-
41 пыжалтарен шуаш
1) пустить, бросить, кинуть (с силой)Рок комылям пыжалтарен шуаш бросить ком земли.
2) свалить кого-л. (с ног)Тудо ик немычым пыжалтарен шуэн. Н. Лекайн. Одного немца он свалил с ног.
Составной глагол. Основное слово:
пыжалтараш -
42 пылышыш шуаш
сокр. пылышышке шуаш -
43 пытаралт шуаш
сокр. пытаралтын шуаш -
44 пытаралтын шуаш
1) уничтожиться, истребиться, вывестисьТаракан пытаралт шуын тараканы вывелись.
2) ликвидироваться, устраниться, изжитьсяТиде осал чер (трахома) Марий кундемыштат йӧршын пытаралт шуын. М. Сергеев. Эта опасная болезнь – трахома – полностью ликвидирована в Марийском крае.
Составной глагол. Основное слово:
пытаралташ -
45 пычкемышалт шуаш
сокр. пычкемышалтын шуаш -
46 пычкемышалтын шуаш
безл. стемнеть – о наступлении сумерек, вечераЧодыра оролын илемже дек миен шумекем пычкемышалт шуо. М.-Азмекей. Когда я дошёл до жилища лесника, уже стемнело.
Составной глагол. Основное слово:
пычкемышалташ -
47 руал шуаш
сокр. руалын шуаш -
48 руалын шуаш
отрубить, срубить что-л.Парня шуко гынат, иктыжымат руал шуымо ок шу. Калыкмут. Пальцев много, но ни одного не хочется отрубить.
Составной глагол. Основное слово:
руалаш -
49 савырал шуаш
сокр. савыралын шуаш -
50 савыралын шуаш
Вӱд толкын пушым савырал шуыш. Е. Янгильдин. Волна перевернула лодку.
Составной глагол. Основное слово:
савыралаш -
51 сӱмырал шуаш
сокр. сӱмыралын шуаш -
52 сӱмыралын шуаш
свергнуть, низложить, лишить властиКалык кугыжам сӱмырал шуэн. Народ сверг царя.
Составной глагол. Основное слово:
сӱмыралаш -
53 сылнешт шуаш
сокр. сылнештын шуаш -
54 сылнештын шуаш
стать красивым, прекрасным; расцвести, достичь красоты– Чынак, манеш Пайдуш вате, – ӱдыр икшыве шочеш, кушкеш, сылнештын шуэш да, ачажым-аважым коден, ӧрдыжкӧ, палыдымашке кая. С. Чавайн. – Действительно, говорит жена Пайдуша, – дочь родится, вырастет, расцветёт и, бросив родителей, уезжает на сторону, в неизвестные края.
Составной глагол. Основное слово:
сылнешташ -
55 темдал шуаш
перен. задавить; придавить; уничтожитьУ саман нуным темдал шуаш кӱшта. П. Корнилов. Новое время требует их уничтожить.
Составной глагол. Основное слово:
темдалаш -
56 товарыш шуаш
(Декынын) кокымшо эргыжат товарыш шуын. Я. Элексейн. У Декына и второй сын стал трудоспособным.
Идиоматическое выражение. Основное слово:
товар -
57 тодыл шуаш
сокр. тодылын шуаш -
58 тодылын шуаш
1) сломать, обломить, переломитьШыде пӱртӱс вий тудым (нӧргӧ куэм) тодыл шуышашла толаша. В. Косоротов. Злая сила природы неистовствует, как бы стараясь обломить молодую берёзу.
2) сломать; покалечить«Йолыштем кугыварням йыклык тодыл шуэм, шонышым», – Ольош, кугырген шинчын, парняжым тӱслен онча. А. Айзенворт. «Я думал, что совсем сломаю большой палец ноги», – Ольош, скрючившись, внимательно смотрит на палец.
3) перен. сломить, надломить; нарушить, погубить, одолетьНо шем вийым эрык шуыш тодыл. В. Колумб. Но чёрную силу сломила свобода.
Составной глагол. Основное слово:
тодылаш -
59 траскаен шуаш
расточить, растратить, испортитьМа улым траскаен шуаш куштылгы. Легко растратить то, что имеется.
Составной глагол. Основное слово:
траскаяш -
60 тӱзаҥ шуаш
сокр. тӱзаҥын шуаш
См. также в других словарях:
шуаш — зат. Көп терлегеннен пайда болатын жағымсыз иіс; тері ауруы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
шуаш — зат. Сібір жерін мекендейтін халықтардың бірі. Жошының ұлы Бату хан орысты да, морова, ш у а ш, үдімұртты да бағындырды (К.Жүністегі, Едіге, 18) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
үдмұрт — зат. Сібір халықтарының бірі. Жошының ұлы Бату хан орысты да, морова, шуаш, ү д м ұ р т т ы да бағындырды (К.Жүністегі, Едіге, 18) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі