Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

पद्मवृषभविक्रामिन्

  • 1 पद्मवृषभविक्रामिन्


    padma-vṛishabha-vikrāmin
    m. N. of a future Buddha L.

    Sanskrit-English dictionary > पद्मवृषभविक्रामिन्

  • 2 वृषभवीथि


    vṛishabhá-vīthi
    f. N. of the ninth division of the course of the planet Venus (comprising the lunar mansions Maghā, Pūrva-phalgunī, andﾠ Uttara-phalgunī) VarBṛS.

    Sanskrit-English dictionary > वृषभवीथि

  • 3 अक्षः _akṣḥ

    अक्षः [अश्-सः]
    1 An axis, axle, pivot; अक्षभङ्गे च यानस्य....न दण्डं मनुरब्रवीत् Ms.8.291,292; दृढधूः अक्षः Kāś. V. 4.74; Śi.12.2, 18.7; ज्योतिश्चक्राक्षदण्डः Dk.
    1 Axle-pole.
    -2 The pole of a cart.
    -3 A cart, car; also a wheel.
    -4 The beam of a balance.
    -5 Terrestrial latitude.
    -6 A die for playing with; cube; यानाक्षमधिकृत्य ब्रूत इति गम्यते न तु विदेवना- क्षमिति । ŚB. on MS.6.8.35.
    -7 The seed of which rosaries are made.
    -8 A weight equal to 16 māṣas and called कर्ष.
    -9 N. of the plant Terminalia Belerica (बिभीतक- Mar. बेहडा) the seed of which is used as a die; also the nut of this plant; यथा वै द्वे वामलके द्वे वा कोले द्वौ वाक्षौ मुष्टिरनुभवति Chān. Up; so धाराभिरक्षमात्राभिः.
    -1 A shrub producing the rosary seed, Eleocarpus Ganitrus (रुद्राक्ष); the seed of this plant, as also of another plant (इन्द्राक्ष).
    -11 A serpent; hence a curve.
    -12 Garuḍa.
    -13 N. of a son of Rāvaṇa.
    -14 The soul.
    -15 Knowledge (usually, sacred).
    -16 Law; a lawsuit; legal procedure.
    -17 A person born blind.
    -18 the lower part of the temples (कर्ण- नेत्रयोर्मध्ये शङ्खादधोभागः).
    -19 The base of a column; अथवाक्षं नवांशोच्चं जन्म चैकेन कारयेत् । Māna.14.17.
    -2 The window-like part of a swing, a hammock, a palanquin, an axle of a chariot; पार्श्वयोर्वारणं कुर्यात् तस्याधो$क्षं सुसंयुतम् । Māna.5.165,166.
    -21 Gambling (in general). cf. अक्षो द्यूते वरूथाङ्गे नयवादौ बिभीतके । कर्षे व्याप्तौ कृषे (?) चक्रे आधारव्यव- हारयोः । आत्मजे पाशके दैत्यभेदे चेन्द्रियवालयोः । Nm.
    -क्षम् (अश्नुते व्याप्नोति विषयान् स्ववृत्त्या संयोगेन वा)
    1 An organ of sense; निरोधाच्चेतसो$क्षाणि निरुद्धान्यखिलान्यपि Pt.2.154; संयताक्षो विनीतः Mātaṅga L.12.1. (The word संयताक्ष here means 'having control over his senses', but 'having eyes closed' M. W.); m. also (नियच्छेद्विषयेभ्यो$क्षान् Bhāg.; an object of sense.
    -2 The eye, (only at the end of comp.; जलजाक्ष, कमलाक्ष, &c.)
    -3 Sachal salt, sea-salt.
    -4 Blue vitriol (from its crystallized shape) (Mar. मोरचूद) [cf. L. axis; Gr. akshon or axon, old Germ. ahsa; Germ. achse.]
    -Comp. -अंशः the degree of latitude.
    -अग्रम् the axle or its end; the anterior end of the axle or its end; the anterior end of the pole of a car.
