-
61 ♦ (to) recommend
♦ (to) recommend /rɛkəˈmɛnd/v. t. e i.1 raccomandare; prescrivere: I recommend that you follow my instructions, ti raccomando di seguire le mie istruzioni; Nutritionists recommend eating at least 400g of fruit and vegetables every day, i nutrizionisti raccomandano di mangiare almeno 400g di frutta e verdura al giorno; The doctor recommended that the patient ( should) follow a strict diet, il dottore ha consigliato al paziente di seguire una dieta rigida; Tourists are recommended to drink bottled water only, si raccomanda ai turisti di bere esclusivamente acqua in bottiglia; Booking is strongly recommended, la prenotazione è caldamente consigliata; to recommend sb. for promotion [a good position], raccomandare q. per una promozione [un buon impiego]2 raccomandare; consigliare: Which wine would you recommend?, che vino consiglieresti?; Can you recommend a good plumber?, puoi consigliarmi un buon idraulico?; DIALOGO → - Appointment with the dentist- A friend at work recommended this dentist, un amico al lavoro mi ha raccomandato questo dentista3 parlare a favore di: This theory has much to recommend it, questa teoria ha molte cose che parlano a suo favore; This film has nothing to recommend it, in questo film non c'è niente che si salvi4 raccomandare; affidare: to recommend one's soul to God, raccomandare l'anima a Dio; I recommend him to your care, lo affido alle tue cure5 (polit.) proporre ( un provvedimento): The Commission recommended that special measures be put in place, la Commissione ha proposto di adottare misure speciali; to recommend against st., pronunciarsi contro qc.● recommended reading, lettura consigliata □ (market.) recommended retail price (abbr. RRP), prezzo consigliato (al pubblico). -
62 ♦ safe
♦ safe (1) /seɪf/a.1 sicuro; salvo; fuor di pericolo; al sicuro; in salvo: Now we are safe, ora siamo salvi, al sicuro; to put st. in a safe place, metter qc. al sicuro, in un posto sicuro; a safe method, un metodo sicuro; (polit.) a safe seat, un seggio (o un collegio) sicuro: DIALOGO → - Discussing an election- I live in a safe Labour seat, and I don't think there's much point voting, abito in una circoscrizione che rappresenta un seggio sicuro dei laburisti, non ha molto senso votare; a safe move, una mossa sicura; safe sex, il sesso sicuro2 cauto; prudente; che non fa correre rischi: a safe economic policy, una cauta politica economica; a safe driver, un guidatore prudente (o di cui ci si può fidare)3 intatto; intero; incolume: The parcel came safe, il pacco è arrivato intatto; I saw her safe home, l'ho accompagnata ed è arrivata a casa incolume (o senza incidenti)● safe and sound, sano e salvo □ safe-conduct, salvacondotto □ safe custody, (leg.) custodia; ( banca) custodia in cassette di sicurezza □ ( banca) safe-deposit box, cassetta di sicurezza □ safe-deposit service, servizio di cassaforte ( negli alberghi, ecc.) □ ( di strumento) safe edge, lato privo di taglio □ safe haven, (fig.) porto sicuro; rifugio sicuro; ( USA) asilo politico □ safe house, rifugio, covo ( di latitante, ecc.) □ ( di un criminale) safe in jail, al sicuro; in carcere □ safe-keeping, custodia □ (comput.) safe mode, modalità provvisoria (avvio del sistema operativo con funzionalità limitate per consentire la risoluzione di problemi) □ safe passage, passaggio sicuro □ (demogr.) safe period, periodo di sicurezza (o non fecondo) □ ( banca) safe room, camera blindata □ ( banca) safe vault, cella blindata □ to be as safe as houses (o as the Bank of England), essere in una botte di ferro □ in safe keeping, al sicuro; in buone mani □ (fig.) to be on the safe side, andare sul sicuro; non correre rischi: DIALOGO → - Organizing a meeting- Shall we say 11.30 to be on the safe side?, facciamo alle 11:30 per essere sicuri? □ (fam.) to play it safe, essere cauto; stare sul sicuro; non rischiare affatto □ He is a safe first, arriverà certamente primo; ha il primo posto assicurato □ It's safe to say that…, si può dire con sicurezza che…safe (2) /seɪf/n.● safe installer, installatore di casseforti. -
63 save
I [seɪv]1) sport salvataggio m., parata f.2) inform. salvataggio m.II 1. [seɪv]1) (rescue) salvareto save sb., sth. from doing — impedire a qcn., qcs. di fare
to save sb.'s life — salvare la vita a qcn. (anche fig.)
he can't speak German to save his life! — colloq. è assolutamente negato per il tedesco!
2) (put by, keep) risparmiare, mettere da parte [ money]; conservare, tenere in serbo [ food]; conservare [goods, documents]to save sth. for sb. to save sb. sth. tenere qcs. per qcn to save an evening for sb. — tenersi libera una serata per qcn
3) (economize on) risparmiare [money, energy]; guadagnare [time, space] ( by doing facendo)to save sb. sth. — fare risparmiare [qcs.] a qcn. [money, time]; risparmiare [qcs.] a qcn. [trouble, expense, journey]
to save sb., sth. (from) doing — evitare a qcn., qcs. di fare
5) relig. salvare, redimere [soul, mankind]6) inform. salvare [file, data] (on, to su)7) (collect) collezionare, fare collezione di [stamps, cards]2.1) (put by funds) risparmiare2) (economize) economizzare, fare economie3.to save on — fare economia di, economizzare su [energy, paper]
verbo riflessivo to save oneself1) (rescue oneself) salvarsi (anche fig.)to save oneself from doing — risparmiarsi o evitarsi di fare
2) (keep energy) risparmiarsi ( for per)to save oneself money — risparmiare, fare economie
•- save upIII [seɪv]preposizione ant. (anche save for) salvo, tranne, eccetto* * *I 1. [seiv] verb1) (to rescue or bring out of danger: He saved his friend from drowning; The house was burnt but he saved the pictures.)2) (to keep (money etc) for future use: He's saving (his money) to buy a bicycle; They're saving for a house.)3) (to prevent the using or wasting of (money, time, energy etc): Frozen foods save a lot of trouble; I'll telephone and that will save me writing a letter.)4) (in football etc, to prevent the opposing team from scoring a goal: The goalkeeper saved six goals.)5) (to free from the power of sin and evil.)6) (to keep data in the computer.)2. noun((in football etc) an act of preventing the opposing team from scoring a goal.)- saver- saving
- savings
- saviour
- saving grace
- savings account
- savings bank
- save up II [seiv] preposition, conjunction(except: All save him had gone; We have no news save that the ship reached port safely.)* * *save (1) /seɪv/n.2 (comput.) salvataggio.save (2) /seɪv/prep.eccetto; eccettuato; salvo; fuorché; tranne: all save one, tutti tranne uno; all save me, tutti eccetto me● save and except, eccetto; tranne; salvo □ save that, eccetto che; salvo che.♦ (to) save /seɪv/A v. t.1 salvare; scampare; preservare: to save sb. from a fire, salvare q. da un incendio; He saved my life, mi ha salvato la vita; God save me from my friends, Dio mi scampi (e liberi) dagli amici!2 serbare; tenere in serbo; conservare: Save some beer for tonight, conserva un po' di birra per stasera!3 risparmiare; far risparmiare: to save (up) a lot of money, risparmiare molto denaro; It saves me time, mi fa risparmiare tempo4 evitare: Stopping there overnight saved me driving in the dark, fermandomi là per la notte ho evitato di dover guidare al buio5 (comput.) salvare: DIALOGO → - Downloading and printing- Where shall I save the document?, dove devo salvare il documento?B v. i.1 risparmiare; fare economie; economizzare● to save appearances, salvare le apparenze □ (volg. USA) to save one's ass (o butt), salvare il culo (volg.); cavarsela □ ( tennis) to save a break point, annullare (o neutralizzare) una palla break ( dell'avversario) □ to save one's breath, risparmiare il fiato; tacere □ (mil. e fig.) to save the day, salvare la situazione □ (fig.) to save one's face, salvare la faccia □ (fam.) to save (st.) for a rainy day, risparmiare (qc.) per il futuro □ to save sb. from himself, salvare q. da sé stesso (impedendogli di fare sciocchezze) □ (fam.) to save one's neck (o skin), salvarsi la pelle; salvare una situazione disperata □ to save oneself, salvarsi; risparmiarsi: Save yourself for tomorrow's match, risparmiati per l'incontro di domani; I'll take notes to save myself the trouble of remembering, prenderò appunti per risparmiarmi il fastidio di ricordare □ to save the situation, salvare la situazione □ to save one's strength, risparmiare le forze, risparmiarsi □ God save the King [the Queen]!, Dio salvi il Re [la Regina]! □ saved by the bell, ( di un pugile) salvato dal suono del gong; (fig.) salvato in extremis (o per il rotto della cuffia).* * *I [seɪv]1) sport salvataggio m., parata f.2) inform. salvataggio m.II 1. [seɪv]1) (rescue) salvareto save sb., sth. from doing — impedire a qcn., qcs. di fare
to save sb.'s life — salvare la vita a qcn. (anche fig.)
he can't speak German to save his life! — colloq. è assolutamente negato per il tedesco!
2) (put by, keep) risparmiare, mettere da parte [ money]; conservare, tenere in serbo [ food]; conservare [goods, documents]to save sth. for sb. to save sb. sth. tenere qcs. per qcn to save an evening for sb. — tenersi libera una serata per qcn
3) (economize on) risparmiare [money, energy]; guadagnare [time, space] ( by doing facendo)to save sb. sth. — fare risparmiare [qcs.] a qcn. [money, time]; risparmiare [qcs.] a qcn. [trouble, expense, journey]
to save sb., sth. (from) doing — evitare a qcn., qcs. di fare
5) relig. salvare, redimere [soul, mankind]6) inform. salvare [file, data] (on, to su)7) (collect) collezionare, fare collezione di [stamps, cards]2.1) (put by funds) risparmiare2) (economize) economizzare, fare economie3.to save on — fare economia di, economizzare su [energy, paper]
verbo riflessivo to save oneself1) (rescue oneself) salvarsi (anche fig.)to save oneself from doing — risparmiarsi o evitarsi di fare
2) (keep energy) risparmiarsi ( for per)to save oneself money — risparmiare, fare economie
•- save upIII [seɪv]preposizione ant. (anche save for) salvo, tranne, eccetto -
64 ♦ (to) recommend
♦ (to) recommend /rɛkəˈmɛnd/v. t. e i.1 raccomandare; prescrivere: I recommend that you follow my instructions, ti raccomando di seguire le mie istruzioni; Nutritionists recommend eating at least 400g of fruit and vegetables every day, i nutrizionisti raccomandano di mangiare almeno 400g di frutta e verdura al giorno; The doctor recommended that the patient ( should) follow a strict diet, il dottore ha consigliato al paziente di seguire una dieta rigida; Tourists are recommended to drink bottled water only, si raccomanda ai turisti di bere esclusivamente acqua in bottiglia; Booking is strongly recommended, la prenotazione è caldamente consigliata; to recommend sb. for promotion [a good position], raccomandare q. per una promozione [un buon impiego]2 raccomandare; consigliare: Which wine would you recommend?, che vino consiglieresti?; Can you recommend a good plumber?, puoi consigliarmi un buon idraulico?; DIALOGO → - Appointment with the dentist- A friend at work recommended this dentist, un amico al lavoro mi ha raccomandato questo dentista3 parlare a favore di: This theory has much to recommend it, questa teoria ha molte cose che parlano a suo favore; This film has nothing to recommend it, in questo film non c'è niente che si salvi4 raccomandare; affidare: to recommend one's soul to God, raccomandare l'anima a Dio; I recommend him to your care, lo affido alle tue cure5 (polit.) proporre ( un provvedimento): The Commission recommended that special measures be put in place, la Commissione ha proposto di adottare misure speciali; to recommend against st., pronunciarsi contro qc.● recommended reading, lettura consigliata □ (market.) recommended retail price (abbr. RRP), prezzo consigliato (al pubblico). -
65 unharmed
[ʌn'hɑːmd]* * *unharmed /ʌnˈhɑ:md/a.incolume; illeso: He had a nasty crash but escaped unharmed, ha avuto un brutto incidente, ma è rimasto illeso; The children were found unharmed, i bambini sono stati ritrovati sani e salvi.* * *[ʌn'hɑːmd] -
66 unscathed
[ʌn'skeɪðd]aggettivo illeso, incolume* * *unscathed /ʌnˈskeɪðd/a.(pred.) illeso; sano e salvo: They emerged from the tunnel unscathed, sono usciti dalla galleria sani e salvi.* * *[ʌn'skeɪðd]aggettivo illeso, incolume -
67 god **** n
[ɡɒd]1)(my) God! fam — Dio (mio)!
God forbid! — per carità!, (stronger) Dio ce ne scampi e liberi!
2) Myth dio3) Brit Theatrethe gods — la piccionaia sg, il loggione sg
-
68 home *****
[həʊm]1. n1) (residence, house) casa, (country, area) patria, paese m natale or natio, Bot Zool habitat m invto give sb/sth a home — prendersi in casa qn/qc
2) (institution) istituto, (for old people) casa di riposo2. adv1) a casato stay home — stare a or restare in casa
it's nothing to write home about fam — non è gran che, non è niente di speciale
2) (right in) a fondo, fino in fondo3. vi(pigeons) tornare alla base4. adj(life) familiare, (cooking) casalingo (-a), (improvements) alla casa, (comforts) di casa, (native: village) natale, natio (-a), (Econ: trade, market) nazionale, interno (-a), (product, industries) nazionale, (news) dall'interno, (Sport: team) di casa, (match, win) in casa• -
69 save ****
I [seɪv]1. vt1) (rescue: also) Relto save the situation or the day — salvare la situazione
to save a goal Ftbl — parare un goal
2) (put aside: money), (also: save up) risparmiare, mettere da parte, (food, newspapers) conservare, tenere da parte, (collect: stamps) raccogliere, Comput memorizzare3) (avoid using: money, effort) risparmiareit saved us a lot of trouble/another journey — ci ha risparmiato una bella seccatura/un altro viaggio
to save time... — per risparmiare or guadagnare tempo...
2. vi1) (also: save up)2)to save on food/transport — risparmiare or economizzare sul vitto/trasporto
3. nSport parataII [seɪv] prepliter old salvo, a eccezione di -
70 sàlvo
1. agg невредим, жив, цял: и rimasto sàlvo останал е невредим; tornarono sani e salvi завърнаха се живи и здрави; 2. m спасение, безопасност: mettersi in sàlvo спасявам се; 3. cong освен: erano presenti tutti sàlvo lui всички бяха на лице освен него; sàlvo errore освен ако няма грешка. -
71 chi
pron [ki]1) (interrogativo: soggetto) who, (oggetto) who, whomnon sapevo a chi rivolgermi — I didn't know who to ask
chi desidera parlare? — who do you wish to speak to Brit o with Am ?chi parli? — who are you talking to?, to whom are you talking?di
chi è questo libro? — whose book is this?, whose is this book?di
chi stai parlando? — who are you talking about?dimmi chi ti piace di più tra loro — tell me which of them you like best
ha telefonato non so chi per te — somebody or other phoned up for you
chi hai visto? — who o whom did you see?
