Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

salvi

  • 81 inferus

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > inferus

  • 82 infime

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > infime

  • 83 infimum

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > infimum

  • 84 nedum

    nē-dum, conj. (lit. while not), by no means, much less, still less, not to speak of (class.), used to indicate that whereas a certain thing is not, another thing can still less be.
    A.
    With a preceding negation:

    satrapes si siet Amator, numquam sufferre ejus sumptus queat: Nedum tu possis,

    Ter. Heaut. 3, 1, 43:

    optimis temporibus nec P. Popillius, nec Q. Metellus vim tribuniciam sustinere potuerunt, nedum his temporibus sine vestrā sapientiā salvi esse possimus,

    Cic. Clu. 35, 95; id. Planc. 37, 90: nulla simulacra urbibus suis, nedum templis, [p. 1197] sinunt, Tac. H. 5, 5:

    ne voce quidem incommoda, nedum ut ulla vis fieret,

    Liv. 3, 14 fin. —With vix or aegre in the place of the preceding negative:

    vix in ipsis tectis et oppidis frigus infirmā valetudine vitatur: nedum in mari,

    Cic. Fam. 16, 8, 2; id. Agr. 2, 35, 97:

    puerum vixdum libertatem, nedum dominationem modice laturum,

    Liv. 24, 4, 1:

    et aegre inermem tantam multitudinem, nedum armatam, sustineri,

    Liv. 6, 7, 3.—
    B.
    Without a preceding negation, which, however, lies in the thought expressed:

    erat enim multo domicilium hujus urbis aptius humanitati tuae, quam tota Peloponnesus, nedum Patrae,

    Cic. Fam. 7, 28, 1:

    quippe secundae res sapientium animos fatigant: nedum illi corruptis moribus victoriae temperarent,

    Sall. C. 11, 8: Tac. A. 13, 20.—
    II.
    Transf. (post-Aug.), affirmatively, not to say, much more:

    adulationes etiam victis Macedonibus graves, nedum victoribus,

    much more should they prove victors, Liv. 9, 18, 4:

    Quintius, quem armorum etiam pro patriā satietas teneret, nedum adversus patriam,

    id. 7, 40; 45, 29; 26, 26:

    satis mihi jam videbaris animi habere, etiam adversus solida mala, nedum ad istas umbras malorum, quibus, etc.,

    Sen. Ep. 99, 3; Quint. 12, 1, 39:

    ornamenta etiam legioni, nedum militi, satis multa,

    Val. Max. 3, 2, 26.—So, by transposition, beginning the sentence (very rare): nedum hominum humilium, sed etiam amplissimorum virorum, not to speak of, I need not say, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 7, A, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > nedum

  • 85 neque

    nĕ-que or nec (used indifferently before vowels and consonants. The notion that nec in class. prose stands only before consonants is wholly unfounded. Ap. Cic. in the Rep. alone we find nec nineteen times before vowels; viz.: nec accipere, 3, 13, 23: nec alios, 2, 37, 62: nec enim, 1, 24, 38; 6, 25, 27: nec esset, 5, 5, 7: nec ex se, 6, 24, 27:

    nec id, 1, 1, 1: nec inportatis, 2, 15, 29: nec in, 6, 23, 25: nec inconstantiam, 3, 11, 18: nec injussu, 6, 15, 15: nec ipsius, 1, 26, 41: nec ipsum, 6, 24, 27: nec ulla, 1, 34, 51: nec ullo, 1, 37, 58: nec una, 2, 1, 2: nec hic, 3, 33, 45: nec hominis, 2, 21, 37: nec hunc, 6, 25, 29. Cf. also such passages as neque reliquarum virtutum, nec ipsius rei publicae,

    Cic. Rep. 1, 26, 41:

    dabo tibi testes nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros,

    id. ib. 1, 37, 58:

    nec atrocius... neque apertius,

    id. Tull. 1, 2:

    nec homo occidi nec consulto, etc.,

    id. ib. 14, 34. The true distinction is, that in the form nec the negation is more prominent; in the form neque, the connective force of the particle; cf. Hand, Turs. 4, p. 94 sq.), adv. and conj. [ne-que], not; and not, also not.
    I.
    Adv., like ne, in ante-class. Latinity (v. ne, I.) as a general negative particle, = non, not (usually in the form nec. In class. Lat. this usage seems to be confined to certain formulae, as nec opinans, nec procul abesse, nec mancipi, etc.; v. infra): nec conjunctionem grammatici fere dicunt esse disjunctivam, ut: nec legit, nec scribit: cum si diligentius inspiciatur, ut fecit Sinnius Capito, intellegi possit, eam positam esse ab antiquis pro non, ut et in XII. est: AST EI CVSTOS NEC ESCIT, Paul. ex Fest. p. 162 Müll.:

    SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, etc., Lex XII. Tab. (v. App. III. tab. 5): SI AGNATVS NEC ESCIT, etc., ib.: magistratus nec obedientem civem coërceto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6:

    senatori, qui nec aderit, culpa esto,

    id. ib. 3, 4, 11:

    bruti nec satis sardare queunt,

    Naev. 1, 4; 1, 7:

    tu dis nec recte dicis: non aequum facis,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 11:

    nec recte,

    id. As. 1, 3, 3; 2, 4, 65; id. Most. 1, 3, 83; Cat. 30, 4:

    alter, qui nec procul aberat,

    Liv. 1, 25, 10:

    nec ullus = nullus: cui Parcae tribuere nec ullo vulnere laedi,

    Verg. Cir. 269:

    differentia mancipi rerum et nec mancipi,

    Gai. Inst. 2, 18 sq. —Form neque: si quid tibi in illisce suovitaurilibus lactentibus neque satisfactum est, etc., an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 4: neque opinantes insidiatores, Auct. B. Afr. 66; Auct. B. Alex. 75.
    II.
    Conj., in all periods and kinds of composition.
    A.
    In gen., = et non, and not, also not.
    1.
    Alone.
    (α).
    When the negative applies to the principal verb of the clause: multumque laborat, Nec respirandi fit copia, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 437 Vahl.):

    illa quae aliis sic, aliis secus, nec iisdem semper uno modo videntur, ficta esse dicimus,

    Cic. Leg. 1, 17, 47:

    delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos Persarum, quibus, etc.,

    id. ib. 2, 10, 26; id. N. D. 1, 29, 81; id. Rep. 2, 1, 2:

    quae mei testes dicunt, quia non viderunt nec sciunt,

    id. Tull. 10, 24:

    non eros nec dominos appellabant eos... sed patres et deos. Nec sine causā. Quid enim? etc.,

    id. Rep. 1, 41, 64:

    illa, nec invideo, fruitur meliore marito,

    Ov. H. 2, 79.—
    (β).
    Less freq. when the negative applies to some other word:

    nec inventas illas toto orbe pares vires gloriatur,

    Just. 11, 9, 5:

    et vidi et perii, nec notis ignibus arsi,

    Ov. H. 12, 33:

    Anguibus exuitur tenui cum pelle vetustas, Nec faciunt cervos cornua jacta senes ( = et faciunt non senes),

    id. A. A. 3, 77:

    neque eum aequom facere ait,

    Ter. Phorm, 1, 2, 64:

    nec dubie ludibrio esse miserias suas,

    Liv. 2, 23, 14; 2, 14, 2; esp. in the phrases nec idcirco minus, nec eo minus, nec eo secius, neque eo magis;

    thus: nec idcirco minus,

    Cic. de Or. 2, 35, 151:

    neque eo minus,

    Liv. 41, 8, 8; Suet. Oth. 2; id. Vesp. 24:

    neque eo secius,

    Nep. Att. 2, 2:

    neque eo magis,

    id. Eum. 4, 2; id. Paus. 3, 5; id. Att. 8, 5:

    cum consules in Hernicos exercitum duxissent, neque inventis in agro hostibus, Ferentinum urbem cepissent,

    Liv. 7, 9, 1.—
    2.
    So, nec ullus, nec quisquam, for et nullus, et nemo, etc.:

    nec ullo Gallorum ibi viro, etc.,

    Liv. 38, 25, 3; Tac. Agr. 16:

    nec quidquam magis quam ille, etc.,

    Curt. 4, 2, 8.—
    3.
    With vero, enim, autem, tamen:

    neque vero hoc solum dixit, sed ipse et sentit et fecit,

    Cic. de Or. 1, 53, 229:

    nec vero jam meo nomine abstinent,

    id. Rep. 1, 3, 6: nec enim respexit, etc., id. Clod. et Cur. 4, 4; id. Lael. 10, 32:

    neque enim tu is es, qui, qui sis nescias,

    id. Fam. 5, 12, 6:

    nec tamen didici, etc.,

    id. Rep. 2, 38, 64:

    neque autem ego sum ita demens, ut, etc.,

    id. Fam. 5, 12, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    Nec [p. 1202] = ne... quidem, not even (in Liv. and later writers;

    in Cic. dub. since B. and K. read ne... quidem,

    Cic. Ac. 1, 2, 7; id. Tusc. 1, 26, 65; id. Cat. 2, 4, 8; cf.

