Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

prepare

  • 1 accingo

    accingo, ĕre, cinxi, cinctum [ad + cingo] - tr. - [st1]1 [-] adapter par une ceinture, ceindre (une épée).    - ensem lateri accingere, Stat. Th. 1, 428: adapter (ceindre) une épée au côté.    - fig. magicas artes accingier, Virg. En. 4, 493: se ceindre de pratiques magiques = recourir aux pratiques de la magie.    - accingi ferro, armis, ense: se ceindre du glaive, de ses armes, de son épée. --- cf. Virg. En. 2, 614 ; 6, 184; 7, 640 ; Tac. An. 6, 2, etc.    - gladiis accincti, Liv. 40, 13, 12: des gens armés.    - accinctus: armé. --- cf. Tac. An. 11, 18 ; H. 2, 88, 2, 89.    - feminae pellibus accinctae, Tac. An. 11, 31: femmes vêtues de peaux.    - accinctus gemmis fulgentibus ensis, Val. Fl. 3, 514: épée garnie de pierreries éclatantes. [st1]2 [-] munir de, pourvoir de, armer de.    - avec abl. accincta flagello, Virg. En. 6, 570: armée d'un fouet.    - faucibus pubes accingitur, Virg.: la jeunesse s'arme de torches.    - accingere se juvene partem curarum capessituro, Tac. An. 12, 25: se pourvoir d'un jeune homme destiné à prendre une part des soucis du pouvoir.    - fig. accingere aliquem ad fastigium paternum, Tac. An. 6, 32: armer qqn en vue du trône paternel.    - animos accinge futuris, V.-Fl.: arme-toi de courage pour les maux qui vont arriver.    - juvenis studio popularium accinctus, Tac.: jeune homme fort de l'amour de ses concitoyens. [st1]3 [-] préparer, disposer à.    - se accingere rei: se préparer, se disposer en vue d'une chose. --- Virg. En. 6, 210    - pass. réfléchi accingi: se préparer.    - accingere (s.-ent. se) operi, Virg.: se préparer au travail.    - accingere, Ter. Phorm. 318: prépare-toi. --- cf. Eun. 1060 Liv. 1, 47, 3; Tac. H. 4, 68.    - accingere in rem: se préparer en vue d'une chose. --- Liv. 2, 12, 10; Tac. D. 16; H. 3, 35; 3, 66.    - accingere ad rem, Liv. 6, 35, 2: se préparer en vue d'une chose. --- Liv. 28, 41, 8; Tac. An. 4, 66; 11, 28; H. 4, 79.    - accingere rei, V.-FL. 2, 197: se préparer en vue d'une chose.    - avec inf. accingar dicere pugnas, Virg. G. 3, 46: je me disposerai à chanter les combats. --- cf. Tac. An. 15, 51.    - absol. sens réfléchi accinge ad molas, Pompon.: prépare-toi pour la meule.    - in hoc discrimen, si juvat, accingere, Liv. 2: prépare-toi à ce péril, si tu le crois bon.
    * * *
    accingo, ĕre, cinxi, cinctum [ad + cingo] - tr. - [st1]1 [-] adapter par une ceinture, ceindre (une épée).    - ensem lateri accingere, Stat. Th. 1, 428: adapter (ceindre) une épée au côté.    - fig. magicas artes accingier, Virg. En. 4, 493: se ceindre de pratiques magiques = recourir aux pratiques de la magie.    - accingi ferro, armis, ense: se ceindre du glaive, de ses armes, de son épée. --- cf. Virg. En. 2, 614 ; 6, 184; 7, 640 ; Tac. An. 6, 2, etc.    - gladiis accincti, Liv. 40, 13, 12: des gens armés.    - accinctus: armé. --- cf. Tac. An. 11, 18 ; H. 2, 88, 2, 89.    - feminae pellibus accinctae, Tac. An. 11, 31: femmes vêtues de peaux.    - accinctus gemmis fulgentibus ensis, Val. Fl. 3, 514: épée garnie de pierreries éclatantes. [st1]2 [-] munir de, pourvoir de, armer de.    - avec abl. accincta flagello, Virg. En. 6, 570: armée d'un fouet.    - faucibus pubes accingitur, Virg.: la jeunesse s'arme de torches.    - accingere se juvene partem curarum capessituro, Tac. An. 12, 25: se pourvoir d'un jeune homme destiné à prendre une part des soucis du pouvoir.    - fig. accingere aliquem ad fastigium paternum, Tac. An. 6, 32: armer qqn en vue du trône paternel.    - animos accinge futuris, V.-Fl.: arme-toi de courage pour les maux qui vont arriver.    - juvenis studio popularium accinctus, Tac.: jeune homme fort de l'amour de ses concitoyens. [st1]3 [-] préparer, disposer à.    - se accingere rei: se préparer, se disposer en vue d'une chose. --- Virg. En. 6, 210    - pass. réfléchi accingi: se préparer.    - accingere (s.-ent. se) operi, Virg.: se préparer au travail.    - accingere, Ter. Phorm. 318: prépare-toi. --- cf. Eun. 1060 Liv. 1, 47, 3; Tac. H. 4, 68.    - accingere in rem: se préparer en vue d'une chose. --- Liv. 2, 12, 10; Tac. D. 16; H. 3, 35; 3, 66.    - accingere ad rem, Liv. 6, 35, 2: se préparer en vue d'une chose. --- Liv. 28, 41, 8; Tac. An. 4, 66; 11, 28; H. 4, 79.    - accingere rei, V.-FL. 2, 197: se préparer en vue d'une chose.    - avec inf. accingar dicere pugnas, Virg. G. 3, 46: je me disposerai à chanter les combats. --- cf. Tac. An. 15, 51.    - absol. sens réfléchi accinge ad molas, Pompon.: prépare-toi pour la meule.    - in hoc discrimen, si juvat, accingere, Liv. 2: prépare-toi à ce péril, si tu le crois bon.
    * * *
        Accingo, accingis, accinxi, accinctum, accingere, Ex ad et cingo: vt Se alicui rei accingere. Virgil. Se trousser, Mettre à point, S'accoustrer et preparer pour faire quelque chose.
    \
        Accingendum est ad eam cogitationem. Liu. Il y fault penser. B.
    \
        Accingere, sine casu a posteriore. Terent. Tute hoc intristi, tibi omne est exedendum: accingere. Delibere toy, Appreste toy.
    \
        Se aliquo homine accingere. Tac. S'armer et s'aider de quelcun.
    \
        Accingor, cum infinitiuo. Accingar dicere pugnas caesaris. Virg. Je m'appresteray et delibereray pour descrire les batailles de Cesar.
    \
        Ira accingi. Senec. S'armer d'ire et courroux.

    Dictionarium latinogallicum > accingo

  • 2 paro

    1.
    păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. poros; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    omne paratum est, Ut jussisti... prandium,

    Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    turres, falces, testudinesque,

    Caes. B. G. 5, 42 fin.:

    incendia,

    Sall. C. 27, [p. 1305] 2:

    ad integrum bellum cuncta parat,

    id. J. 73, 1; Ter. And. 4, 4, 2:

    quod parato opus est, para,

    id. ib. 3, 2, 43:

    quam hic fugam aut furtum parat?

    id. Phorm. 1, 4, 14; so with acc. of the act purposed:

    fugam,

    i. e. to prepare one's self for flight, Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1:

    filio luctum,

    Ter. Hec. 2, 1, 13:

    cupiditates in animo,

    id. Phorm. 5, 4, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 9:

    insidias alicui,

    Sall. C. 43, 2:

    defensionem,

    id. ib. 35, 2:

    leges,

    to introduce, id. ib. 51, 40:

    verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant,

    furnish, Quint. 1, 6, 39.—More rarely with reflex. pron. and final clause, or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.:

    hisce ego non paro me, ut rideant,

    Ter. Eun. 2, 2, 18; cf.:

    quin ita paret se, ut, etc.,

    id. Hec. 1, 1, 11:

    se ad discendum,

    Cic. Or. 35, 122:

    ad iter parare,

    Liv. 42, 53, 2; cf.:

    huc te pares, haec cogites,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    alterutri se fortunae parans,

    Vell. 2, 43, 2:

    se ad similem casum,

    Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32):

    multitudo, quam ad capiunda arma paraverat,

    Sall. C. 27, 4:

    parantibus utrisque se ad proelium,

    Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1:

    ad proelium vos parate,

    Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.— Pass.:

    si ita naturā paratum esset, ut, etc.,

    so ordered, ordained, Cic. Div. 2, 59, 122:

    ut simul in omnia paremur,

    may habituate ourselves, Quint. 11, 3, 25.—
    (β).
    With inf., to prepare, intend, resolve, purpose, delermine, be on the point of, be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.):

    maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat,

    Ter. Phorm. prol. 3:

    munitiones institutas parat perficere,

    Caes. B. C. 1, 83:

    omni Numidiae imperare parat,

    Sall. J. 13, 2:

    proficisci parabat,

    id. C. 46, 3 Kritz:

    in nemus ire parant,

    Verg. A. 4, 118:

    multa parantem Dicere,

    id. ib. 4, 390.—
    (γ).
    With ut or ne (very rare):

    aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent,

    have so ordered it, Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra:

    age jam, uxorem ut arcessat, paret,

    Ter. Heaut. 5, 1, 75:

    animo virili praesentique ut sis, para,

    id. Phorm. 5, 7, 64.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras,

    Plaut. As. 1, 3, 16:

    priusquam unum dederis, centum quae poscat parat,

    id. Truc. 1, 1, 31.— Absol., to make preparations, to prepare one's self (very rare):

    at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc.,

    Sall. C. 6, 5:

    contra haec oppidani festinare, parare,

    id. J. 76, 4; 60, 1:

    jussis (militibus) ad iter parare,

    Liv. 42, 53.—
    B.
    In partic., of fate, to prepare, destine any thing ( poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121:

    quid fata parent,

    Luc. 1, 631; 6, 783:

    motus fata parabant,

    id. 2, 68; cf.:

