-
1 चोलपट्टक
cola-paṭṭakam. a piece of cloth worn (by Jainas) round the middle of the body, Ṡīl.
-
2 तूलपटिका
-
3 तूलपटी
tū́la-paṭīf. a cotton quilt RāmatUp. I, 86 Sch.
-
4 दुकूलपट्ट
dukūla-paṭṭam. a head-band of fine cloth Hariv. 7041.
-
5 नग्ननीलपटादिक
nagná-nīlapaṭâ̱dikan. nick-name of Kaṇâda's wks. Cat.
-
6 नीलपट
nī́la-paṭam. a dark garment Hit.
-
7 नीलपट्ट
nī́la-paṭṭam. N. of a poet Cat.
-
8 स्थूलपट
-
9 स्थूलपट्ट
sthūlá-paṭṭam. cotton L. ;
n. coarse cloth (accord. toﾠ some) MW.
-
10 स्थूलपट्टाक
sthūlá-paṭṭākam. id. L.
-
11 स्थूल
sthūlámf (ā́)n. (fr. sthū = sthā andﾠ originally identical with sthūra) large, thick, stout, massive, bulky, big, huge AV. etc. etc.;
coarse, gross, rough ( alsoﾠ fig. = « not detailed orﾠ precisely defined» ;
cf. yathā-sth-) Mn. MBh. etc.;
dense, dull, stolid, doltish, stupid, ignorant (cf. comp.) MBh. Pañcat. ;
(in phil.) gross, tangible, material (opp. to sūkshma, « subtle» ;
cf. sthūla-ṡarīra);
m. Artocarpus Integrifolia L. ;
N. of one of Ṡiva's attendants L. ;
m. n. gaṇa ardharcâ̱di;
(ā) f. Scindapsus Officinalis L. ;
Cucumis Utilissimus L. ;
large cardamoms L. ;
n. « the gross body» (= sthūla-ṡ-) Up. MBh. etc.;
sour milk, curds L. ;
= kūṭa L. ;
a heap, quantity W. ;
a tent (prob. for 1. sthula) ib. ;
- स्थूलकङ्गु
- स्थूलकणा
- स्थूलकण्टक
- स्थूलकण्टकिका
- स्थूलकण्टा
- स्थूलकन्द
- स्थूलकन्दक
- स्थूलकर्ण
- स्थूलकाय
- स्थूलकाष्ठदह्
- स्थूलकाष्ठाग्नि
- स्थूलकेश
- स्थूलक्षेड
- स्थूलक्ष्वेड
- स्थूलग्रीव
- स्थूलंकरण
- स्थूलचञ्चु
- स्थूलचाप
- स्थूलचूड
- स्थूलजङ्घा
- स्थूलजिह्व
- स्थूलजीरक
- स्थूलतण्डुल
- स्थूलतर
- स्थूलता
- स्थूलताल
- स्थूलतोमरिन्
- स्थूलत्व
- स्थूलत्वचा
- स्थूलदण्ड
- स्थूलदत्त
- स्थूलदर्भ
- स्थूलदला
- स्थूलदेह
- स्थूलदेहिन्
- स्थूलधी
- स्थूलनाल
- स्थूलनास
- स्थूलनासिक
- स्थूलनील
- स्थूलपट
- स्थूलपट्ट
- स्थूलपट्टाक
- स्थूलपाद
- स्थूलपिण्ड
- स्थूलपुष्प
- स्थूलपूलास
- स्थूलपृषत
- स्थूलप्रकरण
- स्थूलप्रपञ्च
- स्थूलफल
- स्थूलबाहु
- स्थूलबुद्धि
- स्थूलभद्र
- स्थूलभाव
- स्थूलभुज
- स्थूलभूत
- स्थूलमति
- स्थूलमध्य
- स्थूलमय
- स्थूलमरिच
- स्थूलमान
- स्थूलमुख
- स्थूलमूल
- स्थूलम्भविष्णु
- स्थूलम्भावुक
- स्थूलरोम
- स्थूललक्ष
- स्थूललक्ष्य
- स्थूललक्षिता
- स्थूलवर्त्मकृत्
- स्थूलवल्कल
- स्थूलवालुका
- स्थूलविषय
- स्थूलवृक्षफल
- स्थूलवैदेही
- स्थूलशङ्खा
- स्थूलशर
- स्थूलशरीर
- स्थूलशल्क
- स्थूलशाकिनी
- स्थूलशाट
- स्थूलशाटक
- स्थूलशाटिका
- स्थूलशाटी
- स्थूलशालि
- स्थूलशिम्बी
- स्थूलशिरस्
- स्थूलशीर्ष
- स्थूलशीर्षिका
- स्थूलशूरण
- स्थूलशोफ
- स्थूलषट्पद
- स्थूलसायक
- स्थूलसिक्त
- स्थूलसूक्ष्म
- स्थूलसूरण
- स्थूलस्कन्ध
- स्थूलस्थूल
- स्थूलहस्त
-
12 तूल
tū́la
AV. XIX, 32, 3 Kāṭh. TāṇḍyaBr. ChUp. ;
( īshīkā-) Kauṡ. Āp. Pāṇ. 6-2, 121 (ifc. ind.);
a pencil Divyâ̱v. V. XXXVI ;
= tūta L. ;
air L. ;
m. the thorn-apple Npr. ;
n. (m. L.) cotton MBh. R. etc.;
(ā) f. id. L. ;
a lamp wick L. ;
(ī) f. id. L. ;
cotton Sāṃkhyak. 17, Gauḍap. ;
= - li Uṇ. Sch. ;
= - paṭī Subh. RāmatUp. I, 86 Sch. ;
the Indigo plant L. ;
cf. ápa-, indra-, udak-, prāk-, bhasma-, ṡaṇa-,
sa-, haṉsa-,
- तूलकण
- तूलकार्मुक
- तूलचाप
- तूलदाहम्
- तूलनाला
- तूलनालिका
- तूलनाली
- तूलपटिका
- तूलपटी
- तूलपिचु
- तूलपीठी
- तूलपूर्ण
- तूलफल
- तूलमूल
- तूललासिका
- तूलवती
- तूलवृक्ष
- तूलशर्करा
- तूलशोधन
- तूलशोधिनी
- तूलसेचन
-
13 नील
nī́la
(esp.) dark-blue orﾠ dark-green orﾠ black RV. etc. etc.;
dyed with indigo Pāṇ. 4-2, 2 Vārtt. 2 Pat. ;
m. the sapphire L. (with maṇi R. III, 58, 26);
the Indian fig-tree (= vaṭa) L. ;
= nīla-vṛiksha L. ;
a species of bird the blue orﾠ hill Maina L. ;
an ox orﾠ bull of a dark colour L. ;
one of the 9 Nidhis orﾠ divine treasures of Kubera L. ;
N. of a man gaṇa tikâ̱di;
of the prince of Māhishmatī MBh. ;
of a son of Yadu Hariv. ;
of a son of Aja-mīḍha BhP. ;
of a son of Bhuvana-rāja Rājat. ;
of an historian of Kaṡmīra ib. ;
of sev. authors ( alsoﾠ - bhaṭṭa) Cat. ;
N. of Mañjuṡrī L. ;
of a Nāga MBh. Rājat. ;
of one of the monkey-chiefs attending on Rāma (said to be a son of Agni) MBh. R. etc.;
the mountain Nīla orﾠ the blue mountain (immediately north of Ilâvṛita orﾠ the central division;
cf. nīlâ̱dri) MBh. Hariv. Pur. ;
(ā) f. the indigo plant (Indigofera Tinctoria) L. (cf. nīlī);
a species of Boerhavia with blue blossoms L. ;
black cumin L. ;
a species of blue fly L. ;
(du.) the two arteries in front of the neck L. ;
a black andﾠ blue mark on the skin L. ;
N. of a goddess W. ;
(in music) of a Rāgiṇi (personified as wife of Mallāra);
of a river MBh. (v.l. nālā);
(ī) f. the indigo plant orﾠ dye Mn. Var. Suṡr. etc.. Blyxa Octandra. L. ;
a species of blue fly L. ;
a kind of disease L. ;
N. of the wife of Aja-mīḍha MBh. Hariv. (v.l. nalinī andﾠ nīlinī);
n. dark (the colour), darkness TS. KaushUp. ;
any dark substance ṠBr. ChUp. ;
= tālī-pattra andﾠ tālî ̱ṡa L. ;
indigo Yājñ. III. 38 ;
black salt L. ;
blue vitriol L. ;
antimony L. ;
poison L. ;
a partic. position in dancing L. ;
a kind of metre Col
- नीलकणा
- नीलकण्ठ
- नीलकन्द
- नीलकपित्थक
- नीलकमल
- नीलकाच
- नीलकायिक
- नीलकुण्ड
- नीलकुन्तला
- नीलकुरण्टक
- नीलकुरुण्टक
- नीलकुसुमा
- नीलकृत्स्न
- नीलकेशी
- नीलक्रान्ता
- नीलक्रौञ्च
- नीलगङ्गा
- नीलगणेश
- नीलगन्धिक
- नीलगर्भ
- नीलगल
- नीलगिरि
- नीलग्रीव
- नीलघोर
- नीलचन्द्र
- नीलचर्मन्
- नीलचोलकवत्
- नीलच्छद
