-
1 πρέσβυς
πρέσβυς, ὁ, gen. υος u. εως, 1) alt, der Alte; vom sing. in dieser Bdtg nur nom., acc. u. voc. πρέσβυν u. πρέσβυ gebräuchlich (vgl. πρέσβα u. πρέσβειρα, wonach die Ableitung Döderlein's von πρέπω, der sich durch seine Würde auszeichnet, in die Augen fallend, ehrwürdig, viel für sich hat); ἐν βουλαῖς πρέσβυς, Pind. P. 4, 282; ἡγεμὼν ὁ πρέσβυς νεῶν Ἀχαϊκῶν, Aesch. Ag. 177; ἄναξ, 198. 516; Soph. Phil. 558. 661 u. öfter im nom., acc. u. voc., wie bei Eur. u. a. D. – Nach Arist. H. A. 9, 11 hieß so auch der Zaunkönig. – Häufiger im compar. u. superl., πρεσβύτερος, der ältere, πρεσβύτατος, der älteste; γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι, Il. 11, 787, vgl. 15, 204; πρεσβύτατος γενεῇ, der Aelteste von Geburt, 6, 24; καί με πρεσβυτάτην τέκετο Κρόνος, 4, 59, wie πρεσβύτατον ἔτεκεν Pind. Ol. 7, 74; πρεσβύτερος ἐνιαυτῷ, Ar. Ran. 18, u. so in Prosa nicht selten: ὡς πρεσβύτερος νεωτέροις, Plat. Prot. 320 c; πρεσβυτέρους τοὺς ἄρ χοντας δεῖ εἶναι, Rep. III, 412 c, u. sonst, τῷ πρεσβυτάτῳ τῶν ἐκγόνων, Critia. 114 d, Xen. πρεσβύτεροι im Ggstz von παῖδες, Cyr. 1, 2, 2; Folgde überall; ὑπεξαναστῆναι πρεσβυτέρῳ, Plut. Lyc. 20. (Die Formen πρέσβιστος u. πρεσβίστατος s. oben besonders.) – Auch im plur. οἱ πρέσβεις, dat. πρέσβεσιν, die Alten, gew. mit dem Nebenbegriffe die Geehrten, Angesehenen; Aesch. Pers. 826; bei Hes. Sc. 245 πρέσβηες (s. ob. πρεσβεύς). – In der Bdtg geehrt, ehrwürdig compar. u. superlat. auch in Prosa; vgl. nihil antiquius habere, τὰ τοῠ ϑεοῠ πρεσβύτερα ποιεῖσϑαι ἢ τὰ τῶν ἀνδρῶν, das die Gottheit Betreffende höher in Ehren halten, Her. 5, 63; πρεσβύτερον κακὸν κακοῠ, was größer, gewichtiger ist, Soph. O. R. 1364; πρεσβύτατον τοῦτο κρίνας, Thuc. 4, 61; ἐμοὶ οὐδέν ἐστι πρεσβύτερον τοῠ ὡς ὅτι βέλτιστον ἐμὲ γενέσϑαι, Plat. Conv. 218 d; χρεῶν πάντων πρεσβύτατα, Legg. IV, 717 d; u. adv., πρεσβυτέρως γυμναστικὴν μουσικῆς τετιμηκέναι, Rep. VIII, 548 c, die Gymnastik in höheren Ehren halten als die Musik. – 2) der Gesandte, weil man dazu die Aeltesten und Angesehensten wählte; im sing. nur bei Dichtern, wie Aesch. Suppl. 708, ἴσως γὰρ κήρυξ τις ἢ πρέσβυς μόλοι; vgl. ὁ πρέσβυς οὔτε τύπτεται οὔϑ' ὑβρίζεται, Schol. Il. 4, 394; gen. πρέσβεως, Ar. Ach. 93; in Prosa πρεσβευτής. – Im plur. οἱ πρέσβεις, τῶν πρέσβεων, auch in Prosa, Thuc. u. A., wie Plat. Rep. VIII, 560 d; Xen. u. sonst. – 3) In der spartanischen Verfassung hat auch der sing. ὁ πρέσβυς, der Aelteste, eine politische Bedeutung und findet sich auch der gen. πρέσβεως dazu, Inscr. 1463. 1375.
