-
1 अर्थवर्गीय
ártha-vargīya
N. of certain Buddhist texts
-
2 अर्थवर्जित
ártha-varjitamfn. unimportant Kathās.
-
3 अर्थवर्मन्
ártha-varmanm. N. of a rich merchant Kathās.
-
4 उक्थवर्धन
ukthá-várdhanamfn. having hymns as a cause of refreshment, one who is refreshed orﾠ delighted by praise RV. VIII, 14, 11.
-
5 देहस्थवरोदय
deha-sthavarôdayam. N. of wk.
-
6 नाथवर्चस
nātha-varcasa
-
7 नाथवर्णक
nātha-varṇakan. N. of wk.
-
8 नाथवर्त
nātha-vartam. cloth of various colours L.
-
9 नाथवर्त्मन्
nātha-vartmann. a kind's high road L. ;
a partic. gem Hcat.
-
10 नाथवर्धन
-
11 मणित्थवर्षफल
maṇittha-varsha-phalan. N. of wk.
-
12 अर्थ
árthaas, am m. n. <in RV. I-IX only n.;
in RV. X six times n. andﾠ thrice m.;
in later Sanskṛit only m.> aim, purpose (very often artham, arthena, arthāya, andﾠ arthe ifc. orﾠ with gen., for the sake of. on account of. in behalf of. for);
cause, motive, reason Mn. II, 213, etc.. ;
advantage, use, utility (generally named with kāma andﾠ dharma seeﾠ tri-varga;
used in wishing well to another dat. orﾠ gen. Pāṇ. 2-3, 73);
thing, object (said of the membrum virile ṠBr. XIV);
object of the senses VarBṛS. ;
(hence) the number « five», Seiryas.;
substance, wealth, property, opulence, money;
(hence in astron.) N. of the second mansion, the mansion of wealth (cf., dhana) VarBṛS. ;
personified as the son of Dharma arid Buddhi BhP. ;
affair, concern (Ved. often acc. ártham with i, orﾠ gam, to go to one's business, take up one's work RV. etc.);
(in law) lawsuit, action;
having to do with (instr.), wanting, needing anything (instr.), SBr, etc.;
sense, meaning, notion (cf. artha-ṡabdau andﾠ arthāt s.v. below andﾠ vedatattvâ̱rtha-vid);
manner, kind L., prohibition, prevention L. ;
price (for argha q.v.) L. ;
(āt) abl. ind. seeﾠ s.v. below;
(e) loc. ind. with 1. kṛi (gaṇa sakshād-ādi q.v.)
- अर्थकर
- अर्थकर्मन्
- अर्थकाम
- अर्थकारक
- अर्थकारणात्
- अर्थकर्श्य
- अर्थकाशिन्
- अर्थकिल्बिषिन्
- अर्थकृच्छ्र
- अर्थकृत्
- अर्थकृत
- अर्थकृत्य
- अर्थकृत्या
- अर्थकोविद
- अर्थक्रिय
- अर्थगत
- अर्थगति
- अर्थगरियस्
- अर्थगुण
- अर्थगृह
- अर्थग्रहण
- अर्थग्राहिन्
- अर्थघ्न
- अर्थचित्त
- अर्थचित्र
- अर्थचिन्तक
- अर्थचिन्तन
- अर्थचिन्ता
- अर्थजात
- अर्थज्ञ
- अर्थतत्त्व
- अर्थतन्त्र
- अर्थतस्
- अर्थतृष्
- अर्थतृष्णा
- अर्थद
- अर्थदत्त
- अर्थदर्शक
- अर्थदर्शन
- अर्थदान
- अर्थदूष्ण
- अर्थदृश्
- अर्थद्रिष्टि
- अर्थदोष
- अर्थद्रव्यविरोध
- अर्थनाश
- अर्थनिबन्धन
- अर्थनिर्वृत्ति
- अर्थनिश्चय
- अर्थन्युन
- अर्थपति
- अर्थपद
- अर्थपर
- अर्थपरिग्रह
- अर्थपाल
- अर्थप्रकृति
- अर्थप्रयोग
- अर्थप्रसंख्या
- अर्थप्राप्ति
- अर्थबन्ध
- अर्थभाज्
- अर्थभृत
- अर्थभेद
- अर्थभ्रण्श
- अर्थमत्त
- अर्थमनस्
- अर्थमय
- अर्थमात्र
- अर्थयुक्त
- अर्थयुक्ति
- अर्थरासि
- अर्थरुचि
- अर्थलाभ
- अर्थलुब्ध
- अर्थलेश
- अर्थलोप
- अर्थलोभ
- अर्थवत्
- अर्थवत्ता
- अर्थवत्त्व
- अर्थवर्गीय
- अर्थवर्जित
- अर्थवर्मन्
- अर्थवाद
- अर्थवादिन्
- अर्थविज्ञान
- अर्थविद्
- अर्थविद्या
- अर्थविनाश
- अर्थविनाशन
- अर्थविनिश्चय
- अर्थविपत्ति
- अर्थवृद्धि
- अर्थवैकल्य
- अर्थव्यक्ति
- अर्थव्यय
- अर्थशब्दौ
- अर्थशालिन्
- अर्थशास्त्र