    sed quibus paratum est a Patre meo,

    Vulg. Matt. 20, 23. —
    II.
    Transf., to procure, acquire, get, obtain (freq. and class.).
    A.
    In gen.:

    jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam,

    Plaut. Ep. 3, 2, 37:

    at dabit, parabit,

    id. Ps. 1, 3, 49:

    ille bonus vir nobis psaltriam Paravit,

    Ter. Ad. 3, 4, 31; id. Eun. 4, 6, 32:

    eum mihi precatorem paro,

    id. Heaut. 5, 2, 49:

    cetera parare, quae parantur pecuniā... amicos non parare,

    Cic. Lael. 15, 55:

    sibi regnum,

    Sall. C. 5, 6:

    exercitum,

    id. ib. 29, 3:

    commeatus,

    id. J. 28, 7:

    locum et sedes,

    Caes. B. G. 1, 31; 6, 22:

    quin ei velut opes sint quaedam parandae,

    Quint. 10, 1, 15:

    de lodice parandā,

    Juv. 7, 66.—
    B.
    In partic., to procure with money, to buy, purchase:

    in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi,

    Plaut. Most. 1, 1, 64:

    trans Tiberim hortos,

    Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin.:

    jumenta,

    Caes. B. G. 4, 2:

    servi aere parati,

    Sall. J. 31, 11:

    argento parata mancipia,

    Liv. 41, 6 fin. —Hence, părātus, a, um, P. a., prepared.
    A.
    In gen., ready (class.):

    ex paratā re imparatam omnem facis,

    Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8:

    tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 114:

    quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis,

    Cic. de Or. 2, 27, 118:

    propositum ac paratum auxilium,

    Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22:

    omnia ad bellum apta ac parata,

    Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88:

    obvius et paratus umor,

    id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory, Liv. 5, 6.—
    (β).
    With inf.:

    id quod parati sunt facere,

    Cic. Quint. 2, 8:

    audire,

    id. Inv. 1, 16, 23:

    paratos esse et obsides dare et imperata facere,

    Caes. B. G. 2, 3:

    omnia perpeti parati,

    id. ib. 3, 9:

    se paratum esse decertare,

    id. ib. 1, 44.—
    (γ).
    With dat. (not in Cic. or Cæs.):

    vel bello vel paci paratus,

    Liv. 1, 1, 8:

    nec praedae magis quam pugnae paratos esse,

    id. 7, 16, 4:

    imperio,

    id. 9, 36, 8:

    ferri acies... parata neci,

    Verg. A. 2, 334:

    veniae,

    Ov. P. 2, 2, 117:

    animus sceleribus,

    Tac. A. 12, 47:

    provincia peccantibus,

    id. Agr. 6:

    athleta certamini paratior,

    Quint. 8, 3, 10:

    castris ponendis,

    Liv. 33, 6:

    omnibus audendis paratissimus,

    Vell. 2, 56, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Prepared, provided, furnished, fitted, equipped with any thing:

    intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc.,

    Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.:

    ad permovendos animos instructi et parati,

    id. Or. 5, 20:

    scutis telisque parati ornatique,

    id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2:

    quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim,

    id. Div. in Caecil. 13, 41:

    paratus ad navigandum,

    id. Att. 9, 6, 2:

    ad omnem eventum paratus sum,

    id. Fam. 6, 21, 1; cf.:

    in omnīs causas paratus,

    Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19:

    ad mentiendum paratus,

    Cic. Lael. 26, 98:

    animo simus ad dimicandum parati,

    Caes. B. C. 3, 85 fin.:

    paratiores ad omnia pericula subeunda,

    id. B. G. 1, 5:

    ad dicendum parati,

    Cic. de Or. 1, 9, 38.—
    (β).
    With ab: ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. ib. 8, 10.—
    (γ).
    With in and abl., well versed, skilled, experienced in any thing:

    Q. Scaevola in jure paratissimus,

    Cic. Brut. 39, 145:

    prompta et parata in agendo celeritas,

    id. ib. 42, 154:

    in rebus maritimis,

    id. Imp. Pomp. 18, 55.—
    (δ).
    With contra:

    te contra fortunam paratum armatumque cognovi,

    Cic. Fam. 5, 13, 1.—
    2.
    Of mental preparation, prepared, ready, in a good or bad sense:

    ut ad partes paratus veniat,

    Varr. R. R. 2, 5, 1:

    fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos,

    Liv. 3, 10, 10:

    ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo,

    Cic. Leg. 1, 4, 12:

    homo ad omne facinus paratissimus,

    id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39:

    itane huc paratus advenis?

    Ter. And. 5, 4, 6; cf.:

    philosophi habent paratum quid de quāque re dicant,

    Cic. de Or. 2, 36, 152.—Hence, adv.: părātē.
    1.
    Preparedly, with preparation:

    ad dicendum parate venire,

    Cic. Brut. 68, 241:

    paratius atque accuratius dicere,

    id. de Or. 1, 33, 150.—
    2.
    Transf.
    a.
    Carefully, vigilantly:

    id parate curavi ut caverem,

    Plaut. Rud. 1, 3, 9.—
    b.
    Readily, promptly:

    paratius venire,

    Cic. Rosc. Am. 26, 72:

    paratissime respondere,

    Plin. Ep. 3, 9, 16.
    2.
    păro, āre, v. a. [par], to make equal, esteem equal. *
    I.
    In gen.:

    eodem hercle vos pono et paro: parissumi estis iibus,

    Plaut. Curc. 4, 2, 20.—
    II.
    In partic., to bring to an agreement, arrange with any one:

    se paraturum cum collegā,

    Cic. Fam. 1, 9, 25; cf. Fest. p. 234 Müll.
    3.
    păro, ōnis, m., = parôn, a small, light ship, Cic. poët. ap. Isid. Orig. 19, 1, 20 (ed. Orell. IV. 2, p. 572); Gell. 10, 25, 5; cf.:

    parones navium genus, ad cujus similitudinem myoparo vocatur,

    Fest. p. 222 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > paro

  • 3 imparatus

    imparātus, a, um non préparé, pris au dépourvu, surpris.    - imperatus semper aggredi ad dicendum videbatur, Cic. Brut. 139: [il semblait toujours non préparé monter (à la tribune) pour parler] = il semblait toujours improviser quand il était à la tribune.
    * * *
    imparātus, a, um non préparé, pris au dépourvu, surpris.    - imperatus semper aggredi ad dicendum videbatur, Cic. Brut. 139: [il semblait toujours non préparé monter (à la tribune) pour parler] = il semblait toujours improviser quand il était à la tribune.
    * * *
        Imparatus, pen. prod. Adiectiuum. Cic. Qui n'est point prest, Mauprest.
    \
        Imparati cum a militibus, tum a pecunia. Cic. Mal prests et de gensdarmes et d'argent.
    \
        Pectus non imparatum aerumnis. Senec. Preparé et appresté à endurer.

    Dictionarium latinogallicum > imparatus

  • 4 parō

        parō āvī, ātus, āre    [2 PAR-], to make ready, prepare, furnish, provide, arrange, order, contrive, design: contra haec, make preparations, S.: ad iter, make ready, L.: cui fata parent, for whom the Fates are making ready, V.: omnibus rebus instructum et paratum convivium: turres, falces, testudinesque, Cs.: ad integrum bellum cuncta, S.: quae opus fuere ad nuptias, T.: galeam et aegida, assume, H.: fugam, i. e. prepare for flight, V.: filio luctum, T.: quibus insidiae parabantur, S.: leges, introduce, S.: rictu in verba parato, ready to speak, O.—With reflex. pron., to prepare oneself, get ready: se, ut, etc., T.: se ad discendum: huc te pares: se in similem casum, Cs.: se ad proelium, L.— To prepare, intend, resolve, purpose, determine, meditate, be on the point of, be about: Quid Seres parent, H.: maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat, T.: Labienum adoriri, Cs.: quid pares respondere scire cupio: in nemus ire parant, V.: uxorem ut arcessat, T.: si ita naturā paratum esset, ut, etc., so ordered.—To procure, acquire, get, obtain: nobis psaltriam, T.: commeatūs, S.: locum et sedes, Cs.— To procure with money, buy, purchase: trans Tiberim hortos: iumenta, Cs.: servi aere parati, S.
    * * *
    parare, paravi, paratus V TRANS
    prepare; furnish/supply/provide; produce; obtain/get; buy; raise; put up; plan

