-
41 μεθιστημι
ион. μετίστημι1) реже med. (из)менять(τὰ νόμιμα Her.; ὄνομα, τοὺς τρόπους Eur.)
μ. χρώματος Arph. — менять цвет;μ. εἰς δουλείαν Plut. — попадать в рабство2) перемещатьμ. πόδα εἰς ἄλλην χθόνα Eur. — отправляться в другую страну;
μετάστησόν (με) θεᾶς σφαγίων Eur. — увези меня от кровавой богини;μεταστῆναι ἐν Αἰγίνῃ Dem. — быть сосланным в Эгину3) переносить(τέν δυναστείαν εἰς ἑαυτόν Polyb.)
4) выводить (из какого-л. состояния)μ. τινὰ ὕπνου Eur. — пробудить кого-л. ото сна;
μ. τινὰ νόσου Soph. — исцелить кого-л. от болезни5) переубеждать или совращать(ἱκανὸν ὄχλον NT.)
6) выходить, уходить, покидать(ἐκ τῆς τάξιος Her.; στρατῷ Aesch.; ἔξω τῆς οἰκουμένης Aeschin.)
μ. βίου и βίον Eur. — уходить из жизни, умирать;μετάσταθ΄, ἀπόβαθι! Soph. — уходи!;ἐκ κύκλου μεταστάς Soph. — вышедший из круга7) удалять, устранять(τινά NT., med. Her., Thuc. etc.)
; pass. быть отстраняемым(τῆς οἰκονομίας NT.)
8) переходить(ἔκ τινος εἴς τι Plat.; ἀπό τινος, παρά и πρός τινα Thuc.; εἰς ἕτερον τόπον Plat.; med.-pass.: ἑτάροισι Hom.; πρὸς τοὺς ὑπερδεξίους τόπους Polyb.)
χωρία πρὸς Λακεδαιμονίους μεθεστηκότα Xen. — страны, перешедшие на сторону лакедемонян9) (пере)меняться, поворачивать(εἰς τὸ λῷον Eur.; τῆς τύχης εὖ μετεστεώσης Her.)
10) уходить, исчезать(μεθέστηκεν χόλος Eur.)
11) тж. med.-pass. переставать, прекращатьμεθίσταμαι κότου Aesch. — я уже не сержусь;
μ. φόβου Eur. — переставать бояться;μ. κακῶν Eur. — освободиться от страданий12) выходить, возникать(πολιτεία ἐξ ἦς ἥ ὀλιγαρχία μετέστη Plat.)
-
42 χρεια
Iἥ [χράομαι I]1) (ис)пользование, употребление, применениеλόγου χ. Plat. и ἥ χ. τῶν ὀνομάτων Plut. — словоупотребление;
τὰ ὑπὸ τέν χρείαν ὀνόματα Plut. — общеупотребительные слова;λάμπει ἐν χρείασιν χαλκός Soph. — от (постоянного) употребления медь блестит2) польза, выгода3) занятие, делоἡ πολεμικέ χ. καὴ ἥ εἰρηνική Arst. — военная и гражданская (досл. мирная) служба;
χρεῖαι πολιτικαί Plut. — общественные дела, государственная служба;μεταστήσασθαί τινα ἀπὸ τῆς χρείας Polyb. — отстранить кого-л. от дел4) функция(αἱ τοῦ σώματος χρεῖαι Xen.)
5) отношение, общение, обхождение(φίλων κτῆσις καὴ χ. Xen.)
ἥ πρὸς ἀλλήλους χ. Plat., Arst. — взаимоотношения;φίλου χρείᾳ Diog.L. — в дружеских отношенияхIIἥ [χράω III]1) предмет обсуждения, вопрос, темаἡ προκειμένη χ. Plut. — предстоящий (данный, подлежащий обсуждению) вопрос
2) изречение, (меткое) выражение(ἥ τοῦ Κλεομένους χ. Plut.)
χρείας ἀναλέγεσθαι Plut. — собирать изреченияἥ [χράω IV]1) нужда, необходимость, надобностьκατὰ τέν χρείαν Plat. — в меру потребности;
χ. τινὸς τινί ἐστιν Plat. — у кого-л. есть надобность в чем-л.;ὑπὸ χρείας Plut. и χρείας ὕπο Aesch. — неизбежно, неминуемо;πρὸς τί χρείας ; Soph. — для какой надобности?, для чего?;φορβῆς χρείᾳ Soph. — для того, чтобы добыть пищу;χρείαν ἔχειν τινός Aesch. — нуждаться в ком-л.;αἱ περὴ τὸν βίον χρεῖαι Plut. — жизненные потребности;χρείᾳ πολεμεῖν Soph. — бороться против необходимости;εἰς χρείαν τινὸς ἀφικνεῖσθαι Plat. — ощутить надобность в ком-л., т.е. обратиться за чьей-л. помощью;χ. διδάσκει, κἂν βραδύς τις ᾖ, σοφόν погов. Eur. — нужда учит даже тяжелодума;τὰ οὐδὲν εἰς χρείαν Dem. — бесполезные вещи2) нужда, недостаток, отсутствие Soph., Xen.διὰ τέν χρείαν Plat. — за неимением (чего-л.), но тж. Arph. вследствие нужды;
χ. τείρει τινά Eur. — нужда мучает кого-л.;χρείαν ἔχειν NT. — нуждаться -
43 αποσοβεω
1) отпугивать, отгонять(τινα и τι Arph., τι ἀπό τινος Xen. и τινά τινος Plut.)