- अर्थशास्त्रक
- अर्थशौच
- अर्थश्री
- अर्थसमिसय
- अर्थसंस्थान
- अर्थसंग्रह
- अर्थसंग्रहिन्
- अर्थसंचय
- अर्थसंन्यासिन्
- अर्थसंसम्बन्ध
- अर्थसम्बन्धिन्
- अर्थसाधक
- अर्थसार
- अर्थसिद्ध
- अर्थसिद्धक
- अर्थहर
- अर्थहानि
- अर्थहारक
- अर्थहारिन्
- अर्थहीन
- अर्थागम
- अर्थाधिकार
- अर्थाधिकारिन्
- अर्थान्तर
- अर्थान्तरन्यास
- अर्थान्तराक्षेप
- अर्थान्वित
- अर्थापत्ति
- अर्थापत्तिसम
- अर्थाभाव
- अर्थाभिनिर्वृत्ति
- अर्थाभिप्रापण
- अर्थार्जन
- अर्थार्थ
- अर्थार्थतत्त्वज्ञ
- अर्थार्थिन्
- अर्थालंकार
- अर्थावमर्द
- अर्थावृत्ति
- अर्थेत्
- अर्थेप्सुता
- अर्थेहा
- अर्थैकत्व
- अर्थैक्य
- अर्थोत्पाद
- अर्थोत्सर्ग
- अर्थोपक्षेपक
- अर्थोपक्ष्स्पण
- अर्थोपम
- अर्थोपार्जन
- अर्थोष्मन्
- अर्थौघ
-
13 ईहित _īhita
ईहित p. p. [ईह्-क्त]1 Wished, desired; शिरसीहितः Ratn.1.1.-2 Attempted, sought, striven for; यद् विस्मर्तुमपीहितं शमवता Ve.1.24.-तम् 1 A wish, desire;-2 Effort, exertion.-3 An undertaking, deed, act; प्रती- यते धातुरिवेहितं फलैः Ki.1.2,8.46,11.43,18.31; Śi.9.62. 219.25.-क्था N. of a metre, see Appendix.-Comp. -पत्रः 1 a sacrifice (having verses as its vehicle or leaves); Vāj.17.55.-2 a sacrificer (यजमान).-पात्रम् 1 a sacrificer.-2 vessels or libations offered during the recitation of an उक्थ.-भृत् m. a sage who offers or divides Ukthas; उक्थभृतं सामभृतं बिभर्ति Rv.7.33.14.-वर्धन a. to be magnified or celebrated in praise, an epithet of Indra; त्वं हि स्तोमवर्धन इन्द्रास्युक्थवर्धनः Rv.8. 14.11.-वाहस् a. offering verses; or one to whom verses are offered; यं चित्रा उक्थवाहसो Rv.8.12.13.-शंसिन् a. praising, uttering the Ukthas. कृणोष्युक्थशंसिनः Rv.6.45.6. (m.) a kind of priest.-शस्, -शास्, -शस a. Ved. uttering a verse, praising.-शुष्म a. whose strength is praise.-2 loudly resonant with verses.(-क्था) -वी a. fond of or reciting verses. -
14 वर्णः _varṇḥ
वर्णः [वर्ण्-अच् Uṇ.3.1]1 A colour, hue; अन्तः- शुद्धस्त्वमपि भविता वर्णमात्रेण कृष्णः Me.51.-2 A paint, dye, paint-colour; see वर्ण् (1).-3 Colour, complexion, beauty; विविक्तवर्णाभरणा सुखश्रुतिः Ki.14.3; त्वय्यादातुं जलमवनते शार्ङ्गिणो वर्णचौरे Me.48; R.8.42.-4 Look, countenance; मध्यस्थवर्ण इव दृश्यते Madhyamavyāyoga 1; किं त्वं शङ्कितवर्ण इव Chārudatta 4; अवदातिका परशङ्कितवर्णेव दृश्यते Pratimā 1.-5 A class of men, tribe, caste (especially applied to the four principal castes, ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य and शूद्र); वर्णानामानुपूर्व्येण Vārt; न कश्चिद्वर्णानामपथमपकृष्टो$पि भजते Ś.5. 1; R.5.19.-6 A class, race, tribe, kind, species; as in सवर्णम् अक्षरम्; ब्रह्मणा पूर्वसृष्टं हि कर्मभिर्वर्णतां गतम् Mb.12. 188.1.-7 (a) A letter, character, sound; न मे वर्ण- विचारक्षमा दृष्टिः V.5; Ki.14.3. (b) A word, syllable; S. D.9.-8 Fame, glory, celebrity, renown; राजा प्रजा- रञ्जनलब्धवर्णः R.6.21.-9 A good quality, merit, virtue; त्रिवर्णा वर्णिता$स्माभिः किं भूयः श्रोतुमिच्छसि Bhāg.11.3.16.-1 Praise; स्वगुणोच्चगिरो मुनिव्रताः परवर्णग्रहणेष्वसाधवः Śi.16. 29.-11 Dress, decoration.-12 Outward appearance, form, figure.-13 A cloak, mantle.-14 A covering, lid.