    Hand, Turs. 4, 105 sqq.): ne quid ex antiquo praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent,

    Liv. 5, 33, 11:

    Maharbal nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,

    id. 23, 18, 4:

    nec nos,

    id. 3, 52, 9; 34, 32, 9; 37, 20, 8; 38, 23, 3;

    40, 20, 6: non spes modo, sed nec dilatio,

    Just. 11, 8, 4:

    tam pauper, quam nec miserabilis Irus,

    Mart. 6, 77, 1; 5, 70, 6: Juv. 2, 151:

    interrogatus, an facta hominum deos fallerent, nec cogitata, inquit,

    Val. Max. 7, 2, ext. 8; Tac. G. 6:

    nec ipse,

    Suet. Claud. 46; Flor. 1, 15, 3; Lact. 5, 13, 12; Amm. 14, 10, 3.—
    2.
    Nec = etiam non (freq. in Quint.):

    ut, si in urbe fines non reguntur, nec aqua in urbe arceatur,

    Cic. Top. 4, 23; id. Fin. 1, 11, 39:

    nec si quid dicere satis non est, ideo nec necesse est,

    Quint. 1, 1, 21:

    quod in foro non expedit, illic nec liceat,

    id. 9, 2, 67; 5, 10, 86; 12, 3, 6;

    2, 13, 7: sed neque haec in principem,

    Tac. A. 4, 34; 3, 29; 2, 82.—
    3.
    Neque (nec)... neque (nec), neither... nor: quae neque Dardaniis campis potuere perire, Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):

    nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.,

    Cic. Att. 8, 12, 2:

    nec meliores nec beatiores,

    id. Rep. 1, 19, 32:

    mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    virtus nec eripi nec surripi potest umquam: neque naufragio neque incendio amittitur,

    id. Par. 6, 3, 51: neque ego neque Caesar, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:

    haec si neque ego neque tu fecimus,

    Ter. Ad. 1, 2, 23; so,

    non... nec... neque... neque: perspicuum est, non omni caussae, nec auditori neque personae neque tempori congruere orationis unum genus,

    Cic. de Or. 3, 55, 210.—The second nec is rarely placed after a word in the clause ( poet.):

    nec deus hunc mensā, dea nec dignata cubili est,

    Verg. E. 4, 63; id. A. 4, 365; 696:

    sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam,

    Juv. 14, 43.—With a preceding negative, which, however, does not destroy the negation contained in neque... neque:

    non mediusfidius prae lacrimis possum reliqua nec cogitare nec scribere,

    Cic. Att. 9, 12, 1:

    ut omnes intellegant, nihil me nec subterfugere voluisse reticendo nec obscurare dicendo,

    id. Clu. 1, 1:

    nulla vitae pars neque publicis neque privatis, neque forensibus neque domesticis, neque si tecum agas, neque si cum altero contrahas vacare officio potest,

    id. Off. 1, 2, 4:

    nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.,

    id. Att. 14, 20, 3; 8, 1, 3; Liv. 38, 50, 11.—
    4.
    Neque (nec)... et (que), and et... neque (nec), when one clause is affirmative, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also; or the contrary, on the one hand... and on the other hand not; not only... but also not.
    a.
    Neque (nec)... et (que):

    id neque amoris mediocris et ingenii summi et sapientiae judico,

    Cic. Att. 1, 20, 1:

    animal nullum inveniri potest, quod neque natum umquam sit, et semper sit futurum,

    id. N. D. 3, 13, 32; id. Off. 2, 12, 43; id. Brut. 58, 198; Caes. B. G. 4, 1; Tac. A. 3, 35:

    ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se fugiendam esse temperantiamque expetendam,

    Cic. Fin. 1, 14, 48:

    perficiam, ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos omnes jam salvi esse possitis,

    id. Cat. 2, 13, 28:

    sed nec illa exstincta sunt, alunturque potius et augentur cogitatione et memoriā,

    id. Lael. 27, 104; Ov. M. 2, 42; 811.—
    b.
    Et... neque (nec):

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    patebat via et certa neque longa,

    id. Phil. 11, 2, 4:

    intellegitis et animum ei praesto fuisse, nec consilium defuisse,

    id. ib. 13, 6, 13:

    et... nec... et... et,

    id. Tusc. 5, 38, 112.—
    5.
    Neque (nec) non (also in one word, necnon), emphatically affirmative, and also, and besides, and indeed, and:

    nec haec non deminuitur scientia,

    Varr. R. R. 1, 4, 4:

    neque meam mentem non domum saepe revocat exanimata uxor,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    nec vero non eadem ira deorum hanc ejus satellitibus injecit amentiam,

    id. Mil. 32, 86:

    nec vero Aristoteles non laudandus in eo, quod, etc.,

    id. N. D. 2, 16, 44: neque tamen illa non ornant, habiti honores, etc., id. de Or. 2, 85, 347:

    neque tristius dicere quicquam debeo hac de re, neque non me tamen mordet aliquid,

    id. Fam. 3, 12, 2:

    nec non et sterilis, etc.,

    Verg. G. 2, 53; id. A. 8, 461; Suet. Tit. 5.—
    b.
    In Varro and after the Aug. per., nec non (or as one word, necnon) freq. as a simple conjunction = et, and, and likewise, and so too, and also:

    ibi vidi greges magnos anserum, gallinarum, gruum, pavonum, necnon glirium, etc.,

    Varr. R. R. 3, 2, 14; Col. 8, 15, 6:

    nec non et Tyrii per limina laeta frequentes Convenere,

    Verg. A. 1, 707; Plin. 13, 22, 38, § 118:

    nec non etiam poëmata faciebat ex tempore,

    Suet. Gram. 23:

    nec non et ante,

    Vulg. 2 Reg. 23, 13:

    nec non et quasi,

    id. 2 Par. 3, 16. —
    6.
    Neque (nec) dum (also in one word, necdum), and not yet, not yet:

    ille autem quid agat, si scis neque dum Romā es profectus, scribas ad me velim,

    Cic. Att. 14, 10, 4; Cels. 5, 26, n. 33; Suet. Aug. 10; Juv. 11, 66:

    necdum tamen ego Quintum conveneram,

    Cic. Att. 6, 3, 2:

    necdum etiam audierant inflari classica, necdum Impositos duris crepitare incudibus enses,

    Verg. G. 2, 539; id. A. 11, 70.—Strengthened by tamen:

    philosophi summi, neque dum tamen sapientiam consecuti, nonne intellegunt in summo se malo esse?

