(öz+basında)

adj. aklı başında; toplanmış; sakinleşmiş; kendinde

* * *

* * *

1) (gathered together in one book etc: the collected poems of Robert Burns.) toplanmış, derlenmiş

2) (composed; cool: She appeared quite calm and collected.) sakin, aklı başında

adj. erken, başlangıç, ilk, eski, çabuk, acele

adv. erken, çabuk, erkenden, ilk olarak, evvel, önce, zamanından önce

* * *

* * *

1) (near the beginning (of a period of time etc): early in my life; early in the afternoon.) erken, başında, başlarında

2) (sooner than others; sooner than usual; sooner than expected or than the appointed time: He arrived early; She came an hour early.) erken, erkenden

1) (belonging to, or happening, near the beginning of a period of time etc: early morning; in the early part of the century.) başında, başlarında

2) (belonging to the first stages of development: early musical instruments.) ilk

3) (happening etc sooner than usual or than expected: the baby's early arrival; It's too early to get up yet.) erken, vakitsiz

4) (prompt: I hope for an early reply to my letter.) acele

•

- earliness

adj. baş, baş ile ilgili, baştaki

n. ana, baş, kafa, akıl, kelle, reis, başkan, şef, lider, müdür, yönetici, tepe, zirve, tura, köpük, kaymak, pınar başı, konu başlığı, konu, uç kısım, kişi, kişi başı, adam başı

v. başında olmak, başı çekmek, yönetmek, kullanmak, yönlendirmek, gitmek, yönelmek, baş vermek, olgunlaşmak

* * *

* * *

1) (the top part of the human body, containing the eyes, mouth, brain etc; the same part of an animal's body: The stone hit him on the head; He scratched his head in amazement.) baş, kafa

2) (a person's mind: An idea came into my head last night.) akıl

3) (the height or length of a head: The horse won by a head.) kafa boyu

4) (the chief or most important person (of an organization, country etc): Kings and presidents are heads of state; ( also adjective) a head waiter; the head office.) baş, şef, reis, hükümdar

5) (anything that is like a head in shape or position: the head of a pin; The boy knocked the heads off the flowers.) baş, tepe

6) (the place where a river, lake etc begins: the head of the Nile.) baş

7) (the top, or the top part, of anything: Write your address at the head of the paper; the head of the table.) baş, en üst

8) (the front part: He walked at the head of the procession.) ön, baş

9) (a particular ability or tolerance: He has no head for heights; She has a good head for figures.) yetenek, kabiliyet

10) (a headmaster or headmistress: You'd better ask the Head.) müdür, müdire

11) ((for) one person: This dinner costs $10 a head.) kişi, adam

12) (a headland: Beachy Head.) burun

13) (the foam on the top of a glass of beer etc.) köpük

1) (to go at the front of or at the top of (something): The procession was headed by the band; Whose name headed the list?) başta olmak, önde gitmek

2) (to be in charge of; to be the leader of: He heads a team of scientists investigating cancer.) yönetmek, başında olmak

3) ((often with for) to (cause to) move in a certain direction: The explorers headed south; The boys headed for home; You're heading for disaster!)...-e yönelmek

4) (to put or write something at the beginning of: His report was headed `Ways of Preventing Industrial Accidents'.) başlık atmak

5) ((in football) to hit the ball with the head: He headed the ball into the goal.) kafa vurmak

•

- - headed

adv. aklı başında, akıl sağlığı yerinde

* * *

iş başında, görevde, görevli

* * *

* * *

adverb aklı başında/ayık olarak

akıl < aklı> Verstand m (Intelligenz, Geist); Vernunft f (Einsicht); Gedächtnis n, Erinnerung f; Gedanke m; Klugheit f, Weisheit f; Ratschlag m;

akıl almaz unbegreiflich, unvorstellbar;

akıl danışmak um Rat fragen;

akıl defteri Notizbuch n;

-e akıl erdirememek nicht begreifen können;

-i akıl etmek kommen auf (einen Gedanken);

akıl hastalığı Geisteskrankheit f;

akıl hastanesi psychiatrische Klinik;

akıl hocası scherzh ein schöner Ratgeber;

akıl istemek um Rat fragen;

akıl kârı iş vernünftig, machbar;

akıl kutusu scherzh Alleswisser m, -in f;

akıldan çıkarmak sich (D) aus dem Kopf schlagen;

akla gelmez unvorstellbar, unwahrscheinlich;

akla sığmaz unvorstellbar, immens;

akla yakın einleuchtend, plausibel;

-i aklı almamak etwas nicht begreifen können;

-in aklı başına gelmek zur Vernunft kommen; unp es dämmert jemandem;

aklı başında vernünftig;

aklı başında olmamak nicht logisch denken können;

aklı (başından) gitmek aus der Fassung geraten;

aklı bokuna karışmak vulg vor Angst den Kopf verlieren;

aklı durmak baff sein;

-e aklı ermek begreifen (fassen) können (A); verständig werden;

b-nin aklı fikri -de jd denkt nur an (A);

-i aklı kesmek einsehen;

aklı oynamak den Verstand verlieren;

