Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

with+interrog+xx

  • 1 dubito

    dŭbĭto, āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [for duhibitare, freq. from duhibeo, i. e. duohabeo (cf. habitare from habeo), to have or hold, as two, v. dubius; cf. also Gr. doiazô from doioi; Germ. zweifeln from zwei], to vibrate from one side to the other, to and fro, in one's opinions or in coming to a conclusion (freq. in all periods and sorts of composition; in class. prose usually with negations or in a negative interrogation, as: non dubito, haud dubito, quis dubitat? etc.
    I. (α).
    Absol. (rare but class.): ne vinolenti quidem quae faciunt eadem approbatione faciunt qua sobrii;

    dubitant, haesitant, revocant se interdum,

    Cic. Ac. 2, 17, 52; cf. id. ib. 2, 23, 72:

    et interrogamus et dubitamus et affirmamus,

    Quint. 6, 3, 70; cf. id. 10, 1, 19; 10, 3, 19:

    Livius frequentissime dubitat,

    id. 2, 4, 19; 9, 2, 20: vivo equidem, ne dubita;

    nam vera vides,

    Verg. A. 3, 316:

    ut jam liceat una comprehensione omnia complecti non dubitantemque (= sine ulla dubitatione) dicere,

    Cic. Fin. 5, 9, 26; id. Fam. 5, 16, 4 Madv.; so id. Div. 1, 55, 125.—
    (β).
    With de (class.):

    de indicando dubitat,

    Cic. Sull. 18, 52; id. Fam. 12, 17; Quint. 1, 10, 29; 4, 5, 13.—With a negation:

    nec vero de hoc quisquam dubitare posset, nisi, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73:

    de aliqua re,

    id. N. D. 1, 8:

    de divina ratione,

    id. ib. 2, 39, 99:

    de tua erga me voluntate,

    id. Fam. 13, 45 fin.; cf. id. Att. 12, 26:

    de ejus fide,

    Caes. B. G. 7, 21, 1: cf. id. ib. 7, 77, 10; 1, 40 fin.:

    de carminibus,

    Quint. 10, 5, 4:

    de ultima illa (parte),

    id. 12, 2, 10: de se, Pompei ap. Cic. Att. 8, 12 A et saep.— Pass. impers.:

    de armis dubitatum est,

    Cic. Caecin. 13, 38:

    de judicio Panaetii dubitari non potest,

    id. Off. 3, 3; so, de auctore, Quint. 7, 2, 8:

    de hac (virtute) nihil dubitabitur,

    id. 2, 20, 7.—
    (γ).
    With acc. (in class. prose only with a neutr. pron.):

    haec non turpe est dubitare philosophos, quae ne rustici quidem dubitant?

    Cic. Off. 3, 19, 77; Quint. 2, 17, 2; Plaut. Ps. 2, 1, 2; Ov. H. 17, 37; id. M. 6, 194; id. Tr. 2, 331.—In the pass.:

    causa prorsus, quod dubitari posset, nihil habebat,

    Cic. Verr. 2, 2, 22; cf. id. ib. 28; Liv. 5, 3:

    dubitati tecta parentis,

    Ov. M. 2, 20:

    sidera,

    Stat. S. 1, 4, 2:

    ne auctor dubitaretur,

    Tac. A. 14, 7; cf. infra, e:

    dicta haud dubitanda,

    Verg. A. 3, 170.—
    (δ).
    With an interrog. pron. (good prose, but rare):

    ubi tu dubites, quid sumas potissimum,

    Ter. Ph. 2, 2, 29:

    non dubito, quid nobis agendum putes,

    Cic. Att. 10, 1, 2; id. Fam. 11, 17, 2; 15, 9; Caes. B. C. 2, 32, 10:

    cur dubitas, quid de re publica sentias?

    Cic. Rep. 1, 38 fin.; cf. id. ib. 3, 17 fin.; id. de Imp. Pomp. 16 fin.
    (ε).
    With interrog. particles (very freq. and class.):

    si me non improbissime tractasset, dubitassem fortasse utrum, etc.,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    desinite dubitare, utrum sit utilius, etc.... an, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 89; cf. impers., id. Att. 4, 15, 7; Liv. 5, 3:

    honestumne factu sit an turpe dubitant,

    Cic. Off. 1, 3, 9:

    dubitavi, hos homines emerem, an non emerem,

    Plaut. Capt. 2, 3, 95; cf. Sall. J. 74, 2; Hor. C. 1, 12, 35:

    recte necne, etc.,

    id. Ep. 2, 1, 80:

    licet et dubitare num quid nos fugerit,

    Quint. 6, 1, 3:

    dubito, num, etc.,

    Plin. Ep. 6, 27, 1; Tac. H. 2, 37;

    de L. Bruto fortasse dubitarim, an, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 22, 50 et saep.—Cf. respecting the expression dubito an, the art. an, II., and Zumpt, Gramm. § 354.— Poet. in pass. (cf. supra, g):

    an dea sim, dubitor,

    Ov. M. 6, 208.—
    (ζ).
    Non dubito, quin (very freq. and class.):

    non hercle dubito, quin tibi ingenio nemo praestiterit,

    Cic. Rep. 1, 23; id. Div. 1, 57, 129; id. de Sen. 10, 31; id. Att. 6, 2, 3; id. Fam. 13, 73 fin.; id. Verr. 2, 1, 40: numquid tu dubitas quin ego nunc perpetuo perierim? Have you a doubt? etc., Ter. Eun. 5, 8, 13; Caes. B. G. 1, 17, 4; 1, 31, 15; Quint. 12, 1, 42; Suet. Tib. 17; Ov. H. 17, 11; 245; id. Tr. 5, 7, 59 et saep.; cf. pass. impers.:

    dubitari (non) potest, quin, etc.,

    Cic. Ac. 2, 23 fin.; id. Off. 3, 2, 9; Quint. 10, 2, 1:

    dubitari potest quin usque eo eicienda sit,

    Sen. Contr. 1, 3, 1:

    illud cave dubites, quin, etc.,

    Cic. Fam. 5, 20, 6;

    quid dubitas, quin sit, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 1, 42;

    so in an interrog.,

    id. Poen. 1, 1, 55; 4, 2, 59; Quint. 7, 6, 10; cf. Cic. N. D. 2, 38, 97; Caes. B. G. 7, 38, 8.—
    (η).
    With acc. and inf. (freq. only since the Aug. period, and in gen. only negatively; not found in Plaut., Ter., or Cic.;

    but usual in Nepos): neque humorem dubitavi aurasque perire,

    Lucr. 5, 249:

    gratos tibi esse qui de me rumores afferuntur, non dubito,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2 (cf., on the contrary, §

    7: noli dubitare, quin te sublevaturus sim): ignorabant aut dubitabant animas hominum immortales esse,

    Lact. 6, 3, 5: non dubito, fore plerosque qui, etc., Nep. praef. § 1; id. Milt. 3, 6; id. Lys. 3, 5; id. Alcib. 9, 5; id. Ages. 3, 1; id. Eum. 2, 3; id. Hann. 11, 2; Liv. 2, 64; 22, 55 Drak. et saep.; Quint. 3, 7, 5; 5, 10, 76; 9, 4, 114; Suet. Claud. 35 et saep.; cf.

    in an interrog.: an est quisquam qui dubitet, tribunos offensos esse?