-
2 πρέσβυς
Grammatical information: m.Meaning: `the old, aged one' (poet. Pi., trag.), `president' (Sparta); pl. πρέσβεις most `ambassador, messenger' (Att., Dor. inscr.); besides πρεσβ-ῆες (Hes. Sc. 245), - εῦσιν (Lyc.), du. -ῆ (Att.); cf. below on πρεσβεύω.Compounds: As 1. member a.o. in πρεσβυ-γενής `first-born' (A 249 a.o.).Derivatives: 1. Comp. forms: πρεσβύ-τερος (with - τέριον `council of elders' [N.T.]), - τατος `old, venerable, the eldest, most venerable' (Il.); also πρέσβιστος `most venerable' (h. Hom., A., S. a.o.) after κράτιστος, κύδιστος, with the cross πρεσβίστ-ατος (Nic.). 2. Feminins: πρέσβα ( θεά) `the venerable', of Hera a.o. (ep. Il.), after πότνα ( θεά)?; πρέσβεα ( μήτηρ; poet. inscr. from Caria II-Ia), metr. cond.; πρέσβειρα ( θεῶν a.o.; h. Ven. etc.), after πίειρα, - άνειρα a.o.; πρεσβηΐς ( τιμή h. Hom.), after βασιληΐς a.o., cf. πρεσβῆες above. 3. πρεσβ-ήϊον n. `gift of honour' (Θ 289), - εῖον `privilege (of age)' (Att., hell.). 4. - εία f. `right, privilege (of age)' (A., Pl.), usu. `embassy' (Att.; to πρεσβεύω). 5. πρεσβύ̄της m. `the old, aged one', enlargement of πρέσβυς after πολίτης a.o. (not with Fraenkel Glotta 34, 301 ff. innovation to πρεσβῦτις; IA.) with f. - ῦτις, adj. - υτικός `senile' (Att. etc.). 6. πρεσβῠ́της, - ητος f., Dor. - τας. - τατος `(higher) age' (inscr. Messene Ia [completed] a.o.; after νεότης). 7. πρέσβις f. `age, rank', only in κατὰ πρέσβιν (h. Merc., Pl. a.o.); after κατὰ τάξιν a.o. 8. πρέσβος n. `(object of) veneration', after κῦδος, κράτος a.o. 9. πρεσβ-εύω `to be the eldest, to have precedence, to be ambassador', trans. `to attend, venerate like a πρέσβυς', midd. `to send ambassadors', also w. παρα-, συν-, ἀπο- a.o., with - ευτής m. `ambassador, messenger' (Att.; as singulative to πρέσβεις). - ευτικός, - εύτειρα, - ευτεύω, - ευμα, - ευσις; partly also πρεσβεία (s. ab. 4) and, as backformation, πρεσβεῦσιν dat. pl. (Lyc.; s. ab.; cf. Bosshardt 63). -- 10. Shortnames like Πρέσβων (to πρέσβειρα after πέπειρα: πέπων? Fraenkel KZ 43, 216 n.2). Πρέσβος a.o., s. Bechtel Hist. Personennamen 385. -- On the diff. writings and formations s. Lejeune Mém. de phil. myc. 239ff.Etymology: Beside the above forms stand in Doric, esp. in Crete, and in Northwestgr. several byforms with γ for