    Cic. Tusc. 3, 28, 68; id. Att. 6, 3, 3:

    et necdum (post-Aug.),

    and not yet, Plin. Pan. 14, 1.—
    7.
    Nec... quidem; v. quidem.—
    C.
    Neque = et ne or neve.
    1.
    Expressing negative purpose.
    (α).
    After ut (class.):

    ut ea, quae regie statuit in aratores, praetermittam neque eos appellem, a quibus, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hortemur liberos nostros, ut animo rei magnitudinem complectantur, neque eis praeceptis quibus utuntur omnes, ut consequi posse confidant, etc.,

    id. de Or. 1, 5, 19:

    peterent ut dediticiis suis parcerent, neque in eum agrum arma inferrent,

    Liv. 7, 31, 4; 1, 2, 4; 3, 52, 11; 27, 20, 12.—
    (β).
    After ne (not ante-Aug.):

    conspirāsse inde, ne manus ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, nec dentes conficerent,

    Liv. 2, 32, 10; 3, 21, 6; 4, 4, 11; 26, 42, 2.—
    2.
    In a prohibition (rare):

    nec id mirati sitis, priusquam, etc.,

    Liv. 5, 53, 3:

    nec a me nunc quisquam quaesiverit, quid, etc.,

    id. 9, 9, 9:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 5, 3.—
    D.
    In contrasts, but not, not however (class.):

    ubi aetas tantum modo quaestui neque luxuriae modum fecerat,

    Sall. C. 24, 3:

    gloriosa modo neque belli patrandi,

    id. J. 88, 4:

    consulatus sine ulla patrum injuriā, nec sine offensione fuit,

    Liv. 3, 55, 1:

    oppida oppugnata nec obsessa sunt,

    id. 5, 12, 5; Plin. Ep. 3, 1, 9; Quint. 8, 6, 74; Tac. Agr. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > neque

  • 86 pars

    pars, partis ( gen. sing. PARTVS, Inscr. Corp. Lat. 197, 12; acc. partim, Cic. de Or. 2, 22, 94; Liv. 26, 46, 8; 31, 36, 9; 23, 11, 11; Sall. J. 89, 1; id. H. 2, 41, 1; v. infra fin.; abl. parti, Plaut. Men. 3, 2, 14; Varr. R. R. 1, 13, 5; Lucr. 1, 1113; 4, 515; nom. plur. parteis, Varr. L. L. 5, 4, 21; gen. plur. partum, Caes. ap. Charis. p. 114 P.), f. [root por; Gr. eporon, gave; peprôtai, is given, destined; Lat. portio; cf. parare], a part, piece, portion, share, etc.
    I.
    In gen.:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    urbis, imperil,

    Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84:

    duae partes frumenti,

    id. ib. 2, 3, 19, §

    48: magnas partes habuit publicorum,

    id. Rab. Post. 2, 4:

    dare partes amicis,

    id. ib.:

    Belgae pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni,

    Caes. B. G. 1, 1:

    copias in quattuor partes distribuerat,

    Sall. J. 101, 3:

    locare agrum partibus,

    Plin. Ep. 9, 37, 3:

    pars occidentalis Jordanis,

    the west side, Vulg. Jos. 23, 4.—
    2.
    Magna, bona, multa, major, maxima pars, many, a good many, the majority:

    magna pars in iis civitatibus,

    Cic. Balb. 8, 21:

    major pars populi,

    id. Agr. 2, 9, 22:

    maxima pars hominum,

    Hor. S. 2, 3, 121; cf.:

    minor pars populi,

    Cic. Agr. 2, 7, 18:

    multa pars mei,

    Hor. C. 3, 30, 6.—
    3.
    Pars, some, partitively (= partim):

    faciunt pars hominum,

    Plaut. Trin. 1, 1, 13; id. Most. 1, 2, 33; id. Capt. 2, 1, 36: pars levem ducere equitum jacturam;

    pars, etc.,

    Liv. 22, 8; cf. id. 21, 7; 23; 20:

    pars triumphos suos ostentantes,

    Sall. J. 31, 10:

    poscebantque pericula, pars virtute, multi ferocia et cupidine praemiorum,

    Tac. H. 5, 11:

    tergora deripiunt costis et viscera nudant: Pars in frusta secant,

    Verg. A. 1, 212.—Rarely of a single person:

    cum pars Niliacae plebis, cum verna Canopi, Crispinus ventilet, etc.,

    Juv. 1, 26.—
    4.
    Parte, in part, partly:

    (poma) quae candida parte, Parte rubent,

    Ov. M. 3, 483:

    melichloros est geminus, parte flavus, parte melleus,

    Plin. 37, 11, 73, § 191.—Esp., with magnā, maximā, etc.:

    ab semisomnis ac maximā parte inermibus refringi,

    Liv. 9, 24, 12 Weissenb. ad loc.:

    invalido exercitu et magnā parte pestilentiā absumpto,

    id. 24, 34, 14:

    quod saxum magnā parte ita proclive est,

    id. ib.; 41, 6, 6.—
    5.
    Pro parte, for one's share or quota, Cic. Verr. 2, 2, 59, § 145.—
    6.
    Ex parte, in part, partly:

    ex parte gaudeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9:

    de decem viris sacrorum ex parte de plebe creandis,

    Liv. 6, 42, 2.—Esp.,
    b.
    Ex ullā, ex aliquā, ex magnā, ex maximā parte, in any, etc., degree, measure, etc.:

    si ullā ex parte sententia hujus interdicti infirmata sit,

    Cic. Caecin. 13, 38; id. Rosc. Com. 12, 33:

    ex magnā parte tibi assentior,

    id. Att. 7, 3, 3:

    aut omnino, aut magnā ex parte,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    saucii ex magnā parte milites,

    Liv. 21, 56, 8:

    ne minimā quidem ex parte,

    not in the slightest degree, Cic. Off. 1, 22, 76.—
    7.
    Multis partibus, by a great deal, much: omnibus partibus, in all respects, altogether:

    non multis partibus malit,

    Cic. Fin. 3, 11, 36:

    quoniam numero multis partibus esset inferior,

    Caes. B. C. 3, 84; 3, 80:

    in Hortensii sententiam multis partibus plures ituros,

    Cic. Fam. 1, 2, 2; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 3:

    omnium virorum bonorum vitam omnibus partibus plus habere semper boni quam mali,

    in all respects, every way, Cic. Fin. 5, 31, 91.—
    8.
    In parte, in part, partly (cf. ex parte, supra):

    in parte expeditior, in parte difficilior,

    Quint. 5, 7, 22; 11, 2, 34:

    in parte verum videtur,

    id. 2, 8, 6; 4, 5, 13; 10, 7, 25.—
    9.
    Pro meā, tuā, suā parte, or simply pro parte (for the stronger pro virili parte, v. virilis, II. 2.), for my, your, or his share, to the best of my, your, his, etc., ability:

    quibus aliquid opis fortasse ego pro meā, tu pro tuā, pro suā quisque parte ferre potuisset,

    Cic. Fam. 15, 15, 3:

    pro meā parte adjuvi, ut, etc.,

    id. ib. 5, 2, 9:

    sciunt ii, qui me norunt, me pro illā tenui infirmāque parte id maxime defendisse, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 47, 136:

    quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat,

    Ov. F. 4, 301.—Likewise,
    10.
    In partem, i. q. pro parte, en merei, for one's share, to the best of one's ability:

    quodsi pudica mulier in partem juvet Domum (i. e. quae ad eam proprie pertinet),

    Hor. Epod. 2, 39 (for which:

    age sis tuam partem nunc iam hunc delude,

    Plaut. As. 3, 3, 89 Fleck., where others read tu in partem).—
    11.
    Acc. absol.: magnam, maximam partem, in great part, for the most part:

    magnam partem ex iambis nostra constat oratio,

    Cic. Or. 56, 189; Liv. 5, 14:

    maximam partem ad arma trepidantes caedes oppressit,

    id. 9, 37, 9:

    maximam partem lacte atque pecore vivunt,

    Caes. B. G. 4, 1.—So, bonam partem, Lucr. 6, 1249.—
    12.
    In eam partem.
    a.
    On that side:

    in eam partem accipio,

    i. e. in that sense, Ter. Eun. 5, 2, 37:

    in eam partem peccant, quae cautior est,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56.—
    b.
    On that account, with that intent, to the end that:

    moveor his rebus omnibus, sed in eam partem, ut salvi sint vobiscum omnes,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    has litteras scripsi in eam partem, ne me motum putares,

    id. Att. 16, 1, 6.—
    13.
    In aliam partem, in the opposite direction:

    antehac est habitus parcus... is nunc in aliam partem palmam possidet,

    for the opposite quality Plaut. Most. 1, 1, 32.—
    14.
    In utramque partem, on both sides, for and against, pro and con: nullam in partem, on neither side: in mitiorem, in optimam partem, in the most mild or most favorable manner, Cic. Att. 15, 23 init.:

    magna vis est fortunae in utramque partem, vel secundas ad res, vel adversas,

    id. Off. 2, 6, 19:

    neutram in partem,

    id. ib.:

    neque ego ullam in partem disputo,

    id. Verr. 2, 5, 3, § 6:

    mitiorem in partem interpretari,

    id. Mur. 31, 64:

    in optimam partem aliquid accipere,

    id. Att. 10, 3, 2; id. Fam. 14, 2, 3: in partem aliquem vocare, to call upon one to take his share, to summon to a division of any thing, id. Caecin. 4, 12.—
    15.
    Nullā parte, by no means, not at all, Ov. H. 7, 110; Quint. 2, 16, 18.—
    b.
    Omni parte, and omni a and ex parte, in every respect, entirely:

    gens omni parte pacata,

    Liv. 41, 34; Hor. S. 1, 2, 38:

    quod sit omni ex parte... perfectum,

    Cic. Lael. 21, 79:

    omnique a parte placebam,

    Ov. H. 15, 45.—
    16.
    Per partes, partly, partially:

    quod etsi per partes nonnumquam damnosum est, in summā tamen fit compendiosum,

    Col. 1, 4, 5:

    per partes emendare aliquid,

    Plin. Ep. 2, 5, 10; Dig. 12, 1, 13.—
    17.
    In omnes partes, in every respect, altogether:

    Brundusii jacere in omnes partes est molestum,

    Cic. Att. 11, 6, 2; id. Fam. 4, 10, 2; 13, 1, 2.
    II.
    In partic.
    A.
    A party, faction, side, etc. (usu. in plur.; syn. factio).
    (α).
    Sing.:

    timeo huic nostrae parti, quid hic respondeat,

    Ter. And. 2, 5, 8:

    cum non liceret mihi nullius partis esse,

    Cic. Fam. 10, 31, 1:

    a parte heredum intraverant duo,

    Plin. Ep. 6, 31, 10:

    nec ex advocatis partis adversae judex eligendus,

    of the opposite party, Quint. 5, 6, 6; 7, 9, 14; 12, 9, 19 et saep.:

    ut alius in aliam partem mente atque animo traheretur,

    Caes. B. C. 1, 21.—Hence, esp.: ex alterā parte, on the other hand:

    omnia ex alterā parte collocata,

    Cic. Off. 3, 3, 11:

    si videatis catenas, non minus profecto vos ea species moveat, quam si ex alterā parte cernatis, etc.,

    Liv. 22, 59, 15:

    idem ex alterā parte et ancilla fecit,

    Petr. 18 fin.:

    parvuli amplexi patrem tenebant. Ex alterā parte uxor maritum osculis fatigabat,

    Just. 23, 2, 9; cf. Cic. Or. 32, 114.—
    (β).
    Plur. (class.;

    esp. freq. in Tac.),

    Cic. Phil. 13, 20, 47:

    erat, inquit, illarum partium,

    id. Quint. 21, 69:

    in duas partes discedunt Numidae,

    Sall. J. 13, 1:

    ita omnia in duas partes abstracta sunt,

    id. ib. 41, 5:

    mihi a spe, metu, partibus rei publicae animus liber erat,

    id. C. 4, 2:

    ducere aliquem in partes,

    Tac. A. 15, 51:

    trahere,

    id. ib. 4, 60:

    transire in partes,

    id. H. 1, 70. —
    B.
    In plur., a part, character, on the stage: primas partes qui aget, is erit Phormio, [p. 1307] the first part, the principal character, Ter. Phorm. prol. 27:

    cur partes seni Poëta dederit, quae sunt adulescentium,

    a youthful part, id. Heaut. prol. 1; 10:

    esse primarum, secundarum, aut tertiarum partium,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 51:

    servus primarum partium,

    id. Fl. 27, 65.—
    2.
    Transf. beyond the lang. of the theatre, a part, function, office, duty, etc.—In plur. (class.):

    sine illum priores partes hosce aliquot dies Apud me habere,

    Ter. Eun. 1, 2, 71:

    in scribendo priores partes alicui tribuere,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 4:

    puero me hic sermo inducitur, ut nullae esse possent partes meae,

    so that I could not take a part in it, id. Att. 13, 19, 4:

    constantiae, moderationis, temperantiae, verecundiae partes,

    id. Off. 1, 28, 98:

    has partes lenitatis et misericordiae, quas me natura ipsa docuit semper egi libenter,

    id. Mur. 3, 6:

    partes accusatoris obtinere,

    id. Quint. 2, 8; id. Rosc. Am. 34, 95:

    tuum est hoc munus, tuae partes, etc.,

    id. Fam. 11, 5, 3:

    promitto atque confirmo, me... imperatoris suscepturum officia atque partes,

    id. ib. 3, 10, 8:

    Antonii audio esse partes, ut de totā eloquentiā disserat,

    id. de Or. 2, 7, 26:

    transactis jam meis partibus ad Antonium audiendum venistis,

    id. ib. 2, 4, 15; id. Att. 7, 26, 2: ut ad partes paratus veniat, qs. prepared to act his part, Varr. R. R. 2, 5; so,

    ad partes parati,

    Ov. Am. 1, 8, 87; cf. Liv. 3, 10; Gai. Inst. 4, 160; Mos. et Rom. Leg. Coll. 14, 3, 2.—In sing. (mostly post-Aug.):

    haec igitur tibi reliqua pars est,... ut rem publicam constituas, etc.,

    Cic. Marc. 9, 27:

    pars consilii pacisque,

    Tac. H. 3, 46:

    videri alia quoque hujus partis atque officii,

    Quint. 11, 3, 174:

    pars defensoris tota est posita in refutatione,

    id. 5, 13, 1:

    neglegentiae, humilitatis,

    id. 9, 4, 35 et saep. (v. Bonnell, Lex. Quint. p. 627).—
    C.
    A lot, portion, fate:

    hancine ego partem capio ob pietatem praecipuam?

    Plaut. Rud. 1, 3, 4.—
    D.
    A portion, share, of food, Petr. 33:

    equiti Romano avidius vescenti partes suas misit,

    Suet. Calig. 18.—Also, the remains of a meal, App. M. 2, p. 125 med.
    E.
    A task, lesson:

    puer frugi est, decem partes dicit,

    Petr. 75, 4; 46, 3; 58, 7; Inscr. Grut. 625, 8; Inscr. Orell. 2872.—
    F.
    A part, place, region, of the earth.—In plur., Cic. Fam. 12, 7, 2:

    Orientis partes,

    id. Mur. 41, 89:

    in extremis ignoti partibus orbis,

    Ov. Tr. 3, 3, 3; cf. Ruhnk. on Ov. H. 18, 197.—
    G.
    In counting or calculating, a part, fraction; one half, one third, etc., as the context indicates:

    tres jam copiarum partes,

    fourths, Caes. B. G. 1, 12:

    agri partes duae,

    thirds, Liv. 8, 1:

    duabus partibus peditum amissis,

    id. 21, 40:

    mulctae novem partes,

    tenths, Nep. Timol. 4.—
    H.
    A part of the body, member:

    nam lingua mali pars pessima servi,

    Juv. 9, 121.—Esp., the private parts, Ov. F. 1, 437; id. A. A. 2, 584; Auct. Priap. 30; 38; Phaedr. 4, 7.—Of a testicle, Col. 7, 11.—Hence, adv.: partim (old acc. sing.), partly, in part, a part, some of, some.
    A.
    Lit.
    (α).
    With gen.: cum partim illorum saepe ad eundem morem erat, Cato ap. Gell. 10, 13, 2:

    atque haud scio an partim eorum fuerint, qui, etc.,

    id. ib. 7, 3, 16: utrum neglegentia partim magistratuum, an, etc., nescio, Quadrig. ap. Gell. 10, 13, 4:

    Bruttios Apulosque, partim Samnitium ac Lucanorum defecisse ad Poenos,

    Liv. 23, 11.—So, repeated:

    corpora partim Multa virum terrae infodiunt avectaque partim Finitimos tollunt in agros,

    Verg. A. 11, 204:

    partim... partim: cum partim ejus praedae profundae libidines devorassent, partim nova quaedam et inaudita luxuries, partim etiam, etc.,