-in aklı sıra wie er glaubt;

-e aklı yatmak vertrauen (auf A);

-in aklına esmek jemandem einfach in den Sinn kommen;

aklına gelmek jemandem einfallen, in den Sinn kommen;

bş-i aklına koymak sich (D) etwas in den Kopf setzen;

bu benim aklıma sığmıyor das will mir nicht in den Kopf;

aklına yazmak sich (D) einprägen;

-i aklında tutmak sich (D) merken (A); (im Kopf) behalten;

-i aklından geçirmek sich (D) etwas durch den Kopf gehen lassen;

b-nin aklından geçmek jemandem durch den Kopf gehen;

aklını başına almak oder toplamak Vernunft annehmen, zur Einsicht kommen;

-in aklını beğenmemek sich mit jemandes Idee nicht anfreunden können;

-le aklını bozmak versessen sein (auf A);

-in aklını çekmek jemandem abraten, jemandem einen Plan ausreden;

b-nin aklını bş-e çelmek jemanden verführen ( oder überreden) zu etwas;

aklını oynatmak den Verstand verlieren

yolbaşçılıq etmek, başına keçmek, baş olmaq, başında olmaq

возглавить отряд - otrâdnıñ başında olmaq

1) (позади, по ту сторону) arqasına, artına, tışına, tışarığa, o bir tarafına

за домом - ev artında

выйти за дверь - qapıdan tışqa çıqmaq

2) (возле, около) arqasıada, artında, tışında, tışarıda; başına, başında

стоять за станком - tezya başında turmaq

за окном видны горы - pencereden dağlar körüne

3) (при указывании на расстояние) qalğanda

за сто метров до школы - mektepke yüz metr qalğanda

4) (в течение какого-то времени) içinde, devamında

это задание можно выполнить за один день - bu vazifeni bir künde yapmaq mümkün

5) (ради) içün, oğrunda, oğruna

сражаться за Родину - Vatan içün (oğrunda) cenkleşmek

6) (по причине, вследствие) içün, sebepli

уважать за ум и храбрость - aqlı ve cesareti içün saymaq

7) (о плате, цене) -ge, -ke (аффиксы), içün

купить книгу за два рубля - kitapnı eki kümüşke almaq

заплатить за книгу два рубля - kitap içün eki kümüş bermek (tölemek)

за полцены - yarı fiyatına

за исключением - -dan, -den başqa (ğayrı)

за что? - ne içün?

ни за что - asla, iç, iç bir vaqıt

1) (рядом) yanında, aldında, yaqın bir yerde; etrafında, başında

сидеть около костра - ateş başında (yanında) oturmaq

2) (приблизительно) qadar, yaqın, qararlarında, civarında

около двух лет - eki yıl qadar, eki yılğa yaqın

1. стоять:

1) находиться на ногах в вертикальном положении, не двигаясь с места (о людях, животных); занимать место где-л., находясь в таком положении. Pəncərənin yanında durmaq стоять у окна, güzgünün qarşısında durmaq стоять перед зеркалом, ağac altında durmaq стоять под деревом, növbədə durmaq стоять в очереди, ayaq üstə durmaq стоять на ногах

2) стоять в какой-л. позе. Dizi üstə durmaq стоять на коленях, başı üstə durmaq стоять на голове, əlləri üstündə durmaq стоять на руках

3) выполнять какую-л. работу, связанную с пребыванием на ногах. Dəzgah arxasında durmaq стоять за станком, qarovulda durmaq стоять в карауле, növbətçi durmaq стоять дежурным

4) иметь временное местопребывание. Alay bu kənddə dururdu полк стоял в этой деревне

5) занимать какое-л. положение. Birinci planda durmaq стоять на первом плане, eyni səviyyədə durmaq стоять на одном уровне, dövlət başında durmaq стоять во главе государства, diqqət mərkəzində durmaq стоять в центре внимания

6) занимать какую-л. позицию. Müdafiədə durmaq стоять в обороне, qabağında durmaq kimin, nəyin стоять перед кем, чем, möhkəm durmaq стоять крепко

7) помещаться, находиться где-л. (о чём-л.). Küncdə durmaq стоять в углу, rəfdə durmaq стоять на полке, stolun üstündə durmaq стоять на столе, yaxınlıqda durmaq стоять поблизости, sağda bir bina durur справа стоит дом, meydanda heykəl durur на площади стоит памятник, özül üzərində durmaq стоять на фундаменте, dayaqlar üstündə durmaq стоять на опорах

8) иметь какое-л. местоположение. Dayanacaqda durmaq стоять на стоянке, limanda durmaq стоять в порту

9) быть неподвижным, не двигаться, не изменяться. Yerində durmaq стоять на месте, bir yerdə durmaq стоять на одном месте, bir nöqtədə durmaq стоять на одной точке

10) быть, оставаться нетронутым, неиспользованным. Otaqlar bomboş durur комнаты стоят пустыми

11) разг. храниться, оставаясь неизменным, не теряя своих качеств. Mürəbbə uzun müddət dura bilir варенье может стоять долго

12) существовать, быть на свете – о ком-л., о чем-л. Bu bina yüz ildir durur это здание стоит сто лет

