-
1 शतपति
-
2 शतपत्त्र
ṡatá-pattran. (ibc.) a hundred leaves DhyānabUp. ;
a hundred vehicles Ṡiṡ. ;
( ṡatá-) mfn. having a hundred (i.e. numberless) feathers orﾠ leaves RV. ;
having a hundred wings, borne by numerous conveyances (said of Bṛihas-pati) MW. ;
m. a wood pecker MBh. Hariv. R. etc.;
a peacock MBh. Vās. ;
the Indian crane Jātakam. (?) L. ;
a kind of parrot L. ;
a kind of tree VarBṛS. ;
(ā) f. a woman W. ;
(ī) f. a kind of rose Dhanv. ;
n. a lotus which opens by day MBh. Hariv. R. etc.;
- nivāsa mfn. abiding in a lotus MW. ;
m. N. of Brahmā. Kavik.;
- yoni m. « lotus-born»
N. of Brahmā. Kum. ;
-ttrâ̱yatêkshaṇa mfn. having long lotus-like eyes MBh.
-
3 शतपत्त्रक
ṡatá-pattrakam. a woodpecker Suṡr. ;
a kind of venomous insect ib. ;
N. of a mountain Ṡatr. ;
( ikā) f. a kind of rose L. ;
Anethum Sowa L. ;
n. a lotus which opens by day Cat.
-
4 शत
ṡatán. (rarely m.;
ifc. f. ī) a hundred (used with other numerals thus, ekâ̱dhikaṉṡatam, orﾠ eka-ṡ-, a hundred + one, 101 viṉṡaty-adhikaṉṡatam orﾠ viṉṡaṉṡ-, a hundred + twenty, 120;
ṡate orﾠ dveṡate orﾠ dvi-ṡatam orﾠ ṡata-dvayam, 200;
trīṇi ṡatāni orﾠ tri-ṡatāni orﾠ ṡata-trayam, 300;
shaṭ-ṡatam, 600;
orﾠ the comp. becomes an ordinal e.g.. dvi-ṡata, the 200th;
dvikaṉ, trikaṉṡatam = 2, 3 per cent;
ṡatātpara, « beyonda hundred, exceeding 100» ;
the counted object is added either in the gen., orﾠ in the same case as ṡata, orﾠ ibc. e.g.. ṡatampitaraḥ orﾠ, ṡatampitṛīṇām orﾠ pitṛi-ṡatam a hundred ancestors;
sometimes alsoﾠ ifc. seeﾠ comp. below;
rarely ṡatam is used as an indecl. with an instr. e.g.. ṡatáṉráthebhiḥ, « with a hundred chariots» RV. I, 48, 7 ;
rarely occurs a masc. form in pl. e.g.. pañca-ṡatā, rathān MBh. IV, 1057 ;
andﾠ ṡata n. rarely in comp. of the following kind, catur-varsha-ṡatam orﾠ - tāni, « 400 years») RV. etc. etc.;
any very large number (in comp. as ṡata-pattra etc. below)
+ cf. Gk. ἑκατόν « one» hundred;
Lat. centum;
Lith. sṡmtas;
Got. (twa) hunda;
Germ. hund-ert;
Eng. hund-ed
- शतंहिम
- शतकण्टक
- शतकपालेश
- शतकर्णाचार्य
- शतकर्मन्
- शतकाण्ड
- शतकिरण
- शतकीर्ति
- शतकुन्त
- शतकुन्द
- शतकुम्भ
- शतकुलीरक
- शतकुसुमा
- शतकृत्वस्
- शतकृष्णल
- शतकेसर
- शतकोटि
- शतक्रतु
- शतक्री
- शतखण्ड
- शतग
- शतगु
- शतगुण
- शतगुण्ट
- शतगुणीभाव
- शतगुणीभू
- शतगुणीभूत
- शतगुप्ता
- शतगोदानपद्धति
- शतग्रन्थि
- शतग्रीव
- शतग्व
- शतग्विन्
- शतघण्टा
- शतघात
- शतघोर
- शतघ्नि
- शतघ्निन्
- शतघ्नी
- शतघ्नु
- शतचक्र
- शतचण्डी
- शतचन्द्र
- शतचन्द्रित
- शतचरणा
- शतचर्मन्
- शतच्छद
- शतच्छिद्र
- शतजित्
- शतजिह्व
- शतजीविन्
- शतज्योति
- शतज्योतिस्
- शतंजया
- शततन्ति
- शततन्तु
- शततन्त्री
- शततन्त्रीक
- शततम
- शततर्द्म
- शततर्ह
- शततर्हम्
- शततारा
- शततेजस्
- शतत्रय
- शतत्रयी
- शतद
- शतदक्षिण
