Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

servile

  • 1 servile

    servīlis, e, adj. [servus], of or belonging to a slave, slavish, servile (class.).
    I.
    Lit. (syn. famularis):

    tumultus,

    the servile war, insurrection of the slaves, Caes. B. G. 1, 40:

    imperium,

    like that of masters over slaves, Sall. H. 1, 9 Dietsch:

    bellum,

    Flor. 3, 19, 2; Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    terror,

    dread of the slaves, of a servile insurrection, Liv. 3, 16: manus, a band of slaves (with latrones), Hor. Epod. 4, 19:

    capita,

    Liv. 27, 16:

    caput,

    Dig. 4, 5, 3:

    de uxoribus in servilem modum quaestionem habent,

    like slaves, Caes. B. G. 6, 19; cf. Hor. S. 1, 8, 32:

    inscriptio (i. e. triumphi de servis),

    Flor. 3, 19, 8:

    operae (i. e. servis dignae),

    id. 2, 18, 10:

    nil servile habet,

    Hor. S. 2, 7, 111:

    servilia fingere,

    Tac. A. 16, 2:

    caedi discentes, deforme atque servile est,

    Quint. 1, 3, 14; cf.

    verbera,

    Just. 1, 5, 2:

    causa,

    Dig. 4, 5, 3, § 1:

    adfinitates,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    cognationes,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    condicio,

    ib. 48, 20, 1:

    necessitas,

    ib. 3, 8, 19, § 2.—
    II.
    Trop.:

    serviles nuptiae (opp. liberales),

    Plaut. Cas. prol. 68 and 73:

    schema,

    id. Am. prol. 117:

    vestis,

    Cic. Pis, 38, 92:

    color,

    id. ib. 38, 1:

    indoles,

    Liv. 1, 5:

    gestus (with humilis),

    Quint. 11, 3, 83:

    vernilitas,

    id. 1, 11, 2: litterae, i. e. the lower branches of learning (writing, reading, arithmetic, etc.;

    opp. liberales, the higher branches),

    Sen. Tranq. 9:

    jugum,

    Cic. Phil. 1, 2, 6:

    munus,

    id. Sull. 19, 55.—Hence, adv., like a slave, slavishly, servilely. *
    a.
    servīle:

    gemens,

    Claud. B. Gild. 364.—
    b.
    servīlĭter (class.):

    serviliter ficti dominum consalutamus,

    Petr. 117, 6:

    ne quid serviliter muliebriterve faciamus,

    Cic. Tusc. 2, 23, 55; so Tac. H. 1, 36:

    saevire,

    Flor. 1, 23, 1.— Comp. and sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > servile

  • 2 servīlis

        servīlis e, adj.    [servus], of a slave, slavish, servile: a cervicibus iugum servile deicere: servilem in modum cruciati: servilibus peritura modis, H.: in servilem modum, like slaves, Cs.: terror, dread of a servile insurrection, L.: manus, a band of slaves (with latrones), H.: Nil servile habet, H.: color: munus: indoles, L.: animus, Ta.
    * * *
    servilis, servile ADJ
    servile, of slaves

    Latin-English dictionary > servīlis

  • 3 servilis

    servīlis, e, adj. [servus], of or belonging to a slave, slavish, servile (class.).
    I.
    Lit. (syn. famularis):

    tumultus,

    the servile war, insurrection of the slaves, Caes. B. G. 1, 40:

    imperium,

    like that of masters over slaves, Sall. H. 1, 9 Dietsch:

    bellum,

    Flor. 3, 19, 2; Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    terror,

    dread of the slaves, of a servile insurrection, Liv. 3, 16: manus, a band of slaves (with latrones), Hor. Epod. 4, 19:

    capita,

    Liv. 27, 16:

    caput,

    Dig. 4, 5, 3:

    de uxoribus in servilem modum quaestionem habent,

    like slaves, Caes. B. G. 6, 19; cf. Hor. S. 1, 8, 32:

    inscriptio (i. e. triumphi de servis),

    Flor. 3, 19, 8:

    operae (i. e. servis dignae),

    id. 2, 18, 10:

    nil servile habet,

    Hor. S. 2, 7, 111:

    servilia fingere,

    Tac. A. 16, 2:

    caedi discentes, deforme atque servile est,

    Quint. 1, 3, 14; cf.

    verbera,

    Just. 1, 5, 2:

    causa,

    Dig. 4, 5, 3, § 1:

    adfinitates,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    cognationes,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    condicio,

    ib. 48, 20, 1:

    necessitas,

    ib. 3, 8, 19, § 2.—
    II.
    Trop.:

    serviles nuptiae (opp. liberales),

    Plaut. Cas. prol. 68 and 73:

    schema,

    id. Am. prol. 117:

    vestis,

    Cic. Pis, 38, 92:

    color,

    id. ib. 38, 1:

    indoles,

    Liv. 1, 5:

    gestus (with humilis),

    Quint. 11, 3, 83:

    vernilitas,

    id. 1, 11, 2: litterae, i. e. the lower branches of learning (writing, reading, arithmetic, etc.;

    opp. liberales, the higher branches),

    Sen. Tranq. 9:

    jugum,

    Cic. Phil. 1, 2, 6:

    munus,

    id. Sull. 19, 55.—Hence, adv., like a slave, slavishly, servilely. *
    a.
    servīle:

    gemens,

    Claud. B. Gild. 364.—
    b.
    servīlĭter (class.):

    serviliter ficti dominum consalutamus,

    Petr. 117, 6:

    ne quid serviliter muliebriterve faciamus,

    Cic. Tusc. 2, 23, 55; so Tac. H. 1, 36:

    saevire,

    Flor. 1, 23, 1.— Comp. and sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > servilis

  • 4 serviliter

    servīlis, e, adj. [servus], of or belonging to a slave, slavish, servile (class.).
    I.
    Lit. (syn. famularis):

    tumultus,

    the servile war, insurrection of the slaves, Caes. B. G. 1, 40:

    imperium,

    like that of masters over slaves, Sall. H. 1, 9 Dietsch:

    bellum,

    Flor. 3, 19, 2; Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    terror,

    dread of the slaves, of a servile insurrection, Liv. 3, 16: manus, a band of slaves (with latrones), Hor. Epod. 4, 19:

    capita,

    Liv. 27, 16:

    caput,

    Dig. 4, 5, 3:

    de uxoribus in servilem modum quaestionem habent,

    like slaves, Caes. B. G. 6, 19; cf. Hor. S. 1, 8, 32:

    inscriptio (i. e. triumphi de servis),

    Flor. 3, 19, 8:

    operae (i. e. servis dignae),

    id. 2, 18, 10:

    nil servile habet,

    Hor. S. 2, 7, 111:

    servilia fingere,

    Tac. A. 16, 2:

    caedi discentes, deforme atque servile est,

    Quint. 1, 3, 14; cf.

    verbera,

    Just. 1, 5, 2:

    causa,

    Dig. 4, 5, 3, § 1:

    adfinitates,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    cognationes,

    ib. 23, 2, 14, § 3:

    condicio,

    ib. 48, 20, 1:

    necessitas,

    ib. 3, 8, 19, § 2.—
    II.
    Trop.:

    serviles nuptiae (opp. liberales),

    Plaut. Cas. prol. 68 and 73:

    schema,

    id. Am. prol. 117:

    vestis,

    Cic. Pis, 38, 92:

    color,

    id. ib. 38, 1:

    indoles,

    Liv. 1, 5:

    gestus (with humilis),

    Quint. 11, 3, 83:

    vernilitas,

    id. 1, 11, 2: litterae, i. e. the lower branches of learning (writing, reading, arithmetic, etc.;

    opp. liberales, the higher branches),

    Sen. Tranq. 9:

    jugum,

    Cic. Phil. 1, 2, 6:

    munus,

    id. Sull. 19, 55.—Hence, adv., like a slave, slavishly, servilely. *
    a.
    servīle:

    gemens,

    Claud. B. Gild. 364.—
    b.
    servīlĭter (class.):

    serviliter ficti dominum consalutamus,

    Petr. 117, 6:

    ne quid serviliter muliebriterve faciamus,

    Cic. Tusc. 2, 23, 55; so Tac. H. 1, 36:

    saevire,

    Flor. 1, 23, 1.— Comp. and sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > serviliter