    Liv. 5, 3; so,

    quis dubitat,

    Quint. 9, 4, 68; 130; 10, 1, 81. — Pass. impers.: an dubitabitur, ibi partes oratoris esse praecipuas? id. prooem. § 12. —Affirm.: piraticam ut musicam, fabricam dici adhuc dubitabant mei praeceptores, Quint. 8, 3, 34.—
    2.
    Transf., of inan. and abstr. subjects, to be uncertain, doubtful:

    si tardior manus dubitet,

    Quint. 5, 10, 124:

    suspensa ac velut dubitans oratio,

    id. 10, 7, 22:

    aut vincere aut, si fortuna dubitabit (= adversabit), etc.,

    Liv. 21, 44 fin.:

    nec mox fama dubitavit, cum, etc.,

    Flor. 1, 1, 2.—
    B.
    Meton., to reflect upon, to ponder, consider, deliberate:

    in utramque partem cogitare, deliberare, etc. (very rare): haec dum dubitas, menses abierunt decem,

    Ter. Ad. 4, 5, 57:

    restat, judices, ut hoc dubitemus, uter, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 31, 88:

    percipe porro, quid dubitem,

    Verg. A. 9, 191:

    dubitaverat Augustus Germanicum rei Romanae imponere,

    had considered whether he should, Tac. A. 4, 57.
    II.
    To waver in coming to a conclusion, to be irresolute; to hesitate, delay.
    (α).
    With inf. (so most commonly): non dubitaverim [p. 614] me gravissimis tempestatibus obvium ferre, Cic. Rep. 1, 4;

    so with a negation,

    id. ib. 1, 15; id. Lael. 1; id. de Or. 1, 40 et saep.; Caes. B. G. 2, 23, 2: flumen transire, 6, 8, 1; id. B. C. 1, 71, 2; 2, 33, 2 and fin.; Verg. A. 7, 311; 8, 614 et saep.:

    quid dubitamus pultare atque huc evocare ambos foras?

    Plaut. Bacch. 5, 1, 29;

    so in an interrog.,

    id. Mil. 4, 2, 17; id. Ps. 2, 2, 30; id. Poen. 3, 5, 44; Caes. B. C. 2, 34, 4; Quint. 12, 5, 3; 12, 10, 63; Verg. A. 6, 807 al.—Very seldom affirmatively:

    quod ea illi nubere dubitabat,

    Sall. C. 15, 2:

    accusat fratrem, quod dubitet omnia quae ad beatam vitam pertineant ventre metiri,

    Cic. N. D. 1, 40, 113:

    dubitat agnoscere matrem,

    Stat. Achill. 1, 250:

    si forte dubitaret quod afferretur accipere,

    Curt. 4, 5:

    isdem mandatum ut occiderent, si venire dubitaret,

    id. 10, 8.—Ellipt.:

    quod dubitas, ne feceris,

    Plin. Ep. 1, 18, 5.—
    (β).
    Non dubito quin (rare in Cic. and Caes.):

    nemo dubitabat, quin, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 13; id. Mil. 23, 63; id. Agr. 2, 26, 69:

    tum dubitandum non existimavit, quin proficisceretur,

    Caes. B. G. 2, 2, 5; id. B. C. 3, 71, 1; cf.:

    nolite dubitare, quin huic uni credatis omnia,

    Cic. de Imp. Pomp. 23, 68;

    and in an interrog.: dubitabitis, judices, quin? etc.,

    id. Fl. 17, 40; id. de Imp. Pomp. 16, 49.—
    (γ).
    Absol. (rare):

    te neque umquam dubitasse, neque timuisse,

    Caes. B. G. 1, 41, 3:

    sed mora damnosa est, nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 377:

    quid igitur ego dubito?

    Plaut. Am. 1, 2, 283;

    so in an interrog.,

    id. Men. 5, 7, 6; Caes. B. G. 5, 44, 3; Verg. A. 9, 12:

    magnitudine supplicii dubitantes cogit,

    Caes. B. G. 7, 4, 9; id. ib. 7, 63, 3; Sall. C. 28, 1 al.:

    dubitantia lumina,

    failing, Sil. 10, 154. —Hence,
    A. * 1.
    Doubtingly:

    sine ulla affirmatione, dubitanter unum quodque dicemus,

    Cic. Inv. 2, 3, 10.—
    2.
    Hesitatingly, with hesitancy (very rare):

    illum verecunde et dubitanter recepisse,

    Cic. Brut. 22, 87; cf. Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 2.—
    B.
    dŭbĭ-tātim, adv. (i. q. dubitanter, 2.), hesitatingly, with hesitation (only in the foll. passages), Sisenn. ap. Non. 98, 33; so Cael. Ann. ib.

    Lewis & Short latin dictionary > dubito

  • 2 statuo

    stătŭo, ui, utum, 3, v. a. [statum, sup. of sto], to cause to stand (cf.: colloco, pono).
    I.
    Corporeally.
    A.
    To cause to stand, set up, set, station, fix in an upright position.
    1.
    To set up, set in the ground, erect:

    ibi arbores pedicino in lapide statuito,

    Cato, R. R. 18:

    inter parietes arbores ubi statues,

    id. ib.:

    stipites statuito,

    id. ib.:

    palis statutis crebris,

    Varr. R. R. 1, 14 init.:

    pedamenta jacentia statuenda,

    are to be raised, Col. 4, 26:

    pedamentum inter duas vitis,

    Plin. 17, 22, 21, § 194:

    hic statui volo primum aquilam,

    the standard of the troops, Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    signifer, statue signum,

    plant the ensign, Liv. 5, 55, 1; Val. Max. 1, 5, 1.—
    2.
    To plant (rare):

    eodem modo vineam statuito, alligato, flexatoque uti fuerit,

    Plin. 17, 22, 35, § 198:

    agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem),

    Hor. C. 2, 13, 10.—
    3.
    In gen., to place, set or fix, set up, set forth things or persons.
    a.
    Without specifying the place:

    ollam statuito cum aqua,

    let a jar stand with water, Cato, R. R. 156 (157):

    crateras magnos statuunt, i. e. on the table,

    Verg. A. 1, 724; so,

    crateras laeti statuunt,

    id. ib. 7, 147: haec carina satis probe fundata et bene statuta est, well placed, i. e. so that the hull stands perpendicularly (cf.:

    bene lineatam carinam collocavit, v. 42),

    Plaut. Mil. 3, 3, 44:

    nec quidquam explicare, nec statuere potuerant, nec quod statutum esset, manebat, omnia perscindente vento,

    Liv. 21, 58, 7:

    eo die tabernacula statui passus non est,

    to pitch, Caes. B. C. 1, 81; so, aciem statuere, to draw up an army:

    aciem quam arte statuerat, latius porrigit,

    Sall. J. 52, 6.—
    b.
    With designation of the place by in and abl.; by adv. of place; by ante, apud, ad, circa, super, and acc.; by pro and abl.; by abl. alone (very rare), or by in and acc. (very rare): signa domi pro supellectile statuere, Cato ap. Prisc. 7, 19, 95 (p. 782 P.):

    statuite hic lectulos,

    Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    etiamsi in caelo Capitolium statueretur,

