-
1 ΜΈΝος
ΜΈΝος, τό (verwandt mit μένω, ΜΑΩ), Kraft, Stärke, bes. insofern sie sich zu bethätigen strebt; bes. – a) kühner Muth, Ungestüm; oft mit ϑυμός verbunden, bes. in den Verbindungen ὤτρυνε μένος καὶ ϑυμὸν ἑκάστου, Il. 5, 470; καὶ λίην οὗτός γε μένος ϑυμόν τ' ὀλέσειεν, 8, 358 u. öfter, u. eben so mit χεῖρες, z. B. πολλὸν ἀφαυρότερος χεῖράς τε μένος τε, 7, 457. 13, 105 u. öfter; auch μῖξαι χεῖράς τε μένος τε, handgemein werden im muthigen Kampfe, 15, 510, u. μένος χειρῶν, 5, 306; auch τῷ δ' ἔμπνευσε μένος Ἀϑήνη, sie hauchte ihm Muth ein, 10, 482, wie πλῆσεν μένεος κρατεροῖο, 13, 60; ἐνῆκε δέ οἱ μένος ἠΰ, 20, 80, Kraft u. Muth; μένος πολυϑαρσὲς ἐνῆκεν, Il. 19, 37; auch μένος τε καὶ ἀλκή, 6, 265. 9, 706; καὶ ϑάρσος, 5, 2 Od. 1, 321; auch μένος ἔλλαβε ϑυμόν, Il. 23, 468; vgl. Pind. πατρὸς ἐνέπνευσεν μένος γήραος ἀντίπαλον, Ol. 8, 76; Hom. bezeichnet als den Sitz des μένος bald στήϑεα, bald φρένες, Il. 1, 103. 17, 451. 19, 202. – Allgemeiner – b) Lebenskraft; τοῦ δ' αὖϑι λύϑη ψυχή τε μένος τε, Il. 5, 296; ἀπὸ γὰρ μένος εἵλετο χαλκός, 3, 294; καὶ μὲν τῶν ὑπέλυσε μένος καὶ φαίδιμα. γυῖα, 6, 27; σβέσσαι, 16, 621. – Auch von leblosen Dingen, Kraft, πυρός, Il. 23, 177 u. öfter, ἠελίοιο, 190, wie Hes. O. 416; ποταμῶν, Il. 12, 18; vom Wurfspieß, 16, 613. 17, 529; von Stürmen, 5, 524; vom Wein, Hippocr., wo mehr od. weniger auch diese leblosen Dinge als von einem innern Drange beseelt dargestellt werden; so auch Tragg.; ἔνϑα ποταμὸς ἐκφυσᾷ μένος, Aesch. Prom. 722; κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος, Eum. 796, vom Blute; ἔτι γὰρ ϑερμαὶ σύριγγες ἄνω φυσῶσι μέλαν μένος, Soph. Ai. 1392; vgl. Aesch. πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσϑαι μένος, Ag. 1037, die Masse des Bluts; Sosipat. 2 (V, 55); χειμῶνος ἐκφυγόντες ἄγριον μένος, Eur. Heracl. 429; μένος πυρός auch Ar. Ach. 640; u. von Thieren, wie Pferden u. Maulthieren, Il. 17, 476. 742 u. sonst, vgl. Od. 3, 450. 7, 2. – c) Zornmuth, Zorn; μένεος δ' ἐμπλήσατο ϑυμὸν ἀγρίου, Il. 22, 312, wie μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφιμέλαιναι πίμπλαντο, 1, 103; μένεα πνείοντες, Wuth oder Muth schnaubend, 2, 536. 3, 8 u. öfter. – Uebh. Streben, Vorhaben, τῶν μένος αἰὲν ἀτάσϑαλον, Il. 13, 634, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς, 8, 361. – Neben κότος, Aesch. Eum. 804; ἀνιέρῳ μένει μεμαργωμένοι, Suppl. 757; vom heftigen Zorn, Soph. πρὸς ταῦτα μηδὲν δεινὸν ἐξάρῃς μένος, Ai. 1045; ὁρῶ μένος πνέουσαν, El. 600; ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος, Ar. Vesp. 424. – Wie βίη dient es bei Hom. zur Umschreibung, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, des Alkinous heilige Stärke, der starke Alkinous, Od., auch μένος Ἀτρείδαο, Ἕκτορος u. ä., Il., μένεα ἀνδρῶν, Il. 4, 447 Od. 4, 363. – In Prosa selten, Xen. Cyr. 3, 3, 61, ὑπὸ προϑυμίας καὶ μένους, u. πολε μίοις μένος ἐμβαλεῖν, im Ggstz von ἀνατρέψαι τὸ φρόνημα, Cyr. 5, 2, 34, καὶ ϑάρσος, Hell. 7, 1, 40; τὸ τοῦ ϑυμοῦ μένος, Plat. Tim. 70 b; Arist. Eth. 3, 8; sp. D. einzeln.
