Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

habitō

  • 1 habitō

        habitō āvī, ātus, āre, freq.    [habeo], to dwell, abide, reside, live: in aediculis habitat: in viā, on the high-road: in Siciliā: Lilybaei: lucis opacis, V.: sub terrā: ad Lepidum: apud te, T.: cum aliquo: alibi, L.: hic, V.: magnifice, be housed: bene, N.: sic, so splendidly, Iu.: nobis habitandi locum dare: habitandi causā, Cs.: Rus habitatum abii, T.: habitari ait in lunā, that the moon is inhabited: vicorum, quibus frequenter habitabatur, L.: urbes magnas, V.: humilīs casas, V.: arcem, L.: ea pars (urbis) habitatur frequentissime: tellus habitata viris, O.: raris habitata mapalia tectis, V.: habitandae piscibus undae, O.: proavis habitatas linquere silvas, Iu.— To be habitually, stay, remain, dwell, keep: in foro, frequent: in oculis, in public: voltur habitat sub alto Pectore, V.—Fig., to abide, linger: in hac ratione tractandā: in bonis suis, dwell upon: qui potest habitare in beatā vitā metus?: quorum in voltu habitant oculi mei.
    * * *
    habitare, habitavi, habitatus V
    inhabit, dwell; live, stay

    Latin-English dictionary > habitō

  • 2 habito

    hăbĭto, āvi, ātum, 1 ( gen. plur. of the part. pres. habitantum, Ov. M. 14, 90), v. freq. a. and n. [habeo].
    I.
    In gen., to have frequently, to be wont to have (anteclass. and very rare): epicrocum, Varr. ap. Non. 318, 25:

    comas,

    id. ib. 27.—
    II.
    In partic., to have possession of, to inhabit a place; and more freq. neut., to dwell, abide, reside, live anywhere (the class. signif. of the word; cf.: colo, incolo, commoror).
    A.
    Lit.
    1.
    Act.:

    centum urbes habitant magnas,

    Verg. A. 3, 106:

    silvas,

    id. E. 6, 2:

    hoc nemus, hunc collem (deus),

    id. A. 8, 352:

    humiles casas,

    id. E. 2, 29:

    terras,

    Ov. H. 1, 66; id. M. 1, 195:

    pruinas,

    Val. Fl. 2, 177:

    locum,

    Tac. Agr. 11; cf. Liv. 5, 51, 3. — Pass.:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119; cf. Quint. 1, 4, 28:

    arx procul iis, quae habitabantur,

    Liv. 24, 3, 2:

    applicata colli habitatur colonia Corinthus,

    Plin. 4, 4, 5, § 11; 5, 7, 7, § 42:

    Scythiae confinis est regio habitaturque pluribus vicis,

    Curt. 8, 2, 14:

    nobis habitabitur orbis Ultimus,

    Ov. Tr. 1, 1, 127:

    tellus Bistoniis habitata viris,

    id. M. 13, 430; cf.:

    nec patria est habitata tibi,

    id. Tr. 5, 3, 21; Sil. 2, 654:

    raris habitata mapalia tectis,

    Verg. G. 3, 340; cf.:

    (agellus) habitatus quinque focis,

    Hor. Ep. 1, 14, 2:

    campi olim uberes magnisque urbibus habitati,

    Tac. H. 5, 7:

    quae sit tellus habitanda (sibi), requirit,

    Ov. M. 3, 9; cf.:

    cesserunt nitidis habitandae piscibus undae,

    id. ib. 1, 74:

    habitandaque fana Apris reliquit et rapacibus lupis,

    Hor. Epod. 16, 19:

    proavis habitatas linquere silvas,

    Juv. 15, 152.—
    2.
    Neutr.:

    in illisce habitat aedibus Amphitruo,

    Plaut. Am. prol. 97; cf.:

    cujus hic in aediculis habitat decem, ut opinor, milibus,

    Cic. Cael. 7, 17:

    in gurgustio,

    id. N. D. 1, 9, 22:

    in via,

    on the high-road, id. Phil. 2, 41, 106:

    in Sicilia,

    id. Verr. 2, 3, 41, § 95:

    in arboribus (aves),

    Plin. 18, 35, 87, § 363:

    Lilybaei,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 38:

    lucis opacis,

    Verg. A. 6, 673:

    vallibus imis,

    id. ib. 3, 110:

    casa straminea,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 20; cf.:

    sub terra habitare,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    apud aliquem,

    id. Ac. 2, 26, 115; cf. id. Brut. 90, 309; id. Cael. 21, 51; id. Clu. 12, 33; id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    cum aliquo,

    id. ib. 2, 1, 25, §

    64: cum illa apud te,

    Ter. Phorm. 5, 7, 41.— Absol.:

    triginta milibus dixistis eum habitare,

    Cic. Cael. 7, 17; cf.:

    nunc si quis tanti (i. e. sex milibus) habitet,

    Vell. 2, 10, 1:

    bene,

    to have a good habitation, Nep. Att. 13; so,

    dum sic ergo habitat Cetronius,

    so splendidly, Juv. 14, 92:

    avecta est peregre hinc habitatum,

    Plaut. Cist. 2, 3, 37; cf.:

    is habitatum huc commigravit,

    id. Trin. 4, 3, 77; and:

    rus habitatum abii,

    Ter. Hec. 2, 1, 27:

    commorandi natura deversorium nobis, non habitandi locum dedit,

    Cic. de Sen. 23, 84:

    habitandi causa,

    Caes. B. C. 3, 112, 8.—Part. as subst.: hăbĭtantes, ium, the inhabitants: numquam tecta subeamus: super habitantes aliquando procumbunt, Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 14, 90:

    oppidum valetudine habitantium infame,

    Mel. 1, 16, 1:

    ad occasum,

    Plin. 2, 70, 82, § 180.— Pass. impers.:

    vides, habitari in terra raris et angustis in locis, et in ipsis quasi maculis, ubi habitatur, vastas solitudines interjectas,

    Cic. Rep. 6, 19:

    habitari ait Xenophanes in luna,

    that the moon is inhabited, id. Ac. 2, 39, 123:

    vicorum, quibus frequenter habitabatur,

    Liv. 2, 62, 4.—
    B.
    Transf., to stay, remain, dwell, or keep in any place; to keep to, dwell upon a thing (a favorite expression with Cicero):

    cum iis, qui in foro habitarunt, de dignitate contendas?

    Cic. Mur. 9, 21; cf.:

    habitare in Rostris,

    id. Brut. 89, 305:

    in subselliis,

    id. de Or. 1, 62, 264; cf.

    also: in oculis,

    to be always in public, id. Planc. 27, 66:

    illi qui hoc solum colendum ducebant, habitarunt in hac una ratione tractanda,

    id. de Or. 2, 38, 160:

    in bonis haerebit et habitabit suis,

    to dwell upon, id. Or. 15, 49; cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus?

    id. Fin. 2, 28, 92:

    cum his habitare pernoctareque curis (i. e. studiis)!

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    quorum in vultu habitant oculi mei,

    id. Phil. 12, 1, 2:

    animus habitat in oculis,

    Plin. 11, 37, 54, § 145; cf.:

    mens ibi (in corde) habitat,

    id. 11, 37, 69, § 182:

    qui tibi (Amori) jucundumst, siccis habitare medullis,

    Prop. 2, 11 (3, 3), 17:

    peregrinatus est hujus animus in nequitia, non habitavit,

    Val. Max. 6, 9, ext. 1:

    tecum habita,

    i. e. retire within thyself, examine thyself, Pers. 4, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > habito

  • 3 habito

    to have frequently / dwell, reside / take possession

    Latin-English dictionary of medieval > habito

  • 4 habitantes

    hăbĭto, āvi, ātum, 1 ( gen. plur. of the part. pres. habitantum, Ov. M. 14, 90), v. freq. a. and n. [habeo].
    I.
    In gen., to have frequently, to be wont to have (anteclass. and very rare): epicrocum, Varr. ap. Non. 318, 25:

    comas,

    id. ib. 27.—
    II.
    In partic., to have possession of, to inhabit a place; and more freq. neut., to dwell, abide, reside, live anywhere (the class. signif. of the word; cf.: colo, incolo, commoror).
    A.
    Lit.
    1.
    Act.:

    centum urbes habitant magnas,

    Verg. A. 3, 106:

    silvas,

    id. E. 6, 2:

    hoc nemus, hunc collem (deus),

    id. A. 8, 352:

    humiles casas,

    id. E. 2, 29:

    terras,

    Ov. H. 1, 66; id. M. 1, 195:

    pruinas,

    Val. Fl. 2, 177:

    locum,

    Tac. Agr. 11; cf. Liv. 5, 51, 3. — Pass.:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119; cf. Quint. 1, 4, 28:

    arx procul iis, quae habitabantur,

    Liv. 24, 3, 2:

    applicata colli habitatur colonia Corinthus,

    Plin. 4, 4, 5, § 11; 5, 7, 7, § 42:

    Scythiae confinis est regio habitaturque pluribus vicis,

    Curt. 8, 2, 14:

    nobis habitabitur orbis Ultimus,

    Ov. Tr. 1, 1, 127:

    tellus Bistoniis habitata viris,

    id. M. 13, 430; cf.:

    nec patria est habitata tibi,

    id. Tr. 5, 3, 21; Sil. 2, 654:

    raris habitata mapalia tectis,

    Verg. G. 3, 340; cf.:

    (agellus) habitatus quinque focis,

    Hor. Ep. 1, 14, 2:

    campi olim uberes magnisque urbibus habitati,

    Tac. H. 5, 7:

    quae sit tellus habitanda (sibi), requirit,

    Ov. M. 3, 9; cf.:

    cesserunt nitidis habitandae piscibus undae,

    id. ib. 1, 74:

    habitandaque fana Apris reliquit et rapacibus lupis,

    Hor. Epod. 16, 19:

    proavis habitatas linquere silvas,

    Juv. 15, 152.—
    2.
    Neutr.:

    in illisce habitat aedibus Amphitruo,

    Plaut. Am. prol. 97; cf.:

    cujus hic in aediculis habitat decem, ut opinor, milibus,

    Cic. Cael. 7, 17:

    in gurgustio,

    id. N. D. 1, 9, 22:

    in via,

    on the high-road, id. Phil. 2, 41, 106:

    in Sicilia,

    id. Verr. 2, 3, 41, § 95:

    in arboribus (aves),

    Plin. 18, 35, 87, § 363:

    Lilybaei,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 38:

    lucis opacis,

    Verg. A. 6, 673:

    vallibus imis,

    id. ib. 3, 110:

    casa straminea,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 20; cf.:

    sub terra habitare,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    apud aliquem,

    id. Ac. 2, 26, 115; cf. id. Brut. 90, 309; id. Cael. 21, 51; id. Clu. 12, 33; id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    cum aliquo,

    id. ib. 2, 1, 25, §

    64: cum illa apud te,

    Ter. Phorm. 5, 7, 41.— Absol.:

    triginta milibus dixistis eum habitare,

    Cic. Cael. 7, 17; cf.:

    nunc si quis tanti (i. e. sex milibus) habitet,

    Vell. 2, 10, 1:

    bene,

    to have a good habitation, Nep. Att. 13; so,

    dum sic ergo habitat Cetronius,

    so splendidly, Juv. 14, 92:

    avecta est peregre hinc habitatum,

    Plaut. Cist. 2, 3, 37; cf.:

    is habitatum huc commigravit,

    id. Trin. 4, 3, 77; and:

    rus habitatum abii,

    Ter. Hec. 2, 1, 27:

    commorandi natura deversorium nobis, non habitandi locum dedit,

    Cic. de Sen. 23, 84:

    habitandi causa,

    Caes. B. C. 3, 112, 8.—Part. as subst.: hăbĭtantes, ium, the inhabitants: numquam tecta subeamus: super habitantes aliquando procumbunt, Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 14, 90:

    oppidum valetudine habitantium infame,

    Mel. 1, 16, 1:

    ad occasum,

    Plin. 2, 70, 82, § 180.— Pass. impers.:

    vides, habitari in terra raris et angustis in locis, et in ipsis quasi maculis, ubi habitatur, vastas solitudines interjectas,

    Cic. Rep. 6, 19:

    habitari ait Xenophanes in luna,

    that the moon is inhabited, id. Ac. 2, 39, 123:

    vicorum, quibus frequenter habitabatur,

    Liv. 2, 62, 4.—
    B.
    Transf., to stay, remain, dwell, or keep in any place; to keep to, dwell upon a thing (a favorite expression with Cicero):

    cum iis, qui in foro habitarunt, de dignitate contendas?

    Cic. Mur. 9, 21; cf.:

    habitare in Rostris,

    id. Brut. 89, 305:

    in subselliis,

    id. de Or. 1, 62, 264; cf.

    also: in oculis,

    to be always in public, id. Planc. 27, 66:

    illi qui hoc solum colendum ducebant, habitarunt in hac una ratione tractanda,

    id. de Or. 2, 38, 160:

    in bonis haerebit et habitabit suis,

    to dwell upon, id. Or. 15, 49; cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus?

    id. Fin. 2, 28, 92:

    cum his habitare pernoctareque curis (i. e. studiis)!