    Cic. Or. 3, 46, 180:

    statuitur Sollius in illo gladiatorum convivio... atuitur, ut dico, eques Romanus in Apronii convivio,

    is taken to the banquet, id. Verr. 2, 3, 25, § 61 sq.:

    tabernacula in foro statuere,

    Liv. 39, 46, 3:

    in principiis statuit tabernaculum,

    Nep. Eum. 7, 1:

    in nostris castris tibi tabernaculum statue,

    Curt. 5, 11, 6; 8, 13, 20:

    statui in medium undique conspicuum tabernaculum jussit,

    id. 9, 6, 1:

    (sagittae) longae, nisi prius in terra statuerent arcum, haud satis apte imponuntur,

    id. 8, 14, 19:

    sedes curules sacerdotum Augustalium locis, superque eas querceae coronae statuerentur,

    Tac. A. 2, 83:

    donum deae apud Antium statuitur,

    id. ib. 3, 71:

    pro rigidis calamos columnis,

    Ov. F. 3, 529:

    jamque ratem Scythicis auster statuisset in oris,

    Val. Fl. 3, 653:

    statuere vas in loco frigido,

    Pall. Oct. 22.—Of living beings:

    capite in terram statuerem, Ut cerebro dispergat viam,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    qui capite ipse sua in statuit vestigia sese (= qui sese ipse capite in sua vestigia statuit),

    i. e. stands on his head, Lucr. 4, 472:

    patrem ejus a mortuis excitasses, statuisses ante oculos,

    Cic. Or. 1, 57, 245:

    captivos vinctos in medio statuit,

    Liv. 21, 42, 1:

    ubi primum equus Curtium in vado statuit,

    id. 1, 13, 5:

    quattuor cohortes in fronte statuit,

    id. 28, 33, 12:

    ante se statuit funditores,

    id. 42, 58, 10:

    puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,

    id. 7, 2, 9:

    procul in conspectu eum (Philopoemenem) statuerunt,

    id. 39, 49, 11:

    media porta robora legionum, duabus circa portis milites levemque armaturam statuit,

    id. 23, 16, 8:

    bovem ad fanum Dianae et ante aram statuit,

    id. 1, 45, 6:

    cum Calchanta circa aram statuisset,

    Val. Max. 8, 11, ext. 6:

    marium si qui eo loci statuisset,

    id. 3, 1, 2 fin.:

    adulescentes ante Caesarem statuunt,

    Tac. A. 4, 8:

    in fronte statuerat ferratos, in cornibus cohortes,

    id. ib. 3, 45:

    puer quis Ad cyathum statuetur?

    Hor. C. 1, 29, 8:

    tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam Ante aras,

    id. S. 2, 3, 199:

    et statuam ante aras aurata fronte juvencum,

    Verg. A. 9, 627:

    clara regione profundi Aetheros innumeri statuerunt agmina cygni,

    Stat. Th. 3, 525.—
    4. a.
    Of statues, temples, columns, altars, trophies, etc.; constr. with acc. alone, or acc. of the structure and dat. of the person for whom or in whose honor it is erected:

    siquidem mihi aram et statuam statuis,

    Plaut. As. 3, 3, 122:

    huic statuam statui decet ex auro,

    id. Bacch. 4, 4, 1:

    ne ego aurea pro statua vineam tibi statuam,

    id. Curc. 1, 2, 52:

    eique statuam equestrem in rostris statui placere,

    Cic. Phil. 5, 15, 41; so id. ib. 9, 5, 10; 9, 7, 16; id. Verr. 2, 2, 62, § 151; 2, 2, 20, § 48; so,

    simulacrum alicui statuere,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    effigiem,

    Verg. A. 2, 184:

    Mancinus eo habitu sibi statuit quo, etc. (effigiem),

    Plin. 34, 5, 10, § 18:

    simulacrum in curia,

    Tac. A. 14, 12:

    quanam in civitate tempium statueretur,

    id. ib. 4, 55:

    se primos templum urbis Romae statuisse,

    id. ib. 4, 56; so id. ib. 4, 15:

    nec tibi de Pario statuam, Germanice, templum,

    Ov. P. 4, 8, 31:

    templa tibi statuam, tribuam tibi turis honorem,

    id. M. 14, 128:

    super terrae tumulum noluit quid statui nisi columellam,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    victimas atque aras diis Manibus statuentes,

    Tac. A. 3, 2:

    statuitque aras e cespite,

    Ov. M. 7, 240:

    statuantur arae,

    Sen. Med. 579:

    aeneum statuerunt tropaeum,

    Cic. Inv. 2, 23, 69:

    monumentum,

    id. ib. § 70; so,

    in alio orbe tropaea statuere,

    Curt. 7, 7, 14;

    so,

    Plin. 3, 3, 4, § 18: ut illum di perdant qui primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5:

    princeps Romanis solarium horologium statuisse L. Papirius Cursor proditur,

    Plin. 7, 60, 60, § 213:

    a miliario in capite Romani fori statuto,

    id. 3, 5, 9, § 66:

    carceres eo anno in Circo primum statuti,

    Liv. 8, 20, 1:

    quo molem hanc immanis equi statuere?

    Verg. A. 2, 150:

    multo altiorem statui crucem jussit,

    Suet. Galb. 9:

    obeliscam,

    Plin. 36, 9, 14, § 71:

    at nunc disturba quas statuisti machinas,

    Plaut. Ps. 1, 5, 137:

    incensis operibus quae statuerat,

    Nep. Milt. 7, 4:

    si vallum statuitur procul urbis illecebris,

    Tac. A. 4, 2:

    castra in quinto lapide a Carthagine statuit,

    Just. 22, 6, 9.—
    b.
    Poet. and in post-class. prose (rare):

    aliquem statuere = alicui statuam statuere: inter et Aegidas media statuaris in urbe,

    Ov. H. 2, 67:

    statuarque tumulo hilaris et coronatus,

    my statue will be erected, Tac. Dial. 13; so with two acc.: custodem medio statuit quam vilicus horto, whose statue he placed as protectress, etc., Mart. 3, 68, 9; cf.

    in double sense: nudam te statuet, i. e. nudam faciet (= nudabit fortunis), and statuam tibi nu dam faciet,

    Mart. 4, 28, 8.—
    5.
    Of cities, etc., to establish, found, build (in class. prose usu. condo):

    Agamemnon tres ibi urbes statuit,

    Vell. 1, 1, 2:

    urbem quam statuo vestra est,

    Verg. A. 1, 573:

    urbom praeclaram,

    id. ib. 4, 655:

    Persarum statuit Babylona Semiramis urbem,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 21:

    ibi civitatem statuerunt,

    Just. 23, 1; so,

    licentia et impunitas asyla statuendi (= aperiendi),

    Tac. A. 3, 60.—Hence, transf.: carmen statuere = carmen condere, to compose, devise a song:

    nunc volucrum... inexpertum carmen, quod tacita statuere bruma,

    Stat. S. 4, 5, 12.—
    B.
    To cause to stand still, to stop (rare; cf.

    sisto, III. B.): navem extemplo statuimus,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 57:

    et statuit fessos, fessus et ipse, boves,

    Prop. 4 (5), 9, 4:

    famuli hoc modo statuerunt aquas,

    Arn. 1, p. 30: sanguinem, Oct. Hor. 4.—
    C.
    To cause to stand firm, strengthen, support (rare; = stabilire), only transf.: qui rem publicam certo animo adjuverit, statuerit, Att. ap. Cic. Sest. 56, 120 (Trag. Rel. v. 357 Rib.).
    II.
    Trop.
    A.
    To establish, constitute (= constituo).
    1.
    Esp.: exemplum or documentum (v. edo fin., and cf. Sen. Phoen. 320), to set forth an example or precedent for warning or imitation:

    statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,

    Plaut. Rud. 3, 2, 6:

    exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placere studeant potius quam sibi,