-
2 μένος
μένος, τό, Kraft, Stärke, bes. insofern sie sich zu betätigen strebt; (a) kühner Mut, Ungestüm; oft mit ϑυμός verbunden; μῖξαι χεῖράς τε μένος τε, handgemein werden im mutigen Kampfe; τῷ δ' ἔμπνευσε μένος Ἀϑήνη, sie hauchte ihm Mut ein; ἐνῆκε δέ οἱ μένος ἠΰ, Kraft u. Mut; (b) Lebenskraft. Auch von leblosen Dingen, Kraft; vom Wurfspieß; von Stürmen; vom Wein, von einem innern Drange beseelt dargestellt; vom Blute; πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσϑαι μένος, die Masse des Bluts; von Tieren, wie Pferden u. Maultieren; (c) Zornmut, Zorn; μένεα πνείοντες, Wut oder Mut schnaubend. Übh. Streben, Vorhaben. Wie βίη dient es zur Umschreibung, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, des Alkinous heilige Stärke, der starke Alkinous -
3 μένος
1 mightπατρὶ δὲ πατρὸς ἐνέπνευσεν μένος γήραος ἀντίπαλον O. 8.70
κασιγνήταν μένει θυίοισαν ἀμαιμακέτῳ P. 3.32
ἄκναμπτον Ἥρᾳ μένος ἀντερείδων (sc. Ἀπόλλων) Πα... τοῖσι λάμπει μὲν μένος ἀελίου Θρ. 7. 1. -
4 μένος
A might, force,μή μ' ἀπογυιώσῃς μένεος, ἀλκῆς τε λάθωμαι Il.6.265
;μ. χειρῶν 5.506
(more freq.μ. καὶ χεῖρες 6.502
, al.);μ. καὶ γυῖα 6.27
.2 of animals, strength, fierceness, παρδάλιος, λέοντος, 17.20; of horses, spirit, ib. 456, 476, etc.;ἵππος κατασθμαίνων μένει A.Th. 393
; ὑπὸ χαρᾶς καὶ μένους, of dogs, X.Cyn.6.15.3 of things, force, might, [ ἔγχεος] Il.13.444;ἠελίοιο Od.10.160
;πυρός Il.6.182
, Ar.Ach. 665;ποταμῶν Il.12.18
, cf. A.Pr. 720;ἄστρων θερμὸν μ. Parm.11.3
;ἀνέμων Emp.111.3
; ;χαλινῶν ἀναύδῳ μένει A. Ag. 238
(lyr.); (anap.);τὸ ἀπὸ τοῦ οἴνου μ. Hp.Acut. 63
, cf. VM9.4 life,ἀπὸ γὰρ μ. εἵλετο χαλκός Il.3.294
;λύθη ψυχή τε μ. τε 5.296
; φυσῶσι μέλαν μ. the black life-blood, S.Aj. 1412 (anap.), cf. A.Ag. 1067.II of the soul, spirit, passion, μ. ἀνδρῶν the battlerage of men, Il.2.387;μ. Ἄρηος 18.264
: less freq. in pl., mostly in phraseμένεα πνείοντες 2.536
, al.;μένος καὶ θυμός 5.470
, al., h.Cer. 361;μ. καὶ θάρσος Il.5.2
, Od.1.321;μ. ἔλλαβε θυμόν Il.23.468
;μένεος δ' ἐμπλήσατο θυμόν 22.312
; : also in [dialect] Att., ;ὅτε ζέσειεν τὸ τοῦ θυμοῦ μ. Pl.Ti. 70b
;μένους τὴν ψυχὴν πληρουμένην Alcid.
