Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ēnucleō

  • 1 enucleo

    ēnuclĕo, āre, āvi, ātum [ex + nucleus] - tr. - [st2]1 [-] enlever le noyau. [st2]2 [-] rendre clair, éclaircir. [st2]3 [-] expliquer, développer, examiner à fond, éplucher.
    * * *
    ēnuclĕo, āre, āvi, ātum [ex + nucleus] - tr. - [st2]1 [-] enlever le noyau. [st2]2 [-] rendre clair, éclaircir. [st2]3 [-] expliquer, développer, examiner à fond, éplucher.
    * * *
        Enucleo, enucleas, enucleare. Oster le cerneau et ce qui est bon d'une noix et semblables, hors du test et de sa coquille.
    \
        Enucleare, per translationem. Cic. Descouvrir et mettre une chose en evidence, Declarer, Exposer.

    Dictionarium latinogallicum > enucleo

  • 2 enucleo

    ēnucleo, āvī, ātum, āre (ex u. nucleus), auskernen, entkernen, I) eig.: pusilla praecoquia purgas, enucleas, Apic. 4, 184: uva passa enucleata, Apic. 10, 451: pruna Damascena enucleata, Apic. 4, 450. 452 u. 458: oliva enucleata, Plin. Val. 2, 25: enucleatae bacae iuniperi, Marc. Emp. 20. – II) übtr.: neque acu quaedam enucleata argumenta conquiram, ausgetüftelte, Cic. Scaur. 20: eblandita illa, non enucleata esse suffragia, nicht mit vorsichtiger Wahl abgegeben, Cic. Planc. 10: haec nunc enucleare non ita necesse est, bis ins einzelne zu verfolgen, erschöpfend zu lösen, Cic. Tusc. 5, 23: u. so ista omnia et enucleare et extundere, bis in die kleinsten Einzelheiten erschöpfend lösen, Gell. 19, 8, 14. – Partiz. subst., ex diversis auctoribus enucleata (die Quintessenz, die reinen Ergebnisse) collegi, Veget. mul. 4. prol. § 2.

    lateinisch-deutsches > enucleo

  • 3 enucleo

    ēnucleo, āvī, ātum, āre (ex u. nucleus), auskernen, entkernen, I) eig.: pusilla praecoquia purgas, enucleas, Apic. 4, 184: uva passa enucleata, Apic. 10, 451: pruna Damascena enucleata, Apic. 4, 450. 452 u. 458: oliva enucleata, Plin. Val. 2, 25: enucleatae bacae iuniperi, Marc. Emp. 20. – II) übtr.: neque acu quaedam enucleata argumenta conquiram, ausgetüftelte, Cic. Scaur. 20: eblandita illa, non enucleata esse suffragia, nicht mit vorsichtiger Wahl abgegeben, Cic. Planc. 10: haec nunc enucleare non ita necesse est, bis ins einzelne zu verfolgen, erschöpfend zu lösen, Cic. Tusc. 5, 23: u. so ista omnia et enucleare et extundere, bis in die kleinsten Einzelheiten erschöpfend lösen, Gell. 19, 8, 14. – Partiz. subst., ex diversis auctoribus enucleata (die Quintessenz, die reinen Ergebnisse) collegi, Veget. mul. 4. prol. § 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > enucleo

  • 4 ēnucleō

        ēnucleō —, —, āre    [ex + nucleus]. — Fig., to lay open, explain in detail: haec nunc: argumenta.
    * * *
    enucleare, enucleavi, enucleatus V TRANS
    take out the kernel/nut, shell; explain in detail

    Latin-English dictionary > ēnucleō

  • 5 enucleo

    ē-nucleo, āvī, ātum, āre [ e + nucleus ]
    1) удалять косточку, вынимать ядро (e. bacas Scr)
    2) рассматривать, объяснять ( aliquid C); обстоятельно разбирать (haec nunc e. non ita necesse est C)