    Latin-English dictionary > parō

  • 5 instructus

    [st1]1 [-] instructus, a, um: part. passé de instruo. - [abcl][b]a - disposé, rangé, arrangé, mis en ordre. - [abcl]b - pourvu, muni, équipé, meublé. - [abcl]c - préparé, en mesure de, en état de. - [abcl]d - façonné, dressé, à qui on a fait la leçon, instruit, versé dans.[/b]    - instructa acies, Caes.: armée rangée en bataille.    - instructa domus, Cic.: maison pourvue de tout, maison meublée.    - instructus fundus, Dig.: fermer avec son matériel.    - instructus dimicationi ultimae, Liv.: prêt à livrer un combat décisif.    - instructus ad mortem contemnendam, Cic.: préparé au mépris de la mort.    - instructa sunt mihi in corde consilia, Ter.: j'ai mes plans tout faits dans ma tête.    - satis instructus in jure civili, Cic.: suffisamment versé en droit civil.    - a philosophia instructior, Cic.: plus instruit en philosophie.    - nihil urbis ejus corruptius moribus, nihil ad inritandas inliciendasque inmodicas cupiditates instructius, Curt. 5: rien de plus corrompu que les moeurs de cette ville; rien de plus fait pour exciter les sens par l'attrait immodéré des voluptés.    - instructissimus ad dicendum, Cic.: très bien formé à l'éloquence.    - instructus accusator, Cic.: accusateur suborné. [st1]2 [-] instructŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - arrangement, apprêt. - [abcl]b - bagage, équipement, attirail.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] instructus, a, um: part. passé de instruo. - [abcl][b]a - disposé, rangé, arrangé, mis en ordre. - [abcl]b - pourvu, muni, équipé, meublé. - [abcl]c - préparé, en mesure de, en état de. - [abcl]d - façonné, dressé, à qui on a fait la leçon, instruit, versé dans.[/b]    - instructa acies, Caes.: armée rangée en bataille.    - instructa domus, Cic.: maison pourvue de tout, maison meublée.    - instructus fundus, Dig.: fermer avec son matériel.    - instructus dimicationi ultimae, Liv.: prêt à livrer un combat décisif.    - instructus ad mortem contemnendam, Cic.: préparé au mépris de la mort.    - instructa sunt mihi in corde consilia, Ter.: j'ai mes plans tout faits dans ma tête.    - satis instructus in jure civili, Cic.: suffisamment versé en droit civil.    - a philosophia instructior, Cic.: plus instruit en philosophie.    - nihil urbis ejus corruptius moribus, nihil ad inritandas inliciendasque inmodicas cupiditates instructius, Curt. 5: rien de plus corrompu que les moeurs de cette ville; rien de plus fait pour exciter les sens par l'attrait immodéré des voluptés.    - instructissimus ad dicendum, Cic.: très bien formé à l'éloquence.    - instructus accusator, Cic.: accusateur suborné. [st1]2 [-] instructŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - arrangement, apprêt. - [abcl]b - bagage, équipement, attirail.[/b]
    * * *
        Instructus, Participium, siue Nomen ex participio. Instruict et enseigné, ou Fourni et garni, ou Equipé.
    \
        Instructus et munitus ad rem aliquam. Cic. Sorti, ou assorti, Garni.
    \
        Eques instructus spiculis. Ouid. Sorti, Assorti, Garni de, etc.
    \
        Instructior doctrinis. Cic. Mieulx en ordre et accoustré.
    \
        Instructior paterfamilias. Vlpian. Bien meublé et emmesnagé.
    \
        Instructissimus vir. Cic. Fourni et garni de ce qu'il luy fault.
    \
        Instructus, huius instructus. Cic. Appareil, Equipage.

    Dictionarium latinogallicum > instructus

  • 6 meditatus

    [st1]1 [-] mĕdĭtātus, a, um: part. passé de meditor. - [abcl][b]a - qui a médité, qui a réfléchi. - [abcl]b - qui s'est préparé, qui s'est exercé, qui est en mesure de. - [abcl]c - sens passif: médité, réfléchi, préparé.[/b] [st1]2 [-] mĕdĭtātŭs, ūs, m.: méditation, pensée.
    * * *
    [st1]1 [-] mĕdĭtātus, a, um: part. passé de meditor. - [abcl][b]a - qui a médité, qui a réfléchi. - [abcl]b - qui s'est préparé, qui s'est exercé, qui est en mesure de. - [abcl]c - sens passif: médité, réfléchi, préparé.[/b] [st1]2 [-] mĕdĭtātŭs, ūs, m.: méditation, pensée.
    * * *
        Meditatus, pen. prod. Participium. Terent. Qui a fort pensé à ce qu'il doibt faire ou dire, Garni de ce qu'il fault qu'il die.
    \
        Meditatus, in passiua significatione reperitur. Terent. Meditata mihi sunt omnia mea incommoda. Sont touts pensez en moymesme, et meditez.

    Dictionarium latinogallicum > meditatus

  • 7 praeparatus

    [st1]1 [-] praeparātus, a, um: part. passé de praeparo; préparé, apprêté, prêt, disposé.    - ex praeparato loqui, Sen. Ep. 11, 1: parler après s'être préparé.    - bene praeparatum pectus, Hor. C. 2, 10, 14: âme bien trempée.    - non praeparatis auribus rem inflammare, Cic. Or 28, 99: prendre feu avant d'avoir enflammé son auditoire.    - ex ante praeparato, Liv. 10, 41: d'après un plan prémédité. [st1]2 [-] praeparātŭs, ūs, m.: préparatifs, dispositions, apprêts.
    * * *
    [st1]1 [-] praeparātus, a, um: part. passé de praeparo; préparé, apprêté, prêt, disposé.    - ex praeparato loqui, Sen. Ep. 11, 1: parler après s'être préparé.    - bene praeparatum pectus, Hor. C. 2, 10, 14: âme bien trempée.    - non praeparatis auribus rem inflammare, Cic. Or 28, 99: prendre feu avant d'avoir enflammé son auditoire.    - ex ante praeparato, Liv. 10, 41: d'après un plan prémédité. [st1]2 [-] praeparātŭs, ūs, m.: préparatifs, dispositions, apprêts.
    * * *
        Praeparato, Ablatiuus: vt Praeparato facere. Quintil. Avec preparation et appareil.
    \
        Praeparatus, huius praeparatus, pen. prod. Substantiuum. Gell. Preparation et appareil.

    Dictionarium latinogallicum > praeparatus

  • 8 commentor

        commentor ātus, ārī, intens.    [comminiscor], to meditate, think over, study, deliberate, weigh, prepare (mentally): commentandi causā convenire, deliberation: aliquid: causam: futuras mecum miserias: de populi R. libertate. — Esp., of preparation for a speech: paratus, cum complurīs dies commentatus esset. — Of writings, to prepare, produce, compose, write: mimos. — To declaim, exercise in speaking, practise oratory: commentabar declamitans cum M. Pisone: cottidie: pro meo iure in vestris auribus. — To meditate, purpose: quod te commentatum esse declarant.
    * * *
    I
    commentari, commentatus sum V DEP
    think about; study beforehand, practice, prepare; discuss, argue over; imagine
    II
    inventor, deviser; machinist (L+S)

    Latin-English dictionary > commentor

  • 9 cōnficiō

        cōnficiō fēcī, fectus, ere    [com- + facio], to make ready, make, prepare, bring about, complete, accomplish, execute, consummate, fulfil: soccos suā manu: vestem: tabulae litteris Graecis confectae, written, Cs.: libri Graeco sermone confecti, composed, N.: librum Graece, N.: tabulas, to keep accounts: nuptias, T.: bello confecto, ended, S.: duella, H.: facinus: caedem, N.: mandata brevi, S.: spes conficiendi negotii, Cs.: quibus rebus confectis, S.—To settle, close, finish: cum Apellā de columnis: de negotio.—To pass over, accomplish, traverse, go over, make: magno itinere confecto, Cs.: iter anno, N.: ubi confecti cursūs, V.: inmensum spatiis aequor, V.: tecta facturi, ut mille passuum conficiatur, covered.—To diminish, lessen, weaken, sweep away, destroy, kill, subdue, wear out, consume: Atheniensīs, N.: provincias: exercitūs, L.: me (sica) paene confecit, killed: dentes escas conficiunt, grind: cibum, L.: cibos, to digest: fame confici: patrimonium: suam rem. —P. perf., impaired, weakened, overcome, reduced, exhausted: equus senio, Enn. ap. C.: aetate, S.: aevo, V.: malis res p.: volneribus, Cs.: curā, T.: confectus et saucius: (captivos) ignominiis, worn out, L.—To prepare, provide, procure, bring together: tribum necessariis suis, the votes of: armata milia centum, Cs.: pauxillulum nummorum, T.: pecuniam ex illā re: conficiendae pecuniae rationes.—Fig., to produce, cause, make, bring about, effect: aliquid gnato mali, T.: motūs animorum: animum mitem, render: causae conficiunt, are efficient.—Of time, to complete, finish, end, spend, pass: sexaginta annos: noctis partem ibi: hieme confectā, Cs.: vitae cursum.—To show, deduce: ex alquā re alqd: ex quo conficitur, ut, etc.: id quod conficiatur ex ratiocinatione; see also confio.
    * * *
    conficere, confeci, confectus V TRANS
    make, construct; prepare, complete, accomplish; cause; perform; do thoroughly; compose; amass, collect; raise (troops); traverse; eat up, consume; expend; finish off; kill, dispatch; defeat finally, subdue/reduce/pacify; chop/cut up

    Latin-English dictionary > cōnficiō

  • 10 comparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > comparo

  • 11 conficio

    confĭcĭo, fēci, fectum, 3 ( perf. subj. confexim, Plaut. Truc. 4, 4, 39; in pass., besides the regular form conficior, freq., but not in Cic., in acc. with fīo, fieri:

    confit,

    Plaut. Trin. 2, 4, 7; Lucr. 4, 291; Col. 2, 15, 1; Plin. 6, 23, 26, § 103; 31, 7, 40, § 83; Macr. S. 1, 14, 13; id. Somn. Scip. 2, 3; 1, 2:

    confiunt,

    Lucr. 4, 738; Arn. 7, 219:

    confiat,

    Col. 1, 8, 12; Lucr. 4, 929 Lachm.: confiant, Imp. Leo, Cod. 2, 7, 11: confieret, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 3; 9, 7, A, 1; Liv. 5, 50, 7:

    confierent,

    Suet. Caes. 20; Arn. 2, 73:

    confieri,

    Lucr. 2, 1069; 5, 889; Caes. B. G. 7, 58; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1; Verg. A. 4, 116; v. Forbig. ad loc.; Tac. A. 15, 59; cf. Neue, Formenl. II. p. 611), v. a. [facio].
    I.
    To make a thing completely ready, to make, prepare, bring about, complete, accomplish, execute, etc. (except in Quint., freq. in all periods and species of composition).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    nisi cottidiano sesquiopus confeceris,

    Plaut. Capt. 3, 5, 67; cf.

