-
121 αναιρεω
(aor. 2 ἀνεῖλον, pf. ἀνῄρηκα)1) поднимать(ἀπὸ χθονός Hom.)
2) преимущ. med. ( о павших на поле битвы) подбирать, уносить для погребения (sc. νεκρούς Her., Arph., Xen., Plat.; τὰ ὀστᾶ Thuc.; ἀ. καὴ θἀπτειν Dem.)3) получать в награду(ἀέθλια Hom.)
4) преимущ. med. побеждать, выигрывать(ἀγῶνας, Ὀλυμπιάδα или Ὀλύμπια τεθρίππῳ Her.)
5) med. брать, приниматьἀνείλετο ἔγχος Hom. — он вооружился копьем;ἀναιρέεσθαι σῖτα Her. — добывать продовольствие;ἀναιρεῖσθαι κλῆρος Plat. — вынимать жребий;τὰ δικτύα ἀναιρεῖσθαι Arst. — тянуть невод;ποινέν ἀνελέσθαι τῆς ψυχῆς τινος Her. — взять выкуп за убийство кого-л.;ἀνελέσθαι γνώμην Her. — усвоить мнение;ἔχθρας ἀναιρεῖσθαι Plat. — начать враждовать;ἐπιφροσύνας ἀνελέσθαι Hom. — взяться за ум6) med. предпринимать(πόνους ὑπέρ τινος, πόλεμον Her. - ср. 13; ἔργον Plat.; πρᾶξιν Plut.)
7) подхватывать, уносить(τινα и τι Hom., Plat.)
8) med. становиться беременной, зачать(τινα Her.)
9) преимущ. med. ( о символическом обряде признания своего отцовства) поднимать, брать на руки (sc. παῖδα Isocr., Plut.), тж. усыновлять Arph.10) снимать, убирать (sc. τὰς σκηνάς Xen.)11) разрушать, уничтожать(πύργους Xen.; πόλεις Dem.)
ἀ. τινας θανάτοις Plat. — умерщвлять кого-л.12) убивать, истреблять(πολλούς Aesch., Her.; τὸ Φωκέων ἔθνος ἀνῃρημένον Dem.)
φαρμάκοις ἀνελεῖν Plut. — отравить13) прекращать(πόλεμον Polyb. - ср. 6; νεῖκος Theocr.)
ἀνελεῖν ἐκ μέσου τι Dem. — положить конец чему-л.;ἀνελεῖν τέν παρακαταθήκην Plat. — изъять (свой) денежный вклад14) свергать, сокрушать15) тж. med. расторгать(συνθήκας Isocr.; διαθήκας Isae.; συμμαχίαν Polyb.)
16) упразднять, отменять(νόμους Aeschin.): (μόρια)
, ὧν ἀναιρουμένων ἀναιρεῖται καὴ τὸ ὅλον Arst. части, с устранением которых устраняется и целое17) med. брать назад(γραφήν Dem.)
18) возражать, опровергать(τὰς ὑποθέσεις Plat.)
19) (воз)вещать, изрекать(χρηστήριον Her.; μαντείας Dem.)
Πλάτων ἀναιρεῖ, ὅτι οὔκ ἐστιν ἡδονέ τἀγαθόν Arst. — Платон утверждает, что наслаждение не есть благо;ἀνεῖλεν ἥ Πυθία Her., Plat. — Пифия изрекла;ἐν ταῖς μαντείαις ἀνῃρημένον Dem. — возвещенное в оракулах;ἀ. τι περί τινος Plat. — предписать (в оракуле) что-л. относительно чего-л.;οὓς ἂν ὅ θεὸς ἀνέλῃ Plat. — те, кого укажет божество -
122 απειργω
ион. ἀπ-έργω, эп. ἀπο-έργω1) удерживать, отстранять, препятствовать, не давать, не допускать(τινά τινος Hom., Her., Aesch., Soph., Plut. и τινὰ ποιεῖν или μέ ποιεῖν τι Soph., Eur., Plat.)
ἀ. τοὺς πρὸς ἀνάγκην πόνους Arst. — удерживать от чрезмерного труда;οὐκ ἔστι νόμος, ὅστις ἀπείρξει τούτου Thuc. — нет закона, который мог бы воспрепятствовать этому;ἀπείργοι θεός Soph. — не дай бог2) задерживать, отгонять(λίθος κῦμ΄ ἀποέργει Hom.)