- शतदण्डार्ह
- शतदत्
- शतदन्तिका
- शतदा
- शतदातु
- शतदाय
- शतदारुक
- शतदावन्
- शतदुर
- शतदूषणी
- शतदूषणीखण्डन
- शतदूषणीयमत
- शतदूषणीव्याख्या
- शतदूषिणी
- शतद्युम्न
- शतद्रु
- शतद्रुका
- शतद्रुति
- शतद्रू
- शतद्वय
- शतद्वसु
- शतद्वार
- शतधनु
- शतधनुस्
- शतधन्य
- शतधन्वन्
- शतधर
- शतधा
- शतधामन्
- शतधाय
- शतधार
- शतधारक
- शतधृति
- शतधनुतन्त्र
- शतधौत
- शतनिर्ह्राद
- शतनीथ
- शतनेत्रिका
- शतपति
- शतपत्त्र
- शतपत्त्रक
- शतपथ
- शतपथिक
- शतपथीय
- शतपद्
- शतपाद्
- शतपद
- शतपदी
- शतपद्म
- शतपयस्
- शतपरिवार
- शतपर्ण
- शतपर्व
- शतपर्वेश
- शतपर्वक
- शतपर्वन्
- शतपवित्र
- शतपाक
- शतपाक्य
- शतपातिन्
- शतपादक
- शतपादी
- शतपाल
- शतपुट
- शतपुत्र
- शतपुष्कर
- शतपुष्प
- शतपुष्पिका
- शतपोन
- शतपोनक
- शतपोर
- शतपोरक
- शतप्रद
- शतप्रभेदन
- शतप्रसव
- शतप्रसूति
- शतप्रसूना
- शतप्रायश्चित्तवाजपेय
- शतप्रास
- शतफलिन्
- शतबद्ध
- शतबल
- शतबलाक
- शतबलि
- शतबल्श
- शतबाहु
- शतबुद्धि
- शतब्रध्न
- शतब्राह्मणघातज
- शतभङ्गीभू
- शतभाग
- शतभिष
- शतभिषज्
- शतभिषा
- शतभीरु
- शतभुजि
- शतभृष्टि
- शतमख
- शतमन्यु
- शतमय
- शतमयूख
- शतमाण्टि
- शतमान
- शतमाय
- शतमारिन्
- शतमार्ज
- शतमुख
- शतमूति
- शतमूर्धन्
- शतमूल
- शतमूलिका
- शतयज्ञ
- शतयज्वन्
- शतयत्ष्टिक
- शतयाजम्
- शतयातु
- शतयामन्
- शतयूप
- शतयोगमञ्जरी
- शतयोजन
- शतयायिन्
- शतयोनि
- शतरञ्जिनी
- शतरथ
- शतरा
- शतरात्र
- शतरुद्र
- शतरुद्रिय
- शतरुद्रीय
- शतरूप
- शतर्च
- शतर्चस्
- शतर्चिन्
- शतलक्ष
- शतलुम्प
- शतलुम्पक
- शतलोचन
- शतवक्त्र
- शतवत्
- शतवध
- शतवनि
- शतवपुस्
- शतवर्ष
- शतवर्षिन्
- शतवर्ष्मन्
- शतवल
- शतवलिश
- शतवल्श
- शतवाज
- शतवार
- शतवारकम्
- शतवारम्
- शतवार्षिक
- शतवाही
- शतविचक्षण
- शतवितृण्ण
- शतवीर
- शतवीर्य
- शतवृषभ
- शतवृष्ण्य
- शतवेधिन्
- शतव्रज
- शतशकर
- शतशर्कर
- शतशल
- शतशलाक
- शतशल्य
- शतशस्
- शतशाख
- शतशारद
- शतशास्त्र
- शतसास्त्रवैपुल्य
- शतशीर्ष
- शतशीर्षन्
- शतशृङ्ग
- शतश्लोकव्यवहारक
- शतश्लोकिरामायण
- शतश्लोकी
- शतश्लोकीचन्द्रकला
- शतश्लोकीव्याख्या
- शतसंवत्सर
- शतसंख्य
- शतसंघशस्
- शतसनि
- शतसंधान
- शतसहस्र
- शतसाहस्रक
- शतसा
- शतसाहस्र
- शतसाहस्रिक
- शतसुख
- शतसू
- शतसूत्री
- शतसेय
- शतस्पृह्
- शतस्फ्य
- शतस्विन्
- शतहन्
- शतहय
- शतहलि
- शतहस्त
- शतहायन
- शतहिम
- शतहुत
- शतह्रद
- शतह्रादा
-
5 शतम् _śatam
शतम् 1 A hundred; निःस्वो वष्टि शतम् Śānti.2.6; शतमेको$पि संधत्ते प्राकारस्थो धनुर्धरः Pt.1.229; (शत is used in the singular with a plural noun of any gender; शतं नराः; शतं गावः; or शतं गृहाणि, in which case it is treated as a numeral adjective; but sometimes in dual and plural also; द्वे शते, दश शतानि &c. It is also used with a noun in the genitive; गवां शतम्, वर्षाणां शतम् 'a century of cows, years' &c. At the end of comp., it may remain unchan- ged; भव भर्ता शरच्छतम् or may be changed into शती; as in आर्यासप्तशती a work of Govardhanāchārya.).-2 Any large number; as in शतपत्र q. v.