  • 5 bellum

    bellum (ante-class. and poet. duel-lum), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.
    I.
    Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

    bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

    Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

    Plaut. Am. 1, 1, 35:

    quae domi duellique male fecisti,

    id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

    quique agent rem duelli,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    aes atque ferrum, duelli instrumenta,

    id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

    puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

    Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

    quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

    id. 22, 10, 2:

    victoriaque duelli populi Romani erit,

    id. 23, 11, 2:

    si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

    id. 36, 2, 2;

    and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

    id. 40, 52, 5.— Poet.:

    hic... Pacem duello miscuit,

    Hor. C. 3, 5, 38:

    cadum Marsi memorem duelli,

    id. ib. 3, 14, 18:

    vacuum duellis Janum Quirini clausit,

    id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]
    II.
    Form bellum.
    A.
    War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).
    1.
    Specifying the enemy.
    a.
    By adjj. denoting the nation:

    omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

    id. Ac. 2, 5, 13:

    Britannicum bellum,

    id. Att. 4, 16, 13:

    Gallicum,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    Germanicum,

    Caes. B. G. 3, 28:

    Sabinum,

    Liv. 1, 26, 4:

    Parthicum,

    Vell. 2, 46, 2;

    similarly: bellum piraticum,

    the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

    Sertorianum bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    Mithridaticum,

    id. Imp. Pomp. 3, 7:

    Jugurthinum,

    Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

    similarly: bellum regium,

    the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

    bellum Africanum, Transalpinum,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    Asiaticum,

    id. ib. 22, 64:

    Africum,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    Actiacum,

    Vell. 2, 86, 3:

    Hispaniense,

    id. 2, 55, 2.—
    b.
    With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

    Venetorum,

    Caes. B. G. 3, 16:

    Helvetiorum,

    id. ib. 1, 40 fin.;

    1, 30: Ambiorigis,

    id. ib. 6, 29, 4:

    Pyrrhi, Philippi,

    Cic. Phil. 11, 7, 17:

    Samnitium,

    Liv. 7, 29, 2.—
    c.
    With cum and abl. of the name.
    (α).
    Attributively:

    cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

    belli causa cum Samnitibus,

    Liv. 7, 29, 3:

    hunc finem bellum cum Philippo habuit,

    id. 33, 35, 12:

    novum cum Antiocho instabat bellum,

    id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—
    (β).
    With cum dependent on the verb:

    quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

    Plaut. Capt. prol. 59:

    novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

    Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—
    d.
    With adversus and acc. of the name.
    (α).
    Attributively:

    bellum adversus Philippum,

    Liv. 31, 1, 8:

    bellum populus adversus Vestinos jussit,

    id. 8, 29, 6.—
    (β).
    With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

    ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

    id. 45, 11, 8:

    bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    e.
    With contra and acc.:

    cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

    Cic. Phil. 3, 1, 1:

    causam belli contra patriam inferendi,

    id. ib. 2, 22, 53.—
    f.
    With in and acc. (very rare):

    Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

    Nep. Lys. 1, 1.—
    g.
    With inter and acc.:

    hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

    Liv. 45, 9, 2.—
    h.
    With apud and acc.:

    secutum est bellum gestum apud Mutinam,

    Nep. Att. 9, 1.—
    k.
    With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—
    2.
    With verbs.
    a.
    Referring to the beginning of the war.
    (α).
    Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

    summa erat observatio in bello movendo,

    Cic. Off. 1, 11, 37:

    bellum commotum a Scapula,

    id. Fam. 9, 13, 1:

    nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

    Sall. C. 30, 2:

    is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

    Liv. 1, 53, 2:

    insequenti anno Veiens bellum motum,

    id. 4, 58, 6:

    dii pium movere bellum,

    id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

    concitare,

    Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—
    (β).
    Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

    cum tam pestiferum bellum pararet,

    Cic. Att. 9, 13, 3:

    bellum utrimque summopere parabatur,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

    parare alicui,

    Nep. Alcib. 9, 5:

    bellum terra et mari comparat,

    Cic. Att. 10, 4, 3:

    tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

    id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

    bellum omnium consensu apparari coeptum,

    Liv. 4, 55, 7:

    numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

    Sen. Vit. Beat. 26, 2.—
    (γ).
    Bellum differre, to postpone a war:

    nec jam poterat bellum differri,

    Liv. 2, 30, 7:

    mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

    id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—
    (δ).
    Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

    omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

    Sall. J. 83, 1:

    prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

    id. ib. 20, 5:

    de integro bellum sumit,

    id. ib. 62, 9:

    iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

    Liv. 38, 19, 3:

    sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

    Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—
    (ε).
    Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

    bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

    Cic. Off. 1, 23, 80:

    suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

    id. ib. 1, 11, 35:

    judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

    join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

    cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

    undertaking, Liv. 4, 58, 14:

    senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

    id. 6, 9, 5:

    bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

    Vell. 2, 3, 3.—
    (ζ).
    Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

    consensit et senatus bellum,

    Liv. 8, 6, 8:

    bellum erat consensum,

    id. 1, 32, 12.—
    (η).
    Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

    sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

    id. ib.:

    cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

    id. Imp. Pomp. 17, 50:

    Camillus cui id bellum mandatum erat,

    Liv. 5, 26, 3:

    Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

    id. 6, 22, 6:

    Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

    id. 7, 23, 2:

    quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

    id. ib. 16, 49:

    hunc toti bello praefecerunt,

    Caes. B. G. 5, 11 fin.:

    alicui bellum suscipiendum dare,

    Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

    bellum administrandum permittere,

    id. ib. 21, 61.—
    (θ).
    Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

    ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

    Liv. 1, 32, 13:

    Corinthiis bellum indicamus an non?

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

    id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

    bellum indici posse existimabat,

    Liv. 1, 22, 4:

    ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

    id. 1, 22, 6:

    ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

    id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—
    (κ).
    Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

    Denseletis nefarium bellum intulisti,

    Cic. Pis. 34, 84:

    ei civitati bellum indici atque inferri solere,

    id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

    Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

    bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    bellum patriae faciet,

    id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

    civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

    Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

    3, 29: constituit bellum facere,

    Sall. C. 26, 5; 24, 2:

    occupant bellum facere,

    they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

    ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

    id. 1, 32, 13:

    populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

    id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

    urbs quae bellum facere atque instruere possit,

    Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—
    (λ).
    Bellum oritur or exoritur, a war begins:

    subito bellum in Gallia ex, ortum est,

    Caes. B. G. 3, 7:

    aliud multo propius bellum ortum,

    Liv. 1, 14, 4:

    Veiens bellum exortum,

    id. 2, 53, 1.—

    bellum

    (ante-class. and poet.

    duel-lum

    ), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.
    I.
    Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

    bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

    Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

    Plaut. Am. 1, 1, 35:

    quae domi duellique male fecisti,

    id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

    quique agent rem duelli,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    aes atque ferrum, duelli instrumenta,

    id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

    puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

    Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

    quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

    id. 22, 10, 2:

    victoriaque duelli populi Romani erit,

    id. 23, 11, 2:

    si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

    id. 36, 2, 2;

    and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

    id. 40, 52, 5.— Poet.:

    hic... Pacem duello miscuit,

    Hor. C. 3, 5, 38:

    cadum Marsi memorem duelli,

    id. ib. 3, 14, 18:

    vacuum duellis Janum Quirini clausit,

    id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]
    II.
    Form bellum.
    A.
    War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).
    1.
    Specifying the enemy.
    a.
    By adjj. denoting the nation:

    omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

    id. Ac. 2, 5, 13:

    Britannicum bellum,

    id. Att. 4, 16, 13:

    Gallicum,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    Germanicum,

    Caes. B. G. 3, 28:

    Sabinum,

    Liv. 1, 26, 4:

    Parthicum,

    Vell. 2, 46, 2;

    similarly: bellum piraticum,

    the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

    Sertorianum bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    Mithridaticum,

    id. Imp. Pomp. 3, 7:

    Jugurthinum,

    Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

    similarly: bellum regium,

    the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

    bellum Africanum, Transalpinum,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    Asiaticum,

    id. ib. 22, 64:

    Africum,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    Actiacum,

    Vell. 2, 86, 3:

    Hispaniense,

    id. 2, 55, 2.—
    b.
    With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

    Venetorum,

    Caes. B. G. 3, 16:

    Helvetiorum,

    id. ib. 1, 40 fin.;

    1, 30: Ambiorigis,

    id. ib. 6, 29, 4:

    Pyrrhi, Philippi,

    Cic. Phil. 11, 7, 17:

    Samnitium,

    Liv. 7, 29, 2.—
    c.
    With cum and abl. of the name.
    (α).
    Attributively:

    cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

    belli causa cum Samnitibus,

    Liv. 7, 29, 3:

    hunc finem bellum cum Philippo habuit,

    id. 33, 35, 12:

    novum cum Antiocho instabat bellum,

    id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—
    (β).
    With cum dependent on the verb:

    quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

    Plaut. Capt. prol. 59:

    novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

    Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—
    d.
    With adversus and acc. of the name.
    (α).
    Attributively:

    bellum adversus Philippum,

    Liv. 31, 1, 8:

    bellum populus adversus Vestinos jussit,

    id. 8, 29, 6.—
    (β).
    With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

    ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

    id. 45, 11, 8:

    bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    e.
    With contra and acc.:

    cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

    Cic. Phil. 3, 1, 1:

    causam belli contra patriam inferendi,

    id. ib. 2, 22, 53.—
    f.
    With in and acc. (very rare):

    Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

    Nep. Lys. 1, 1.—
    g.
    With inter and acc.:

    hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

    Liv. 45, 9, 2.—
    h.
    With apud and acc.:

    secutum est bellum gestum apud Mutinam,

    Nep. Att. 9, 1.—
    k.
    With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—
    2.
    With verbs.
    a.
    Referring to the beginning of the war.
    (α).
    Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

    summa erat observatio in bello movendo,

    Cic. Off. 1, 11, 37:

    bellum commotum a Scapula,

    id. Fam. 9, 13, 1:

    nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

    Sall. C. 30, 2:

    is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

    Liv. 1, 53, 2:

    insequenti anno Veiens bellum motum,

    id. 4, 58, 6:

    dii pium movere bellum,

    id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

    concitare,

    Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—
    (β).
    Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

    cum tam pestiferum bellum pararet,

    Cic. Att. 9, 13, 3:

    bellum utrimque summopere parabatur,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

    parare alicui,

    Nep. Alcib. 9, 5:

    bellum terra et mari comparat,

    Cic. Att. 10, 4, 3:

    tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

    id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

    bellum omnium consensu apparari coeptum,

    Liv. 4, 55, 7:

    numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

    Sen. Vit. Beat. 26, 2.—
    (γ).
    Bellum differre, to postpone a war:

    nec jam poterat bellum differri,

    Liv. 2, 30, 7:

    mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

    id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—
    (δ).
    Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

    omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

    Sall. J. 83, 1:

    prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

    id. ib. 20, 5:

    de integro bellum sumit,

    id. ib. 62, 9:

    iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

    Liv. 38, 19, 3:

    sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

    Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—
    (ε).
    Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

    bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

    Cic. Off. 1, 23, 80:

    suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

    id. ib. 1, 11, 35:

    judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

    join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

    cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

    undertaking, Liv. 4, 58, 14:

    senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

    id. 6, 9, 5:

    bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

    Vell. 2, 3, 3.—
    (ζ).
    Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

    consensit et senatus bellum,

    Liv. 8, 6, 8:

    bellum erat consensum,

    id. 1, 32, 12.—
    (η).
    Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

    sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

    id. ib.:

    cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

    id. Imp. Pomp. 17, 50:

    Camillus cui id bellum mandatum erat,

    Liv. 5, 26, 3:

    Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

    id. 6, 22, 6:

    Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

    id. 7, 23, 2:

    quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

    id. ib. 16, 49:

    hunc toti bello praefecerunt,

    Caes. B. G. 5, 11 fin.:

    alicui bellum suscipiendum dare,

    Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

    bellum administrandum permittere,

    id. ib. 21, 61.—
    (θ).
    Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

    ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

    Liv. 1, 32, 13:

    Corinthiis bellum indicamus an non?

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

    id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

    bellum indici posse existimabat,

    Liv. 1, 22, 4:

    ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

    id. 1, 22, 6:

    ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

    id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—
    (κ).
    Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

    Denseletis nefarium bellum intulisti,

    Cic. Pis. 34, 84:

    ei civitati bellum indici atque inferri solere,

    id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

    Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

    bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    bellum patriae faciet,

    id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

    civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

    Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

    3, 29: constituit bellum facere,

    Sall. C. 26, 5; 24, 2:

    occupant bellum facere,

    they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

    ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

    id. 1, 32, 13:

    populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

    id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

    urbs quae bellum facere atque instruere possit,

    Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—
    (λ).
    Bellum oritur or exoritur, a war begins:

    subito bellum in Gallia ex, ortum est,

    Caes. B. G. 3, 7:

    aliud multo propius bellum ortum,

    Liv. 1, 14, 4:

    Veiens bellum exortum,

    id. 2, 53, 1.—
    b.
    Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

    bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

    Cic. Sen. 6, 18:

    cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

    id. Off. 1, 12, 38:

    cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

    id. Div. 1, 46, 103:

    erant hae difficultates belli gerendi,

    Caes. B. G. 3, 10:

    bellum cum Germanis gerere constituit,

    id. ib. 4, 6:

    Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

    Sall. C. 16, 5:

    bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

    Liv. 21, 1, 1:

    alter consul in Sabinis bellum gessit,

    id. 2, 62, 3:

    de exercitibus per quos id bellum gereretur,

    id. 23, 25, 5:

    Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

    Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

    bellum bellare,

    Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

    in the same sense: bellum agere,

    Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

    bello persequi aliquem,

    Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—
    (β).
    Trahere or ducere bellum, to protract a war:

    necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    bellum trahi non posse,

    Sall. J. 23, 2:

    belli trahendi causa,

    Liv. 5, 11, 8:

    morae qua trahebant bellum paenitebat,

    id. 9, 27, 5:

    suadere institui ut bellum duceret,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    bellum enim ducetur,

    id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

    similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

    Liv. 5, 5, 1.—
    (γ).
    Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

    bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    quod bellum non intulerit sed defenderit,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

    Liv. 8, 37, 5.—
    c.
    Referring to the end of a war.
    (α).
    Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

    in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

    Cic. Leg. 2, 14, 34:

    (bellum) cum deponi victores velint,

    Sall. J. 83, 1:

    bellum decem ferme annis ante depositum erat,

    Liv. 31, 1, 8:

    nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

    id. 31, 31, 19:

    dicit posse condicionibus bellum poni,

    Sall. J. 112, 1:

    bellum grave cum Etruria positum est,

    id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

    velut posito bello,

    Liv. 1, 53, 5:

    manere bellum quod positum simuletur,

    id. 1, 53, 7:

    posito ubique bello,

    Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

    omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

    Liv. 2, 14, 5.—
    (β).
    Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

    timerent ne bellum componeretur,

    Cic. Fam. 10, 33, 3:

    si bellum compositum foret,

    Sall. J. 97, 2:

    belli componendi licentiam,

    id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

    similarly: bellum sedare,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    (γ).
    Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

    is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

    Cic. Fam. 11, 12, 2:

    bellumque maximum conficies,

    id. Rep. 6, 11, 11:

    confecto Mithridatico bello,

    id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

    quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

    Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

    4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

    neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

    Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

    36, 2, 3: bello perfecto,

    Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

    se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

    id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

    neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

    Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—
    d.
    Less usual connections:

    bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

    Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

    alere ac fovere bellum,

    Liv. 42, 11, 5:

    bellum navare alicui,

    Tac. H. 5, 25:

    spargere,

    id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

    serere,

    Liv. 21, 10, 4:

    circumferre,

    Tac. A. 13, 37:

    exercere,

    id. ib. 6, 31:

    quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

    Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

    bellum ascendit in rupes,

    id. 4, 12, 4:

    bellum serpit in proximos,

    id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

    bella narrare,

    Cic. Or. 9, 30:

    canere bella,

    Quint. 10, 1, 91:

    bella legere,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—
    3.
    As object denoting place or time.
    a.
    Proficisci ad bellum, to depart for the war.
    (α).
    Of the commander:

    consul sortitu ad bellum profectus,

    Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

    ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

    Caes. B. G. 6, 29, 4:

    ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

    Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

    in bellum,

    Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—
    (β).
    Of persons partaking in a war:

    si proficiscerer ad bellum,

    Cic. Fam. 7, 3, 1. —
    b.
    Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—
    c.
    In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

    in bella sequi,

    id. ib. 8, 547.—
    d.
    Of time.
    (α).
    In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

    valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

    Plaut. Capt. prol. 68; so,

    domi duellique,

    id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

    quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

    Cic. Off. 2, 24, 85:

    paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

    Sall. J. 41, 7:

    animus belli ingens, domi modicus,

    id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

    bello domique,

    id. 1, 34, 12:

    domi belloque,

    id. 9, 26, 21; and:

    neque bello, neque domi,

    id. 4, 35, 3.—Without domi:

    simul rem et gloriam armis belli repperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

    Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32, 86.—
    (β).
    In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

    ad haec quae in civili bello fecerit,

    Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

    in ipso bello eadem sensi,

    id. Marcell. 5, 14:

    in Volsco bello virtus enituit,

    Liv. 2, 24, 8:

    in eo bello,

    id. 23, 46, 6:

    in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

    id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

    ut fit in bello, capitur alter filius,

    Plaut. Capt. prol. 25:

    qui in bello occiderunt,

    Cic. Fam. 9, 5, 2:

    quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

    Sall. C. 9, 4:

    non in bello solum, sed etiam in pace,

    Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

    in bello parta,

    Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—
    (γ).
    Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    bello Italico,

    id. Pis. 36, 87:

    Veienti bello,

    id. Div. 1, 44, 100:

    domestico bello,

    id. Planc. 29, 70:

    qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

    Liv. 23, 12, 11:

    victor tot intra paucos dies bellis,

    id. 2, 27, 1:

    nullo bello, multis tamen proeliis victus,

    id. 9, 18, 9:

    bello civili,

    Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

    praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

    Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

    qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

    Cic. Sest. 26, 57:

    res pace belloque gestas,

    Liv. 2, 1, 1:

    egregieque rebus bello gestis,

    id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

    ludi bello voti,

    id. 4, 35. 3:

    princeps pace belloque,

    id. 7, 1, 9:

    Cotyn bello juvisse Persea,

    id. 45, 42, 7:

    bello parta,

    Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—
    (δ).
    Inter bellum (rare):

    cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

    Liv. 2, 14, 2:

    inter haec bella consules... facti,

    id. 2, 63, 1.—
    4.
    Bellum in attributive connection.
    a.
    Justum bellum.
    (α).
    A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

    justum piumque bellum,

    Liv. 1, 23, 4:

    non loquor apud recusantem justa bella populum,

    id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—
    (β).
    A regular war (opp. a raid, etc.):

    in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

    Liv. 1, 15, 1.—
    b.
    For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—
    c.
    Belli eventus or exitus, the result of a war:

    quicunque belli eventus fuisset,

    Cic. Marcell. 8, 24:

    haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

    Sall. C. 37, 9:

    eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

    Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

    exitus hujus calamitosissimi belli,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

    Britannici belli exitus exspectatur,

    id. Att. 4, 16, 13:

    cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

    Liv. 5, 16, 8.—
    d.
    Fortuna belli, the chances of war:

    adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

    Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—
    e.
    Belli artes, military skill:

    cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

    Liv. 1, 35, 1:

    haud ignotas belli artes,

    id. 21, 1, 2:

    temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

    id. 1, 21, 6.—
    f.
    Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

    in re publica maxime servanda sunt jura belli,

    Cic. Off. 1, 11, 34:

    sunt et belli sicut pacis jura,

    Liv. 5, 27, 6:

    jure belli res vindicatur,

    Gai. Inst. 3, 94.—
    g.
    Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

    trium simul bellorum victor,

    a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

    victor tot bellis,

    id. 2, 27, 1). —
    h.
    Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things concr. and abstr.:

    qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

    Cic. Dom. 23, 60:

    bellum contra aras et focos,

    id. Phil. 3, 1, 1:

    miror cur philosophiae... bellum indixeris,

    id. Or. 2, 37, 155:

    ventri Indico bellum,

    Hor. S. 1, 5, 8.—
    2.
    Of animals:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

    Ov. M. 6, 92.—
    3.
    With individuals:

    quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

    Cic. Lael. 21, 77:

    cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

    id. Sull. 9, 28:

    hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

    Liv. 2, 12, 11:

    falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

    id. 3, 25, 3:

    tribunicium domi bellum patres territat,

    id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

    equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

    Cic. Cael. 28, 67.—
    4.
    In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—
    5.
    Personified as god of war ( = Janus):

    tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

    Plin. 35, 4, 10, § 27:

    sunt geminae Belli portae, etc.,

    Verg. A. 7, 607:

    mortiferumque averso in limine Bellum,

    id. ib. 6, 279.—
    6.
    Plur.: bella, army ( poet.):

    permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

    Ov. M. 12, 24:

    sed victae fera bella deae vexere per aequora,

    Sil. 7, 472:

    quid faciat bellis obsessus et undis?

    Stat. Th. 9, 490.—
    7.
    Battle, = proelium:

    rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

    Varr. L. L. 7, 3, 92:

    quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

    Sall. C. 9, 4:

    praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

    Liv. 8, 10, 7:

    commisso statim bello,

    Front. Strat. 1, 11, 2:

    Actia bella,

    Verg. A. 8, 675:

    ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

    id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —
    8.
    Bellum = liber de bello:

    quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

    Cic. Sen. 14, 50.
    b.
    Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

    bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

    Cic. Sen. 6, 18:

    cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

    id. Off. 1, 12, 38:

    cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

    id. Div. 1, 46, 103:

    erant hae difficultates belli gerendi,

    Caes. B. G. 3, 10:

    bellum cum Germanis gerere constituit,

    id. ib. 4, 6:

    Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

    Sall. C. 16, 5:

    bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

    Liv. 21, 1, 1:

    alter consul in Sabinis bellum gessit,

    id. 2, 62, 3:

    de exercitibus per quos id bellum gereretur,

    id. 23, 25, 5:

    Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

    Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

    bellum bellare,

    Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

    in the same sense: bellum agere,

    Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

    bello persequi aliquem,

    Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—
    (β).
    Trahere or ducere bellum, to protract a war:

    necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    bellum trahi non posse,

    Sall. J. 23, 2:

    belli trahendi causa,

    Liv. 5, 11, 8:

    morae qua trahebant bellum paenitebat,

    id. 9, 27, 5:

    suadere institui ut bellum duceret,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    bellum enim ducetur,

    id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

    similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

    Liv. 5, 5, 1.—
    (γ).
    Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

    bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    quod bellum non intulerit sed defenderit,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

    Liv. 8, 37, 5.—
    c.
    Referring to the end of a war.
    (α).
    Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

    in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

    Cic. Leg. 2, 14, 34:

    (bellum) cum deponi victores velint,

    Sall. J. 83, 1:

    bellum decem ferme annis ante depositum erat,

    Liv. 31, 1, 8:

    nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

    id. 31, 31, 19:

    dicit posse condicionibus bellum poni,

    Sall. J. 112, 1:

    bellum grave cum Etruria positum est,

    id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

    velut posito bello,

    Liv. 1, 53, 5:

    manere bellum quod positum simuletur,

    id. 1, 53, 7:

    posito ubique bello,

    Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

    omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

    Liv. 2, 14, 5.—
    (β).
    Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

    timerent ne bellum componeretur,

    Cic. Fam. 10, 33, 3:

    si bellum compositum foret,

    Sall. J. 97, 2:

    belli componendi licentiam,

    id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

    similarly: bellum sedare,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    (γ).
    Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

    is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

    Cic. Fam. 11, 12, 2:

    bellumque maximum conficies,

    id. Rep. 6, 11, 11:

    confecto Mithridatico bello,

    id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

    quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

    Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

    4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

    neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

    Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

    36, 2, 3: bello perfecto,

    Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

    se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

    id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

    neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

    Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—
    d.
    Less usual connections:

    bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

    Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

    alere ac fovere bellum,

    Liv. 42, 11, 5:

    bellum navare alicui,

    Tac. H. 5, 25:

    spargere,

    id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

    serere,

    Liv. 21, 10, 4:

    circumferre,

    Tac. A. 13, 37:

    exercere,

    id. ib. 6, 31:

    quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

    Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

    bellum ascendit in rupes,

    id. 4, 12, 4:

    bellum serpit in proximos,

    id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

    bella narrare,

    Cic. Or. 9, 30:

    canere bella,

    Quint. 10, 1, 91:

    bella legere,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—
    3.
    As object denoting place or time.
    a.
    Proficisci ad bellum, to depart for the war.
    (α).
    Of the commander:

    consul sortitu ad bellum profectus,

    Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

    ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

    Caes. B. G. 6, 29, 4:

    ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

    Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

    in bellum,

    Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—
    (β).
    Of persons partaking in a war:

    si proficiscerer ad bellum,

    Cic. Fam. 7, 3, 1. —
    b.
    Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—
    c.
    In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

    in bella sequi,

    id. ib. 8, 547.—
    d.
    Of time.
    (α).
    In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

    valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

    Plaut. Capt. prol. 68; so,

    domi duellique,

    id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

    quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

    Cic. Off. 2, 24, 85:

    paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

    Sall. J. 41, 7:

    animus belli ingens, domi modicus,

    id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

    bello domique,

    id. 1, 34, 12:

    domi belloque,

    id. 9, 26, 21; and:

    neque bello, neque domi,

    id. 4, 35, 3.—Without domi:

    simul rem et gloriam armis belli repperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

    Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32, 86.—
    (β).
    In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

    ad haec quae in civili bello fecerit,

    Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

    in ipso bello eadem sensi,

    id. Marcell. 5, 14:

    in Volsco bello virtus enituit,

    Liv. 2, 24, 8:

    in eo bello,

    id. 23, 46, 6:

    in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

    id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

    ut fit in bello, capitur alter filius,

    Plaut. Capt. prol. 25:

    qui in bello occiderunt,

    Cic. Fam. 9, 5, 2:

    quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

    Sall. C. 9, 4:

    non in bello solum, sed etiam in pace,

    Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

    in bello parta,

    Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—
    (γ).
    Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    bello Italico,

    id. Pis. 36, 87:

    Veienti bello,

    id. Div. 1, 44, 100:

    domestico bello,

    id. Planc. 29, 70:

    qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

    Liv. 23, 12, 11:

    victor tot intra paucos dies bellis,

    id. 2, 27, 1:

    nullo bello, multis tamen proeliis victus,

    id. 9, 18, 9:

    bello civili,

    Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

    praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

    Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

    qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

    Cic. Sest. 26, 57:

    res pace belloque gestas,

    Liv. 2, 1, 1:

    egregieque rebus bello gestis,

    id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

    ludi bello voti,

    id. 4, 35. 3:

    princeps pace belloque,

    id. 7, 1, 9:

    Cotyn bello juvisse Persea,

    id. 45, 42, 7:

    bello parta,

    Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—
    (δ).
    Inter bellum (rare):

    cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

    Liv. 2, 14, 2:

    inter haec bella consules... facti,

    id. 2, 63, 1.—
    4.
    Bellum in attributive connection.
    a.
    Justum bellum.
    (α).
    A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

    justum piumque bellum,

    Liv. 1, 23, 4:

    non loquor apud recusantem justa bella populum,

    id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—
    (β).
    A regular war (opp. a raid, etc.):

    in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

    Liv. 1, 15, 1.—
    b.
    For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—
    c.
    Belli eventus or exitus, the result of a war:

    quicunque belli eventus fuisset,

    Cic. Marcell. 8, 24:

    haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

    Sall. C. 37, 9:

    eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

    Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

    exitus hujus calamitosissimi belli,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

    Britannici belli exitus exspectatur,

    id. Att. 4, 16, 13:

    cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

    Liv. 5, 16, 8.—
    d.
    Fortuna belli, the chances of war:

    adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

    Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—
    e.
    Belli artes, military skill:

    cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

    Liv. 1, 35, 1:

    haud ignotas belli artes,

    id. 21, 1, 2:

    temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

    id. 1, 21, 6.—
    f.
    Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

    in re publica maxime servanda sunt jura belli,

    Cic. Off. 1, 11, 34:

    sunt et belli sicut pacis jura,

    Liv. 5, 27, 6:

    jure belli res vindicatur,

    Gai. Inst. 3, 94.—
    g.
    Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

    trium simul bellorum victor,

    a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

    victor tot bellis,

    id. 2, 27, 1). —
    h.
    Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things concr. and abstr.:

    qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

    Cic. Dom. 23, 60:

    bellum contra aras et focos,

    id. Phil. 3, 1, 1:

    miror cur philosophiae... bellum indixeris,

    id. Or. 2, 37, 155:

    ventri Indico bellum,

    Hor. S. 1, 5, 8.—
    2.
    Of animals:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

    Ov. M. 6, 92.—
    3.
    With individuals:

    quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

    Cic. Lael. 21, 77:

    cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

    id. Sull. 9, 28:

    hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

    Liv. 2, 12, 11:

    falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

    id. 3, 25, 3:

    tribunicium domi bellum patres territat,

    id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

    equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

    Cic. Cael. 28, 67.—
    4.
    In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—
    5.
    Personified as god of war ( = Janus):

    tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

    Plin. 35, 4, 10, § 27:

    sunt geminae Belli portae, etc.,

    Verg. A. 7, 607:

    mortiferumque averso in limine Bellum,

    id. ib. 6, 279.—
    6.
    Plur.: bella, army ( poet.):

    permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

    Ov. M. 12, 24:

    sed victae fera bella deae vexere per aequora,

    Sil. 7, 472:

    quid faciat bellis obsessus et undis?

    Stat. Th. 9, 490.—
    7.
    Battle, = proelium:

    rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

    Varr. L. L. 7, 3, 92:

    quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

    Sall. C. 9, 4:

    praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

    Liv. 8, 10, 7:

    commisso statim bello,

    Front. Strat. 1, 11, 2:

    Actia bella,

    Verg. A. 8, 675:

    ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

    id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —
    8.
    Bellum = liber de bello:

    quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

    Cic. Sen. 14, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > bellum

  • 6 ob-noxius

        ob-noxius adj.,    liable, addicted, guilty: animus lubidini, S.: Terra nulli obnoxia bello, exposed, O.: Obnoxium est (with infin.), it is dangerous, Ta. —Subject, submissive, obedient, complying, servile: vobis, L.: pars (hominum) pravis obnoxia, H.: Crasso ex privatis negotiis, under the influence of, S.: amori uxoris, Ta.—Servile, abject, weak, timid: facies obnoxia, O.: obnoxius videar, L.: pax, dishonorable, L.—Obliged, under obligation, indebted, responsible, answerable: uxori, T.: Graecia beneficio libertatis Romanis, L.: hominum non ulli curae, dependent on, V.: facies nullis obnoxia gemmis, indebted, Pr.

    Latin-English dictionary > ob-noxius

  • 7 vernīlis

        vernīlis e, adj.    [verna], of a home-born slave, fawning, servile: blanditiae, Ta.—Jesting, waggish: dictum, Ta.
    * * *
    vernilis, vernile ADJ
    servile, obsequious

    Latin-English dictionary > vernīlis

  • 8 deformis

    dē-formis, e ( abl. plur.: deformīs dentibus, Apul. Met. 10, p. 249, 9), adj. [forma; cf. 2. deformo].
    I.
    Departing, either physically or (more freq.) morally, from the right shape, quality, etc.; misshapen, deformed, unsightly, ugly, odious, disgusting; disgraceful, base (for syn. cf.:

    taeter, foedus, turpis—freq. and class.): longus an brevis, formosus an deformis,

    Cic. Inv. 1, 24, 35:

    deformem esse natum,

    id. Cael. 3, 6; cf.:

    calvitio quoque deformis,

    Suet. Dom. 18;

    and, deformissima femina (opp. pulcherrima),

    Gell. 5, 11, 11:

    opus non deforme,

    Caes. B. G. 7, 23, 5:

    nec ulla deformior species est civitatis quam, etc.,

    Cic. Rep. 1, 34; cf.

    patria,

    id. Fam. 4, 9, 3:

    solum patriae belli malis,

    Liv. 5, 49; cf. Suet. Vesp. 8:

    agmen (sc. inerme),

    Liv. 9, 6:

    turba,

    id. 41, 3; cf. Suet. Aug. 35:

    spectaculum,

    Liv. 1, 26, 10; 31, 24; cf.

    aspectus (opp. species honesta),

    Cic. Off. 1, 35, 126:

    motus statusve,

    id. Fin. 5, 12, 35 et saep.:

    oratio non tam honorifica audientibus quam sibi deformis,

    Liv. 45, 44; cf. Quint. 9, 4, 15:

    blanditiae,

    id. 8, 3, 65:

    convicia,

    id. 6, 4, 10:

    libido,

    id. 8, 6, 40:

    haesitatio,

    id. 11, 2, 48:

    obsequium,

    servile, Tac. A. 4, 20:

    aegrimonia,

    Hor. Epod. 13, 18 et saep.:

    deforme et servile est caedi discentes,

    Quint. 1, 3, 14;

    so with a subject-clause,

    id. 9, 4, 72 (opp. foedissimum); id. 11, 3, 81 and 125; Tac. Or. 36 fin. al.; and in the comp., Plin. Ep. 1, 23, 2; id. ib. 8, 24 fin.; Val. Max. 3, 2, 6.— N. plur. as subst.:

    deformia meditari,

    shameful deeds, Tac. A. 14, 15.—
    * Poet.
    with gen.:

    deformis leti,

    Sil. 1, 166.— Adv. (post-Aug.): dēformĭ-ter.
    a.
    Misshapenly: formati, Apul. M. 8, p. 214, 4.—
    b.
    Inelegantly; disgracefully:

    sonat junctura,

    Quint. 8, 3, 45:

    dicet multa,

    id. 11, 1, 82:

    vivo,

    Suet. Ner. 49.— Comp.: deformius errasse, Sulpic. Sev. Dial. 1, 6, 6. —
    * II.
    Shapeless:

    animae,

    Ov. M. 2, 554.