β and changing initial syllable: πρεῖγυς, πρείγιστος with comp. πρείγων, πρειγ-εύω with - ευτάς, -ήϊα, - εία; also πρείγα f. `council of elders' (Locris); πρεσγευτάς, πρεγγ-; later πρήγιστος with (Cos) - ιστεύω; πρεσγέα = πρεσβεία (Argos), πρισγε(ι)ες (Boeot.); also σπέργυς πρέσβυς and πέργουν πρέσβεις H. Common basis prob. πρεσγ- (with voiced σ; cf. πρεζβευτάς Delphi); from there through phonetical, in detail uncertain developments the other forms, s. Schwyzer 276, Seiler Steigerungsformen 59, Thumb-Kieckers 158, Kapsomenos Glotta 40, 46ff., Masson Glotta 41, 65ff., Lejeune l.c. (with rejection of Mycenaean interpretations). -- From the interchange β: γ follows an orig. IE labiovelar gʷ; the preceding syllable, prob. to be taken as the 1. member of a compound, contains as is generally assumed a frozen adverb πρές `in front' (s. πρός). The final syllable resp. the final member is debated. By Bezzenberger BB 4, 345, Bloomfield AmJPh 29, 79 ff. compared with Skt. puro-gavá- `leader', of which the 2. member is derived both from gaúḥ = βοῦς (so prop. *"leading bull"), as, and on better grounds, from a word for `go' (in βαίνω, βῆναι resp. Skt. jávate `run') (so prop. *"who goes in fromt"). Thus a.o. Fraenkel Glotta 32, 17 u. 34, 301 ff., who wants to explain also Lith. žmogùs `man' in this way (prop. "going on earth"; s. also Wb. s.v. w. lit.); on the Skt. word esp Mayrhofer s. puráḥ. -- Very temptong is the connection with Arm. erēc̣, gen. eric̣u `elder, priest' (Meillet in Lejeune op. cit. 240 n. 9), of which the ē prob. continues a diphthong ei or oi (IE * preisgʷu-?) and usu. connected with Lat. prīscus. Cf. on μεσσηγύς: the second member continues a root * gʷeu-, a variant of * gʷem-.Page in Frisk: 2,592-593Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > πρέσβυς
-
3 πρεσβυς
I- εως adj. (только nom., voc. πρέσβυ, acc. πρέσβυν; pl. - только в знач. πρέσβυς 2 - πρέσβεις и эп. πρέσβηες; dual. πρέσβη или πρεσβῆ; compar. πρεσβύτερος, superl. πρεσβύτατος и πρέσβιστος)1) старый(ὅ π. Πόλυβος Soph.; ἄναξ Aesch.; οἱ παῖδες καὴ οἱ πρεσβύτεροι Xen.)
πρεσβύτατος γενεῇ Hom. — старший по рождению;ἐνιαυτῷ πρεσβύτερος Arph. — годом старше;ἐπὴ τὸ πρεσβύτερον ἰέναι Plat. — становиться старше, стареть2) почтенный, уважаемый(βουλαί Pind.)