    Латинско-русский словарь > enucleo

  • 6 enucleo

    ē-nūclĕo, āvi, ātum, 1, v. a., to take out the kernels, to clear from the husk.
    I.
    Lit.: bacas, Scribon. Comp. 233; Marc. Emp. 20; Apic. 4, 5:

    uva passa enucleata,

    id. 10, 1.—
    II.
    Trop., to lay open, make clear, explain (cf.:

    enodo, extrico, expedio, etc.): haec nunc enucleare non ita necesse est,

    Cic. Tusc. 5, 8, 23; id. Part. 17; Gell. 19, 8, 14; Cod. Just. 1, 17 in lemm. —Hence, ēnūclĕātus, a, um, P. a.
    A.
    Clear, pure, unadulterated:

    suffragia (opp. eblandita),

    i. e. given from pure conviction, free from impure motives, Cic. Planc. 4, 10:

    reprehensiones voluntatum,

    pure, simple, Gell. 7, 3, 47 (cf. shortly afterwards, voluntates nudas).— Plur. as subst. ēnūclĕā-ta, ōrum, n., the essence, the condensed meaning:

    ex diversis auctoribus enucleata collegi,

    Veg. 4 praef. 2.—
    B.
    Of speech, plain, unadorned:

    genus dicendi,

    Cic. de Or. 3, 9, 22; id. Or. 26 fin.—Adv.: ēnū-clĕāte (acc. to B.), plainly, without ornament of speech, Cic. Q. Fr. 3, 3; id. Or. 9, 28; id. Brut. 30, 115; 9, 35; id. Fin. 4, 3, 6; 5, 29, 88; id. Tusc. 4, 14, 33.— Comp., Cassiod. Inst. Div. Litt. 15; August. Civ. D. 15, 1.— Sup., Aug. Enchir. 83.

    Lewis & Short latin dictionary > enucleo

  • 7 enucleatus

    ēnuclĕātus, a, um part. passé de enucleo. [st2]1 [-] dont on a ôté le noyau. [st2]2 [-] au fig. éclairci, clair, pur, net, facile, coulant; évident.
    * * *
    ēnuclĕātus, a, um part. passé de enucleo. [st2]1 [-] dont on a ôté le noyau. [st2]2 [-] au fig. éclairci, clair, pur, net, facile, coulant; évident.
    * * *
        Enucleatus, pe. pro. Participium: vt Enucleata suffragia. Cic. Faicts ou donnez apertement ainsi que veritablement on sent en sa conscience, sans y user de faveur.

    Dictionarium latinogallicum > enucleatus

  • 8 enucleatus

    1. ēnucleātus, a, um
    part. pf. к enucleo
    2. adj.
    ясный, простой ( genus dicendi C)

    Латинско-русский словарь > enucleatus

  • 9 enucleatus

    ēnucleātus, a, um, PAdi. (v. enucleo), deutlich u. schlicht, in schlichter Form, bündig, tenues istae et enucleatae voluntatum in rebus illicitis reprehensiones, Gell. 6 (7), 3, 47: genus dicendi (Ggstz. ornatum), Cic. de or. 3, 32: est enim plenius quam hoc enucleatum (genus), Cic. or. 91.

    lateinisch-deutsches > enucleatus

  • 10 enucleatus

    ēnucleātus, a, um, PAdi. (v. enucleo), deutlich u. schlicht, in schlichter Form, bündig, tenues istae et enucleatae voluntatum in rebus illicitis reprehensiones, Gell. 6 (7), 3, 47: genus dicendi (Ggstz. ornatum), Cic. de or. 3, 32: est enim plenius quam hoc enucleatum (genus), Cic. or. 91.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > enucleatus

  • 11 ēnucleātus

        ēnucleātus adj.    [P. of enucleo], pure, clean: suffragia, free from undue influence: genus dicendi, unadorned.
    * * *
    enucleata, enucleatum ADJ
    straightforward, simple, clear, plain

    Latin-English dictionary > ēnucleātus

  • 12 enodo

    ē-nōdo, āvi, ātum, 1, v. a., to free from knots.
    I.
    Lit.:

    vitem,

    Cato, R. R. 33, 1; 44; Col. 5, 6, 14.—
    B.
    Transf.:

    arcum,

    i. e. to deprive of the string, to unstring, App. M. 5, p. 172.—
    II.
    Trop., of speech, to free from obscurity, i. e. to make plain, to explain, elucidate, unfold, declare (mostly ante-class.; syn.: expedio, extrico, enucleo, expono, interpretor, explano, explico): quod quaero abs te enoda, et qui sis explica, Att. ap. Non. 15, 7; cf. Enn. Pac., Turp., and Varr. ib. 11 sq.:

    nomina,

    Cic. N. D. 3, 24, 62:

    praecepta,

    id. Inv. 2, 2, 6; id. Leg. 1, 9, 26; Auct. Her. 2, 10 fin.:

    plerosque juris laqueos,

    Gell. 13, 10, 1.— Hence, ēnōdātē, adv. (acc. to II.), clearly, plainly:

    narrare,

    Cic. Inv. 1, 21 fin.— Comp.:

    explicare,

    id. Fin. 5, 9 fin.—Sup.:

    expedire,

    Aug. Conf. 5, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > enodo

  • 13 enucleate

    ēnūclĕāte, adv., plainly, without ornament, v. enucleo, P. a. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > enucleate

  • 14 enucleatus

    ēnūclĕātus, a, um, Part. and P. a., from enucleo.