ἀποσοβηθῆναι ταῖς διανοιαις Polyb. — встревожиться;ἀποσοβεῖσθαί τι Xen. — отгонять от себя что-л.2) поспешно уходить(ἐς τὸ ἄστυ Luc.)
οὐκ ἀποσοβήσεις! Arph. — пошел вон! -
44 ορνυμι
эп. тж. ὀρνύω (ῠ) (impf. ὤρνυον - эп. ὄρνυον, fut. ὄρσω, aor. 1 ὦρσα - эп. 3 л. sing. iter. ὄρσασκε, эп. 1 л. pl. conjct. ὄρσομεν, aor. 2 ὤρορον, pf. 2 ὄρωρα, ppf. ὠρώρειν и ὀρώρειν; med.: impf. ὠρνύμην, fut. ὀροῦμαι, aor. 2 ὠρόμην и ὤρμην - эп. ὀρώμην; imper. praes. ὄρνῡ - эп. ὄρνῠθι, med. ὄρσο, ὄρσεο и ὄρσευ; inf. ὀρνύναι - эп. ὀρνύμεν(αι), aor. med. ὄρθαι; part. med. ὄρμενος)1) приводить в движение, побуждать, возбуждать(ὦρσε δὲ τοὺς μὲν Ἄρης, τοὺς δὲ Ἀθήνη, sc. μάχεσθαι Hom.)
δαίμονος ὀρνύντος Pind. — по побуждению божества;ὄρσεις με τἀκίνητα φράσαι Soph. — ты заставишь меня высказать сокровенное2) пригонять(αἶγας Hom.)
3) сгонять, спугивать(νεβρὸν ἐξ εὐνῆς Hom.)
4) поднимать, неперех., тж. med. вставать(τινὰ ἀπ΄ ἐσχαρόφιν Hom.)
ὀ. θύελλαν Hom. — поднимать бурю;ὀ. κονίην Hom. — вздымать пыль;ὀ. πόλεμον Hom. — разжигать войну;πόλεμος ὄρωρεν Hom. — возникла (вспыхнула) война;ὀ. γόον Hom. — поднимать вопль;ἄσβεστον γέλω ὀ. τινι Hom. — вызвать у кого-л. неудержимый смех;ὀρυμαγδὸς ὄρωρεν Hom. — поднялся шум;νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὀ. Hom. — наслать мор на войско;κύματα θαλάσσης ὀ. Hom. — взволновать море;Ἠὼς ἐκ λεχέων ὤρνυτο Hom. — Эос поднялась со (своего) ложа;ὅ γεραιὸς ἀπὸ θρόνου ὦρτο Hom. — старец поднялся с кресла;ὦρτο πόλινδ΄ ἴμεν Hom. — (Одиссей) встал, чтобы пойти в город;ὄρσο κέων Hom. — встань и иди спать5) med. бросаться, устремляться(ἐπί τινα Hom.)
ἀπὸ χθονὸς ὤρνυτο πεζός Hom. — (Диомед) пеший бросился (навстречу врагам);ὀρώρει οὐρανόθεν νύξ Hom. — спустилась с неба ночь;δοῦρα ὄρμενα πρόσσω Hom. — устремившиеся вперед копья;πῦρ ὄρμενον Hom. — вспыхнувшее пламя6) med. двигаться, шевелитьсяεἰς ὅ κέ μοι γούνατ΄ ὀρώρῃ Hom. — доколе смогут у меня двигаться колени, т.е. пока хватит силы
-
45 εικαζω
эол. Sappho ἐϊκάσδω (impf. εἴκαζον и ᾔκαζον, fut. εἰκάσω, aor. εἴκασα и ᾔκασα, pf. εἴκακα; pass.: fut. εἰκασθήσομαι, aor. εἰκάσθην, pf. εἴκασμαι и ᾔκασμαι)1) (точно) изображать, воспроизводить(τινὰ γραφῇ Xen.)
αἰετὸς εἰκασμένος Her. — изображение орла;ὅμοιος καὴ μέ εἰκαζόμενος πρός τι Arst. — похожий на что-л., но не являющийся его копией;Πολύγνωτος μὲν κρείττους, Παύσων δὲ χείρους, Διονύσιος δὲ ὁμοίους εἴκαζεν Arst. — Полигнот изображал (людей) лучшими, чем они есть, Павсон - худшими, а Дионисий такими, какими они являются в действительности:εὖ μάλα εἰκασμένος Luc. — воспроизведенный со всей точностью;τὸ εἰκασθέν Plat. — воспроизведенное, т.е. подлинник, оригинал2) уподоблять, сравнивать(τί τινι и τινά τινι Thuc., Arph., Xen., Plat., Arst., πρός τι Arst. и τι καί τι Her.): pass. становиться или быть похожим (τινι Eur., Plut. и ποτί τινα Arph.)