3) значительный, важныйπρεσβύτερόν τι ποιεῖσθαι ἤ τι Her. — ставить что-л. выше чего-л.;
πρεσβύτατον κρίνειν τι Thuc. — считать что-л. самым главным;πρεσβύτερον κακοῦ κακόν τι Soph. какое-л. — неслыханное несчастьеII1) старейшина, вождь Aesch.2) посол Aesch., Thuc., Xen., Dem., Arph.3) птица королек Arst. -
4 πρέσβυς
1 oldἐν παισὶν νέος, ἐν δὲ βουλαῖς πρέσβυς P. 4.282
comp.,οἷον δ' ἐν Μαραθῶνι συλαθεὶς ἀγενείων μένεν ἀγῶνα πρεσβυτέρων ἀμφ ἀργυρίδεσσιν O. 9.90
βουλαὶ δὲ πρεσβύτεραι ἀκίνδυνον ἐμοὶ ἔπος παρέχοντι his policies, those of an older man P. 2.65 μὴ πρεσβυτέραν ἀριθμοῦ δίωκε, θυμέ, πρᾶξιν ? conduct older than your years fr. 127. 3. superl.εἶς μὲν Κάμιρον πρεσβύτατόν τε Ἰάλυσον ἔτεκεν Λίνδον τ O. 7.74
-
5 πρέσβυς
πρέσβυς, ὁ, (1) alt, der Alte; (von πρέπω, der sich durch seine Würde auszeichnet, in die Augen fallend, ehrwürdig, viel für sich hat); der Zaunkönig; πρεσβύτερος, der ältere, πρεσβύτατος, der älteste; πρεσβύτατος γενεῇ, der Älteste von Geburt; οἱ πρέσβεις die Alten, gew. mit dem Nebenbegriffe die Geehrten, Angesehenen; geehrt, ehrwürdig, vgl. nihil antiquius habere; τὰ τοῠ ϑεοῠ πρεσβύτερα ποιεῖσϑαι ἢ τὰ τῶν ἀνδρῶν, das die Gottheit Betreffende höher in Ehren halten; πρεσβύτερον κακὸν κακοῠ, was größer, gewichtiger ist; adv., πρεσβυτέρως γυμναστικὴν μουσικῆς τετιμηκέναι, die Gymnastik in höheren Ehren halten als die Musik; (2) der Gesandte, weil man dazu die Ältesten und Angesehensten wählte;; (3) In der spartanischen Verfassung hat auch der sing. ὁ πρέσβυς, der Älteste, eine politische Bedeutung -
6 πρέσβυς
πρέσβυςold man: masc nom sg -
7 πρέσβυς
A , Ar.Th. 146:— old man (poet. for prose πρεσβύτης), in this sense only used in nom., acc., and voc.,ὁ π. Πόλυβος S.OT 941
;Φοῖνιξ ὁ π. Id.Ph. 562
;δριμὺς π. Ar.Av. 255
(lyr.);πατέρά πρές βυν S.Ph. 665
; , 1121;ὦ πρέσβυ E.
l. c., Ar. l. c.;ὁ π.
the elder,A.
Ag. 184 (lyr.), 205 (lyr.), 530; cf. πρέσβα, πρέσβειρα, πρεσβηΐς, πρέσβις: pl. πρέσβεις, elders, three times in Trag., always voc. (v. infr. 111), A. Pers. 840, S.OT 1111, E.HF 247; for πρεσβῆ, πρεσβῆες, πρισγεῖες, v. πρεσβεύς: [comp] Comp. and [comp] Sup. are the only forms found in Hom., [comp] Comp. πρεσβύτερος, α, ον (lateπρεσβυτερωτέρα PLond.2.177.15
(i A. D.)), elder, Il.11.787, 15.204, Hdt.2.2, etc.; πλεῖν ἢ 'νιαυτῷ by more than a year, Ar.Ra.18; πρεσβυτέρα ἀριθμοῦ older than the fit number, Pi. Fr. 127; βουλαὶ πρεσβύτεραι thy counsels wise beyond thy years, Id.P.2.65;γνώμη π. τῆς ἡλικίας D.H.5.30
;οἱ σοφοὶ καὶ π. Arist.EE 1215a23
; of animals, Id.HA 546a7;ἵππος π. ἤδη ὤν
rather old,PCair.Zen.