    Ter. Heaut. prol. 51; Auct. Her. 4, 35, 47:

    ut illi intellegere possint, in quo homine statueris exemplum hujus modi,

    Cic. Verr. 2, 2, 45, § 111:

    in quos aliquid exempli populus Romanus statui putat oportere,

    id. ib. 2, 3, 90, §

    210: statuam in te exemplum, ne quis posthac infelicibus miseriis patriae illudat,

    Just. 8, 7, 14:

    documentum autem statui oportere, si quis resipiscat et antiquam societatem respiciat,

    Liv. 24, 45, 5: statueretur immo [p. 1753] documentum, quo uxorem imperator acciperet, a precedent, Tac. A. 12, 6.—
    2.
    Jus statuere, to establish a principle or relation of law:

    ut (majores nostri) omnia omnium rerum jura statuerint,

    Cic. Caecin. 12, 34: qui magistratum potestatemve habebit, si quid in aliquem novi juris statuerit, ipse quoque, adversario postulante, eodem jure uti debebit, if he has established any new principle of law, Edict. Praet. in Dig. 2, 2, 1, § 1:

    si quid injungere inferiori velis, id prius in te ac tuos si ipse juris statueris, facilius omnes oboedientes habeas,

    if you first admit it against yourself, Liv. 26, 36, 3:

    si dicemus in omnibus aequabile jus statui convenire,

    equal principles of law should be applied to all, Auct. Her. 3, 3, 4. —
    3.
    In gen., to establish by authority (of relations, institutions, rights, duties, etc.):

    (Numa) omnis partis religionis statuit sanctissime,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    hoc judicium sic exspectatur ut non unae rei statui, sed omnibus constitui putetur,

    id. Tull. 15, 36:

    ad formandos animos statuendasque vitae leges, Quint. prooem. 14: sic hujus (virtutis) ut caelestium statuta magnitudo est,

    Sen. Ep. 79, 10:

    vectigal etiam novum ex salaria annona statuerunt,

    Liv. 29, 37, 2:

    novos statuere fines,

    id. 42, 24, 8:

    neque eos quos statuit terminos observat,

    id. 21, 44, 5:

    quibus rebus cum pax statuta esset,

    Just. 5, 10, 8; so id. 25, 1, 1:

    sedesque ibi statuentibus,

    id. 18, 5, 11.—
    4.
    With double acc., to constitute, appoint, create:

    Hirtius arbitrum me statuebat non modo hujus rei, sed totius consulatus sui,

    Cic. Att. 14, 1, a, 2:

    telluris erum natura nec illum, nec quemquam constituit,

    Hor. S. 2, 2, 130:

    de principatu (vinorum) se quisque judicem statuet,

    Plin. 14, 6, 8, § 59:

    praefectus his statuitur Andragoras,

    Just. 21, 4, 5.—
    B.
    To determine, fix, etc. (of temporal or local relations); constr. usually with acc. and dat. or acc. and gen.
    1.
    Modum statuere alicui or alicujus rei, to determine the manner, mode, or measure of, assign limits, restrictions or restraints to a thing or person, to impose restraints upon.
    (α).
    With dat.:

    diuturnitati imperii modum statuendum putavistis,

    that a limit should be assigned to the duration of his power, Cic. Imp. Pomp. 9, 26:

    statui mihi tum modum et orationi meae,

    imposed restraints upon myself and my words, id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    non statuendo felicitati modum, nec cohibendo fortunam,

    by not assigning any limits to his success, Liv. 30, 30, 23 (Pompeium) affirmabant, libertati publicae statuturum modum, Vell. 2, 40:

    cupidinibus statuat natura modum,

    Hor. S. 1, 2, 111:

    quem modum sibi ipsa statuit (crudelitas)?

    Val. Max. 9, 2 pr.:

    modum ipsae res statuunt (i. e. sibi),

    Plin. 28, 15, 61, § 216:

    modum nuptiarum sumptibus statuerunt,

    Just. 21, 4, 5:

    timori quem meo statuam modum?

    Sen. Thyest. 483;

    and with finem: jam statui aerumnis modum et finem cladi,

    id. Herc. Fur. 206. —
    (β).
    With gen.:

    honestius te inimicitiarum modum statuere potuisse quam me humanitatis,

    Cic. Sull. 17, 48:

    ipse modum statuam carminis,

    Ov. Tr. 1, 11, 44:

    errorisque sui sic statuisse modum,

    Prop. 3, 12 (4, 11), 36:

    modum statuunt fellis pondere denarii,

    they limit the quantity of the gall to the weight of a denarius, Plin. 28, 19, 77, § 254.—
    2.
    Condicionem or legem alicui, to impose a condition or law upon one, to dictate, assign a condition to:

    hanc tu condicionem statuis Gaditanis,

    Cic. Balb. 10, 25:

    providete ne duriorem vobis condicionem statuatis ordinique vestro quam ferre possit,

    id. Rab. Post. 6, 15:

    alter eam sibi legem statuerat ut, etc.,

    id. Phil. 10, 6, 12: pretio statuta lege ne modum excederet, etc., the law being assigned to the price that not, etc., i. e. the price being limited by the law, etc., Plin. 33, 7, 40, § 118:

    pacis legem universae Graeciae statuit,

    Just. 9, 5, 2.—So with ellipsis of dat., to agree upon, stipulate:

    statutis condicionibus,

    Just. 6, 1, 3:

    omnibus consentientibus Carthago conditur, statuto annuo vectigali pro solo urbis,

    id. 18, 5, 14. —
    3.
    Finem, to assign or put an end to, make an end of:

    haud opinor commode Finem statuisse orationi militem,

    Ter. Hec. 1, 2, 21:

    et finem statuit cuppedinis atque timoris,

    Lucr. 6, 25:

    cum Fulvius Flaccus finem poenae eorum statuere cogeretur,

    Val. Max. 3, 2, ext. 1: majores vestri omnium magnarum rerum et principia exorsi ab diis sunt, et finem statuerunt, finished, Liv. 45, 39, 10; so,

    terminum: nam templis numquam statuetur terminus aevi,

    Stat. S. 3, 1, 180:

    cum consilii tui bene fortiterque suscepti eum tibi finem statueris, quem ipsa fortuna terminum nostrarum contentionum esse voluisset,

    since you have assigned that end, Cic. Fam. 6, 22, 2.—
    4.
    Pretium alicui rei, to assign a price to something; fix, determine the price of something:

    quae probast mers, pretium ei statuit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 132:

    numquam avare pretium statui arti meae,

    Ter. Heaut. prol. 48:

    statuit frumento pretium,

    Tac. A. 2, 87; so with dat. understood:

    ut eos (obsides) pretio quantum ipsi statuissent patres redimi paterentur,

    Liv. 45, 42, 7:

    pretium statuit (i. e. vecturae et sali),

    id. 45, 29, 13; so with in and acc.: ut in singulas amphoras (vini) centeni nummi statuantur, that the price may be set down at 100 sesterces for an amphora, Plin. 14, 4, 6, § 56.—
    5.
    Statuere diem, horam, tempus, locum alicui rei, or alicui, or with dat. gerund., to assign or appoint a day, time, place, etc. (for the more usual diem dicere):

    statutus est comitiis dies,

    Liv. 24, 27, 1:

    diem patrando facinori statuerat,

    id. 35, 35, 15:

    multitudini diem statuit ante quam sine fraude liceret ab armis discedere,

    Sall. C. 36, 2:

    dies insidiis statuitur,

    id. J. 70, 3:

    ad tempus locumque colloquio statuendum,

    Liv. 28, 35, 4:

    subverti leges quae sua spatia (= tempora) quaerendis aut potiundis honoribus statuerint,

