-
1 उत्तमलाभ
ut-tamá-lābham. great profit, a double return
-
2 दन्तमल
dánta-malan. impurity of the teeth L.
-
3 वीतमल
-
4 वृत्तमल्लिका
vṛittá-mallikāf. Jasminum Sambac L. ;
Calotropis Gigantea Alba L.
-
5 शान्तमल
ṡāntá-malamfn. having all defilement removed W.
-
6 अलिक्लवः _aliklavḥ
अलिक्लवः A kind of carrion bird; मा शरीराणि कर्तमलि- क्लवेभ्यो Av.11.2.2. -
7 कैशिक _kaiśika
कैशिक a. (-की f.) [केश-ठक्] Hairlike, fine as hair.-कः The sentiment of love, lust.-कम् A quantity of hair; कपटकैशिकभूषितमल्लिका Rām. Ch.4.37.-की One of the four varieties of dramatic style; Rām.5.1.163; more usually and correctly written कौशिकी q. v.-2 An epithet of Durgā. -
8 तान्त _tānta
1तान्त p. p. [तम्-क्त]1 Wearied, languid, fatigued; सविलासरतान्ततान्तमूर्वोर्विवरे कान्तमिवाभिनीय शिश्ये Bu. Ch.5.56.-2 Troubled, afflicted.-3 Faded, withered; मृदुलतान्त- लता तमलोकयत् Śi.; see तम्.2तान्त See under तम्. -
9 द्वैप्य _dvaipya
द्वैप्य a. (-प्या, -प्यी f.) Living on or relating to an island; विक्रीय दिश्यानि धनान्युरूणि द्वैप्यानसावुत्तमलाभभाजः Śi.3.76. -
10 धातुः _dhātuḥ
धातुः [धा-आधारे तुन्]1 A constituent or essential part, an ingredient.-2 An element, primary or ele- mentary substance, i. e. पृथिवी, अप्, तेजस्, वायु and आकाश; Bhāg.7.15.6.-3 A secretion, primary fluid or juice, essential ingredients of the body (which are considered to be 7:-- रसासृङ्मांसमेदो$स्थिमज्जाशुक्राणि धातवः, or sometimes ten if केश, त्वच् and स्नायु be added); Mb.3.213.1.-4 A humour or affection of the body, (i.e. वात, पित्त and कफ); यस्यात्मबुद्धिः कुणपे त्रिधातुके Bhāg.1.84.13.-5 A mineral, metal, metallic ore; न्यस्ताक्षरा धातुरसेन यत्र Ku.1.7; त्वामालिख्य प्रणयकुपितां धातुरागैः शिलायाम् Me.17; R.4.71; Ku.6.51.-6 A verbal root; भूवादयो धातवः P.I.3.1; पश्चादध्ययनार्थस्य धातोरधिरिवाभवत् R.15.9.-7 The soul.-8 The Supreme Spirit; धातुप्रसादान्महिमानमात्मनः Kaṭha.-9 An organ of sense.-1 Any one of the properties of the five elements, i. e. रूप, रस, गन्ध, स्पर्श and शब्द; तत्र तत्र हि दृश्यन्ते धातवः पाञ्चभौतिकाः । तेषां मनुष्यास्तर्केण प्रमाणानि प्रचक्षते Mb.6.5.11.-11 A bone.-12 A part, portion.-13 A fluid mineral of a red colour.-14 Ved. A supporter.-15 Anything to be drunk, as milk &c. -f. A milch cow.-Comp. -उपलः chalk.-काशीशम्, -कासीसम् red sulphate of iron.-कुशल a. skilful in working in metals, metallurgist.-क्रिया metallurgy, mineralogy-क्षयः waste of the bodily humours, a wasting disease, a kind of consumption.-गर्भः, -स्तपः a receptacle for ashes, Dagoba; Buddh. ˚कुम्भः a relic urn.-ग्राहिन् m. calamine.-घ्नम्, -नाशनम् sour gruel (prepared from the fermentation of rice-water).-चूर्णम् mineral powder.-जम् bitumen-द्रावकः borax.-पः the alimentary juice, the chief of the seven essential ingredients of the body.-पाठः a list of roots arranged according to Pāṇini's grammatical system (the most important of these lists called धातुपाठ being supposed to be the work of Pāṇini himself, as supplementary to his Sūtras).