    Lewis & Short latin dictionary > enucleatus

  • 15 expedio

    ex-pĕdĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 (archaic fut. expedibo, Enn., Pac., Att., and Pompon. ap. Non. 505, 15 sq.; 477, 2; Plaut. Truc. 1, 2, 36), v. a. [pes], orig., to free the feet, i. e. from a snare; hence, in gen., to extricate, disengage, let loose, set free, liberate any thing entangled, involved (class.; esp. freq. in the trop. signif.; syn.: extrico, enodo, enucleo, explico, expono, interpretor, etc.).
    I.
    Lit.:

    videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 102; cf. id. ib. 43, §

    106: mortis laqueis caput,

    Hor. C. 3, 24, 8; cf.

    also: vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    id. ib. 1, 27, 24:

    flammam inter et hostes Expedior,

    make my way through, Verg. A. 2, 633:

    errantem nemori,

    Ov. F. 4, 669 et saep.—With inanim. and abstr. objects:

    aditus expediunt,

    open a passage, Caes. B. G. 7, 86 fin.:

    sibi locum,

    id. B. C. 2, 9, 6:

    iter fugae per invias rupes,

    Liv. 38, 2, 14:

    agrum saxosum lectione lapidum,

    Col. 2, 2, 12: capillus pectine quotidie expediendus est, disentangled, Fronto de Eloqu. init.
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare any thing folded up, put away, etc.: funes expediunt, Sisenn. ap. Non. 297, 1:

    vela,

    Ov. H. 17, 200:

    hominem nudari et virgas expediri jubet,

    Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    cererem canistris,

    Verg. A. 1, 702:

    convivia mediis tectis (famulae),

    Val. Fl. 2, 341; cf.:

    cibaria pastoribus,

    to provide, Varr. R. R. 2, 10, 6:

    merces suas (institor),

    Ov. A. A. 1, 422: pecuniam, to procure, Cic. Fragm. ap. Non. 298, 22; Suet. Caes. 4:

    arma,

    to hold in readiness, Caes. B. G. 7, 18 fin.; Tac. A. 2, 79; Verg. A. 4, 592:

    tela equosque,

    Liv. 38, 25, 14:

    ferrum,

    id. 24, 26, 10:

    naves,

    Caes. B. C. 2, 4 fin.:

    vineas in occulto,

    id. B. G 7, 27, 2:

    copias,

    Tac. A. 13, 7:

    se celeriter (Galli equites),

    Caes. B. C. 1, 51, 4:

    se,

    Plaut. Am. 1, 1, 52; Liv. 38, 21, 2; cf.

    mid.: exercitum expediri ad bellum jubet,

    Tac. H. 2, 99. —
    2.
    to send away, despatch ( poet.):

    me ex suis locis pulcre ornatum expedivit,

    Plaut. Rud. 4, 2, 3: saepe disco, Saepe trans finem jaculo nobilis expedito, despatched, i. e. hurled, Hor. C. 1, 8, 12.—
    3.
    Absol., for expedire se, to arm one's self for battle (only in Tac.), Tac. H. 1, 10:

    multos secum expedire jubet,

    id. ib. 1, 88; 2, 99.
    II.
    Trop., to bring out, extricate, release, free from any evil, obstacle, etc.:

    impeditum animum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitiā suā impeditus sit, quoquo modo possit, se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    haererem, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    ex servitute filium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 94; cf.:

    se ex turba,

    Ter. Ad. 4, 4, 5:

    se ab omni occupatione,

    Cic. Att. 3, 20, 2:

    aliquem omni molestiā,

    id. ib. 2, 25, 2; so,

    se aerumnis,

    Ter. Hec. 3, 1, 8:

    se crimine,

    id. ib. 5, 1, 28:

    se cura,

    id. Phorm. 5, 4, 4:

    civitatem malis obsidionalibus,

    Amm. 16, 4, 3: amor Lycisci me tenet, Unde expedire non queant amicorum consilia, Hor. Epod. 11, 25: curae sagaces Expediunt (Claudiae manus) per acuta belli, bring or help through, id. C. 4, 4, 76; cf.:

    per quot discrimina rerum Expedior?