    Lewis & Short latin dictionary > deformis

  • 9 obnoxius

    ob-noxĭus, a, um, adj.
    I.
    Lit.
    A.
    Subject, liable to punishment, obnoxious to punishment, punishable: obnoxius poenae obligatus ob delictum, Paul. ex Fest. p. 191 Müll.:

    ego tibi me obnoxium esse fateor culpae compotem,

    Plaut. Truc. 4, 3, 61; Dig. 48, 15, 1:

    ego lege Aquiliā obnoxius sum,

    ib. 11, 3, 14.—
    B.
    Liable or addicted to a fault or failing, guilty of it (cf.: deditus, addictus); constr.
    1.
    With dat.:

    animus neque delicto neque lubidini obnoxius,

    not addicted to vice or to sensual pleasures, Sall. C. 52, 21:

    communi culpae,

    Ov. A. A. 1, 395:

    facto,

    Tib. 3, 4, 15.—
    2.
    With gen.:

    obnoxios criminum, digno supplicio subjectos, sepulturae tradi non vetamus,

    for, on account of, Cod. Just. 3, 44, 11.—
    II.
    Transf., in gen.
    A.
    Subject, submissive, obedient, complying:

    dum illos obnoxios fidosque sibi faceret,

    Sall. C. 14, 6:

    obnoxium atque subjectum esse alicui,

    Liv. 7, 30, 2; 6, 28, 7; 23, 12, 9; 37, 53, 4; 42, 46, 3; Flor. 4, 4, 2. —
    B.
    Obliged, under obligation, beholden, indebted, responsible, answerable:

    uxori obnoxius sum,

    Ter. Hec. 3, 1, 22:

    totam Graeciam beneficio libertatis obnoxiam Romanis esse,

    Liv. 35, 31:

    fratris radiis obnoxia Luna,

    Verg. G. 1, 396:

    facies nullis obnoxia gemmis,

    not indebted to any jewels, Prop. 1, 2, 21:

    tantum in eo obnoxius est, si quid ipse dolo fecerit,

    Gai. Inst. 3, 207.—
    C.
    Exposed to a person, humbled before one:

    ne obnoxius filio sim et servo,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 80.—
    D.
    Submissive, abject, servile, slavish, mean-spirited, timid, cowardly, etc.:

    non quibus ego essem obnoxius,

    Plaut. Mil. 3, 1, 150:

    summissaeque manus, faciesque obnoxia mansit,

    Ov. M. 5, 235:

    si aut superbus, aut obnoxius videar,

    Liv. 23, 12:

    pax,

    servile, dishonorable, id. 9, 10.—
    2.
    Subject, liable, exposed, obnoxious to any thing; with dat., ad, or in and acc.
    (α).
    With dat.:

    infidis consiliis obnoxius,

    Tac. H. 3, 55:

    insidiis,

    id. A. 14, 40:

    infelici fecunditate fortunae,

    exposed, id. ib. 2, 75:

    aemulationi, odio, privatis affectionibus,

    id. ib. 3, 58:

    morbo,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    contumeliis,

    Suet. Tib. 63:

    bello,

    Ov. P. 1, 8, 73:

    plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii,

    Sall. C. 48, 5:

    urbs artis itineribus (sc. incendiis),

    Tac. A. 15, 38.—
    (β).
    With ad: terra solida ad tales casus obnoxia, exposed to such accidents (viz. earthquakes), Plin. 2, 82, 84, § 197.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in omnia obnoxius,

    exposed to every thing, Flor. 3, 20, 1. —
    3.
    In gen., exposed or liable to injury, danger, or misfortune, weak, infirm, frail:

    in hoc obnoxio domicilio animus liber habitat,

    Sen. Ep. 65, 21:

    supplex et obnoxius,

    Cic. ad Brut. 1, 17, 6:

    corpora,

    sickly, weakly, Plin. 31, 6, 32, § 60:

    flos,

    which soon falls off, soon suffers injury, frail, delicate, id. 14, 2, 4, § 27.—
    b.
    Obnoxium est, it is hazardous, dangerous, Tac. Or. 10.— Comp.:

    obnoxior (al. noxior),

    Sen. Clem. 1, 13.—Hence, adv.: obnoxĭē (only in Plaut. and Liv.).
    A.
    Guiltily, culpably:

    nihil obnoxie perire,

    quite innocently, Plaut. Stich. 3, 2, 41.—
    B.
    Submissively, slavishly, timidly:

    sententias dicere,

    Liv. 3, 39, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > obnoxius

  • 10 servos

    1.
    servus, a, um, adj. [referred by the ancients to servo:

    servi ex eo appellati sunt, quod imperatores servos vendere, ac per hoc servare, nec occidere solent,

    Just. Inst. 1, 3, 3; but prob. from root svar-; Lith. svaras, a weight; cf. Gr. herma; O. H. Germ. swari, burdensome; Germ. schwer, heavy; cf. also serius], slavish, servile, subject.
    I.
    In gen.
    A.
    With homo (= 2. servus;

    mostly ante-class.): non decet superbum esse hominem servom,

    Plaut. As. 2, 4, 64; id. Mil. 2, 6, 80; id. Stich. 1, 2, 1; 5, 4, 10; id. Ep. 1, 1, 58; 3, 1, 7; Ter. Phorm. 2, 1, 62.—
    B.
    With other subjects (not freq. till after the Aug. per.):

    octo milia liberorum servorumque capitum sunt capta,

    Liv. 29, 29:

    corpori, quod servum fortuna erat, vim fecit,

    id. 38, 24:

    Graeciae urbes servae et vectigales (opp. liberae),

    id. 34, 58:

    civitas,

    id. 25, 31:

    Lacedaemon,

    id. 34, 41:

    serva manus,

    Ov. F. 6, 558:

    o imitatores, servum pecus!

    Hor. Ep. 1, 19, 19:

    serva aqua, i. e. servorum,

    Ov. Am. 1, 6, 26; cf. Petr. 71:

    servam operam, linguam liberam herus me jussit habere,

    Plaut. Pers. 2, 4, 9:

    omnia non serva et maxime regna hostilia ducunt (Romani),

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch:

    reges serva omnia et subjecta imperio suo esse velint,

    Liv. 37, 54; 42, 46: statu libera quicquid peperit, hoc servum heredis est, Dig. 40, 7, 16.—
    II.
    Jurid. t. t., of buildings, lands, etc., liable to certain burdens, subject to a servitude:

    libera (praedia) meliore jure sunt quam serva,

    Cic. Agr. 3, 2, 9:

    fundus,

    Dig. 8, 6, 6:

    aedes,

    ib. 8, 2, 35:

    area,

    ib. 8, 2, 34 al.; cf. servio, II. B., and servitus, II B.—Hence,
    2.
    servus ( - ŏs), i, m., and serva, ae, f., a slave, servant, serf, serving-man; a female slave, maid-servant.
    A.
    Masc. (syn.: famulus, mancipium), Enn. ap. Non. 471, 19 (Com. v. 5 Vahl.); Cato ap. Gell. 10, 3, 17: servi, ancillae, id. ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; cf.:

    Ulixes domi etiam contumelias servorum ancillarumque pertulit,

    Cic. Off. 1, 31, 113:

    servus armiger,

    Plaut. Cas. 2, 3, 39:

    dotalis,

    id. As. 1, 1, 72:

    frugi,

    id. Aul. 4, 1, 1:

    graphicus et quantivis pretii,

    id. Ep. 3, 3, 29:

    nequam et malus,

    id. Poen. 5, 2, 70:

    scelestus, infidelis,

    id. Trin. 2, 4, 126:

    peculiosus,

    id. Rud. 1, 2, 24:

    peculiaris,

    id. Capt. prol. 20:

    fallax,

    Ov. Am. 1, 15, 17:

    servus a pedibus,

    Cic. Att. 8, 5, 1:

    a manu,

    Suet. Caes. 74:

    aliquem servum sibi habere ad manum,

    Cic. de Or. 3, 60, 225: publici, public slaves, S. C. ap. Front. Aquaed. 100; Varr. ap. Gell. 13, 13, 4; Cic. Phil. 8, 8, 24; Liv. 9, 29 fin. et saep.; cf. Dig. 1, 5, 5.—Prov.: quot servi, tot hostes, Sinn. Capito ap. Fest. s. v. quot, p. 261 Müll.; cf. Sen. Ep. 47, 3; Macr. S. 1, 11 med. —Esp.: poenae servus, a slave of punishment, i. e. condemned to servile labor, Just. Inst. 1, 12, 3; Dig. 48, 19, 17.—
    2.
    Trop.:

    vidit enim eos, qui se judiciorum dominos dici volebant, harum cupiditatum esse servos,

    Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58:

    neque tam servi illi dominorum, quam tu libidinum,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    112: omnium libidinum servi,

    Plin. Ep. 8, 22, 1:

    adulescens libertorum suorum libertus servorumque servus,

    Vell. 2, 73, 1:

    servus potestatis,

    Cic. Cael. 32, 79; cf.

    also the doubtful reading: legum omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

    id. Clu. 53, 146 (where B. and K. have omnes servimus).—
    B.
    Fem. (mostly anteclass. for ancilla):

    servae sint istae an liberae,

    Plaut. Rud. 4, 4, 62:

    ego serva sum,

    id. Cist. 4, 2, 99; id. Pers. 4, 4, 63; id. Poen. 5, 4, 31:

    serva nata,

    id. Rud. 1, 3, 37:

    servum servaque natum regnum occupasse,

    Liv. 1, 47 fin.:

    serva Briseis,

    Hor. C. 2, 4, 3 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > servos

  • 11 servus

    1.
    servus, a, um, adj. [referred by the ancients to servo:

    servi ex eo appellati sunt, quod imperatores servos vendere, ac per hoc servare, nec occidere solent,

    Just. Inst. 1, 3, 3; but prob. from root svar-; Lith. svaras, a weight; cf. Gr. herma; O. H. Germ. swari, burdensome; Germ. schwer, heavy; cf. also serius], slavish, servile, subject.
    I.
    In gen.
    A.
    With homo (= 2. servus;

    mostly ante-class.): non decet superbum esse hominem servom,

    Plaut. As. 2, 4, 64; id. Mil. 2, 6, 80; id. Stich. 1, 2, 1; 5, 4, 10; id. Ep. 1, 1, 58; 3, 1, 7; Ter. Phorm. 2, 1, 62.—
    B.
    With other subjects (not freq. till after the Aug. per.):

    octo milia liberorum servorumque capitum sunt capta,

    Liv. 29, 29:

    corpori, quod servum fortuna erat, vim fecit,

    id. 38, 24:

    Graeciae urbes servae et vectigales (opp. liberae),

    id. 34, 58:

    civitas,

    id. 25, 31:

    Lacedaemon,

    id. 34, 41:

    serva manus,

    Ov. F. 6, 558:

    o imitatores, servum pecus!

    Hor. Ep. 1, 19, 19:

    serva aqua, i. e. servorum,

    Ov. Am. 1, 6, 26; cf. Petr. 71:

    servam operam, linguam liberam herus me jussit habere,

    Plaut. Pers. 2, 4, 9:

    omnia non serva et maxime regna hostilia ducunt (Romani),

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch:

    reges serva omnia et subjecta imperio suo esse velint,

    Liv. 37, 54; 42, 46: statu libera quicquid peperit, hoc servum heredis est, Dig. 40, 7, 16.—
    II.
    Jurid. t. t., of buildings, lands, etc., liable to certain burdens, subject to a servitude:

    libera (praedia) meliore jure sunt quam serva,

    Cic. Agr. 3, 2, 9:

    fundus,

    Dig. 8, 6, 6:

    aedes,

    ib. 8, 2, 35:

    area,

    ib. 8, 2, 34 al.; cf. servio, II. B., and servitus, II B.—Hence,
    2.
    servus ( - ŏs), i, m., and serva, ae, f., a slave, servant, serf, serving-man; a female slave, maid-servant.
    A.
    Masc. (syn.: famulus, mancipium), Enn. ap. Non. 471, 19 (Com. v. 5 Vahl.); Cato ap. Gell. 10, 3, 17: servi, ancillae, id. ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; cf.:

    Ulixes domi etiam contumelias servorum ancillarumque pertulit,

    Cic. Off. 1, 31, 113:

    servus armiger,

    Plaut. Cas. 2, 3, 39:

    dotalis,

    id. As. 1, 1, 72:

    frugi,

    id. Aul. 4, 1, 1:

    graphicus et quantivis pretii,

    id. Ep. 3, 3, 29:

    nequam et malus,

    id. Poen. 5, 2, 70:

    scelestus, infidelis,

    id. Trin. 2, 4, 126:

    peculiosus,

    id. Rud. 1, 2, 24:

    peculiaris,

    id. Capt. prol. 20:

    fallax,

    Ov. Am. 1, 15, 17:

    servus a pedibus,

    Cic. Att. 8, 5, 1:

    a manu,

    Suet. Caes. 74:

    aliquem servum sibi habere ad manum,

    Cic. de Or. 3, 60, 225: publici, public slaves, S. C. ap. Front. Aquaed. 100; Varr. ap. Gell. 13, 13, 4; Cic. Phil. 8, 8, 24; Liv. 9, 29 fin. et saep.; cf. Dig. 1, 5, 5.—Prov.: quot servi, tot hostes, Sinn. Capito ap. Fest. s. v. quot, p. 261 Müll.; cf. Sen. Ep. 47, 3; Macr. S. 1, 11 med. —Esp.: poenae servus, a slave of punishment, i. e. condemned to servile labor, Just. Inst. 1, 12, 3; Dig. 48, 19, 17.—
    2.
    Trop.:

    vidit enim eos, qui se judiciorum dominos dici volebant, harum cupiditatum esse servos,

    Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58:

    neque tam servi illi dominorum, quam tu libidinum,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    112: omnium libidinum servi,

    Plin. Ep. 8, 22, 1:

    adulescens libertorum suorum libertus servorumque servus,

    Vell. 2, 73, 1:

    servus potestatis,

    Cic. Cael. 32, 79; cf.

    also the doubtful reading: legum omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

    id. Clu. 53, 146 (where B. and K. have omnes servimus).—
    B.
    Fem. (mostly anteclass. for ancilla):

    servae sint istae an liberae,

    Plaut. Rud. 4, 4, 62:

    ego serva sum,

    id. Cist. 4, 2, 99; id. Pers. 4, 4, 63; id. Poen. 5, 4, 31:

    serva nata,

    id. Rud. 1, 3, 37:

    servum servaque natum regnum occupasse,

    Liv. 1, 47 fin.:

    serva Briseis,

    Hor. C. 2, 4, 3 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > servus

  • 12 adūlātor

        adūlātor ōris, m    a sycophant, Her.
    * * *
    servile flatterer, sycophant

    Latin-English dictionary > adūlātor

  • 13 adūlō

        adūlō —, —, āre,    to fawn upon: sanguinem, to wipe off fawningly, Acc. ap. C.
    * * *
    adulare, adulavi, adulatus V TRANS
    fawn upon (as a dog); flatter (in a servile manner), court; make obeisance (to)

    Latin-English dictionary > adūlō

  • 14 adūlor

        adūlor ātus, ārī, dep.,    to fawn: ferarum agmen adulantum, O.—To fawn upon, flatter, cringe: omnīs: aperte adulantem videre, to detect an open flatterer: plebi, L.
    * * *
    adulari, adulatus sum V DEP
    fawn upon (as a dog); flatter (in a servile manner), court; make obeisance (to)

    Latin-English dictionary > adūlor

  • 15 Antōniaster

        Antōniaster trī, m    a servile imitator of the orator Antonius.

