-
1 κατ-ῶρυξ
κατ-ῶρυξ, υχος, eingegraben, in die Erde eingesenkt; ῥυτοῖσιν λάεσσι κατωρυχέεσσιν ἀραρυῖα Od. 6, 267. 9, 185, wie von κατωρυχής, das sich sonst nicht findet; nach Eust. ὧν μέρος τι κατορώρυκται; nach Poll. 7, 123 οἱ τοῖς ϑεμελίοις ἐντιϑέμενοι; – κατώρυχες ἔναιον, in Höhlen oder Gruben unter der Erde, Aesch. Prom. 450; ἐκ κατώρυχος στέγης Soph. Ant. 1087; κατώρυχα οἰκήματα D. C. 56, 11; κατώρυχα δινεύονται Arat. 510. – Als subst. ἡ κατῶρυξ, die Grube, Höhle; κρύψω πετρώδει ζῶσαν ἐν κατώρυχι Soph. Ant. 770; χρυσοῦ παλαιαὶ κατώρυχες Eur. Hec. 1002. – Auch der Senker, das Senkreis, Theophr., Strab. XV, 694.
-
2 δι-ῶρυξ
-
3 ἀπ-ῶρυξ
-
4 διώρυγα
[-ωρυξ (-υγος)ί η1) канал; 2) ров -
5 ὀρύσσω
Grammatical information: v.Meaning: `to dig (up, in, out), to scrape, to bury'.Other forms: att. - ττω, late - χω (Arat.), ipv. - γε (Seriphos), aor. ὀρύξαι, fut. ὀρύξω (Hom.), pass. aor. ὀρυχθῆναι, fut. ὀρυχθήσομαι, perf. ὀρώρυγμαι (IA.; w. prefix κατ-ώρυγμαι). Act. ὀρώρυχα (Att.), Aor. 2. ὀρυγεῖν, pass. ὀρυγῆναι (late).Derivatives: 1. backformation ὄρυξ, - υγος m. `pickaxe' (AP), usu. name of an Egyptian and Libyan (also Indian) gazelle or antelope (Arist., LXX), seemingly after the pointed horns, but rather folketym. transformed LW [loanword]; also name of a great fish (Str.; s. Thompson Fishes s.v.). Of the prefixcompp. κατ-ῶρυξ (ω comp. length.), - υχος `buried, dug in, underground', as subst. f. `grave' (trag.); dat. pl. κατω-ρυχέεσσι ( λάεσσι, λίθοισι ζ 267, ι 185), rather metr. enlarged than from κατωρυχής; δι-ῶρυξ, - υχος, late mostly - υγος f. `ditch, channel, mine' (Ion., Th., Tab. Heracl., pap.). 2. ( δι-, ὑπ-)όρυγμα n. `hole, grave' (IA.); 3. ὀρυγμός m. `id.' (Priene). 4. ( δι-)ορυχή f. (- ωρ-) `the digging' (D., Delos), also - γή (LXX). 5. ( κατ-, ἐπ-, ὑπ-)όρυξις f. `id.' (Arist.). 6. ὀρυκτή f. = ὄρυγμα (Ph.). 7. ὀρυκ-τήρ m. `miner' (Zeno Stoic.), - της m. `digger, tool for digging' (Aesop., Str.); ( δι-) ορυκτρίς f. adjunct of χελώνη `mine protection roof' (Poliorc.). 8. ὀρυγεύς fossorium (Gloss.).Etymology: The general basis of all verbal forms and derived nouns is a stem ὀρυχ-; the media in ὀρυγ- is secondary (cf. Schwyzer 715 a. 760); secondary is also the present ὀρύχω (Schw. 684 f.). -- Without exact agreement outside Greek. As ὀ- can be `prothetic', we can explain the primary yot-present ὀρύσσω from *ὀρυχ-ι̯ω \< * h₃rugh- and compare the nasalinfixed secondary formation Lat. runcō, - āre `weed out, root up', to which a.o. runcō, - ōnis m. `weeding hook', as well as Latv. rūkēt `dig, scrape'; also the primary Skt. luñcati `pluck off' (with l from IE r) can belong here. To be considered further several isolated verbal nouns, esp. from Celtic, e.g. Ir. rucht (\< * ruk-tu-) `swine', pop. *"grubber"; from Alban. rrah `excavation, reclaimed land' IE * rouk-so- (Restelli Ist. Lomb. 91, 475). The aspiration, seen only in Greek, can be expressive or analogical. -- (If one separates the velar as a formative element, we can compare οὑροί m. pl. `trench' (s.v.), ὅρος `boundary' ('-furrow'?), the instrument name ὀρυα, poss. also ὀρύα f. `intestine', prop. *"hole"?). Further forms w. rich lit. in WP. 2, 351 ff., Pok. 868ff.Page in Frisk: 2,430-431Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ὀρύσσω
-
6 κατωρυξ
I1) врытый (в землю), вкопанный(λᾶας, λίθος Hom.)
2) вырытый в земле, подземный(στέγη Soph.)
κατώρυχες ἔναιον Aesch. — (первобытные люди) жили в подземельяхII- ῠχος ἥ1) подземелье, пещера(ζῆν ἐν κατώρυχι Soph.)
2) подземный тайник или зарытый в землю клад -
7 κοχλιῶρυξ
Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κοχλιῶρυξ
-
8 κατῶρυξ
κατ - ῶρυξ, υχος ( ὀρύσσω): dug in, buried or firmly set in the earth. (Od.)A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > κατῶρυξ
-
9 ἀπῶρυξ
ἀπ-ῶρυξ, abgegrabener Kanal; Absenker (vom Weinstock) -
10 διῶρυξ
δι-ῶρυξ, υγος, ἡ, der Graben, Kanal, Mine -
11 κατῶρυξ
κατ-ῶρυξ, υχος, eingegraben, in die Erde eingesenkt; κατώρυχες ἔναιον, in Höhlen oder Gruben unter der Erde. Als subst. ἡ κατῶρυξ, die Grube, Höhle. Auch der Senker, das Senkreis
См. также в других словарях:
ορύσσω — και ορύττω (ΑΜ ὀρύσσω, Α και δ. γρφ. ὀρύχω, αττ. τ. ὀρύττω) σκάβω, ανοίγω κοίλωμα στη γη με εκσκαφή, ανασκάπτω, κατασκευάζω όρυγμα («ἔκτοσθεν δὲ βαθεῑαν ὀρύζομεν ἐγγύθι τάφρον», Ομ. Ιλ.) αρχ. 1. (για τους ασπάλακες, τους τυφλοπόντικες) σκάβω… … Dictionary of Greek
κοχλιώρυξ — κοχλιῶρυξ, υχος, ὁ (Α) το κοχλιάριο. [ΕΤΥΜΟΛ. < κοχλίας «σαλιγκάρι» + ῶρυξ (< ορύσσω «σκάβω»), πρβλ. αξιν ώρυξ, δι ώρυξ. Πρόκειται για ειδικό κουτάλι με το οποίο άδειαζαν τα μαγειρεμένα σαλιγκάρια (πρβλ. και κοχλιάριο). Το ω λόγω «εκτάσεως… … Dictionary of Greek
