Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

prāvē

  • 1 prāvē

        prāvē adv. with sup.    [pravus], crookedly: sectus unguis, H.—Fig., improperly, wrongly, amiss, ill, badly: hoc factum, T.: cenare: prave facti versūs, H.: pudens, i. e. from false shame, H.

    Latin-English dictionary > prāvē

  • 2 prave

    prāvē, adv., v. pravus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > prave

  • 3 pravus

    prāvus, a, um, adj. [cf. Sanscr. prahva, crooked], crooked, not straight, distorted, misshapen, deformed (opp. rectus; class.).
    I.
    Lit.:

    prava, cubantia, prona, supina atque absona tecta,

    Lucr. 4, 517:

    si quae in membris prava, aut debilitata aut imminuta sunt,

    Cic. Fin. 5, 17, 46:

    talus,

    Hor. S. 1, 3, 48.— Absol.: in pravum, into crookedness (post-Aug.):

    elapsi in pravum artus,

    Tac. H. 4, 81:

    quae in pravum induruerunt,

    Quint. 1, 3, 12.—
    II.
    Trop., perverse, irregular, improper, wrong, vicious, bad (syn.: improbus, malus, nequam).
    A.
    Of living beings:

    pravus factus est,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

    impulsores,

    Tac. H. 4, 68:

    pravissimus homo,

    Vell. 2, 80, 3:

    quae belua ruptis, Cum semel effugit, reddit se prava catenis? i. e. stulta, incauta,

    Hor. S. 2, 7, 71.—
    (β).
    With gen. ( poet.):

    pravus fidei,

    faithless, Sil. 3, 253:

    pravus togae,

    id. 8, 260:

    audendi pravus,

    id. 12, 464.—
    B.
    Of things:

    nihil pravum, perversum,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30:

    affectio,

    id. Tusc. 4, 13, 29:

    dociles imitandis Turpibus et pravis omnes sumus,

    Juv. 14, 40:

    a rectis in vitia, a vitiis in prava, a pravis in praecipitia pervenitur,

    Vell. 2, 10, 1:

    ad honesta, seu prava juxta levis,

    Tac. A. 11, 33:

    aemulatio,

    id. H. 4, 48:

    spes,

    id. A. 3, 56.— Comp.: quo pravius nihil esse possit, Cic. Tusc. 3, 33, 80.— Sup.:

    pravissima consuetudinis regula,

    Cic. Brut. 74, 258.— Absol.: in pravum, in perversity:

    frangas citius, quam corrigas, quae in pravum induruerunt,

    Quint. 1, 3, 12.—Hence, adv.: prāvē, crookedly; trop., improperly, wrongly, amiss, ill, badly (opp. recte;

    class.): hoc mihi videtur factum prave,

    Ter. Hec. 4, 4, 24:

    prave (facta), opp. recte facta,

    Cic. Ac. 1, 10, 37:

    ille porro male, prave, nequiter, turpiter cenabat,

    id. Fin. 2, 8, 25:

    prave sectus unguis,

    Hor. Ep. 1, 1, 104:

    sive ego prave, Seu recte hoc volui,

    id. S. 2, 3, 87:

    prave facti versus,

    id. Ep. 2, 1, 266:

    pudens prave,

    id. A. P. 88:

    prave aliquid intellegere,

    Plin. 17, 9, 8, § 57:

    prave detorta verba,

    Tac. A. 6, 5:

    facundus,

    id. ib. 1, 53:

    prave et perperam appellare,

    Gell. 4, 9, 4.— Sup.: pravissume, Sall. Or. Lepidi adv. Sull.

    Lewis & Short latin dictionary > pravus

  • 4 decorō

        decorō āvī, ātus, āre    [decus], to adorn, embellish, grace, beautify, decorate: te, H.: quem decoratum vidistis, arrayed in spoils, L.: oppidum ex pecuniā suā monumentis: dissignatorem lictoribus, surrounds, H.: nostris decoratus insignibus, L.—Fig., to decorate, distinguish, honor: quam (rem p.): bene nummatum decorat Suadela Venusque, H.: me lacrumis: animas supremis Muneribus, V.: alquem honoribus: delubra pietate, S.: Nec prave factis decorari veribus opto, H.
    * * *
    decorare, decoravi, decoratus V
    adorn/grace, embellish/add beauty to; glorify, honor/add honor to; do credit to

    Latin-English dictionary > decorō

  • 5 dē-torqueō

        dē-torqueō sī, tus, ēre,    to bend aside, turn off, turn away, turn, direct: ponticulum: Ora dextrā equorum, V.: lumen ab illā, O.: volnus, averted, V.: alqd in dextram partem: ad regem cursūs, V.: cervicem ad oscula, H.—To twist, distort, put out of shape: partes corporis detortae.—Of words: parce detorta, H.—Fig., to turn aside, divert, pervert: animos a virtute: quae (voluntas testium) nullo negotio flecti ac detorqueri potest: te alio pravum (i. e. ad aliud vitium), H.—To distort, misrepresent: calumniando omnia detorquendoque suspecta efficere, L.: verba prave detorta, Ta.