2) (relativo) whoever, anyone wholo racconterò a chi so io — I know who I'll tell about it
lo riferirò a chi di dovere — I'll pass it on to the relevant person
so io di chi parlo — I'm naming no names
invita chi vuoi — invite whoever o anyone you like
3)i bambini hanno avuto i regali: chi dolci, chi giocattoli e così via — the children have had their presents: some got sweets, others toys and so on
chi dice una cosa, chi un'altra — some say one thing, some another
4)ride bene chi ride ultimo Proverbio — he who laughs last laughs longest Brit o best Amchi si somiglia si piglia Proverbio — birds of a feather flock together
chi va piano va sano e va lontano Proverbio — more haste less speed
-
72 adorior
ăd-ŏrĭor, ortus, 4, v. dep. ( part. adorsus, Gell. 9, 2, 10; see the passage at the end of this art.; the second and third pers. of the pres. ind., acc. to the fourth conj.: adorīris, adorītur; forms analogous to orĕris, orĭtur, of the simple verb occur in Lucr. 3, 513; Lucil. ap. Prisc. p. 880 P.), to rise up for the purpose of going to some one or something, or of undertaking something great, difficult, or hazardous (clandestinely, artfully, when a hostile approach is spoken of; while aggredi indicates a direct, open attack from a distance: aggredimur de longinquo; adorimur ex insidiis et ex proximo; nam adoriri est quasi ad aliquem oriri, i. e. exsurgere, Don. ad Ter. Ad. 3, 3, 50; cf. the same ad Heaut. 4, 5, 9).I.In gen., to approach a person in order to address him, to ask something of him, to accost, etc. (cf. accedo, adeo):II.cesso hunc adoriri? (quasi de improviso alloqui, Don.),
Ter. Heaut. 4, 5, 9:si ab eo nil fiet, tum hunc adorior hospitem,
id. Phorm. 4, 2, 15.—Esp.A.To approach one with hostile intent, to assault, assail, Lucil. ap. Prisc. p. 886 P.:B.inermem tribunum gladiis,
Cic. Sest. 37:a tergo Milonem,
id. Mil. 10:navem,
id. Verr. 2, 5, 34 fin.:impeditos adoriebantur,
Caes. B. G. 4, 26:hos Conon adortus magno proelio fugat,
Nep. Con. 4:urbem vi,
Liv. 1, 53:oppugnatio eos aliquanto atrocior quam ante adorta est,
id. 21, 11; cf.21, 28: praetorem ex improviso in itinere adortus,
Tac. A. 4, 45:variis criminationibus,
id. ib. 14, 52:minis,
id. H. 1, 31:jurgio,
Ter. Ad. 3, 3, 50:senatum,
Suet. Caes. 9.—Also absol., Hirt. B. Afr. 69.—To enter upon any course of action, esp. to engage in or undertake any thing difficult or dangerous; with acc. or inf.:commutare animum quicumque adoritur,
Lucr. 3, 515:ne convellere adoriamur ea, quae non possint commoveri,
Cic. de Or. 2, 51, 205; id. Att. 13, 22: Hêrakleidion, si Brundisium salvi, adoriemur (sc. scribere), id. ib. 16, 2; Auct. Her. 2, 4:majus adorta nefas,
Ov. P. 2, 2, 16:hi dominam Ditis thalamo deducere adorti,
Verg. A. 6, 397; cf. id. ib. 7, 386; Cat. 63, 11.—So esp. in the histt., Nep. Dion. 6:hanc (Munychiam) bis tyranni oppugnare sunt adorti,
id. Thras. 2, 5; so also Liv. 2, 51; 28, 3; 37, 5, 32; 40, 22; 43, 21; 44, 12; cf. also 3, 44: hanc virginem Appius pretio ac spe pellicere adortus.— Once in the form of the part. perf. adorsus:qui Hippiam tyrannum interficere adorsi erant,
Gell. 9, 2, 10. -
73 contingo
1.con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).I.Lit.A.In gen.:B.facile cibum terrestrem rostris,
Cic. N. D. 2, 47, 122:funem manu,
Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:munera Cerealia dextrā,
id. ib. 11, 122:undas pede,
id. ib. 2, 457:focos ore tremente,
id. Tr. 1, 3, 44:terram osculo,
Liv. 1, 56, 12:ora nati sacro medicamine,
Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:montes suo igni (sol),
Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:cibos sale modico,
to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:nubes aërio vertice (Taurus),
Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:mitem taurum,
Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:glebam,
id. ib. 11, 111:paene terram (luna),
Cic. Div. 2, 43, 91:caules (vitis),
id. N. D. 2, 47, 120:dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),
Liv. 28, 9, 6; so,manum,
Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—With partic. access. ideas.1.To eat, partake of, taste ( poet.):2.neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,
Hor. S. 2, 3, 113:cibos ore,
Ov. M. 5, 531:aquas,
id. ib. 15, 281:fontem,
id. ib. 3, 409.—To touch impurely (very rare):3.corpus corpore,
Plaut. Am. 2, 2, 204.—To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:4.Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,
Caes. B. G. 7, 7 fin.:turri adactā et contingente vallum,
id. ib. 5, 43; cf.:in saltu Vescino Falernum contingente agrum,
Liv. 10, 21, 8:praesidium coloniarum Illyricum contingentium,
Suet. Aug. 25. —With dat.:ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,
Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,
Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:II.optatam metam cursu,
Hor. A. P. 412:Ephyren pennis,
Ov. M. 7, 392:Italiam,
Verg. A. 5, 18:fines Illyricos,
Ov. M. 4, 568:Creten,
id. ib. 8, 100:Cadmeïda arcem,
id. ib. 6, 217:rapidas Phasidos undas,
id. ib. 7, 6:auras,
to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:avem ferro,
to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.thus aures,
id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—Trop.A.In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:B.contactus nullis ante cupidinibus,
Prop. 1, 1, 2:quam me manifesta libido contigit!
Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:aliquem (curā), contacti simili sorte,
Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,In partic.1.(Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):2.(Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,
Liv. 21, 48, 3; so,contacta civitas rabie duorum juvenum,
id. 4, 9, 10:omnes eā violatione templi,
id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,
id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:equi candidi et nullo mortali opere contacti,
Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:pectora vitiis,
Tac. Or. 12.—Once absol.:contactus ensis,
Sen. Hippol. 714.—(Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:3.ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,
Liv. 25, 8, 2:aliquem sanguine ac genere,
id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:aliquem artissimo gradu,
Suet. Aug. 4:domum Caesarum nullo gradu,
id. Galb. 2; cf. absol.:deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,
have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:Sabinum modico usu,
to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,
Liv. 31, 8, 11; cf.:si crĭmine contingantur,
have part in, Dig. 11, 4, 1:haec consultatio Romanos nihil contingit,
concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:quae (causa) nihil eo facto contingitur,
id. 40, 14, 9.—(Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):b.quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,
Cic. Tusc. 1, 19, 43.—With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).(α).With dat.:(β).cui tam subito tot contigerint commoda,
Ter. Eun. 5, 8, 3:haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,
id. Hec. 5, 3, 35:quod isti (Crasso) contigit uni,
Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,
Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,
Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,
id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:si quid ei humanitus contigerit,
ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:non cuivis homini contingit adire Corinthum,
Hor. Ep. 1, 17, 36:mihi Romae nutriri atque doceri,
id. ib. 2, 2, 41:mihi recusare principatum,
Vell. 2, 124, 2:mihi cognoscere (eos),
Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,
Vell. 2, 124, 4:maximo tibi et civi et duci evadere contigit,
Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:volo hoc oratori contingat, ut, etc.,
Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —With acc. (very rare):(γ).sors Tyrrhenum contigit,
fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:Italiam palma frugum,
Plin. 18, 11, 29, § 109.—Absol. (very freq.):2. I.hanc mi expetivi, contigit,
Ter. And. 4, 2, 13:magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:quod si nulla contingit excusatio,
Quint. 11, 1, 81:ubi quid melius contingit et unctius,
Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:quia memoria atque actio naturā non arte contingant,
Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,
Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,
arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,
Quint. 1, 5, 3.—With inf.:fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,
Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,
id. 6, 1, 14.—With ut:quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,
Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.Lit.:II.oras, pocula circum mellis liquore,
Lucr. 1, 938:semina rerum colore,
id. 2, 755:lac parco sale,
to sprinkle, Verg. G. 3, 403:tonsum corpus amurcā,
id. ib. 3, 448. —Trop.:musaeo contingens cuncta lepore,
Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22. -
74 continguo
1.con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).I.Lit.A.In gen.:B.facile cibum terrestrem rostris,
Cic. N. D. 2, 47, 122:funem manu,
Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:munera Cerealia dextrā,
id. ib. 11, 122:undas pede,
id. ib. 2, 457:focos ore tremente,
id. Tr. 1, 3, 44:terram osculo,
Liv. 1, 56, 12:ora nati sacro medicamine,
Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:montes suo igni (sol),
Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:cibos sale modico,
to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:nubes aërio vertice (Taurus),
Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:mitem taurum,
Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:glebam,
id. ib. 11, 111:paene terram (luna),
Cic. Div. 2, 43, 91:caules (vitis),
id. N. D. 2, 47, 120:dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),
Liv. 28, 9, 6; so,manum,
Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—With partic. access. ideas.1.To eat, partake of, taste ( poet.):2.neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,
Hor. S. 2, 3, 113:cibos ore,
Ov. M. 5, 531:aquas,
id. ib. 15, 281:fontem,
id. ib. 3, 409.—To touch impurely (very rare):3.corpus corpore,
Plaut. Am. 2, 2, 204.—To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:4.Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,
Caes. B. G. 7, 7 fin.:turri adactā et contingente vallum,
id. ib. 5, 43; cf.:in saltu Vescino Falernum contingente agrum,
Liv. 10, 21, 8:praesidium coloniarum Illyricum contingentium,
Suet. Aug. 25. —With dat.:ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,
Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,
Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:II.optatam metam cursu,
Hor. A. P. 412:Ephyren pennis,
Ov. M. 7, 392:Italiam,
Verg. A. 5, 18:fines Illyricos,
Ov. M. 4, 568:Creten,
id. ib. 8, 100:Cadmeïda arcem,
id. ib. 6, 217:rapidas Phasidos undas,
id. ib. 7, 6:auras,
to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:avem ferro,
to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.thus aures,
id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—Trop.A.In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:B.contactus nullis ante cupidinibus,
Prop. 1, 1, 2:quam me manifesta libido contigit!
Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:aliquem (curā), contacti simili sorte,
Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,In partic.1.(Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):2.(Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,
Liv. 21, 48, 3; so,contacta civitas rabie duorum juvenum,
id. 4, 9, 10:omnes eā violatione templi,
id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,
id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:equi candidi et nullo mortali opere contacti,
Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:pectora vitiis,
Tac. Or. 12.—Once absol.:contactus ensis,
Sen. Hippol. 714.—(Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:3.ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,
Liv. 25, 8, 2:aliquem sanguine ac genere,
id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:aliquem artissimo gradu,
Suet. Aug. 4:domum Caesarum nullo gradu,
id. Galb. 2; cf. absol.:deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,
have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:Sabinum modico usu,
to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,
Liv. 31, 8, 11; cf.:si crĭmine contingantur,
have part in, Dig. 11, 4, 1:haec consultatio Romanos nihil contingit,
concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:quae (causa) nihil eo facto contingitur,
id. 40, 14, 9.—(Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):b.quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,
Cic. Tusc. 1, 19, 43.—With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).(α).With dat.:(β).cui tam subito tot contigerint commoda,
Ter. Eun. 5, 8, 3:haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,
id. Hec. 5, 3, 35:quod isti (Crasso) contigit uni,
Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,
Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,
Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,
id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:si quid ei humanitus contigerit,
ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:non cuivis homini contingit adire Corinthum,
Hor. Ep. 1, 17, 36:mihi Romae nutriri atque doceri,
id. ib. 2, 2, 41:mihi recusare principatum,
Vell. 2, 124, 2:mihi cognoscere (eos),
Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,
Vell. 2, 124, 4:maximo tibi et civi et duci evadere contigit,
Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:volo hoc oratori contingat, ut, etc.,
Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —With acc. (very rare):(γ).sors Tyrrhenum contigit,
fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:Italiam palma frugum,
Plin. 18, 11, 29, § 109.—Absol. (very freq.):2. I.hanc mi expetivi, contigit,
Ter. And. 4, 2, 13:magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:quod si nulla contingit excusatio,
Quint. 11, 1, 81:ubi quid melius contingit et unctius,
Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:quia memoria atque actio naturā non arte contingant,
Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,
Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,
arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,
Quint. 1, 5, 3.—With inf.:fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,
Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,
id. 6, 1, 14.—With ut:quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,
Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.Lit.:II.oras, pocula circum mellis liquore,
Lucr. 1, 938:semina rerum colore,
id. 2, 755:lac parco sale,
to sprinkle, Verg. G. 3, 403:tonsum corpus amurcā,
id. ib. 3, 448. —Trop.:musaeo contingens cuncta lepore,
Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22. -
75 honestiores
I.Regarded with honor, enjoying respect or consideration, honored, distinguished, honorable, respectable, noble, = honoratus:1.qui me honore honestiorem fecit,
Plaut. Capt. 2, 3, 32: cum honos sit praemium virtutis judicio studioque civium delatum ad aliquem;qui eum sententiis, qui suffragiis adeptus est, is mihi et honestus et honoratus videtur, etc.,
Cic. Brut. 81, 281:satis honestam honoratamque imaginem fore,
Liv. 36, 40, 9: magnus atque honestus, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 4; cf.:salvi et honesti,
id. ib. 11, 2, 2:honestus homo et nobilis,
Cic. Mur. 36, 75:cum honesto aliquo homine,
id. Fam. 16, 9, 4:amplae et honestae familiae,
illustrious and honorable families, id. Mur. 7, 15; cf.: homines honestis parentibus ac majoribus nati, id. Fragm. ap. Quint. 11, 1, 85:bonis parentibus atque honesto loco natus,
id. Tusc. 5, 20, 58:cum Sabinas honesto ortas loco virgines rapi jussit,
id. Rep. 2, 7:loco natus honesto,
Caes. B. G. 5, 45, 2:Polla, Nursiae honesto genere orta,
Suet. Vesp. 1:equite Romano in primis honesto et ornato,
distinguished, eminent, Cic. Fam. 13, 14, 1; 13, 31, 1:eques Romanus,
id. ib. 13, 62; cf.:erant complures honesti adulescentes, senatorum filii et ordinis equestris,
Caes. B. C. 1, 51, 3:publicani, homines honestissimi atque ornatissimi,
Cic. de Imp. Pomp. 7, 17:homo honestissimus,
Caes. B. G. 1, 53, 6:milites honestissimi sui generis,
id. B. C. 1, 20, 1:virginis honestae vaticinatione,
Suet. Galb. 9 et saep.:quia deus auctor culpae honestior erat,
Liv. 1, 4, 2:tam grave, tam firmum, tam honestum municipium,
Cic. Fam. 13, 4, 2:honestissimus conventus,
Quint. 1, 2, 9:ut honestiore judicio conflictere?
more honorable, Cic. Quint. 13, 44:dies honestissimus nobis,
id. Fam. 1, 2, 2:atque erit illa mihi mortis honesta dies,
Prop. 3 (4), 21, 34:honesta paupertas,
Vell. 129, 3:omnium honestarum rerum egens,
not able to live suitably to his rank, Sall. J. 14, 17: honestis manibus omnia laetius proveniunt, i. e. of generals (cf. shortly before:ipsorum tunc manibus imperatorum colebantur agri),
Plin. 18, 3, 4, § 19.—As substt.hŏnestĭōres, um, m., men of noble birth:2.qui hominem castraverit... sive is servus sive liber sit, capite punitur: honestiores publicatis bonis in insulam deportantur,
Paul. Sent. 5, 23, 13; 1, 21, 4 sq.;opp. humiliores,
id. ib. 5, 25, 1 sq.; Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 2, 2; 8, 4, 2.—hŏnestum, i, n., honorable conduct, morality, virtue:II.nec honesto quicquam honestius,
Cic. Fin. 4, 7, 25:rigidi servator honesti (Cato),
Luc. 2, 389.Bringing or deserving of honor, honorable, respectable, creditable, worthy, virtuous, decent, proper, becoming.A.In gen.:B.ut (civium vita) opibus firma, copiis locuples, gloria ampla, virtute honesta sit,
Cic. Att. 8, 11, 1:in convivio moderato atque honesto,
id. Mur. 6, 13:aequa et honesta postulatio,
id. Rosc. Am. 2, 7:honestum ac probabile nomen,
id. Caecin. 25, 71; cf.:ut honesta praescriptione rem turpissimam tegerent,
Caes. B. C. 3, 32, 4:causas abeundi quaerat honestas,
Lucr. 4, 1181:certatio,
Cic. Lael. 9, 32:honestam rem actionemve aut non suscipere aut, etc.,
id. ib. 13, 47:res, causa (opp. turpis),
Auct. Her. 1, 3, 5; cf.:honesta res dividitur in rectum et laudabile,
id. 3, 2, 3:hominum honestissimorum testimoniis non credere,
Cic. Verr. 2, 1, 49, § 128; id. Rosc. Am. 6, 16:homines honestissimi,
id. ib. 17, 49:quod omnium sit votum parentum, ut honestiores quam sint ipsi, liberos habeant,
Quint. 1, 1, 82:soror,
virtuous, chaste, Hor. S. 2, 3, 58:vita honestissima,
Cic. Rosc. Am. 17, 48; so in sup.:labor,
Quint. 12, 7, 10:praecepta,
id. 12, 2, 27:testimonia,
id. 5, 11, 37:vitae instituta sic distant, ut Cretes et Aetoli latrocinari honestum putent,
Cic. Rep. 3, 9:honestum quibusdam rapto vivere,
Quint. 3, 7, 24:honestius est de amicorum pecunia laborare quam de sua,
Cic. Fam. 13, 14, 2:ut neque rectum neque honestum sit, nec fieri possit, ut, etc.,
id. Lael. 21, 76:honestum et rectum,
id. ib. 22, 82:honestum id intellegimus, quod tale est, ut, detracta omni utilitate, sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit jure laudari,
id. Fin. 2, 14, 45; cf. id. Inv. 2, 53, 159; id. Leg. 1, 18, 48:si maritus uxorem suam in adulterio deprehensam occidit... non inique aliquid ejus honestissimo calori permittitur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 10, 1: mores honestos tradere,
Juv. 6, 239.—As subst.: hŏnestum, i, n., honesty, integrity, virtue (cf.:honor, virtus, etc.): quandoquidem honestum aut ipsa virtus est aut res gesta virtute,
id. Fin. 5, 23, 66; cf.:sive honestum solum bonum est, ut Stoicis placet, sive quod honestum est, id ita summum bonum est, ut, etc.,
id. Off. 3, 3, 13; 1, 4, 14:formam quidem ipsam et tamquam faciem honesti vides,
id. ib. 1, 5, 14:omnis honesti justique disciplina,
Quint. 12, 2, 1:honesti praesens imago,
id. 12, 1, 28:quo (honesto) detracto quid poterit beatum intellegi?
Cic. Tusc. 5, 15, 45:de honesto ac bono,
Quint. 2, 2, 5:honesta ac turpia,
Cic. Leg. 1, 16, 44; 1, 17, 46:honestis similia sunt quaedam non honesta,
id. Ac. 2, 16, 50:in eodem pectore nullum est honestorum turpiumque consortium,
Quint. 12, 1, 4:de honestis, justis, utilibus quaestiones,
id. 3, 6, 41.—Prov.:honesta mors turpi vita potior,
Tac. Agr. 33:imponit finem sapiens et rebus honestis,
Juv. 6, 444:honestus rumor alterum est patrimonium,
Pub. Syr. 217 Rib.—In partic., of personal appearance, noble, fine, handsome, beautiful (mostly poet.):1.ille erat honesta facie et liberali,
Ter. Eun. 4, 4, 15; 2, 1, 24; cf.: ita me di ament, honestus est. id. ib. 3, 2, 21:erat forma praeter ceteras honesta,
id. And. 1, 1, 96:facies,
Suet. Tib. 68:caput,
Verg. A. 10, 133; id. G. 2, 392:asini,
Varr. R. R. 2, 6, 2:(equi),
Verg. G. 3, 81:ager honestior,
Varr. R. R. 1, 4, 2:tunc ora rigantur honestis Imbribus (i. e. lacrimis),
Stat. Th. 2, 234.—As subst.: hŏnestum, i, n., beauty:nec, si quid honesti est, jactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet, = si quid pulchri habent,
Hor. S. 1, 2, 84.—Hence, adv.: hŏ-nestē.(Acc. to I.) Honorably, nobly (very rare):2.honeste natus,
of noble birth, Suet. Aug. 43.—Far more freq. and class.,(Acc. to II.) Decently, becomingly, properly, creditably, virtuously:neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,
Plaut. Merc. 2, 3, 69; id. Rud. 2, 3, 77:sic volo Te ferre (aquam) honeste, ut ego fero,
id. ib. 2, 5, 7:unde Mundior exiret vix libertinus honeste,
Hor. S. 2, 7, 12:ut videamur vestiti esse honeste,
Varr. L. L. 8, § 31 Müll.:(Lucretia) tum quoque jam moriens, ne non procumbat honeste, Respicit,
Ov. F. 2, 833:(Caesar) sinum ad ima crura deduxit, quo honestius caderet,
Suet. Caes. 82; Lucil. ap. Non. 427, 26:valde se honeste gerunt,
Cic. Att. 6, 1, 13:honestius hic, quam Q. Pompeius,
id. Off. 3, 30, 109:quae in nostris rebus non satis honeste, in amicorum fiunt honestissime,
id. Lael. 16, 57:aliquid recte honesteque dicere,
id. Rep. 1, 2:beate et honeste vivere,
id. ib. 4, 3:honeste vivere (opp. turpiter),
Quint. 5, 10, 24:facere ac dicere (opp. turpiter),
id. 11, 1, 14; 10, 5, 13:tam jejuna fames, cum possit honestius tremere, etc.,
Juv. 5, 10. iste quidem veteres inter ponetur honeste, fairly, properly, Hor. Ep. 2, 1, 43:fastigium nunc honeste vergit in tectum inferioris porticus,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, 14. -
76 honestum
I.Regarded with honor, enjoying respect or consideration, honored, distinguished, honorable, respectable, noble, = honoratus:1.qui me honore honestiorem fecit,
Plaut. Capt. 2, 3, 32: cum honos sit praemium virtutis judicio studioque civium delatum ad aliquem;qui eum sententiis, qui suffragiis adeptus est, is mihi et honestus et honoratus videtur, etc.,
Cic. Brut. 81, 281:satis honestam honoratamque imaginem fore,
Liv. 36, 40, 9: magnus atque honestus, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 4; cf.:salvi et honesti,
id. ib. 11, 2, 2:honestus homo et nobilis,
Cic. Mur. 36, 75:cum honesto aliquo homine,
id. Fam. 16, 9, 4:amplae et honestae familiae,
illustrious and honorable families, id. Mur. 7, 15; cf.: homines honestis parentibus ac majoribus nati, id. Fragm. ap. Quint. 11, 1, 85:bonis parentibus atque honesto loco natus,
id. Tusc. 5, 20, 58:cum Sabinas honesto ortas loco virgines rapi jussit,
id. Rep. 2, 7:loco natus honesto,
Caes. B. G. 5, 45, 2:Polla, Nursiae honesto genere orta,
Suet. Vesp. 1:equite Romano in primis honesto et ornato,
distinguished, eminent, Cic. Fam. 13, 14, 1; 13, 31, 1:eques Romanus,
id. ib. 13, 62; cf.:erant complures honesti adulescentes, senatorum filii et ordinis equestris,
Caes. B. C. 1, 51, 3:publicani, homines honestissimi atque ornatissimi,
Cic. de Imp. Pomp. 7, 17:homo honestissimus,
Caes. B. G. 1, 53, 6:milites honestissimi sui generis,
id. B. C. 1, 20, 1:virginis honestae vaticinatione,
Suet. Galb. 9 et saep.:quia deus auctor culpae honestior erat,
Liv. 1, 4, 2:tam grave, tam firmum, tam honestum municipium,
Cic. Fam. 13, 4, 2:honestissimus conventus,
Quint. 1, 2, 9:ut honestiore judicio conflictere?
more honorable, Cic. Quint. 13, 44:dies honestissimus nobis,
id. Fam. 1, 2, 2:atque erit illa mihi mortis honesta dies,
Prop. 3 (4), 21, 34:honesta paupertas,
Vell. 129, 3:omnium honestarum rerum egens,
not able to live suitably to his rank, Sall. J. 14, 17: honestis manibus omnia laetius proveniunt, i. e. of generals (cf. shortly before:ipsorum tunc manibus imperatorum colebantur agri),
Plin. 18, 3, 4, § 19.—As substt.hŏnestĭōres, um, m., men of noble birth:2.qui hominem castraverit... sive is servus sive liber sit, capite punitur: honestiores publicatis bonis in insulam deportantur,
Paul. Sent. 5, 23, 13; 1, 21, 4 sq.;opp. humiliores,
id. ib. 5, 25, 1 sq.; Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 2, 2; 8, 4, 2.—hŏnestum, i, n., honorable conduct, morality, virtue:II.nec honesto quicquam honestius,
Cic. Fin. 4, 7, 25:rigidi servator honesti (Cato),
Luc. 2, 389.Bringing or deserving of honor, honorable, respectable, creditable, worthy, virtuous, decent, proper, becoming.A.In gen.:B.ut (civium vita) opibus firma, copiis locuples, gloria ampla, virtute honesta sit,
Cic. Att. 8, 11, 1:in convivio moderato atque honesto,
id. Mur. 6, 13:aequa et honesta postulatio,
id. Rosc. Am. 2, 7:honestum ac probabile nomen,
id. Caecin. 25, 71; cf.:ut honesta praescriptione rem turpissimam tegerent,
Caes. B. C. 3, 32, 4:causas abeundi quaerat honestas,
Lucr. 4, 1181:certatio,
Cic. Lael. 9, 32:honestam rem actionemve aut non suscipere aut, etc.,
id. ib. 13, 47:res, causa (opp. turpis),
Auct. Her. 1, 3, 5; cf.:honesta res dividitur in rectum et laudabile,
id. 3, 2, 3:hominum honestissimorum testimoniis non credere,
Cic. Verr. 2, 1, 49, § 128; id. Rosc. Am. 6, 16:homines honestissimi,
id. ib. 17, 49:quod omnium sit votum parentum, ut honestiores quam sint ipsi, liberos habeant,
Quint. 1, 1, 82:soror,
virtuous, chaste, Hor. S. 2, 3, 58:vita honestissima,
Cic. Rosc. Am. 17, 48; so in sup.:labor,
Quint. 12, 7, 10:praecepta,
id. 12, 2, 27:testimonia,
id. 5, 11, 37:vitae instituta sic distant, ut Cretes et Aetoli latrocinari honestum putent,
Cic. Rep. 3, 9:honestum quibusdam rapto vivere,
Quint. 3, 7, 24:honestius est de amicorum pecunia laborare quam de sua,
Cic. Fam. 13, 14, 2:ut neque rectum neque honestum sit, nec fieri possit, ut, etc.,
id. Lael. 21, 76:honestum et rectum,
id. ib. 22, 82:honestum id intellegimus, quod tale est, ut, detracta omni utilitate, sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit jure laudari,
id. Fin. 2, 14, 45; cf. id. Inv. 2, 53, 159; id. Leg. 1, 18, 48:si maritus uxorem suam in adulterio deprehensam occidit... non inique aliquid ejus honestissimo calori permittitur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 10, 1: mores honestos tradere,
Juv. 6, 239.—As subst.: hŏnestum, i, n., honesty, integrity, virtue (cf.:honor, virtus, etc.): quandoquidem honestum aut ipsa virtus est aut res gesta virtute,
id. Fin. 5, 23, 66; cf.:sive honestum solum bonum est, ut Stoicis placet, sive quod honestum est, id ita summum bonum est, ut, etc.,
id. Off. 3, 3, 13; 1, 4, 14:formam quidem ipsam et tamquam faciem honesti vides,
id. ib. 1, 5, 14:omnis honesti justique disciplina,
Quint. 12, 2, 1:honesti praesens imago,
id. 12, 1, 28:quo (honesto) detracto quid poterit beatum intellegi?
Cic. Tusc. 5, 15, 45:de honesto ac bono,
Quint. 2, 2, 5:honesta ac turpia,
Cic. Leg. 1, 16, 44; 1, 17, 46:honestis similia sunt quaedam non honesta,
id. Ac. 2, 16, 50:in eodem pectore nullum est honestorum turpiumque consortium,
Quint. 12, 1, 4:de honestis, justis, utilibus quaestiones,
id. 3, 6, 41.—Prov.:honesta mors turpi vita potior,
Tac. Agr. 33:imponit finem sapiens et rebus honestis,
Juv. 6, 444:honestus rumor alterum est patrimonium,
Pub. Syr. 217 Rib.—In partic., of personal appearance, noble, fine, handsome, beautiful (mostly poet.):1.ille erat honesta facie et liberali,
Ter. Eun. 4, 4, 15; 2, 1, 24; cf.: ita me di ament, honestus est. id. ib. 3, 2, 21:erat forma praeter ceteras honesta,
id. And. 1, 1, 96:facies,
Suet. Tib. 68:caput,
Verg. A. 10, 133; id. G. 2, 392:asini,
Varr. R. R. 2, 6, 2:(equi),
Verg. G. 3, 81:ager honestior,
Varr. R. R. 1, 4, 2:tunc ora rigantur honestis Imbribus (i. e. lacrimis),
Stat. Th. 2, 234.—As subst.: hŏnestum, i, n., beauty:nec, si quid honesti est, jactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet, = si quid pulchri habent,
Hor. S. 1, 2, 84.—Hence, adv.: hŏ-nestē.(Acc. to I.) Honorably, nobly (very rare):2.honeste natus,
of noble birth, Suet. Aug. 43.—Far more freq. and class.,(Acc. to II.) Decently, becomingly, properly, creditably, virtuously:neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,
Plaut. Merc. 2, 3, 69; id. Rud. 2, 3, 77:sic volo Te ferre (aquam) honeste, ut ego fero,
id. ib. 2, 5, 7:unde Mundior exiret vix libertinus honeste,
Hor. S. 2, 7, 12:ut videamur vestiti esse honeste,
Varr. L. L. 8, § 31 Müll.:(Lucretia) tum quoque jam moriens, ne non procumbat honeste, Respicit,
Ov. F. 2, 833:(Caesar) sinum ad ima crura deduxit, quo honestius caderet,
Suet. Caes. 82; Lucil. ap. Non. 427, 26:valde se honeste gerunt,
Cic. Att. 6, 1, 13:honestius hic, quam Q. Pompeius,
id. Off. 3, 30, 109:quae in nostris rebus non satis honeste, in amicorum fiunt honestissime,
id. Lael. 16, 57:aliquid recte honesteque dicere,
id. Rep. 1, 2:beate et honeste vivere,
id. ib. 4, 3:honeste vivere (opp. turpiter),
Quint. 5, 10, 24:facere ac dicere (opp. turpiter),
id. 11, 1, 14; 10, 5, 13:tam jejuna fames, cum possit honestius tremere, etc.,
Juv. 5, 10. iste quidem veteres inter ponetur honeste, fairly, properly, Hor. Ep. 2, 1, 43:fastigium nunc honeste vergit in tectum inferioris porticus,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, 14. -
77 honestus
I.Regarded with honor, enjoying respect or consideration, honored, distinguished, honorable, respectable, noble, = honoratus:1.qui me honore honestiorem fecit,
Plaut. Capt. 2, 3, 32: cum honos sit praemium virtutis judicio studioque civium delatum ad aliquem;qui eum sententiis, qui suffragiis adeptus est, is mihi et honestus et honoratus videtur, etc.,
Cic. Brut. 81, 281:satis honestam honoratamque imaginem fore,
Liv. 36, 40, 9: magnus atque honestus, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 4; cf.:salvi et honesti,
id. ib. 11, 2, 2:honestus homo et nobilis,
Cic. Mur. 36, 75:cum honesto aliquo homine,
id. Fam. 16, 9, 4:amplae et honestae familiae,
illustrious and honorable families, id. Mur. 7, 15; cf.: homines honestis parentibus ac majoribus nati, id. Fragm. ap. Quint. 11, 1, 85:bonis parentibus atque honesto loco natus,
id. Tusc. 5, 20, 58:cum Sabinas honesto ortas loco virgines rapi jussit,
id. Rep. 2, 7:loco natus honesto,
Caes. B. G. 5, 45, 2:Polla, Nursiae honesto genere orta,
Suet. Vesp. 1:equite Romano in primis honesto et ornato,
distinguished, eminent, Cic. Fam. 13, 14, 1; 13, 31, 1:eques Romanus,
id. ib. 13, 62; cf.:erant complures honesti adulescentes, senatorum filii et ordinis equestris,
Caes. B. C. 1, 51, 3:publicani, homines honestissimi atque ornatissimi,
Cic. de Imp. Pomp. 7, 17:homo honestissimus,
Caes. B. G. 1, 53, 6:milites honestissimi sui generis,
id. B. C. 1, 20, 1:virginis honestae vaticinatione,
Suet. Galb. 9 et saep.:quia deus auctor culpae honestior erat,
Liv. 1, 4, 2:tam grave, tam firmum, tam honestum municipium,
Cic. Fam. 13, 4, 2:honestissimus conventus,
Quint. 1, 2, 9:ut honestiore judicio conflictere?
more honorable, Cic. Quint. 13, 44:dies honestissimus nobis,
id. Fam. 1, 2, 2:atque erit illa mihi mortis honesta dies,
Prop. 3 (4), 21, 34:honesta paupertas,
Vell. 129, 3:omnium honestarum rerum egens,
not able to live suitably to his rank, Sall. J. 14, 17: honestis manibus omnia laetius proveniunt, i. e. of generals (cf. shortly before:ipsorum tunc manibus imperatorum colebantur agri),
Plin. 18, 3, 4, § 19.—As substt.hŏnestĭōres, um, m., men of noble birth:2.qui hominem castraverit... sive is servus sive liber sit, capite punitur: honestiores publicatis bonis in insulam deportantur,
Paul. Sent. 5, 23, 13; 1, 21, 4 sq.;opp. humiliores,
id. ib. 5, 25, 1 sq.; Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 2, 2; 8, 4, 2.—hŏnestum, i, n., honorable conduct, morality, virtue:II.nec honesto quicquam honestius,
Cic. Fin. 4, 7, 25:rigidi servator honesti (Cato),
Luc. 2, 389.Bringing or deserving of honor, honorable, respectable, creditable, worthy, virtuous, decent, proper, becoming.A.In gen.:B.ut (civium vita) opibus firma, copiis locuples, gloria ampla, virtute honesta sit,
Cic. Att. 8, 11, 1:in convivio moderato atque honesto,
id. Mur. 6, 13:aequa et honesta postulatio,
id. Rosc. Am. 2, 7:honestum ac probabile nomen,
id. Caecin. 25, 71; cf.:ut honesta praescriptione rem turpissimam tegerent,
Caes. B. C. 3, 32, 4:causas abeundi quaerat honestas,
Lucr. 4, 1181:certatio,
Cic. Lael. 9, 32:honestam rem actionemve aut non suscipere aut, etc.,
id. ib. 13, 47:res, causa (opp. turpis),
Auct. Her. 1, 3, 5; cf.:honesta res dividitur in rectum et laudabile,
id. 3, 2, 3:hominum honestissimorum testimoniis non credere,
Cic. Verr. 2, 1, 49, § 128; id. Rosc. Am. 6, 16:homines honestissimi,
id. ib. 17, 49:quod omnium sit votum parentum, ut honestiores quam sint ipsi, liberos habeant,
Quint. 1, 1, 82:soror,
virtuous, chaste, Hor. S. 2, 3, 58:vita honestissima,
Cic. Rosc. Am. 17, 48; so in sup.:labor,
Quint. 12, 7, 10:praecepta,
id. 12, 2, 27:testimonia,
id. 5, 11, 37:vitae instituta sic distant, ut Cretes et Aetoli latrocinari honestum putent,
Cic. Rep. 3, 9:honestum quibusdam rapto vivere,
Quint. 3, 7, 24:honestius est de amicorum pecunia laborare quam de sua,
Cic. Fam. 13, 14, 2:ut neque rectum neque honestum sit, nec fieri possit, ut, etc.,
id. Lael. 21, 76:honestum et rectum,
id. ib. 22, 82:honestum id intellegimus, quod tale est, ut, detracta omni utilitate, sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit jure laudari,
id. Fin. 2, 14, 45; cf. id. Inv. 2, 53, 159; id. Leg. 1, 18, 48:si maritus uxorem suam in adulterio deprehensam occidit... non inique aliquid ejus honestissimo calori permittitur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 10, 1: mores honestos tradere,
Juv. 6, 239.—As subst.: hŏnestum, i, n., honesty, integrity, virtue (cf.:honor, virtus, etc.): quandoquidem honestum aut ipsa virtus est aut res gesta virtute,
id. Fin. 5, 23, 66; cf.:sive honestum solum bonum est, ut Stoicis placet, sive quod honestum est, id ita summum bonum est, ut, etc.,
id. Off. 3, 3, 13; 1, 4, 14:formam quidem ipsam et tamquam faciem honesti vides,
id. ib. 1, 5, 14:omnis honesti justique disciplina,
Quint. 12, 2, 1:honesti praesens imago,
id. 12, 1, 28:quo (honesto) detracto quid poterit beatum intellegi?