    -अग्रकीलः -लकः a linch-pin, a pin which fastens the yoke to the pole.
    -आवपनम् [अक्षान् पाशान् आवपति क्षिपत्यस्मिन्; आ-वप्-आधारे ल्युट्] a dice-board (अक्षा उप्यन्ते$स्मिन्निति अक्षावपनम् अक्षस्थानावपनपात्रम्, सायण).
    -आवलिः f. a rosary.
    -आवापः [अक्षान् आवपति क्षिपति; आवप्-अण्] a gambler, keeper of the dice or gambling table; he is one of the रत्निन्s mentioned in Taitt. Saṁ. I.8.9.1.2 and Śat. Br.5.3.2; also ˚अतिवापः (अक्षावापो नाम अक्षाणां क्षेप्ता अक्षगोप्ता वा द्यूतकारः).
    -उपकरणम् a piece at chess.
    -कर्णः hypotenuse, particularly of the triangle formed with the gnomon of a dial and its shadow; (astr.) argument of the latitude.
    -कुशल, -शौण्ड a. [स. त.] skilful in gambling.
    -कूटः [ अक्षस्य कूट इव] the pupil of the eye.
    -कोविद, -ज्ञ a. skilled in dice; so ˚विद्, ˚वेत्तृ &c.
    -क्षेत्रम् [अक्षनिमित्तं क्षेत्रम्] an astronomical figure (अक्षसाधनार्थं क्षेत्रतया कल्पितानां अक्षभवानामष्टानां क्षेत्राणामेकं).
    -ग्लहः [तृ. त.] gambling, playing at dice.
    -चक्रम् the circle of sensual passions. दृढनियमित ˚क्रः K.37 (also axis and wheels).
    -जम् [अक्षात् जायते; जन्-ड]
    1 direct knowledge or cognition.
    -2 a thunderbolt (वज्रम् अस्थिरूपावयवजातत्वात्तस्य तन्नामत्बम्).
    -3 a diamond.
    -4 अक्षक्षेत्रम् q.v. (m. in some of these senses).
    -जः N. of Viṣṇu.
    -तत्त्वम्, -विद्या the science of gambling; ˚विद् skilled in the principles of gambling.
    -दण्डः axle-pole.
    -दर्शकः, -दृश् [अक्षाणाम् ऋणादानादिव्यवहाराणां दर्शकः दृश्-ण्वुल्, अक्षान् पश्यतीति दृश् -क्विप् कुत्वम्]
    1 a judge (one who tries law- suits).
    -2 a superintendent of gambling.
    -दृक्कर्मन् n. operation or calculation for latitude.
    -देविन् m.. [अक्षैर्दीव्यति, दिव्-णिनि],
    अक्षद्यूः, [दिव्-क्विपू ऊठ् P.VI.4.19.]
    -द्यूतः [अक्षैर्द्यूतं यस्य] a gambler, dicer.
    -द्यूतम् dice play, gambling; ˚तादिगणः a class of words mentioned in P.IV.4.19.
    -द्यूतिकम् [अक्षद्यूत- ठक्] dispute at play.
    -द्रुग्ध a. [अक्षैः द्रुग्धः] unlucky at dice (opposed to अक्षप्रिय fond of dice, or lucky in gambling).
    -धरः [अक्षं चक्रं रथावयवं तत्कीलकमिव कण्टकं वा धरतीति धरः धृ-अच् ष. त.]
    1 N. of Viṣṇu.
    -2 N. of the plant (also called शाखोट); Trophis Aspera. (Mar. हेदि, खरोत).
    -3 a wheel.
    -4 any one who bears a wheel, or who holds dice.
    -धूः (धुर्) the yoke attached to the fore-part of the pole of a car.
    -धूर्तः [अक्षे तद्देवने धूर्तः] 'dice-rogue,' a gamester, a gambler.
    -धूर्तिलः [अक्षस्य शकटस्य धूर्तिं भारं लाति, ला-क; or अक्ष-धुर्-तिलप्रत्ययः] a bull or ox yoked to the pole of a cart.
    -पटलः[ष. त.]
    1 a court of law.
    -2 depository of legal documents.
    -3 = अक्षि- पटलम्, q. v. -लः [अक्षाणां व्यवहाराणां पटलमस्त्यस्य अच्] a judge.
    -4 record-office (GI).
