-
1 नर्तनप्रिय
nartana-priyam. « fond of dancing», a peacock L.
-
2 नूतनप्रतिष्ठाप्रयोग
nū́tana-pratishṭhā-prayoga
nū́tana-mūrti-pratishṭhām. f. N. of wks.
-
3 स्तनप
-
4 स्तनपा
-
5 स्तनपातृ
stána-pātṛimfn. sucking the breast of (comp.) Pañcar.,
-
6 स्तनपान
-
7 स्तनपायक
-
8 स्तनपायिक
-
9 स्तनपायिन्
-
10 स्तनपोषिक
-
11 स्तन
stána
derivation doubtful, but prob. connected with stan, from the hollow resonance of the human breast), the female breast (either human orﾠ animal), teat, dug, udder RV. etc. etc.;
the nipple (of the female orﾠ the male breast) Suṡr. ;
a kind of pin orﾠ peg on a vessel shaped like a teat ṠBr. ;
- स्तनकलश
- स्तनकुड्मल
- स्तनकुण्ड
- स्तनकुम्भ
- स्तनकेसवती
- स्तनकोटि
- स्तनकोरक
- स्तनग्रह
- स्तनचूचुक
- स्तनतट
- स्तनत्याग
- स्तनदात्री
- स्तनद्वेषिन्
- स्तनंध
- स्तनंधम
- स्तनंधय
- स्तनप
- स्तनपतन
- स्तनपा
- स्तनपातृ
- स्तनपान
- स्तनपायक
- स्तनपायिक
- स्तनपायिन्
- स्तनपोषिक
- स्तनबाल
- स्तनभर
- स्तनभव
- स्तनमण्डल
- स्तनमध्य
- स्तनमुख
- स्तनमूल
- स्तनयोधिक
- स्तनयोषिक
- स्तनरोग
- स्तनरोहित
- स्तनवती
- स्तनवृन्त
- स्तनवेपथु
- स्तनशिखा
-
12 उद्वर्तनम् _udvartanam
उद्वर्तनम् 1 Going up, rising.-2 Springing up, growth (of plants, grain &c.)-3 Prosperity, eleva- tion.-4 Turning from side to side; springing up, pop- ping the head; चटुलशफरोद्वर्तनप्रेक्षितानि Me.42.-5 Grinding, pounding.-6 Drawing out metal, wire-drawing.-7 Anointing, smearing; करोद्वर्तनार्थे चन्दनं समर्पयामि; cf. also सायण's commentary on the Śatapaṭha Brāhmaṇa 12.8.3.16. - सर्वसुरभिचन्दनादि उन्मर्दनं उद्वर्तनं यजमानस्य भवति ।-8 Particularly, rubbing and cleaning the body with perfumes or fragrant unguents, or the unguents used for this purpose or to relieve pain; नाक्रामेद्रक्तविण्मूत्रष्ठीवनोद्वर्तनादि च Y.1.152; Ms.4.132 (अभ्य- ङ्गमलापकर्षणपिष्टकादि Kull.). In this connection the meaning 'vomiting' seems appropriate, along with other filthy objects; cf. उद्वृत्त = vomited.-9 Bad behaviour or conduct, rudeness. -
13 एणः _ēṇḥ _एणकः _ēṇakḥ
एणः एणकः 1 A kind of black antelope; कांश्चिदेणान्स- माजघ्ने शक्त्या शक्तिमतां वरः Mb.1.69.22; तस्य स्तनप्रणयि- भिर्महुरेणशावैः the several kinds of deer are given in this verse:-- अनृचो माणवो ज्ञेय एणः कृष्णमृगः स्मृतः । रुरुर्गौर- मुखप्रोक्तः शम्बरः शोण उच्यते ॥-2 (In Astr.) Capricorn.-Comp. -अजिनम् deer-skin.-तिलकः, -भृत् the moon; so ˚अङ्कः, -˚लाञ्छनः &c. व्यरोचतैणाङ्क इवोडुभिर्वृतः Bhāg.1. 29.43.-एणाङ्क-चूडः The god Śiva; एणाङ्कचूडस्य ततः प्रसादात् Śāhendravilās 1.62.-दृश् a. one having eyes like those of a deer. m. Capricorn.-नाभिः, -मदः Musk. -
14 चटुल _caṭula
