-
1 подоспеть
Ýetişmek -
2 догонять
-
3 угнаться
-
4 догнать
yetişmek, quvıp yetmekдогнать и перегнать - yetişip ozmaq -
5 доставать
çıkarmak,yetişmek,erişmek,temin etmek* * *несов.; сов. - доста́ть2) yetişmek; erişmekдостава́ть руко́й до потолка́ — eli tavana yetişmek / ermek
3) temin etmek; uydurmakде́нег я доста́ну — parayı temin ederim
где э́то ты доста́л тако́й приёмник? — bu radyoyu nereden uydurdun?
-
6 успевать
vakit bulmak; yetiştirmek; yetişmek; basan göstermek* * *несов.; сов. - успе́ть1) vakit bulmak; yetiştirmekя не успе́л написа́ть письмо́ — mektubu yazmaya vakit bulamadım
я не успе́ю написа́ть статью́ — yazıyı yetiştiremem
я не успе́л досказа́ть, как... — ben sözümü bitirmeye kalmadan...
мы не успе́ли пройти́ и ста ме́тров, как... — biz yüz metre gittik gitmedik...
зарпла́та не успева́ла за ро́стом дорогови́зны жи́зни — maaş ve ücretler hayat pahalılığının artışına ayak uyduramıyordu
не успе́л он сесть, как... — oturmasına kalmadan...
2) yetişmekуспе́ть на по́езд — trene yetişmek
не успе́ть на по́езд — trene yetişememek, treni kaçırmak
3) тк. несов. başarı göstermekне успева́ть по матема́тике — matematikten başarısız olmak
-
7 воспитывать
eğitmek,yetiştirmek; yetişmek* * *1) eğitmek; yetiştirmek2) yetişmek; aşılamak ( привить)а́рмия, воспи́танная на революцио́нных тради́циях — devrimci geleneklerden yetişmiş ordu
воспи́тывать любо́вь к ро́дине — vatan aşkı aşılamak
-
8 хватать
kapmak,kavramak; yakalamak; yetişmek,yetmek; idare etmek* * *несов.; сов. - хвати́ть, схвати́ть1) сов. - схвати́ть kapmak, kavramak; yakalamak; yapışmakхвата́ть зуба́ми — dişleriyle kapmak
хвата́ть когтя́ми (о птицах, животных) — pençelemek
хвата́ть кого-л. за́ руку — birinin koluna yapışmak / kolunu yakalayıvermek
схвати́ть топо́р — baltayı kavramak
2) разг. (ловить, задерживать) yakalamak, tutmak, enselemek3) (сов. - схвати́ть, разг.) ( без разбора приобретать) eline ne geçerse alıvermekэ́ти кни́ги шква́льно хвата́ли — bu kitaplar tam manasıyle kapışılıyordu / kapış kapış gidiyordu
4) (сов. - хвати́ть, безл.) yetmek, yetişmek; elvermek; idare etmekэ́тих де́нег хва́тит? — bu para yeter / yetişir mi?
костю́м ему́ понра́вился, но (купи́ть) де́нег не хвати́ло — elbiseyi beğendi, ama almaya parası çıkışmadı
на э́то у него́ не хва́тит сил — buna gücü yetmez
э́того (коли́чества) хле́ба не хва́тит — bu ekmek az gelir / idare etmez
муки́ е́ле хвати́ло — un uç uca geldi
э́тих дров нам хва́тит на ме́сяц — bu odunlar bize bir ay gider
в го́роде не хвата́ло жилья́ — kentte konut darlığı vardı
в стране́ не хвата́ло учителе́й — ülkede öğretmen açığı vardı
я чу́вствовал, что чего́-то не хвата́ет — bir eksiklik duyuyordum
у меня́ не хвата́ет ду́ха пойти́ туда́ — oraya gitmek için kendimde cesaret bulamıyorum
таки́х у́мников и у нас хвата́ет — bizde de böyle ukalalar eksik değil
наско́лько хвата́ло взо́ра — gözün alabildiğine
••хвата́ть на лету́ — uçarken kapmak; перен. kapmak
тебя́ нам о́чень не хвата́ет — seni çok arıyoruz
э́того ещё не хвата́ло! — bir bu eksikti!
