-
1 नवनीत
නවනීත navaniita navanīta nfresh butter. -
2 नवन
navanan. (ifc. f. ā) the act of praising, laudation Nalôd.
-
3 नवनाथयोगिन्
náva-nātha-yoginm. N. of an author Cat.
-
4 नवनी
náva-nīf. ( BrahmaP.) = next
-
5 नवनीत
náva-nīta( náva-) n. fresh butter Br. MBh. Suṡr. etc.;
- kavi m. N. of an author Cat. ;
- khoṭī f. a kind of tree Car. Comm. ;
- gaṇa-pati m. N. of a form of Gaṇêṡa RTL. 218 ;
- ja n. ghee (= ghṛita) Gal.;
- jātaka n. N. of of wk.;
- dhenu f. a quantity of butter presented to Brāhmans (cf. under dhenu) W. ;
- nibandha m. N. of wk.;
- pṛiṡni mfn. having spots as yellow as butter TāṇḍBr. ;
- maya mf (ī)n. consisting of fresh butter Hcat. ;
- sama mfn. « butter-like», soft, gentle (voice) Pañc.
-
6 नवनीतक
náva-nītakan. clarified butter L.
-
7 नवन्
navanpl. (nom. acc. ráva;
instr. navábhis abl. dat. - bhyas loc. - su;
Class, alsoﾠ navabhís, - bhyás, - sú;
gen. navānā́m Pāṇ. 6-1, 177 etc..)
nine RV. etc. etc.
+ cf. Zd. navan;
Gk. ἐννέα for ἐνγγεα fr. ἐνεγγα;
Lat., nôvem;
Goth. andﾠ Old High Germ. niun,
Old Sax. andﾠ Angl. Sax. nigun,
Germ. neun,
Eng. nine
-
8 नवन् _navan
नवन् num. a. (always pl.). Nine; नवतिं नवाधिकाम् R.3.69; see comp. below. (At the begining of comp. नवन् drops its final न्).-Comp. -अङ्गः a kind of Āyurvedic mixture; विश्वामृताब्दभूनिम्बैः पञ्चमूलीसमन्वितैः । कृतः कषायो हन्त्याशु वातपित्तोद्भवं ज्वरम् Vaidyakam.-अशीतिः f. eighty-nine.-अर्चिस् m.,-दीधितिः the planet Mars.-कपालः (नवकपालेषु संस्कृतः) a cake-offering prepared and presented on nine poteherds; Ait. Br.1.15;-कृत्वस् ind. nine times.-ग्रहाः m. (pl.) the nine planets. (the sun, the moon, 5 planets, राहु and केतु; see under ग्रह.-ग्व nine-fold, consisting of nine.-चण्डिका f. the nine चण्डिकाs (शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चन्द्रघण्टा, कूष्माण्डा, स्कन्द- माता, कात्यायनी, महागौरी, कालरात्रि, सिद्धिदा); Chaṇḍī Pāṭha.-चत्वारिंश a. forty-ninth.-चत्वारिंशत् f. forty-nine.-छिद्रम्, -द्वारम् the body (having nine apertures; see ख). नवद्वारे पुरे देही नैव कुर्वन् न कारयन् Bg.5.13.-त्रिंश a. thirty-ninth.-त्रिंशत् f. thirty-nine.-दश a. nineteenth.-दशन् (pl.) nineteen.-दुर्गा Durgā in her nine forms. i. e. (कुमारिका, त्रिमूर्ति, कल्याणी, रोहिणी, काली, चण्डिका, शांभवी, दुर्गा, भद्रा).-धातु m. Nine metals; हेमतारारनागाश्च ताम्ररङ्गे च तीक्ष्णकम् । कांस्यकं कान्तलोहं च धातवो नव कीर्तिताः ॥,-नवतिः f. ninety-nine.-निधि m. (pl.) the nine treasures of Kubera. i. e. महापद्मश्च पद्मश्च शङ्खो मकरकच्छपौ । मुकुन्दकुन्द- नीलाश्च खर्वश्च निधयो नव ॥-पञ्चमम् an inauspicious combi- nation of ग्रहs a particular type of राशिकूट; पाणिग्रहो यदि भवेन्नवपञ्चमर्क्षे सन्तानहानिमतुलां मुनयो वदन्ति Jyotistattvam.-पञ्चाश a. fifty-ninth.-पञ्चाशत् f. fifty-nine.