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    quorum in vultu habitant oculi mei,

    id. Phil. 12, 1, 2:

    animus habitat in oculis,

    Plin. 11, 37, 54, § 145; cf.:

    mens ibi (in corde) habitat,

    id. 11, 37, 69, § 182:

    qui tibi (Amori) jucundumst, siccis habitare medullis,

    Prop. 2, 11 (3, 3), 17:

    peregrinatus est hujus animus in nequitia, non habitavit,

    Val. Max. 6, 9, ext. 1:

    tecum habita,

    i. e. retire within thyself, examine thyself, Pers. 4, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > habitantes

  • 5 inhabitantes

    ĭn-hăbĭto, āvi, ātum, 1, v. a., to dwell in, to inhabit (post-Aug. for habito, incolo).
    I.
    Lit.:

    inhabitatur illa regio,

    Plin. 6, 17, 20, § 53; Sen. Ep. 102, 27:

    Dorienses oceani locos inhabitasse confines,

    Amm. 15, 9, 3:

    nobile solum,

    Petr. 116.— Subst.: ĭnhăbĭ-tantes, inhabitants, Plin. Ep. 7, 27, 6; App. M. 1, p. 107. —
    II.
    Transf., of garments, to wear, Tert. Pall. 3 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > inhabitantes

  • 6 inhabito

    ĭn-hăbĭto, āvi, ātum, 1, v. a., to dwell in, to inhabit (post-Aug. for habito, incolo).
    I.
    Lit.:

    inhabitatur illa regio,

    Plin. 6, 17, 20, § 53; Sen. Ep. 102, 27:

    Dorienses oceani locos inhabitasse confines,

    Amm. 15, 9, 3:

    nobile solum,

    Petr. 116.— Subst.: ĭnhăbĭ-tantes, inhabitants, Plin. Ep. 7, 27, 6; App. M. 1, p. 107. —
    II.
    Transf., of garments, to wear, Tert. Pall. 3 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > inhabito

  • 7 tractatus

    tractātus, ūs, m. [tracto], a touching, handling, working.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic.): nucum,

    Plin. 15, 22, 24, § 87:

    plantae tractatu mansuescunt ut ferae,

    id. 17, 10, 12, § 66:

    tofacea aspera tractatu,

    id. 17, 7, 4, § 44.—
    II.
    Trop., a handling, management, treatment (class.; esp. freq. in Quint.): artium (corresp. to the preced. tractantur), * Cic. de Or. 3, 23, 86:

    asperiorum tractatu rerum atteruntur (ingenia),

    Quint. 8, prooem. § 2; so,

    artis hujusce,

    id. ib. §

    5: communis locorum,

    id. 12, 8, 2:

    temporis,

    id. 5, 10, 42:

    troporum,

    id. 1, 8, 16:

    aequi bonique,

    id. 12, 1, 8; 12, 2, 3:

    judicialis officii,

    Gell. 14, 2, 20; Vell. 2, 94, 4.—In plur.:

    tractatus omnes,

    Quint. 7, 6, 12:

    legales,

    id. 3, 8, 4.—
    2.
    Esp., of mental handling. reflection, consideration:

    de copiis expensisque,

    Veg. Mil. 3, 3; Dig. 19, 5, 5:

    si cognitio prolixiorem tractatum habeat,

    ib. 36, 1, 3:

    in tractatu habere,

    Lact. Mort. Pers. 48, 2. —
    3.
    A consultation, discussion:

    cum tractatu habito societas coïta est,

    Dig. 17, [p. 1883] 2, 32:

    diu multumque tractatu inter nos habito,

    Cypr. Ep. 3, 3. —
    B.
    Transf., in concr.
    1.
    A treatise, tractate, tract:

    separatim toto tractatu sententia ejus judicanda est,

    Plin. 14, 4, 5, § 45.—
    2.
    In eccl. Lat., a sermon, homily:

    tractatus populares, quos Graece homilias vocant,

    Aug. Haeres. 4 praef.