    Latin-English dictionary > dē-torqueō

  • 6 pudēns

        pudēns entis, adj. with comp. and sup.    [P. of pudeo], shamefast, bashful, modest, shy, chaste, sensitive, honorable: filius: pudens prave, H.: animus, T.— Plur m. as subst: neque pudentes suspicari oportet sibi parum credi, men of honor, Cs.: te videri pudentiorem fuisse quam soles: pudentissimae feminae.
    * * *
    pudentis (gen.), pudentior -or -us, pudentissimus -a -um ADJ
    shameful; bashful, modest, shy, chaste, honorable

    Latin-English dictionary > pudēns

  • 7 secō

        secō cuī, ctus, āre    [2 SAC-], to cut, cut off, cut up, reap, carve: omne animal secari ac dividi potest: pabulum secari non posse, Cs.: sectae herbae, H.: Quo gestu gallina secetur, is carved, Iu.: secto elephanto, i. e. carved ivory, V.: prave sectus unguis, H.—Esp., in surgery, to cut, operate on, cut off, cut out, amputate, excise: in corpore alqd: varices Mario: Marius cum secaretur, was operated on. — To scratch, tear, wound, hurt, injure: luctantis acuto ne secer ungui, lest I should be torn, H.: sectas invenit ungue genas, O.: secuerunt corpora vepres, V.— To cut apart, divide, cleave, separate: curru medium agmen, V.: caelum secant zonae, O.: sectus orbis, i. e. half the earth, H.— To cut through, run through, pass through, traverse: per maria umida nando Libycum, cleave, V.: aequor Puppe, O.: adeunt vada nota secantes, O.— To cut, make by cutting: fugā secuit sub nubibus arcum, i. e. produce by flight, V.: viam ad navīs, i. e. speeds on his way, V.—Fig., to divide: causas in plura genera.— To cut short, decide, settle: Quo multae secantur iudice lites, H.— To follow, pursue: quam quisque secat spem, V.
    * * *
    I
    secare, secavi, secatus V TRANS
    cut, sever; decide; divide in two/halve/split; slice/chop/cut up/carve; detach
    II
    secare, secui, sectus V TRANS
    cut, sever; decide; divide in two/halve/split; slice/chop/cut up/carve; detach

    Latin-English dictionary > secō

  • 8 stomachor

        stomachor ātus, ārī, dep.    [stomachus], to be irritated, be angry, fume, fret: si stomachabere et moleste feres: iucundissimis tuis litteris stomachatus sum in extremo, at your letter: stomachari, quod tecum de eādem re agam saepius: stomachabatur senex, si quid asperius dixeram: Scipio, cum stomacheretur cum Metello, quarrelled: prave sectum ob unguem, H.: omnia: Id mecum, T.
    * * *
    stomachari, stomachatus sum V DEP
    be angry, boil with rage

    Latin-English dictionary > stomachor

  • 9 caeno

    cēno ( caen- and coen-), āvi (e. g. Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 24: Plaut. Am. 1, 1, 154; Cic. Fam. 1, 2, 3; Suet. Aug. 64; id. Calig. 24 al.; acc. to Varr. ap. Gell. 2, 25, 7, also cenatus sum, but of that only the part. cenatus is in use; v. infra, and cf. poto and prandeo), ātum, 1, v. n. and a. [cena].
    I.
    Neutr., to take a meal, to dine, eat (class., and very freq.):

    libenter,

    Cato, R. R. 156, 1:

    cenavi modo, Plant. Am. 1, 1, 154: lepide nitideque,

    id. Cas. 3, 6, 32: bene, Lucil l. l.; cf. belle, Mart. 11, 34, 4:

    solus,

    id. 11, 35, 4 spes bene cenandi, Juv. 5, 166:

    bene, libenter, recte, frugaliter, honeste... prave, nequiter, turpiter,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    melius,

    id. Tusc. 5, 34, 97:

    foris,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; Mart. 12, 19:

    foras,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19:

    lauto paratu,

    Juv. 14, 13 al.:

    apud aliquem,

    Plaut. Stich. 4, 1, 7; Cic. Fam. 1, 2, 3; Appius ap. Cic. de Or. 2, 60, 246; Suet. Caes. 39 al.:

    cum aliquo,

    Hor. Ep. 1, 7, 70; Suet. Calig. 24; Juv. 10, 235 al.:

    unā,

    Hor. S. 2, 8, 18; Suet. Aug. 64; id. Vit. Ter. 2:

    in litore,

    Quint. 7, 3, 31 et saep.—
    (β).
    Pass. impers.:

    cenaretur,

    Suet. Tib. 42:

    apud eum cenatum est,

    Nep. Att. 14, 1; so Liv. 2, 4, 5.—
    (γ).
    Part. perf.: cenatus, that has taken food, having dined (class.): cenatus ut pransus, ut potus, ut lotus, id est confectā coenā, Varr. ap. Non. p. 94, 14 sq.:

    cenati atque appoti,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75:

    quid causae excogitari potest, cur te lautum voluerit, cenatum noluerit occidere,