13) находиться некоторое время где-л. Bir saat durdular стояли час, bir-iki saat burada duraq постоим здесь час-два

2. вставать, встать. Yerindən durmaq вставать с места, yatağından durmaq вставать с постели, stuldan durmaq вставать со стула, tezdən durmaq вставать рано

3. жить, быть живым, существовать. Babası durur kimin дед живет чей

4. останавливаться, остановиться. Tramvay harada durur? где останавливается трамвай? Maşın evin qabağında durdu машина остановилась перед домом, saat durdu (dayandı) часы остановились, zavod durdu (dayandı) завод остановился

5. обходиться, обойтись (стать в какую-л. цену). Təmir on min manata durdu ремонт обошёлся в десять тысяч манатов, kostyum yüz manata durdu костюм обошёлся в сто манатов

6. в сочет.: mübahisəyə durdu стал спорить, döyüşməyə durdu стал драться, durdu qışqırmağa стал кричать

7. в сочет. с деепричастями: dayanıb durur встал и стоит

8. в форме деепричастия в сочет. с глаголами: durub danışmaq стать говорить, durub yazmaq стать писать

9. в отрицат. форме: durma, durmayın в сочет. с глаг. в повелительном наклонении: durmayın tələsin торопитесь, durmayın qaçın! побежали! бегите! durmayın tez olun! скорей!; durma gəl! скорей приходи (приезжай); durma oxu! скорей читай!

◊ qabağında durmaq kimin, nəyin устаивать, устоять п еред кем, ч ем (выдержать натиск, проявить стойкость, выдержку); dalında durmaq kimin стоять за спиной кого, оказывать поддержку к ому; dalında dağ kimi durmaq kimin стоять горой за кого; yolunda durmaq kimin стоять на пути чьём; başının üstündə durmaq kimin стоять над душой у кого; başında durmaq nəyin стоять во главе чего; возглавить, возглавлять что; geri durmamaq не отступать перед кем, перед чем; gözündə durmaq стоять над душой; sözünün üstündə durmaq стоять на своем; durduğu yerdə безо всякой надобности; ни с того, ни с сего; üstündə durmaq: 1. останавливаться, остановиться на чём-л., обращать внимание на что-л.; 2. настаивать, настоять на чём-л.; kənarda durmaq стоять в стороне от кого-л., чего-л.; keşiyində durmaq: 1. nəyin стоять на страже чего; 2. kimin охранять, защищать кого, заботиться о ком; gözləri önündə durmaq kimin стоять перед глазами кого, чьими; tərəfində durmaq kimin становиться, стать на чью сторону; bir yana dursun не только … но даже, но и … Tanımaq bir yana dursun, heç adını da eşitməmişəm не только не знаю, но даже имени не слыхал

I

1. работа:

1) деятельность, занятие. Fiziki iş физическая работа, əqli (zehni) iş умственная работа, ev işi домашняя работа, tədqiqat işi исследовательская работа, tərbiyəvi iş воспитательная работа, siyasi iş политическая работа, kollektivin işi работа коллектива, zavodun işi работа завода, çətin iş трудная работа, məsuliyyətli iş ответственная работа, işə başlamaq приступить к работе, işi axıra çatdırmaq довести работу до конца, işdən ayırmaq отрывать от работы, işə öyrəşmək привыкать, привыкнуть к работе

2) только мн. ч. работы (деятельность по созданию, изготовлению, обработке и т.п. чего-л.). Tikinti işləri строительные работы, təmir işləri ремонтные работы, kənd təsərrüfatı işləri сельскохозяйственные работы, torpaq işləri земляные работы

3) служба, занятие, труд на каком-л. предприятии, в каком-л. учреждении. İxtisas üzrə iş работа по специальности, müəllimlik işi преподавательская работа, münəsib iş подходящая работа, müvəqqəti iş временная работа, daimi iş постоянная работа, əsas iş основная работа, günəmuzd iş поденная работа, mövsümi iş сезонная работа, işə girmək поступить на работу, iş axtarmaq искать работу, işə düzəlmək устроиться на работу, işlə təmin etmək обеспечить работой, işindən razı olmaq kimin быть довольным работой кого, чьей, işdən kənar etmək отстранять от работы, işə qəbul etmək принимать на работу, iş vaxtı во время работы

4) продукт труда, изделие, произведение. Nəşr olunmuş işlər опубликованные работы, diplom işi дипломная работа, kurs işi курсовая работа, yazı işi письменная работа, rəssamın işi работа художника, tarixdən iş работа по истории, Azərbaycan dilindən iş работа по азербайджанскому языку, işlərin sərgisi выставка работ, işi yoxlamaq проверять работу

5) то, что подлежит обработке, находится в процессе изготовления. İş vermək дать работу, evə iş götürmək брать работу на дом

6) качество или какой-л. способ, манера исполнения, изготовления. Əla iş отличная работа, qaba iş грубая работа, kustar iş кустарная работа, usta işi мастерская работа (сделанная мастерски)

7) физ. преодоление сопротивления движущимся телом. İş vahidi единица работы, dinamik iş динамическая работа, mexaniki iş механическая работа