    Lewis & Short latin dictionary > tractatus

  • 8 com-parō (conp-)

        com-parō (conp-) āvī, ātus, āre,    to prepare, make ready, set in order, furnish, provide: ad magnitudinem frigorum sibi remedium: se, to get ready: se ad iter, L.: se ad omnīs casūs, Cs.: insidias Habito: dolum ad capiendos eos, L.: in accusatione comparandā elaborare: accusatorem filio suo: fugam, Cs.: domicilium ibi, L.: iter ad regem, N.: bellum: exercitūs: classem, N.: tempore ad comparandum dato, N.: an ita me comparem, Non perpeti, etc., place myself in a condition, T.: in Asiam ire: Capuam molem contra rem p.: subsidium mihi diligentiam. — Fig., to arrange, appoint, ordain, establish, constitute: naturā hoc ita comparatum est, ut, etc., L.: more maiorum comparatum est, ut, etc.: hoc iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.: quae legibus conparata sunt, S.: sic fuimus semper comparati, ut, etc.— To procure, get, purchase, obtain, prepare, make, collect: aurum, T.: faces ad inflammandam urbem: sibi in Galliā auctoritatem, Cs.: (gloriam) ex bellicis rebus, Cs.: cum annus Imbres comparat, H.: (tribunos) ad intercessionem, to gain over, L.

    Latin-English dictionary > com-parō (conp-)

  • 9 dīlēctus or dēlēctus

        dīlēctus or dēlēctus ūs, m    [dis- or dē + 1 LEG-], a choosing, picking out, selecting, selection, choice, distinction: ad quod delectus adhibetur: iudicum: dignitatis: non dilectu aliquo ducitur ad iudicandum: sine ullo delectu: coire nullo dilectu, indiscriminately, O. — A levy, recruiting, enrollment, conscription, draft (of soldiers, etc.): per legatos delectum habere, Cs.: delectu totā Italiā habito: quam acerrimus, L.: missus ad dilectūs agendos, Ta.: perditissimorum civium.

    Latin-English dictionary > dīlēctus or dēlēctus

  • 10 habitābilis

        habitābilis e, adj.    [habito], fit for an abode, habitable: regiones: cinguli (terrae): non habitabile frigus, O.
    * * *
    habitabilis, habitabile ADJ

    Latin-English dictionary > habitābilis

  • 11 (habitāns, ntis)

       (habitāns, ntis) m    [P. of habito], an inhabitant ; only plur gen.: habitantum, O.

    Latin-English dictionary > (habitāns, ntis)

  • 12 habitātiō

        habitātiō ōnis, f    [habito], a dwelling, habitation: ei de habitatione accommodare: sumptus habitationis: mercedes habitationum annuae, house-rent, Cs.
    * * *
    lodging, residence

    Latin-English dictionary > habitātiō

  • 13 habitātor

        habitātor ōris, m    [habito], a tenant, occupant, inhabitant: (domum) habitatores conduxerunt: tumultus habitatorum, L.: testā vidit in illā Magnum habitatorem, Iu.
    * * *
    dweller, inhabitant

    Latin-English dictionary > habitātor

  • 14 vincō

        vincō vīcī, vīctus, ere    [1 VIC-].—In war, to conquer, overcome, get the better of, defeat, subdue, vanquish, be victorious: ut qui vicissent, iis quos vicissent imperarent, Cs.: navalibus pugnis Carthaginiensīs.—To prevail, succeed, overcome, win: iudicio: Fabio vel indice vincam, H.: factum est; vincimur, T.: Vicit iter durum pietas, made easy, V.: virgam, to win, V.: vicit tamen in Senatu pars illa, quae, etc., S.: cum in senatu vicisset sententia, quae, etc., L.: Othonem vincas volo, to outbid. —To overcome, overwhelm, prevail over: (naves) neu turbine venti Vincantur, V.: flammam gurgitibus, extinguish, O.: Vincunt aequora navitae, master, H.: Victaque concessit prisca moneta novae, O.: Blanda quies furtim victis obrepsit ocellis, O.: ubi aëra vincere summum Arboris... potuere sagittae, i. e. surmount, V.: viscera flammā, i. e. to cook, V.—To outlast, survive: (Aesculus) Multa virum volvens durando saecula vincit, V.: vivendo vici mea fata, V.—Fig., to prevail, be superior, convince, refute, constrain, overcome: naturam studio, Cs.: vincit ipsa rerum p. natura saepe rationem: vinci a voluptate: peccavi, fateor, vincor, T.: victus patris precibus lacrimisque, L.: est qui vinci possit, H.: Victus amore pudor, O.: victus animi respe<*>t, V.: Ergo negatum vincor ut credam, am constrained, H.: verbis ea vincere, i. e. to express worthily, V.—To overmatch, surpass, exceed, excel: terrae magnitudinem: morum inmanitate beluas: mulierculam mollitiā, H.: Scribere, quod Cassi opuscula vincat, H.—To prove triumphantly, show conclusively, demonstrate: si doceo non ab Habito, vinco ab Oppianico, prove (the fact): vici unam rem... vici alteram, I have established one point: vince deinde, bonum virum fuisse Oppianicum: Vincet enim stultos ratio insanire nepotes, H.: Nec vincet ratio hoc, tantumdem ut peccet idemque Qui, etc., H.—To prevail, gain the point, carry the day: cui si esse in urbe tuto licebit, vicimus: Vicimus et meus est, O.: vincite, si ita voltis, have your way, Cs.: viceris, enjoy your victory, T.
    * * *
    vincere, vici, victus V
    conquer, defeat, excel; outlast; succeed