-Comp. -अक्षी 1 night.-2 the goddess Durgā.-अङ्गः 1 a car, carriage; especially, a war chariot.-2 N. of a tree (तिनिश).-अनीकः 1 an old man.-2 an army officer possessing a hundred footmen; (शतानां तु शतानीकः Śukra.2.14.-अब्दम् a century.-अरम्, -आरम् the thunderbolt of Indra.-अरुस् n.,-अरुषी a leprous disease of the skin.-अवरः a fine of a hundred.-(री) 1 N. of a plant.-2 N. of the wife of Indra.-आनकम् a cemetery.-आनन्दः 1 N. of Brahman.-2 of Viṣṇu or Kṛiṣṇa.-3 of the car of Viṣṇu.-4 of a son of Gau- tama and Ahalyā, the family-priest of Janaka; गौतमश्च शतानन्दो जनकानां पुरोहिताः U.1.16.-आयुस् a. lasting or living for a hundred years.-आवर्तः, -आवर्तिन् m. N. of Viṣṇu.-ईशः 1 the ruler of a hundred.-2 the ruler of a hundred villages; Ms.7.115.-कर्मन् the planet Saturn.-कुम्भः 1 N. of a mountain (where gold is said to be found).-2 N. of a sacrifice; शतकुम्भं नाम यज्ञ- मनुभवितुं महर्षेर्धौम्यस्य आश्रमं गता इति Madhyamavyāyoga 1. (-म्भम्) gold.-कृत्वस् ind. a hundred times.-कोटि a. hundred-edged. (-टिः) Indra's thunderbolt; कराग्रजाग्र- च्छतकोटिः N.7.79. (-f.) a hundred crores; चरितं रघु- नाथस्य शतकोटिप्रविस्तरम् Rāma-rakṣā 1.-क्रतुः an epithet of Indra; अपूर्णमेकेन शतक्रतूपमः शतं क्रतूनामपविघ्नमाप सः R.3.38.-खण्डम् gold.-गु a. possessed of a hundred cows.-गुण, -गुणित a. a hundred-fold, increased a hundred times; अनुपनतमनोरथस्य पूर्वं शतगुणितेव गता मम त्रियामा V.3.22.-ग्रन्थिः f. the Dūrvā grass.-घ्नः N. of Śiva.-घ्नी 1 a kind of weapon used as a missile (supposed by some to be a sort of rocket, but described by others as a huge stone studded with iron spikes and four tālas in length; शतघ्नी च चतुस्ताला लोहकण्टकसंचिता; or अथकण्टकसंच्छक शतघ्नी महती शिला); अयःशङ्कुचितां रक्षः शतघ्नीमथ शत्रवे (अक्षिपत्) R.12.95; Bhāg.9.15.3.-2 a female scorpion.-3 a disease of the throat.-4 N. of a plant (करञ्ज).-चन्द्रः a sword or shield adorned with a hundred moons (moon-like spots); ततः शरशतेनास्य शतचन्द्रं समाक्षिपत्त् Mb.7. 97.29. ˚वर्त्मन् a manner of brandishing the sword; तं श्येनवेगं शतचन्द्रवर्त्मभिश्चरन्तमच्छिद्रमुपर्यधो हरिः Bhāg.8.7.28.-चरणा a centipede.-छदः a kind of wood-pecker.-जिह्वः an epithet of Śiva.-तारका, -भिषज्, -भिषा f. N. of the 24th lunar mansion containing one hundred stars.-दलम् a lotus-flower.-दला the white rose.-द्रुः f.1 N. of a river in the Punjab now called Sutlej.-2 N. of the Ganges.-धामन् m. an epithet of Viṣṇu.-धार a.1 flowing in a hundred streams.-2 having a hundred edges. (-रम्) the thunderbolt of Indra.-धृतिः 1 an epithet of Indra.-2 of Brahman; गते शत- धृतौ क्षत्तः कर्दमस्तेन चोदितः Bhāg.3.24.21.-3 heaven or Svarga.-धौत a. perfectly clean.-पत्रः 1 a peacock.-2 the (Indian) crane.-3 a wood-pecker.