    pensum,

    id. Merc. 2, 3, 81; id. Pers. 2, 4, 1:

    eme lanam, unde pallium conficiatur,

    id. Mil. 3, 1, 93; cf.:

    anulum, pallium, soccos suā manu,

    Cic. de Or. 3, 32, 127:

    vestem,

    id. Verr. 2, 4, 26, § 59; Suet. Aug. 73:

    ligna ad fornacem,

    to make ready, prepare for, Cato, R. R. 16; cf.:

    conficere atque contexere villos ovium,

    Cic. N. D. 2, 63, 158:

    aurum et argentum,

    Plin. 35, 12, 45, § 157:

    frumenta (with molere),

    id. 7, 56, 57, § 191:

    tabulas litteris Graecis,

    to write, draw up, Caes. B. G. 1, 29; [p. 413] cf.:

    libros Graeco sermone,

    to compose, write, Nep. Hann. 13, 2;

    and librum Graece,

    id. Att. 18, 6:

    tabulas,

    Cic. Verr. 2, 1, 23, § 60:

    orationes,

    Nep. Cato, 3, 3:

    illam partem superiorem orationis,

    Cic. de Or. 2, 28, 121:

    nuptias,

    Ter. Heaut. 5, 1, 22; Suet. Claud. 26:

    bellum,

    Caes. B. G. 1, 54; Sall. C. 51, 5; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 3; Liv. 21, 40, 11; so,

    duella,

    Hor. Ep. 2, 1, 254 al.; cf.

    proelium,

    Sall. C. 61, 1:

    tantum facinus,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76; cf.

    caedem,

    Nep. Dion, 10, 1:

    legitima quaedam,

    id. Phoc. 4, 2:

    residua diurni actus,

    Suet. Aug. 78:

    mandata,

    Cic. Planc. 11, 28; id. Phil. 9, 3, 6; id. Q. Fr. 2, 12 (14), 3; Sall. J. 12, 4:

    omnibus rebus magnā curā, multā operā et labore confectis,

    Cic. Att. 16, 16, B, 8:

    ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere,

    Caes. B. G. 1, 3:

    negotium,

    id. B. C. 1, 29; Cic. Att. 1, 16, 5:

    quibus rebus confectis,

    Sall. C. 46, 1; Nep. Pelop. 3, 3; Caes. B. G. 1, 13:

    confecto legationis officio,

    id. B. C. 3, 103.—
    2.
    Esp.
    a.
    In the lang. of business, to settle, close a bargain, finish, etc.; absol.:

    tu cum Apellā Chio confice de columnis,

    Cic. Att. 12, 19, 1:

    quod si mihi permisisses, confecissem cum coheredibus,

    id. Fam. 7, 2, 1:

    de Acutiliano negotio quod mihi mandaras... confeceram,

    id. Att. 1, 5, 4.—
    b.
    Of space or distance traversed, to pass over, accomplish, traverse, go over, make, accomplish:

    iter,

    Cic. Att. 4, 14, 2; Caes. B. G. 2, 12; Nep. Ages. 4, 4 al.; cf.:

    tertiam partem itineris,

    id. Eum. 8, 6; and poet.:

    nos immensum spatiis confecimus aequor,

    Verg. G. 2, 541:

    cursum,

    Cic. Att. 5, 12, 1; Verg. A. 5, 362:

    cursum vitae,

    Cic. Tusc. 3, 1, 2:

    cursus annuos conficit sol,

    id. N. D. 1, 31, 87; 2, 20, 52:

    longam viam,

    id. Sen. 2, 6:

    celeritate incredibili longissimas vias,

    Suet. Caes. 57.—Rarely of space occupied:

    tecta facturi, ut mille passuum conficiatur,

    Cic. Att. 4, 16, 8 (14).—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to produce, cause, make, bring about, effect:

    sollicitudines mihi,

    Ter. And. 4, 1, 26:

    geminas nuptias,

    id. ib. 4, 1, 50; cf.:

    aliquid mali gnato,

    id. Heaut. 5, 3, 1:

    pacem,

    id. ib. 5, 2, 45:

    motus animorum,

    Cic. de Or. 2, 79, 324.—With two accs.:

    animum auditoris mitem et misericordem,

    Cic. Inv. 1, 55, 106:

    reditum alicui,

    to procure, id. Fam. 9, 13, 4.—Also absol., to be efficient, to accomplish a direct result, be an active cause (philos. t. t.):

    aliae causae ipsae conficiunt, aliae vim aliquam ad conficiendum afferunt,

    Cic. Part. Or. 26, 93.—
    2.
    Of time, to complete, finish, end, spend, pass:

    cum sexaginta annos confecerit,

    Cic. Tusc. 1, 38, 92:

    centum annos,

    id. Or. 52, 176:

    diem,

    Plaut. Trin. 3, 3, 78:

    tum denique judicetur beatusne fuerit, cum extremum vitae diem morte confecerit,

    Cic. Fin. 3, 22, 76:

    annuum tempus,

    id. Att. 15, 15, 4:

    omnem vitae suae cursum in labore corporis atque in animi contentione (just before: ut in amore et voluptatibus adulescentiam suam collocaret),

    id. Cael. 17, 39:

    annuum munus,

    id. Fam. 2, 12, 1:

    biennium,

    id. Quint. 12, 40:

    suas horas (somnus),

    Sil. 4, 89:

    aequinoctium,

    Col. 2, 8, 2; cf.

    brumam,

    id. 9, 14, 12; Plin. 18, 26, 63, § 232:

    commissum ac profligatum bellum,

    Liv. 8, 25, 5; Flor. 2, 15, 2.—
    3.
    In philos. lang., to bring forward as proved, to show, deduce:

    conclusio est, quae ex eis quae ante dicta sunt, conficit, quid necessario consequatur,

    Auct. Her. 4, 30, 41 fin.; Cic. Inv. 1, 31, 53; hence, conficior, to follow logically (from something), to be deduced; with ex:

    cum id perspicuum sit, quod conficiatur ex ratiocinatione,

    Cic. Inv. 1, 40, 72; so Quint. 5, 14, 9; 5, 14, 22; 9, 4, 69; and absol., Cic. Inv. 1, 47, 87 al.—
    II.
    Transf., to diminish, lessen, weaken an object; to sweep away, destroy, kill, wear out, consume.
    A.
    Prop.:

    dentes intimi escas conficiunt,

    grind, Cic. N. D. 2, 54, 134; so Liv. 2, 32, 10; Plin. 11, 37, 61, § 160; cf.

    cibos,

    to digest, Cic. N. D. 2, 55, 137; Plin. 11, 37, 68, § 180 al.:

    ignes Conficerent vulgo silvas, arbusta cremarent,

    Lucr. 1, 905; cf.:

    conficere, omnia igni, frigore,

    id. 1, 536:

    patrimonium suum (corresp. with dissipare),

    Cic. Fl. 36, 90:

    sapiens si fame ipse conficiatur... vir bonus, ne ipse frigore conficiatur, etc.,

    id. Off. 3, 6, 29.—With acc. and inf.:

    ipse conficior venisse tempus cum possim, etc.,

    Cic. Att. 10, 18, 3:

    nihil est opere et manu factum, quod non conficiat et consumat vetustas,

    id. Marcell. 4, 11: quae vetustas est, quae vim divinam conficere possit? id. Div. 2, 57, 117.—In part. perf.: sicut fortis equus... senio confectu' quiescit, impaired, weakened, Enn. ap. Cic. Sen. 5, 14;

    and so very freq.: confectus senectute,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    aetate,

    Sall. J. 9, 4; Cat. 68, 119:

    aevo,

    Verg. A. 11, 85:

    senectā, Ov M. 6, 37: cum corporis morbo tum animi dolore,

    Cic. Mur. 40, 86; cf. id. Fin. 1, 12, 41; id. Att. 11, 11, 1:

    multis gravibusque vulneribus,

    Caes. B. G. 2, 25; 3, 5; Sall. J. 60, 7:

    curā,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    dolore,

    Cat. 65, 1.—Without abl.:

    ut fessos confectosque aggrediantur,

    exhausted, Liv. 1, 23, 9; cf.:

    confectus et saucius,

    Cic. Cat. 2, 11, 24:

    artus,

    Lucr. 3, 947:

    ego te hic hac offatim conficiam,

    to cut in pieces, Plaut. Truc. 2, 7, 52:

    Athenienses,

    to subdue, Nep. Lys. 1, 1; so,

    provinciam,

    Cic. Inv. 2, 37, 111; Liv. 26, 21, 2; 28, 28, 7; 40, 28, 8; 41, 12, 3; cf. Cic. Imp. Pomp. 10, 28; Liv. 27, 5, 3; 40, 35, 4:

    duos hostium exercitus,

    id. 2, 40, 13:

    me (sica illa) paene confecit,

    killed, Cic. Mil. 14, 37:

    alterum Curiatium,

    Liv. 1, 25, 10; cf.

    saucium,

    id. 42, 16, 1:

    Caligulam vulneribus triginta,

    Suet. Calig. 58:

    maximam vim serpentium (ibes),

    Cic. N. D. 1, 36, 101;

    so of the killing of animals,

    Suet. Claud. 21; id. Dom. 19; Lampr. Com. 13 al.; cf. confector, II.;

    and in mal. part.,

    Suet. Ner. 29 (v. the passage in its connection).—
    B.
    Trop.:

    conficere aliquem verbis,

    Plaut. Ps. 1, 5, 49:

    (captivos) omnibus notis ignominiisque,

    Liv. 22, 61, 9:

    lectio non cruda sed multa iteratione mollita et velut confecta,

    Quint. 10, 1, 19:

    sidus confectum,

    its influence has ceased, it has set, Plin. 16, 23, 36, § 87; 18, 25, 57, § 207.—
    III.
    In gen., to prepare, provide, procure, to bring together, = colligo:

    virginem, Quam amabat, eam confeci sine molestiā,

    Ter. Eun. 5, 4, 6 Ruhnk.; so,

    centurias,

    to secure their votes, Q. Cic. Pet. Cons. 5, 18; cf.:

    suam tribum necessariis suis,

    Cic. Planc. 18, 45:

    hortos mihi,

    id. Att. 12, 37, 2:

    bibliothecam,

    id. ib. 1, 7 fin.:

    exercitum difficili rei publicae tempore,

    id. Imp. Pomp. 21, 61:

    exercitus maximos,

    id. Att. 8, 11, 2; cf.:

    armata milia centum,

    Caes. B. G. 2, 4:

    (serpentum) magnam multitudinem (just before, colligere),

    Nep. Hann. 10, 5:

    erat ei de ratiunculā apud me pauxillulum nummorum, id ut conficerem: confeci,

    Ter. Phorm. 1, 1, 4:

    permagnam pecuniam ex illā re,

    Cic. Verr. 2, 1, 52, § 138; cf.:

    conficiendae pecuniae rationes,

    id. Fl. 9, 20.—Hence, confĭcĭ-ens, entis, P. a. (acc. to I.), effecting, causing, producing, efficient (rare, and only in Cic.):

    causae,

    Cic. Part. Or. 26, 93: corporis bonorum conficientia (tha tôn agathôn poiêtika), productive of physical good, id. Fin. 5, 27, 81 Madv.:

    civitas conficientissima litterarum,

    very carefully noting down every thing, id. Fl. 19, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > conficio

  • 12 conparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > conparo

  • 13 instruo

    in-strŭo, xi ( perf. sync. instruxti, Plaut. Mil. 4, 1, 34), ctum, 3, v. a., to build in or into; to build,, erect, construct (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    contabulationem in parietes,

    Caes. B. C. 2, 9:

    tubulos in earum (cloacarum) parietibus,

    Vitr. 5, 9, 7:

    muros,

    Nep. Them. 6:

    aggerem,

    Tac. H. 2, 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    To set in order, draw up in battle array:

    legiones,

    Plaut. Am. 1, 1, 66:

    aciem,

    Cic. Mur. 9, 22; id. Phil. 4, 5, 11:

    contra copias praesidia vestrosque exercitus,

    id. Cat. 2, 11 init.—Absol.:

    ad instruendum spatium,

    Liv. 9, 37, 3; 10, 19, 15; 24, 48, 11:

    insidias in loco aliquo,

    to lay an ambush, id. Clu. 66, 190; cf.:

    quem insidiis instruendis locum?

    Liv. 6, 23, 6:

    acies circa vallum,

    id. 3, 22, 5:

    ad hunc modum aciem,

    Caes. B. C. 3, 88:

    postremo in plures ordines,

    Liv. 8, 8, 4:

    naves,

    Just. 5, 4, 1.—
    2.
    To prepare, make ready, furnish, provide, to equip, fit out (with necessaries):

    domum,

    Cic. Verr. 2, 4, 5, § 9:

    instruere et parare convivium omnibus rebus,

    id. ib. 2, 4, 27, §

    62: mensas,

    Verg. A. 3, 231; Ov. M. 8, 571:

    agrum,

    to stock, furnish, Liv. 6, 5, 5:

    hortos,

    Col. 11, 2, 25; Plin. Ep. 8, 18, 11:

    frumento et stipendio victorem,

    Just. 6, 6:

    et dotare filiam,

    Suet. Vesp. 14:

    mulieri aurum atque ornamenta,

    Plaut. Mil. 4, 1, 35:

    instruit focum provincia,

    Juv. 5, 97:

    socios simul instruit armis,

    Verg. A. 8, 80:

    concubinas securibus peltisque,

    Suet. Ner. 44:

    Xerxes bellum per quinquennium instruxit,

    Just. 2, 10, 12; 8, 5, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to procure, provide for, prepare for, furnish:

    accusationem,

    Cic. Clu. 6:

    causam,

    Plin. Ep. 10, 85:

    in instruendo (orationem) dissipatus,

    in arranging, Cic. Brut. 59, 216: se, to furnish, prepare one ' s self:

    ad judicium nondum se satis instruxerat,

    id. Verr. 2, 4, 19:

    neque spatium erat instruendi bellum,

    Just. 8, 5, 2. —
    B.
    In partic., to provide with information, to teach, instruct:

    (oratores) parum his artibus instructos vidimus,

    Cic. Brut. 59, 214:

    judicem notitiā rerum,

    Quint. 4, 2, 24:

    juvenes salubribus praeceptis,

    Petr. 140: aliquem scientiā alicujus rei, Quint. prooem. § 23; cf. id. 1, 10, 5; 2, 4, 20; 2, 5, 1 al.— Absol., Just. praef. 4 (but in Cic. Cael. 30, 72, the true reading is instituimur).—
    2.
    To plan, devise:

    magnas res hic agito in mentem instruere,

    Plaut. Rud. 4, 2, 31:

    instruendae fraudi intentior,

    Liv. 23, 35, 14: insidias [p. 971] mihi, Cat. 18 (21), 7.—Hence, instructus, a, um, P. a., ordered, drawn up; furnished, provided with any thing.
    A.
    Lit.:

    exercitus ita stetit instructus, ut, etc.,

    Liv. 4, 18:

    acies,

    Caes. B. G. 1, 48:

    domicilia rebus iis omnibus, quibus, etc.,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    instructa et exornata domus,

    provided with necessaries, id. Verr. 2, 2, 34, § 84:

    instructae ornataeque naves,

    id. ib. 2, 5, 51, §

    133: instructae atque ornatae omnibus rebus copiae,

    id. de Imp. Pomp. 8:

    omnibus rebus instructum et paratum convivium,

    id. Verr. 2, 4, 27.—
    B.
    Trop.
    1.
    Arranged, prepared; instructed:

    jam instructa sunt mihi in corde consilia omnia,

    Ter. Phorm. 2, 2, 7:

    res satis scite instructae et compositae,

    Cic. Leg. 1, 13, 39:

    ad permovendos animos instructi et parati,

    id. Or. 5:

    ad mortem contemnendam,

    id. Fin. 2, 17:

    ad dicendum instructissimus,

    id. de Or. 3, 8.—
    2.
    Instructed, versed in:

    in jure civili,

    Cic. de Or. 1, 58, 249:

    omnibus ingenuis artibus,

    id. ib. 1, 16, 73:

    a jure civili, ab historia instructior (v. ab),

    id. Brut. 43.—

    In a bad sense: accusatores instructi et subornati,

    prepared, instructed, Cic. Vatin. 1, 3:

    vitiis instructior,

    Hor. Ep. 1, 18, 25.— Adv.: instructē, with great preparation; only comp.:

    ludos opulentius instructius facere,

    Liv. 1, 35, 7:

    instructius accusare,

    App. Mag. 34, p. 296.

    Lewis & Short latin dictionary > instruo

  • 14 adorno

    ădorno, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] préparer, arranger, munir, équiper.    - adornare nuptias, Plaut.: préparer une noce.    - adornare mare classibus, Cic.: couvrir la mer de flottes.    - adornare accusationem, Cic.: préparer les éléments d'une accusation.    - adornare testium copiam, Cic. Clu. 6: produire une foule de témoins.    - adornare ut...: prendre des dispositions pour...    - adorna, ut rem divinam faciam, Plaut. Rud.: prends des dispositions pour que j'offre un sacrifice.    - adornat + inf. Plaut.: il se dispose à...    - tragulam in te injicere adornat, Plaut. Ep.: il se prépare à lancer sur toi un javelot. [st1]2 [-] orner, embellir, décorer; rehausser, faire valoir, vanter.    - flaminem insigni veste et curuli regiā sellā adornavit, Liv. 1: il revêtit le flamine d'un vêtement éblouissant et lui donna la chaise curule, celle des rois.    - bene facta suis verbis adornant, Plin. Ep. 1: ils font valoir par leurs discours le bien qu'ils ont fait.    - hanc legem (s.-ent. verbis) leviter adornabit, Quint. 7: il fera légèrement ressortir les mérites de cette loi.
    * * *
    ădorno, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] préparer, arranger, munir, équiper.    - adornare nuptias, Plaut.: préparer une noce.    - adornare mare classibus, Cic.: couvrir la mer de flottes.    - adornare accusationem, Cic.: préparer les éléments d'une accusation.    - adornare testium copiam, Cic. Clu. 6: produire une foule de témoins.    - adornare ut...: prendre des dispositions pour...    - adorna, ut rem divinam faciam, Plaut. Rud.: prends des dispositions pour que j'offre un sacrifice.    - adornat + inf. Plaut.: il se dispose à...    - tragulam in te injicere adornat, Plaut. Ep.: il se prépare à lancer sur toi un javelot. [st1]2 [-] orner, embellir, décorer; rehausser, faire valoir, vanter.    - flaminem insigni veste et curuli regiā sellā adornavit, Liv. 1: il revêtit le flamine d'un vêtement éblouissant et lui donna la chaise curule, celle des rois.    - bene facta suis verbis adornant, Plin. Ep. 1: ils font valoir par leurs discours le bien qu'ils ont fait.    - hanc legem (s.-ent. verbis) leviter adornabit, Quint. 7: il fera légèrement ressortir les mérites de cette loi.
    * * *
        Adorno, adornas, adornare, Idem significat quod simplex Ornare. Liu. Aorner, Accoustrer.
    \
        Adornare verbis benefacta sua. Plin. iunior. Enrichir de parolles, Magnifier, Vanter les plaisirs qu'on a faict.
    \
        Adornare. Cic. Apprester, Appareiller, Accoustrer.
    \
        Tragulam in te iniicere adornat. Plaut. Il s'appreste pour te jecter un dard, et te navrer, Pour te tromper.
    \
        Adornare aliquid. Controuver quelque chose, Inventer quelque finesse.
    \
        Testes adornare. Cic. Apposter, Forger des tesmoings.
    \
        Crimen adornare. Cic. Controuver, Inventer.
    \
        Adornare aliquam, pro Ornare, et ad honores promouere. Cic. Eslever aux honneurs.
    \
        Adornatus venatui. Tacitus. Appresté pour aller à la chasse.

    Dictionarium latinogallicum > adorno

  • 15 aerinus

    [st1]1 [-] āĕrĭnus, a, um: - [abcl][b]a - d'air. - [abcl]b - de la couleur du ciel, couleur d'azur, azuré.[/b]    - [gr]gr. ἀέρινος. [st1]2 [-] aerĭnus, a, um: Plin. préparé avec de l'ivraie.    - [gr]gr. αἴρινος --- αἶρα: ivraie.
    * * *
    [st1]1 [-] āĕrĭnus, a, um: - [abcl][b]a - d'air. - [abcl]b - de la couleur du ciel, couleur d'azur, azuré.[/b]    - [gr]gr. ἀέρινος. [st1]2 [-] aerĭnus, a, um: Plin. préparé avec de l'ivraie.    - [gr]gr. αἴρινος --- αἶρα: ivraie.
    * * *
        AErinus, pe. prod. Adiectiuum, Id est loliaceus: vt AErina farina. Plin. Farine d'yvraye.