    Latin-English dictionary > Antōniaster

  • 16 cadō

        cadō cecidī, casūrus, ere    [CAD-], to fall, fall down, descend: lucrumae cadunt gaudio, T.: (apes) praecipites cadunt, V.: caelo ceciderunt sereno Fulgura, V.: a mento cadit manus, O.: de manibus arma cecidissent: vela cadunt, are furled, V.: Altius atque cadant imbres, from a greater height, V.—To fall, fall down, fall prostrate, fall over: ne ille ceciderit, has had a fall, T.: velut si prolapsus cecidisset, L.: prolapsa in volnus moribunda cecidit, L.: in pectus pronus, O.: casura moenia Troum, O.: casurae arces, V.—Of heavenly bodies, to set, go down, fall, sink: iuxta solem cadentem, V.: quā (nocte) Orion cadit, H.: oriens mediusve cadensve Phoebus, O.: primis cadentibus astris, fading, i. e. at dawn, V.—To fall off, fall away, fall out, drop off, be shed: barba, V.: Prima (folia) cadunt, H.: gregibus lanae cadunt, O.: poma ramis, O.: elapsae manibus cecidere tabellae, O.—Of a stream, to fall, empty itself: in sinum maris, L.—Of dice, to be thrown, fall, turn up: illud, quod cecidit forte, T.—Of shadows, to be thrown, fall (poet.): cadunt de montibus umbrae, V.—To fall dead, fall, die, be slain: in acie: Civili acie, O.: pauci de nostris cadunt, Cs.: plures Saguntini cadebant quam Poeni, L.: ante diem, prematurely, V.: suo Marte (i. e. suā manu), O.: iustā Morte, H.: femineo Marte, O.: a tanto viro, O.: a centurione, Ta.: In pio officio, O.: in patriā cadendum est, we must perish.—Of victims, to be slain, be offered, be sacrificed, fall (poet.): Multa tibi cadet hostia, V.: Si tener cadit haedus, H.: Victima vota cadit, O.—Of a woman, to yield, Tb. —Fig., to come, fall under, fall, be subject, be exposed: sub sensum: in conspectum, to become visible: si regnum ad servitia caderet, into servile hands, L.: sub imperium Romanorum: in deliberationem: in suspicionem alicuius, N.—To belong, be in accordance, agree, refer, be suitable, apply, fit, suit, become: non cadit in hos mores ista suspitio: cadit ergo in bonum virum mentiri?: Heu, cadit in quemquam tantum scelus? V.: sub eandem rationem.—Of time, to fall upon: in alienissimum tempus: in hanc aetatem.— To fall due: in eam diem cadere nummos.—To befall, fall to the lot of, happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out: mihi peropportune: insperanti mihi cecidit, ut, etc.: Sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti, V.: Ut illis... voluptas cadat, H.: verba cadentia, uttered at random, H.: verba si Graeco fonte cadent, be derived from, H.: verebar quorsum id casurum esset, how it would turn out: praeter opinionem, N.: si quid adversi caderet, L.: fortuito in melius casura, Ta.: curare Quo promissa cadent, how fulfilled, H.: Vota cadunt, are fulfilled, Tb.: tibi pro vano benigna cadant, Pr.: Quo res cumque cadent, V.: si non omnia caderent secunda, Cs.: ut inrita promissa eius caderent, L.: libertas in servitutem cadit: in hunc hominem ista suspitio: ad inritum cadens spes, turning out to be vain, L.—To lose strength, fall, perish, be overthrown, drop, decline, vanish, decay, cease: cadentem rem p. fulcire: tua laus pariter cum re p. cecidit: virtute Neronis Armenius cecidit, H.: non tibi ira cecidit, L.: animus, to fail. L.: cadere animis, to lose courage: cecidere illis animi, O.— To fail (in speaking), falter: orator cadet.—Causā cadere, to lose the cause: cadere in iudicio: Ut cecidit fortuna Phrygum, O.— Of the countenance or features: tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent, i. e. expressed terror.— Of words: Multa renascentur, quae iam cecidere, fallen into disuse, H.—Of theatrical representations, to fail, be condemned: cadat an recto stet fabula talo, H.—Of the wind, to abate, subside, die away: cadit Eurus, O.: venti vis omnis cecidit, L.—Of words and clauses, to be terminated, end, close: verba melius in syllabas longiores cadunt: similiter cadentia, having the same endings.
    * * *
    cadere, cecidi, casus V INTRANS
    fall, sink, drop, plummet, topple; be slain, die; end, cease, abate; decay

    Latin-English dictionary > cadō

  • 17 famulāris

        famulāris e, adj.    [famulus], of servants, belonging to slaves: vestis: iura, i. e. slavery, O.
    * * *
    famularis, famulare ADJ
    of slaves, servile

    Latin-English dictionary > famulāris

  • 18 famulus

        famulus adj.    [2 FAC-], serving, serviceable: aquae, O.: vertex, O.—As subst m., a servant, attendant: parare famulos: famuli operum soluti, H.: Idaeae matris famuli: sacrorum, O.: famulūm manus, V.: parentis, i. e. a demon attendant, V.: redemptor cum famulis, workmen, H.
    * * *
    I
    famula, famulum ADJ
    serving; serviceable; servile; subject
    II
    slave (male), servant; attendant

    Latin-English dictionary > famulus

  • 19 iugum

        iugum ī, n    [IV-], a yoke, collar: in iugo insistere, Cs.: bestiis iuga imponimus: (bos) iuga detractans, V.: iuga demere Bobus, H.—A yoke, pair, team: ut minus multis iugis ararent: inmissa iuga, pair of horses, V.: curtum temone iugum, Iu.— A yoke (of spears, the symbol of defeat): legionibus nostris sub iugum missis: sub iugum abire, L.: Hesperiam sub iuga mittant, subjugate, V.— The constellation Libra: in iugo cum esset luna.— The beam of a weaver's loom: tela iugo vincta est, O.— A bench in a ship (for passengers): per iuga longa sedere, V.—A height, summit, ridge, chain of mountains: in inmensis iugis, O.: montis, V.: iugis pervenire, Cs.: separatis in iugis, H.: suspectum iugum Cumis, Iu.— Fig., a pair: iugum impiorum nefarium.—A yoke, bonds, burden, fetters: cuius a cervicibus iugum servile deiecerant: aëneum, H.: exuere, shake off, Ta.: ferre iugum, the yoke of marriage, H.: iactare iugum, i. e. to be restive, Iu.

    Latin-English dictionary > iugum

  • 20 adolor

    adolari, adolatus sum V DEP
    fawn upon (as dog); flatter (in servile manner), court; make obeisance (to)

    Latin-English dictionary > adolor

См. также в других словарях:

  • servile — [ sɛrvil ] adj. • mil. XIVe; lat. servilis 1 ♦ Didact. Propre aux esclaves et aux serfs, à leur état. Condition, travail servile. Théol. Œuvres serviles (opposé à libérales) : travaux manuels. 2 ♦ Fig. (plus cour.) Qui a un caractère de… …   Encyclopédie Universelle

  • Servile — Serv ile, a. [L. servile, fr. servus a servant or slave: cf. F. servile. See {Serve}.] 1. Of or pertaining to a servant or slave; befitting a servant or a slave; proceeding from dependence; hence, meanly submissive; slavish; mean; cringing;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • servile — Servile. adj. de tout genre. Qui appartient à l estat, à la fonction d un valet. Employ servile. homme de condition servile. On dit fig. Une ame, un esprit servile, pour dire, Une ame basse, un esprit qui a les sentimens, les manieres d agir d un …   Dictionnaire de l'Académie française

  • servile — late 14c., from L. servilis of a slave, servile, from servus slave (see SERVE (Cf. serve)). Earliest sense was legal, servile work being forbidden on the Sabbath; sense of cringing, fawning first recorded c.1600 …   Etymology dictionary

  • servile — [sʉr′vəl, sʉr′vīl΄] adj. [ME < L servilis < servus, slave: see SERF] 1. of a slave or slaves 2. like that of slaves or servants [servile employment] 3. like or characteristic of a slave; humbly yielding or submissive; cringing; abject 4.… …   English World dictionary

  • Servile — Serv ile, n. (Gram.) An element which forms no part of the original root; opposed to {radical}. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • servile — I adjective abiectus, abject, compliant, deferential, downtrodden, fawning, groveling, harnessed, humble, humilis, ingratiating, low, mean, meek, menial, obedient, obeisant, obsequious, passive, prostrate, respectful, servilis, slavish, subject,… …   Law dictionary

  • servile — agg. [dal lat. servilis, der. di servus servo ]. 1. [di servo, proprio dei servi] ▶◀ schiavile. ◀▶ padronale. 2. a. (estens., spreg.) [di azione, comportamento, ecc., che asseconda la volontà altrui, spec. dei potenti, per viltà, interesse e… …   Enciclopedia Italiana

  • servile — *subservient, menial, slavish, obsequious Analogous words: *mean, abject, ignoble: fawning, cringing, truckling, cowering (see FAWN) Antonyms: authoritative …   New Dictionary of Synonyms

  • servile — [adj] grovelling, subservient abject, base, beggarly, bootlicking, craven, cringing, despicable, eating crow*, eating humble pie*, fawning, humble, ignoble, low, mean, obedient, obeisant, obsequious, passive, slavish, submissive, sycophantic,… …   New thesaurus

  • servile — ► ADJECTIVE 1) excessively willing to serve or please others. 2) of or characteristic of a slave or slaves. DERIVATIVES servilely adverb servility noun. ORIGIN Latin servilis, from servus slave …   English terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»