    Tac. A. 2, 36.—With ellipsis of dat.:

    observans quem statuere diem,

    Mart. 4, 54, 6:

    noctem unam poscit: statuitur nox,

    Tac. A. 13, 44.—Esp. in the part. statutus, fixed, appointed (in MSS. and edd. often confounded with status; v. sisto fin.):

    institum ut quotannis... libri diebus statutis (statis) recitarentur,

    Suet. Claud. 42:

    ut die statuta omnes equos ante regiam producerent,

    Just. 1, 10, 1:

    quaedam (genera) statutum tempus anni habent,

    Plin. 17, 18, 30, § 135:

    fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant,

    Curt. 6, 3, 7:

    sacrificium non esse redditum statuto tempore,

    id. 8, 2, 6:

    statuto tempore quo urbem Mithridati traderet,

    Just. 16, 4, 9:

    cum ad statutam horam omnes convenissent,

    id. 1, 10, 8:

    intra tempus statutum,

    fixed by the law, Dig. 4, 4, 19 and 20.—
    6.
    To recount, count up, state (very rare): statue sex et quinquaginta annos, quibus mox divus Augustus rempublicam rexit: adice Tiberii tres et viginti... centum et viginti anni colliguntur, count, fix the number at, Tac. Or. 17:

    Cinyphiae segetis citius numerabis aristas... quam tibi nostrorum statuatur summa laborum,

    Ov. P. 2, 7, 29.—
    C.
    To decide, determine, with reference to a result, to settle, fix, bring about, choose, make a decision.
    1.
    Of disputes, differences, questions, etc., between others.
    (α).
    With interrog.-clause:

    ut statuatis hoc judicio utrum posthac amicitias clarorum virorum calamitati hominibus an ornamento esse malitis,

    Cic. Balb. 28, 65:

    eam potestatem habetis ut statuatis utrum nos... semper miseri lugeamus, an, etc.,

    id. Mil. 2, 4:

    in hoc homine statuatis, possitne senatoribus judicantibus homo nocentissim us pecuniosissimusque damnari,

    id. Verr. 1, 16, 47:

    vos statuite, recuperatores, utra (sententia) utilior esse videatur,

    id. Caecin. 27, 77:

    decidis tu statuisque quid iis ad denarium solveretur,

    id. Quint. 4, 17:

    magni esse judicis statuere quid quemque cuique praestare oporteret,

    id. Off. 3, 17, 70:

    mihi vero Pompeius statuisse videtur quid vos in judicando spectare oporteret,

    id. Mil. 6, 15:

    semel (senatus) statuerent quid donatum Masinissae vellent,

    Liv. 42, 23:

    nec quid faciendum modo sit statuunt, sed, etc.,

    decide, dictate, id. 44, 22:

    nondum statuerat conservaret eum necne,

    Nep. Eum. 11, 2:

    statutumque (est) quantum curules, quantum plebei pignoris caperent,

    Tac. A. 13, 28: semel nobis esse statuendum quod consilium in illo sequamur, August. ap. Suet. Claud. 4. —
    (β).
    With de:

    ut consules de Caesaris actis cognoscerent, statuerent, judicarent,

    Cic. Att. 16, 16, B, 8:

    et collegas suos de religione statuisse, in senatu de lege statuturos,

    id. ib. 4, 2, 4:

    ut de absente eo C. Licinius statueret ac judicaret,

    Liv. 42, 22:

    si de summa rerum liberum senatui permittat rex statuendi jus,

    id. 42, 62: qui ab exercitu ab imperatore eove cui de ea re statuendi potestas fuerit, dimissus erit, Edict. Praet. in Dig. 3, 2, 1.—Often with reference to punishment:

    cum de P. Lentulo ceterisque statuetis, pro certo habetote, vos simul de exercitu Catilinae decernere,

    Sall. C. 52, 17:

    satis visum de Vestilia statuere,

    to pass sentence against, Tac. A. 2, 85:

    jus statuendi de procuratoribus,

    id. ib. 12, 54:

    facta patribus potestate statuendi de Caeciliano,

    id. ib. 6, 7; so id. ib. 13, 28; cf. id. ib. 15, 14; 2, 85; Suet. Tib. 61 fin. —In partic.: de se statuere, to decide on, or dispose of one's self, i. e. of one's life, = to commit suicide:

    eorum qui de se statuebant humabantur corpora,

    Tac. A. 6, 29.—
    (γ).
    With de and abl. and interrog.-clause:

    si quibusdam populis permittendum esse videatur ut statuant ipsi de suis rebus quo jure uti velint,

    Cic. Balb. 8, 22.—
    (δ).
    With contra:

    consequeris tamen ut eos ipsos quos contra statuas aequos placatosque dimittas,

    Cic. Or. 10, 34. —
    (ε).
    With indef. obj., usu. a neutr. pron.:

    utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?

    Cic. Fl. 12, 27:

    dixisti quippiam: fixum (i. e. id) et statutum est,

    id. Mur. 30, 62:

    eoque utrique quod statuit contenti sunt,

    Caes. B. C. 1, 87:

    senatus, ne quid absente rege statueret,

    Liv. 39, 24, 13:

    maturato opus est, quidquid statuere placet (senatui),

    id. 8, 13, 17:

    id ubi in P. Licinio ita statutum est,

    id. 41, 15, 10:

    interrogatus quid ipse victorem statuere debere censeret,

    Curt. 8, 14, 43:

    quid in futurum statuerim, aperiam,

    Tac. A. 4, 37:

    utque rata essent quae procuratores sui in judicando statuerent,

    Suet. Claud. 12;

    qul statuit aliquid parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit,

    Sen. Med. 2, 199:

    non ergo quod libet statuere arbiter potest,

    Dig. 4, 8, 32, § 15; cf.:

    earum rerum quas Caesar statuisset, decrevisset, egisset,

    Cic. Att. 16, 16, C, 11.—
    (ζ).
    With de or super and abl.:

    vos de crudelissimis parricidis quid statuatis cunctamini?