    escape, Val. Fl. 1, 217:

    me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt,

    Cic. Fam. 14, 19:

    si vita nostra in aliquas insidias incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis,

    of obtaining safety, id. Mil. 4, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    To put in order, arrange, set right:

    cum Antonio loquare velim, et rem, ut poteris, expedias,

    Cic. Att. 11, 18, 2:

    expedire et conficere res,

    id. Brut. 42, 154:

    rem frumentariam,

    Caes. B. G. 7, 36, 1; id. B. C. 1, 54 fin.:

    negotia (with explicare),

    Cic. Fam. 13, 26, 2; cf. id. ib. 1, 3, 1:

    nomina mea, per deos, expedi, exsolve,

    settle, pay, id. Att. 16, 6, 3:

    nomen,

    id. ib. 13, 29, 3:

    Faberianum,

    id. ib. 12, 29, 2; cf. in a pun respecting a scholar unable to pay his debts: omnes solvere posse quaestiones, Unum difficile expedire nomen, Bibacul. ap. Suet. Gram. 11:

    quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio,

    settle, arrange, Cic. Fam. 3, 12, 2; cf.:

    expediri quae restant vix poterunt. si hoc relinqueris,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    consilia sua,

    Tac. H. 3, 73:

    docte hanc fallaciam,

    put into operation, Plaut. Capt. prol. 40.—
    2.
    Of speech, to disclose, unfold, explain, relate, narrate (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    not in Cic., Cæs., or Quint.): qui tu misera's? mi expedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 50 (639 Ritschl): id ego aequum ac jus fecisse expedibo atque eloquar, will show, Enn. ap. Non. 505, 19;

    Pac., Att.,

    Pompon. ib. 15 sq.:

    agedum, hoc mihi expedi,

    Ter. Eun. 4, 4, 27:

    altius omnem Expediam prima repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286:

    pauca tibi e multis... expediam dictis,

    id. A. 3, 379:

    priusquam hujuscemodi rei initium expedio,

    Sall. J. 5, 2:

    nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit, expediam,

    Tac. A. 4, 1:

    me non tantum praevisa, sed subita expedire docuisti,

    id. ib. 14, 55:

    ea de caede quam verissime expediam,

    id. H. 4, 48:

    promptius expediam quot, etc.,

    i. e. it will take me a shorter time to recount, Juv. 10, 220.—
    3.
    Reflex. of events, to develop, run their course, proceed:

    amoris arteis eloquar quem ad modum se expediant,

    Plaut. Trin. 2, 1, 10; cf.:

    ut res vostrorum omnium bene expedire voltis,

    to make favorable progress, id. Am. prol. 5 (Lorenz ad Plaut. Trin. 2, 36; but Ussing reads me expedire, benefit me).—
    4.
    Absol., res expedit, or impers., expedit (alicui—lit., it helps out, furthers, promotes; hence), it is serviceable, profitable, advantageous, useful, expedient (class.):

    nequiter paene expedivit prima parasitatio,

    Plaut. Am. 1, 3, 23:

    non igitur faciat, dixerit quis, quod utile sit, quod expediat? Immo intelligat, nihil nec expedire nec utile esse, quod sit injustum,

    Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:

    quid intersit sua, quid expediat,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    ex utilitatis varietatibus, cum aliis aliud expediat, nasci discordias,

    id. Rep. 1, 32; cf.:

    ut non idem expediret, incidere saepe,

    id. Lael. 10, 33:

    quidquam Caesari ad diuturnitatem victoriae et dominationis,

    id. Att. 7, 22, 1:

    non idem ipsis expedire et multitudini,

    Nep. Milt. 3, 5 al. —With an inf. clause as subject:

    expedit bonas esse vobis,

    Ter. Heaut. 2, 4, 8; cf.:

    omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam,

    Cic. Phil. 13, 8, 16:

    cui (reo) damnari expediret,

    id. Verr. 2, 1, 3 fin.:

    cum eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expediret,

    id. Caecin. 6, 16:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; Hor. C. 2, 8, 9 et saep.—With subj. clause as subject after ut or ne (post-class.):

    expedire omnibus dicunt, ut singulae civitates suas leges habeant,

    Just. 34, 1, 7 Benecke ad loc.:

    expedit rei publicae, ne sua re quis male utatur,

    Just. Inst. 1, 8, 2:

    neque expedire ut ambitione aliena trahatur,

    Tac. A. 3, 69.— Absol.:

    tu si ita expedit, velim quamprimum conscendas,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    sic magis expedit,