चटुल a. [चट्-उलच्]1 Trembling, tremulous, un- steady, moving about, shaking; आयस्तमैक्षत जनश्चटुलाग्र- पादम् Śi.5.6; त्रासातिमात्रचटुलैः स्मरतः सुनेत्रैः R.9.58; चटुल- शफरोद्वर्तनप्रेक्षितानि Me.42; Mu.324; मदेन किंचिच्चटुलालसानाम् Śi.4.6,5.1,13.-2 Fickle, inconstant (as a lover &c.); किं लब्धं चटल त्वयेह नयता सौभाग्यमेतां दशाम् Amaru.14; चटुलप्रेम्णा दयितेन 71.-3 Fine, beautiful, agreeable; इति चटुलचाटुपटुचारु मुरवैरिणो राधिकामधि वचनजातम् Gīt.1.-ला Lightning. -
15 चिर _cira
चिर a. [चि-रक्] Long, lasting a long time, existing from a long time, old; चिरविरहः चिरकालः चिरमित्रम् &c.-रम् A long time. Note. --The singular of any of the oblique cases of चिर may be used adverbially in the sense of 'long', 'for a long time', 'after a long time', 'long since', 'at last', 'finally'; न चिरं पर्वते वसेत् Ms. 4.6; ततः प्रजानां चिरमात्मना धृताम् R.3.35,62; Amaru.79; कियच्चिरेणार्यपुत्रः प्रत्तिपत्तिं दास्यति Ś6; R.5.64; प्रीतास्मि ते सौम्य चिराय जीव R.14.59; Ku.5.47; Amaru. 3; चिरात्सुतस्पर्शरसज्ञतां ययौ R.3.26;11.63;12.87; चिरस्य वाच्यं न गतः प्रजापतिः Ś.5.15; चिरे कुर्यात् Śat. Br.-Comp. -आयुस् a. long-lived. (-m.) a god.-आरोधः a protracted siege, blockade.-उत्थ a. existing for a long time.-कार, -कारिक, -कारिन्, -क्रिय a. acting slowly, delaying, tarrying, dilatory.-कालः a long time.-कालिक, -कालीन a.1 of long standing, old, long-continued.-2 chronic (as a disease).-जात a. born long ago, old.-जीविन् a. long-lived (-m.)1 an epithet of seven persons who are considered to be 'deathless'; अश्वत्थामा बलिर्व्यासो हनुमांश्च विभीषणः । कृपः परशुरामश्च सप्तैते चिरजीविनः ॥-2 N. of Viṣṇu.-3 N. of Mārkaṇḍeya; वर्जयित्वा महात्मानं चिरजीविनमुत्तमम् Mb. 13.125.35.-4 a crow.-5 N. of two plants जीवक and शाल्मलि.-पाकिन् a. ripening late.-पुष्पः the Bakula tree.-मित्रम् an old friend.-मेहिन् m. an ass.-रात्रम्, -रात्राय a period of many nights, a long time; प्रयाते तु महारण्यं चिररात्राय राघवे Rām.2.4.18; चिररात्राय पित्रेव येनायं परिपालितः Śiva. B.15.8. ˚उषित a. having lodged for a long time.-विप्रोषित a. long banished, a long sojourner.-सूता, -सूतिका a cow that has borne many calves.-सेवकः an old servant.-स्थ, -स्थायिन्, -स्थित a. lasting, long, enduring, continuing, durable; तटिनि तटद्रुमपातनपातकमेकं चिरस्थायि Udb. -
16 तटिनी _taṭinī
तटिनी [तटमस्त्यस्या इनि ङीप्] A river; कदा वाराणस्या- ममरतटिनीरोधसि वसन् Bh.3.123; तटिनि चिराय विचारय विन्ध्य- भुवस्तव पवित्रायाः Bv.1.23; तटिनि तटद्रुमपातनपातकमेकं चिरस्थायि Udb.-Comp. -पतिः the ocean. -
17 धैर्यम् _dhairyam