-4 a par- rot or a species of it. (-त्रा) a woman. (-त्रम्) a lotus; आवृत्तवृन्तशतपत्रनिभम् (आननं) वहन्त्या Māl.1.22. ˚योनि an epithet of Brahman; कम्पेन मूर्ध्नः शतपत्रयोनिं (संभावयामास) Ku.7.46.-पत्रकः the wood-pecker.-पत्री, -पत्रिकः the white rose.-पथब्राह्मणम् N. of a well-known Brāhma- ṇa attached to the Śukla Yajurveda; कृत्स्नं शतपथं चैव प्रणेष्यसि द्विजर्षभ Mb.12.318.11.-पद्, -पाद् a. having a hundred feet.-पदी, -पाद् f. a centipede.-पद्मम् 1 a lotus with a hundred petals.-2 the white lotus.-पर्वन् -m. a bamboo. (f.)1 the full-moon day in the month of Āśvina.-2 Dūrvā grass.-3 the plant Kaṭukā.-4 orris root.-5 the wife of Bhārgava or Śukra. ˚ईशः the planet Venus.-पर्विका 1 Dūrvā grass.-2 orris root.-3 barley.-पाक a. boiled a hundred times.-पाकम् a particular unguent; शतपाकेन तैलेन महार्हेणोपतस्थतुः Mb. 13.53.9.-पादः, -पाद् m.,-पादी, -पादिका a centipede.-पालः an overseer (of a hundred villages).-पुष्पः epithet of the poet Bhāravi.-पुष्पा, -प्रसूना Anethum Sowa (Mar. शोपा).-पोना a sieve.-प्रासः the Kara- vīra tree.-फलिन् m. a bamboo.-भिषज् see ˚तारका.-भीरुः f. the Arabian jasmine.-मखः, -मन्युः 1 epithets of Indra; प्रसहेत रणे तवानुजान् द्विषतां कः शतमन्युतेजसः Ki. 2.23; Bk.1.5; शतमखमुपतस्थे प्राञ्जलिः पुष्पधन्वा Ku.2. 64; R.9.13.-2 an owl.-मयूखः the moon.-मानः, -नम् 1 a Pala of silver; धरणानि दश ज्ञेयः शतमानस्तु राजतः Ms.8.137; अष्टौ शाणाः शतमानं वहन्ति Mb.3.134.15.-2 an Āḍhaka q. v.-मार्जः an armourer.-मुख a.1 having a hundred ways.-2 having a hundred outlets, mouths, or openings; विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः Bh.2.1 (where the word has sense 1 also). (-खम्) a hundred ways or openings. (-खी) a brush, broom.-मूर्धन् m. an ant-hill.-मूला the Dūrvā grass,-यज्वन् m. an epithet of Indra; उपतस्थुरास्थितविषादधियः शतयज्वनो वनचरा वसतिम् Ki.6.29.-यष्टिकः a necklace of one hundred strings.-रुद्रियम् 1 a Vedic text (रुद्राध्यायः -'नमस्ते रुद्रमन्यवे' इति याजुषः प्रपाठकः); गृणन्तौ वेदविद्वांसौ तद्व्रह शतरुद्रियम् Mb.7.81.13;7.22.12.-2 a particular Śiva-stotra in the Mahābhārata; देवदेवस्य ते पार्थ व्याख्याः शतरुद्रियम् Mb.7.22.48.-रूपा N. of a daughter of Brahman (who is supposed to be also his wife, from whose incestuous connection with her father is said to have sprung Manu Svāyambhuva).-लुपः, -लुम्पक an epithet of the poet Bhāravi.-लोचनः an epithet of Indra; कथं वा तस्य न जयो जोयते शतलोचन Mb.8.87.78.-वर्ष a.1 a century old.-2 lasting for a hundred years. (-र्षम्) one hundred years, a century.-वीर्या 1 white flowering Dūrvā.-2 the plant Śatāvarī.-वेधिन् m. a kind of sorrel.-शाख a.1 various, multiform.-2 having hundred, i. e. many branches.-संधान a. fixing an arrow a hundred times.-सहस्रम् 1 a hundred thousand.-2 several hundreds, i. e. a large number.-सुखम् endless delight.-साहस्र a.1 consisting of <?> containing a hundred thousand.-2 bought with a hundred thousand.-ह्रदा 1 lightning; दूरं पुरःक्षिप्तशतह्नदे Ku.7.39; Mk.5.48; V.4; प्रपतेदपि चाकाशं निपतेनु शतह्रदाः Śiva B.19.2.-2 the thunderbolt of Indra.-ह्रादा the thunderbolt. -