Cic. Tusc. 5, 15, 45:de honesto ac bono,
Quint. 2, 2, 5:honesta ac turpia,
Cic. Leg. 1, 16, 44; 1, 17, 46:honestis similia sunt quaedam non honesta,
id. Ac. 2, 16, 50:in eodem pectore nullum est honestorum turpiumque consortium,
Quint. 12, 1, 4:de honestis, justis, utilibus quaestiones,
id. 3, 6, 41.—Prov.:honesta mors turpi vita potior,
Tac. Agr. 33:imponit finem sapiens et rebus honestis,
Juv. 6, 444:honestus rumor alterum est patrimonium,
Pub. Syr. 217 Rib.—In partic., of personal appearance, noble, fine, handsome, beautiful (mostly poet.):1.ille erat honesta facie et liberali,
Ter. Eun. 4, 4, 15; 2, 1, 24; cf.: ita me di ament, honestus est. id. ib. 3, 2, 21:erat forma praeter ceteras honesta,
id. And. 1, 1, 96:facies,
Suet. Tib. 68:caput,
Verg. A. 10, 133; id. G. 2, 392:asini,
Varr. R. R. 2, 6, 2:(equi),
Verg. G. 3, 81:ager honestior,
Varr. R. R. 1, 4, 2:tunc ora rigantur honestis Imbribus (i. e. lacrimis),
Stat. Th. 2, 234.—As subst.: hŏnestum, i, n., beauty:nec, si quid honesti est, jactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet, = si quid pulchri habent,
Hor. S. 1, 2, 84.—Hence, adv.: hŏ-nestē.(Acc. to I.) Honorably, nobly (very rare):2.honeste natus,
of noble birth, Suet. Aug. 43.—Far more freq. and class.,(Acc. to II.) Decently, becomingly, properly, creditably, virtuously:neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,
Plaut. Merc. 2, 3, 69; id. Rud. 2, 3, 77:sic volo Te ferre (aquam) honeste, ut ego fero,
id. ib. 2, 5, 7:unde Mundior exiret vix libertinus honeste,
Hor. S. 2, 7, 12:ut videamur vestiti esse honeste,
Varr. L. L. 8, § 31 Müll.:(Lucretia) tum quoque jam moriens, ne non procumbat honeste, Respicit,
Ov. F. 2, 833:(Caesar) sinum ad ima crura deduxit, quo honestius caderet,
Suet. Caes. 82; Lucil. ap. Non. 427, 26:valde se honeste gerunt,
Cic. Att. 6, 1, 13:honestius hic, quam Q. Pompeius,
id. Off. 3, 30, 109:quae in nostris rebus non satis honeste, in amicorum fiunt honestissime,
id. Lael. 16, 57:aliquid recte honesteque dicere,
id. Rep. 1, 2:beate et honeste vivere,
id. ib. 4, 3:honeste vivere (opp. turpiter),
Quint. 5, 10, 24:facere ac dicere (opp. turpiter),
id. 11, 1, 14; 10, 5, 13:tam jejuna fames, cum possit honestius tremere, etc.,
Juv. 5, 10. iste quidem veteres inter ponetur honeste, fairly, properly, Hor. Ep. 2, 1, 43:fastigium nunc honeste vergit in tectum inferioris porticus,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, 14. -
78 imi
infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:I.ubi super inferque vicinus permittet,
Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.Posit.A.In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:B.Di Deaeque superi atque inferi,
Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,
Cic. Lael. 3, 12:limen superum inferumque salve,
Plaut. Merc. 5, 1, 1:ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,
Cic. Tusc. 1, 26, 64:loca,
the lower parts, id. Arat. 474:fulmina,
that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:navigatio infero,
upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:II. A.triceps apud inferos Cerberus,
Cic. Tusc. 1, 5, 10:si ab inferis exsistat rex Hiero,
were to rise from the dead, Liv. 26, 32:si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,
to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:inferorum animas elicere,
id. Vatin. 6, 14:ad inferos poenas parricidii luere,
in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:ab inferis excitare aliquem,
i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.Lit.:B.spatium,
Caes. B. G. 7, 46, 3:locus,
id. ib. 2, 25:pars,
id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,
downwards, Ov. M. 15, 241:scriptura,
Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —Trop.1.Subsequent, later, latter, in time or succession:2.erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,
lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,
id. Brut. 49, 182; and:inferioris aetatis esse,
id. ib. 64, 228:inferiores quinque dies,
the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —Inferior in quality, rank, or number.(α).With abl. specif.:(β).voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,
Cic. Rep. 2, 34:inferior fortunā,
id. Fam. 13, 5, 2:dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,
id. Q. Fr. 1, 3, 6:inferiores animo,
Caes. B. G. 3, 24:quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,
Cic. Brut. 8:erat multo inferior navium numero Brutus,
Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:ut humanos casus virtute inferiores putes,
Cic. Lael. 2.—With in and abl.:(γ).in jure civili non inferior, quam magister fuit,
Cic. Brut. 48, 179.—Absol.:III. A.inferiores extollere,
Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,
id. de Or. 2, 52, 209; cf.:indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,
id. Quint. 31:supplices inferioresque,
id. Font. 11:ordines,
Caes. B. C. 1, 46:crudelis in inferiores,
Auct. Her. 4, 40:non inferiora secutus,
naught inferior, Verg. A. 6, 170.Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;1.but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,
Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).Lit.:2.stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,
Caes. B. G. 7, 73, 7:ab infimis radicibus montis,
id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:cum scripsissem haec infima,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:ab infima ara,
from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:sub infimo colle,
the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:ab infimo,
from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:collis erat leniter ab infimo acclivis,
Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,
id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,ad infimum,
at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:collis passus circiter CC. infimus apertus,
at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:B.infima faex populi,
Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:condicio servorum,
id. Off. 1, 13:infimo loco natus,
id. Fl. 11:summos cum infimis pari jure retinebat,
id. Off. 2, 12:humilitas natalium,
Plin. 18, 6, 7, § 37:preces,
the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):quid summe est, quid infime,
Aug. Ep. 18, 2. —Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).1.Lit.:A.ab imis unguibus usque ad verticem summum,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:terra ima sede semper haeret,
id. Rep. 6, 18:fundo in imo,
at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:conviva,
that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:ad imam quercum,
at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:in aure ima,
at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:B.aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,
Sen. Clem. 1, 1, 9:pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,
Ov. F. 5, 665. —īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:2.ab imo ad summum,
Hor. S. 2, 3, 308:locus erat paulatim ab imo acclivis,
Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,tigna paulum ab imo praeacuta,
id. ib. 4, 17:suspirare ab imo,
to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:(aures) instabiles imo facit,
at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:aquae perspicuae imo,
down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:ima summis mutare,
to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:ima,
the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:ima maris,
the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:ima montis,
the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):mensis,
Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,
Auct. Her. 3, 18, 30:si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,
till the last, to the end, Hor. A. P. 126:dormiet in lucem... ad imum Threx erit,
at last, id. Ep. 1, 18, 35. -
79 imum
infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:I.ubi super inferque vicinus permittet,
Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.Posit.A.In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:B.Di Deaeque superi atque inferi,
Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,
Cic. Lael. 3, 12:limen superum inferumque salve,
Plaut. Merc. 5, 1, 1:ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,
Cic. Tusc. 1, 26, 64:loca,
the lower parts, id. Arat. 474:fulmina,
that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:navigatio infero,
upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:II. A.triceps apud inferos Cerberus,
Cic. Tusc. 1, 5, 10:si ab inferis exsistat rex Hiero,
were to rise from the dead, Liv. 26, 32:si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,
to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:inferorum animas elicere,
id. Vatin. 6, 14:ad inferos poenas parricidii luere,
in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:ab inferis excitare aliquem,
i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.Lit.:B.spatium,
Caes. B. G. 7, 46, 3:locus,
id. ib. 2, 25:pars,
id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,
downwards, Ov. M. 15, 241:scriptura,
Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —Trop.1.Subsequent, later, latter, in time or succession:2.erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,
lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,
id. Brut. 49, 182; and:inferioris aetatis esse,
id. ib. 64, 228:inferiores quinque dies,
the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —Inferior in quality, rank, or number.(α).With abl. specif.:(β).voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,
Cic. Rep. 2, 34:inferior fortunā,
id. Fam. 13, 5, 2:dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,
id. Q. Fr. 1, 3, 6:inferiores animo,
Caes. B. G. 3, 24:quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,
Cic. Brut. 8:erat multo inferior navium numero Brutus,
Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:ut humanos casus virtute inferiores putes,
Cic. Lael. 2.—With in and abl.:(γ).in jure civili non inferior, quam magister fuit,
Cic. Brut. 48, 179.—Absol.:III. A.inferiores extollere,
Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,
id. de Or. 2, 52, 209; cf.:indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,
id. Quint. 31:supplices inferioresque,
id. Font. 11:ordines,
Caes. B. C. 1, 46:crudelis in inferiores,
Auct. Her. 4, 40:non inferiora secutus,
naught inferior, Verg. A. 6, 170.Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;1.but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,
Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).Lit.:2.stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,
Caes. B. G. 7, 73, 7:ab infimis radicibus montis,
id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:cum scripsissem haec infima,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:ab infima ara,
from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:sub infimo colle,
the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:ab infimo,
from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:collis erat leniter ab infimo acclivis,
Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,
id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,ad infimum,
at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:collis passus circiter CC. infimus apertus,
at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:B.infima faex populi,
Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:condicio servorum,
id. Off. 1, 13:infimo loco natus,
id. Fl. 11:summos cum infimis pari jure retinebat,
id. Off. 2, 12:humilitas natalium,
Plin. 18, 6, 7, § 37:preces,
the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):quid summe est, quid infime,
Aug. Ep. 18, 2. —Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).1.Lit.:A.ab imis unguibus usque ad verticem summum,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:terra ima sede semper haeret,
id. Rep. 6, 18:fundo in imo,
at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:conviva,
that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:ad imam quercum,
at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:in aure ima,
at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:B.aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,
Sen. Clem. 1, 1, 9:pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,
Ov. F. 5, 665. —īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:2.ab imo ad summum,
Hor. S. 2, 3, 308:locus erat paulatim ab imo acclivis,
Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,tigna paulum ab imo praeacuta,
id. ib. 4, 17:suspirare ab imo,
to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:(aures) instabiles imo facit,
at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:aquae perspicuae imo,
down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:ima summis mutare,
to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:ima,
the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:ima maris,
the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:ima montis,
the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):mensis,
Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,
Auct. Her. 3, 18, 30:si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,
till the last, to the end, Hor. A. P. 126:dormiet in lucem... ad imum Threx erit,
at last, id. Ep. 1, 18, 35. -
80 inferiores
infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:I.ubi super inferque vicinus permittet,
Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.Posit.A.In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:B.Di Deaeque superi atque inferi,
Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,
Cic. Lael. 3, 12:limen superum inferumque salve,
Plaut. Merc. 5, 1, 1:ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,
Cic. Tusc. 1, 26, 64:loca,
the lower parts, id. Arat. 474:fulmina,
that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:navigatio infero,
upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:II. A.triceps apud inferos Cerberus,
Cic. Tusc. 1, 5, 10:si ab inferis exsistat rex Hiero,
were to rise from the dead, Liv. 26, 32:si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,
to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:inferorum animas elicere,
id. Vatin. 6, 14:ad inferos poenas parricidii luere,
in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:ab inferis excitare aliquem,
i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.Lit.:B.spatium,
Caes. B. G. 7, 46, 3:locus,
id. ib. 2, 25:pars,
id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,
downwards, Ov. M. 15, 241:scriptura,
Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —Trop.1.Subsequent, later, latter, in time or succession:2.erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,
lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,
id. Brut. 49, 182; and:inferioris aetatis esse,
id. ib. 64, 228:inferiores quinque dies,
the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —Inferior in quality, rank, or number.(α).With abl. specif.:(β).voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,
Cic. Rep. 2, 34:inferior fortunā,
id. Fam. 13, 5, 2:dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,
id. Q. Fr. 1, 3, 6:inferiores animo,
Caes. B. G. 3, 24:quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,
Cic. Brut. 8:erat multo inferior navium numero Brutus,
Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:ut humanos casus virtute inferiores putes,
Cic. Lael. 2.—With in and abl.:(γ).in jure civili non inferior, quam magister fuit,
Cic. Brut. 48, 179.—Absol.:III. A.inferiores extollere,
Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,
id. de Or. 2, 52, 209; cf.:indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,
id. Quint. 31:supplices inferioresque,
id. Font. 11:ordines,
Caes. B. C. 1, 46:crudelis in inferiores,
Auct. Her. 4, 40:non inferiora secutus,
naught inferior, Verg. A. 6, 170.Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;1.but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,
Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).Lit.:2.stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,
Caes. B. G. 7, 73, 7:ab infimis radicibus montis,
id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:cum scripsissem haec infima,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:ab infima ara,
from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:sub infimo colle,
the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:ab infimo,
from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:collis erat leniter ab infimo acclivis,
Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,
id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,ad infimum,
at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:collis passus circiter CC. infimus apertus,
at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:B.infima faex populi,
Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:condicio servorum,
id. Off. 1, 13:infimo loco natus,
id. Fl. 11:summos cum infimis pari jure retinebat,
id. Off. 2, 12:humilitas natalium,
Plin. 18, 6, 7, § 37:preces,
the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):quid summe est, quid infime,
Aug. Ep. 18, 2. —Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).1.Lit.:A.ab imis unguibus usque ad verticem summum,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:terra ima sede semper haeret,
id. Rep. 6, 18:fundo in imo,
at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:conviva,
that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:ad imam quercum,
at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:in aure ima,
at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:B.aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,
Sen. Clem. 1, 1, 9:pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,
Ov. F. 5, 665. —īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:2.ab imo ad summum,
Hor. S. 2, 3, 308:locus erat paulatim ab imo acclivis,
Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,tigna paulum ab imo praeacuta,
id. ib. 4, 17:suspirare ab imo,
to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:(aures) instabiles imo facit,
at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:aquae perspicuae imo,
down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:ima summis mutare,
to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:ima,
the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:ima maris,
the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:ima montis,
the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):mensis,
Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,
Auct. Her. 3, 18, 30:si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,
till the last, to the end, Hor. A. P. 126:dormiet in lucem... ad imum Threx erit,
at last, id. Ep. 1, 18, 35.
См. также в других словарях:
Salvi — ist der Familienname folgender Personen: Angela Salvi (* 1988), kanadische Biathletin Antonio Salvi (1664–1724) italienischer Librettist Cesare Salvi (* 1948), italienischer Politiker Egidio Salvi (* 1945), italienischer Fußballspieler Emimmo… … Deutsch Wikipedia
Salvi — may refer to:People with the given name Salvi:* Giovanni Battista Salvi da Sassoferrato (1609 1685), Italian painter * Salvi Castellucci (1608 1672), Italian painterPeople with the surname Salvi:* Aavishkar Salvi (born 1981), Indian cricketer *… … Wikipedia
Salvi — Salvi, Giambattista (genannt Sassoferato), geb. 1605 in Sassoferato; Historienmaler, bildete sich unter Domenichino u. Guido in Rom; malte nach Rafael u. Fr. Pennis vorzüglich Madonnenbilder, welche sich alle durch den gleichen Ausdruck der… … Pierer's Universal-Lexikon
Salvi — Salvi, Giambattista, Maler, s. Sassoferrato … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Salvi — Salvi, Giambattista, ital. Maler, s. Sassoferrato … Kleines Konversations-Lexikon
Salvi — Salvi, Giambattista, nach seinem Geburtsorte Sassoferrato genannt, ital. Historienmaler, geb. 1605, bildete sich unter seinem Vater, dann zu Rom, wo er 1685 st. Seine Gemälde, hauptsächlich Madonnen, die oft an die Rafaelʼschen erinnern, sind… … Herders Conversations-Lexikon
Salvi — Salvi, Nicola … Enciclopedia Universal
Salvi — Fréquent en Italie, c est un pluriel de filiation de Salvo ou de Salvio, noms de personne correspondant aux formes latines Salvus, Salvius (salvus = sauf, sauvé) … Noms de famille
Salvi — /ˈsalvi/ (say sahlvee) noun Nicola /niˈkoʊla/ (say nee kohlah), 1697–1751, Italian baroque architect; designed Trevi Fountain in Rome …
Salvi — Cette page d’homonymie répertorie des personnes partageant un même patronyme italien. Salvi est un nom de famille d origine italienne notamment porté par : Antonio Salvi (1664 1724), librettiste d opéras italien ; Livio Salvi… … Wikipédia en Français
Salvi (Unternehmen) — Salvi ist eine in Piasco im italienischen Piemont ansässige Harfenmanufaktur. Geschichte Der Vater von Victor Salvi war ein italienischer Geigenbauer, der 1913 mit seiner Frau in die USA emigrierte, wo Victor im Jahr 1920 in Chicago geboren wurde … Deutsch Wikipedia