3) (путем сопоставления) приходить к выводу, предполагать, (умо)заключать(τι ἔκ τινος Aesch., ἀπό τινος Thuc. и τινί Thuc., Plut.; μέ γνωρίζειν μηδ΄ εἰκάσαι Arst.)
πρὸς τέν ὄψιν εἰ. τὸν χρόνον Plut. — по внешнему виду судить о возрасте;εἰκάσαι Soph. и ὡς εἰκάσαι Hes., Eur. — как можно предполагать, по-видимому -
46 ευφραινω
эп. ἐϋφραίνω (fut. εὐφρᾰνῶ, aor. ион. εὔφρανα; pass.: fut. εὐφρανθήσομαι, aor. ηὐφράνθην)1) радовать, веселить(τινὰ ἐπέεοι, νόημά τινος Hom.; θυμόν τινος Pind.; τινὰ διά τι Plat.)
; pass. радоваться, веселиться, быть довольным(τινι Pind., Plat., NT.; ἐπί τινι Arph., Xen., NT.; διά и ἀπό τινος Xen.; ἐπί τι и ἔν τινι NT.)
μηδέν τι μᾶλλον ἢ νοσῶν εὐφραίνεται Soph. — его настроение нисколько не улучшилось после болезни2) доставлять удовольствие, быть приятным(ὅ λιβανωτὸς ἀπολλύμενος εὐφραίνει Arst.)
-
47 κωλυω
1) (тж. κ. δρᾶν Soph.) мешать, препятствовать, не давать(τινά τινος или ἀπό τινος Xen. и τινά τι Soph.; ποιεῖν τι Her. и τοῦ ποιεῖν τι Her.)
κωλῦσαί σε δεῖ μέ πρὸς ἀλλήλοιν θανεῖν Eur. — ты должна помешать (твоим братьям) убить друг друга;εἰ κωλυόμεσθα (pl. = sing.) μέ μαθεῖν ἃ βούλομαι Eur. — если мне запрещается узнать то, что я хочу;μηδὲ χρυσοῦ δαπάνῃ κεκωλύσθω, μηδὲ στρατιᾶς πλήθει Thuc. — пусть не останавливают тебя ни расход золота, ни численность войска;μέ τὸ σὸν κωλυέτω Eur. — пусть твое присутствие не будет (мне) помехой;τί κωλύει ἡμᾶς ; Plat. — что нам мешает?;οὐ γὰρ ἐκεῖνο κωλύει οὔτε τόδε Thuc. — ведь ни то, ни другое препятствием не является2) запрещать(τινὰ τοῦ ποιεῖν τι Xen.)
3) возражать, противоречить(οἱ μὲν ἐκέλευον, οἱ δὲ ἐκώλυον Xen.)
-
48 τηρεω
1) охранять, оберегать(πόλιν Pind.; τινα Arph.; τινα ἄσπιλον ἀπό τινος NT.)
τ. δώματα HH. — смотреть за домом;τὸ ἔξωθεν ἐτηρεῖτο Thuc. — наружная часть (стен) находилась под охраной;τήρει τὸ τοιόνδε, μή τις ἡμῖν αὐτὸ ὀνειδίσῃ Plat. — смотри, как бы нас кто-л. за это не упрекнул;τηρώμεσθ΄, ὅπως μέ αἰσθήσεται Arph. — поостережемся, как бы он (чего-л.) не заметил2) наблюдать, следить, выслеживать(τινα Arph.)
τ. τὰς ἁμαρτίας τινός Thuc. — выслеживать чьи-л. ошибки3) подстерегать, выжидать(νύκτα ἀσέληνον Dem.)
τηρήσας, μέσον κάρα κέντροισί μου καθίκετο Soph. — подстерегши, он ударил меня плетью посреди головы;τηρήσαντες τὸν πορθμὸν κατιόντος τοῦ ἀνέμου Thuc. — выждав благоприятного для переправы ветра;ἕως ὅ λεγόμενος καιρὸς ὑπ΄ αὐτοῦ ἐτηρήθη Lys. — пока он не дождался условленного момента4) соблюдать, выполнять(τὰ ἀπόρρητα Lys.; τὰς ἐντολάς NT.)
-
49 χρηματιζω
тж. med.1) заниматься (общественными) делами, вести дела(ἥ σκηνέ ἐν ᾗ χ. εἰώθει Polyb.)
τοῦ χ. ἢ κρίνειν καιρὸς ὡρισμένος Diod. — время, назначенное как для общественных, так и судебных дел2) обсуждать общественные дела, совещаться(περί τινος Thuc., Dem.)
πρὸς τὸν δῆμον χρηματίσαι Thuc. — провести совещание в народном собрании;τὰ χρηματιζόμενα Plut. — обсуждаемые вопросы3) вершить суд, выносить решение, сообщать ответ(τινί Luc.)