    Dictionarium latinogallicum > aerinus

  • 16 aluta

    aluta, alutae, f. [st2]1 [-] cuir préparé avec de l'alum, cuir tendre, peau molle. [st2]2 [-] soulier, brodequin. [st2]3 [-] bourse, sachet. [st2]4 [-] cosmétique.
    * * *
    aluta, alutae, f. [st2]1 [-] cuir préparé avec de l'alum, cuir tendre, peau molle. [st2]2 [-] soulier, brodequin. [st2]3 [-] bourse, sachet. [st2]4 [-] cosmétique.
    * * *
        Aluta, alutae, pen. prod. Caesar. Plin. Cuir, ou peau molle et deliee de quoy on fait gans, bourses, et autres telles choses.

    Dictionarium latinogallicum > aluta

  • 17 annus

    annus, i, m. [am-nus; cf. sollemnis] [st1]1 [-] cercle, révolution circulaire.    - magni dicebantur circites anni, unde annus, Varr. L. L. 6: les grands cercles s'appelaient anni, d'où année.    - magnum sol circumvolvitur annum, Virg.: le soleil décrit son immense orbite. [st1]2 [-] année, an.    - principio anni, Hor.: au commencement de l'année.    - postero anno: l'année prochaine, l'an prochain.    - anno superiore: l'année dernière, l'an dernier.    - quinto quoque anno: tous les cinq ans.    - acc. de durée - matronae annum luxerunt, Liv. 2,7: les dames portèrent le deuil pendant un an.    - regiam potestatem annum obtinere, Caes. BG. 7: détenir pendant un an le pouvoir royal.    - nondum centum et decem anni sunt, cum... Cic. Off. 2, 75: il n'y a pas encore cent dix ans que...    - nosti mores mulierum: dum moliuntur, dum conantur, annus est, Ter. heaut. 240: tu connais les habitudes des femmes: le temps qu'elles se préparent, qu'elles se mettent en route, il faut une année. [st1]2 [-] âge, époque, âge légal (pour se présenter aux magistratures).    - in annum prorogare imperium, Liv. 37, 2: proroger pour un an le commandement.    - annus meus: l'année légale pour ma candidature.    - anno suo petere, Cic.: briguer une charge dès qu'on a l'âge requis.    - tuus annus est, Cic.: tu as l'âge légal.    - corpus infirmum annis, Sall.: corps affaibli par le poids des années.    - obtritis stramentis et stercoratione faciunt in annum segetes meliores, Varr.: grâce à la paille broyée et au fumier, on prépare pour l'année suivante de meilleures moissons. [st1]3 [-] poét. saison.    - hibernus annus, Hor. Epod. 2, 29: la période de l'hiver.    - annus frigidus, Virg.: la saison froide (l'hiver).    - pomifer annus, Hor. C. 3, 23: la saison des fruits. [st1]4 [-] produit de l'année, récolte de l'année.    - exspectare annum, Tac. G. 14: attendre la saison de la récolte.    - agricolae annum flevere, Luc. 3, 452: les agriculteurs pleurèrent la récolte de l'année. [st1]5 [-] quelques expressions.    - arch. anno, il y a un an: Plaut. Amp. 91; Men. 205; Truc. 393; Lucil. 781.    - anno ou in anno: chaque année, annuellement.    - bis anno, Cic. Pomp. 31; Plin. 2, 73: deux fois par an.    - ter et quater anno, Hor. C. 1, 31, 14: trois ou quatre fois par an.    - ter in anno, Cic. Rosc. Am. 46: trois fois par an.
    * * *
    annus, i, m. [am-nus; cf. sollemnis] [st1]1 [-] cercle, révolution circulaire.    - magni dicebantur circites anni, unde annus, Varr. L. L. 6: les grands cercles s'appelaient anni, d'où année.    - magnum sol circumvolvitur annum, Virg.: le soleil décrit son immense orbite. [st1]2 [-] année, an.    - principio anni, Hor.: au commencement de l'année.    - postero anno: l'année prochaine, l'an prochain.    - anno superiore: l'année dernière, l'an dernier.    - quinto quoque anno: tous les cinq ans.    - acc. de durée - matronae annum luxerunt, Liv. 2,7: les dames portèrent le deuil pendant un an.    - regiam potestatem annum obtinere, Caes. BG. 7: détenir pendant un an le pouvoir royal.    - nondum centum et decem anni sunt, cum... Cic. Off. 2, 75: il n'y a pas encore cent dix ans que...    - nosti mores mulierum: dum moliuntur, dum conantur, annus est, Ter. heaut. 240: tu connais les habitudes des femmes: le temps qu'elles se préparent, qu'elles se mettent en route, il faut une année. [st1]2 [-] âge, époque, âge légal (pour se présenter aux magistratures).    - in annum prorogare imperium, Liv. 37, 2: proroger pour un an le commandement.    - annus meus: l'année légale pour ma candidature.    - anno suo petere, Cic.: briguer une charge dès qu'on a l'âge requis.    - tuus annus est, Cic.: tu as l'âge légal.    - corpus infirmum annis, Sall.: corps affaibli par le poids des années.    - obtritis stramentis et stercoratione faciunt in annum segetes meliores, Varr.: grâce à la paille broyée et au fumier, on prépare pour l'année suivante de meilleures moissons. [st1]3 [-] poét. saison.    - hibernus annus, Hor. Epod. 2, 29: la période de l'hiver.    - annus frigidus, Virg.: la saison froide (l'hiver).    - pomifer annus, Hor. C. 3, 23: la saison des fruits. [st1]4 [-] produit de l'année, récolte de l'année.    - exspectare annum, Tac. G. 14: attendre la saison de la récolte.    - agricolae annum flevere, Luc. 3, 452: les agriculteurs pleurèrent la récolte de l'année. [st1]5 [-] quelques expressions.    - arch. anno, il y a un an: Plaut. Amp. 91; Men. 205; Truc. 393; Lucil. 781.    - anno ou in anno: chaque année, annuellement.    - bis anno, Cic. Pomp. 31; Plin. 2, 73: deux fois par an.    - ter et quater anno, Hor. C. 1, 31, 14: trois ou quatre fois par an.    - ter in anno, Cic. Rosc. Am. 46: trois fois par an.
    * * *
        Annus, anni. Un an.
    \
        Grauis annis. Virgil. Vieil.
    \
        Integer annorum. Statius. Qui est en fleur d'aage.
    \
        Iuuenilior annis. Ouid. Qui se monstre plus jeune qu'il n'est.
    \
        Maturior annis. Ouid. Aagé, Vieil.
    \
        Maximus annis. Virgil. Fort ancien.
    \
        Fama est obscurior annis. Virgil. La renommee en est moindre à cause du long temps.
    \
        Initio statim anni. Liu. Au commencement de l'an.
    \
        Anni extremo. Tacit. En la fin de l'an.
    \
        Bellicosior annus. Liu. Durant lequel on a fait plus de guerres.
    \
        Emeriti anni. Ouid. Passez.
    \
        Festior annus eat. Claud. Qu'on face grand feste toute l'annee, Qu'on demeine grand'joye.
    \
        Hybernus annus. Horat. Le temps d'yver.
    \
        Imbellis annus. Liu. Sans guerre.
    \
        Anni impubes. Ouid. L'aage qu'on n'ha point encore de barbe.
    \
        Annus iners. Ouid. Passé et consumé en oysiveté et à rien faire.
    \
        Intercalaris annus. Plin. L'annee du bissexte.
    \
        Lethifer annus. Virgil. Pestilentiel.
    \
        Luctifer annus. Valer. Flaccus. Annee de tristesse.
    \
        Melioribus natus annis. Virgil. Né en meilleur temps.
    \
        Molles anni. Ouid. Jeunesse.
    \
        Nubiles anni. Ouid. L'aage quand on est bon à marier.
    \
        Piger annus. Horat. Qui dure trop à l'appetit d'aucun.
    \
        Plenus annus. Horat. Accompli.
    \
        Primis annis eximenda vitia. Quint. Au commencement de l'aage.
    \
        Proni anni. Horat. Qui coulent legierement.
    \
        Pubescentes anni. Stat. L'aage qu'on commence à avoir barbe.
    \
        Rudibus annis aliquid percipere. Quintil. Au commencement de l'aage.
    \
        Addere annum labori. Cic. Accroistre d'un an le labeur.
    \
        Adolere ter senos annos. Ouid. Croistre jusques à l'aage de dixhuit ans.
    \
        AEquare annos. Ouid. Vivre autant, Estre aussi vieil.
    \
        Agere annos. Ouid. Vivre.
    \
        Cedere annis dicuntur vina. Budaeus. Quand ils ne sont point de garde.
    \
        Colligere annos. Plin. Recueillir, Compter.
    \
        Compleuit annos centum. Cic. Il a vescu cent ans accomplis.
    \
        Defecti anni. Ouid. Vieillesse.
    \
        Exeunte anno. Cic. Sur la fin de l'an.
    \
        Exigere annum cum aliquo. Virgil. Vivre un an avec, etc.
    \
        Expleto anno aetatis vndeuigesimo. Quintil. Apres dixneuf ans revolus et accomplis.
    \
        Exuberat annus pomis. Virgil. Il est ceste annee grande abondance de fruicts.
    \
        Ferre annos dicuntur vina quaedam. Quint. Quand ils sont de bonne garde.
    \
        Implere annum. Ouid. Avoir un an accompli et revolu.
    \
        Insignire annum cladibus. Tacit. Faire notable et memorable.
    \
        Intercessit annus. Cic. Il y a eu un an entredeux.
    \
        Natus annos decem. Terent. Qui est aagé de dix ans.
    \
        Obire annum petitionis. Cic. Parvenir jusques à l'an, etc.
    \
        Referre annos praeteritos. Virgil. Rendre l'aage qui est passé, Rajeunir.
    \
        Sitiens annus. Plin. Annee seiche.
    \
        Silentes anni. Claud. Les cinq annees que les nouveaux disciples de Pythagoras ne disoyent mot en l'auditoire, seulement escoutants la doctrine de leur maistre, Les cinq annees de silence.
    \
        Vergere annis. Tacit. Devenir vieil.
    \
        In annum, et in hunc annum. Cic. Pour un an.
    \
        In annum decimum durare. Ouid. Jusques à dix ans.
    \
        In annos singulos. Cic. Tous les ans.