2. дело:

1) работа, занятие, деятельность. Mürəkkəb iş сложное дело, təcili iş срочное дело, lazımlı iş нужное дело, mühüm iş важное дело, ikincidərəcəli iş второстепенное дело, maraqlı iş интересное дело, ev işləri домашние дела, kənar işlər посторонние дела, təsərrüfat işləri хозяйственные дела, cari işlər текущие дела, işi tezləşdirmək ускорить дело, işlə maraqlanmaq интересоваться делом, işi sevmək любить дело

2) учение, идеи, воззрения, а также деятельность, связанная с их воплощением в жизнь. Müqəddəs iş священное дело, haqlı iş справедливое дело, ümumxalq işi всенародное дело, ümumi iş общее дело; sülh işi дело мира, işini davam etdirmək kimin продолжать дело чьё, кого; sülh işini müdafiə etmək защищать дело мира, işinə sadiq qalmaq kimin, nəyin остаться верным делу кого, чьего

3) круг обязанностей кого-л. Rəhbərliyin işi дело руководства, şəxsi işi kimin личное дело чьё, ictimaiyyətin işi дело общественности, Vətəni müdafiə bütün vətəndaşların müqəddəs işidir защита Отечества – священное дело всех граждан

4) что-л., подлежащее судебному разбирательству; само судебное разбирательство. Boşanma işi бракоразводное дело, aliment işi алиментное дело, mülki işi гражданское дело, istintaq işi следственное дело, cinayət işi уголовное дело, məhkəmə işi судебное дело, mübahisəli iş спорное дело, işi məhkəməyə göndərmək направить дело в суд, işə yenidən baxmaq пересмотреть дело, işi udmaq выиграть дело

5) совокупность документов, относящихся к какому-л. факту, лицу. İşi arxivə vermək сдать дело в архив, işin siyahısı опись дела, işə ələvə etmək приобщить к делу, şəxsi işi kimin личное дело чьё

6) происшествие, событие, явление, факт. Keçmiş iş прошлое дело, qəribə iş странное дело, qaranlıq iş тёмное дело, təmiz iş deyil нечистое дело, mümkün olmayan iş невозможное дело, anlaşılmaz iş непонятное дело, bu çoxdankı işdir это давнее дело

7) положение вещей, обстановка; обстоятельства. İşlər xarabdır дела плохи, iş fənadır дело дрянь, işlər yaxşı gedir дела идут хорошо, işlər nə haldadır? как (обстоят) дела

8) проблема, вопрос. Bir dəqiqəlik iş минутное дело, işi həll etmək решить дело, işi qarışdırmaq запутать дело, işi aydınlaşdırmaq выяснить дело, işi yerbəyer etmək уладить дело, hansı iş üçün по какому делу, hansı işlə с каким делом, iş gözləmir дело не ждёт

II

прил. рабочий (отведённый, предназначенный для работы). İş günü рабочий день, iş paltarı рабочая одежда, iş yeri рабочее место, iş vaxtı рабочее время, iş stolu рабочий стол; Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Министерство внутренних дел Азербайджанской Республики, Xarici işlər nazirliyi Министерство иностранных дел