-15 The order or arrangement of a subject in a song (गीतक्रम); अभिध्यायन्वर्णरतिप्रमोदानतिदीर्घे जीविते को रमेत Kaṭh.1.28; उपात्तवर्णे चरिते पिनाकिनः Ku.5.56 'cele- brated in song, made the subject of a song.'-16 The housings of an elephant.-17 A quality, property; जङ्गमानामसंख्येयाः स्थावराणां च जातयः । तेषां विविधवर्णानां कुतो वर्णविनिश्चयः ॥ Mb.12.188.9.-18 A religious observance.-19 An unknown quantity.-2 The number 'one'.-21 Application of perfumed unguents to the body.-22 Gold.-23 A musical mode.-र्णा Cajanus Indicus (Mar. तूर).-र्णम् 1 Saffron.-2 A coloured unguent or perfume.-Comp. -अङ्का a pen.-अधिपः a planet presiding over a caste or class.-अनुप्रासः alliteration.-अन्तरम् 1 another caste. ˚गमनम् the passing into another caste.-2 change of sound.-अपसदः an outcast.-अपेत a. devoid of any cast, outcast, degraded; वर्णा- प्रेतमविज्ञातं...... कर्मभिः स्वैर्विभावयेत् Ms.1.57.-अवकृष्टः a Śūdra; अपि वर्णावकृष्टस्तु नारी वा धर्मकाङ्क्षिणी Mb.12.24.34.-अर्हः a kind of bean.- अवर a. inferior in caste.-आगमः the addition of a letter; भवेद्वर्णागमाद्धंसः Sk.-आत्मन् m. a word.-आश्रमाः the (four) castes and stages of life; वर्णाश्रमाणां गुरवे स वर्णी विचक्षणः प्रस्तुतमाचचक्षे R.5.19. ˚गुरुः N. of Śiva. ˚धर्मः the duties of caste and order.-उदकम् coloured water; वर्णोदकैः काञ्चनशृङ्गमुक्तै- स्तमायताक्ष्यः प्रणयादसिञ्चन् R.16.7.-कविः N. of a son of Kubera.-कूपिका an ink-stand.-क्रमः 1 the order of castes or colours.-2 alphabetical order or arrange- ment.-गत a.1 coloured.-2 algebraical.-गुरुः a king, prince.-ग्रथणा a method (artificial) of writing verses.-चारकः a painter.-ज्येष्ठः a Brāhmaṇa.-तर्णकम्, -तर्णिका woollen cloth used as a mat.-तालः (in music) a kind of measure.-तूलिः, -तूलिका, -तूली f. a pencil, paint-brush.-द a. colouring. (-दम्) a kind of fra- grant yellow wood.-दात्री turmeric.-दूतः a letter.-दूषक a. violating the distinctions of castes; यत्र त्वेते परिध्वंसा जायन्ते वर्णदूषकाः Ms.1.61.-धर्मः the peculiar duties of a caste.-नाथः the planetary regent of a caste.-पत्रम् a pallet.-परिचयः skill in song or music.-पातः the omission of a letter.-पात्रम् a paint-box.-पुष्पम् the flower of the globe-amaranth.-पुष्पकः the globe- amaranth.-प्रकर्षः excellence of colour.-प्रसादनम् aloe-wood.-बुद्धिः the notion connected with particular letters or sounds.-भेदिनी millet.-मातृ f. a pen, pencil.-मातृका N. of Sarasvatī.-माला, -राशिः the alphabet.-रे(ले)खा, -लेखिका chalk.-वर्तिः, -वर्तिका f.1 a paint-brush; फलकमादाय मणिसमुद्गकाद्वर्णवर्तिकामुद्धृत्य Dk.2.2.-2 a pencil.-वादिन् m. a panegyrist.-विक्रिया enmity against the castes.-विपर्ययः the substitution or change of letters; (भवेत्) सिंहो वर्णविपर्ययात् Sk.-विलासिनी turmeric.-विलोडकः 1 a house-breaker.-2 a plagiarist (lit. word-stealer).-वृत्तम् a metre regulated by the number of syllables it contains (opp. मात्रावृत्त).-व्यव- -स्थितिः f. the institution of caste, caste-system.-शिक्षा instruction in letters.-श्रेष्ठः a Brāhmaṇa; वर्णश्रेष्ठो द्विजः पूज्यः H.4.21.-संयोगः marriage between persons of the same caste.-संसर्गः confusion of castes, marriage with members of other castes; Ms.8.172.-संहारः an assemblage of different castes.-संकरः 1 confusion of castes through intermarriage; स्त्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्ण- संकरः Bg.1.41.-2 mixture or blending of colours; चित्रेषु वर्णसंकरः K. (where both senses are intended); Śi.14.37.-संघातः, -समाम्नायः the alphabet.-स्थानम् an organ of utterance.-हीन a. outcast. -