3) отвращать, предупреждать(νόσους Eur.)
4) заключать, запирать(τινὰ ἐν τῇ ἀκροπολει Her.)
5) загораживать, отгораживать, отделятьτὸ ἀπεργμένον Her. — плотина6) (проходя) оставлять в стороне -
123 απελαυνω
1) прогонять, изгонять(τινά πόλεως Eur.; ἀπὸ τών ἄκρων Xen.; ἐκ τοῦ ἄστεος Arst.)
; pass.:(1) быть изгоняемым, подвергаться изгнанию(τῆς γῆς Soph.)
(2) не быть допускаемым, не иметь доступа(τῆς πολιτείας Lys.; τῶν ἀρχῶν Plat.)
2) отгонять, удалять, отвращать(τινί τι Xen.; med. τινός τι Anth.)
ἀπελήλατο τῆς φροντίδος περί τινος Her. — он был далек от мысли о чем-л.3) удерживать(τινὰ τοῦ ὅρκου Plut.)
4) уводить(στρατιήν Her.)
5) уходить, уезжать, отступать(ἐς τὰ; Σάρδις Her.; πρός τινα Xen.; ὀπίσω πάλιν Plut.)
-
124 ονομαζω
ион. οὐνομάζω эол. ὀνῠμάζω (fut. ὀνομάσω - эол. ὀνῠμάξομαι, aor. ὠνόμασα - ион. οὐνόμασα, эол. ὀνύμαξα)1) именовать, называть(σοφιστήν τινα Plat.)
πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀ. τινά Hom. — называть кого-л. по отчеству;τίς ὀνομάζεταί ποθ΄ οὖτος ; Arph. — как же его зовут?2) звать по имени, произносить имя, призывать(Σόλωνα Her.)
3) называть, давать имя или названиеὀ. τινὰ παῖδα Soph. — назвать кого-л. (своим) сыном;
ἀπὸ τούτου μὲν τοῦτο ὀνομάζεται Her. — отсюда и пошла эта поговорка4) называть по имени, перечислять, предлагать(περικλυτὰ δῶρα Hom.)
5) выражать, излагать(λόγοισι οὐ βραχέσι τι Soph.)
6) прославиться, стать знаменитым(πρόγονοι ὀνομαζόμενοι Xen.; ὠνομασμένος τὸ γένος Diod.)
-
125 πρασσω
эп.-ион. πρήσσω, атт. πράττω (pf. 1 πέπρᾱχα, pf. 2 πέπρᾱγα; pass.: fut. 1 πραχθήσομαι, fut. 2 πρᾱγήσομαι, aor. 1 ἐπράχθην, aor. 2 ἐπράγην с ᾱ, pf. πέπραγμαι, fut. 3 πεπράξομαι; adj. verb. πρακτέος)1) проходить, пролетать, проделывать(κέλευθον Hom.; ὁδόν HH. и ὁδοῖο Hom.)
2) переезжать, переплывать(ἅλα Hom.)
3) делать, совершать, приводить в исполнение(φόνον, ἀρετάς Pind.)
πέπρακται τοὔργον Aesch. — дело сделано;φεῦ φεῦ πέπρακται! Eur. — увы, свершилось!;τὸ πραχθέν Plat., τὰ πραχθέντα Aesch. и τὰ πεπραγμένα Pind., Dem. — содеянное, совершенное;τὰ πρὸ Εὐκλείδου ἄρχοντος πραχθέντα погов. Luc. — то, что было сделано до архонта Эвклида, т.е. преданное забвению ( намек на общую амнистию всех причастных к злодеяниям Тридцати тираннов);περισσὰ π. Soph. — (пытаться) делать невозможное;ὅ τῷ θυμῷ πραχθεὴς φόνος Plat. — убийство, совершенное в гневе;π. καὴ βουλεύειν Soph. — помогать делом и советом4) добиваться, достигать(οὐδὲν π. δυνάμενος Polyb.)