225.8 (iii B. C.); alsoδένδρα π. Thphr.CP1.13.8
; ἐπὶ τὸ π. ἰέναι become older, Pl.Lg. 631e;ἵνα μὴ π. ὢν ῥέμβωμαι
in my old age, PCair. Zen.447.9
(iii B. C.): [comp] Sup. πρεσβύτατος, η, ον, eldest, Il.4.59, 11.740, Hes.Th. 234, etc.;π. γενεῇ Il.6.24
; as a term of respect,ἐγὼ παλαιότατός εἰμι σὺ δὲ π. Plu.Nic.15
; of animals, Arist.HA 546a4, al.: for the poet. forms πρέσβιστος, πρεσβίστατος, v. πρέσβιστος, and cf. πρεῖγυς.2 [comp] Comp. and [comp] Sup., of things, more or most important, taking precedence, esp. πρεσβύτερόν τι (or οὐδὲν) ἔχειν deem higher, more important, ; (lyr.);ἐμοὶ οὐδέν ἐστι πρεσβύτερον τοῦ.. Pl.Smp. 218d
;πρεσβύτατον κρἰναί τι Th. 4.61
; merely of magnitude, πρεσβύτερον κακοῦ κακόν one evil greater thananother, S.OT 1365 (lyr.);χρεῶν πάντων πρεσβύτατα Pl.Lg. 717b
. Adv., , cf. Jul. Or.4.132c.II = πρεσβευτής, ambassador, in nom. sg. only cj. in A. Supp. 727 (v. πρέσβη) and in Prov. ap. Sch.Il.4.394 (v. πρέσβις (A)); gen.πρέσβεως Ar.Ach.93
(at end of line);πρέσβεος Choerob. in Theod. 1.233
: dual πρέσβει (written πρεσβε) IG12(1).977.45,57 (Carpathos, iv B. C.): pl. πρέσβεις, [dialect] Dor. un[var] contr. πρέσβεες ib.14.952.11 (Acragas, iii B. C.) (at first more freq. than πρεσβευταί (q. v.)), Ar.Ach.61, IG12.52.1, 22.1.20, al., D.19.183; acc.πρέσβεις IG12.46.24
, Foed. ap. Th.4.118, X.HG4.8.13; gen. πρέσβεων, dat. πρέσβεσι, Ar.Ach.76,62, IG22.1.7.III at Sparta a political title, president, τῶν ἐφόρων ib.5(1).51.6, 552.11; νομοφυλάκων ib.555b19; βιδέων ib.556.6; συναρχίας ib.504.16; τῆς φυλῆς ib.564.3; [ σφαιρέων] ib.675.5; gen. sg. πρέσβεως ib. 504.16, al.2 [comp] Comp. πρεσβύτερος, elder, alderman, (ii A. D., pl.), cf. POxy.2121.4 (iii A. D.), etc.;ἐκρίθημεν ἐπί τε Νουμηνίου καὶ ἐπὶ τῶν π. PCair.Zen.520.4
(iii B. C.), cf. UPZ124.22, 36 (ii B. C.); τοῖς ἱερεῦσι καὶ ( both)τοῖς π. καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσι OGI194.3
(Egypt, i B. C.); οἱ π. τῶν ὀλυροκόπων ib.729 (Alexandria, iii B. C.);π. τῶν γεωργῶν PTeb.13.5
(ii B. C.);π. γέρδιοι IGRom.1.1122
(Theadelphia, ii A. D.); τέκτονες π. ib.1155 (Ptolemaïs Hermiu, i A. D.): elder of the Jewish Sanhedrin, Ev.Matt.16.21, etc.; later, elder of the Christian Church, presbyter, Act.Ap.11.30, 20.17, 1 Ep.Ti.5.19, POxy.1162.1 (iv A. D.), etc.; of the Apostles, 2 Ep.Jo.1.1, 3 Ep.Jo.1.1.IV wren, Arist.HA 609a17, 615a19, Hsch.; cf. σπέργυς. (-βυ-, Cret. - γυ- (in πρεῖγυς), cogn. with Skt. -gu in vanar-gú- 'one who lives or moves in the forest', Lith. žmogùs 'man' (lit. 'one who moves on the ground'); πρες- cogn. with Lat.prae, pris-tinus; the oldest sense of π. is 'going in front, taking precedence'.)Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πρέσβυς
-
8 πρέσβυς
πρέσβυς, in Hom. only fem. πρέσβα, comp. πρεσβύτερος, sup. πρεσβύτατος: aged, venerable, honored, comp. older, sup. oldest; Ἥρη πρέσβα θεά, not with reference to age (although of course it never made any difference how old a goddess was), Il. 5.721; cf. Od. 4.59.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > πρέσβυς
-
9 πρέσβυς
(-εως) ο см. πρεσβευτής -
10 πρέσβυς
-εως ὁ N 3 3-0-7-1-4=15 Nm 21,21; 22,5; Dt 2,26; Is 13,8; 21,2ambassador Nm 21,21; old man 4 Mc 7,10*Is 13,8 οἱ πρέσβεις the messengers-⋄צירII for MT צירים ⋄צירIII convulsions, pangs, cpr. Is 21,2, 63,9 Cf. DORIVAL 1994 57.102.407; →NIDNTT; PREISIGKE; TWNT -
11 πρέσβυς
амбаcадоротГрчко-македонскиот речник (Έλληνες-Μακεδονική λεξικό) > πρέσβυς
-
12 σύμ-πρεσβυς
σύμ-πρεσβυς, εως, ὁ, = συμπρεσβευτής; im plur., Thuc. 1, 90. 91; Xen. An. 5, 5, 24; Dem. 19, 188 u. A.