    Cic. Pis. 21, 48:

    eorum autem ipsorum partim ejus modi sunt, ut, etc.,

    id. Off. 2, 21, 9; 72; id. de Or. 2, 22, 94; 1, 31, 141:

    partim copiarum ad tumulum expugnandum mittit, partim ipse ad arcem ducit,

    Liv. 26, 46:

    eorum autem, quae objecta sunt mihi, partim ea sunt, etc.,

    id. 42, 41, 2; Nep. Att. 7, 2.—
    (β).
    With ex:

    ex quibus partim tecum fuerunt, partim, etc.,

    Cic. Vatin. 7, 16:

    partim ex illis distracti ac dissipati jacent,

    id. Leg. 2, 17, 42:

    cum partim e nobis ita timidi sint, ut, etc.,... partim, etc.,

    id. Phil. 8, 11, 32:

    ex dubiis partim nobis ipsis ad electionem sunt libera, partim aliorum sententiae commissa,

    Quint. 3, 4, 8.—
    (γ).
    Absol. (so most freq.): animus partim uxoris misericordiā Devinctus, partim victus hujus injuriis, partly,... partly; in part,... in part, Ter. Hec. 1, 2, 92 sq.:

    partim quae perspexi his oculis, partim quae accepi auribus,

    id. ib. 3, 3, 3:

    amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:

    diuturni silentii... non timore aliquo, sed partim dolore, partim verecundiā, finem hodiernus dies attulit,

    id. Marc. 1, 1; Quint. 7, 1, 3:

    partim quod... partim quod, etc.,

    Caes. B. G. 5, 6, 3:

    partim ductu, partim auspiciis suis,

    Suet. Aug. 21:

    partim cupiditate... partim ambitione... partim etiam inscientiā,

    Quint. 12, 11, 14:

    Scipio dux partim factis fortibus partim suāpte fortunā quādam ingentis ad incrementa gloriae celebratus converterat animos,

    Liv. 29, 26, 5:

    postea renuntiavit foro partim pudore, partim metu,

    Suet. Rhet. 6.—Sometimes partim is placed only in the second member of a partitive proposition:

    Caesar a nobilissimis civibus, partim etiam a se omnibus rebus ornatis, trucidatus,

    Cic. Div. 2, 9, 23; id. Verr. 2, 2, 65, § 158.—Sometimes it corresponds to alius, quidam, etc.:

    bestiarum terrenae sunt aliae, partim aquatiles, aliae quasi ancipites,

    Cic. N. D. 1, 37, 103:

    multa inusitata partim e caelo, alia ex terrā oriebantur, quaedam etiam, etc.,

    id. Div. 1, 42, 93:

    quibusdam placuisse mirabilia quaedam, partim fugiendas esse nimias amicitias,

    Cic. Am. 13, 45:

    castra hostium invadunt, semisomnos partim, alios arma sumentes fugant,

    Sall. J. 21, 2:

    Gaetulos accepimus, partim in tuguriis, alios incultius vagos agitare, etc.,

    id. ib. 19, 5; 38, 3; 40, 2; cf. id. ib. 13, 2; Gell. 2, 22, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    For the most part, chiefly, principally (ante-class.):

    mirum quin tibi ego crederem, ut ipse idem mihi faceres, quod partim faciunt argentarii,

    Plaut. Pers. 3, 3, 28:

    bubulcis obsequitor, partim quo libentius boves curent,

    Cato, R. R. 5, 6; 6, 3. —
    2.
    Of time, sometimes (late Lat.), Scrib. Comp. Med. 53.

    Lewis & Short latin dictionary > pars

  • 87 pudicitia

    pŭdīcĭtĭa, ae, f. [pudicus], shamefacedness, modesty, chastity, virtue (freq. and class.):

    hinc pudicitia, illinc stuprum,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    pudicitia et pudor,

    Plaut. Am. 2, 2, 210; id. Stich. 1, 2, 44; Cic. Clu. 5, 12:

    nec suae nec alienae pudicitiae parcere,

    id. Rab. Perd. 3, 8:

    pudicitiam alienam spoliare,

    id. Cael. 18, 42:

    pudicitiam eripere alicui,

    id. Mil. 4, 9:

    pudicitiam alicujus expugnare,

    id. Cael. 20, 49:

    delibare,

    Suet. Aug. 68:

    prostituere,

    id. Ner. 29:

    quid salvi possit esse mulieri, pudicitiā amissā,

    Liv. 1, 58; Tac. A. 4, 3:

    in propatulo habere,

    Sall. C. 13, 3:

    pudorem, pudicitiam... nihil pensi habere,

    id. ib. 12, 2; cf.:

    pretium pudicitiae,

    Vulg. Exod. 21, 10.—Pudicitia, personified as a goddess, and worshipped under two names, patricia and plebeia (the statue of the former stood in the Forum boarium at Rome), Liv. 10, 23, 5 and 7; Fest. p. 242 Müll.— Transf., of doves:

    pudicitia illis prima, et neutri nota adulteria,

    Plin. 10, 34, 52, § 104.

    Lewis & Short latin dictionary > pudicitia

  • 88 quem ad modum

    quĕmadmŏdum or quĕm ad mŏ-dum, adv., in what manner, how (cf.: quomodo, quī).
    I.
    Interrog.: facere amicum tibi me potis es sempiternum. Sa. Quemadmodum? Plaut. Pers. 1, 1, 36:

    si non reliquit: quemadmodum ab eo postea exegisti?

    Cic. Rosc. Com. 18, 55:

    quem ad modum est adservatus?

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68; Plin. Ep. 4, 18, 1; 7, 2, 1. —
    II.
    Rel.:

    ego omnem rem scio, quemadmodum est,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 69:

    semper vigilavi, et providi, quemadmodum salvi esse possemus,

    Cic. Cat. 3, 1, 3; id. Rep. 1, 14, 22; Caes. B. G. 1, 36; 6, 43; 3, 16; Nep. Dion, 2, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Corresp. with sic, ita, etc., just as, as:

    quemadmodum urbes magnas viculis praeferundas puto, sic, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2, 3; cf.:

    si, quemadmodum soles de ceteris rebus... sic de amicitiā disputaris,

    id. Lael. 4, 16. — Corresp. with ita, Cic. Q. Fr. 2, 15, a, 4; Val. Max. 8, 1, 11; with item, Cic. Ac. 2, 34, 110; with eodem modo, id. Fin. 2, 26, 83;

    with adaeque,

    Liv. 4, 43, 5.—
    2.
    In introducing examples, as, as for instance:

    quemadmodum C. Caesar inquit,

    Quint. 6, 3, 75; 2, 5, 20; 8, 6, 56;

    9, 2, 36 al.: quemadmodum si,

    Dig. 8, 3, 20, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > quem ad modum

  • 89 quemadmodum

    quĕmadmŏdum or quĕm ad mŏ-dum, adv., in what manner, how (cf.: quomodo, quī).
    I.
    Interrog.: facere amicum tibi me potis es sempiternum. Sa. Quemadmodum? Plaut. Pers. 1, 1, 36:

    si non reliquit: quemadmodum ab eo postea exegisti?

    Cic. Rosc. Com. 18, 55:

    quem ad modum est adservatus?