-रत्नम् 1 the nine precious jewels; i. e. मुक्तामाणिक्यवैढूर्यगोमेदा वज्र- विद्रुमौ । पद्मरागो मरकतं नीलश्चेति यथाक्रमम् ॥-2 'the nine gems' or poets at the court of king Vikramāditya:-- धन्वन्तरि- क्षपणकामरसिंहशङ्कुवेतालभट्टघटकर्परकालिदासाः । ख्यातो वराह- मिहिरो नृपतेः सभायां रत्नानि वै वररुचिर्नव विक्रमस्य ॥-रसाः m. (pl.) the nine sentiments in poetry; see under अष्टरस and रस also.-रात्रम् 1 a period of nine days.-2 the first nine days of the month of Āśvina held sacred to Durgā.-विंश a. twenty-ninth.-विंशतिः f. twenty-nine.-विध a. nine-fold, of nine kinds or sorts. ˚अन्नानि n. (pl.) = सूप, शाक, मिष्टान्न, जेमन (ओदनादि), उपदंश (मूलकादि), वितर्दंश (pickles etc.), सन्धान (मद्यादि), रोचन (pickled raw fruit, Mar. कोशिंबीर), व्यञ्जन (flower boiled in buttermilk etc.).-व्यूहः an epithet of Viṣṇu.-शतम् 1 one hundred and nine.-2 nine hundred.-शक्तिः m. N. of Viṣṇu or Śiva.-शक्तयः f. (pl.) nine शक्तिs i. e. प्रभा, माया, जया, सूक्ष्मा, त्रिशुद्धा, नन्दिनी, सुप्रभा, विजया, सिद्धिदा.-शायकः N. given to nine inferior tribes; they are:-- गोपो माली तथा तैली तन्त्री मोदकवारुजी । कुलालः कर्मकारश्च नापितो नवशायकाः ॥ Parāśara.-षष्टिः f. sixty-nine.-सप्ततिः seventy-nine.-सरः, -रम् a kind of ornament consisting of nine pearls. -
9 उट्ठानवन्तु
උට්ඨානවන්තු uTThaanavantu uṭṭhānavantu adjstrenuous. -
10 अब्धिनवनीतक
ab-dhi-navanītakam. the moon
-
11 प्रस्नवन
pra-snavanan. emitting fluid ĀpṠr. Sch.
-
12 वैखानसार्चनानवनीत
vaikhānasâ̱rcanā-nava-nītan. N. of wks.
-
13 समनिन्दानवन
-
14 स्नवन
-
15 ह्नवन
-
16 नव
náva1) mf (ā)n. (prob. fr. 1. nú) new, fresh, recent, young, modern (opp. to sana, purāṇa) RV. etc. etc. (often in comp. with a subst. e.g.. navâ̱nna cf. Pāṇ. 2-1, 49 ;
orﾠ with a pp. in the sense of « newly, just, lately» e.g.. navôdita, below);
m. a young monk, a novice Buddh. ;
a crow L. ;
a red-flowered Punar-navā L. ;
N. of a son of Uṡīnara andﾠ Navā Hariv. ;
of a son of Viloman VP. ;
(ā) f. N. of a woman ( seeﾠ above) Hariv. ;
n. new grain, Kaus. ;
+ cf. Zd. nava;
Gk. νέος for νέγγος;
Lat. novus;
Lith. naújas;
Slav. nǒvǔ;
Goth. niujis;
Angl. Sax. nîwe;
High Germ. niuwi; niuwe, neu;
Eng. new
nava2) m. (2. su) praise, celebration L. ;
3) m. (5. nu) sneezing Car. ;
4) in tri-ṇava q.v. etc. in comp. = - van
- नवकर्मिक
- नवकारिका
- नवकालक
- नवकालिदास
- नवकृत्
- नवगत्
- नवग्रह
- नवघास
- नवच्छात्र
- नवज
- नवजा
- नवजात
- नवज्वररिपुरस
- नवज्वरेभसिंह
- नवज्वार
- नवतर
- नवता
- नवत्व
- नवदल
- नवदाव
- नवद्वीप
- नवनगर
- नवनलिनदलाय
- नवनव
- नवनाथयोगिन्
- नवनी
- नवनीत
- नवनीतक
- नवपत्त्रिका
- नवपरिणया
- नवपर्णादिभक्षण
- नवपल्लव
- नवप्रसूता
- नवप्राशन
- नवफलिका
- नवबद्ध
- नवम
- नवमल्लिका
- नवमल्ली
- नवमालिका
- नवमालिनी
- नवमाली
- नवमेघ
- नवयज्ञ
- नवयौवण
- नवरक्तक
- नवरङ्ग
- नवरजस्
- नवराज
- नवराष्ट्र
- नववधू
- नववरिका
- नववस्त्र
- नववास्त्व
- नवशशिभृत्