ap. Arist.Rh. 1406a2 (but νοῦς.. πληρωθεὶς μένους filled with spiritual exaltation, Plot.5.5.8);θυμὸς ὁ κρατέων τῶ μένεος Theag.
ap. Stob.3.1.117; προθυμία καὶ μ., μ. καὶ θάρρος, X.Cyr.3.3.61, HG7.1.31;παντὶ μένει σπεύδων Hes.Sc. 364
.2 intent, purpose, [Τρώων] μ. αἰὲν ἀτάσθαλον their bent is aye to folly, Il.13.634: in pl., intents,ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς 8.361
: hence, temper, disposition, in compds., like εὐμενής, δυσμενής.III in periphr., like βίη, etc., ἱερὸν μένος Ἀντινόοιο, for Antinous himself, Od.18.34;μένος Ἀτρεΐδαο Il.11.268
;μένε' ἀνδρῶν 4.447
, Od.4.363;καταφθιμένου μ. ἀνδρός Emp.111.9
;αἴης λάσιον μ. Id.27.2
; αἰθέριον μ., = αἰθήρ, Id.115.9. (Cf. Skt. mánas 'spirit', 'passion', Gr. μέμονα, μαίνομαι.) -
5 μένος
Grammatical information: n.Meaning: `mind, courage, anger, strength, impulse' (Il.).Compounds: Compp., e.g. δυσ-μενής `evilminded, hostile' (Il.) with δυσμέν-εια, - ίη, - αίνω a. o.; metr. enlarged δυσμενέων, - έοντες (Od.; Leumann Hom Wörter 116 n. 83); ἀ-μενής `forceless' (E.); here the PN Άμενέας, Άμενίσκος and (with unexplained - νν-) Άμεννάμενος? (Bechtel, Namenst. 6 f.); on ἀμενηνός s. v.; PN like Κλεο-μένης; as 1. member in μενο-εικής `suited to the desired, agreeable, richly' (Hom.).Derivatives: To μένος belong two verbs with remarkable formation: 1. μενεαίνω, - ῆναι `desire strongly, rage' (Il.); prob. with analog. - αίνω from uncontracted μένε-ος etc. (Fraenkel Nom. ag. 1, 54 n. 2 a. 2, 211, Schwyzer 440; cf. κτερε-ΐζω, μελε-ϊστί); diff. Solmsen Wortforsch. 51 n. 2, Chantraine Mél. Pedersen 205ff. (from *μενέ[σ]-ων; but δυσ-μενέων must be explained diff., s. above); cf. on βλεμεαίνω. --2. μενοινάω (- ώω), - ῆσαι `have in mind, aim at, wish, desire' (Il.) with μενοινή f. `intention, desire' (Call., A. R., AP; prob. backformation); origin unclear; quite uncertain hypothesis by Solmsen Wortforsch. 51 f. (from *μενώ f.; cf. Μενοίτης, - οίτιος, which however certainly belongs to οἶτος `fate'); not better Brugmann IF 29, 237f., 12, 152, Wiedemann BB 28, 51, Specht Ursprung 167.Etymology: As old verbal noun identical with Skt. mánas- n., Av. manah- n. `pirit, thought, will', IE *ménos n.; here OP Haxā-maniš m. PN prop. "who has the mind of a friend", `friendly minded' (Gr. Άχαιμένης; s. v.). Adj. δυσ-μενής = Av. duš-manah- `evilminded', Skt. dur-manas- `sorrowful'; εὑ-μενής: Skt. su-mánas- `wellminded'. But Lith. mẽnas m. `rememberance' is innovation to menù `remember' (cf. Fraenkel s. v.). -- A perfect of situation belonging here is μέμονα (s.v.), cf. γένος: γέγονα; with deviating meaning the present μαίνομαι (s. v.). On μένος: μαίνομαι cf. Z 100f. (of Achilleus): ἀλλ' ὅδε λίην | μαίνεται, οὑδέ τίς οἱ δύναται μένος ἰσοφαρίζειν (Porzig Satzinhalte 34). With diff. formation e.g. Lat. mēns, - tis f. `mind' = Skt. ma-tí- `id.' etc.; IE *mn̥-tí- f.; cf. gēns beside genus = γένος. Further s. μιμνήσκω; cf. also on μένω.Page in Frisk: 2,208Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > μένος
-
6 μενος
- εος τό1) сила, мощь(μ. καὴ γυῖα, μ. τε καὴ ἀλκή Hom.)
2) стремительность, неукротимость, ярость(λέοντος, ἵππων, ἔγχεος, ποταμῶν Hom.; πυρός Aesch.; χειμῶνος Eur.)
χαλινῶν μ. Aesch. — крепкая узда3) гнев, злоба, бешенство(Ἄρηος Hom.; ὀργῆς καὴ μένους ἐμπλήμενος Arph.)
μένεα πνείοντες Hom. — исполненные боевого духа;μ. καὴ θάρσος Hom. — неукротимая отвага4) жизненная сила, жизньψυχή τε μ. τε Hom. — жизненные силы, жизнь
5) кровь ( как источник силы и гнева)(μέλαν μ. Soph.)
αἱματηρὸν μ. Aesch. — струя крови6) намерения, мысль: , τῶν μ. αἰὲν ἀτάσθαλον Hom. троянцы, чьи замыслы всегда преступны; ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς Hom. разрушитель моих замыслов7) описательно в знач. душа, суть, сущность не переводитсяμ. Ἕκτορος Hom. = Ἕκτωρ;
μένεα ἀνδρῶν Hom. = ἄνδρες;αἰθέριον μ. Emped. = αἰθήρ -
7 μένος
μένοςmight: neut nom /voc /acc sg -
8 μένος
μένος, εος: impulse, will, spirit, might, courage, martial fury, rage (noble or otherwise), pl. μένεα πνείοντες, ‘breathing might,’ Il. 2.536. A very characteristic Homeric word, with a wide range of application; joined w. θῦμός, ἀλκή, θάρσος, ψῦχή, χεῖρες, γυῖα, and w. gen. of names as periphrases for the person, Il. 14.418, Od. 7.167; said of things as well as men and animals, wind, fire, the sun, etc.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > μένος
-
9 μένος
τό1) пыл, жар (душевный); 2) ярость, бешенство;§ πνέω μένεα — пылать гневом, ненавистью, рвать и метать
-
10 βουτη(γ)μένος
η, ο1) погружённый (в жидкость); 2) окунувшийся; нырнувший; 3) промокший, мокрый;βουτη(γ)μένος στα νερά — вымокший (в воде);
βουτη(γ)μένος στον ιδρωτα — вспотевший;
βουτη(γ)μένος στα δάκρυα — заплаканный, полный слёз;
βουτη(γ)μένος στίς λάσπες — покрытый грязью;
βουτη(γ)μένος στα αίματα — окровавленный;
4) перен. погрязший, увязший;βουτη(γ)μένος στα χρέη — погрязший в долгах;
5) краденый, ворованный;6) закутанный;βουτη(γ)μένος στα μαύρα — одетый в чёрное;
§ είναι βουτη(γ)μένος στο χρυσάφι — он купается в золоте
-
11 βουτη(γ)μένος
η, ο1) погружённый (в жидкость); 2) окунувшийся; нырнувший; 3) промокший, мокрый;βουτη(γ)μένος στα νερά — вымокший (в воде);
βουτη(γ)μένος στον ιδρωτα — вспотевший;
βουτη(γ)μένος στα δάκρυα — заплаканный, полный слёз;
βουτη(γ)μένος στίς λάσπες — покрытый грязью;
βουτη(γ)μένος στα αίματα — окровавленный;
4) перен. погрязший, увязший;βουτη(γ)μένος στα χρέη — погрязший в долгах;
5) краденый, ворованный;6) закутанный;βουτη(γ)μένος στα μαύρα — одетый в чёрное;
§ είναι βουτη(γ)μένος στο χρυσάφι — он купается в золоте
-
12 απαγορε(υ)μένος
η, ο[ν] запретный, запрещённый;απαγορε(υ)μένη ζώνη — запретная зона;
§ απαγορε(υ)μένος καρπός — запретный плод
-
13 απαγορε(υ)μένος
η, ο[ν] запретный, запрещённый;απαγορε(υ)μένη ζώνη — запретная зона;
§ απαγορε(υ)μένος καρπός — запретный плод
-
14 ερωτε(υ)μένος
η, ο[ν] влюблённый;είμαι ερωτε(υ)μένος με... — быть влюблённым в...