◊ iş adamı человек дела, дельный человек, деловой человек; предприниматель; iş almaq получить срок, быть приговоренным к тюремному заключению; iş Allaha qalıb одна надежда на Аллаха (на Бога); iş aparmaq вести дело; iş asılıdır kimdən, nədən дело стало за кем,за чем (зависит от кого, от чего); iş açmaq: 1. заваривать, заварить кашу, затевать, затеять дело; 2. создавать, создать трудности, причинять, причинить неприятности; iş aşırmaq проворачивать, провернуть дело, işi aşır1 kimin преуспевает кто; işi aşır2 kimdən дело чьё зависит от кого; iş başına keçmək занять руководящее положение, стать во главе какого-л. дела; iş başında в работе, в процессе работы; на работе; при исполнении служебных обязанностей; iş başında olmaq быть во главе какого-л. дела, занимать руководящий пост; iş bitdi и дело с концом; iş burasındadır ki, … дело в том, что …; iş var есть дело; iş vurmaq kimə навредить, причинить вред кому; iş düzəldi (düzəlir, düzələcək, düzələr) наладилось (налаживается, наладится) дело; iş düzəltmək устраивать, устроить дело; iş əngəldir дело принимет плохой оборот; işin içində iş var это тёмное дело; iş işdən keçib уже поздно; iş işləmək наделать дел; iş keçmir kimsiz, nəsiz не получается (не обходится) без кого, без чего; iş kəsmək kimə приговорить, осудить к тюремному заключению; iş görmək работать, заниматься каким-л. делом; iş üstündə: 1. на работе, во время работы; 2. за дело; iş çıxdı (çıxır) неожиданно возникло дело; iş çıxmadı ничего не получилось, ничего не дало (о чем-л.); işdən qoymaq (ayırmaq) отрывать, оторвать от дел; işdən düşmək приходить, прийти в негодность; выходить, выйти из строя; işdən xəbərdar etmək kimi ввести в курс дела кого; işdən xəbərdar olmaq быть в курсе дела; işdən çıxıb kim видал виды; işdən soyumaq остывать, остыть к работе; işə qarışmaq вмешиваться, вмешаться в дело; işə qoşmaq kimi запрячь в работу кого; işə qoşulmaq приниматься, приняться за дело, за работу; подключиться к какому-л. делу; işə düşmək быть замешанным в каком-л. деле; влипнуть в неприятное дело; işə yapışmaq привыкать, привыкнуть к работе; işə yaramaq: 1. быть полезным (о ком-л.); 2. идти, пойти в дело; işə girişmək (alışmaq) входить, войти в дело; приступать, приступить к делу; işə keçməmək не иметь спроса, оказаться ненужным; işə pəl qatmaq ставить палки в колёса; işə salmaq: 1. приводить, привести в движение, пускать в ход; 2. впутывать, впутать кого в неприятную историю; işə soyuq baxmaq халатно относиться, отнестись к делу; işə tül vermək затягивать, затянуть дело; işə can verməmək работать без души, без огонька; işə can yandırmaq работать с душой; işi Allaha qalıb kimin дело безнадежно у кого, işi axsıyır kimin дело хромает у кого; işi başından aşır дел по горло, дел выше головы; işi batırmaq губить, погубить дело; işi bitib kimin песенка спета чья, у кого; işi qatışıb kimin дело запуталось чьё; işi deyil kimin не по зубам к ому, не по плечу кому; işi dolaşıq düşüb kimin попал в переплёт; işi düz gətirir kimin дело идет как по маслу у кого; işi düz gətirmir kimin не везет к ому; işi düyünə düşüb kimin дело запуталось чье; işi düşmək kimə иметь дело к кому; нуждаться в помощи кого; işi əymək препятствовать делу, расстраивать, расстроить дело; işi əngəldir kimin дело дрянь у кого; işi işə qatmaq: 1. осложнять, осложнить дело; 2. приниматься, приняться за несколько дел; işi yaşdır kimin дело табак чьё, у кого; işi yeritmək двигать дело; işləri yöndəmə salmaq поправлять дела; işi keçir kimdən, nədən дело чьё зависит от кого, от чего; işi korlamaq испортить дело; işi gətirmir kimin не везет кому; işi müşgülə düşüb см. işi düyünə düşüb; işi olmamaq kimlə, nə ilə:

1. не иметь дела с кем, с чем

2. не трогать кого, чего; işi pırtlaşıb kimin дело запуталось у кого; işi rast gətirir kimin везет кому; işi rastına düşdü kimin повезло к ому; işi rəsmiyyətə çevirmək придавать, придать делу официальный характер; işi sazdır kimin преуспевает кто; işləri sahmanlamaq улаживать, уладить, налаживать, наладить дела; işi tarazdır kimin все в порядке у кого; işi tutur (tutub) см. işi gətirir; işi uzatmaq тянуть, затягивать дело; откладывать дело; işi fırıqdır (işləri şuluqdur) kimin плохи дела у кого; işin avand olsun удачи тебе, ни пуха ни пера; işin başı виновник дела; işin qabağına kötük itələmək ставить палки в колеса; işin içində iş var тут что-то есть; işin içindən iş çıxarmaq осложнять, осложнить дело; işin içindən iş çıxdı дело осложнилось; işin içindən çıxmaq выйти сухим из воды, выкрутиться; işin olanı обстоятельства дела; işin tərsliyindən как назло, как на грех; işin üstünə düşmək горячо приняться, взяться за дело; işin çəmini tapmaq приспособляться, приспособиться к делу; işinə pəl vurmaq kimin наносить, нанести вред кому; işin üstündə olmaq лично руководить делом; işində ol! не обращай внимания, занимайся своим делом!; işinə var! işini gör! занимайся своим делом! işini bilir знает свое дело; işini bitirmək kimin разделаться, свести счеты, расправиться с кем; işini qatmaq kimin спутать карты к ому; işini görmək сделать своё дело; işini möhkəm tutmaq обдумать дело всесторонне; işləri yoluna qoymaq привести дела в порядок, навести порядок в делах, наладить дела; bu nə işdir?! что это такое!; в чём дело! özünə iş açmaq осложнять, осложнить себе дело; özünü işə salmaq делать, сделать что на свою голову; sənin (mənim, onun) nə işinə? какое тебе (мне, ему) дело; что тебе до этого; görükən işdirmi? виданное ли (это) дело; belə də iş olar? разве такое возможно? mənim işim yoxdur моё дело – сторона

anfangs ['anfaŋs]

I präp ( fam) baş;

\anfangs des Monats ayın başında;

\anfangs der dreißiger Jahre otuzlu yılların başında

II adv başta, başlangıçta, ilkin, önceleri

bei [baı] präp

1) ( räumlich)

in Unna \bei Dortmund Dortmund yakınındaki Unna'da;

die Schlacht \bei Leipzig Leipzig civarındaki muharebe;

dicht \bei der Fabrik fabrikanın hemen yanında;

ich war \bei meinem Onkel ( Bruder der Mutter) dayımın yanındaydım; ( Bruder des Vaters) amcamın yanındaydım;

ich saß \bei ihm (onun) yanında oturdum;