- नीलच्छविन्
- नीलच्छवी
- नीलज
- नीलझिण्टी
- नीलतन्त्र
- नीलतरु
- नीलता
- नीलतारासरस्वतीस्तोत्र
- नीलताल
- नीलतोयद
- नीलदण्ड
- नीलदूर्वा
- नीलद्रुम
- नीलध्वज
- नीलनख
- नीलनिचोलिन्
- नीलनिर्गुण्डी
- नीलनिर्यासक
- नीलनीरज
- नीलपक्ष्मन्
- नीलपङ्क
- नीलपट
- नीलपटल
- नीलपट्ट
- नीलपत्त्र
- नीलपद्म
- नीलपर्ण
- नीलपाचन
- नीलपिङ्गल
- नीलपिच्छ
- नीलपिट
- नीलपिण्ड
- नीलपिष्टौण्डी
- नीलपीत
- नीलपुनर्नवा
- नीलपुर
- नीलपुराण
- नीलपुष्प
- नीलपुष्पिका
- नीलपृष्ठ
- नीलपोर
- नीलपौर
- नीलफला
- नीलबीज
- नीलबुह्ना
- नीलभ
- नीलभू
- नीलभृङ्गराज
- नीलमक्षा
- नीलमक्षिका
- नीलमणि
- नीलमत
- नीलमय
- नीलमल्लिका
- नीलमहिष
- नीलमाधव
- नीलमाष
- नीलमीलिक
- नीलमृत्तिका
- नीलमेह
- नीलयष्टिका
- नीलरत्न
- नीलरत्नक
- नीलराजि
- नीलरुद्रोपनिषद्
- नीलरूपक
- नीललोह
- नीललोहित
- नीलवज्र
- नीलवत्
- नीलवर्ण
- नीलवर्षाभू
- नीलवलिल्
- नीलवसन
- नीलवस्त्र
- नीलवानर
- नीलवासस्
- नीलवृक्ष
- नीलवृन्त
- नीलवृन्तक
- नीलवृष
- नीलव्रत
- नीलशिखण्ड
- नीलशिग्रु
- नीलशीर्ष्णी
- नीलषण्ड
- नीलसंधानभाण्ड
- नीलसंध्या
- नीलसरस्वती
- नीलसरोरुह
- नीलसार
- नीलसिन्धुक
- नीलस्कन्दा
- नीलस्कन्धा
- नीलस्पन्दा
- नीलस्वरूप
-
14 अत्यन्त _atyanta
अत्यन्त a. [अतिक्रान्तः अन्तं सीमां नाशम्]1 Excessive, much, very great or strong; ˚वैरम् great enmity; ˚मैत्री; ˚हिमोत्किरानिलाः Ku.5.26.-2 Complete, per- fect, absolute; ˚अभावः absolute non-existence; See below.-3 Endless, perpetual, permanent, ever- lasting, uninterrupted, unbroken; किं वा तवात्यन्तवियोग- मोघे हतजीविते R.14.65; भवत्यजरमत्यन्तम् Pt.1.151; यो बन्धनवधक्लेशान् प्राणिनां न चिकीर्षति । स सर्वस्य हितप्रेप्सुः सुखम- त्यन्तमश्नुते ॥ Ms.5.46; Bg.6.28; कस्यात्यन्तं सुखमुपनतम् Me.111. नायमत्यन्तसंवासो लभ्यते येन केनचित् H.4.73.-तम् ind.1 Exceedingly, excessively, very much, to the highest degree; स्थायीभवति चात्यन्तं रङ्गः शुक्लपटे यथा Pt.1.33; स्तनंधयो$त्यन्तशिशुः स्तनादिव Mu.4.14. very young.-2 For ever, to the end (of life), through life; अत्यन्तमात्मसटृशेक्षणवल्लभाभिराहो निवत्स्यति Ś1.26 For all time, in perpetuity; सा चात्यन्तमदर्शनं नयनयोर्याता V.4.9; oft. in comp.; ˚गता See below; प्रियमत्यन्त- विलुप्तदर्शनम् Ku.4.2. For ever lost to view; R.14.3;-3 Absolutely, perfectly, completely.-Comp. -अपह्नवः A flat, categorical or total denial; a denial nipping the accusation in the bud (P. वार्त्तिक III.2.115.).-अभावः absolute or complete non- existence, absolute non-entity, a thing which does not exist at any one of the three periods of time, or does not exist for all time; त्रैकालिकसंसर्गावच्छिन्नप्रतियोगिकः (This is considered to be नित्य or eternal and different from the other kinds of अभाव).-ग a. going or walking too much or too fast.