    Latin-English dictionary > vincō

  • 15 adhabito

    ăd-hăbĭto, āre, 1, v. n.: adhabites, a false reading for adbites in Plaut. Capt. 3, 4, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > adhabito

  • 16 caenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > caenaculum

  • 17 cenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > cenaculum

  • 18 coenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > coenaculum

  • 19 cohabito

    cŏ-hăbĭto, āre, v. n., to dwell together (late Lat.), Hier. Ep. 101; Aug. Ep. 12 al.

    Lewis & Short latin dictionary > cohabito

  • 20 colens

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colens

См. также в других словарях:

  • Hábito — puede referirse a: hábito (psicología), es el comportamiento repetido de una persona regularmente. malos hábitos equivale a vicios buenos hábitos equivale a virtudes Véanse también: comportamiento, costumbre, uso y usos y costumbres… …   Wikipedia Español

  • hábito — sustantivo masculino 1. Área: psicología Forma de conducta que se hace estable por repetición: tener malos hábitos. Paco tiene el hábito de no desayunar. Sinónimo: costumbre. 2. Habilidad adquirida con la práctica: Sara tiene el hábi …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • hábito — m. med. Apariencia general de un sujeto; tiene cierta importancia en medicina porque aporta información sobre el estado físico y psíquico del individuo en cuestión. Medical Dictionary. 2011. hábito …   Diccionario médico

  • hábito — (Del lat. habĭtus). 1. m. Vestido o traje que cada persona usa según su estado, ministerio o nación, y especialmente el que usan los religiosos y religiosas. 2. Modo especial de proceder o conducirse adquirido por repetición de actos iguales o… …   Diccionario de la lengua española

  • hábito — s. m. 1. Túnica de membro de comunidade ou confraria religiosa. 2. Insígnia de membro de ordem militar ou honorífica. 3. Prática frequente. = COSTUME 4. Disposição, constituição. 5. Aspecto exterior. = APARÊNCIA 6. hábitos menores: Roupa interior …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • hábito — ► sustantivo masculino 1 RELIGIÓN Vestidura que usan los religiosos y religiosas: ■ algunas monjas ya no llevan hábito. 2 SICOLOGÍA Forma de conducta adquirida por la repetición de los mismos actos: ■ tiene el hábito de desayunar café. SINÓNIMO… …   Enciclopedia Universal

  • hábito — s m 1 Conducta o práctica que repite alguien tantas veces, que se vuelve costumbre en él, de tal manera que termina por hacerla inconscientemente o sin necesidad de poner atención: Tiene el hábito de cerrar la puerta con llave , Tiene el hábito… …   Español en México

  • hábito — {{#}}{{LM H19700}}{{〓}} {{SynH20203}} {{[}}hábito{{]}} ‹há·bi·to› {{《}}▍ s.m.{{》}} {{<}}1{{>}} Modo de actuar adquirido por la frecuente práctica de un acto: • Tengo el hábito de levantarme temprano.{{○}} {{<}}2{{>}} Facilidad para realizar algo… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • hábito — (m) (Intermedio) vestido tradicional en varias profesiones que refleja el estatus del usuario, tradicionalmente llevado sobre todo por los monjes Ejemplos: El hábito del ermitaño estaba muy sucio y gastado. Sus hábitos indican su alta posición… …   Español Extremo Basic and Intermediate

  • hábito de fumar — Inhalación de gases y vapores de hidrocarburos generados por la lenta combustión del tabaco de los cigarrillos. El hábito está parcialmente producido por el efecto que ejerce la nicotina contenida en el humo sobre el sistema nervioso central.… …   Diccionario médico

  • hábito adenoide — predominio linfático, con vegeraciones adenoide Diccionario ilustrado de Términos Médicos.. Alvaro Galiano. 2010 …   Diccionario médico

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»