- नवश्राद्ध
- नवसंघाराम
- नवसस्य
- नवसू
- नवसूतिका
- नवस्थान
- नवस्वस्तर
-
17 अलीक _alīka
अलीक a. [अल्-बीकन् Uṇ.4.25 निपातः]1 Unpleasing, disagreeable; आ मे शृणुतासिता अलीकाः Av.5.13.5.-2 Untrue, false, pretended; ˚मुग्धः K.84; अलीककोप- कान्तेन K.147; ˚वचन Amaru.27,37,48.-3 Little, not much, few.-कम् The forehead; दिशामलीकालकभङ्गतां गतः K.4.-2 Anything displeasing; यद्यथा स महाराजो नालीकमधिगच्छति Rām.2.52.26. falsehood, untruth. गुरोश्चालीकनिर्बन्धः समानि ब्रह्महत्यया Ms.11.55. सज्जनस्य हृदयं नवनीतं यद् वदन्ति कवयस्तदलीकम् । अन्यदेहविलसत्परितापात् सज्जनो द्रवति नो नवनीतम् ॥ Subh&amacrṣ.-3 Heaven.-4 Sorrow; अलीकं मानसं त्वेकं हृदयं मम Rām.2.19.6. अलीकं त्वप्रिये स्वर्गे सङ्घे$नृतललाटयोः-Comp. -मत्स्य a kind of dish resembling the taste of fish ('mock-fish').-सुप्त, -सुप्तक a. pretended sleep; Ks. -
18 नव _nava
नव a.1 New, fresh, young, recent; चित्तयोनिरभवत्पुनर्नवः R.19.46; एते वयं पुनर्नवीकृताः स्मः Ś.5; क्लेशः फलेन हि पुनर्नवतां विधत्ते Ku.5.86; U.1.19; R.1.83;2.47;3.53; 4.3,11; Śi.1.4; नववयसि Mu.3.3.; Śi.3.31; Ki.9.43.-2 Modern.-वः 1 A crow.-2 Praise.-3 A young monk, novice; Buddha.-वम् ind. Recently, newly, lately, not long ago.-Comp. -अङ्गी a woman. नवाङ्गी कुरङ्गी दृगङ्गीकरोतु Jagannātha.-अन्नम् 1 new rice or grain.-2 a ceremony performed on first eating the new rice.-अम्बु n. fresh water.-अहः the first day of a fort- night.- इतर a. old; न च योगविधेर्नवेतरः स्थिरधीरा परमात्म- दर्शनात् (विरराम); R.8.22.-उद्धृतम् fresh butter.-ऊढा, -पाणिग्रहणा 1 a newly married woman, a bride; आस्तां मानसतुष्टये सुकृतिनां नीतिर्नवोढेव वः H.1.185. Bh.1.4; नवपाणि- ग्रहणां वधूमिव (सदयं बुभुजे) R.8,7.-2 a kind of heroine (in dramas); "लज्जाभरपराधीनरतिर्नवोढा"; बलान्नीता पार्श्वं मुख- मनुमुखं नैव कुरुते, धुनाना मूर्धानं क्षिपति वदनं चुम्बनविधौ । हृदिन्यस्तं हस्तं क्षिपति गमनारोपितमना, नवोढा वोढारं रमयति च सन्तापयति च ॥ Ras. M.-कारिका, -कालिका, -फलिका 1 a woman newly married.-2 a woman in whom menstruation has recently commenced.-छात्रः a fresh student, novice, tyro.-द्वीपः N. of a place (modern Nuddea, at the confluence of भागीरथी and जलङ्गी).-नी f.-नीतम् fresh butter; अहो नवनीतकल्पहृदय आर्यपुत्रः M.3. दुग्धोत्थं नवनीतं तु चक्षुष्यं रक्तपित्तनुत् Āyurveda. ˚धेनुः A cow made of butter, fit to be offered to a Brahmaṇa.-नीतकम्, -नीतजम् 1 clarified butter.-2 fresh butter.-पाठकः a new teacher.-प्रसूता a woman who has lately brought forth (a child).-प्राशनम् eating of new rice.-मल्लिका, -मालिका a kind of jasmine.-यज्ञः an offering of the first fruits of the harvest.-यौवनम् fresh youth, bloom or prime of youth. (-ना) a young woman.-राजस् f. a girl who has recently menstruated.-वधूः, -वरिका 1 a newly-married girl.-2 a daughter-in-law.-वल्लभम् a kind of sandal.-वस्त्रम् new cloth.-शस्यम् the first fruits of the year's harvest.