    Dictionarium latinogallicum > annus

  • 18 aptus

    aptus, a, um [st1]1 [-] part. passé de apio, apere, attacher, qui se retrouve dans apiscor, a - attaché, joint.    - cum aliqua re aptus, Cic. Tim. 45: attaché à qqch.    - gladium e lacunari sætā equinā aptum, Cic. Tusc. 5, 62: épée suspendue au plafond au moyen d'un crin de cheval. b - lié dans ses parties, formant un tout bien lié.    - ita esse mundum undique aptum, ut... Cic. Ac, 2, 119: le monde est si bien lié en toutes ses parties que..., cf. Tim. 15 ; Lucr. 5, 557, etc.    - au fig. res inter se aptæ, Cic. Nat, 3, 4, etc.: choses (idées) liées entre elles.    - rerum causæ aliæ ex aliis aptæ, Cic. Tusc. 5, 70: causes liées les unes aux autres.    - ex honesto officium aptum est, Cic. Off 1, 60: le devoir découle de l'honnête.    - cui viro ex se ipso apta sunt omnia quæ... Cic. Tusc, 5, 36: l'homme pour qui tout ce qui [mène au bonheur] dépend de lui-même (l'homme qui tient de son propre fonds tout ce qui...).    - avec l'abl. seul rudentibus apta fortuna, Cic. Tusc. 5, 40: une fortune qui tient à des cordages, cf. Leg. 1, 56. c - lié en ses parties, formant un tout [en parl. du style].    - apta dissolvere, Cic. Or. 235: rompre (mettre en morceaux) un tout enchaîné.    - apta oratio, Cic. Br. 68: style bien lié.    - verborum apta et quasi rotunda constructio, Cic. Br. 272: des phrases bien liées et, pour ainsi dire, arrondies. d - préparé complètement, en parfait état.    - ire non aptis armis, Sall. H. 25: marcher avec des armes qui ne sont pas en bon état. --- cf. Liv. 44, 34, 3.    - omnia sibi esse ad bellum apta ac parata, Cæs. BC. 1, 30, 5: il avait tout en parfait état et prêt en vue de la guerre.    - quinqueremes aptæ instructæque omnibus rebus ad navigandum, Cæs. BC. 3, 111, 3: des quinquérèmes parfaitement équipées et munies de tout le nécessaire en vue de prendre la mer. d - poét. muni de, pourvu de [avec abl.].    - nec refert ea quæ tangas quo colore prædita sint, verum quali... apta figura, Lucr. 2, 814: ce qui importe pour les objets soumis au toucher, ce n'est pas la couleur qu'ils ont, mais la forme dont ils sont pourvus.    - vestis auro apta, Lucr. 5, 1428: vêtement garni d'or. ---cf. Enn. Tr. 380; An. 339; Acc. Tr. 660.    - Tyrio apta sinu Tib. 1, 9, 70: vêtue d'une robe de pourpre Tyrienne. --- cf. Virg. En. 4, 482 ; 6, 797; 11, 202.    - qui restitissent nautico instrumento aptæ et armatæ classi? Liv. 30, 10, 3: comment résister à une flotte pourvue et armée de tout le matériel naval? [st1]2 [-] adjectif. a - propre, approprié.    - aptissima sunt arma senectutis artes exercitationesque virtutum, Cic. CM 9: les armes les mieux appropriées de la vieillesse, ce sont la science et la pratique des vertus.    - aptior dicendi locus, Cic. Rep. 2, 48: occasion plus convenable de parler.    - alius alio melior atque aptior (numerus), Cic. Or, 203: suivant les cas, un rythme est meilleur et mieux adapté qu'un autre.    - neminem nec motu corporis neque ipso habitu atque forma aptiorem mihi videor audisse, Cic. de Or. 1, 132: je ne crois pas avoir entendu d'orateur ayant une meilleure appropriation des mouvements du corps, du maintien même ou de l'extérieur. b - en parl. du style exactement approprié aux idées, précis.    - Cic, Br. 145; de Or. 2, 56, etc. c - fait pour, approprié à.    - avec dat. res apta auribus, Cic. Or. 25; moribus, Cic. Att. 5, 10, 3; naturæ, Cic. Fin. 5, 24; ætati Cic. Br. 327 ; adulescentibus, Cic. Br. 326, chose appropriée aux oreilles, aux habitudes, à la nature, à l'âge, aux jeunes gens.    - Ofella contionibus aptior quam judiciis, Cic. Br. 178: Ofella mieux fait pour la tribune que pour le barreau.    - o hominem semper illum quidem mihi aptum, nunc vero etiam suavem, Cic. Fam. 12, 30, 3: quel homme! toujours complaisant pour moi, mais maintenant, même exquis! --- cf. Hor. S. 2, 5, 43.    - gens novandis quam gerendis aptior rebus, Curt. 4, 1, 30: nation mieux faite pour l'innovation que pour l'exécution.    - apta portandis oneribus jumenta sunt, Sen. Brev. 18, 4: les bêtes de somme sont propres à porter des fardeaux.    - vis venti apta faciendo igni, Liv. 21, 37, 2: violence du vent propre à activer la flamme, cf. 21, 47, 1; 23, 4, 3; 25, 36, 5, etc.    - avec ad (calcei) apti ad pedem, Cic. de Or. 1, 231: (chaussures) adaptées au pied.    - ad tempus aptæ simulationes, Cic. Mil. 69: faux-semblants accommodés aux circonstances.    - res apta ad naturam, Cic. Fin. 5, 39; ad consuetudinem, Cic. Opt. 14: chose appropriée à la nature, à l'usage.    - naturā sumus apti ad cœtus, Cic. Fin. 3, 63: nous sommes par nature faits pour la vie de société.    - habebat flebile quiddam, aptumque cum ad fidem faciendam, tum ad misericordiam commovendam, Cic. Br. 142: il avait un accent touchant, propre à inspirer la confiance et surtout à remuer la pitié.    - homo non aptissimus ad jocandum, Cic. Nat. 2, 46: l'homme le moins fait du monde pour la plaisanterie.    - res contra morsus apta, Plin. 21, 58: chose bonne contre les morsures.    - avec in acc. in quod minime apti sunt, Liv. 38, 21, 8: [genre de combat] auquel ils sont le moins propres, cf. Plin. 16, 174; Quint. 10, 3, 22.    - avec inf. silva occulere apta feras, Ov. F. 2, 216: forêt propre à cacher les bêtes sauvages.    - dux fieri quilibet aptus erat, Ov. F. 2, 200: n'importe lequel était bon pour faire un chef.    - avec une rel. au subj. [rare]: nulla videbatur aptior persona, quæ de illa ætate loqueretur, Cic. Læl. 4, aucun personnage ne me paraissait mieux fait pour parler de cet âge-là.    - eam urbem aptissimam ratus, unde mitti commeatus possent, Liv. 44, 13, 11: pensant que cette ville était la plus propre à servir de point de départ à l'envoi des ravitaillements.
    * * *
    aptus, a, um [st1]1 [-] part. passé de apio, apere, attacher, qui se retrouve dans apiscor, a - attaché, joint.    - cum aliqua re aptus, Cic. Tim. 45: attaché à qqch.    - gladium e lacunari sætā equinā aptum, Cic. Tusc. 5, 62: épée suspendue au plafond au moyen d'un crin de cheval. b - lié dans ses parties, formant un tout bien lié.    - ita esse mundum undique aptum, ut... Cic. Ac, 2, 119: le monde est si bien lié en toutes ses parties que..., cf. Tim. 15 ; Lucr. 5, 557, etc.    - au fig. res inter se aptæ, Cic. Nat, 3, 4, etc.: choses (idées) liées entre elles.    - rerum causæ aliæ ex aliis aptæ, Cic. Tusc. 5, 70: causes liées les unes aux autres.    - ex honesto officium aptum est, Cic. Off 1, 60: le devoir découle de l'honnête.    - cui viro ex se ipso apta sunt omnia quæ... Cic. Tusc, 5, 36: l'homme pour qui tout ce qui [mène au bonheur] dépend de lui-même (l'homme qui tient de son propre fonds tout ce qui...).    - avec l'abl. seul rudentibus apta fortuna, Cic. Tusc. 5, 40: une fortune qui tient à des cordages, cf. Leg. 1, 56. c - lié en ses parties, formant un tout [en parl. du style].    - apta dissolvere, Cic. Or. 235: rompre (mettre en morceaux) un tout enchaîné.    - apta oratio, Cic. Br. 68: style bien lié.    - verborum apta et quasi rotunda constructio, Cic. Br. 272: des phrases bien liées et, pour ainsi dire, arrondies. d - préparé complètement, en parfait état.    - ire non aptis armis, Sall. H. 25: marcher avec des armes qui ne sont pas en bon état. --- cf. Liv. 44, 34, 3.    - omnia sibi esse ad bellum apta ac parata, Cæs. BC. 1, 30, 5: il avait tout en parfait état et prêt en vue de la guerre.    - quinqueremes aptæ instructæque omnibus rebus ad navigandum, Cæs. BC. 3, 111, 3: des quinquérèmes parfaitement équipées et munies de tout le nécessaire en vue de prendre la mer. d - poét. muni de, pourvu de [avec abl.].    - nec refert ea quæ tangas quo colore prædita sint, verum quali... apta figura, Lucr. 2, 814: ce qui importe pour les objets soumis au toucher, ce n'est pas la couleur qu'ils ont, mais la forme dont ils sont pourvus.    - vestis auro apta, Lucr. 5, 1428: vêtement garni d'or. ---cf. Enn. Tr. 380; An. 339; Acc. Tr. 660.    - Tyrio apta sinu Tib. 1, 9, 70: vêtue d'une robe de pourpre Tyrienne. --- cf. Virg. En. 4, 482 ; 6, 797; 11, 202.    - qui restitissent nautico instrumento aptæ et armatæ classi? Liv. 30, 10, 3: comment résister à une flotte pourvue et armée de tout le matériel naval? [st1]2 [-] adjectif. a - propre, approprié.    - aptissima sunt arma senectutis artes exercitationesque virtutum, Cic. CM 9: les armes les mieux appropriées de la vieillesse, ce sont la science et la pratique des vertus.    - aptior dicendi locus, Cic. Rep. 2, 48: occasion plus convenable de parler.    - alius alio melior atque aptior (numerus), Cic. Or, 203: suivant les cas, un rythme est meilleur et mieux adapté qu'un autre.    - neminem nec motu corporis neque ipso habitu atque forma aptiorem mihi videor audisse, Cic. de Or. 1, 132: je ne crois pas avoir entendu d'orateur ayant une meilleure appropriation des mouvements du corps, du maintien même ou de l'extérieur. b - en parl. du style exactement approprié aux idées, précis.    - Cic, Br. 145; de Or. 2, 56, etc. c - fait pour, approprié à.    - avec dat. res apta auribus, Cic. Or. 25; moribus, Cic. Att. 5, 10, 3; naturæ, Cic. Fin. 5, 24; ætati Cic. Br. 327 ; adulescentibus, Cic. Br. 326, chose appropriée aux oreilles, aux habitudes, à la nature, à l'âge, aux jeunes gens.    - Ofella contionibus aptior quam judiciis, Cic. Br. 178: Ofella mieux fait pour la tribune que pour le barreau.    - o hominem semper illum quidem mihi aptum, nunc vero etiam suavem, Cic. Fam. 12, 30, 3: quel homme! toujours complaisant pour moi, mais maintenant, même exquis! --- cf. Hor. S. 2, 5, 43.    - gens novandis quam gerendis aptior rebus, Curt. 4, 1, 30: nation mieux faite pour l'innovation que pour l'exécution.    - apta portandis oneribus jumenta sunt, Sen. Brev. 18, 4: les bêtes de somme sont propres à porter des fardeaux.    - vis venti apta faciendo igni, Liv. 21, 37, 2: violence du vent propre à activer la flamme, cf. 21, 47, 1; 23, 4, 3; 25, 36, 5, etc.    - avec ad (calcei) apti ad pedem, Cic. de Or. 1, 231: (chaussures) adaptées au pied.    - ad tempus aptæ simulationes, Cic. Mil. 69: faux-semblants accommodés aux circonstances.    - res apta ad naturam, Cic. Fin. 5, 39; ad consuetudinem, Cic. Opt. 14: chose appropriée à la nature, à l'usage.    - naturā sumus apti ad cœtus, Cic. Fin. 3, 63: nous sommes par nature faits pour la vie de société.    - habebat flebile quiddam, aptumque cum ad fidem faciendam, tum ad misericordiam commovendam, Cic. Br. 142: il avait un accent touchant, propre à inspirer la confiance et surtout à remuer la pitié.    - homo non aptissimus ad jocandum, Cic. Nat. 2, 46: l'homme le moins fait du monde pour la plaisanterie.    - res contra morsus apta, Plin. 21, 58: chose bonne contre les morsures.    - avec in acc. in quod minime apti sunt, Liv. 38, 21, 8: [genre de combat] auquel ils sont le moins propres, cf. Plin. 16, 174; Quint. 10, 3, 22.    - avec inf. silva occulere apta feras, Ov. F. 2, 216: forêt propre à cacher les bêtes sauvages.    - dux fieri quilibet aptus erat, Ov. F. 2, 200: n'importe lequel était bon pour faire un chef.    - avec une rel. au subj. [rare]: nulla videbatur aptior persona, quæ de illa ætate loqueretur, Cic. Læl. 4, aucun personnage ne me paraissait mieux fait pour parler de cet âge-là.    - eam urbem aptissimam ratus, unde mitti commeatus possent, Liv. 44, 13, 11: pensant que cette ville était la plus propre à servir de point de départ à l'envoi des ravitaillements.
    * * *
        Aptus, apta, aptum, Participium ab antiquo verbo Apiscor, Vnde est Adiectiuum nomen Aptus, aptior, aptissimus. Apte, Convenable, et propre à quelque chose, Bien sortable, Pertinent, Approprié.
    \
        Apta compositio membrorum. Cic. Membres bien proportionnez.
    \
        Apta inter se, et cohaerentia. Cic. Qui se rapportent bien l'un à l'autre.
    \
        Rubrum emplastrum huc aptum est. Cels. Est propre à ceci.
    \
        Somno aptum papauer. Celsus. Propre à faire dormir.
    \
        Aptum. Virgil. Conjoinct, Adapté, Composé.
    \
        Aptus ex sese. Cic. Qui ne tient que de soymesme.
    \
        Aptum ex tribus. Cic. Composé de trois choses attachees ensemble.
    \
        Gladium e lacunari, seta equina aptum demitti iussit. Ci. Lié.
    \
        Aptus verbis. Cic. Qui use de parolles propres.
    \
        O hominem semper illum quidem mihi aptum. Cic. Qui me revient fort.