    Cic. Deiot. 7, 20; Plaut. Aul. 2, 7, 6; Cic. Div. 1, 27, 57; id. Att. 2. 16, 1; Sall. J. 106, 4; Hor. S. 1, 10, 61 (cf. Zumpt, Gram. § 633).—
    II.
    Act.: aliquid, to make a meal of something, to eat, dine upon (so only poet. or in post-Aug. prose;

    esp. freq. in Plaut. and Hor.): cenam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    coctum,

    id. Ps. 3, 2, 56:

    alienum,

    id. Pers. 4, 3, 4:

    aves,

    Hor. S. 2, 8, 27:

    aprum,

    id. ib. 2, 3, 235:

    olus,

    id. Ep. 1, 5, 2; 2, 2, 168:

    pulmenta,

    id. ib. 1, 18, 48:

    patinas omasi,

    id. ib. 1, 15, 34:

    pisces,

    id. S. 2, 8, 27:

    septem fercula,

    Juv. 1, 95:

    ostrea,

    id. 8, 85; Mart. 12, 17, 4:

    remedia,

    Plin. 24, 1, 1, § 4; 10, 51, 72, § 142:

    olla cenanda Glyconi,

    Pers. 5, 9.—
    B.
    Trop.:

    magnum malum,

    Plaut. As. 5, 2, 86: divorum adulteria, i. e. represents at table, Poët. ap. Suet. Aug. 70 (v. the passage in connection).—
    * C.
    Of time, to pass in feasting or banqueting:

    cenatae noctes,

    Plaut. Truc. 2, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > caeno

  • 10 ceno

    cēno ( caen- and coen-), āvi (e. g. Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 24: Plaut. Am. 1, 1, 154; Cic. Fam. 1, 2, 3; Suet. Aug. 64; id. Calig. 24 al.; acc. to Varr. ap. Gell. 2, 25, 7, also cenatus sum, but of that only the part. cenatus is in use; v. infra, and cf. poto and prandeo), ātum, 1, v. n. and a. [cena].
    I.
    Neutr., to take a meal, to dine, eat (class., and very freq.):

    libenter,

    Cato, R. R. 156, 1:

    cenavi modo, Plant. Am. 1, 1, 154: lepide nitideque,

    id. Cas. 3, 6, 32: bene, Lucil l. l.; cf. belle, Mart. 11, 34, 4:

    solus,

    id. 11, 35, 4 spes bene cenandi, Juv. 5, 166:

    bene, libenter, recte, frugaliter, honeste... prave, nequiter, turpiter,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    melius,

    id. Tusc. 5, 34, 97:

    foris,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; Mart. 12, 19:

    foras,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19:

    lauto paratu,

    Juv. 14, 13 al.:

    apud aliquem,

    Plaut. Stich. 4, 1, 7; Cic. Fam. 1, 2, 3; Appius ap. Cic. de Or. 2, 60, 246; Suet. Caes. 39 al.:

    cum aliquo,

    Hor. Ep. 1, 7, 70; Suet. Calig. 24; Juv. 10, 235 al.:

    unā,

    Hor. S. 2, 8, 18; Suet. Aug. 64; id. Vit. Ter. 2:

    in litore,

    Quint. 7, 3, 31 et saep.—
    (β).
    Pass. impers.:

    cenaretur,

    Suet. Tib. 42:

    apud eum cenatum est,

    Nep. Att. 14, 1; so Liv. 2, 4, 5.—
    (γ).
    Part. perf.: cenatus, that has taken food, having dined (class.): cenatus ut pransus, ut potus, ut lotus, id est confectā coenā, Varr. ap. Non. p. 94, 14 sq.:

    cenati atque appoti,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75:

    quid causae excogitari potest, cur te lautum voluerit, cenatum noluerit occidere,