τινὰ εἰσδέχεσθαι καὴ χ. Plut. — дать кому-л. аудиенцию;τὸ μαντεῖον χρηματίζει Plut. — оракул дает ответ;χρηματίσαι ταῖς εὐχαῖς Luc. — выслушать просьбы;ταῖς ἀνάγκαις χ. Plut. — уступать непреодолимым обстоятельствам4) вести переговорыἰδίᾳ χ. Dem. — вести частные переговоры;
5) заниматься денежными операциями, наживать деньгиχρηματιούμενος ἐξέπλευσε Lys. — он уехал для наживы;
χρηματίζεσθαί τινι Plut. — наживать деньги в пользу кого-л.;χρηματίζεσθαι τὸ νόμισμα Arst. — заниматься меняльным делом6) вымогать деньги, обирать(τινά Polyb.)
7) провозглашать или именовать себяχρηματίζει βασιλεύς Polyb. — он именует себя царем;
ἐβασίλευε Πτολεμαῖος ὅ νέος Διόνυσος χρηματίζων Diod. — царствовал (тогда) Птолемей, провозгласивший себя новым Дионисом;πατρόθεν χ. Plut. — носить имя по отцу -
50 στελλω
(fut. στελῶ - эп. στελέω, aor. ἔστειλα - эп. στεῖλα; pass., aor. ἐστάλην с ᾰ, pf. ἔσταλμαι, ppf. ἐστάλμην)1) строить (к бою), выстраивать(ἑτάρους Hom.)
2) снаряжать, готовить, приготовлять(ναῦς Thuc.; στρατιήν Her.; στέλλεσθαι πρός τι Plat.)
ἐπὴ θήρας πόθον στείλασθαι Eur. — иметь желание поохотиться3) одевать, наряжать(τινὰ ἐσθῆτι Her.; τινὰς ὡς θεραπαίνας Xen.)
στολέν θῆλύν τινα σ. Eur. — одевать кого-л. в женскую одежду;στείλασθαι βυσσίνους πέπλους Eur. — надеть на себя полотняные одежды;κατά περ Ἕλληνες ἐσταλμένοι Her. — вооруженные по-эллински;ἐσταλμένος ἐπὴ πόλεμον Xen. — одетый по-военному4) отправлять, посылать(τινὰ ἐς μάχην Hom.; τούτων γὰρ εἵνεκ΄ ἐστάλην Soph.)
ἐπί τι στέλλεσθαι Her. — отправляться за чем-л.;κατὰ γῆν στέλλεσθαι Xen. — следовать сухим путем;μ΄ ἐς οἷκον σὸς λόγος στέλλει πάλιν Aesch. — твоя речь отсылает меня обратно домой, т.е. ты хочешь, чтобы я ушел;στέλλου! Aesch. — уходи!;ὀμφαλὸν γῆς στέλλεσθαι Eur. — отправиться в центр земли, т.е. в Дельфы5) отправляться, идти(ἐς ἀποικίην Her.)
τέν κέλευθον στεῖλαι Aesch. — совершить путь;ἥ ὁδὸς εἰς Ἰνδοὺς ἄγουσα εἰς Κόρινθον στέλλει Luc. — дорога, ведущая в Индию, лежит через Коринф6) преимущ. med. предпринимать, приступать(πρός и ἐπί τι Plat.)
7) тж. med. призывать, приглашатьτοὺς οἴκους στείλασθαί (sc. τινα) Soph. — пригласить кого-л. к себе домой;
τὸν ἐργάτην πέμφον τινὰ στελοῦντα Soph. — пошли кого-л. позвать работника8) приводить(τινὰ βίᾳ Soph.)
9) уводить, увозить(τινὰ σκάφει Eur.)
10) тж. med. мор. стягивать, убирать(ἱστία Hom.; λαῖφος Aesch.)
στέλλεσθαι παρακελευόμενος (sc. ἱστία) Polyb. — приказывающий убирать паруса11) med. сдерживать(ся), подавлять (в себе)σ. τι Polyb. — удерживаться от чего-л.;
λόγον στείλασθαι Eur. — сократить свою речь;σ. τὸ συμβεβηκός Polyb. — замалчивать случившееся;σ. ἀπό τινος NT. — воздерживаться от общения с кем-л. -
51 αποστελλω
1) отправлять, посылать(πρός τινα Her.; πρεσβείαν Thuc.; ἀποστόλους Dem.)
οἱ ἀποσταλέντες στρατεύεσθαι Her. — посланные сражаться2) отсылать (обратно), отпускать(τινὰ πρὸς ναῦν πάλιν Soph.; ἀγγέλους Xen.)
3) отправлять в изгнание, изгонять(τινὰ γῆς Soph.; ἔξω χθονός Eur.; ἐκ τῆς πόλεως Plat.)
; pass. быть изгоняемым Eur. и удаляться, уходить(ἐκ τῶν ἐμπορίων Dem.)
ὡς ἀπεστάλη Soph. — с тех пор, как он уехал4) отбрасывать, подбирать(ἱμάτια ἀπό τινος Arph.)
5) гнать назад, отгонять(ὅ σεισμὸς ἀποστέλλει τέν θάλατταν Thuc.)
-
52 δωροδοκεω
1) принимать подарки, т.е. брать взятки(ἀπό τινος Arph. и παρά τινος Aeschin.; δ. καὴ διαφθείρεσθαι ἐπὴ χρήμασι Dem.)