-
9 доживать
yaşamak; yaşına basmak; geçirmek (vakit)* * *несов.; сов. - дожи́ть1) yaşamak; ömrü vefa etmek; yetişmek; çıkmakдоживешь до э́тих лет - узна́ешь — bu yaşa gelince öğrenirsin
ни оди́н из них не до́жил до на́ших дней — hiç biri bugüne kadar yaşayabilmiş değildir
ребёнок не до́жил и до пяти́ лет — çocuk beş yaşını bile tamamlayamadı
он у́мер, не дожи́в до двадцати́ лет — yirmisine varmadan öldü
ему́ не дожи́ть до э́того дня — o güne yetişmeyecek
вряд ли он доживёт до сле́дующей неде́ли — gelecek haftaya (sağ) çıkacağı şüpheli
е́сли доживу́... — ömrüm vefa ederse..., sağ kalırsam..., ecelden aman olursa...
2) в соч.дожива́ть ле́то на да́че — yazın sonunu yazlıkta geçirmek
3) тк. несов. yaşamakдоживать свою́ жизнь — son günlerini yaşamak
••до чего́ мы до́жили! — ne günlere kaldık!
-
10 дотягиваться
несов.; сов. - дотяну́тьсяyetişmek; erişmekдо той по́лки я не дотяну́сь — o rafa erişemem
-
11 нагонять
несов.; сов. - нагна́ть1) ( догонять) birine; bir şeye yetişmek тж. перен.2) ( навёрстывать) telafi etmekнагна́ть упу́щенное вре́мя — kaybedilen zamanı telafi etmek
3) getirmek; yığmakве́тер нагна́л ту́чи — rüzgar kara bulutlar getirdi
4) перен., разг.нагоня́ть сон на кого-л. — birine uyku vermek, birini uyutmak
нагна́ть на кого-л. стра́ху — birinin ödünü koparmak
-
12 настигать
несов.; сов. - насти́гнуть, насти́чьyetişmek; yakalamak; bulmak (о пуле, стреле) -
13 подоспеть
сов., разг. -
14 подрастать
несов.; сов. - подрасти́yetişmek, büyümek, boy atmak; palazlanmak ( о птенцах) -
15 помощь
жмедици́нская по́мощь — tıbbi yardım
получа́ть фина́нсовую и техни́ческую по́мощь — mali ve teknik yardım almak
по́мощь на дому́ — evde bakım
прийти́ кому-л. на по́мощь — birinin imdadına yetişmek, yardımına koşmak
звать на по́мощь — imdadına çağırmak, imdat diye bağırmak
на по́мощь! — imdat! yetişin!
••с по́мощью обма́на — hile yoluyla
с по́мощью сжа́того во́здуха — sıkıştırılmış hava vasıtasıyla
опыле́ние при по́мощи / с по́мощью ве́тра — rüzgar aracılığıyla tozlaşma
с по́мощью подъёмного кра́на — vinç yardımıyla
-
16 поспевать
I несов.; сов. - поспе́ть I1) ( созревать) olmak, (kemale) ermek, erişmekхлеба́ поспе́ли — ekinler oldu / erdi
2) разг. ( о кушанье) pişmek; olmakII несов.; сов. - поспе́ть IIобе́д поспе́л — yemek oldu
( успевать) yetişmekне поспе́ть к по́езду — trene yetişememek
я за ним не поспева́ю — ben arkasından yetişemem
-
17 расти
1) врз büyümek; bitmek (о растениях, волосах); boy atmak, boylanmak, sivrilmek ( становиться выше ростом)го́род растёт — şehir büyüyor
он рос в дере́вне — çocukluğu köyde geçmişti, köyde büyüyüp yetişmişti
э́то де́рево растёт о́чень бы́стро — bu ağaç çok çabuk boylanır
2) ( увеличиваться) artmak; genişlemek; kabarmak; ilerlemekнаселе́ние растёт — nüfus artıyor
дохо́ды расту́т — gelirler artıyor
их дру́жба растёт и кре́пнет — dostlukları ilerliyor, sağlamlaşıyor
вражда́ всё росла́ — düşmanlık kabardıkça kabarıyordu
расту́щее недово́льство — büyüyen hoşnutsuzluk
объём рабо́т растёт — çalışmaların hacmi genişliyor
сла́ва его́ растёт с ка́ждым днём — ünü günden güne yayılıyor
3) перен. ( совершенствоваться) büyümek, gelişmek, gelişmeler / başarılar kaydetmek4) (произрастать, водиться) yetişmek5) ( быть - о растениях) olmakв саду́ расту́т две я́блони — bahçede iki elma ağacı var
••там да́же трава́ не растёт — orada ot bile bitmez
-
18 торопиться
acele etmek* * *несов.; сов. - поторопи́тьсяacele etmek, acelesi olmakон торопи́лся на по́езд — trene yetişmek için acele ediyordu
подожду́, я не тороплю́сь — acelem yok, beklerim
куда́ / что ты торо́пишься? — acelen ne?