    Cic. Deiot. 7, 20; Plaut. Aul. 2, 7, 6; Cic. Div. 1, 27, 57; id. Att. 2. 16, 1; Sall. J. 106, 4; Hor. S. 1, 10, 61 (cf. Zumpt, Gram. § 633).—
    II.
    Act.: aliquid, to make a meal of something, to eat, dine upon (so only poet. or in post-Aug. prose;

    esp. freq. in Plaut. and Hor.): cenam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    coctum,

    id. Ps. 3, 2, 56:

    alienum,

    id. Pers. 4, 3, 4:

    aves,

    Hor. S. 2, 8, 27:

    aprum,

    id. ib. 2, 3, 235:

    olus,

    id. Ep. 1, 5, 2; 2, 2, 168:

    pulmenta,

    id. ib. 1, 18, 48:

    patinas omasi,

    id. ib. 1, 15, 34:

    pisces,

    id. S. 2, 8, 27:

    septem fercula,

    Juv. 1, 95:

    ostrea,

    id. 8, 85; Mart. 12, 17, 4:

    remedia,

    Plin. 24, 1, 1, § 4; 10, 51, 72, § 142:

    olla cenanda Glyconi,

    Pers. 5, 9.—
    B.
    Trop.:

    magnum malum,

    Plaut. As. 5, 2, 86: divorum adulteria, i. e. represents at table, Poët. ap. Suet. Aug. 70 (v. the passage in connection).—
    * C.
    Of time, to pass in feasting or banqueting:

    cenatae noctes,

    Plaut. Truc. 2, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > ceno

  • 11 coeno

    cēno ( caen- and coen-), āvi (e. g. Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 24: Plaut. Am. 1, 1, 154; Cic. Fam. 1, 2, 3; Suet. Aug. 64; id. Calig. 24 al.; acc. to Varr. ap. Gell. 2, 25, 7, also cenatus sum, but of that only the part. cenatus is in use; v. infra, and cf. poto and prandeo), ātum, 1, v. n. and a. [cena].
    I.
    Neutr., to take a meal, to dine, eat (class., and very freq.):

    libenter,

    Cato, R. R. 156, 1:

    cenavi modo, Plant. Am. 1, 1, 154: lepide nitideque,

    id. Cas. 3, 6, 32: bene, Lucil l. l.; cf. belle, Mart. 11, 34, 4:

    solus,

    id. 11, 35, 4 spes bene cenandi, Juv. 5, 166:

    bene, libenter, recte, frugaliter, honeste... prave, nequiter, turpiter,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    melius,

    id. Tusc. 5, 34, 97:

    foris,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; Mart. 12, 19:

    foras,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19:

    lauto paratu,

    Juv. 14, 13 al.:

    apud aliquem,

    Plaut. Stich. 4, 1, 7; Cic. Fam. 1, 2, 3; Appius ap. Cic. de Or. 2, 60, 246; Suet. Caes. 39 al.:

    cum aliquo,

    Hor. Ep. 1, 7, 70; Suet. Calig. 24; Juv. 10, 235 al.:

    unā,

    Hor. S. 2, 8, 18; Suet. Aug. 64; id. Vit. Ter. 2:

    in litore,

    Quint. 7, 3, 31 et saep.—
    (β).
    Pass. impers.:

    cenaretur,

    Suet. Tib. 42:

    apud eum cenatum est,

    Nep. Att. 14, 1; so Liv. 2, 4, 5.—
    (γ).
    Part. perf.: cenatus, that has taken food, having dined (class.): cenatus ut pransus, ut potus, ut lotus, id est confectā coenā, Varr. ap. Non. p. 94, 14 sq.:

    cenati atque appoti,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75:

    quid causae excogitari potest, cur te lautum voluerit, cenatum noluerit occidere,

    Cic. Deiot. 7, 20; Plaut. Aul. 2, 7, 6; Cic. Div. 1, 27, 57; id. Att. 2. 16, 1; Sall. J. 106, 4; Hor. S. 1, 10, 61 (cf. Zumpt, Gram. § 633).—
    II.
    Act.: aliquid, to make a meal of something, to eat, dine upon (so only poet. or in post-Aug. prose;

    esp. freq. in Plaut. and Hor.): cenam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    coctum,

    id. Ps. 3, 2, 56:

    alienum,

    id. Pers. 4, 3, 4:

    aves,

    Hor. S. 2, 8, 27:

    aprum,

    id. ib. 2, 3, 235:

    olus,

    id. Ep. 1, 5, 2; 2, 2, 168:

    pulmenta,

    id. ib. 1, 18, 48:

    patinas omasi,

    id. ib. 1, 15, 34:

    pisces,

    id. S. 2, 8, 27:

    septem fercula,

    Juv. 1, 95:

    ostrea,

    id. 8, 85; Mart. 12, 17, 4:

    remedia,

    Plin. 24, 1, 1, § 4; 10, 51, 72, § 142:

    olla cenanda Glyconi,

    Pers. 5, 9.—
    B.
    Trop.:

    magnum malum,

    Plaut. As. 5, 2, 86: divorum adulteria, i. e. represents at table, Poët. ap. Suet. Aug. 70 (v. the passage in connection).—
    * C.
    Of time, to pass in feasting or banqueting:

    cenatae noctes,

    Plaut. Truc. 2, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > coeno

  • 12 decoratus

    dĕcŏro, āvi, ātum, 1, v. a. [decus], to decorate, adorn, embellish, grace, beautify (class, and freq.).
    I.
    Lit., with abl.:

    Larem corona nostrum decorari volo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 1:

    oppidum ex pecunia sua locis communibus monumentisque,

    Cic. Verr. 2, 2, 46; Verg. A. 6, 217:

    templa novo saxo,

    Hor. Od. 2, 15, 20:

    dissignatorem lictoribus atris,

    surrounds, id. Ep. 1, 7, 6, etc.:

    quae tuos digitos decorat,

    Plaut. Mil. 4, 2, 58; cf. so without abl., Tib. 2, 2, 6:

    nescias an te generum beati Phyllidis flavae decorent parentes,

    Hor. Od. 2, 4, 14; Liv. 1, 26 et saep. —
    II.
    Trop., to decorate, distinguish, honor, with abl.: nemo me lacrumis decoret nec funera fletu Faxit, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34; cf.:

    egregias animas... decorate supremis Muneribus,

    Verg. A. 11, 25:

    quem populus R. singularibus honoribus decorasset,

    Cic. Balb. 6 fin.; cf.:

    aliquem amplissimis honoribus et praemiis,

    id. de Or. 1, 54, 232:

    O clementiam admirabilem atque omni laude decorandam!

    id. Lig. 2 fin.:

    delubra deorum pietate, domos suas gloriā,

    Sall. C. 12, 4:

    nec prave factis decorari versibus opto,

    Hor. Ep. 2, 1, 266:

    inani vocis sono decoratum,

    Cic. Tusc. 5, 41, 119 et saep. —Without abl.:

    quam (remp.) ipse decorarat atque auxerat,

    id. Pis. 12, 27; id. Brut. 75, 265:

    bene nummatum decorat Suadela Venusque,

    Hor. Ep. 1, 6, 38.—Hence, dĕ-cŏrātus, a, um, P. a., adorned, beautiful.—In sup.: orationes, Boeth. Arist. Elench. Soph. 1, 12, p. 743.

    Lewis & Short latin dictionary > decoratus

  • 13 decoro

    dĕcŏro, āvi, ātum, 1, v. a. [decus], to decorate, adorn, embellish, grace, beautify (class, and freq.).
    I.
    Lit., with abl.:

    Larem corona nostrum decorari volo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 1:

    oppidum ex pecunia sua locis communibus monumentisque,

    Cic. Verr. 2, 2, 46; Verg. A. 6, 217:

    templa novo saxo,

    Hor. Od. 2, 15, 20:

    dissignatorem lictoribus atris,

    surrounds, id. Ep. 1, 7, 6, etc.:

    quae tuos digitos decorat,

    Plaut. Mil. 4, 2, 58; cf. so without abl., Tib. 2, 2, 6:

    nescias an te generum beati Phyllidis flavae decorent parentes,

    Hor. Od. 2, 4, 14; Liv. 1, 26 et saep. —
    II.
    Trop., to decorate, distinguish, honor, with abl.: nemo me lacrumis decoret nec funera fletu Faxit, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34; cf.:

    egregias animas... decorate supremis Muneribus,

    Verg. A. 11, 25:

    quem populus R. singularibus honoribus decorasset,

    Cic. Balb. 6 fin.; cf.:

    aliquem amplissimis honoribus et praemiis,

    id. de Or. 1, 54, 232:

    O clementiam admirabilem atque omni laude decorandam!

    id. Lig. 2 fin.:

    delubra deorum pietate, domos suas gloriā,

    Sall. C. 12, 4:

    nec prave factis decorari versibus opto,

    Hor. Ep. 2, 1, 266:

    inani vocis sono decoratum,

    Cic. Tusc. 5, 41, 119 et saep. —Without abl.:

    quam (remp.) ipse decorarat atque auxerat,

    id. Pis. 12, 27; id. Brut. 75, 265:

    bene nummatum decorat Suadela Venusque,

    Hor. Ep. 1, 6, 38.—Hence, dĕ-cŏrātus, a, um, P. a., adorned, beautiful.—In sup.: orationes, Boeth. Arist. Elench. Soph. 1, 12, p. 743.

    Lewis & Short latin dictionary > decoro

  • 14 frugalis

    frūgālis, e, adj. [frux].
    * I.
    Of or belonging to fruits: maturitas, App. de Mundo, p. 71, 29.—
    II.
    (Acc. to frugi, v. frux, II. B.) Economical, thrifty, temperate, frugal, provident, careful; and in gen., worthy, virtuous; only in comp. and sup. (Quint. 1, 6, 17, characterizes the use of the positive frugalis for the usual frugi as pedantry):

    villa frugalior,

    Varr. R. R. 3, 2, 3:

    tanton... Lesbonicus factus est frugalior?