δ. ἐπί τινι Xen. — быть подкупленным для какой-л. цели;δεδωροδοκηκώς Dem. — подкупленный, мздоимец2) подкупать(τινα Diod., Diog.L.; δωροδοκεῖσθαι ἀπό τινος Polyb.)
-
53 σπαω
(fut. σπάσω с ᾰ, aor. ἔσπᾰσα - эп. σπάσα, pf. ἔσπακα; aor. med. (ἐ)σπασ(σ)άμην; adj. verb. σπαστός) тж. med.1) вытягивать, вытаскивать, извлекать, вынимать(ἔγχος ἔξω χροός Hom.)
ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον Aesch. — согласно вынутому каждым жребию;ἥ μήρινθος οὐδὲν ἔσπασεν или οὐκ ἔσπασε ταύτῃ γε погов. Arph. — удочка ничего не вытянула, т.е. сорвалось!2) извлекать из ножен, обнажать(φάσγανα Hom.; ἔσπασμένοις τοῖς ξίφεσι Diod.)
ἐσπασμένοι τὰ ξίφη Xen. — обнажив свои мечи3) вырывать, выдергиватьσ. κόμην Soph. — рвать на себе волосы4) отрывать, увлекать(τινα ἀπὸ γονάτων τινός Eur.)
σ. πῶλον παρὰ ξυννόμων Plat. — уводить прочь жеребца от его табуна5) разрывать, растерзывать(τινὰ τοῖς ὄνυξιν Arst.; σπῶντες ἀλλήλους ὄρνιθες Soph.)
6) выпихнуть(τὸ σκέλος Plut.)
τὸν μηρὸν (acc. relat.) σπασθῆναι Her. — вывихнуть себе бедро7) тянуть, дергатьοἷον νεῦρα σ. τινα Plat. — дергать кого-л. словно веревочками, т.е. управлять кем-л. по своему произволу
8) втягивать, всасывать, вбирать, впивать, пить(τι Aesch., Eur.)
σ. τὸν μαστόν Arst. — сосать грудь9) вдыхать(τὸ πνεῦμα Plat.)
10) стягивать судорогойσπᾶσθαι καὴ πονεῖν Arst. — страдать мучительными судорогами;
ἐσπᾶτο πέδονδε Soph. — (Геракл) в судорогах повалился на землю11) оттягивать назад(ἵππον Xen.)
τὸν χαλινὸν ἐκ τῶν ὀδόντων σ. Plat. — крепко затягивать удила12) перен. выводить, производить, образовывать -
54 καταγω
1) вести вниз, сводить(τινὰ εἰς Ἀΐδαο Hom.; τινὰ εἰς Ἅιδου δόμους Eur.)
; вести в подземное царство(ψυχάς Hom.)
2) свозить вниз3) вести, отводить, отправлять(ἵππους ἐπι νῆας Hom.; ἐπι θάλατταν τὸ στράτευμα Xen.; τινὰ εἰς Καισάρειαν NT.)
4) приводить, относить (волной)(τινὰ Κρήτηνδε Hom.)
νέες καταχθεῖσαι ἐς τὰς Ἀφετάς Her. — корабли, введенные в Афетский порт;κ. τὰ πλοῖα ἐπὴ τέν γῆν NT. — вытащить суда на берег5) med. приходить, прибывать, заходить(ἐπ΄ ἀκτῆς νηΐ Hom.; παρά τινι Xen.; Σίγειον Soph.; ἐξ Ἐρετρίας εἴς Μαραθῶνα Plat.; εἰς λιμένα Plut.)
6) возвращать(τινα, sc. φεύγοντα Thuc.; τοὺς φυγάδας οἴκαδε Xen.)
7) приносить с собой, привозить домой(χρυσὸν ἐκ πολέμου Plut.; θρίαμβον καὴ νίκην τῇ πατριδι Polyb.)
8) med. возвращаться(ἐπὴ τὸ στρατόπεδον Xen.)
9) перен. возвращать, восстанавливать(τυραννίδας εἰς τὰς πόλεις Her.; εἰρήνην εἰς τὰς πατρίδας Polyb.)
10) перен. приводить, ставить, ввергать11) отводить вниз, оттягивать книзу(μολυβδὴς δίκτυον κατῆγε Soph.)
12) вытягивать нить, прястьξαίνειν καὴ κ. καὴ κερκίζειν Plat. — чесать (шерсть), прясть и ткать;
κ. λόγον Plat. — вести речь, рассуждать13) ( о родословной) выводить, вести(γένος ἀπό τινος Plut.)
τὰ στέμματα κατάγεται εἰς τὸν Νουμᾶν Plut. — родословная возводится к Нуме14) понижатьκάταγε (sc. βοάν) Eur. — говори тише
-
55 αλλοτριοω
1) отчуждать, отнимать(τί τινος Thuc. и τί τινι Xen.)
ἥ ἀρχέ ἀλλοτριοῦται (ἔς τινα) Her. — власть переходит к кому-л.;ἀ. ἑαυτὸν ἀπό τινος Dem. — уклоняться от чего-л.;Σάμος Ἀθηναίοις ἀλλοτριωθεῖσα Thuc. — отторгнутый от афинян Самос;ἀ. χώραν τινί Xen. — делать страну враждебной кому-л., склонять к отпадению от кого-л.;2) становиться чуждым(τινι Diod.)