-गत a. gone or departed forever, gone never to return; कथमत्यन्तगता न मां दहेः R.8.56.2. always applicable, perfectly intimate or pertinent.-गति f.1 sense of 'completely'; अनत्यन्तगतौ क्तात् P.V. 4.4. completion, accomplishment.-गामिन् a.1 going or walking very much, going too fast or quickly.-2 excessive, much.-निवृत्तिः f. complete disappearance, absolute cessation.-वासिन् m. [वस्-णिनि] one who con- stantly stays with his preceptor, as a student.-सहचरित a. going together invariably (P. वार्त्तिक VIII.1. 15.)-संयोगः 1 close proximity, uninterrupted continuity; कालाध्वनोरत्यन्तसंयोगे P.II.1.29.-2 Inseparable co-exist- ence.-संपर्कः excessive sexual intercourse.-सुकुमार a. very tender. (-रः) a kind of grain. -
15 पट्टः _paṭṭḥ _ट्टम् _ṭṭam
पट्टः ट्टम् 1 A slab, tablet (for writing upon), plate in general; शिलापट्टमधिशयाना Ś.3; so भालपट्ट &c.-2 A royal grant or edict; पटे वा ताम्रपट्टे वा स्वमुद्रोपरिचिह्नितम् । अभिलेख्यात्मनो वंश्यानात्मानं च महीपतिः ॥ Y.1.319.-3 A tiara, diadem; निर्वृत्तजाम्बूनदपट्टबन्धे न्यस्तं ललाटे तिलकं दधानः R.18.44; पट्टः शुभदो राज्ञां मध्ये$ष्टावङ्गुलानि विस्तीर्णः । सप्त नरेन्द्रमहिष्याः षड् युवराजस्य निर्दिष्टः ॥ चतुरङ्गुलविरुतारः पट्टः सेनापतेर्भवति मध्ये । द्वे च प्रसादपट्टः पञ्चैते कीर्तिताः पट्टाः ॥ Bṛi. S.-4 A strip; निर्मोकपट्टाः फणिभिर्विमुक्ताः R.16.17;-5 Silk; पट्टोपधानम्; K.17; Bh.3.74; so पट्टांशुकम्.-6 Fine or coloured cloth, cloth in general.-7 An upper garment; गलितमिव भुवो विलोक्य रामं धरणिधरस्तनशुक्लचीनपट्टम् Bk.1.61.-8 A fillet or cloth worn round the head, turban; especially, a coloured silk turban; भारः परं पट्टकिरीटजुष्ट- मप्युत्तमाङ्गं न नमेन्मुकुन्दम् Bhāg.2.3.21; त्रासार्ता ऋत्विजो$ धश्चपलगणहृतोष्णीषपट्टाः पतन्ति Ratn.1.4.-9 A throne.-1 A chair or stool.-11 A shield.-12 A grinding stone.-13 A place where four roads meet.-14 A city, town.-15 A bandage, ligature; बद्धेषु व्रणपट्टकेषु Ve. 5.1.-ट्टी 1 An ornament for the forehead.-2 A horse's girth.-Comp. -अंशुकः 1 a silk cloth.-2 an upper or outer garment.-अभिषेकः the consecration of the tiara.-अर्हा the principal queen.-उपाध्यायः a writer of royal grants and other documents.-कर्मकरः a weaver.-जम् a sort of cloth.-देवी, -महिषी, -राज्ञी the principal queen.-बन्धः, -बन्धनम् 1 wearing dress.-2 binding the head with a crown or turban.-रागः sandal.-वस्त्र, -वासस् a. attired in woven silk or coloured cloth; जीर्णा कन्था ततः किं सितममलवरं पट्टवस्त्रं ततः किम् Bh.3.74.-शाला a tent.-सूत्रकारः a silk-weaver. -
16 प्रहा _prahā