    Quint. 4, 2, 67:

    ut expediat causae,

    id. 7, 3, 18.—Hence, ex-pĕdītus, a, um, P. a., unimpeded, unincumbered, disengaged, free, easy, ready, at hand.
    A.
    Of persons:

    cum ceteris quae habebat vadimonia differt, ut expeditus in Galliam proficisci posset,

    Cic. Quint. 6, 23: incrmos armati, impeditos expediti interficiunt, i. e. without baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    eo circiter hominum numero XVI. milia expedita cum omni equitatu Ariovistus misit,

    Caes. B. G. 1, 49, 3:

    legiones expeditae,

    id. B. C. 1, 42, 1;

    so of soldiers without baggage,

    id. ib. 2, 19, 2; 6, 25, 1; 1, 27 fin. et saep.—As subst.: expĕdī-tus, i, m., a soldier lightly burdened, a swiftly marching soldier:

    latitudo (silvae) novem dierum iter expedito patet,

    Caes. B. G. 6, 25, 1:

    obviam fit ei Clodius expeditus in equo,

    Cic. Mil. 10, 28; cf.

    Sagana,

    tucked up, Hor. Epod. 5, 25:

    expedito nobis homine et parato opus est,

    ready, at hand, prompt, Cic. Phil. 11, 10, 26; cf.:

    expeditus ad caedem,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    ad pronuntiandum,

    id. de Or. 2, 30, 131; cf.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    id. Brut. 48 fin.
    B.
    Of inanim. or abstr. things, convenient, at hand:

    iis expedito loco actuaria navigia relinquit,

    commodious, Caes. B. C. 1, 27; cf.:

    via expeditior ad honores,

    Cic. Fl. 41, 104:

    reditum in caelum patere optimo et justissimo cuique expeditissimum,

    id. Lael. 4, 13:

    pecunia expeditissima quae erat, tibi decreta est,

    the readiest, the nearest at hand, id. Fam. 11, 24, 2; cf.

    rationes,

    id. ib. 10, 25, 2:

    cena (with parca),

    Plin. Ep. 3, 12, 1:

    expeditissimum unguentorum,

    Plin. 13, 1, 2, § 8:

    probabili expedito, soluto, libero, nullā re implicato,

    Cic. Ac. 2, 33, 105:

    expedita erat et perfacile currens oratio,

    id. Brut. 63, 227; cf.:

    expedita ac profluens dicendi celeritas,

    id. ib. 61, 220:

    inops ad ornandum, sed ad inveniendum expedita Hermagorae disciplina,

    id. ib. 76, 263:

    prope jam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt,

    achieved, Caes. B. C. 3, 70 fin.
    b.
    In the neutr. absol.: in expedito esse, habere, etc., to be or have in readiness or at hand:

    quaedam sunt quidem in animo, sed parum prompta: quae incipiunt in expedito esse, quum dicta sunt,

    Sen. Ep. 94 med.; cf.:

    promptum hoc et in expedito positum,

    Quint. 10, 7, 24:

    in expedito haberent integras copias ad opem ferendam,

    ready for action, Liv. 36, 16, 10.—Hence, adv.: ex-pĕdīte, without impediment, without difficulty, readily, promptly, quickly:

    in iis rebus celeriter expediteque percipiendis, quae, etc.,

    Cic. Fin. 5, 12 fin.:

    expedite explicans quod proposuerat,

    id. Brut. 67, 237:

    fabulatu's,

    Plaut. Men. 1, 2, 63:

    loqui,

    Suet. Aug. 89.— Comp.:

    non implicite et abscondite, sed patentius et expeditius,

    Cic. Inv 2, 23, 69:

    navigare,

    id. Att. 6, 8, 4:

    fit putatio,

    Col. Arb. 11, 1.— Sup.:

    ex quo te, quocumque opus erit, facillime et expeditissime conferas,

    Cic. Fam. 6, 20, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > expedio

  • 16 explico

    ex-plĭco, āvi and ŭi (the latter first in Verg. G. 2, 280; afterwards freq.; Hor. C. 3, 29, 16; 4, 9, 44; id. S. 2, 2, 125; Liv. 7, 23, 6 et saep.; cf. Gell. 1, 7, 20), ātum or ĭtum (Cic. uses mostly atum, Caes. atum and itum; cf.