-
13 ἰσό-πρεσβυς
ἰσό-πρεσβυς, νεαρὸς μυελός, Aesch. Ag. 78, dem Alten, einem Greise gleich.
-
14 πρεσβυτάτω
πρέσβυςold man: masc /neut nom /voc /acc dualπρέσβυςold man: masc /neut gen sg (doric aeolic)——————πρέσβυςold man: masc /neut dat sg -
15 πρεσβυτέρω
πρέσβυςold man: masc /neut nom /voc /acc dualπρέσβυςold man: masc /neut gen sg (doric aeolic)——————πρέσβυςold man: masc /neut dat sg -
16 πρεσβυτάτη
πρέσβυςold man: fem nom /voc sg (attic epic ionic)——————πρέσβυςold man: fem dat sg (attic epic ionic) -
17 πρεσβυτάτων
πρέσβυςold man: fem gen plπρέσβυςold man: masc /neut gen pl -
18 πρεσβυτέρων
πρέσβυςold man: fem gen plπρέσβυςold man: masc /neut gen pl -
19 πρεσβυτέρη
πρέσβυςold man: fem nom /voc sg (epic ionic)——————πρέσβυςold man: fem dat sg (epic ionic) -
20 πρεσβυτέρως
πρέσβυςold man: adverbialπρέσβυςold man: masc acc pl (doric)
См. также в других словарях:
πρέσβυς — old man masc nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρέσβυς — εως, ο, ΝΜΑ, πρέσβης Ν, τ. γεν. εος και κρητ. δωρ. τ. πρέσγυς και κρητ. τ. πρεῑγυς, Α 1. πρεσβευτής 2. (στην αρχαιότητα) έκτακτος απεσταλμένος μιας ελληνικής πόλης προς άλλη, ο οποίος, ως αντιπρόσωπος τών αρχόντων τής πατρίδας του και τών… … Dictionary of Greek
Πρέσβυς οὐ τύπτεται, οὐδε ὑβρίζεται. — См. Посла ни секут, ни рубят, только милуют … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
πρεσβυτάτω — πρέσβυς old man masc/neut nom/voc/acc dual πρέσβυς old man masc/neut gen sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβυτάτων — πρέσβυς old man fem gen pl πρέσβυς old man masc/neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβυτέρω — πρέσβυς old man masc/neut nom/voc/acc dual πρέσβυς old man masc/neut gen sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβυτέρων — πρέσβυς old man fem gen pl πρέσβυς old man masc/neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβυτέρως — πρέσβυς old man adverbial πρέσβυς old man masc acc pl (doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβύτατον — πρέσβυς old man masc acc sg πρέσβυς old man neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβύτερον — πρέσβυς old man masc acc sg πρέσβυς old man neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρεσβυτάταις — πρέσβυς old man fem dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
