-
1 ὄρνυμαι
Grammatical information: v.Meaning: `to stir, to rise, to run out, to hurry' esp. `to excite, to incite, to revive (Il.).Other forms: Aor. ὠρόμην, - ετο, often and older athem. ὦρτο, ptc. ὄρμενος etc., fut. ὀροῦμαι, ὀρεῖται, perf. ὄρωρα; act. ὄρνυμι, also - ύω, aor. ὦρσα, redupl. 3. sg. ὤρορε, fut. ὄρσω, aor. pass. 3. pl. ὦρθεν (Corinn.). Besides ὀρούω, fut. ὀρούσω, in Hom. only aor. ὀροῦσαι, often w. prefix, e.g. ἐπ, ἀν-, ἐν-, ἐξ- `rise quickly, rush on' (Il.).Compounds: Also w. prefix, e.g. ἐπ-, ὑπ-, ἀν-. -- As 1. member in governing compp. like ὀρσο-τρίαινα m. `wielder of the trident' (Pi.), ὀρσί-αλος `stirring the sea' (B.), PN as Όρσέ-λαος (Boeot.), Όρσί-λοχος (Il.) besides certainly nominal Όρτί-λοχος (Dor.); s. Schwyzer 442, Bechtel Hist.PN 353 f., Wackernagel Unt. 236 n. 1. As 2. member in the comp. κονι-ορ-τός (s. κόνις), in verbal adj. like θέ-ορ-τος `sprung from the gods' (Pi., A.), νέ-ορ-τος `newly arisen' (S.).Derivatives: Only ὄρου-σις f. `rise, ὅρμησις, ὁρμή' (Stoic.), ὀρούματα ὁρμή- ματα, πηδήματα H.; remarkable ὀρσό-της, - ητος f. = ὁρμή (Critias), ὀρσί-της m. name of a Cret. dance (Ath.).Etymology: Its general o-vowel reminds of ὄρνυμι and ὄλλυμι, στόρνυμι, κορέννυμι a.o. and points to * h₃-. Traces of an ε-grade have been supposed in ἔρετο ὡρμήθη H. a.o. (s. ἐρέθω) as well as in Λα-έρ-της (s. λαός; cf. below). The general structure of the IE nu-verbs as well as the comparison with Skt. r̥-nó-ti `rise, move (onself)' give an original *ὄ῎ρ-νυ-μι ( *h₃r̥-n-(e)u-; not *αρνυμι). An orig. *ἴρνυμι with ι as reduced vowel as in κίρνημι (s. on κεράννυμι) Fick BB 29, 197 finds support in the Zeusepithet Έπιρνύτιος Ζεὺς ἐν Κρήτῃ H., what in spite of widespread agreement (Bechtel Lex. 252, WP. 1, 137, Schwyzer 352 a. 695) is to be called quite arbitrary. -- An analysis ὄρ-ν-υ-μι gives the possibility, to connect the aorist ὀροῦ-σαι (to which the later and rare ὀρούω) as o-coloured full grade (* h₃rou-; Persson Beitr. 1, 285; 2, 738; s. also Chantraine Gramm. hom. 1, 374 w. n. 1 a. lit.); cf. further κρούω, κολούω a.o. (Schwyzer 683 w. lit.). -- Comparisons outside Greek do not help much: beyond the pair ὄρ-νυ-μι: r̥-ṇó-ti are to be mentioned from Skt.: ὦρτο: ā́rta, ὤρ-ε-το: ā́r-a-ta (certainly innovations), ὄρ-ωρα: ā́ra, ὦρσε: ārṣ-īt (gramm.). Heth. ar-nu-mi `move on, away or here' is phonetically uncertain and can also be connected with ἄρνυμαι (s. v.). For ὀρούω we compare Lat. ruō `fall down, hurry'. -- Further material (but not from a root "of moving" er-) in WP. 1, 136ff. (w. rich lit.), Pok. 326ff., W.-Hofmann s. orior and 1. ruō; older lit. in Bq. -- Cf. ὀρίνω and ὄρος, also 1. οὖρος.Page in Frisk: 2,422-424Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ὄρνυμαι
-
2 γυνή