    -5 account-office (RT).
    -पटलाधिकृतः superintendent of records and accounts.
    -परि ind [अक्षेण विपरतिम् वृत्तं P.II.1.1 द्यूतव्यवहारे पराजये एवायं समासः Sk.] so as to be a loser (by an unlucky throw of dice) पाशकक्रीडायां यथा गुटिकापाते जयो भवति तद्वि- परीतपातः Tv.)
    -पाटः = ˚वाटः, q. v.
    -पाटकः [अक्षे व्यवहारे पाटयति; पट् दीप्तौ-ण्वुल्] one who is well-versed in law, a judge.
    -पातः [ष. त.] cast of dice.
    -पादः N. of the sage Gautama, founder of the Nyāya system of philosophy, or a follower of that system (अक्षं नेत्रं दर्शनसाधनतया जातः पादो$स्य; अक्षपादो हि स्वमतदूषकस्य व्यासस्य मुखदर्शनं चक्षुषा न कर्तव्यम् इति प्रतिज्ञाय पश्चाद् व्यासेन प्रसादितः पादे नेत्रं प्रकाश्य तं दृष्टवान् इति प्रसिद्धिः Tv.)
    -पीडा [ष. त.]
    1 an injury to the organs.
    -2 [अक्षम् इन्द्रियं रसनारूपं पीडयति आस्वादनात्; पीड्-अच्] N. of the plant यवतिक्ता. (Mar. शंखिनी).
    -भागः (˚अंशः) a degree of latitude.
    -भारः [ष. त.]
    1 a cart-load.
    -2 the lower part of a chariot. (cf. तत्तद्देशे तु छिद्रं स्यादक्षभारे रथान्तकम् । छिद्रे प्रवेशयेत् कीलं युक्त्या च पट्टयोजितम् ॥ Māna. 42.51-53.)
    -मदः [च. त.] a mad passion for gambling.
    -मात्रम् [अक्षो मात्रा यस्य]
    1 anything as large as dice; dice.
    -2 a moment of time (निमिषः) twinkling of an eye.
    -माला, -सूत्रम् [अक्षाणां माला -सूत्रम्]
    1 a rosary, string of beads (अकारादिक्षकारान्तः अक्षः तत्कृता तत्प्रतिनिधिभूता वा माला); कृतो- $क्षसूत्रप्रणयी तया करः Ku.5.11,66; ˚मालामुपयाचितुमागतो$स्मि K.151. (It is made of रुद्राक्ष seeds, corals, crystals, rubies, gems &c.)
    -2 N. of अरुन्धती (अक्षमाला त्वरुन्धती - Hm.); अक्ष- माला वसिष्ठेन संयुक्ताधमयोनिजा...जगामाभ्यर्हणीयताम् Ms.9.23. मातङ्गयामक्षमालायां गर्हितायां रिरंसया । Bu. ch.4.77. (अक्षस्य नक्षत्रचक्रस्य मालेव भूषणत्वात्; सा ह्युत्तरस्यां दिशि गगने सप्तर्षिमण्डले मालारूपेण वसिष्ठसमीपे वर्तते सर्वेभ्यश्चोज्ज्वलत्वात्तस्या मालारूपेण स्थितत्वाच्च नक्षत्रचक्रभूषणत्वम् Tv).
    -राजः [अक्षाणां राजेव] one addicted to gambling; also 'the die called Kali'.
    --वामः [स. त.] an unfair gambler.
    -वाटः [अक्षाणां पाशकक्रीडानां बाटः वासस्थानम्]
    1 a gambling house; the gambling table.
    -2 [अक्षस्य रथचक्रस्य क्षुण्णस्थानस्य इव वाटः] a place of contest, arena, wrestling ground (तत्र हि रथचक्रक्षुण्णपांशुसदृशपांशुम- त्त्वात् तत्सदृशत्वम् Tv.)
    -विद a. skilled in gambling.
    -वृत्त a. [अक्षे वृत्तः व्यापृतः स. त.] engaged in, addicted to, gambling; what has occurred in gambling.
    -वृत्तम् राशिचक्ररूपं वृत्तक्षेत्रम् the zodiacal circle.
    -शालिन् (शालिकः) officer in charge of the gambling house; EI 24.173.
    -स्तुषः Beleric Myrobalan (Mar. बेहडा)
    -हृदयम् perfect skill in, or conversancy with, gambling (lit. the heart or innermost nature of dice or gambling); वशीकृताक्षहृदयां K.131.