    Plaut. Trin. 3, 1, 9:

    dedo patri me nunciam, ut frugalior sim, quam volt,

    Ter. Heaut. 4, 3, 3; Sen. Contr. 3, 21, 20; 5, 31, 13 al.— Sup.:

    cum optimus colonus, parcissimus, modestissimus, frugalissimus esset,

    Cic. de Or. 2, 71, 287:

    homines frugalissimi,

    id. Fl. 29, 71.— Hence, adv.: frūgālĭter (acc. to II.), moderately, temperately, thriftily, frugally, economically:

    rem sobrie et frugaliter accurare,

    Plaut. Ep. 4, 1, 38; id. Pers. 4, 1, 1; 6:

    vivere (with parce),

    Hor. S. 1, 4, 107; cf.:

    recte is negat, umquam bene cenasse Gallonium... quia quod bene, id recte, frugaliter, honeste: ille porro prave, nequiter, turpiter cenabat,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    loqui,

    id. ib. 2, 9, 25; cf.:

    de sublimibus magnifice, de tenuioribus frugaliter dicere,

    Fronto, Ep. ad Ver. 1 Mai.— Comp.:

    vivere,

    Lact. Ira D. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > frugalis

  • 15 nefastum

    nĕfastus, a, um, adj. [nefas].
    I.
    Lit. (opp. to fastus): dies nefasti, days on which judgment could not be pronounced or assemblies of the people be held: fastis diebus jura fari licebat, nefastis quaedam non licebat fari, Paul. ex Fest. p. 93 Müll.: nefasti dies notantur N littera, quod iis nefas est praetori, apud quem lege agitur, fari tria verba: do, dico, addico, Paul. ex Fest. p. 165 Müll.;

    v. 1. fastus: ille (Numa) nefastos dies fastosque fecit, quia aliquando nihil cum populo agi, utile futurum erat,

    Liv. 1, 19, 7; Varr. L. L. 6, 4, 30; Ov. F. 1, 47; Gai. Inst. 4, 29.—
    II.
    Transf.
    A.
    For nefas, contrary to the sacred rites or to religion; irreligious, impious: QVAE AVGVR INIVSTA, NEFASTA, DEFIXERIT, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 8 fin.:

    prolibare dis nefastum habetur, etc.,

    Plin. 14, 19, 23, § 119.—
    2.
    In gen., wicked, profane, abandoned: homines ad hanc rem idonei;

    nam istorum nullus nefastust,

    Plaut. Poen. 3, 2, 7.—Esp., subst.: nĕfastum, i, n. (sc. crimen), a wicked deed, abomination, profanity ( poet. and in post - Aug. prose):

    quid intactum nefasti Liquimus?

    profane, criminal, Hor. C. 1, 35, 35; Plin. 4, 11, 18, § 47.—
    B.
    Unlucky, inauspicious = funestus, ater (not anteAug.):

    ille et nefasto te posuit die, etc.,

    Hor. C. 2, 13, 1:

    cum diem natalem ejus (Agrippinae) inter nefastos referendum suasisset,

    Suet. Tib. 53; Tac. A. 14, 12 init.:

    ne qua terra sit nefasta victoriae suae,

    Liv. 6, 28, 8:

    Acheron,

    Stat. Th. 4, 456:

    loca,

    id. ib. 1, 273:

    religiosi dies dicuntur tristi omine infames... quos multitudo imperitorum prave et perperam nefastos appellat,

    Gell. 4, 9, 5.—
    C.
    Hurtful, injurious: innocentiorem tamen esse marem (fruticem);

    eaque causa est ne inter nefastos frutex damnetur,

    Plin. 20, 11, 44, § 114.

    Lewis & Short latin dictionary > nefastum

  • 16 nefastus

    nĕfastus, a, um, adj. [nefas].
    I.
    Lit. (opp. to fastus): dies nefasti, days on which judgment could not be pronounced or assemblies of the people be held: fastis diebus jura fari licebat, nefastis quaedam non licebat fari, Paul. ex Fest. p. 93 Müll.: nefasti dies notantur N littera, quod iis nefas est praetori, apud quem lege agitur, fari tria verba: do, dico, addico, Paul. ex Fest. p. 165 Müll.;

    v. 1. fastus: ille (Numa) nefastos dies fastosque fecit, quia aliquando nihil cum populo agi, utile futurum erat,