она́ не торо́пится отвеча́ть — cevap vermekte acele etmiyor
ты с э́тим де́лом не торопи́сь — bu işi ağırdan al
вре́мя у нас есть, не торопи́сь — acele etme, vaktimiz var
поторопи́сь! — çabuk ol! elini çabuk tut!
••не торопя́сь — acele etmeden, ağır ağır
мы шли не торопя́сь — ağır ağır / ağır adımlarla yürüyorduk
-
19 укладываться
I несов.; сов. - уложи́ться1) разг. ( складывать свои вещи в дорогу) bavullarını hazırlamak2) перен. ( успевать) yetişmekв пять мину́т не уложи́ться — beş dakika az (gelir)
с э́той статьёй я до ве́чера не уложу́сь — bu yazıyı akşama yetiştiremem
••II несов.; сов. - уле́чьсяэ́то не укла́дывается у меня́ в голове́ — bunu havsalam almıyor
уле́чься в посте́ль — yatağa girmek
-
20 чтобы
союз1) için; diye, kiя торопи́лся, что́бы успе́ть на по́езд — trene yetişmek için acele ediyordum
ты что́-нибудь почита́й, что́бы вре́мя не пропа́ло да́ром — vakit boş geçmesin diye oku bir şey
мы присе́ли, что́бы немно́го отдохну́ть — oturduk ki biraz dinlenelim, biraz dinlenmek için / üzere oturduk
2) kiя ему́ сказа́л, что́бы он позвони́л в час — ona dedim ki saat birde telefon etsin
хо́чешь, что́бы он прие́хал? — ister misin gelsin?
пиши́ так, что́бы ка́ждому бы́ло поня́тно — öyle yaz ki herkes anlayabilsin
он не насто́лько глуп, что́бы не поня́ть э́того — bunu anlamayacak kadar aptal değildir
мы не так бога́ты, что́бы покупа́ть дешёвые ве́щи — usuz eşya alacak kadar zengin değiliz
он предложи́л, что́бы э́ту рабо́ту вы́полнили за неде́лю — bu işin bir haftada yapılmasını önerdi
не прохо́дит дня, что́бы не поступа́ли жа́лобы — gün geçmiyor ki şikayet (- ler) gelmesin
сомни́тельно, что́бы он оста́лся дово́лен — memnun kalacağı şüphelidir
3) в соч., → частицачтоб я бо́льше тебя́ не ви́дел! — seni bir daha gözüm görmesin!
чтоб я тебя́ ещё хоть раз взял на охо́ту! — bir daha seni ava getirirsem iki olsun!
- 1
- 2
См. также в других словарях:
yetişmek — e 1) Ulaşmak, ermek, varmak, vasıl olmak Gâvur Ali kahvedeki cemaate hiçbir şey söylemeden küçük çobanla uzaklaştı, bir nefeste ağıla yetişti. Ö. Seyfettin 2) Vaktinde tamam olmak, bitmek, hazırlanmak, hazır olmak Bu giysi yarına yetişmeli. 3)… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yetişmek — büyümek … Beypazari ağzindan sözcükler
Hızır gibi (imdadına veya yardımına) yetişmek — birinin en sıkışık bir zamanında, beklemediği biri, yardımına yetişmek Ya annem ya ninem babamın çıkardığı gürültüyü işitip mutlaka Hızır gibi imdadıma yetişir. Y. K. Karaosmanoğlu … Çağatay Osmanlı Sözlük
kapalı yetişmek — toplum hayatına girmeden, karışmadan yetişmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
çantadan yetişmek — bir mesleği eğitim görmeden deneyimlerle kazanmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
imdada (veya imdadına) koşmak (veya yetişmek) — çok zor ve tehlikeli bir anda yardım etmek Neyse bu işte de otelci imdadımıza yetişti. R. N. Güntekin Aşağı kattan gürültüyü işiterek imdadıma koşan annem evvela neye uğradığını bilememişti. Y. K. Karaosmanoğlu … Çağatay Osmanlı Sözlük
HAZB — Yetişmek … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
LEHAK — Yetişmek … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
yetmek — yetişmek, erişmek II, 314bkz: çetmek, yetmek yetmek, yedeğinde götürmek II, 314 yetişmek, erişmek I, 192, 421, 424; II, 274, 314; III, 406bkz: çetmek, yetmek … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
yet(i)şmek — yetişmek, erişmek. III, 183 bkz … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
NÜVBE — Yetişmek. * Siyahi bir kabile … Yeni Lügat Türkçe Sözlük