6 अङ्कः _aṅkḥ
अङ्कः [अङ्क् कर्तरि करणे वा अच्]1 The lap (n. also); अङ्काद्ययावङ्कमुदीरिताशीः Ku.7.5. passed from lap to lap.-2 A mark, sign; अलक्तकाङ्कां पदवीं ततान R.7.7; पदङ्क्तिरलक्ताङ्का Rām.; रतिवलयपदाङ्के कण्ठे Ku.2.64. marked with the signs or traces &c.: मद्गोत्राङ्कं गेयम् Me.86, a stain, spot, stigma, brand; इन्दोः किरणेष्विवाङ्कः Ku.1.3; कट्यां कृताङ्को निर्वास्यः Ms.8.281.-3 A numerical figure; a number; the number 9.-4 A side flank; proximity, reach (connected with 1 above); समुत्सुकेवाङ्कमुपैति सिद्धिः Ki.3. 4; प्रेम्णोपकण्ठं मुहुरङ्कभाजो रत्नावलीरम्बुधिराबबन्ध Śi.3.36; सिंहो जम्बुकमङ्कमागतमपि त्यक्त्वा निहन्ति द्विपम् Bh.2.3; Ki. 17.64, See- ˚आगत below.-5 An act of a drama, for its nature &c., See S. D.278.-6 A hook or curved instrument.-7 A species of dramatic composition, one of the ten varieties of रूपक, See S. D.519.-8 An orna- ment (भूषा).-9 A sham fight, military show (चित्रयुद्ध).-1 A coefficient.-11 A place; नानाङ्क- चिह्नैर्नवहेमभाण्डैः (तुरङ्गैः) Bu.ch.2.4.-12 A sin, mis- deed.-13 A line, curved line; a curve or bend generally, the bend in the arm.-14 The body.-15 A mountain. अङ्कः स्थानान्तिकक्रोडभूषणोत्संगलक्ष्मसु । मन्तो नाटकविच्छेदे चित्रयुद्धे च रूपके ॥ Nm. [cf. L. uncus; Gr. ogkos]-Comp. -अङ्कमू [अङ्के मध्ये अङ्काः शतपत्रादिचिह्नानि यस्य Tv.] water.-अवतारः when an act, hinted by persons at the end of the preceding act, is brought in continuity with the latter, it is called अङ्कावतार (descent of an act), as the sixth act of Śākuntala or second of Mālavikāgnimitra (अङ्कान्ते सूचितः पात्रैस्तदङ्क- स्याविभागतः । यत्राङकोवतरत्येषो$ङ्कावतार इति स्मृतः S. D.311). The Daśarūpa defines it differently; अङ्कावतारस्त्वङ्कान्ते पातो$ङ्कस्याविभागतः । एभिः संसूचयेत्सूच्यं दृश्यमङ्कैः प्रदर्शयेत् 3.56.-आगत, -गत a. [द्वि. त.] come within the grasp; सिंहत्वं ˚सत्त्ववृत्तिः R.2.18; श्रियं युवाप्यङ्कगतामभोक्ता R.13.67.-करणम् marking, branding &c.-तन्त्रम् the science of numbers (arithmetical or algebraical).-धारणम्-णा 1 bearing or having marks, such as those on the body of a Vaiṣṇava.-2 manner of holding the person.-परिवर्तः [स. त]1 turning on the other side.-2 rolling or dallying in the lap or on the person; अपि कर्णजाहविनिवेशिताननः प्रियया तदङ्कपरिवर्तमाप्नुयाम् Māl.5.8. (an occasion for) embrace (अङ्के क्रोडे सर्वतो- भावेन वर्तनं हृदयालिङ्गनम् इत्यर्थः -Jagaddhara); so ˚परिवर्तिन्; भर्तुः ˚नी भव M.3.