    Liv. 1, 19, 7; Varr. L. L. 6, 4, 30; Ov. F. 1, 47; Gai. Inst. 4, 29.—
    II.
    Transf.
    A.
    For nefas, contrary to the sacred rites or to religion; irreligious, impious: QVAE AVGVR INIVSTA, NEFASTA, DEFIXERIT, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 8 fin.:

    prolibare dis nefastum habetur, etc.,

    Plin. 14, 19, 23, § 119.—
    2.
    In gen., wicked, profane, abandoned: homines ad hanc rem idonei;

    nam istorum nullus nefastust,

    Plaut. Poen. 3, 2, 7.—Esp., subst.: nĕfastum, i, n. (sc. crimen), a wicked deed, abomination, profanity ( poet. and in post - Aug. prose):

    quid intactum nefasti Liquimus?

    profane, criminal, Hor. C. 1, 35, 35; Plin. 4, 11, 18, § 47.—
    B.
    Unlucky, inauspicious = funestus, ater (not anteAug.):

    ille et nefasto te posuit die, etc.,

    Hor. C. 2, 13, 1:

    cum diem natalem ejus (Agrippinae) inter nefastos referendum suasisset,

    Suet. Tib. 53; Tac. A. 14, 12 init.:

    ne qua terra sit nefasta victoriae suae,

    Liv. 6, 28, 8:

    Acheron,

    Stat. Th. 4, 456:

    loca,

    id. ib. 1, 273:

    religiosi dies dicuntur tristi omine infames... quos multitudo imperitorum prave et perperam nefastos appellat,

    Gell. 4, 9, 5.—
    C.
    Hurtful, injurious: innocentiorem tamen esse marem (fruticem);

    eaque causa est ne inter nefastos frutex damnetur,

    Plin. 20, 11, 44, § 114.

    Lewis & Short latin dictionary > nefastus

  • 17 nequam

    nēquam, adj. indecl. [for ne-aequam, from aequus], worthless, good for nothing, wretched, vile, etc. (syn.: inutilis, pravus, vilis).
    I.
    In gen.:

    nequam esse oportet quoi, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 2, 20; id. Trin. 4, 4, 29:

    piscis nequam est nisi recens,

    id. As. 1, 3, 26; id. Trin. 2, 4, 38: enthymema nequam et vitiosum, faulty, defective, Tiro ap. Gell. 6 (7), 3, 27; Paul. ex Fest. p. 165 Müll.—
    II.
    In partic., of character, worthless, vile, bad; opp. frugi (cf. nebulo), Plaut. Ps. 1, 5, 53:

    malus et nequam es,

    id. As. 2, 2, 39:

    nequam homo et indiligens,

    id. Most. 1, 2, 23:

    liberti nequam et improbi,

    Cic. Rosc. Am. 45, 130:

    nihil nequius est,

    id. Pis. 27, 66:

    quid est nequius aut turpius?

    id. Tusc. 3, 17, 36:

    nequior factus, jamst usus aedium,

    Plaut. Most. 1, 2, 32:

    homo nequissimus,

    Cic. Verr. 2, 2, 78, § 192; id. Att. 1, 16, 3.—So of licentious, dissolute persons:

    juvenes nequam facilesque puellae,

    Mart. 3, 69, 5.— Comp.:

    nequior omnibus libellis,

    id. 11, 15, 4.—As subst.: nē-quam, an injury, mischief, harm:

    vin' tu illi nequam dare?

    an injury, a mischief, Plaut. Poen. 1, 1, 31:

    facere,

    id. ib. 3, 3, 44:

    nos nequam abs te habemus,

    id. Truc. 1, 2, 60.—Hence, adv.: nēquĭter, worthlessly, wretchedly, badly, miserably, etc. (class.):

    nequiter fricare genua,

    Plaut. As. 3, 3, 88; id. Am. 1, 3, 23:

    turpiter et nequiter facere,

    Cic. Tusc. 3, 17, 36:

    ille porro prave, nequiter, turpiter cenabat,

    id. Fin. 2, 8, 25: si quā per voluptatem nequiter feceritis, voluptas cito abibit: nequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1, 4.— Comp.:

    utrum bellum susceptum sit nequius, an inconsultius gestum, dici non potest,

    Liv. 41, 7; Mart. 10, 77, 1.— Sup.:

    nequissime,

    Plin. 12, 25, 54, § 121.