-
56 αναλαμβανω
тж. med.1) брать(εἰς τὰς χεῖράς τι Polyb.)
σκεψώμεθα καθ΄ ἕκαστον ἀναλαμβάνοντες Plat. — возьмем и рассмотрим поодиночке;ἀναλήψεσθαι τὰ ὅπλα Plut. — взяться за оружие2) брать на руки, поднимать(τὸ παιδίον Her.)
3) надевать на себя(τὰ τόξα Her.; λευκέν ἐσθῆτα Plut.)
Ἀγαμέμνονος πρόσωπον ἀνειληφώς Luc. — надевший маску Агамемнона, т.е. играющий роль Агамемнона4) брать с собой(τοὺς ξυμμάχους Thuc.; ὅσον τριάκοντα Plut.)
ὑμὰς ἀναλαβὼν ἡγήσομαι Xen. — я возьму вас и поведу с собой5) принимать к себе или на себя(ὁπλίτας ἐπὴ τὰς ναῦς Thuc.; φιλοφρόνως τινά Plat.; ἐν ταῖς οἰκίαις τινά Aeschin.; τέν αἰτίαν τινός Polyb. - ср. 11; σχῆμά τι Plut., Luc.)
; брать на себяἀναλαβέσθαι κίνδυνον Her. — решиться на опасное дело;
τὸν πόλεμον ἀναλαβεῖν Dem. — начать войну;τέν ὑπατείαν ἀναλαβεῖν Plut. — принять консульство6) воспринимать, усваивать, приобретать(δόξαν Xen., Polyb.; τὰς ὀσμάς Arst.)
τὸ ὑγρὸν εἰς αὑτὸ ἀ. Arst. — вбирать в себя влагу;τέν γονέν ἀναλαβεῖν Plut. — принять в себя семя, зачать;ἥ οὐσία εἰς τὸ ταμιεῖον ἀναληφθεῖσα Plut. — конфискованное имущество (досл. взятое в казну);ἀ. εἰς μνήμην или τῇ μνήμῃ Plat. — удерживать в памяти, запоминать;λόγος ἀπολελειμμένος Plut. — заученная (наизусть) речь7) вновь начинать, повторять(πολλάκις Plat.)
δεῖ ἀναλαβέειν τὸν κατ΄ ἀρχὰς ἤϊα λέξων λόγον Her. — мне нужно вернуться к начатому мной рассказу8) перечислять, пересказывать9) снова брать, обратно получать или принимать, восстанавливать(ἀρχέν ἣν πρότερον ἐκέκτησθε Xen.; θυσίας καὴ πομπάς Plut.)
10) пробуждать, воскрешать(ἐπιστήμην ἐν αὑτῷ Plat.; τέν πόλιν ἐκ τῆς πρόσθεν ἀθυμίας Polyb.)
11) исправлять, заглаживать(πᾶσαν τέν αἰτίην Her.; τὰς ἁμαρτίας Soph.)
τὸ τρῶμα ἀνέλαβον Her. — они оправились от поражения;ἀνειληφότες τὰς κατασκευὰς μετὰ τὰ Μηδικά Thuc. — восстановившие свои хозяйства после Греко-Персидских войн12) дать прийти в себя, дать отдохнуть; подкреплять; подбадривать(τὰς δυνάμεις Polyb.; τὸν στρατόν Plut.)
13) приходить в себя, оправляться(ἐξ ἀρρωστίας μεγάλης Plut.)
ἀναλαβεῖν ἑαυτὸν ἀπό τινος Thuc. — оправиться от чего-л.;ἀναλαβὼν ἑμαυτὸν, ἀντεῖπον Isocr. — прийдя в себя, я ответил14) задерживать, останавливать(ἵππον Xen., Plat.; ἀφεθέντα λίθον Arst.)
τῇ μίτρᾳ ἀνειλημμένος τοὺς βοστρύχους Luc. — с кудрями, перехваченными повязкой15) склонять на свою сторону, располагать в свою пользу(τὸν ἀκροατήν Arst.; δῆμον ἑστιάσεσι Plut.)
-
57 αναλισκω
ἀναλίσκω, ἀνᾱλόω(impf. ἀνήλισκον и ἀνήλουν или ἀνάλουν, fut. ἀνᾱλώσω, aor. ἀνήλωσα и ἀνάλωσα, pf. ἀνήλωκα и ἀνάλωκα; pass.: fut. ἀνᾱλωθήσομαι, aor. ἀνηλώθην и ἀνᾱλώθην, pf. ἀνήλωμαι и ἀνάλωμαι)1) расходовать, тратить, употреблять(τρεῖς μνᾶς Arph.; χρήματα εἴς τινα и εἴς τι Xen., Plat., Arst., Plut., ἐπί τινι Plat., πρός τι, ὑπέρ τινος и τινί Dem.)
2) растрачивать, расточать, терять(ἔπη Arph. и λόγους Dem.; σώματα πολέμῳ Thuc.; ἴδια Arst.; χρόνον καὴ πόνον Plat.; μάτην ὅ βίος ἀνάλωται Plut.)