1प्रहा 3 P.1 To give up, forsake, abandon, relinquish; प्रजहाति यदा कामान् Bg.2.55,39; मोदमेतौ प्रहास्येते Rām.-2 To let go, cast, discharge; प्रजहुः शूलपट्टिशान् Bk. 14.23.-3 To depart from. -Pass.1 To be forsaken or neglected.-2 To be lost, to perish.-3 To vanish, cease, disappear.-4 To be vanquished, to succumb.2प्रहा Ved.1 A good throw at dice.-2 Gain, advantage. -
17 भालम् _bhālam
भालम् [भा-लच्]1 The forehead, brow; यद्धात्रा निज- भालपट्टलिखितं स्तोकं महद्वा धनम् Bh.2.49; (स्मरस्य) वपुः सद्यो भालानलभसितजालास्पदमभूत् Bv.1.84; स्वामिन् भङ्गुरयालकं सतिलकं भालं विलासिन् कुरु S. D.-2 Light.-3 Darkness.-Comp. -अङ्कः 1 a man born with lucky lines on his forehead.-2 an epithet of Śiva.-3 a saw.-4 a tortoise.-चन्द्रः 1 an epithet of Śiva.-2 of Gaṇeśa. (-द्रा) N. of Durgā.-दर्शनः N. of Śiva.-दर्शनम् red lead.-दर्शिन् a. 'looking at or watching the brow', said of a servant who is attentive to his master's wishes.-दृश् m.,-लोचनः an epithet of Śiva.-पट्टः, -ट्टम् the forehead. -
18 रागः _rāgḥ
रागः [रञ्ज्-भावे घञ् नि˚ नलोपकुत्वे]1 (a) Colouring, dyeing, tinging. (b) Colour, hue, dye; वचस्तत्र प्रयोक्तव्यं यत्रोक्तं लभते फलम् । स्थायीभवति चात्यन्तं रागः शुक्लपटे यथा ॥ Pt.1.33.-2 Red colour, redness; अधरः किसलयरागः Ś.1.21; Śi.8.15; Ki.16.46.-3 Red dye, red lac; रागेण बालारुणकोमलेन चूतप्रवालोष्ठमलंचकार Ku.3.3;5.11.-4 Love, passion, affection, amorous or sexual feeling; मलिने$पि रागपूर्णाम् Bv.1.1 (where it means 'redness' also); Śi.17.2; अथ भवन्तमन्तरेण कीदृशो$स्या दृष्टिरागः Ś.2; see चक्षूराग also; चरणयुगलादिव हृदयमविशद्रागः K.142.-5 Feeling, emotion, sympathy, interest.-6 Joy, pleasure.-7 Anger, wrath; निध्वनज्जवहारीभा भेजे रागरसात्तमः Śi. 19.34.-8 Loveliness, beauty.-9 A musical mode or order of sound; (there are six primary Rāgas; भैरवः कौशिकश्चैव हिन्दोलो दीपकस्तथा । श्रीरागो मेघरागश्च रागाः षडिति कीर्तिताः Bharata; other writers give different names. Each rāga has six rāgiṇīs regarded as its consorts, and their union gives rise to several musical modes).-1 Musical harmony, melody; तवास्मि गीतरागेण हारिणा प्रसभं हृतः Ś.1.5; अहो रागपरिवाहिणी गीतिः Ś.5.-11 Regret, sorrow.-12 Greediness, envy; 'रागस्तु मात्सर्ये लोहिता- दिषु' Medinī.; राजकामस्य मूढस्य रागोपहतचेतसः Mb.7.85. 54.-13 The quality called Rajas q. v.-14 Nasaliza- tion.-15 A process in the preparation of quicksilver.-16 A king, prince.-17 The sun.-18 The moon.-19 Inflammation.-2 Seasoning, condiment; Mb.4.-Comp. -अङ्गी, -आढ्या Rubia Munjiṣṭa (Mar. मञ्जिष्ठा).-अशनिः a Buddha or Jina.-आत्मक a. impassioned; रजो रागात्मकं विद्धि Bg.14.7.-आयातम्, -उद्रेकः excess of passion.-खाडव, -खाण्डव See रागषाडव; a kind of sweet rice preparation; रागखाण्डवभोज्यैश्च मत्ताः पतिषु शेरते Mb.7. 