-पुष्टिः f. nutrition of the bodily humours.-प्रसक्त a. devoted to alchemy;-भृत् m. a mountain.-मलम् 1 impure excretion of the essential fluids of the body; कफपित्तमलाः केशः प्रस्वेदो नखरोम च । नेत्रविट् चक्षुषः स्नेहो धातूनां क्रमशो मलाः ॥ Suśruta.-2 lead.-माक्षिकम् 1 sulphuret of iron.-2 a mineral substance.-मारिणी borax.-मारिन् m. sulphur.-रसः a mineral or metalic fluid; न्यस्ताक्षरा धातुरसेन यत्र (भूर्जत्वचः) Ku.1.7.-राजकः, -कम् semen.-वल्लभम् borax.-वादः 1 mineralogy, metal- lurgy.-2 alchemy.-वादिन् m. a mineralogist.-विष् f. lead.-वैरिन् m. sulphur.-शेखरन् green sulphate of iron, green vitriol.-शोधनम्, -संभवम् lead.-साम्यम् good health, (equilibrium of the three humours).-हन् m. sulphur. -
11 नित्य _nitya
नित्य a. [नियमेन नियतं वा भवं नि-त्य-प्; cf. P.IV.2.14. Vārt.]1 (a.) Continual, perpetual, constant, ever- lasting, eternal, uninterrupted; यथा त्वमसि दुर्धर्षो धर्मनित्यः प्रजाहितः Rām.7.37.8; यदि नित्यमनित्येन लभ्यते H.1.48; नित्यज्योत्स्नाः प्रतिहततमोवृत्तिरम्याः प्रदोषाः Me. (regarded by Malli. as an interpolation); Ms.2.26. (b) Imperi- shable, indestructible; पृथिवी द्विविधा नित्या$नित्या च Tarka K.-2 Invariable, regular, fixed, not optional, regularly prescribed (opp. काम्य).-3 Necessary, obligatory, essential.-4 Ordinary, usual (opp. नौमित्तिक).-5 (At the end of comp.) Constantly dwelling in, perpetually engaged in or busy with; जाह्नवीतीर˚, अरण्य˚, आदान˚, ध्यान˚ &c.-त्यः The ocean.-स्या 1 An epithet of the goddess Durgā.-2 A plough-share.-त्यम् An indispensable or inevitable act.-त्यम् ind. Daily, constantly, always, ever, perpetually, enternally.-Comp. -अनध्यायः invariable suspension of Vedic studies; नित्यानध्याय एव स्याद् ग्रामेषु नगरेषु च Ms.4.17.-अनित्य a. eternal and perishable.-अनुबद्ध a. always approached or resorted to.-अनुवादः a bare statement of fact; स्याज्जुह्वप्रतिषेधान्नित्यानुवादः MS.4.1.45.-अभियुक्त a. One who is completely absorbed in yogic practices.-ऋतु a. regularly recurring at the seasons.-कर्मन् n.,-कृत्यम्, क्रिया any daily and necessary rite, a con- stant act or duty, as the five daily Yajñas.-कालम् ind. always, at all times; ब्राह्मेण विप्रस्तीर्थेन नित्यकालमुपस्पृशेत् Ms.2.58,73.-गतिः air, wind.-जात a. constantly born; अथ चैनं नित्यजातं नित्यं वा मन्यसे मृतम् Bg.2.26.-दानम् daily alms-giving.-नियमः an invariable rule.-नैमित्तिकम् an occasional act regularly recurring, or any ceremony constantly performed to accomplish a particular object, e. g. (a पर्वश्राद्ध).-पुष्ट a. always well-supplied.-प्रलयः 1 the constant dissolution of living beings.-2 sleep.-बुद्धिः a. considering anything as constant or eternal.-भावः eternity.-मुक्तः the Supreme Spirit.-युक्त a. always busy or intent upon.-युज् a. having the mind always fixed upon one object; दृग्भिर्हृदीकृतमलं परिरभ्य सर्वास्तद्भावमापुरपि नित्ययुजां दुरापम् Bhāg.1.82.4.-यौवना (ever youthful) an epithet of Draupadī.-व्रतम् a perpetual observance (lasting for life).-शङ्कित a. perpetually alarmed, ever suspicious.-समः the assertion that all things remain the same; Sarva. S.-समासः 'a necessary compound', a compund the meaning of which cannot be expressed by its constituent members used separa- tely (the separate ideas having merged in one); e. g. जमदग्नि, जयद्रथ &c.; इवेन नित्यसमासः &c. -