3) уничтожать, истреблять, губить, убивать(τινά Trag., Thuc.; θηρία Xen.; τὸ γήϊνον πᾶν γένος Plat.)
οἱ ἀναλωθέντες Aesch. — убитые;ὡς ἕκαστοι ἐδύναντο ἀνηλοῦντο Thuc. — (некоторые из осажденных) покончили с собой кто как мог4) исключать, устранять -
58 αναλοω...
ἀναλόω...ἀναλίσκω, ἀνᾱλόω(impf. ἀνήλισκον и ἀνήλουν или ἀνάλουν, fut. ἀνᾱλώσω, aor. ἀνήλωσα и ἀνάλωσα, pf. ἀνήλωκα и ἀνάλωκα; pass.: fut. ἀνᾱλωθήσομαι, aor. ἀνηλώθην и ἀνᾱλώθην, pf. ἀνήλωμαι и ἀνάλωμαι)1) расходовать, тратить, употреблять(τρεῖς μνᾶς Arph.; χρήματα εἴς τινα и εἴς τι Xen., Plat., Arst., Plut., ἐπί τινι Plat., πρός τι, ὑπέρ τινος и τινί Dem.)
2) растрачивать, расточать, терять(ἔπη Arph. и λόγους Dem.; σώματα πολέμῳ Thuc.; ἴδια Arst.; χρόνον καὴ πόνον Plat.; μάτην ὅ βίος ἀνάλωται Plut.)
3) уничтожать, истреблять, губить, убивать(τινά Trag., Thuc.; θηρία Xen.; τὸ γήϊνον πᾶν γένος Plat.)
οἱ ἀναλωθέντες Aesch. — убитые;ὡς ἕκαστοι ἐδύναντο ἀνηλοῦντο Thuc. — (некоторые из осажденных) покончили с собой кто как мог4) исключать, устранять -
59 ξυνελευθεροω
1) вместе освобождать, помогать освободить(τινα Her., Thuc.)
2) помогать освободиться(τινά τινος Her. и ἀπό τινος Plut.)
-
60 ξυντιθημι
тж. med.1) класть вместе, складывать(τι καί τι ὁμοῦ Her.; ὅπλα ἐν τῷ ναῷ Xen.; σῖτον ἐν ἅλῳ Plut.)
στρώματα σ. Xen. — складывать постель;τὰ πρόσθεν σκέλη συνθεὴς καὴ ἐκτείνας Xen. — (о зайце) сложив вместе и вытянув передние лапы;σ. ἄρθρα στόματος Eur. — смыкать уста2) складывать (вместе), присоединять, собирать(λίθους Thuc.; συλλαβάς Plat.)
τούτων πάντων συντιθεμένων Her. — сложив все эти цифры;ἅπαντα συνθεὴς τάδ΄ εἰς ἕν Eur. — принимая все это во внимание;σ. τὸ ἀρχαῖον καὴ τὸ πρόσεργον Dem. — складывать капитал с процентами;ἐν βραχεῖ ξυνθεὴς λέγω Soph. — я сказал (это) вкратце, т.е. вот в чем суть дела;συντιθεὴς γέλων πολύν Soph. — сильно при этом смеясь3) изготовлять, приготовлять, созидать, делать(τι ἀπό τινος Her. и ἔκ τινος Plat.)
σ. τριήρεας Her. — строить триеры;ὅ συνθείς Plat. — создатель, творец4) составлять, слагать, сочинять(μύθους Plat.; τὰ Ἑλληνικά Thuc.)
5) выдумывать, измышлять(ψευδεῖς αἰτίας Dem.)
ὅ ξυνθεὴς τάδε Soph. — тот, кто выдумал (все) это6) затевать, замышлять(ἀπάτην Plut.)
7) поручать, доверять, вверять(τινί τι Polyb.)
8) доставлять(συμμάχους τινί Diod.)
9) тж. med. соображать, понимать, заключатьσύνθετο θυμῷ βουλήν Hom. — он понял (данный ему) совет (ср. 10)10) med. (тж. σ. θυμῷ Hom. - ср. 9) внимать, принимать во внимание(ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο Hom.)
11) med. упорядочивать, приводить в порядок, устраивать(τὰ τῆς πόλεως Xen.)
12) преимущ. med. обусловливать, договариваться(ὅ συντεθεὴς χρόνος Plat.)
ξυνθέσθαι ναῦλον Xen. — договориться об оплате перевоза;συνθέσθαι εἰρήνην Isocr. — заключить мир;συντίθεσθαι συμμαχίαν Her. — заключать военный союз;συντίθεσθαί τινι μισθόν Plat. — уславливаться с кем-л. об оплате;ξυνθέσθαι φιλίαν Xen. — заключить договор о дружбе;ξυνθέσθαι τινί τι и τι πρός τινα Her. — войти в соглашение с кем-л. о чем-л.13) med. биться об заклад(πρός τινα Plut.)
14) med. обещать(ποιεῖν τι Pind., Xen., Plut.)