ἔπρηξας καὴ ἔπειτα Hom. — добилась ты-таки наконец;χρῆμα οὐ πρήξεις Hes. — ничего ты не достигнешь5) работать, трудиться, заниматьсяτὰ ἑαυτοῦ π. Soph. — заниматься собственными делами;
π. τὰ πολιτικά и τὰ τῆς πόλεως Plat., τὰ πράγματα Lys. — заниматься общественно-политическими делами;τὰ γεωργικὰ εὖ π. Xen. — с успехом заниматься земледелием;π. τινί, πρός и ἔς τινα или ὑπέρ τινος Thuc., Dem. — работать в пользу кого-л. или держать чью-л. сторону;πολλὰ π. Her. — хлопотать, суетиться, метаться6) действовать, поступать(κατὰ τοὺς νόμους Plat.)
σὺν ἀργύρῳ π. Soph. — действовать с помощью подкупа7) готовить, устраивать, устанавливать(φιλίαν, εἰρήνην Dem.)
κάθοδόν τινι π. Plut. — добиваться возвращения кого-л. (из ссылки);τῶν Κορινθίων πρασσόντων ὅπως τιμωρήσονται αὐτούς Thuc. — так как коринфяне готовились отомстить им (афинянам)8) причинять, доставлять9) оканчивать(ся), завершать(ся)(ὅ στόλος οὕτω ἔπρηξεν Her.)
κατὰ τέν ναυμαχίαν οὕτως ἐπεπράγεσαν Thuc. — таков был исход морского сражения10) оканчивать (жизнь), погибать11) губить, умерщвлять(τινά Aesch.)
12) получать, приобретать(ἄκοιτιν, κλέος Pind.)
13) вести переговоры, договариваться(περὴ εἰρήνης Xen.)
14) проводить жизнь, чувствовать себяεὖ (καλῶς, εὐτυχῶς, μακαρίως, εὐδαιμόνως, ἀγαθόν) π. Plat., Xen., Trag., Arph. — быть счастливым, процветать;
πῶς ἄρα πράσσει Ξέρξης? Aesch. — что с Ксерксом?;τὸ εὖ π. παρὰ τέν ἀξίαν Dem. — незаслуженное счастье;εὖ πρᾶσσε! (в — письмах) Plat. будь счастлив!;κακῶς (φλαύρως, δυστυχῆ) π. Her., Aesch., Thuc. — быть несчастным;χαλεπώτατα π. Thuc. — быть в весьма трудном положении;μικρὰ καὴ φαῦλα π. Dem. — находиться в самом жалком положении15) заставлять платить, взыскивать, взимать(φόρον παρά τινος Her.; τὰς ἐσφοράς Dem.)
π. τινὰ τὰ χρήματα Xen. — требовать с кого-л. денег;τι καὴ πράξεις με ὑπὲρ αὐτοῦ σύ ; Luc. — сколько ты с меня потребуешь за него?;φόρους ἐκ или ἀπὸ τῶν πόλεων πράττεσθαι Thuc. — требовать дани с городов;τὰ πραττόμενα Polyb. — налоги16) воздавать, каратьπατρὸς φόνον π. Aesch. — мстить за убийство отца;
ἀντίποινα πράξειν Aesch. — отомстить17) хитростью передавать, предавать(τινὴ τέν πόλιν Polyb.)
οἱ πράσσοντες Thuc. — участники заговора -
126 απεχω
эп. тж. ἀπίσχω (fut. ἀφήξω и ἀποσχήσω, aor. 2 ἀπέσχον) тж. med.1) держать вдали, удерживать, не допускатьἀπέχεσθαι ἀπὸ τῶν ἱρῶν Her. — не допускаться к принесению в жертву;ἄπεχε φάσγανον Eur. — убери меч;οὐδὲν ἀπέχει Plat., Plut. — ничто не мешает;ἀπέσχεσθαι χεῖράς τινος Aesch. — не прикасаться к кому-л.2) med. воздерживаться, удерживаться, тж. отказываться(πολέμου Hom.; εὐνῆς HH.; βαναύσων ἔργων Arst.; οἴνου Arph.; τροφῆς, ἡδονῶν Plut.; τοῦ ποιεῖν τι Xen., (τοῦ) μέ ποιεῖν τι Thuc., Dem. и τὸ μέ ποιεῖν τι Xen., Plat.)
3) med. оставлять нетронутым, щадить(τινος Her., Xen., Plut.)
4) отделять, отграничивать(αὐχένα ἀπ΄ ὤμων Hom.)
