कृतम् a kind of lily (स्थलपद्म).
    -क्षम worth-seeing; V.4.21.
    -क्षेपः a glance, look.
    -गतम् a theory, doctrine.
    -गुणः a mark for archers, butt, target.
    -गोचर a. within the range of sight, in sight, visible. (
    -रः) the range of sight.
    -दानम् appear- ance.
    -दोषः the evil influence of the human eye.
    -पातः 1 a look, glance; मार्गे मृगप्रेक्षिणि दृष्टिपातं कुरुष्व R.13.18; Bh.1.11,94;3.66.
    -2 act of seeing, function of the eye; रजःकणैर्विघ्नितदृष्टिपाताः Ku.3.31 (Malli. interprets-- unnecessarily in our opinion-- पात by प्रभा).
    -पथः the range of sight.
    -पूत a. 'kept pure by the sight', watched that no impurity is contracted; दृष्टिपूतं न्यसेत्पादम् Ms.6.46.
    -प्रसादः the favour of a look.
    -बन्धुः a fire- fly.
    -मण्डलम् 1 the pupil of the eye.
    -2 the circle of sight.
    -रागः the expression of the eyes; भवन्तमन्तरेण कीदृशो$स्या दृष्टिरागः Ś.2.11-12.
    -वादः 1 a Buddhist canon dealing with discussion on other religious views; दृष्टिवादो द्वादशाङ्गी स्याद्गणिपिटकाह्वया । प्रतिकर्मसूत्रपूर्वानुयोगो पूर्व- गतचूलिकाः । पञ्च स्युर्द्दष्टिवादभेदाः पूर्वाणि चतुर्दशापि पूर्वगते । Hem.
    -2 N. of the 12th Aṅga of the Jainas.
    -विक्षेपः a side-glance, leer, oblique look.
    -विद्या optics.
    -विभ्रमः an amorous glance, a coquettish look; Ś.1.23.
    -विषः a serpent.
    -संभेदः mutual glance; त्वयापि न निरूपिता अनयोर्द्दष्टिसंभेदाः Māl.7.

    Sanskrit-English dictionary > दृष्टिः _dṛṣṭiḥ

  • 8 स्थलम् _sthalam

    स्थलम् [स्थल्-अच्]
    1 Firm or dry ground, dry land, terra firma (opp. जल); भो दुरात्मन् (समुद्र) दीयतां टिट्टिभाण्डा- नि नो चेत्स्थलतां त्वां नयामि Pt.1; प्रतस्थे स्थलवर्त्मना R.4.6; so स्थलकमलिनी or स्थलवर्त्मन् q. v.
    -2 Shore, strand, beach.
    -3 Ground, land, soil (in general).
    -4 Place, spot; उवाच वाग्मी दशनप्रभाभिः संवर्धितोरःस्थलतारहारः R.5.52.
    -5 Field, tract, district.
    -6 Station.
    -7 A piece of raised ground, mound; ततः स्थलमुपारुह्य पर्वतस्याविदूरतः । ख्यातः पञ्चवटीत्येव नित्यपुष्पितकाननः ॥ Rām.3.13.22.
    -8 A topic, case, subject, the point under discussion; विवाद˚, विचार˚ &c.
    -9 A part (as of a book).
    -1 A tent.
    -Comp. -अन्तरम् another place.
    -आरूढ a. alighted on the ground.
    -अरविन्दम्, -कमलम्, -कमलिनी a land-growing lotus; साभ्रे$ह्नीव स्थलकमलिनीं नप्रबुद्धां नसुप्ताम् Me.94; Ku. 1.33.
    -स्थलकमलः m. is also a plant of the lily-family (Gloriosa Superba). It is a red-flowered species tra- ditionally called भूकमल. The plant goes by the name कळलावी in Marathi which seems to have been derived from Sanskrit स्थलकल्लारी. Kālidāsa pointedly refers to the peculiarity that it opens only in response to day-light.
    -कुमुदः the Karavīra plant.
    -चर a. land-going, not aquatic.
    -च्युत a. fallen or removed from a place or position.
    -ज a.
    1 Growing or living on dry land; Ms.1.44.
    -2 accruing from land-transport (taxes).
    -देवता a local or rural deity.
    -पद्मम् a land-lotus; सरोजलक्ष्मीं स्थलपद्महासैः Bk.2.3.
    -पद्मिनी the shrub Hibiscus Mulabilis.
    -मार्गः, -वर्त्मन् n. a road by land; स्थलवर्त्मना 'by land'; पारसीकांस्ततो जेतुं प्रतस्ये स्थलवर्त्मना R.4.6.
    -विग्रहः a battle on level ground, a land fight.
    -शुद्धिः f. purification or clearance of a place from impurity.
    -सीमन् f. a landmark, boundary.
    -स्थ a. standing on dry ground.

    Sanskrit-English dictionary > स्थलम् _sthalam

  • 9 हासः _hāsḥ

    हासः [हस्-भावे घञ्]
    1 Laughter, laughing, smile; भासो हासः P. R.1.22.
    -2 Joy, mirth, merriment.
    -3 Laughter, as the prevailing feeling of the rasa called हास्य; see S. D.27.
    -4 Derisive laughter; संरम्भं मैथिली- हासः क्षणसौम्यां निनाय ताम् R.12.36.
    -5 Opening, blowing, expanding (as of lotuses &c.); कूलानि सामर्षतयेव तेनुः सरोजलक्ष्मीं स्थलपद्महासैः Bk.2.3.
    -6 Pride, arrogance; अनन्यहेतुष्वथ मे गतिः स्यादात्यन्तिकी यत्र न मृत्युहासः Bhāg.3. 27.3.
    -Comp. -शील a. prone to mirth.

    Sanskrit-English dictionary > हासः _hāsḥ

См. также в других словарях:

  • sthala-padma — स्थलपद्म …   Indonesian dictionary

  • sthala-padminī — स्थलपद्मिनी …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»