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68; Plin. Ep. 4, 18, 1; 7, 2, 1. —
    II.
    Rel.:

    ego omnem rem scio, quemadmodum est,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 69:

    semper vigilavi, et providi, quemadmodum salvi esse possemus,

    Cic. Cat. 3, 1, 3; id. Rep. 1, 14, 22; Caes. B. G. 1, 36; 6, 43; 3, 16; Nep. Dion, 2, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Corresp. with sic, ita, etc., just as, as:

    quemadmodum urbes magnas viculis praeferundas puto, sic, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2, 3; cf.:

    si, quemadmodum soles de ceteris rebus... sic de amicitiā disputaris,

    id. Lael. 4, 16. — Corresp. with ita, Cic. Q. Fr. 2, 15, a, 4; Val. Max. 8, 1, 11; with item, Cic. Ac. 2, 34, 110; with eodem modo, id. Fin. 2, 26, 83;

    with adaeque,

    Liv. 4, 43, 5.—
    2.
    In introducing examples, as, as for instance:

    quemadmodum C. Caesar inquit,

    Quint. 6, 3, 75; 2, 5, 20; 8, 6, 56;

    9, 2, 36 al.: quemadmodum si,

    Dig. 8, 3, 20, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > quemadmodum

  • 90 salveo

    salvĕo, ēre, v. n. [salvus].
    I.
    To be well, or in good health; so in the verb. finit. only once in a lusus verbb. with the foll.; v. II. 1. fin.
    II.
    In partic., as a term of salutation.
    1.
    Salve, salveto, salvete, God save you; how are you? I hope you are well; and, salvere jubeo, I bid you good-day, goodday, welcome, etc. (very freq. and class.; cf.: haveo, valeo): Ly. Charmidem Lysiteles salutat. Ca. Non ego sum salutis dignus? Ly. Immo salve, Callicles, Plaut. Trin. 5, 2, 29: Ph. Curculio exoptate, salve. Cu. Salve. Ph. Salvum gaudeo te advenire, id. Curc. 2, 3, 27: Cr. O Mysis, salve. My. Salvus sis, Crito, Ter. And. 4, 5, 7: He. Ergasile, salve. Er. Di te bene ament, Hegio, Plaut. Capt. 1, 2, 35: Am. Salve, adulescens. Sc. Et tu multum salveto, adulescentula, id. Rud. 2, 4, 3: Pl. Pater, salveto, amboque adeo. Dac. Salvos sies, id. ib. 1, 2, 15: Le. Gymnasium flagri, salveto. Li. Quid agis, custos carceris? id. As. 2, 2, 31; cf. id. Curc. 2, 1, 19:

    accessi ad adulescentes in foro: Salvete, inquam, etc.,

    id. Capt. 3, 1, 19:

    salvete, Athenae, te video libens,

    id. Stich. 5, 2, 1:

    salvete, fures maritimi,

    id. Rud. 2, 2, 5:

    ibo advorsum... Jubeo te salvere voce summā,

    id. As. 2, 2, 30:

    salvere jussi,

    id. ib. 2, 4, 4:

    jusseram salvere te,

    id. Curc. 4, 4, 4: Dionysium jube salvere, greet (for me), Cic. Att. 4, 14, 2; cf.:

    Alexin salvere jubeas velim,

    id. ib. 7, 7, 7:

    salvere jubet prior,

    Hor. Ep. 1, 7, 66:

    regem parentemque urbis Romanae salvere omnes jubent,

    Liv. 1, 16.—Hence, also, once, salvebis, i. e. you are saluted:

    salvebis a meo Cicerone,

    Cic. Att. 6, 2, 10.—Of a salutation, i. e. adoration of a divinity:

    salve, vera Jovis proles (sc. Hercules),

    Verg. A. 8, 301.— Poet., in a solemn address to any revered object:

    salve, magna parens frugum, Saturnia tellus,

    Verg. G. 2, 173; Hor. C. 1, 32, 15:

    o salve Lapithaeae gloria gentis,

    Ov. M. 12, 530:

    salve, laeta dies,

    id. F. 1, 87.—Also on one's sneezing, God bless you! Giton ter continuo sternutavit... Eumolpus salvere Gitona jubet, Petr. 98, 4. —In a lusus verbb. alluding to the prim. signif.: Ph. Salve. Le. Egon' salva sim, quae siti sicca sum? Plaut. Curc. 1, 2, 26; cf. infra, 2.—With a similar allusion, in the verb. finit.: As. Salve. St. Sat mihi'st tuae salutis, nihil moror, sat salveo;

    Aegrotare malim, quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 4 sq. —
    2.
    Sometimes with vale, in taking leave, farewell, goodby, adieu:

    vale atque salve,

    Plaut. Capt. 3, 5, 86; cf.:

    vale, salve,

    Cic. Fam. 16, 9, 4:

    salveto tu, tu vale,

    Plaut. Men. 5, 9, 17;

    in reply to salvus sis,

    id. Stich. 2, 1, 44.— Hence, also, in bidding farewell to the dead: ideo mortuis Salve et Vale dici, non quod aut valere aut salvi esse possunt, sed quod ab his recedimus, eos numquam visuri, Varr. ap. Serv. Verg. A. 11, 97:

    salve aeternum mihi, maxime Palla, Aeternumque vale,

    Verg. A. 11, 97; cf.

    , in imitation: salve supremum, senior mitissime patrum, Supremumque vale,

    Stat. S. 3, 3, 208; Inscr. Orell. 4747.—In allusion to the literal signif. (v. supra): Ar. Salve. Ph. Salvere me jubes, quoi tu abiens affers morbum, Plaut. As. 3, 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > salveo

  • 91 tecto

    tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,

    Cic. Div 2, 69, 143:

    capite se totum tegit,

    Plaut. Trin. 4, 2, 9:

    (tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,

    id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:

    bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,

    id. ib. 2, 69, 150:

    corpora veste villosā,

    Tib. 2, 3, 76:

    caput galea,

    Prop. 4 (5), 3, 44:

    Mars tunicā adamantinā tectus,

    Hor. C. 1, 6, 13:

    ensis Vaginā tectus,

    id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:

    primā tectus lanugine malas,

    Ov. M. 12, 291:

    cucullo caput tectus,

    Mart. 5, 14, 6:

    quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,

    Caes. B. G. 5, 43:

    tectas casas testudinum superficie,

    Plin. 6, 24, 28, § 109:

    musculum,

    Caes. B. C. 2, 10:

    domum,

    Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);

    31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,

    Caes. B. C. 3, 100:

    incepto tegeret cum lumina somno,

    Verg. G. 4, 414:

    utne tegam spurco Damae latus?

    i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,

    latus alicui,

    Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:

    omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

    Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —
    B.
    In partic.
    1.
    To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;

    syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,

    Caes. B. G. 7, 45:

    fugientem silvae texerunt,

    id. ib. 6, 30:

    oves (silva),

    Ov. M. 13, 822:

    quas (tabellas) tegat in tepido sinu,

    id. A. A. 3, 622:

    ferae latibulis se tegunt,

    Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:

    nebula matutina texerat inceptum,

    Liv. 41, 2, 4:

    Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,

    Vop. prol. 2. —
    2.
    To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:

    qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,

    Hirt. B. G. 8, 9:

    aliquem conservare et tegere,

    id. ib. 1, 85:

    tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,

    Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:

    triumpho, si licet me latere tecto abscedere,

    i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:

    tegi magis Romani quam pugnare,

    Liv. 4, 37, 11.—
    3.
    To cover over, bury, enclose ( poet.):

    te modo terra tegat,

    Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):

    sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,

    Mart. 9, 29, 11:

    ossa tegebat humus,

    Ov. M. 15, 56:

    ossa tegit tumulus,

    id. Am. 2, 6, 59:

    Sicanio tegitur sepulcro,

    Luc. 2, 548. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cover (very rare):

    tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,

    Plaut. Most. 1, 3, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):

    triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,

    Cic. Pis. 24, 56:

    multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,

    id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,

    id. Sest. 9, 22:

    summam prudentiam simulatione stultitiae,

    id. Brut. 14, 53:

    honestā praescriptione rem turpissimam,

    Caes. B. C. 3, 32; cf.:

    turpia facta oratione,

    Sall. J. 85, 31:

    aliquid mendacio,

    Cic. Quint. 26, 81:

    nomen tyranni humanitate,

    Nep. Dion, 1:

    commissum,

    Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:

    non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,

    Caes. B. C. 2, 31:

    nostram sententiam,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    dira supplicia,

    Verg. A. 6, 498:

    causam doloris,

    Ov. M. 13, 748:

    pectoribus dabas multa tegenda meis,

    id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:

    aliquid excusatione amicitiae,

    Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:

    quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,

    id. Planc. 1, 1:

    nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,

    id. de Or. 1, 59, 253:

    pericula facile innocentiā tecti repellemus,

    id. Imp. Pomp. 24, 70:

    qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,

    Liv. 1, 53, 8:

    aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,

    Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:

    legationisque jure satis tectum se arbitraretur,

    Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.
    A.
    Lit.:

    cuniculi,

    Hirt. B. G. 8, 41. —
    B.
    Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:

    sermo verbis tectus,

    covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.

    verba (opp. apertissima),

    id. ib. 9, 22, 5:

    occultior atque tectior cupiditas,

    id. Rosc. Am. 36, 104:

    amor,

    Ov. R. Am. 619. —

    Of persons: occultus et tectus,

    Cic. Fin. 2, 17, 54:

    tecti esse ad alienos possumus,

    id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:

    tectior,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    te in dicendo mihi videri tectissimum,

    id. de Or. 2, 73, 296:

    silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,

    Verg. A. 2, 126; cf.:

    quis consideratior illo? Quis tectior?

    Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:

    et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:

    tectius,

    Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

    Lewis & Short latin dictionary > tecto

  • 92 tego

    tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,

    Cic. Div 2, 69, 143:

    capite se totum tegit,

    Plaut. Trin. 4, 2, 9:

    (tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,

    id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:

    bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,

    id. ib. 2, 69, 150:

    corpora veste villosā,

    Tib. 2, 3, 76:

    caput galea,

    Prop. 4 (5), 3, 44:

    Mars tunicā adamantinā tectus,

    Hor. C. 1, 6, 13:

    ensis Vaginā tectus,

    id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:

    primā tectus lanugine malas,

    Ov. M. 12, 291:

    cucullo caput tectus,

    Mart. 5, 14, 6:

    quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,

    Caes. B. G. 5, 43:

    tectas casas testudinum superficie,

    Plin. 6, 24, 28, § 109:

    musculum,

    Caes. B. C. 2, 10:

    domum,

    Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);

    31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,

    Caes. B. C. 3, 100:

    incepto tegeret cum lumina somno,

    Verg. G. 4, 414:

    utne tegam spurco Damae latus?

    i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,

    latus alicui,

    Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:

    omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

    Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —
    B.
    In partic.
    1.
    To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;

    syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,

    Caes. B. G. 7, 45:

    fugientem silvae texerunt,

    id. ib. 6, 30:

    oves (silva),

    Ov. M. 13, 822:

    quas (tabellas) tegat in tepido sinu,

    id. A. A. 3, 622:

    ferae latibulis se tegunt,

    Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:

    nebula matutina texerat inceptum,

    Liv. 41, 2, 4:

    Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,

    Vop. prol. 2. —
    2.
    To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:

    qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,

    Hirt. B. G. 8, 9:

    aliquem conservare et tegere,

    id. ib. 1, 85:

    tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,

    Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:

    triumpho, si licet me latere tecto abscedere,

    i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:

    tegi magis Romani quam pugnare,

    Liv. 4, 37, 11.—
    3.
    To cover over, bury, enclose ( poet.):

    te modo terra tegat,

    Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):

    sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,

    Mart. 9, 29, 11:

    ossa tegebat humus,

    Ov. M. 15, 56:

    ossa tegit tumulus,

    id. Am. 2, 6, 59:

    Sicanio tegitur sepulcro,

    Luc. 2, 548. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cover (very rare):

    tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,

    Plaut. Most. 1, 3, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):

    triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,

    Cic. Pis. 24, 56:

    multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,

    id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,

    id. Sest. 9, 22:

    summam prudentiam simulatione stultitiae,

    id. Brut. 14, 53:

    honestā praescriptione rem turpissimam,

    Caes. B. C. 3, 32; cf.:

    turpia facta oratione,

    Sall. J. 85, 31:

    aliquid mendacio,

    Cic. Quint. 26, 81:

    nomen tyranni humanitate,

    Nep. Dion, 1:

    commissum,

    Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:

    non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,

    Caes. B. C. 2, 31:

    nostram sententiam,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    dira supplicia,

    Verg. A. 6, 498:

    causam doloris,

    Ov. M. 13, 748:

    pectoribus dabas multa tegenda meis,

    id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:

    aliquid excusatione amicitiae,

    Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:

    quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,

    id. Planc. 1, 1:

    nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,

    id. de Or. 1, 59, 253:

    pericula facile innocentiā tecti repellemus,

    id. Imp. Pomp. 24, 70:

    qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,

    Liv. 1, 53, 8:

    aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,

    Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:

    legationisque jure satis tectum se arbitraretur,

    Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.
    A.
    Lit.:

    cuniculi,

    Hirt. B. G. 8, 41. —
    B.
    Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:

    sermo verbis tectus,

    covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.

    verba (opp. apertissima),

    id. ib. 9, 22, 5:

    occultior atque tectior cupiditas,

    id. Rosc. Am. 36, 104:

    amor,

    Ov. R. Am. 619. —

    Of persons: occultus et tectus,

    Cic. Fin. 2, 17, 54:

    tecti esse ad alienos possumus,

    id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:

    tectior,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    te in dicendo mihi videri tectissimum,

    id. de Or. 2, 73, 296:

    silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,

    Verg. A. 2, 126; cf.:

    quis consideratior illo? Quis tectior?

    Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:

    et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:

    tectius,

    Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

    Lewis & Short latin dictionary > tego

  • 93 chi

    I pron. rel.
    1.
    1) (colui che) кто (тот, кто); кто-то

    chi è d'accordo alzi la mano! — кто согласен, поднимите руку!

    chi ha scritto quella lettera anonima è un mascalzone — тот, кто написал эту анонимку, мерзавец

    sa con chi ha a che fare — он знает, с кем имеет дело

    a chi dovesse chiedere di me, dai il numero del mio telefonino — тем, кто будет меня спрашивать, дай номер моего мобильника!

    2) (qualcuno) (тот) кто; (c'è chi) некоторые

    so chi potrebbe aiutarti — я знаю, кто мог бы тебе помочь

    chi dice una cosa, chi un'altra — одни говорят так, другие эдак

    scapparono, chi di qua, chi di là — все разбежались кто куда

    2.

    chi è chi — кто есть кто

    guarda chi si rivede! — сколько лет, сколько зим! (кого я вижу!)

    chi me lo fa fare? — сам не знаю, зачем я это делаю!

    3.

    chi vivrà, vedrà — поживём, увидим!

    dimmi con chi vai e ti dirò chi sei — скажи мне, кто твой друг, и я скажу, кто ты

    chi cerca, trova — кто ищет, тот найдёт

    chi va piano, va sano e va lontano — тише едешь, дальше будешь

    chi è causa del suo mal pianga se stesso — не пеняй на зеркало, коли рожа крива (заварил кашу - сам и расхлёбывай!)

    chi troppo vuole nulla stringe — за двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь

    chi semina vento, raccoglie tempesta — кто сеет ветер, пожнёт бурю

    chi la fa l'aspetti — как аукнется, так и откликнется

    chi va con lo zoppo impara a zoppicare — с кем поведёшься, от того и наберёшься

    II pron. interr. ed escl.

    "chi è che mi vuole?" (C. Goldoni) — "Кто меня спрашивал?" (К. Гольдони)

    a chi lo dici! — не говори, дружище!

    chi lo sa! — кто знает! (Бог знает!, неизвестно!)

    Il nuovo dizionario italiano-russo > chi

  • 94 potere

    I v.i. (essere in grado)
    1.
    мочь, иметь возможность; быть в состоянии; (riuscire) смочь, суметь

    non puoi svoltare, è un senso unico! — движение одностороннее, разворачиваться нельзя!

    se potessi, lo farei — если бы я мог, я бы сделал

    faccio quel che posso — я делаю то, что в моих силах

    si può sapere cosa hai fatto tutto il giorno? — спрашивается, что ты делал весь день?

    non puoi fare sempre quello che ti pare! — нельзя же делать только то, что хочется!

    potete ritenervi fortunati — считайте, что вам повезло!

    2.

    chi può essere? — кто бы это мог быть?

    potessi tornare indietro! — ах, если бы можно было вернуть прошлое!

    pensa a cosa potrebbe accadere! — подумай, что могло произойти!

    i medici hanno fatto quello che hanno potuto — врачи сделали всё, что могли

    può andare! — ничего! (ладно!, годится!)

    può darsi — возможно (может быть, не исключается)

    "Verrai?" "Può darsi" — - Приедешь? - Возможно!

    può darsi (può essere) che venga anch'io — может, я тоже приеду!

    non ne posso più!a) (stanchezza) я изнемогаю! (я больше не могу); b) (insofferenza) сил моих больше нет!