\bei Tisch sofrada;

\beim Bäcker ekmekçide

2) ( für Firmen) -de;

sie arbeitet \bei der Bahn demir yollarında çalışıyor;

ein Konto \bei der Bank haben bankada bir hesabı olmak

3) ( für Wohnbereich)

wir sind \bei Susanne zum Abendessen eingeladen biz Suzanne'ye akşam yemeğine davetliyiz;

er wohnt \bei seinen Eltern anne ve babasının yanında oturuyor;

\bei jdm zu Hause sein birinin evinde olmak, birinin yanında kalmak;

\bei mir zu Hause benim evimde

4) ( zeitlich)

\bei den schweren Regenfällen şiddetli yağışlar sırasında;

\bei Tag gündüzün;

\bei Nacht gece(leyin);

\bei beginn der Vorstellung gösterinin [o programın] başında

5) ( an sich tragend)

hast du etwas Geld \bei dir? yanında biraz para var mı?;

ich habe kein Geld \bei mir yanımda hiç para yok

6) ( während)

\bei der Arbeit işte;

\beim Arbeiten sah er... çalışırken [o iş başında]...i gördü;

\bei Nacht geceleyin;

Vorsicht \beim Aussteigen! inerken dikkat ediniz!;

\bei Gelegenheit fırsat düşünce;

\beim Lesen des Artikels makaleyi okurken;

\bei näherer Betrachtung yakından bakıldığında, daha yakından bakınca

7) ( falls)

\bei Nebel siste;

„\bei Feuer Scheibe einschlagen“ “yangın halinde camı kırınız”

8) ( sonstiger Gebrauch)

\bei guter Gesundheit sein sağlığı [o sıhhati] yerinde olmak;

\bei reiflicher Überlegung iyice düşünüp taşındıktan sonra;

\bei zwanzig Grad unter null sıfırın altında yirmi derecede;

\bei offenem Fenster schlafen pencere açık olarak uyumak;

\bei aller Vorsicht bütün dikkatine karşın;

es geht \beim besten Willen nicht! bütün iyi niyetime rağmen olamaz!;

\bei Gott! vallahi!;

\bei seinen Fähigkeiten onun yetenekleriyle

sauber ['zaʊbɐ]

I adj

1) ( rein) temiz, pak;

etw \sauber halten bir şeyi temiz tutmak;

etw \sauber machen bir şeyi temizlemek

2) ( sorgfältig) özenli (ve titiz), itinalı; ( genau) tam

3) ( anständig) dürüst;

bleib \sauber! ( fam) yaramazlık yapma!

4) ( iron) o ( fam) ( nicht anständig) o kadar dürüst, o dürüst bildiğimiz

5) ( fam) ( vernünftig) aklı başında;

du bist wohl nicht ganz \sauber! senin aklın başında değil galiba!

II adv ( sorgfältig) özenle ve titizlikle;

etw \sauber voneinander trennen bir şeyi özenle ve titizlikle birbirinden ayırmak

über ['y:bɐ]

I präp

1) ( oberhalb) üstünde, üzerinde; ( auf der anderen Seite) öbür tarafta; ( weiter als) -den fazla;

\über der Straße wohnen caddenin öbür tarafında oturmak;

sie wohnt \über uns üstümüzde oturuyor

2) ( während, bei) -ken, başında;

\über der Arbeit einschlafen çalışırken [o iş başında] uyumak

3) ( Grenze) üstünde;

zwei Grad \über null sıfırın üstünde iki derece

4) ( Überlegenheit, Überordnung) üst;

\über jdm stehen birinin üstü olmak

5) ( infolge) üzerine;

\über all der Aufregung hatte ich dich ganz vergessen bu kadar telaş üzerine seni tamamen unutmuştum

II präp

1) (Richtung: durch) yol boyunca;

\über jdn/etw hinweg bir kimseye/şeye aldırmayarak, bir kimseyi/şeyi es geçerek;

nach Münster \über Dortmund Dortmund üzerinden Münster'e;

\über die Straße gehen sokağı geçmek;

\über die Grenze fahren sınırı geçmek;

\über eine Mauer springen bir duvarın üzerinden atlamak;

bis \über beide Ohren verliebt sein körkütük âşık olmak;

bis \über beide Ohren in Arbeit stecken işi başından aşkın olmak

2) ( zeitlich)

\über Nacht geceleyin;

\über das Wochenende hafta sonu(nda);

das ist schon \über 3 Jahre her bunun üzerinden 3 yıl geçti bile;

\über die Dreißig hinaus otuzunu geçmiş;

\über etw hinweg sein bir şeyi arkada bırakmış olmak

3) ( von, betreffend) üzerine(-in), hakkında(-in), ilişkin;

was wissen Sie \über ihn? onun hakkında ne biliyorsunuz?