-पादव्रतम् N. of a Vrata; title of a chapter in the भविष्योत्तरपुराण.-पालिः -ली [पा-अलि ष. त. वा. ङीप्]1 the extremity of region of the lap (क्रोडप्रान्त or प्रदेश); a seat in the lap; hence, an embrace; तावद्गाढं वितर सकृदप्यङ्कपालीं प्रसीद Māl.8.2. स्पृश हस्तेन मे हस्तमेहि देह्यङ्कपालिकाम् । Śivabhārata 21.33.-2 [अङ्केन पालयति पाल्-इ. तृ. त.] a nurse.-3 (-ली) a variety of plant, Piring or Medicago Esculen- ta; (Mar. धोत्रा-निघण्टुरत्नाकर) [वेदिकाख्यगन्धद्रव्यम्]-पाशः [अङ्कः पाश इव बन्धनेनेव पातनहेतुर्यत्र Tv.] an operation in arithmetic by which a peculiar concatenation or chain of numbers is formed by making the figures 1, 2 &c. exchange places (स्थानान्तमेकादिचयाङ्कघातः संख्याविभेदा नियतैः स्युरङ्कैः । भक्तो$ङ्कमित्याङ्कसमासनिघ्नः स्थानेषु युक्तो मितिसंयुतिः स्यात् ॥ See Līlā.24); (न गुणो न हरो न कृतिर्न घनः पृष्टस्तथापि दुष्टानाम् । गर्वितगणकबहूनां स्यात् पातो$वश्यमङ्कपाशे$स्मिन्).-पूरणम् multiplication of number of figures.-बन्धः. forming the lap, bending the thighs into a curve and squatting down.-2 branding with a mark that resem- bles a headless trunk (अशिरःपुरुषाकरो$ङ्कः).--भाज् [अङ्कं भजते उप. स.]1 seated in the lap or carried on the hip, as an infant.-2 being within easy reach, drawing near, soon to be obtained; अविरहितमनेकेनाङ्कभाजा फलेन Ki. 5. 52.-3 premature, early ripe, forced fruit.-मुखम् (or आस्यम्) that part of an act, wherein the subject of all the acts is intimated, is called अङ्कमुख, which suggests the germ as well as the end; e. g. in Māl.1 कामन्दकी and अवलोकिता hint the parts to be played by भूरिवसु and others and give the arrangement of the plot in brief (यत्र स्यादङ्क एकस्मिन्नङ्कानां सूचनाखिला । तदङ्क- मुखमित्याहुर्बीजार्थख्यापकं च तत् ॥ S. D.322.) The Daśarūpa defines it thus: अङ्कान्तपौत्ररङ्कास्यं छिन्नाङ्कस्यार्थसूचनात् । i. e. where a character at the end of an act cuts short the story and introduces the beginning of another act; as in the second of Mv.-लोड्यः [अङ्केन लोड्यते असौ] a kind of tree (Mar. चिंचोट), ginger.-लोपः subtraction of numbers.-विद्या the science of numbers, arithmetic. -
7 लोहित _lōhita
लोहित a. (-लोहिता orलोहिनी f.) [रुह्-इतन् रस्य लः Uṇ.3.95]1 Red, red-coloured; स्रस्तांसावतिमात्रलोहिततलौ बाहू घटोत्क्षेपणात् Ś.1.29; Ku.3.29; मुहुश्चलत्पल्लवलोहिनीभि- रुच्चैः शिखाभिः शिखिनो$वलीढाः Ki.16.53; शुक्लानि कृष्णान्यथ लोहितानि Bhāg.11.23.44 (लोहित is attributed to राजस).-2 Copper, made of copper.-तः 1 The red colour.-2 The planet Mars.-3 A serpent.-4 A kind of deer.-5 N. of the river Brahmaputra.-6 A kind of rice.-7 A particular disease of the eyelids.-8 A kind of precious stone.-ता N. of one of the seven tongues of fire.-तम् 1 Copper.