15 उक्थ
ukthán. a saying, sentence, verse, eulogy, praise RV. AV. VS. ;
(in the ritual) a kind of recitation orﾠ certain recited verses forming a subdivision of the Ṡastras
(they generally form a series, andﾠ are recited in contradistinction to the Sāman. verses which are sung andﾠ to the Yajus orﾠ muttered sacrificial formulas) AitBr. TS. ṠBr. ChUp. etc.;
(the mahad-uktham orﾠ bṛihad-uktham, « great Uktha», forms a series of verses, in three sections, each containing eighty Tṛicas orﾠ triple verses, recited at the end of the Agnicayana);
N. of the Sāma-veda ṠBr. ;
(ā) f. a kind of metre (four times one long orﾠ two short syllables);
m. a form of Agni MBh. ;
N. of a prince VP. ;
N. of a divine being belonging to the Viṡve Devās Hariv. 11542. ;
- उक्थंवाच्
- उक्थदोह
- उक्थपत्त्र
- उक्थपात्र
- उक्थभृत्
- उक्थमुख
- उक्थवत्
- उक्थवर्धन
- उक्थवाहस्
- उक्थविद्
- उक्थविध
- उक्थवीर्य
- उक्थशंसिन्
- उक्थशस्
- उक्थशस
- उक्थशास्त्र
- उक्थशुष्म
- उक्थसंपद्
- उक्थादि
- उक्थामद
- उक्थार्क
- उक्थावी
- उक्थाशस्त्र
-
16 देह
deham. n. ( dih, to plaster, mould, fashion) the body TĀr. KātyṠr. Mn. etc.;
(in a triad with manas andﾠ vāc) Mn. I, 104 etc.. ;
(- haṉdhāraya, to support the body i.e. exist Nal.);
form, shape, mass, bulk (as of a cloud;
ifc. f. ā) Var. ;
per. son, individual Subh. ;
appearance, manifestation ifc. having the appearance of ( saṉdeha- Bālar. III, 43/44);
N. of a country L. ;
(ī́) f. mound, bank, rampart, surrounding wall RV. ;
- देहकर
- देहकर्तृ
- देहकृत्
- देहकोश
- देहक्षय
- देहगत
- देहग्रहण
- देहचतुष्टयव्यवस्थालक्षण
- देहचर
- देहचर्या
- देहच्युत
- देहज
- देहतन्त्र
- देहत्याग
- देहत्व
- देहद
- देहदाह
- देहदीप
- देहधर्म
- देहधातृ
- देहधारक
- देहधारण
- देहधारिन्
- देहधि
- देहधृक्
- देहपतन
- देहपात
- देहबन्ध
- देहभाज्
- देहभुज्
- देहभृत्
- देहभेद
- देहमध्य
- देहमात्रावशेषित
- देहमानिन्
- देहम्भर
- देहयात्रा
- देहरक्षा
- देहलक्षण
- देहवत्
- देहवर्मन्
- देहवायु
- देहविसर्जन
- देहवृत्ति
- देहव्रिन्त
- देहशङ्कु
- देहसंचारिणी
- देहसार
- देहसिद्धिसाधन
- देहसुख
- देहस्थवरोदय
-
17 मणित्थ
См. также в других словарях:
ártha-vargīya — अर्थवर्गीय … Indonesian dictionary
ártha-varjita — अर्थवर्जित … Indonesian dictionary
ártha-varman — अर्थवर्मन् … Indonesian dictionary
deha-sthavarôdaya — देहस्थवरोदय … Indonesian dictionary
maṇittha-varsha-phala — मणित्थवर्षफल … Indonesian dictionary
nātha-varcasa — नाथवर्चस … Indonesian dictionary
nātha-vardhana — नाथवर्धन … Indonesian dictionary
nātha-varṇaka — नाथवर्णक … Indonesian dictionary
nātha-varta — नाथवर्त … Indonesian dictionary
nātha-vartman — नाथवर्त्मन् … Indonesian dictionary
ukthá-várdhana — उक्थवर्धन … Indonesian dictionary
