-
1 σχίζω
Grammatical information: v.Meaning: `to split, to cut, to separate' (Pi., Hdt., Att. etc.).Other forms: Aor. σχίσ(σ)αι (Od.), pass. σχισθ-ῆναι (P 316), fut. - ήσομαι, act. σχίσω, perf. midd. ἔσχισμαι (hell. a. late).Derivatives: A. With unchanged root-auslaut: 1. σχίδα σχίδος σινδόνος, ῥῆγμα (cod. π-) H. like κλάδ-α acc. sg. (Schwyzer 507); if not Dor. or hell. nom. (Kretschmer Glotta 10, 170); as 2. member in ἀπο-, δια-, παρα-σχίδες pl. (rarely sg. - σχίς) f. `secessions, branchings etc.' (medic. a.o.). 2. σχίδ-αξ, - ᾰκος m. `split wood, piece of wood, splinter' (LXX, D. S. a.o.) with - ακηδόν, ὑπο- σχίζω - ακώδης (medic.); cf. χάραξ, κάμαξ a.o. 3. σχίδος την ἀπόσχισιν H.; but - σχιδής, e.g. in ἀ-, ἀκρο-, νεο- σχίζω (hell. a. late) directly from the verb. 4. σχίδ-ια ὠμόλινα H., Lat. schidia f. sg. `chip of wood' (Vitr.). 5. σχιδανός (as πιθανός) in σχίζω - πους (Arist.) = σχιζό-πους `with split feet, toes' (Arist.). -- B. With altered root-auslaut: 1. σχίζα f. `split wood, piece of wood etc.' (Hom., Ar., pap. a.o.), `shaft, javelin' (LXX,AP); from *σχίδ-ι̯α or adapted to σχίζω (Schwyzer 474); dimin. - ίον n. (Poll., Alciphr.); - ίας m. `lath, lath-like' (Cratin., Dikaiarch., hell. pap. a.o.). 2. σχιστός (ἄ- σχίζω etc.) `split' (Hp., Att.). 3. σχίσις ( ἀπό-, διά- a.o.) f. `split, carving' (Pl., Arist. etc.). 4. σχισ-μός ( δια-, περι-, ὑπο-, ἐν-) m. `id.' (A. Ag. 1149, Delph. inscr., pap. a.o.); - μα (also w. ἀπό-, διά- a.o.) n. `split, tear' (Arist., Thphr. etc.); - μή f. `id.' (LXX, H.); from - σμο-, - σμα or from σχιδ-μ- reshaped (Schwyzer 321 a. 493).Etymology: The above words form a system built on an IE basis, which was richly developed inside Greek. For closer comparison esp. the following form can be used: 1. ἀπο-σχίδ-ες = Skt. apa-chíd- f. `section, clipping'. 2. σχιστός = Lat. scissus (from * scid-to-s), Av. a-sista-; diff. Skt. chinná- (from *chid-ná-). 3. Aor. σχίσαι, - ασθαι: Skt. aor. midd. chit-s-i (cf. the reserved remarks in Schwyzer 751). 4. A trace of the old nasalpresent in Lat. sci-n-dō, Skt. chi-ná-d-mi, pl. chi-n-d-ánti `cut off, split' not retained in σκινδάλαμος etc. s.v.. On the other hand the yod-present σχίζω is isolated and is like the other verbforms notably a Greek. innovation. Against identification of σχίζεται and the Skt. pass. chid-yá-te Wackernagel Unt. 133. Beside σχίζω stands with full grade Lith. skíedžiu `separate, divide'. 5. Independent of σχίσις (innovation; cf. πίστις) is Skt. ví-chitti- `interruption'. -- Further cognates, a.o. Arm. c'tim (from * c'it-im) `tear itself, scratch', for Greek without direct interest, in Bq, WP. 2, 543 f., Pok. 920f., W.-Hofmann s. scindō w. lit. -- Lat. LW [loanword] scheda f. `stroke of papyrus' from *σχίδη (or σχίδα?; s. above A. 1), also `concept' through influence of schedium n. `unprepared speech, draft, scetch' = late- a. NGr. σχέδιον `id.' (on the meaning s. σχέδιος to σχεδόν), σχεδάριον; on this till Ital. schizzo, Fr. esquisse, NHG Skizze; s. Kretschmer Glotta 10, 168 ff. == Other words mentioned by Frisk but not cognate with σχίζω s.vv: σκινδαλ(α)μός, σκινδύλιον, σκιδαρόν, σκοιδ-.Page in Frisk: 2,838-840Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > σχίζω
-
2 σχέδη
σχέδ-η, ἡ, -
3 σχίδος
σχίδος· τὴν ἀπόσχισιν, Hsch.. cf. eund.A s.v. σχίδα. -
4 σχῆσις
См. также в других словарях:
σχίδα — Α και σκίδη Μ (κατά τον Ησύχ.) «σχίδος σινδόνος, πῆγμα». [ΕΤΥΜΟΛ. < θ. σχιδ τού σχίζω* (πρβλ. σχίδ αξ)] … Dictionary of Greek
σχίζω — ΝΜΑ, και σκίζω Ν 1. διανοίγω, κόβω κάτι κατά μήκος, συνήθως με βίαιο τρόπο, χωρίζω σε δύο ή περισσότερα τμήματα (α. «σχίζω ξύλα για το τζάκι» β. «τῶν δὲ Μένωνος στρατιωτῶν ξύλα σχίζων τις», Ξεν.) 2. μτφ. διέρχομαι μέσα από κάτι με μεγάλη ταχύτητα … Dictionary of Greek
σκίδη — ἡ, Μ βλ. σχίδα … Dictionary of Greek
σχίδιον — τὸ, Α [σχίδα] 1. υποκορ. μικρή σχίζα 2. μηχάνημα επινοημένο από τον Ιπποκράτη για την ανάταξη εξαρθρημάτων και καταγμάτων τού μηρού ή τής κνήμης 3. δόρυ 4. (κατά τον Ησύχ.) στον πληθ. σχίδια «ὠμόλινα» … Dictionary of Greek