धैर्यम् [धीरस्य भावः कर्म वा ष्यञ्]1 Firmness, durabi- lity, strength, constancy, steadiness, stability, fortitude, courage; धैर्यमवष्टभ्य Pt.1; विपदि धैर्यम् Bh.2.63;-2 Calmness, composure.-3 Gravity, patience.-4 Infle- xibility. उदस्य धैर्यं दयितेन सादरम् Ki.8.5.-5 Boldness, forwardness; तस्मादस्याः कुमुदविशदार्न्यहसि त्वं न धैर्यान्मोघीकर्तुं चटुलशफरोद्वर्तनप्रेक्षितानि Me.4. (धार्ष्ट्य Malli.).-Comp. -कलित a. steady, calm; अवधीर्य धैर्यकलिता दयितम् Śi.9.59.-वृत्तिः Steady conduct, composure; संजातवेपथुभिरुज्झित- धैर्यवृत्तिरिच्छामि चैनमदयं परिरब्धुमङ्गैः V.5.9. -
18 नूतन _nūtana _नूत्न _nūtna
नूतन नूत्न a. [नव एव स्वार्थे तनप् नुरादेशश्च]1 New; नूतनो राजा समाज्ञापयति U.1.; R.8.15; नूतनजलधररुचये Bhāṣā P.; सालावृकाणां स्त्रीणां च स्वैरिणीनां सुरद्विषः । सख्यान्याहुर- नित्यानि नूत्नं नूत्नं विचिन्वताम् ॥ Bhāg.8.9.1.-2 Fresh, young.-3 Present.-4 Instantaneous.-5 Recent, modern.-6 Curious, strange.-नम् Youth, juvenility.-Comp. -वयस् (नूत्नवयस्) in the bloom of youth, in the spring of life. -
19 पीडनम् _pīḍanam
पीडनम् [पीड् भावे ल्युट्]1 Paining, distressing, op- pressing, inflicting pain; Ms.9.299; प्रजापीडनसंतापात् समुद्भूतो हुताशनः । राज्ञः श्रियं कुलं प्राणान्नादग्ध्वा विनिवर्तते ॥ Pt. 1.345; पीडनवर्गः N. of a chapter in Kau. A. (8. 4).-2 (a) Squeezing; pressing; Rām.7.16.29; दोर्वल्लिबन्ध- निबिडस्तनपीडनानि Gīt.1; दन्तोष्ठपीडननखक्षतरक्तसिक्ताम् Ch. P. 44. (b) Pressure; ममातिदृढपीडनैरपि न तृप्तिरालिङ्गनैः Māl.9. 38.-3 An instrument for pressing.-4 Taking, holding, seizing, as in करपीडन or पाणिपीडन q. v.-5 Laying waste, devastation.-6 Threshing corn.-7 An eclipse; as in ग्रहपीडन q. v. शशिदिवाकरयोर्ग्रहपीडनम् Bh.2.91.-8 Suppressing sounds, a fault in the pronunciation of vowels. -
20 प्रस्रवणम् _prasravaṇam
प्रस्रवणम् 1 Flowing or gushing forth, trickling, oozing, dripping.-2 Flow or discharge of milk from the breast or udder; (वृक्षकान्) घटस्तनप्रस्रवणैर्व्यवर्धयत् Ku. 5.14.-3 A fall of water, cascade, cataract.-4 A spring, fountain; नानामलप्रस्रवणैः Bhāg.4.6.11; समाचिता प्रस्रवणैः समन्ततः Ṛs.2.16; Ms.8.248; Y.1.159.-5 A spout.-6 A pool formed by the mountain streams.-7 Sweat, perspiration.-8 Voiding urine.-णः N. of a mountain; जनस्थानमध्यगो गिरिः प्रस्रवणो नाम U.1.
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
nartana-priya — नर्तनप्रिय … Indonesian dictionary
nū́tana-pratishṭhā-prayoga — नूतनप्रतिष्ठाप्रयोग … Indonesian dictionary
stána-pa — स्तनप … Indonesian dictionary
stána-pā — स्तनपा … Indonesian dictionary
stána-pāna — स्तनपान … Indonesian dictionary
stána-pātṛi — स्तनपातृ … Indonesian dictionary
stána-pāyaka — स्तनपायक … Indonesian dictionary
stána-pāyika — स्तनपायिक … Indonesian dictionary
stána-pāyin — स्तनपायिन् … Indonesian dictionary
stána-poshika — स्तनपोषिक … Indonesian dictionary