γυνή, γυναικόςGrammatical information: f.Meaning: `wife, woman' (Il.),Other forms: Boeot. βανά (Corinn.), pl. βανῆκας γυναῖκας H.; Cypr. *βονα does not exist (Masson, Inscr, chypr. 1961, 298). Voc. γύναι from *γυναικ, see Schwyzer 582f. The stem γυν-αικ- prob. from adj. * gʷneh₂-iko- (Szemerényi, AION 2 (1960) 13-30; against Lejeune, Rev. ét. anc. 63 (1961) 435).Compounds: On the forms of γυνή as second member ἄ- ἀνδρό- κατά- μισό- φιλόγυνος, ἀ- ἡμι- καλλι- ὀρσι- φιλογύναιξ, ἀγύναικος, ἀ- ἡμι- κακο- κατα- μισο- πολυ- φιλογύναιος, ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- φιλογύνης Sommer Nominalkomp. 62f. Exceptional γύν-ανδρος `hermaphrodite', and γυναι-μανής (Il.). Survey DELG.Derivatives: Diminut. γυναικάριον (Diokl. Com.), γυναίκιον (Longos), γυναικίσκιον παιδίσκιον H. - γυναικίας m. `womanish man' (Eup.; as νεανίας); γυναικωνῖτις `womens room' (Lys.; s. Redard Les noms grecs en - της 110), rare γυναικών (X., as ἀνδρών). - Adj. γυναικήϊος, - εῖος (Od.; as ἀνδρήϊος, - εῖος), γυναικικός (Arist.; as ἀνδρικός), γυναικώδης (Plb.: ἀνδρώδης), γυναικηρός (Diokl. Com.; after πονηρός etc.). - Denom. γυναικίζω, - ομαι `behave like a woman' (Ion.-Att.) with γυναίκισις (Ar.) and γυναικισμός (Plb.); γυναικόομαι, - όω `be, make womanish' (Hp.). - Not from γυναικ- γύννις, - ιδος `womanish man' and γύναιος (cf. δείλαιος), γύναιον `woman'.Etymology: Old word for `woman, wife'. Exact agreement in Skt. (Ved.) gnā́ `woman, goddess' (often disyll.), Av. gǝnā `woman'. With γυναι- agrees Arm. kanay- in plural kanay-k` (nom.) etc.; a - κ- also in Messap. gunakhai `γυναικί' (?), and NPhr. knaikan, knaiko. - Labiovelar also in Goth. qino (n-stem), OIr. ben (ā-stem) `woman', both \< *guen-. The full grade, in Greek replaced by the zero grade, seen in Arm. kin, OPr. genna, OCS žena, Skt. jáni-, Toch. A śäṃ B śana, OIr. ben. Zero grade in OIr. ban- (in comp.), gen. sg. mnā (\< * bnā-s). Lengthened grade in Goth. qens (i-stem) `woman'. Original paradigm proterodynmic h₂-stem gʷen-h₂ (seen in Skt. jáni-), gen. * gʷn-eh₂-s. - On μνάομαι `woo for one's bride' s.s.v.. - Full grade in βενέω, variant of βινέω acc. to De Lamberterie, RPh 65 (1991) 149-160?Page in Frisk: 1,334-335Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > γυνή
-
3 γυναικός
γυνή, γυναικόςGrammatical information: f.Meaning: `wife, woman' (Il.),Other forms: Boeot. βανά (Corinn.), pl. βανῆκας γυναῖκας H.; Cypr. *βονα does not exist (Masson, Inscr, chypr. 1961, 298). Voc. γύναι from *γυναικ, see Schwyzer 582f. The stem γυν-αικ- prob. from adj. * gʷneh₂-iko- (Szemerényi, AION 2 (1960) 13-30; against Lejeune, Rev. ét. anc. 63 (1961) 435).Compounds: On the forms of γυνή as second member ἄ- ἀνδρό- κατά- μισό- φιλόγυνος, ἀ- ἡμι- καλλι- ὀρσι- φιλογύναιξ, ἀγύναικος, ἀ- ἡμι- κακο- κατα- μισο- πολυ- φιλογύναιος, ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- φιλογύνης Sommer Nominalkomp. 