12 मलीमस _malīmasa
मलीमस a. [मल-ईमसच्]1 Dirty, foul, impure, unclean, stained, soiled; मा ते मलीमसविकारघना मतिर्भूत् Māl.1.32; R.2.53.-2 Dark, black, of a black colour; पणिता न जनारवैरवैदपि कूजन्तमलिं मलीमसम् N.2.92; महामनोमोहमलीमसान्धया K.5; विसारितामजिहत कोकिलावलीमलीमसा जलदमदाम्बुराजयः Śi.17.57;1.38; Māl.1.4.-3 Wicked, sinful, wrong, unrighteous; मलीमसामाददते न पद्धतिम् R.3.46.-सः 1 Iron.-2 Green vitriol. -
13 ह्रीण _hrīṇa _ह्रीत _hrīta
ह्रीण ह्रीत p. p.1 Ashamed; तत्रैव दुश्चरितमद्य निवेदयन्ती ह्रीणासि पापहृदये न सखीजने$स्मिन् Ve.2.12; ह्रीतमिव नभसि वीतमले न विराजते स्म वपुरंशुमालिनः Ki.12.13.-Comp. -मुख a.1 blushing.-2 bashful, modest; इतीरिता पत्ररथेन तेन ह्रीणा च हृष्टा च बभाण भैमी N.3.67. -
14 उत्तम
ut-tamámfn. (superlative fr. 1. ud;
opposed to avama, adhama, etc.;
cf. an-uttama), uppermost, highest, chief;
most elevated, principal;
best, excellent RV. AV. AitBr. Mn. Pañcat. etc. (often ifc., e.g.. dvijôttama, best of the twice-born i.e. a Brāhman Mn.);
first, greatest;
the highest (tone) ĀṡvṠr. KātyṠr. ;
the most removed orﾠ last in place orﾠ order orﾠ time RV. ṠBr. MBh. etc.;
(ám) ind. most, in the highest degree R. ;
at last, lastly ṠBr. III, 2, 1, 21 ;
m. the last person (= in European grammars the first person) Pāṇ. Kāty. Kāṡ. etc.. ;
N. of a brother of Dhruva (son of Uttāna-pāda andﾠ nephew of Priya-vrata) VP. ;
of a son of Priya-vrata andﾠ third Manu;
of the twenty-first Vyāsa VP. ;
(ās) m. pl. N. of people VP. MBh. ;
(ā) f. a kind of Piḍakā orﾠ pustule Suṡr. ;
the plant Oxystelma Esculentum (Asclepias Rosea Roxb.) Suṡr. ;
an excellent woman (one who is handsome, healthy, andﾠ affectionate) L. ;
- उत्तमगन्धाढ्य
- उत्तमजन
- उत्तमता
- उत्तमत्व
- उत्तमतेजस्
- उत्तमदर्शन
- उत्तमपद
- उत्तमपुरुष
- उत्तमपूरुष
- उत्तमफलिनी
- उत्तमबल
- उत्तममणि
- उत्तमर्ण
- उत्तमर्णिन्
- उत्तमलाभ
- उत्तमवयस
- उत्तमवर्ण
- उत्तमवेष
- उत्तमशाख
- उत्तमशाखीय
- उत्तमश्रुत
- उत्तमश्लोक
- उत्तमसंग्रह
- उत्तमसाहस
- उत्तमसुख
- उत्तमस्त्रीसंग्रहण
- उत्तमाङ्ग
- उत्तमाधम
- उत्तमाम्भस्
- उत्तमारणी
- उत्तमार्ध
- उत्तमार्ध्य
- उत्तमाह
- उत्तमोत्तम
- उत्तमोत्तरीय
- उत्तमोपपद
- उत्तमौजस्
- उत्तमौदार्य
-
15 दन्त
dánta
(n. R. VI, 82, 28 ;
ifc., al Kathās. XXI Caurap. orﾠ ī MBh. IX Mṛicch. X, 13 VarBṛS. Ghaṭ. Pāṇ. 4-1, 55);
the number 32 Gaṇit. ;
an elephant's tusk, ivory MBh. R. etc.;
the point (of an arrow? atharī́) RV. IV, 6, 8 ;
the peak orﾠ ridge of a mountain, Haravij. IV, 32 Dharmaṡarm. VII, 32 ;
an arbour Ṡiṡ. IV, 40 ;
a pin used in playing a lute, Haravij. I, 9 ;
(i) f. = - tikā Suṡr. VarBṛS. ;
(in music) N. of a composition;
cf. ibha-dantā;
kuḍmala- andﾠ krūra-a-dantī etc.