-शशिभृत् m. an epithet of Śiva; रक्षाहेतोर्नवशशिभृता वासवीनां चमूनामत्यादित्यं हुतवहमुखे संभृतं तद्धि तेजः Me.45.-श्राद्धम् a श्राद्ध performed on odd days after death i. e. on the third, fifth, seventh, ninth, eleventh.-सारः a kind of Āyurvedic decoction; नवसारो भवेच्छुद्धश्चूर्णतोयैर्विपाचितः । दोलायन्त्रेण यत्नेन भिषग्भिर्योगसिद्धये ॥ Vaidyachandrikā.-सूतिः f.,-सूतिका 1 a milch-cow.-2 a woman recently delivered. -
19 अनवन _anavana
अनवन a. [न. ब.] Affording no help or protection. अनवनी नवनीपवनावलिः Śi.6.37. -
20 अब्धिः _abdhiḥ
अब्धिः [आपः धीयन्ते अत्र, धा-कि]1 The ocean, receptacle of water; (fig. also) दुःख˚, कार्य˚, ज्ञान˚ &c.; store or reservoir of anything.-2 A pond, lake.-3 (In Math.) A symbolical expression for the number 7; sometimes for 4.-Comp. -अग्निः the sub- marine fire.-कफः, -फेन: 1 froth, foam.-2 the cuttle-fish bone, being regarded as the froth of the ocean.-ज a. born in the ocean. (-जः)1 the moon.-2 The conch.-जम् Salt. (-जौ) (dual) N. of the Aśvins.(-जा) 1 spirituous liquor (produced from the ocean).-2 the Goddess Lakṣmī.-झषः a sea-fish.-डिण्डिरः froth, foam.-द्वीपा 1 the earth.2 a portion of land surrounded by the ocean.-नगरी N. of Dwārakā, the capital of Kṛiṣṇa.-नवनीतकः 1 the moon (the butter of the ocean).-मण्डूकी the pearl- oyster.-शयनः N. of Viṣṇu (so called from his resting in the ocean at the destruction and renovation of the world).-सारः a gem.
Страницы
См. также в других словарях:
náva-nātha-yogin — नवनाथयोगिन् … Indonesian dictionary
náva-nī — नवनी … Indonesian dictionary
náva-nīta — नवनीत … Indonesian dictionary
náva-nītaka — नवनीतक … Indonesian dictionary
navan — नवन् … Indonesian dictionary
navana — नवन … Indonesian dictionary
Mahadevshastri Joshi — (Devanagari: महादेवशास्त्री जोशी) (January 12, 1906 December 12, 1992) was a Marathi writer. Joshi was born on January 12, 1906 in the town of Ambede in Goa. He received the epithets shastri (शास्त्री) and pandit (पंडित) following his education… … Wikipedia
Maharashtra — महाराष्ट्र State From Top left in clockwise direction: The Gateway of India, The … Wikipedia
Maharashtra Navnirman Sena — Chairperson Raj Thackeray Founded 9 March 2006 … Wikipedia
Naga (clan) — The Naga (Sanskrit: नाग) were one of the ancient most kshatriya (warrior) tribes of India who ruled large parts of the world at different times. They spread throughout India during the period of the epic Mahabharata. Anthropologist Gelek Lonbsang … Wikipedia
Navnath — The Navnath (Sanskrit: नवनाथ), also spelt as Navanatha and Nao Nath, are the nine Hindu saints, Masters or Naths on whom the Navnath Sampradaya, the lineage of the nine gurus is based. They are worshipped collectively as well as individually.[ … Wikipedia