    Sanskrit-English dictionary > अक्षः _akṣḥ

  • 4 अद्वैध _advaidha

    अद्वैध a. Not divided or disunited; free from malice. यद्यप्येषभवेद्भर्ता अनार्यो वृत्तिवर्जितः । अद्वैधमत्र वर्तव्यम् Rām.2.118.3.

    Sanskrit-English dictionary > अद्वैध _advaidha

  • 5 पद्म


    padma
    m. n. (2. orﾠ 3. pad?) a lotus (esp. the flower of the lotus-plant Nelumbium Speciosum which closes towards evening;

    often confounded with the water-lily orﾠ Nymphaea Alba) MBh. Kāv. etc. (ifc. f. ā);
    the form orﾠ figure of a lotus R. MārkP. (a N. given by the Tāntrikas to the 6 divisions of the upper part of the body called Cakras q.v.);
    a partic. mark orﾠ mole on the human body R. ;
    red orﾠ coloured marks on the face orﾠ trunk of an elephant L. ;
    a partic. part of a column orﾠ pillar Var. ;
    a kind of temple ib. ;
    an army arrayed in the form of a lotus Mn. MBh. ;
    a partic. posture of the body in religious meditation, Vedânt. (cf. padmâ̱sana);
    a kind of coitus L. ;
    one of the 9 treasures of Kubera ( alsoﾠ personified) R. ;
    one of the 8 treasures connected with the magical art called Padminī MBh. Hariv. etc.;
    a partic. high number (1000 millions orﾠ billions) MBh. R. etc.;
    a partic. constellation Var. ;
    N. of a partic. cold hell Buddh. ;
    a partic. fragrant substance MBh. (v.l. - maka);
    the root of Nelumbium Speciosum L. ;
    a species of bdellium L. ;
    lead L. ;
    m. a species of plant L. ;
    an elephant L. ;
    a species of serpent Suṡr. ;
    N. of Rāma (son of Daṡa-ratha) Ṡatr. ;
    of two serpent-demons MBh. R. etc.;
    of one of the attendants of Skanda MBh. ;
    of a mythical Buddha MWB. 136 n. 1. ;
    (with Jainas) N. of the 9th Cakra-vartin in Bhārata andﾠ of one of the 9 white Balas;
    N. of a king MBh. ;
    of a prince of Kaṡmīra (founder of Padma-pura andﾠ of a temple;
    seeﾠ padma-svāmin) Rājat. ;
    of another man ib. ;
    of a Brāhman Lalit. ;
    of a mythical elephant R. (cf. mahā-padma);
    of a monkey R. ;
    of a mountain Var. ;
    (ā) f. « the lotus-hued one»
    N. of Ṡrī Mn. MBh. etc. (cf. padma-ṡrī);
    a species of plant Suṡr. (Clerodendrum Siphorantus orﾠ Hibiscus Mutabilis L.);
    cloves L. ;
    the flower of Carthamus Tinctoria L. ;
    N. of the mother of Muni-suvrata (the 20th Arhat of the present Avasarpiṇī) L. ;
    of a female serpent-demon (= the goddess Manasā, wife of the sage Jarat-kāru;
    cf. padma-priyā) L. ;
    of a daughter of king Bṛihadratha andﾠ wife of Kalki Pur. ;
    mfn. lotus-hued, being of the colour of a lotus ShaḍvBr. ;
    - पद्मकन्दाद
    - पद्मकर
    - पद्मकर्कटी
    - पद्मकर्णिक
    - पद्मकर्णिका
    - पद्मकलिका
    - पद्मकल्याणखण्ड
    - पद्मकाष्ठ
    - पद्मकीट
    - पद्मकुण्ड
    - पद्मकुट
    - पद्मकेतन
    - पद्मकेतु
    - पद्मकेसर
    - पद्मकोश
    - पद्मक्षेत्र
    - पद्मखण्ड
    - पद्मगन्ध
    - पद्मगन्धि
    - पद्मगर्भ
    - पद्मगिरिपुराण
    - पद्मगुप्त
    - पद्मगृहा
    - पद्मचरण
    - पद्मचारिणी
    - पद्मज
    - पद्मजातक
    - पद्मजाति
    - पद्मतन्तु
    - पद्मता
    - पद्मदर्शन
    - पद्मदलेक्षण
    - पद्मधर
    - पद्मनन्दि
    - पद्मनन्दिन्
    - पद्मनाभ
    - पद्मनाभि
    - पद्मनाल
    - पद्मनिधि
    - पद्मनिभेक्षण
    - पद्मनिमीलन
    - पद्मनेत्र
    - पद्मपण्डित
    - पद्मपत्त्र
    - पद्मपद
    - पद्मपर्ण
    - पद्मपाणि
    - पद्मपाद
    - पद्मपुर
    - पद्मपुराण
    - पद्मपुष्प
    - पद्मप्रभ
    - पद्मप्रभु
    - पद्मप्रिया
    - पद्मबन्ध
    - पद्मबन्धु
    - पद्मबीज
    - पद्मभव
    - पद्मभाश
    - पद्मभू
    - पद्ममय
    - पद्ममालिन्
    - पद्ममिहिर
    - पद्ममुखी
    - पद्ममूल
    - पद्मयोनि
    - पद्मरति
    - पद्मरत्न
    - पद्मरथ
    - पद्मराग
    - पद्मराज
    - पद्मरूप
    - पद्मरेखा
    - पद्मलाञ्छन
    - पद्मलीलाविलासिनी
    - पद्मलेखा
    - पद्मलोचन
    - पद्मवत्
    - पद्मवनबान्धव
    - पद्मवर्चस्
    - पद्मवर्ण
    - पद्मवर्णक
    - पद्मवासा
    - पद्मवाहिनी
    - पद्मविषय
    - पद्मवृक्ष
    - पद्मवृषभविक्रामिन्
    - पद्मवेष
    - पद्मव्याकोश
    - पद्मव्यूह
    - पद्मशस्
    - पद्मशायिनी
    - पद्मशेखर
    - पद्मश्री
    - पद्मषण्ड
    - पद्मसंहिता
    - पद्मसंकाश
    - पद्मसद्मन्
    - पद्मसमासन
    - पद्मसम्भव
    - पद्मसरस्
    - पद्मसुन्दर
    - पद्मसूत्र
    - पद्मसेन
    - पद्मसौगन्धिक
    - पद्मस्नुषा
    - पद्मस्वस्तिक
    - पद्मस्वामिन्
    - पद्महस्त
    - पद्महास
    - पद्महेममणि