5) быть удаленным, отстоять(ἒξ σταδίους τινός Thuc.; πολλῶν ἡμερῶν ὁδον Xen.)
ἴσον τῶν ἐσχάτων ἀ. Plat. — находиться на равном расстоянии от оконечностей6) перен. быть далеким, не быть причастным(τοῦ ποιῆσαί τι Isocr.; med. γεωμετρίας Plat.)
7) разниться, отличаться(πάντων ἀνθρώπων Xen.)
8) получать сполна(ἀπόκρισιν Aeschin.; καρπὸν τῶν πονηθέντων Plut.)
ἀπέχει NT. — довольно, кончено -
127 διατεινω
(fut. διατενῶ - med. διατενοῦμαι)1) протягивать, простирать(τὰς χεῖρας ἐπί τι Xen.)
2) растягивать, распростирать(ἀράχνιον πρός τι Arst.; τινὰ ὑπὲρ λεχέων Anth.)
3) простираться, тянуться(καθ΄ ὅλον τὸ σῶμα Arst.; ἀπό τι εἴς τι Polyb.)
δ. εἴς τινα Plut. — восходить к временам кого-л.;δ. ἄχρι или μέχρι τινός, тж. πρός или εἴς τινα Plut. — восходить к кому-л., т.е. быть чьим-л. потомком, принадлежать к чьему-л. роду4) продолжаться, длиться(διὰ παντὸς τοῦ βίου Arst.; πρὸς τοὺς νῦν ὄντας Plut.)
5) устремляться, направляться(πρὸς Γάζαν Polyb.; πρὸς τέν θάλατταν Diod.)
6) иметь отношение, относиться(πρός τινα и πρός τι Polyb.)
7) преимущ. med. натягивать(τόξον Her.)
8) приготовлять(ся) к броску или к удару, брать на изготовку(τὰ βέλεα Her.)
διατεινάμενοι τὰ παλτά Xen. — приготовившись к метанию копий;διατεταμένοι τὰς μάστιγας Polyb. — приготовив бичи9) med. напрягаться, прилагать усилия, стараться(τὰ κάλλιστα πράττειν Arst.)
δεῖ παντὴ τρόπῳ διατειναμένους φεύγειν Xen. — нужно приложить все старания, чтобы во что бы то ни стало бежать10) med. категорически утверждать, настаивать Plat., Dem.διατεινάμενος εἴποιμι, ὅτι … Plut. — я склонен утверждать, что …
11) med. устремляться, (гневно) обрушиваться, нападать(πρός τινα Plut.)
-
128 αποδυω
1) снимать, совлекать(τινὰ τεύχεα, εἵματα Hom.; τέν λεοντῆν Plut.; ἐσθῆτα Luc.; τινός τι Plat.)
2) раздевать(τινά Her., Arph.)
; pass. раздеваться(ἀποδυσάμενος, καθῆκεν ἑαυτὸν εἰς τέν λίμνην Plut.)
3) снимать с себя(τι Hom., Arph. и τινός Arph.)
4) готовиться, предпринимать, приступать(ἐπὴ φιλοσοφίαν Diod.; πρὸς τὸ λέγειν Plut.)
ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν Arph. — приступим к чтению анапестов;εἰς ἀγορανομίαν ἀποδύεσθαι Plut. — добиваться поста (римского) эдила
См. также в других словарях:
τις — τι, ΝΜΑ, και κυπρ. τ. και αρκαδ. τ. σις, και θεσσ. τ. αρσ. και θηλ. κις, ουδ. κι, Α (αόρ. εγκλιτ. αντων.) (στη νεοελλ. μόνο ως λόγιος τ.) 1. κάποιος, ένας («καί τις θεὸς ἡγεμόνευεν», Ομ. Οδ.) 2. κάποιος από πολλούς 3. (με περιοριστική ή… … Dictionary of Greek
αιτία — Το γεγονός, η αφορμή από την οποία προέρχεται κάποιο γεγονός ή μια μεταβολή. (Νομ.)Η κατηγορία, η καταγγελία για κάποιο αδίκημα και, σπάνια, το ίδιο το αδίκημα. Α. δικαιοπραξιών. Ο νομικός σκοπός που δικαιολογεί την κατάρτιση δικαιοπραξίας… … Dictionary of Greek
γίνομαι — (AM γίγνομαι και γίνομαι) 1. δημιουργούμαι, αποκτώ ζωή, υπόσταση 2. (για γεωργικά προϊόντα) παράγομαι 3. συμβαίνω, πραγματοποιούμαι 4. καθίσταμαι, αποβαίνω 5. είμαι, υπάρχω 6. (για αριθμητικά ποσά) προκύπτω, εξάγομαι από πράξεις ή υπολογισμό 7.… … Dictionary of Greek
τάσσω — ΝΜΑ, και αττ. τ. τάττω Α 1. βάζω, τοποθετώ σε κατάλληλη θέση 2. (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) τεταγμένος, η, ο και μόνο στη νεοελλ. και ταγμένος, η, ο α) τοπ. ο παρατεταγμένος β) χρον. ο καθορισμένος από πριν, προδιαγεγραμμένος νεοελλ. 1. ορίζω … Dictionary of Greek
τίθημι — ΝΜΑ (μέσ. παθ.) τίθεμαι τοποθετούμαι νεοελλ. (κυρίως σε φρ.) α) «τίθεμαι επικεφαλής» i) μπαίνω πρώτος στη σειρά ii) μτφ. γίνομαι αρχηγός, προΐσταμαι β) «τίθεμαι επί ποδός» δραστηριοποιούμαι, κινητοποιούμαι γ) «τίθεμαι επί το έργον» καταπιάνομαι… … Dictionary of Greek
εύνοια — η (ΑΜ εὔνοια, Α ιων. τ. εὐνοίη, ποιητ. τ. εὐνοΐη) ευνοϊκή διάθεση, ευμένεια, ευμενές ενδιαφέρον για κάποιον, υψηλή προστασία κάποιου από ευμενή διάθεση (α. «βεβαιότερος δ ὁ δράσας τὴν χάριν ὥστε ὀφειλομένην δι᾿ εὐνοιας ᾦ δέδωκε σῴζειν»… … Dictionary of Greek
φοβούμαι — φοβοῡμαι, έομαι, ΝΜΑ, και φοβάμαι Ν και φοβᾱμαι Μ, και τ. ενεργ. φοβῶ, έω, Α 1. διακατέχομαι ή καταλαμβάνομαι από φόβο, αντιμετωπίζω με φόβο κάποιον ή κάτι (α. «φοβάται τον πατέρα του» β. «φοβάμαι τη μοναξιά» γ. «φοβάμαι να βγω έξω με τέτοια… … Dictionary of Greek
σώζω — σῴζω, ΝΜΑ, και σώνω Ν, και σώω και επικ. τ. σαόω, Α 1. διατηρώ κάποιον ή κάτι σώο, απαλλάσσω από κίνδυνο, από φθορά, από καταστροφή, από θάνατο, διασώζω, περισώζω, γλυτώνω (α. «τόν έσωσε η έγκαιρη εγχείρηση» β. «οι πυροσβέστες έσωσαν όλους τους… … Dictionary of Greek
κτώμαι — άομαι (AM κτῶμαι, άομαι, Α ιων. τ. κτέομαι) 1. (ως μέσ.) παίρνω κάτι στην κατοχή μου, πορίζομαι, γίνομαι κύριος, αποκτώ (α. «κτήσεται δ ἄνευ δορὸς αὐτόν τε καὶ γῆν», Αισχύλ. β. «πολλάκις δοκεῑ τὸ φυλάξαι τ άγαθά τοῡ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι»,… … Dictionary of Greek
παραγίνομαι — ΝΜΑ και παραγίγνομαι ΜΑ νεοελλ. 1. γίνομαι σε υπερβολικό βαθμό, αποκτώ ιδιότητα πέρα από το κανονικό («παράγινε χοντρός και αρρώστησε η καρδιά του» 2. αποκτώ συνήθεια πέρα από το ανεκτό όριο, ξεπερνώ τα όρια, υπερβαίνω τα εσκαμμένα («παράγινε… … Dictionary of Greek
ευθύνη — (Νομ.). Ο όρος σημαίνει τη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα άτομο που παραβίασε μια συμβατική υποχρέωση ή προκάλεσε ζημία με κάποια πράξη ή παράλειψή του αντίθετη είτε στον νόμο είτε στα ιδιαίτερα καθήκοντά του. Η έννοια της ε. έχει διάφορες… … Dictionary of Greek