-
15 ερωτε(υ)μένος
η, ο[ν] влюблённый;είμαι ερωτε(υ)μένος με... — быть влюблённым в...
-
16 συγκα(η)μένος
η, ο натёртый, стёртый (о ногах);είμαι συγκα(η)μένος — у меня стёрты ноги
-
17 συγκα(η)μένος
η, ο натёртый, стёртый (о ногах);είμαι συγκα(η)μένος — у меня стёрты ноги
-
18 αλλα(γ)μένος
η, ο1) изменённый; подменённый; 2) поменявший бельё -
19 αλλα(γ)μένος
η, ο1) изменённый; подменённый; 2) поменявший бельё -
20 βροντη(γ)μένος
η, ο как громом поражённый; ошеломлённый, остолбеневший
См. также в других словарях:
μένος — might neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
μένος — το (Α μένος) 1. ακράτητη ψυχική ορμή, παραφορά, έξαψη φρονήματος, μανία, πάθος («ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος», Αριστοφ.) 2. φρ. «πνέω μένεα» είμαι πολύ οργισμένος, ζητώ εκδίκηση αρχ. 1. (για πράγματα) δύναμη, ισχύς (α. «οἱ δὲ μένος χειρῶν ἰθὺς… … Dictionary of Greek
μένος — το ους 1. ψυχική ορμή, παράφορη οργή: Δεν μπόρεσε να συγκρατήσει το μένος του βλέποντας το φονιά του γιου του. 2. φρ., «Πνέω τα μένεα», είμαι εξοργισμένος … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
Φιλήντας, Μένος — (Αρτάκη, Κύζικος 1870 – Αθήνα 1934). Έλληνας γλωσσολόγος και λογοτέχνης. Μετά τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη, διετέλεσε δάσκαλος στην Τουρκία, όπου και φυλακίστηκε δυο φορές, στην Προύσα και την Αρτάκη, για τη συμμετοχή … Dictionary of Greek
μένει — μένος might neut nom/voc/acc dual (attic epic) μένεϊ , μένος might neut dat sg (epic ionic) μένος might neut dat sg μένω stay pres ind mp 2nd sg μένω stay pres ind act 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
μένη — μένος might neut nom/voc/acc pl (attic epic doric) μένος might neut nom/voc/acc dual (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
συμποίμην — μενος, ὁ, ΜΑ [ποιμήν] (σχετικά με το ποίμνιο τής Εκκλησίας) πνευματικός ηγέτης μαζί με άλλον μσν. βόσκω το κοπάδι μου στο ίδιο μέρος με κάποιον άλλο … Dictionary of Greek
μενέων — μένος might neut gen pl (epic doric ionic aeolic) μένω stay fut part act masc nom sg (epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
μενῶν — μένος might neut gen pl (attic epic doric) μένω stay fut part act masc nom sg (attic epic doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
μένεα — μένος might neut nom/voc/acc pl (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
μένεος — μένος might neut gen sg (epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)