- दन्तकर्षण
- दन्तकार
- दन्तकाष्ठ
- दन्तकाष्ठक
- दन्तकुमार
- दन्तकूर
- दन्तक्रूर
- दन्तग्राहिता
- दन्तघर्ष
- दन्तघाट
- दन्तघाटक
- दन्तघत
- दन्तचाल
- दन्तच्छद
- दन्तच्छदन
- दन्तच्छेदन
- दन्तजन्मन्
- दन्तजात
- दन्तजाह
- दन्तदर्शन
- दन्तद्युत्
- दन्तधाव
- दन्तधावन
- दन्तधावनक
- दन्तनिष्काशित
- दन्तपत्त्र
- दन्तपत्त्रक
- दन्तपवन
- दन्तपात
- दन्तपालि
- दन्तपाली
- दन्तपावन
- दन्तपुप्पुट
- दन्तपुप्पुटक
- दन्तपुर
- दन्तपुष्प
- दन्तप्रक्षालन
- दन्तप्रवेष्ट
- दन्तफल
- दन्तबीज
- दन्तबीजक
- दन्तभङ्ग
- दन्तभाग
- दन्तमध्य
- दन्तमय
- दन्तमल
- दन्तमांस
- दन्तमूल
- दन्तमुलिका
- दन्तमूलीय
- दन्तरचना
- दन्तरजस्
- दन्तरोग
- दन्तरोगिन्
- दन्तलेखक
- दन्तवक्त्र
- दन्तवक्र
- दन्तवत्
- दन्तवर्ण
- दन्तवल्क
- दन्तवस्त्र
- दन्तवाणिज्य
- दन्तवासस्
- दन्तविघात
- दन्तविद्रधी
- दन्तवीणा
- दन्तवेष्ट
- दन्तवेष्टक
- दन्तवेष्टन
- दन्तवैदर्भ
- दन्तव्यसन
- दन्तव्यापार
- दन्तशङ्कु
- दन्तशठ
- दन्तशर्करा
- दन्तशाण
- दन्तशिरा
- दन्तसुद्धि
- दन्तशुल
- दन्तशोधन
- दन्तशोफ
- दन्तश्लिष्ट
- दन्तसंघर्ष
- दन्तसद्मन्
- दन्तस्कवन
- दन्तहर्ष
- दन्तहर्षक
- दन्तहर्षण
- दन्तहस्तिन्
- दन्तहीन
-
16 वीति
vītí1) f. (dat. vītáye often used as inf.) enjoyment, feast, dainty meal, full draught etc. RV. ;
advantage, profit ib. ( L. alsoﾠ light, lustre = gati, prajana, dhāvana);
m. a partic. Agni AitBr. ;
vî ̱tí2) f. separation TS. ;
vīti
- वीतिराधस्
- वीतिहोत्र
- वीतकल्मष
- वीतकाम
- वीतघृण
- वीतचिन्त
- वीतजन्मजरस
- वीतत्रसरेणु
- वीततृष्ण
- वीतदम्भ
- वीतभय
- वीतभी
- वीतभीति
- वीतमत्सर
- वीतमन्यु
- वीतमल
- वीतमोह
- वीतराग
- वीतविरुद्धबुद्धि
- वीतविष
- वीतव्रीड
- वीतशङ्क
- वीतशोक
- वीतस्पृह
- वीतहिरण्मय
-
17 वृत्त
vṛittámfn. turned, set in motion (as a wheel) RV. ;
round, rounded, circular ṠBr. etc. etc.;
occurred, happened (cf. kiṉ-v-) Āpast. R. etc.;
(ifc.) continued, lasted for a certain time MBh. VII, 6147 ;
completed, finished, absolved MaitrUp. ;
past, elapsed, gone KaushUp. Mn. MBh. etc.;
quite exhausted TBr. (= ṡrānta Sch.);
deceased, dead Mn. R. ;
studied, mastered Pāṇ. 7-2, 26 ;
existing, effective, unimpaired ( seeﾠ vṛittaû̱jas);
become (e.g.. with mukta, become free) Kathās. XVIII, 306 ;
acted orﾠ behaved towards (loc.) MBh. R. ;
fixed, firm L. ;
chosen (= vṛita) L. ;
m. a tortoise L. ;