    Dictionarium latinogallicum > aptus

  • 19 coctus

    coctus, a, um part. passé de coquo. [st2]1 [-] cuit; durci au feu, séché. [st2]2 [-] mûri. [st2]3 [-] digéré. [st2]4 [-] préparé, médité. [st2]5 [-] retors, habile.    - coctior juris, Plaut.: plus consommé dans le droit.
    * * *
    coctus, a, um part. passé de coquo. [st2]1 [-] cuit; durci au feu, séché. [st2]2 [-] mûri. [st2]3 [-] digéré. [st2]4 [-] préparé, médité. [st2]5 [-] retors, habile.    - coctior juris, Plaut.: plus consommé dans le droit.
    * * *
        Coctus, Participium. Cuict, Digeré.
    \
        Coctus solibus fructus. Plin. Meury.
    \
        Gramina cocta per manus Medeae. Propert. Herbes cuictes.
    \
        Agger coctus. Propert. Faict de terre cuicte, ou de brique.
    \
        Bene coctus et conditus sermo bonus. Cic. Parolle ou langage bien assaisonné, et auquel on prend goust et saveur.

    Dictionarium latinogallicum > coctus

  • 20 conciliator

    concĭlĭātŏr, ōris, m. [st2]1 [-] qui prépare, qui procure, qui ménage, médiateur. [st2]2 [-] proxénète, entremetteur.
    * * *
    concĭlĭātŏr, ōris, m. [st2]1 [-] qui prépare, qui procure, qui ménage, médiateur. [st2]2 [-] proxénète, entremetteur.
    * * *
        Conciliator, Verbale, pen. prod. Qui par sa parolle unit et conjoinct les uns aux autres, Qui est moyen, Conciliateur.

    Dictionarium latinogallicum > conciliator

См. также в других словарях:

  • Prepare — Pre*pare , v. t. [imp. & p. p. {Prepare?}; p. pr. & vb. n. {Preparing}.] [F. pr[ e]parer, L. praeparare; prae before + parare to make ready. See {Pare}.] [1913 Webster] 1. To fit, adapt, or qualify for a particular purpose or condition; to make… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Prepare — Pre*pare , v. t. [imp. & p. p. {Prepare?}; p. pr. & vb. n. {Preparing}.] [F. pr[ e]parer, L. praeparare; prae before + parare to make ready. See {Pare}.] [1913 Webster] 1. To fit, adapt, or qualify for a particular purpose or condition; to make… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • préparé — préparé, ée (pre pa ré, rée) part. passé de préparer. 1°   Disposé. •   J ai vu tendre aux enfants une gorge assurée à la sanglante mort qu ils voyaient préparée, ROTROU St Genest, II, 7. •   Et quoique le bûcher soit déjà préparé, Le nom de la… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • prepare — prepare, fit, qualify, condition, ready are comparable when they mean to make someone or something ready. Prepare is the most inclusive of these terms; it implies a process, often a complicated process, involving a making ready, a getting ready,… …   New Dictionary of Synonyms

  • Prepare — Pre*pare , v. i. 1. To make all things ready; to put things in order; as, to prepare for a hostile invasion. Bid them prepare for dinner. Shak. [1913 Webster] 2. To make one s self ready; to get ready; to take the necessary previous measures; as …   The Collaborative International Dictionary of English

  • prepare — [prē par′, pripar′] vt. prepared, preparing [ME preparen < MFr preparer < L praeparare < prae , before (see PRE ) + parare, to set in order, get ready, akin to parere, to bring forth, bear (see PAROUS)] 1. to make ready, usually for a… …   English World dictionary

  • Prepare — Pre*pare , n. Preparation. [Obs.] Shak. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • prepare — index arrange (plan), charge (instruct on the law), compile, conceive (invent), contrive, devise (invent …   Law dictionary

  • prepare — (v.) mid 15c., from M.Fr. preparer, from L. praeparare (see PREPARATION (Cf. preparation)). Slang shortening prep is from 1927. Related: Prepared; preparing …   Etymology dictionary

  • prepare — [v] make or get ready adapt, adjust, anticipate, appoint, arrange, assemble, brace, build up, coach, concoct, construct, contrive, cook, develop, dispose, draw up, endow, equip, fabricate, fashion, fill in, fit, fit out, fix, form, formulate,… …   New thesaurus

  • preparé — Preparé, [prepar]ée. part …   Dictionnaire de l'Académie française

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»