61.8 (com. रागखाण्डवं गुडोदनं पर्पटिकेति वैदर्भाः).-चूर्णः 1 Acasia Catechu or Khadira tree.-2 red lead.-3 lac.-4 red powder thrown by people over one another at the festival called holi.-5 the god of love.-छन्नः the god of love.-द्रव्यम् a colouring substance, a paint, dye.-दः cristal.-दालिः a kind of pulse (मसूर).-दृश् a ruby.-पट्टः a kind of precious stone. (-ट्टी) the chinese rose.-पुष्पः, -प्रसवः the red globe-amaranth.-बन्धः manifestation of feeling, interest created by a proper representation (of various emotions); भावो भावं नुदति विषयाद्रागबन्धः स एव M.2.9.-युज् m. a ruby.-रज्जुः the god of love.-लता N. of Rati, wife of Cupid.-लेखा a streak or mark of paint.-वर्धनः (in music) a kind of measure.-वृन्तः the god of love.-षाडवः a kind of sweetmeat.-सूत्रम् 1 any coloured thread.-2 a silk-thread.-3 the string of a balance. -
19 स्थायीभू _sthāyībhū
स्थायीभू 1 P. To become firm, fixed or permanent, take a strong or firm hold on; वचस्तत्र प्रयोक्तव्यं यत्रोक्तं लभते फलम् । स्थायीभवति चात्यन्तं रागः शुक्लपटे यथा ॥ Pt.1.33. -
20 चोल
colam. (= coda) a jacket, bodice Naish. XXII, 42 (ifc. f. ā;
v.l.);
pl. N. of a people in southern India on the Coromandel (= cola-maṇḍala)
coast MBh. II, VI ff. Hariv. 782 and 9600 R. IV, 41, 18 VarBṛS. etc.. ;
sg. the ancestor of the Colas Hariv. 1836 ;
a prince of the Colas MBh. II, 1893 PadmaP. V, 153 f. Rājat. I, 300 ;
n. (= cela) garment L. ;
(ī) f. a jacket L. Sch. ;
a Cola woman Vcar. V, 89. ;
- चोलपट्टक
- चोलमण्डल
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Beawar — ब्यावर city … Wikipedia
Shiva Tandava Stotra — (िशवताण्डवस्तोत्रम्) is a hymn of praise in the Hindu tradition that describes Shiva s power and beauty. It was sung by the demon king Ravana. Both the fourth and fifth quatrains of this hymn conclude with lists of Shiva s epithets as destroyer,… … Wikipedia
Doha (poetry) — namshka :For the town in Kuwait, see Doha and For the city in Qatar, see Doha Doha (Hindi: दोहा, Urdu: دوہا ) is a form of self contained rhyming couplet in poetry. This genre of poetry first became common in Apabhramsha and was commonly used in… … Wikipedia
cola-paṭṭaka — चोलपट्टक … Indonesian dictionary
dukūla-paṭṭa — दुकूलपट्ट … Indonesian dictionary
nagná-nīlapaṭâ̱dika — नग्ननीलपटादिक … Indonesian dictionary
nī́la-paṭa — नीलपट … Indonesian dictionary
nī́la-paṭṭa — नीलपट्ट … Indonesian dictionary
sthūlá-paṭa — स्थूलपट … Indonesian dictionary
sthūlá-paṭṭa — स्थूलपट्ट … Indonesian dictionary
sthūlá-paṭṭāka — स्थूलपट्टाक … Indonesian dictionary