-2 Blood; अप्सु लोहितं च रेतश्च निधीयते Bṛi. Up.3.2.13; त्वग्भेदकः शतं दण्ड्यो लोहितस्य च दर्शकः Ms.8.284.-3 Saffron.-4 Battle.-5 Red sanders.-6 A kind of sandal; तौ लोहितस्य प्रियदर्शनस्य सदोचितावुत्तम- चन्दनस्य Rām.3.63.8.-7 An imperfect form of a rainbow.-8 A kind of agallochum.-Comp. -अक्षः 1 a red die.-2 a kind of snake.-3 the (Indian) cuckoo.-4 an eipthet of Viṣṇu.(-क्षम्) 1 the armpit, thigh-joint; hip.-अङ्गः 1 the काम्पिल्ल tree.-2 the planet Mars; ब्रह्मराशिं समावृत्य लोहिताङ्गो व्यवस्थितः Mb.6.3.18.-अयस् n. copper.-अर्मन् n. a red swelling in the whites of the eyes.-अशोकः a variety of Aśoka (having red flowers).-अश्वः fire.-आननः an ichneumon.-आर्द्र a. drip- ping with blood.-ईक्षण a. red-eyed.-उद a. having red or blood-red water.-कल्माष a. red-spotted.-कृष्ण a. dark-red.-क्षयः loss of blood.-ग्रीवः an epithet of Agni.-चन्दनम् saffron.-पित्तिन् subject to hemor- rhage.-पुष्पकः the granate tree.-मृत्तिका red chalk.-शतपत्रम् a red lotus-flower.- शवल a. dappled with red.-स्मृतिः N. of a law-book. -
8 विरोधः _virōdhḥ
विरोधः 1 Opposition, obstruction, impediment.-2 Blockade, siege, investment.-3 Restraint, check.-4 Inconsistency, incongruity, contradiction; विरोधो न विद्यते ब्रह्माद्वितीयमेव सत्यम् । (-त्रिपाद्विभूतिमहानारायणोपनिषत् 4.2.)-5 Antithesis, contrast.-6 Enmity, hostility; विरोधो विश्रान्तः U.6.11; Pt.1.332; R.1.13.-7 A quarrel, disagreement.-8 A calamity, misfortune.-9 (In Rhet.) An apparent incongruity which is merely verbal and is explained away by properly construing the passage; it consists in representing objects as antithetical to one another though in the nature of things they are not so; representing things as being together though really they cannot be together; (this figure is largely used by Bāṇa and Subandhu; पुष्पवत्यपि पवित्रा, कृष्णो$प्यसुदर्शनः, भरतो$पि शत्रुघ्नः being familiar instan- ces;) it is thus defined by Mammaṭa:-- विरोधः सो$विरोधे- $पि विरुद्धत्वेन यद्वचः K. P.1; this figure is also called विरोधाभास).-Comp. -उक्तिः f.,-वचनम् contradiction, opposition.-उपमा (in Rhet.) a comparison founded on opposition; शतपत्रं शरच्चन्द्रस्त्वदाननमिति त्रयम् । परस्परविरोधीति सा विरोधोपमा मता ॥ Kāv.2.33.-कारिन् a. fomenting quarrels.-कृत् a. opposing. (-m.) an enemy.-परिहारः reconciliation; Kull. on Ms.7.152.
См. также в других словарях:
ṡatá-pati — शतपति … Indonesian dictionary
ṡatá-pattra — शतपत्त्र … Indonesian dictionary
ṡatá-pattraka — शतपत्त्रक … Indonesian dictionary
Rosa Mystica — Vierge au jardinet, Maître rhénan anonyme, Musée de l Oeuvre Notre Dame Rosa mystica ou rose mystique, (du grec μυστός « mystos », mystère), est le nom symbolique de Marie dans l Église catholique, employé dans les Litanies de Lorette.… … Wikipédia en Français