4) ( in Höhe von) -lik;

ein Scheck \über 4000 Euro 4000 euroluk bir çek;

ein Rennen \über 2000 Meter 2000 metrelik bir yarış

5) ( von mehr als)

\über eine Stunde bir saatten fazla;

Kinder \über 12 Jahre 12 yaşından büyük çocuklar

6) ( mehr und mehr)

Autos \über Autos otomobil üstüne otomobil

7) ( mittels) yoluyla;

\über ein Inserat ilan yoluyla

8) ( Überordnung)

\über jdn herrschen/Macht haben birine hükmetmek/sözü geçmek

9) ( vor, wichtiger als)

es geht nichts \über Fußball futbolun üstüne yok;

jdn/etw \über alles lieben bir kimseyi/şeye herşeyden çok sevmek

III adv

1) ( mehr als) üzerinde, -den (fazla);

\über zwei Meter lang/breit uzunluğu/genişliği iki metrenin üzerinde, iki metreden (fazla) uzun/geniş;

sind Sie \über 30? 30'un üzerinde misiniz?

2) ( völlig)

er wurde \über und \über rot kıpkırmızı kesildi

3) ( Zeitraum)

die ganze Nacht \über bütün gece boyunca

IV adj ( fam)

1) ( übrig)

da ist noch Kuchen \über daha pasta var

2) ( überlegen) üstün (in -de);

geistig ist sie mir \über zekâca benden üstündür

Verstand <- (e) s> [fɛɐ'ʃtant] m

kein pl ( Denkfähigkeit) akıl, us; ( Vernunft) akıl, us;

den \Verstand verlieren aklını kaçırmak, aklını yitirmek, oynatmak, fırttırmak;

bei klarem \Verstand sein aklı başında olmak;

du bist wohl nicht ganz bei \Verstand! ( fam) aklın başında değil herhalde!;

das geht über meinen \Verstand ( fam) buna benim aklım ermiyor

1. أيل [أُيَّل]

Anlamı: geyikgillerden, erkeklerinin başında uzun ve çatallı boynuzları olan, memeli hayvan

2. ظبي [ظَبْي]

Anlamı: geyikgillerden, erkeklerinin başında uzun ve çatallı boynuzları olan, memeli hayvan

",-klı 1. reason, intelligence; wisdom, discernment, discretion. 2. mind, comprehension. 3. memory. 4. idea, opinion, thought. 5. advice. -dan 1. from memory. 2. by the use of one´s imagination. -ımda I haven´t forgotten it./I have it in mind. - akıl, gel çengele takıl. colloq. I don´t see how we can solve this problem. - akıldan üstündür. proverb It pays to consult others. - almak /dan/ to ask (someone´s) advice, consult (a person). -ını almak /ın/ to charm, bewitch, fascinate. - almamak to be incredible. -ı almamak /ı/ 1. not to understand. 2. not to believe that (it) is possible. 3. to find (it) unacceptable. - almaz unbelievable, inconceivable. -ı başında sensible, (someone) who has his/her head screwed on right. -ını başına almak/toplamak/devşirmek to come to one´s senses. -ını başından almak /ın/ 1. to deprive (someone) of his/her senses, leave (someone) unable to think straight. 2. to scare (someone) silly, scare the wits out of. -ı başından bir karış yukarı/yukarıda impulsive, rash, impetuous, (someone) who does the first thing that comes into his head. -ı başına gelmek 1. to come to one´s senses, sober down. 2. to come to. -ı başından gitmek 1. to be overwhelmed, be beside oneself. 2. to faint. -ı başında olmamak 1. to be confused, be unable to think straight. 2. to be unconscious. -ını başka yere vermek to let one´s mind wander. -ınla bin yaşa! You´re really thinking today! (said sarcastically to the author of an idea one finds absurd). -ı bokuna karışmak vulg. 1. to be frightened to death. 2. to be overcome with joy. -ını bozmak /la/ to be obsessed (with). - bu ya! colloq. We/He thought it was a good idea! -ını çalmak /ın/ 1. to enchant, fascinate, charm, captivate. 2. to influence, sway. -ını çelmek /ın/ 1. to dissuade from a good intention, cause (one) to give up a decision. 2. to corrupt, lead astray. -dan çıkarmak /ı/ to forget all about (it), give up the idea (of). -ı çıkmak to worry oneself sick, be near panic. -ından çıkmak to slip one´s mind. -ından çıkmamak 1. to stick in one´s mind. 2. to go around and around in one´s head. -ının çivisi eksik not very bright; screwy, cracked. -ı dağılmak to be unable to concentrate. - danışmak /a/ to consult, ask (someone) for advice. - defteri colloq. notebook. - doktoru colloq. psychiatrist. -ını durdurmak /ın/ (for something) to make (someone) unable to think straight. -lara durgunluk vermek (for something) to blow one´s mind. -ı durmak to be openmouthed with astonishment. -ına düşmek 1. to come back to one´s mind. 2. to come into one´s mind, strike one. - eksikliği mental deficiency. - erdirememek /a/ to be unable to fathom. -ı ermek 1. /a/ to understand, grasp. 2. to be mentally mature. - ermemek /a/ 1. not to be able to conceive of; to find inconceivable. 2. to find unacceptable. -ına eseni yapmak to act on impulse, do whatever comes into his/her head. -ına esmek to come into one´s head. - etmek /ı/ to think of (doing something) (at the right time). -ı evvel pretentious about one´s wisdom. - fikir mind: Allah akıl fikir versin! May God cause you to think straight! Aklın fikrin neredeydi? Why didn´t you think? Cafer´in aklı fikri tiyatroda. All Cafer thinks about is the theater. -ından geçirmek /ı/ to happen to think (of). -ından geçmek to occur to one, pass through one´s mind. -a gelmedik unanticipated. -ına gelmek 1. to occur to one. 2. to come back to one´s memory. -ıma gelen başıma geldi. colloq. What l was afraid of has happened. -ına geleni söylemek to speak without thinking. -ına geleni yapmak to act on impulse, do whatever comes into his/her head. -a gelmeyen başa gelir. proverb You can´t always anticipate everything. -a gelmez inconceivable; not anticipated. -ına getirmek 1. /ı, ın/ to remind (someone) of. 2. /ı/ to consider, think (of). -ı gitmek 1. to be confused, be perplexed. 2. /a/ to be taken (by). -ı gözünde (one) who believes only what he sees. - harcı olmamak /ın/ (for something) to be