    explicaturos,

    Caes. B. C. 1, 78, 4;

    with explicitis,

    id. ib. 3, 75, 2;

    and, explicitius,

    id. ib. 1, 78, 2; upon these forms v. Neue, Formenl. 2, pp. 479 sq., 550 sq.), 1, v. a., to unfold, uncoil, unroll, unfurl, spread out, loosen, undo (class.; esp. freq. in the trop. sense; syn.: expedio, extrico, enodo, enucleo; explano, expono, interpretor).
    I.
    Lit.:

    velum,

    Plaut. Mil. 4, 8, 7:

    non explicata veste neque proposito argento, etc.,

    spread out, Cic. de Or. 1, 35, 161:

    volumen,

    to open, id. Rosc. Am. 35, 101:

    suas pennas (ales),

    Ov. Am. 2, 6, 55:

    plenas plagas,

    Mart. 1, 56, 8:

    perturbatum et confusum agmen,

    to put in order, Hirt. B. G. 8, 14, 2:

    capillum pectine,

    Varr. L. L. 5, § 129 Müll.:

    fusos,

    to unwind, Mart. 4, 54, 10:

    frontem sollicitam,

    to free from wrinkles, to smooth, Hor. C. 3, 29, 16;

    for which: explicare seria contractae frontis,

    id. S. 2, 2, 125; cf.

    mare,

    i. e. to calm, Sen. Herc. Oet. 455:

    si ex his te laqueis exueris ac te aliqua via ac ratione explicaris,

    hast extricated, freed thyself, Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151:

    se (ex funibus ancorarum),

    Dig. 9, 2, 29:

    inimicae et oves, difficile se (apibus) e lanis earum explicantibus,

    Plin. 11, 18, 19, § 62:

    se explicat angustum,

    Juv. 12, 55.—
    B.
    Transf., to spread out, stretch out, extend, deploy, display:

    aciem,

    Liv. 7, 23, 6; 40, 4, 4; 40, 5, 26 al.; cf.

    ordinem,

    id. 2, 46, 3:

    agmen,

    id. 10, 20, 3:

    cohortes (longa legio),

    Verg. G. 2, 280:

    se turmatim (equites),

    Caes. B. C. 3, 93, 3; cf.

    mid.: priusquam plane legiones explicari et consistere possent,

    id. ib. 2, 26, 4; and:

    ut ordo omnium navium explicari posset,

    Liv. 37, 23, 10:

    per obstantis catervas Explicuit sua victor arma,

    Hor. C. 4, 9, 44:

    atria, congestos satis explicatura clientes,

    Stat. Th. 1, 146:

    ut forum laxaremus et usque ad atrium Libertatis explicaremus,

    extend, Cic. Att. 4, 16, 14; cf.:

    unde pons in oppidum pertinens explicatur,

    Sall. H. 3, 20:

    orbes (serpens),

    Ov. M. 15, 720:

    frondes omnes (pampinus),

    Verg. G. 2, 335:

    se (montes),

    Plin. 5, 29, 31, § 118:

    arida ligna in flammas (ignis),

    Lucr. 2, 882:

    convivium,

    i. e. to set out richly, to furnish, Mart. 1, 100, 13:

    explicavi meam rem post illa lucro,

    i. e. amplified, enlarged, Plaut. Poen. 3, 5, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (very seldom):

    explica atque excute intelligentiam tuam, ut videas quae sit, etc.,

    display, Cic. Off. 3, 20, 81: Siciliam multis undique cinctam periculis explicavit, has set at large, set free (qs. released from toils, snares), id. de Imp. Pomp. 11, 30; cf.:

    quemadmodum se explicent dicendo,

    id. Fl. 4, 10: da operam, ut te explices, huc quam primum venias, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, D. 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    To disentangle, set in order, arrange, regulate, settle, adjust any thing complicated or difficult:

    pulcre ego hanc explicatam tibi rem dabo,

    Plaut. Ps. 4, 1, 20:

    peto a te, ut ejus negotia explices et expedias,

    Cic. Fam. 13, 26, 2:

    negotia,

    id. Att. 5, 12, 3; cf. id. ib. 16, 3, 5:

    belli rationem,

    id. Prov. Cons. 14, 35; cf.:

    rationem salutis,

    id. Fam. 6, 1, 2:

    rem frumentariam,

    Hirt. B. G. 8, 4 fin.: si Faberius nobis nomen illud explicat, noli quaerere, quanti, settles, i. e. pays that item, Cic. Att. 13, 29, 2:

    Faberianum,

    id. ib. § 3; cf.:

    si qui debitores, quia non possint explicare pecuniam, differant solutionem,

    Dig. 42, 1, 31:

    consilium,

    Caes. B. C. 1, 78, 4; cf.:

    his explicitis rebus,

    id. ib. 3, 75, 2: subvenire tempestati quavis ratione sapientis est;

    eoque magis, si plus adipiscare re explicatā boni, quam addubitatā mali,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ea, quae per defunctum inchoata sunt, per heredem explicari debent,

    Dig. 27, 7, 1:

    transii ad elegos: hos quoque feliciter explicui,

    Plin. Ep. 7, 4, 7 (cf. under
    ):

    iter commode explicui, excepto quod, etc.

    ,

    Plin. Ep. 8, 1, 1:

    fugam,

    Phaedr. 4, 7, 15:

    nihilo plus explicet ac si Insanire paret, etc.,

    will make no more out of it, Hor. S. 2, 3, 270.—
    2.
    Of speech, to develop, unfold, set forth, exhibit, treat, state: vitam alterius totam explicare, Civ. Div. in Caecil. 8, 27:

    perfice, ut Crassus haec, quae coartavit et peranguste refersit in oratione sua, dilatet nobis atque explicet,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    explicando excutiendoque verbo,

    id. Part. Or. 36, 124:

    aliquid expedite,

    id. Brut. 67, 237:

    aliquid apertissime planissimeque,

    id. Verr. 2, 2, 64, § 156:

    aliquid definitione,

    id. Fin. 3, 10, 33:

    funera fando,

    Verg. A. 2, 362:

    philosophiam,

    Cic. Div. 2, 2, 6; cf.:

    philosophiam diligentissime Graecis litteris,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    summorum oratorum Graecas orationes,

    id. de Or. 1, 34, 155:

    geometricum quiddam aut physicum aut dialecticum (corresp. to expedire),

    id. Div. 2, 59, 122:

    non de aegritudine solum, sed de omni animi perturbatione explicabo,

    id. Tusc. 3, 6, 13:

    de scorpionibus et catapultis,

    Vitr. 10, 22:

    ut explicemus, quae sint materiae, etc.,

    Quint. 10, 5, 1.— Pass. impers.:

    quae vero auxilia sunt capitis, eo loco explicitum est,

    Cels. 4, 2.—Hence,
    1.
    explĭcātus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., spread out:

    Capua planissimo in loco explicata,

    Cic. Agr. 2, 35, 96:

    vallis,

    Pall. Aug. 11, 2.—
    B.
    Trop.
    1.
    Well ordered, regular:

    in causa facili atque explicata,

    Cic. Planc. 2, 5.—
    2.
    Plain, clear:

    nisi explicata solutione non sum discessurus,

    Cic. Att. 15, 20, 4.— Comp.:

    litterae tuae, quibus nihil potest esse explicatius, nihil perfectius,

    Cic. Att. 9, 7, 2.— Sup.:

    explicatissima responsa,

    Aug. Ep. 34 fin.
    3.
    Assured, certain:

    nec habet explicatam aut exploratam rationem salutis suae,

    Cic. Fam. 6, 1, 2.—
    * Adv.: explĭ-cāte, plainly, clearly:

    qui distincte, qui explicate, qui abundanter et rebus et verbis dicunt,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.— Comp.:

    explicatius,

    August. Civ. D. 19, 4.—
    2.
    explĭ-cĭtus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), lit., disentangled, i. e. free from obstacles, easy:

    in his erat angustiis res: sed ex propositis consiliis duobus explicitius videbatur, Ilerdam reverti,

    Caes. B. C. 1, 78, 2.
    explĭcit, in late Lat., at the end of a book, is prob. an abbreviation of explicitus (est liber), the book is ended (acc. to signif. II. B. 1.); cf.:

    explicitum nobis usque ad sua cornua librum refers,

    Mart. 11, 107, 1: solemus completis opusculis ad distinctionem rei alterius sequentis medium interponere Explicit aut Feliciter aut aliquid istius modi, Hier. Ep. 28, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > explico