62f. Exceptional γύν-ανδρος `hermaphrodite', and γυναι-μανής (Il.). Survey DELG.Derivatives: Diminut. γυναικάριον (Diokl. Com.), γυναίκιον (Longos), γυναικίσκιον παιδίσκιον H. - γυναικίας m. `womanish man' (Eup.; as νεανίας); γυναικωνῖτις `womens room' (Lys.; s. Redard Les noms grecs en - της 110), rare γυναικών (X., as ἀνδρών). - Adj. γυναικήϊος, - εῖος (Od.; as ἀνδρήϊος, - εῖος), γυναικικός (Arist.; as ἀνδρικός), γυναικώδης (Plb.: ἀνδρώδης), γυναικηρός (Diokl. Com.; after πονηρός etc.). - Denom. γυναικίζω, - ομαι `behave like a woman' (Ion.-Att.) with γυναίκισις (Ar.) and γυναικισμός (Plb.); γυναικόομαι, - όω `be, make womanish' (Hp.). - Not from γυναικ- γύννις, - ιδος `womanish man' and γύναιος (cf. δείλαιος), γύναιον `woman'.Etymology: Old word for `woman, wife'. Exact agreement in Skt. (Ved.) gnā́ `woman, goddess' (often disyll.), Av. gǝnā `woman'. With γυναι- agrees Arm. kanay- in plural kanay-k` (nom.) etc.; a - κ- also in Messap. gunakhai `γυναικί' (?), and NPhr. knaikan, knaiko. - Labiovelar also in Goth. qino (n-stem), OIr. ben (ā-stem) `woman', both \< *guen-. The full grade, in Greek replaced by the zero grade, seen in Arm. kin, OPr. genna, OCS žena, Skt. jáni-, Toch. A śäṃ B śana, OIr. ben. Zero grade in OIr. ban- (in comp.), gen. sg. mnā (\< * bnā-s). Lengthened grade in Goth. qens (i-stem) `woman'. Original paradigm proterodynmic h₂-stem gʷen-h₂ (seen in Skt. jáni-), gen. * gʷn-eh₂-s. - On μνάομαι `woo for one's bride' s.s.v.. - Full grade in βενέω, variant of βινέω acc. to De Lamberterie, RPh 65 (1991) 149-160?Page in Frisk: 1,334-335Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > γυναικός
См. также в других словарях:
Όρσι Λέλιο — (Lelio Orsi, 1511 – 1587). Ιταλός ζωγράφος. Είναι γνωστός και ως Λέλιο ντα Νοβελάρα. Εργάστηκε κυρίως για τη ζωγραφική διακόσμηση του ανάκτορου Τζιαρντίνο της Πάρμας. Στα έργα του είναι φανερή επίδραση του Κορέτζιο, μερικά όμως, τελείως προσωπικά … Dictionary of Greek
όρνυμι — ὄρνυμι και ὀρνύω (Α) (επικ., ποιητ. τ.) 1. διεγείρω, εξεγείρω, ξεσηκώνω 2. παροτρύνω, προτρέπω κάποιον να κάνει κάτι 3. (σχετικά με ζώο) διώχνω 4. (σχετικά με άψυχα και φυσικά φαινόμενα) επιφέρω, ανακινώ («χαλεπήν ὄρσουσα θύελλαν», Ομ. Ιλ.) 5.… … Dictionary of Greek
αρχαιολογία — Η επιστήμη που μελετά την αρχαιότητα μέσα από όλα τα μνημεία και τα υλικά κατάλοιπά της. Η α. επιδιώκει να αποκαταστήσει τις διάφορες εκδηλώσεις του αρχαίου κόσμου, αφήνοντας κατά μέρος όμως τις μαρτυρίες, που ανήκουν στη σφαίρα αρμοδιότητας της… … Dictionary of Greek
ορσύδρα — η (Α ὀρσύδρα) νεοελλ. σωλήνας προσαρμοσμένος στο εξωτερικό οικοδομής για την αποχέτευση τών νερών τής βροχής, υδρορρόη, λούκι αρχ. σωλήνας, με τον οποίο ανεβαίνει το νερό σε ύψος. [ΕΤΥΜΟΛ. < ὀρσ(ο) , κατά τα σύνθ. σε ὀρσι (βλ. λ. όρνυμι) + υδρ … Dictionary of Greek