"1. work, labor. 2. job, employment, work. 3. duty, job. 4. occupation, line of work, work. 5. business, trade, commerce. 6. business, matter, affair. 7. the important thing; the chief problem. 8. secret or dubious side (of an affair). 9. slang trick. 10. event, something. 11. way of behaving; course of action. 12. something worth doing. 13. phys. work. -ler açılmak for trade to become brisk. -inin adamı a man who knows his job. - akdi labor contract. -in alayında olmak not to take (a thing) seriously; to take (it) as a joke. -ten alıkoymak /ı/ to interrupt (someone) at his work. -i Allaha kalmak (for someone) to be in the soup, be beyond help. -i altın. colloq. He is prospering. -ten anlamak to know what one is doing, know one´s business. - anlaşmazlığı labor dispute. -ten artmaz, dişten artar. proverb You save money not by making more but by spending less. -ten atmak /ı/ to fire, dismiss. - ayağa düşmek for a project to fall into the hands of irresponsible and incompetent people. -i azıtmak to go too far, overstep the mark. -ine bak. colloq. Mind your own business. -e bakmak to get to work on something; to be at work on something. -e balta ile girişmek to set about doing something like a bull in a china shop. - başa düşmek to have to do something oneself. - başarı belgesi letter of recommendation, recommendation. -in başı the crux, the central point. - başında 1. on the job. 2. during work time. - başındakiler the leaders. -i başından aşmak/aşkın olmak to be extremely busy. - başında bulunmak to be working. - başına geçmek to take the lead; to come to power. -ler becermek to be up to no good. -i bırakmak 1. to quit a job. 2. to stop working. 3. to go on strike. -ten (bile) değil! colloq. It´s very easy. - bilenin kılıç kuşananın. proverb 1. The person who knows how to use something properly is the one who is entitled to possess it. 2. Possession creates a claim of ownership. - bilmek to be skillful; to be capable. -ini bilmek 1. to know how to exploit a situation to one´s own advantage. 2. to be conscientious about one´s job. 3. to be well-qualified for one´s job. - birlikli collective, joint, common. - bitirmek 1. to complete a job successfully. 2. (for something) to be suitable for the job in hand. -ini bitirmek 1. to finish one´s own work. 2. /ın/ to finish (another´s) job. 3. /ın/ colloq. to cook (someone´s) goose. 4. /ın/ colloq. to finish off, bump off, kill. - bitmek 1. for an affair to be settled. 2. /dan/ for the outcome of a job to depend on (someone´s) efforts. -i bitmek 1. for a job in hand to finish. 2. colloq. to be very tired, be worn to a frazzle. -i bozulmak for one´s business affairs or an undertaking to go awry/take a downward turn. - buyurmak /a/ to order (someone) around; to tell (someone) to do a job. - çatallanmak for a job to get complicated. - çığırından çıkmak for a situation to get out of hand. - çıkarmak 1. to do a lot of work. 2. /a/ to give (a person) something disagreeable to do. 3. to cause trouble; to create difficulties. - çıkmak 1. for work to be done/be turned out/be produced. 2. for trouble or a problem to come up/arise. - çıkmaza girmek for things to reach an impasse. - dayıya düştü. colloq. It´s time for an expert to take over. - donu shalwars, very baggy trousers. -i dökmek /a/ 1. unintentionally to become, turn into: İşi öğretmenliğe döktü. He´s unintentionally become a teacher. 2. to act as if: İşi oyuna döktü. He acted as if it were a game. -i duman olmak slang to be in the soup, be in trouble. - düşmek /a/ for a job or duty to fall to or on. -i düşmek /a/ 1. to have to go (somewhere or to someone) on business. 2. to need (someone´s) help. - edinmek /ı/ to make (something) one´s special concern. -ten el çektirmek /a/ to remove (someone) from office. -/-inin eri a person who does his job well. - geçiştirme perfunctory work. -ine gelmek to suit one´s interests, accord with one´s plans. -e girişmek to embark on a job enthusi