    Lewis & Short latin dictionary > nequam

  • 18 peccatum

    peccātum, i, n. [pecco], a fault, error, mistake, transgression, sin (syn.:

    delictum, culpa): pro peccatis supplicium sufferre,

    Ter. And. 5, 3, 17:

    corrigere,

    id. Ad. 4, 3, 2:

    peccata remordent,

    Lucr. 3, 827:

    recte facta sola in bonis actionibus ponens, prave, id est peccata, in malis,

    Cic. Ac. 1, 10, 37: ut peccatum est, patriam prodere, parentes violare, fana depeculari, quae sunt in effectu;

    sic timere, sic maerere, sic in libidine esse, peccatum est, etiam sine effectu,

    id. Fin. 3, 9, 32:

    culpa ac peccatum,

    id. Fam. 5, 21, 5:

    multitudo vitiorum peccatorumque,

    id. Phil. 2, 17, 43; id. Att. 8, 13, 2:

    quo illi crimine peccatoque perierunt?

    id. Cael. 30, 71:

    libidinum peccatorumque licentia,

    id. Lael. 22, 83:

    confiteri,

    id. N. D. 2, 4, 11; id. de Or. 1, 27, 125:

    paucis verbis tria magna peccata,

    blunders, id. Tusc. 3, 20, 47:

    in peccata incidere,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    luere peccata,

    Verg. A. 10, 32:

    peccati conscius,

    Ov. Am. 2, 7, 11:

    peccatis poenas aequas irrogare,

    Hor. S. 1, 3, 118:

    peccatis veniam commodare, Tac Agr. 19: abstinere peccatis,

    Plin. Ep. 8, 22, 2. Here, too, doubtless belongs: nam eā aetate jam sum, ut non siet peccato mi ignosci aequom Ter. Hec. 5, 1, 11.—
    II.
    Transf. (eccl. Lat.).
    1.
    Guilt:

    si non venissem peccatum non haberent,

    Vulg. Johan. 15, 22:

    cognatio pec-cati,

    id. Rom. 3, 20; Lact. 6, 13.—
    2.
    The punishment of sin:

    peccatum vestrum apprehendet vos,

    Vulg. Num. 32, 23:

    ipse peccata multorum tulit,

    id. Isa. 53, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > peccatum

  • 19 pingue

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pingue

  • 20 pinguis

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pinguis

См. также в других словарях:

  • prave — de·prave; de·prave·ment; …   English syllables

  • pravé — dépravé …   Dictionnaire des rimes

  • prave — …   Useful english dictionary

  • de|prave|ment — «dih PRAYV muhnt», noun. = depravity. (Cf. ↑depravity) …   Useful english dictionary

  • de|prave — «dih PRAYV», transitive verb, praved, prav|ing. 1. to make bad; injure morally; corrupt; pervert: »Drinking too much alcoholic liquor often depraves a person s character. 2. Obsolete. to defame. ╂[< Latin dēprāvāre < dē (intensive) + prāvus …   Useful english dictionary

  • praverti — praverti, pràveria, pravėrė tr. Š, Rtr, NdŽ 1. veriant persmeigti, perdurti: Ka būt šonan dūrę, būt dūkas išejęs, bijojomės žarnas pravert [išputusiai karvei] Kpč. Tepastato jį vartumpi alba stulpumpi ir tepraver (paraštėje praskverbia) jo ausį… …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • pravesti — pravèsti, pràveda, pràvedė K 1. tr. DŽ pririšus vedant pratempti pro šalį: Tos karvės tuos obuolius griebia, aš teipgi bijau, kad neažsirytų gi, Jėzus, pro tuos obuolius pravèst kaip koronė Č. Mūsų karvė tai pobaikštė: mašinos važiuoja, tai… …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • pravėsti — intr. NdŽ 1. kiek atvėsti (apie orą): Baigiantis dienai oras pravėso BM70(Žb). Laukia vis, paki pravė̃s oras Klt. Kambaryje oras šiek tiek pravėso rš. Nurasojo, pravėso naktis rš. | impers.: Tik neik par patį karštį, pareisi pavakariais, kai… …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • pravemti — pravemti, pràvemia, pravėmė 1. intr. NdŽ, KŽ, Kpr imti vemti: Gokčio[ja] jis, kad negali pravemti J. Pravem̃tum, išvemtum i būtum vaikas sveikas Rdn. Pravemtum – palengvėtum Šv. Gerai, ka pravėmė, būtų numiręs Krš. Pràvema kruopu susirgęs –… …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • pravėplinti — pravė̃plinti 1. tr., intr. praeiti kaip vėplai (ko nepastebint), pražioplinti: Parduotuvę pravė̃plinom Kv. Pravė̃plino nepasisveikinęs Pš. 2. tr. pražiopsoti: Pravė̃plinau autobusą Mrj. 3. refl. J prasivėpti, prasižioti. vėplinti; …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • pravėža — sf. (1) Kp, Skp, pravėžà (3b) [K], Žml, prãvėža (1) NdŽ, Pln 1. J vėžė, provėža: Vis dažniau ir dažniau turėjau pritūpti ir graibyti rankomis rogių įspaustas pravėžas, kad neišsimuščiau iš kelio J.Balt. Par tą molynę tokios pravėžos išsipjovę,… …   Dictionary of the Lithuanian Language

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»