  • 17 extrico

    ex-trīco, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. form extricor, Plaut. Ep. 1, 2, 49; v. infra fin.) [tricae], to disentangle, extricate, to clear, free (rare; not in Cic.; syn.: explico, enodo, expedio, enucleo, explano).
    I.
    Lit.:

    extricata densis Cerva plagis,

    Hor. C. 3, 5, 31:

    margaritae extricatae,

    unstrung, loose, Dig. 9, 2, 27 fin.
    B.
    Transf.:

    silvestris ager facile extricatur,

    is cleared, made arable, Col. 3, 11, 3:

    mercedem aut nummos unde unde extricat,

    procures with difficulty, hunts up, Hor. S. 1, 3, 88.—
    II.
    Trop.: putas eos non citius tricas Atellanas quam id extricaturos, to unravel, clear up, Varr. ap. Non. 8, 29: de aliquo nihil, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 10, 1:

    nihil,

    Phaedr. 4, 22, 4:

    omne genus daemoniorum,

    removes, drives out, Vulg. Tobiae, 6, 8.—In dep. form:

    extricabor aliqua ope,

    Plaut. Ep. 1, 2, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > extrico

См. также в других словарях:

  • энуклеация глаза — (от лат. enucleo  вынимаю ядро), операция удаления глазного яблока, например при внутриглазной злокачественной опухоли. * * * ЭНУКЛЕАЦИЯ ГЛАЗА ЭНУКЛЕАЦИЯ ГЛАЗА (от лат. enucleo вынимаю ядро), операция удаления глазного яблока, напр., при… …   Энциклопедический словарь

  • ЭНУКЛЕАЦИЯ ГЛАЗА — (от лат. enucleo вынимаю ядро) операция удаления глазного яблока, напр., при внутриглазной злокачественной опухоли …   Большой Энциклопедический словарь

  • энуклеация — (enucleatio; лат. enucleo, enucleatum извлекать ядро, вылущивать; син. вылущение) 1) хирургическая операция: полное удаление анатомического или патологического образования, имеющего капсулу; 2) удаление клеточного ядра из клетки …   Большой медицинский словарь

  • Энуклеация — (от лат. enucleo вынимаю ядро, очищаю от скорлупы)         вылущение, удаление целиком шаровидных опухолей (например, липомы), узлового Зоба, глазного яблока. Э. в гистологии удаление клеточного ядра …   Большая советская энциклопедия

  • Энуклеа́ция — (enucicatio; лат. enucleo, enucleatum извлекать ядро, вылущивать; син. вылущение) 1) хирургическая операция: полное удаление анатомического или патологического образования, имеющего капсулу; 2) удаление клеточного ядра из клетки …   Медицинская энциклопедия

  • ЭНУКЛЕАЦИЯ ГЛАЗА — (от лат. enucleo вынимаю ядро), операция удаления глазного яблока, напр. при внутриглазной злокачеств. опухоли …   Естествознание. Энциклопедический словарь

  • Энуклеация — (от лат. enucleo  вынимаю ядро, очищаю от скорлупы)  один из способов удаления опухолей и органов. Содержание 1 Удаление опухолей 2 Удаление органов …   Википедия

  • enucleation — 1. Removal of an entire structure (such as an eyeball or tumor), without rupture, as one shells the kernel of a nut. 2. Removal or destruction of the nucleus of a cell. [L. enucleo, to remove the kernel, fr. e, out, + nucleus, nut, kernel] * * *… …   Medical dictionary

  • enucleare — e·nu·cle·à·re v.tr. (io enùcleo) 1. CO individuare distintamente l essenza di un problema: ho enucleato il nocciolo della questione Sinonimi: cogliere, determinare, evidenziare, identificare, individuare, isolare, mettere a fuoco, riconoscere. 2 …   Dizionario italiano

  • enuclearsi — e·nu·cle·àr·si v.pronom.intr. (io mi enùcleo) BU rendersi palese, manifestarsi …   Dizionario italiano

  • enucleare — {{hw}}{{enucleare}}{{/hw}}v. tr.  (io enucleo ) 1 Spiegare, chiarire con precisione l aspetto essenziale di una determinata questione. 2 In chirurgia, eseguire un enucleazione …   Enciclopedia di italiano

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»