    3.
    II m.
    1.
    1) (capacità) возможность (f.); (dominio) власть (f.) над + strum.; влияние (n.) на + acc.; вес; авторитет у + gen.

    ha il potere di cambiare questa situazione? — у него есть возможность (он в состоянии) изменить сложившееся положение вещей?

    non ha alcun potere sui figli — он совершенно не пользуется авторитетом у детей (не имеет влияния на детей)

    ha fatto tutto ciò che era in suo potere — он сделал всё, что было в его силах (всё от него зависящее)

    2) (potestà) власть (f.)

    partito al potere — партия, стоящая у власти (правящая партия)

    3) (potenti) власть имущие, великие мира сего

    il potere ha caro il servilismo — власть имущие любят, чтобы им угождали (чтобы перед ними пресмыкались)

    2.

    quarto potere — печать ("четвёртая власть")

    quinto potere — радио и телевидение ("пятая власть")

    Il nuovo dizionario italiano-russo > potere

  • 95 salvare

    1. v.t.
    спасать, выручать, приходить на выручку, вызволять; (difendere) защищать, уберегать, ограждать, предохранять от gen., сохранять, страховать

    Signore, salvami! — спаси меня, Боже!

    2. salvarsi v.i.
    спасаться, уберегаться, избавляться, защищаться от + gen., уцелеть, остаться в живых; (colloq.) унести ноги
    3.

    salvare le apparenze (salvare la faccia) — сохранить лицо (спасти репутацию)

    salvare il salvabile — спасти то, что можно

    salvare capra e cavoli — сделать так, чтобы и волки были сыты, и овцы целы

    si salvi chi può! — спасайся, кто может!

    con quell'ultima battuta scherzosa si è salvato in corner — он отшутился (он вышел из положения, сведя всё к шутке)

    Il nuovo dizionario italiano-russo > salvare

  • 96 спасать

    [spasát'] v.t. impf. (pf. спасти - спасу, спасёшь; pass. спас, спасла, спасло, спасли)
    1.
    1) salvare, mettere in salvo
    2) спасаться salvarsi, correre ai ripari

    спасаться от + gen.scampare a

    2.

    Новый русско-итальянский словарь > спасать

  • 97 втереть

    243 Г сов.несов.
    втирать что во что sisse hõõruma; \втереть мазь salvi sisse hõõruma; ‚
    \втереть v
    втирать очки кому kõnek. puru silma ajama

    Русско-эстонский новый словарь > втереть

  • 98 -C2178

    ± побывать в переделках:

    — Se stai muta per sette anni, ci salvi: ma bada che ne passerai di tutti i colori. (I. Calvino, «Fiabe italiane»)

    — Если будешь молчать семь лет, то ты нас спасешь. Но помни, тебе придется очень туго.

    Frasario italiano-russo > -C2178

  • 99 -F1333

    попасться, влипнуть:

    Intanto si cercava un ragazzo scomparso di Castellamare. Il sospetto balenò ad un vice-commissario. Ed io fui fritto. (M. Appelius, «Da mozzo a scrittore»)

    Тем временем было объявлено, что разыскивается мальчик из Кастелламаре. У помощника комиссара возникли подозрения, и я попался.

    La ragazza si mise a ridere e disse: «Siamo fritti». (A. Moravia, «Racconti romani»)

    Девушка засмеялась и сказала: «Вот и влипли».

    — Salvami, Alidoro! Se non mi salvi, son fritto!. (C. Collodi, «Le avventure di Pinocchio»)

    На помощь, Алидоро! — закричал Пиноккио. — Если ты мне не поможешь — я погиб!

    (Пример см. тж. - B1236; - M576 b).

    Frasario italiano-russo > -F1333

  • 100 -L108

    a) пройдоха, хитрец, тонкая бестия:

    Poi gli venne in mente il Salvi, che voleva esser nominato nell'articolo... «Buona lana! Tutt'al più metteremo: — le nostre condoglianze al collega amatissimo e valorosissimo... — Fior di furfante, inter nos,— ma non importa: è l'uso». (G. da Verona, «La vita comincia domani»)

    Он вспомнил о Сальви, который хотел, чтобы его упомянули в статье.
    — Ну и пройдоха!.. Самое большее, что можно написать: «мы выражаем соболезнование нашему любимому благороднейшему коллеге...» Большой прохвост, между нами говоря, но ничего не поделаешь: так принято.

    «Quella è una buona lana».

    «Gli ci vorrebbe la galera, che è il posto più adatto per lui, la sentina e il remo da galeotto». (L. Bigiaretti, «Carlone. Vita di un italiano»)
    — Этот парень продувная бестия.
    — Да по нем тюрьма плачет или на худой конец самое подходящее место — галера со всеми атрибутами для каторжников.

    b) шалопай, вертопрах:

    Pareva volesse bene al marito; al figliuolo Gustavo diciottenne, il buona lana, come ella lo chiamava, diceva di volerne poco. (I. Svevo, «Una vita»)

    Видимо, мужа она любила, но к восемнадцатилетнему сыну Густаво, которого называла шалопаем, была довольно равнодушна,

    c) сплетник, болтун:

    — Basta!.. Tu devi credere alla mia parola e ripetere alle buone lane delle tue amiche ch'è meglio cambiare strada.... (T. Lori, «Bufere sull'Arno»)

    — Хватит!.. Ты должна выслушать мой совет и передать сплетницам, твоим подружкам, чтобы они, для их же блага, вели себя по-другому.

    Gregory. — Io ho poi un rancore verde e giallo contro quella buona lana di mia suocera. (L. Antonelli, «L'uomo che incontrò se stesso»)

    Грегори. — К тому же я зол как черт на эту сплетницу, мою тещу.

    Frasario italiano-russo > -L108

См. также в других словарях:

  • Salvi — ist der Familienname folgender Personen: Angela Salvi (* 1988), kanadische Biathletin Antonio Salvi (1664–1724) italienischer Librettist Cesare Salvi (* 1948), italienischer Politiker Egidio Salvi (* 1945), italienischer Fußballspieler Emimmo… …   Deutsch Wikipedia

  • Salvi — may refer to:People with the given name Salvi:* Giovanni Battista Salvi da Sassoferrato (1609 1685), Italian painter * Salvi Castellucci (1608 1672), Italian painterPeople with the surname Salvi:* Aavishkar Salvi (born 1981), Indian cricketer *… …   Wikipedia

  • Salvi — Salvi, Giambattista (genannt Sassoferato), geb. 1605 in Sassoferato; Historienmaler, bildete sich unter Domenichino u. Guido in Rom; malte nach Rafael u. Fr. Pennis vorzüglich Madonnenbilder, welche sich alle durch den gleichen Ausdruck der… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Salvi — Salvi, Giambattista, Maler, s. Sassoferrato …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Salvi — Salvi, Giambattista, ital. Maler, s. Sassoferrato …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Salvi — Salvi, Giambattista, nach seinem Geburtsorte Sassoferrato genannt, ital. Historienmaler, geb. 1605, bildete sich unter seinem Vater, dann zu Rom, wo er 1685 st. Seine Gemälde, hauptsächlich Madonnen, die oft an die Rafaelʼschen erinnern, sind… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Salvi — Salvi, Nicola …   Enciclopedia Universal

  • Salvi — Fréquent en Italie, c est un pluriel de filiation de Salvo ou de Salvio, noms de personne correspondant aux formes latines Salvus, Salvius (salvus = sauf, sauvé) …   Noms de famille

  • Salvi — /ˈsalvi/ (say sahlvee) noun Nicola /niˈkoʊla/ (say nee kohlah), 1697–1751, Italian baroque architect; designed Trevi Fountain in Rome …  

  • Salvi —  Cette page d’homonymie répertorie des personnes partageant un même patronyme italien. Salvi est un nom de famille d origine italienne notamment porté par : Antonio Salvi (1664 1724), librettiste d opéras italien ; Livio Salvi… …   Wikipédia en Français

  • Salvi (Unternehmen) — Salvi ist eine in Piasco im italienischen Piemont ansässige Harfenmanufaktur. Geschichte Der Vater von Victor Salvi war ein italienischer Geigenbauer, der 1913 mit seiner Frau in die USA emigrierte, wo Victor im Jahr 1920 in Chicago geboren wurde …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»