    Sanskrit-English dictionary > पद्म

  • 6 वृषभ


    vṛishabhá
    mfn. (cf. ṛishabha) manly, mighty, vigorous, strong (applied like vṛishan to animate andﾠ inanimate objects) RV. AV. ;

    m. (ifc. f. ā) a bull (in Veda epithet of various gods, as of Indra, Bṛihas-pati, Parjanya etc.;
    according to Sāy. = varshayitṛi, « a showerer of bounties, benefactor») RV. etc.;
    the chief, most excellent orﾠ eminent, lord orﾠ best among (in later language mostly ifc., orﾠ with gen.) ib. ;
    the zodiacal sign Taurus VarBṛS. ;
    a partic. drug (described as a root brought from the Himâlaya mountains, resembling the horn of a bull, of cooling andﾠ tonic properties, andﾠ serviceable in catarrh andﾠ consumption) Bhpr. ;
    the hollow orﾠ orifice of the ear L. ;
    N. of Daṡad-yu RV. ;
    of an Asura slain by Vishṇu Hariv. (v.l. ṛish-);
    of one of the sons of the 10th Manu MārkP. ;
    of a warrior MBh. ;
    of a son of Kuṡâgra Hariv. (v.l. ṛish-);
    of a son of Kārtavīrya BhP. ;
    (with Jainas) of the first Arhat of the present Avasarpiṇī Col.;
    of a mountain in Giri-vraja MBh. Hariv. etc.;
    (in astron.) of the 28th Muhūrta;
    (ā) f. N. of the three lunar mansions (viz. of Maghā, Pūrva-phalgunī, andﾠ Uttaraphalgunī) VP. (cf. vīthi;
    of a river MBh. (ī). f. a widow L. ;
    Mucuna Pruriens L. ;
    - वृषभकेतु
    - वृषभगति
    - वृषभचरित
    - वृषभतीर्थमाहात्म्य
    - वृषभत्व
    - वृषभदान
    - वृषभध्वज
    - वृषभयान
    - वृषभलक्षण
    - वृषभवीथि
    - वृषभषोडश
    - वृषभस्कन्ध
    - वृषभस्वर्गविधान
    - वृषभस्वामिन्

    Sanskrit-English dictionary > वृषभ

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»