См. также в других словарях:
τις — τι, ΝΜΑ, και κυπρ. τ. και αρκαδ. τ. σις, και θεσσ. τ. αρσ. και θηλ. κις, ουδ. κι, Α (αόρ. εγκλιτ. αντων.) (στη νεοελλ. μόνο ως λόγιος τ.) 1. κάποιος, ένας («καί τις θεὸς ἡγεμόνευεν», Ομ. Οδ.) 2. κάποιος από πολλούς 3. (με περιοριστική ή… … Dictionary of Greek
αιτία — Το γεγονός, η αφορμή από την οποία προέρχεται κάποιο γεγονός ή μια μεταβολή. (Νομ.)Η κατηγορία, η καταγγελία για κάποιο αδίκημα και, σπάνια, το ίδιο το αδίκημα. Α. δικαιοπραξιών. Ο νομικός σκοπός που δικαιολογεί την κατάρτιση δικαιοπραξίας… … Dictionary of Greek
γίνομαι — (AM γίγνομαι και γίνομαι) 1. δημιουργούμαι, αποκτώ ζωή, υπόσταση 2. (για γεωργικά προϊόντα) παράγομαι 3. συμβαίνω, πραγματοποιούμαι 4. καθίσταμαι, αποβαίνω 5. είμαι, υπάρχω 6. (για αριθμητικά ποσά) προκύπτω, εξάγομαι από πράξεις ή υπολογισμό 7.… … Dictionary of Greek
τάσσω — ΝΜΑ, και αττ. τ. τάττω Α 1. βάζω, τοποθετώ σε κατάλληλη θέση 2. (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) τεταγμένος, η, ο και μόνο στη νεοελλ. και ταγμένος, η, ο α) τοπ. ο παρατεταγμένος β) χρον. ο καθορισμένος από πριν, προδιαγεγραμμένος νεοελλ. 1. ορίζω … Dictionary of Greek
τίθημι — ΝΜΑ (μέσ. παθ.) τίθεμαι τοποθετούμαι νεοελλ. (κυρίως σε φρ.) α) «τίθεμαι επικεφαλής» i) μπαίνω πρώτος στη σειρά ii) μτφ. γίνομαι αρχηγός, προΐσταμαι β) «τίθεμαι επί ποδός» δραστηριοποιούμαι, κινητοποιούμαι γ) «τίθεμαι επί το έργον» καταπιάνομαι… … Dictionary of Greek
εύνοια — η (ΑΜ εὔνοια, Α ιων. τ. εὐνοίη, ποιητ. τ. εὐνοΐη) ευνοϊκή διάθεση, ευμένεια, ευμενές ενδιαφέρον για κάποιον, υψηλή προστασία κάποιου από ευμενή διάθεση (α. «βεβαιότερος δ ὁ δράσας τὴν χάριν ὥστε ὀφειλομένην δι᾿ εὐνοιας ᾦ δέδωκε σῴζειν»… … Dictionary of Greek
φοβούμαι — φοβοῡμαι, έομαι, ΝΜΑ, και φοβάμαι Ν και φοβᾱμαι Μ, και τ. ενεργ. φοβῶ, έω, Α 1. διακατέχομαι ή καταλαμβάνομαι από φόβο, αντιμετωπίζω με φόβο κάποιον ή κάτι (α. «φοβάται τον πατέρα του» β. «φοβάμαι τη μοναξιά» γ. «φοβάμαι να βγω έξω με τέτοια… … Dictionary of Greek
σώζω — σῴζω, ΝΜΑ, και σώνω Ν, και σώω και επικ. τ. σαόω, Α 1. διατηρώ κάποιον ή κάτι σώο, απαλλάσσω από κίνδυνο, από φθορά, από καταστροφή, από θάνατο, διασώζω, περισώζω, γλυτώνω (α. «τόν έσωσε η έγκαιρη εγχείρηση» β. «οι πυροσβέστες έσωσαν όλους τους… … Dictionary of Greek
κτώμαι — άομαι (AM κτῶμαι, άομαι, Α ιων. τ. κτέομαι) 1. (ως μέσ.) παίρνω κάτι στην κατοχή μου, πορίζομαι, γίνομαι κύριος, αποκτώ (α. «κτήσεται δ ἄνευ δορὸς αὐτόν τε καὶ γῆν», Αισχύλ. β. «πολλάκις δοκεῑ τὸ φυλάξαι τ άγαθά τοῡ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι»,… … Dictionary of Greek
παραγίνομαι — ΝΜΑ και παραγίγνομαι ΜΑ νεοελλ. 1. γίνομαι σε υπερβολικό βαθμό, αποκτώ ιδιότητα πέρα από το κανονικό («παράγινε χοντρός και αρρώστησε η καρδιά του» 2. αποκτώ συνήθεια πέρα από το ανεκτό όριο, ξεπερνώ τα όρια, υπερβαίνω τα εσκαμμένα («παράγινε… … Dictionary of Greek
ευθύνη — (Νομ.). Ο όρος σημαίνει τη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα άτομο που παραβίασε μια συμβατική υποχρέωση ή προκάλεσε ζημία με κάποια πράξη ή παράλειψή του αντίθετη είτε στον νόμο είτε στα ιδιαίτερα καθήκοντά του. Η έννοια της ε. έχει διάφορες… … Dictionary of Greek