a kind of grass L. ;
a round temple VarBṛS. ;
N. of a serpent-demon MBh. ;
(ā) f. N. of various plants (= jhiñjarishṭā, māṉsa-rohiṇī, mahā-koṡātakī, andﾠ priyaṅgu) L. ;
a kind of drug (= reṇukā) L. ;
a kind of metre Col.;
n. (ifc. f. ā) a circle Gaṇit. ;
the epicycle Sūryas. ;
occurrence, use Nir. ;
(ifc.) transformation, change into RPrāt. ;
appearance Vcar. ;
(ifc.) formed of orﾠ derived from ( seeﾠ kiṉ-v-);
an event, adventure R. Kathās. ;
a matter, affair, business ib. ;
( alsoﾠ pl.) procedure, practice, action, mode of life, conduct, behaviour (esp. virtuous conduct, good behaviour) ṠBr. etc. etc.;
means of life, subsistence Hariv. 335 (more correct vṛitti);
« turn of a line», the rhythm at the end of a verse, final rhythm RPrāt. ;
a metre containing a fixed number of syllables, any metre
Kāvyâd. VarBṛS. etc.;
a metre consisting of 10 trochees Col
- वृत्तकर्कटी
- वृत्तकर्षित
- वृत्तकल्पद्रुम
- वृत्तकाय
- वृत्तकौतुक
- वृत्तकौमुदी
- वृत्तखण्ड
- वृत्तगन्धि
- वृत्तगन्धिन्
- वृत्तगुण्ड
- वृत्तचन्द्रिका
- वृत्तचन्द्रोदय
- वृत्तचूड
- वृत्तचेष्टा
- वृत्तचौल
- वृत्तज्ञ
- वृत्ततण्डुल
- वृत्ततरंगिणी
- वृत्ततस्
- वृत्ततुण्ड
- वृत्ततुम्बी
- वृत्तत्व
- वृत्तदर्पण
- वृत्तदीपव्याख्यान
- वृत्तदीपिका
- वृत्तद्युमणि
- वृत्तनिष्पाविका
- वृत्तपत्त्रा
- वृत्तपरिणाह
- वृत्तपर्णी
- वृत्तपीन
- वृत्तपुष्प
- वृत्तपूरण
- वृत्तप्रत्यभिज्ञ
- वृत्तप्रत्यय
- वृत्तप्रत्ययकौमुदी
- वृत्तप्रदीप
- वृत्तफल
- वृत्तबन्ध
- वृत्तबीज
- वृत्तबीजका
- वृत्तभङ्ग
- वृत्तभूय
- वृत्तमणिकोश
- वृत्तमल्लिका
- वृत्तमाणिक्यमाला
- वृत्तमाला
- वृत्तमुक्तावली
- वृत्तमौक्तिक
- वृत्तयमक
- वृत्तयुक्त
- वृत्तरत्नाकर
- वृत्तरत्नावलि
- वृत्तरत्नावली
- वृत्तरामायण
- वृत्तलक्षण
- वृत्तवक्त्र
- वृत्तवत्
- वृत्तवार्त्तिक
- वृत्तविनोद
- वृत्तविवेचन
- वृत्तशत
- वृत्तशतक
- वृत्तशस्त्र
- वृत्तशालिन्
- वृत्तश्लाघिन्
- वृत्तसंकेत
- वृत्तसम्पन्न
- वृत्तसादिन्
- वृत्तसारावली
- वृत्तसुधोदय
- वृत्तस्थ
- वृत्तस्वाध्यायवत्
- वृत्तहीन
См. также в других словарях:
dánta-mala — दन्तमल … Indonesian dictionary
ṡāntá-mala — शान्तमल … Indonesian dictionary
ut-tamá-lābha — उत्तमलाभ … Indonesian dictionary
vî ̱ta-mala — वीतमल … Indonesian dictionary
vṛittá-mallikā — वृत्तमल्लिका … Indonesian dictionary