    Sall. C. 52, 31:

    nihil super ea re nisi ex voluntate filii statuere,

    Suet. Tib. 13:

    ne quid super tanta re absente principe statueretur,

    Tac. H. 4, 9.—
    (η).
    Absol., mostly pass. impers.:

    ita expediri posse consilium ut pro merito cujusque statueretur,

    Liv. 8, 14, 1:

    tunc ut quaeque causa erit statuetis,

    id. 3, 53, 10:

    non ex rumore statuendum,

    decisions should not be founded on rumors, Tac. A. 3, 69.—
    (θ).
    With cognoscere, to examine ( officially) and decide:

    petit ut vel ipse de eo causa cognita statuat, vel civitatem statuere jubeat,

    Caes. B. G. 1, 19:

    consuli ut cognosceret statueretque senatus permiserat,

    Liv. 39, 3, 2:

    missuros qui de eorum controversiis cognoscerent statuerentque,

    id. 40, 20, 1; 45, 13, 11:

    quod causa cognita erit statuendum,

    Dig. 2, 11, 2, § 8.—
    2.
    With reference to the mind of the subject, to decide, to make up one's mind, conclude, determine, be convinced, usu. with interrog.clause:

    numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum illi homicidae sint an vindices libertatis,

    Cic. Phil. 2, 12, 30:

    illud mirum videri solet, tot homines... statuere non potuisse, utrum judicem an arbitrum, rem an litem dici oporteret,

    id. Mur. 12, 27:

    neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    ipsi statuerent, quo tempore possent suo jure arma capere,

    id. Tull. 5, 12:

    ut statuerem quid esset faciendum,

    id. Att. 7, 26, 3:

    statuere enim qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    si habes jam statutum quid tibi agendum putes,

    id. Fam. 4, 2, 4:

    tu quantum tribuendum nobis putes statuas ipse, et, ut spero, statues ex nostra dignitate,

    id. ib. 5, 8, 4:

    vix statui posse utrum quae pro se, an quae contra fratrem petiturus esset ab senatu magis impetrabilia forent,

    Liv. 45, 19, 6:

    quam satis statuerat, utram foveret partem,

    id. 42, 29, 11:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum, an, etc.,

    Tac. A. 4, 40:

    statue quem poenae extrahas,

    Sen. Troad. 661.—So with apud animum, to make up one's mind:

    vix statuere apud animum meum possum atrum pejor ipsa res an pejore exemplo agatur,

    Liv. 34, 2, 4:

    proinde ipsi primum statuerent apud animos quid vellent,

    id. 6, 39, 11.—Rarely with neutr, pron. as object:

    quidquid nos de communi sententia statuerimus,

    Cic. Fam. 4, 1, 2:

    sic statue, quidquid statuis, ut causam famamque tuam in arto stare scias,

    Sen. Herc. Fur. 1306.—
    D.
    To decree, order, prescribe.
    1.
    With ut or ne: statuunt ut decem milia hominum in oppidum submittantur, [p. 1754] Caes. B. G. 7, 21:

    eos (Siculos) statuisse ut hoc quod dico postularet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 103:

    statuunt illi atque decernunt ut eae litterae... removerentur,

    id. ib. 2, 2, 71, §

    173: statuit iste ut arator... vadimonium promitteret,

    id. ib. 2, 3, 15, §

    38: orare patres ut statuerent ne absentium nomina reciperentur,

    id. ib. 2, 2, 42, §

    103: statuitur ne post M. Brutum proconsulem sit Creta provincia,

    id. Phil. 2, 38, 97:

    (Tiberius) auxit patrum honorem statuendo ut qui ad senatum provocavissent, etc.,

    Tac. A. 14, 28:

    statuiturque (a senatu) ut... in servitute haberentur,

    id. ib. 12, 53.—So of a decree, determination, or agreement by several persons or parties to be carried out by each of them:

    statutum esse (inter plebem et Poenos) ut... impedimenta diriperent,

    Liv. 23, 16, 6:

    Athenienses cum statuerent, ut urbe relicta naves conscenderent,

    Cic. Off. 3, 11, 48:

    statuunt ut fallere custodes tentent,

    Ov. M. 4, 84.—
    2.
    With acc. (post-Aug.):

    remedium statuere,

    to prescribe a remedy against public abuses, Tac. A. 3, 28; 6, 4:

    Caesar ducentesimam (vectigalis) in posterum statuit,

    decreed that one half of one per cent. be the tax, id. ib. 2, 42.—So with sic (= hoc):

    sic, di, statuistis,

    Ov. M. 4, 661.—
    3.
    With dat. and acc. (not ante-Aug.):

    eis (Vestalibus) stipendium de publico statuit,

    decreed, allowed a salary, Liv. 1, 20, 3:

    Aurelio quoque annuam pecuniam statuit princeps,

    decreed, granted, Tac. A. 13, 34:

    biduum criminibus obiciendis statuitur,

    are allowed, id. ib. 3, 13:

    itaque et alimenta pueris statuta... et patribus praemia statuta,

    Just. 12, 4, 8:

    ceu Aeolus insanis statuat certamina ventis,

    Stat. Th. 6, 300:

    non hoc statui sub tempore rebus occasum Aeoniis,

    id. ib. 7, 219:

    statuere alicui munera,

    Val. Fl. 2, 566.—
    4.
    With dat. and interrog.-clause:

    cur his quoque statuisti quantum ex hoc genere frumenti darent,

    Cic. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    ordo iis quo quisque die supplicarent, statutus,

    Liv. 7, 28, 8.—
    5.
    In partic., of punishment, etc., to decree, measure out, inflict.
    (α).
    With poenam, etc., with or without in and acc. pers. (mostly post-Aug.):

    considerando... in utra (lege) major poena statuatur,

    Cic. Inv. 2, 49, 145:

    poenam statui par fuisse,

    Tac. A. 14, 49:

    qui non judicium, sed poenam statui videbant,

    id. ib. 11, 6:

    eadem poena in Catum Firmium statuitur,

    id. ib. 6, 31:

    senatu universo in socios facinoris ultimam statuente poenam,

    Suet. Caes. 14;

    so with mercedem (= poenam): debuisse gravissimam temeritatis mercedem statui,

    Liv. 39, 55, 3; cf.

    also: Thrasea, non quidquid nocens reus pati mereretur, id egregio sub principe statuendum disseruit,

    Tac. A. 14, 48.— Absol.:

    non debere eripi patribus vim statuendi (sc. poenas),

    Tac. A. 3, 70.—
    (β).
    With indef. obj., generally with in and acc.: aliquid gravius in aliquem, to proceed severely against:

    obsecrare coepit, ne quid gravius in fratrem statueret,

    Caes. B. G. 1, 20:

    fac aliquid gravius in Hejum statuisse Mamertinos,

    Cic. Verr. 2, 4, 9, § 19:

    res monet cavere ab illis magis quam quid in illos statuamus consultare,

    Sall. C. 52, 3:

    qui cum triste aliquid statuit, fit tristis et ipse,

    Ov. P. 2, 2, 119:

    si quid ob eam rem de se crudelius statuerent,

    Just. 2, 15, 10.—
    (γ).
    With a word expressing the kind of punishment (post-Aug.):

    in Pompeiam Sabinam exilium statuitur,

    Tac. A. 6, 24 (18).—
    (δ).
    De capite, to pass sentence of death:

    legem illam praeclaram quae de capite civis Romani nisi comitiis centuriatis statui vetaret,

    Cic. Rep. 2, 36, 61.—
    E.
    Referring to one's own acts, to resolve, determine, purpose, to propose, with inf. (first in Cic.;

    freq. and class.): statuit ab initio et in eo perseveravit, jus publicano non dicere,

    Cic. Prov. Cons. 5, 10:

    P. Clodius cum statuisset omni scelere in praetura vexare rem publicam,

    id. Mil. 9, 24:

    statuerat excusare,

    to decline the office, id. Lig. 7, 21:

    cum statuissem scribere ad te aliquid,

    id. Off. 1, 2, 4:

    quod iste certe statuerat et deliberaverat non adesse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    se statuisse animum advertere in omnes nauarchos,

    id. ib. 2, 5, 40, §

    105: nam statueram in perpetuum tacere,

    id. Fam. 4, 4, 4:

    statueram... nihil de illo dicere,

    id. Fragm. Clod. 1, 1:

    statueram recta Appia Romam (i. e. venire),

    id. Att. 16, 10, 1:

    Pompeius statuerat bello decertare,

    Caes. B. C. 3, 86: si cedere hinc statuisset, Liv. 44, 39, 7:

    triumphare mense Januario statuerat,

    id. 39, 15:

    immemor sim propositi quo statui non ultra attingere externa nisi qua Romanis cohaererent rebus,

    id. 39, 48:

    rex quamquam dissimulare statuerat,

    id. 42, 21:

    opperiri ibi hostium adventum statuit,

    id. 42, 54, 9:

    ut statuisse non pugnare consules cognitum est,

    id. 2, 45, 9:

    exaugurare fana statuit,

    id. 1, 55, 2:

    Delphos mittere statuit,

    id. 1, 56, 5:

    eos deducere in agros statuerunt,

    id. 40, 38, 2:

    tradere se, ait, moenia statuisse,

    id. 8, 25, 10:

    Samnitium exercitus certamine ultimo fortunam experiri statuit,

    id. 7, 37, 4:

    statuit sic adfectos hosti non obicere,

    id. 44, 36, 2:

    sub idem tempus statuit senatus Carthaginem excidere,

    Vell. 1, 12, 2:

    statui pauca disserere,

    Tac. H. 4, 73:

    amoliri juvenem specie honoris statuit,

    id. A. 2, 42:

    statuerat urbem novam condere,

    Curt. 4, 8, 1:

    statuerat parcere urbi conditae a Cyro,

    id. 7, 6, 20:

    rex statuerat inde abire,

    id. 7, 11, 4:

    Alexander statuerat ex Syria petere Africam,

    id. 10, 1, 17; 10, 5, 24; 5, 27 (9), 13; so,

    statutum habere cum animo ac deliberatum,

    to have firmly and deliberately resolved, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 95.—With sic:

    caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat,

    id. Phil. 3, 7, 29.—
    F.
    To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold (especially of legal opinions), think, consider (always implying the establishment of a principle, or a decided conviction; cf.: existimo, puto, etc.).
    1.
    With acc. and inf.
    a.
    In gen.:

    senatus consulta falsa delata ab eo judicavimus... leges statuimus per vim et contra auspicia latas,

    Cic. Phil. 12, 5, 12:

    statuit senatus hoc ne illi quidem esse licitum cui concesserat omnia,

    id. Verr. 2, 3, 35, § 81:

    quin is tamen (judex) statuat fieri non posse ut de isto non severissime judicetur,

    id. ib. 2, 3, 62, §

    144: hujusce rei vos (recuperatores) statuetis nullam esse actionem qui obstiterit armatis hominibus?

    id. Caecin. 13, 39, ut quisquam juris numeretur peritus, qui id statuit esse jus quod non oporteat judicari, who holds that to be the law, id. ib. 24, 68:

    is (Pompeius) se in publico statuit esse non posse,

    id. Pis. 13, 29:

    tu unquam tantam plagam tacitus accipere potuisses, nisi hoc ita statuisses, quidquid dixisses te deterius esse facturum?

    id. Verr. 2, 3, 58, § 133:

    si causa cum causa contenderet, nos nostram perfacile cuivis probaturos statuebamus,

    we were sure, id. Quint. 30, 92:

    non statuit sibi quidquam licere quod non patrem suum facere vidisset,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 211:

    hi sibi nullam societatem communis utilitatis causa statuunt esse cum civibus,

    assume, id. Off. 3, 6, 28:

    cum igitur statuisset opus esse ad eam rem constituendam pecunia,

    had become convinced, id. ib. 2, 23, 82:

    quo cive neminem ego statuo in hac re publica esse fortiorem,

    id. Planc. 21, 51:

    quam quidem laudem sapientiae statuo esse maximam,

    id. Fam. 5, 13, 1:

    hoc anno statuit temporis esse satis,

    Ov. F. 1, 34:

    nolim statuas me mente maligna id facere,

    Cat. 67, 37.— So with sic:

    velim sic statuas tuas mihi litteras longissimas quasque gratissimas fore,

    Cic. Fam. 7, 33 fin.:

    ego sic statuo a me in hac causa pietatis potius quam defensionis partes esse susceptas,

    I hold, lay down as the principle of my defence, id. Sest. 2, 3:

    quod sic statuit omnino consularem legem nullam putare,

    id. ib. 64, 135:

    sic statuo et judico, neminem tot et tanta habuisse ornamenta dicendi,

    id. Or. 2, 28, 122. —Hence, statui, I have judged, i. e. I know, and statueram, I had judged, i. e. I knew:

    ut ego qui in te satis consilii statuerim esse, mallem Peducaeum tibi consilium dare quam me, ironically,

    Cic. Att. 1, 5, 4:

    qui saepe audissent, nihil esse pulchrius quam Syracusarum moenia, statuerant se, si ea Verre praetore non vidissent, numquam esse visuros,

    id. Verr. 2, 5, 36, § 95.—With neutr. pron.:

    si dicam non recte aliquid statuere eos qui consulantur,

    that they hold an erroneous opinion, Cic. Caecin. 24, 68; cf.:

    quis hoc statuit umquam, aut cui concedi potest, ut eum jure potuerit occidere a quo, etc.,

    id. Tull. 24, 56; Quint. 5, 13, 21.—
    b.
    Particularly of a conclusion drawn from circumstances, to judge, infer, conclude; declare (as an inference):

    cum tuto senatum haberi non posse judicavistis, tum statuiistis, etiam intra muros Antonii scelus versari,

    Cic. Phil. 3, 5, 13: quod si aliter statuetis, videte ne hoc vos statuatis, qui vivus decesserit, ei vim non esse factam, id. Caecin. 16, 46:

    quid? si tu ipse statuisti, bona P. Quinctii ex edicto possessa non esse?

    id. Quint. 24, 76:

    ergo ad fidem bonam statuit pertinere notum esse emptori vitium quod nosset venditor,

    id. Off. 3, 16, 67:

    Juppiter esse pium statuit quodcumque juvaret,

    Ov. H. 4, 133.—With neutr. pron.:

    hoc (i. e. litteris Gabinii credendum non esse) statuit senatus cum frequens supplicationem Gabinio denegavit,

    Cic. Prov. Cons. 6, 14:

    quod si tum statuit opus esse, quid cum ille decessisset, Flacco existimatis statuendum et faciendum fuisse?

    id. Fl. 12, 29; cf. id. Caecin. 16, 46, supra; so,

    hoc si ita statuetis,

    id. ib. 16, 47.—
    c.
    Esp. with gerund.-clause.
    (α).
    To hold, judge, think, consider, acknowledge, that something must be done, or should have been done:

    tu cum tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas... non statuebas tibi de illorum factis rationem esse reddendam?

    did you not consider, did it not strike you? Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29: statuit, si hoc crimen extenuari vellet, nauarchos omnes vita esse privandos, he thought it necessary to deprive, etc., id. ib. 2, 5, 40, §

    103: ut statuas mihi non modo non cedendum, sed etiam tuo auxilio utendum fuisse,

    id. Fam. 5, 2, 10:

    statuebam sic, boni nihil ab illis nugis expectandum,

    id. Sest. 10, 24:

    Antigonus statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum,

    Nep. Eum. 8, 4. —So with opus fuisse:

    ut hoc statuatis oratione longa nihil opus fuisse,

    acknowledge, Cic. Verr. 1, 18, 56: causam sibi dicendam esse statuerat jam ante quam hoc usu venit, knew (cf. a. supra), id. ib. 2, 5, 39, § 101. —
    (β).
    To think that one must do something, to resolve, propose, usu. with dat. pers.:

    manendum mihi statuebam quasi in vigilia quadam consulari ac senatoria,

    Cic. Phil. 1, 1, 1: quae vobis fit injuria si statuimus, vestro nobis judicio standum esse, if we conclude, purpose, to abide, etc., id. Fl. 27, 65:

    ut ea quae statuisses tibi in senatu dicenda, reticeres,

    id. Fam. 5, 2, 1:

    statuit tamen nihil sibi in tantis injuriis gravius faciendum,

    id. Clu. 6, 16:

    Caesar statuit exspectandam classem,

    Caes. B. G. 3, 14:

    non expectandum sibi statuit dum, etc.,

    id. ib. 1, 11:

    quod eo tempore statuerat non esse faciendum,

    id. B. C. 3, 44:

    statuit sibi nihil agitandum,

    Sall. J. 39, 5:

    Metellus statuit alio more bellum gerendum,

    id. ib. 54, 5:

    Laco statuit accuratius sibi agendum cum Pharnabazo,

    Nep. Alcib. 10, 2:

    sororis filios tollendos statuit,

    Just. 38, 1.—
    2.
    With ut:

    si, ut Manilius statuebat, sic est judicatum (= ut judicandum esse statuebat),

    Cic. Caecin. 24, 69:

    ut veteres statuerunt poetae (ut = quod ita esse),

    id. Arat. 267 (33): quae majora auribus accepta sunt quam oculis noscuntur, ut statuit, as he thought, i. e. that those things were greater, etc., Liv. 45, 27:

    cum esset, ut ego mihi statuo, talis qualem te esse video,

    Cic. Mur. 14, 32.—
    3.
    With two acc. (= duco, existimo):

    omnes qui libere de re publica sensimus, statuit ille quidem non inimicos, sed hostes,

    regarded not as adversaries, but as foes, Cic. Phil. 11, 1, 3:

    Anaximenes aera deum statuit,

    id. N. D. 10, 26:

    voluptatem summum bonum statuens,

    id. Off. 1, 2, 5:

    video Lentulum cujus ego parentem deum ac patronum statuo fortunae ac nominis mei,

    id. Sest. 69, 144:

    si rectum statuerimus concedere amicis quidquid velint,

    id. Lael. 11, 38:

    Hieronymus summum bonum statuit non dolere,

    id. Fin. 2, 6, 19:

    noster vero Plato Titanum e genere statuit eos qui... adversentur magistratibus,

    id. Leg. 3, 2, 5:

    decretum postulat, quo justae inter patruos fratrumque filias nuptiae statuerentur,

    Tac. A. 12, 7:

    optimum in praesentia statuit reponere odium,

    id. Agr. 39.— P. a.: stătūtus, a, um, i. e. baculo, propped, leaning on a stick (dub. v. I. C. supra):

    vidistis senem... statutum, ventriosum?

    Plaut. Rud. 2, 2, 11.—Hence, subst.: stătūtum, i, n., a law, decision, determination, statute (late Lat.):

    Dei,

    Lact. 2, 16, 14:

    Parcarum leges ac statuta,

    id. 1, 11, 14:

    statuta Dei et placita,

    id. 7, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > statuo

  • 3 certus

    certus, a, um [orig. P. a. from cerno; hence], adj., determined, resolved, fixed, settled, purposed: non dubius.
    I.
    (Acc. to cerno, II. D.) Certum est (mihi), it is determined, it is my ( thy, his, etc.) decision, resolution, will, I am resolved, I mean, etc. (mostly ante-class.; most freq. in Plaut.); with inf.: quorum virtuti belli Fortuna pepercit, Eorundem me libertati parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 206 Vahl.):

    certum'st hominem eludere,

    Plaut. Am. 1, 1, 109:

    tibi credere,

    id. Aul. 4, 9, 7; cf. id. Capt. 3, 1, 32; id. Curc. 2, 1, 1; id. Cas. 2, 4, 15; id. Cist. 3, 1, 16; id. Ep. 5, 1, 57; id. Bacch. 5, 2, 37; id. Most. 1, 3, 80; id. Men. 5, 6, 12; id. Mil. 2, 3, 32; id. Merc. 3, 1, 7; id. Ps. 1, 5, 138; id. Poen. 5, 5, 25; id. Pers. 2, 2, 39; id. Rud. 3, 3, 22; id. Stich. 5, 4, 2; id. Trin. 2, 1, 34; id. Truc. 2, 6, 68; Ter. And. 2, 1, 11; id. Eun. 1, 2, 108: certum est deliberatumque, quae ad causam pertinere arbitror, omnia dicere, Cic. Rosc. Am. 11, 31:

    certum atque decretum est non dare signum,

    Liv. 2, 45, 13:

    certum est igni circumdare muros,

    Verg. A. 9, 153.—Certum'st mihi with inf., Plaut. As. 1, 3, 94; 3, 3, 23; id. Cas. 1, 1, 3; id. Mil. 3, 1, 154; id. Ps. 4, 8, 2; Cic. de Or. 2, 33, 144; Liv. 35, 46, 13; Ov. M. 9, 53 al.—Without inf., esp. parenthet., with expression of purpose by a fut. tense:

    certum est, malam rem potius quaeram cum lucro,

    Plaut. Aul. 4, 6, 15:

    certum est, jam dicam patri,

    id. Bacch. 3, 1, 15:

    certum est, ibo ad medicum,

    id. Merc. 2, 4, 4: An. Certumn' est tibi? Ly. Certum, id. Poen. 2, 48; cf. id. Stich. 4, 2, 33.—With pron. or subst.: Ar. Certumne'st tibi istuc? He. Non moriri certius, Plaut. Capt. 3, 5, 74;

    so further with istuc,

    id. ib. 2, 1, 20; Ter. Eun. 3, 3, 30:

    mihi autem abjurare certius est quam dependere,

    Cic. Att. 1, 8, 3:

    ad eum senem oppugnare certum est consilium,

    Plaut. Ep. 1, 2, 60:

    quae nunc sunt certa ei consilia, etc.,

    Ter. And. 2, 3, 16:

    certa res hanc est objurgare,

    Plaut. Am. 2, 2, 73; so id. Merc. 5, 2, 16; id. Mil. 2, 4, 45; Ter. And. 2, 2, 31; Plaut. Most. 3, 2, 16.—
    b.
    (From the time of the Aug. poets.) Transf. to the person who is determined upon something, determined, resolved, bent.
    (α).
    With inf.:

    certa mori,

    Verg. A. 4, 564 (cf. id. ib. 4, 475:

    decrevitque mori): certi non cedere,

    Ov. M. 9, 43:

    certa sequi,

    Val. Fl. 5, 47.—
    (β).
    With gen. (cf. Ramsh. Gr. p. 323; Zumpt, Gr. § 437, n. 1;

    A. and S. § 213, R. 1): certus eundi,

    Verg. A. 4, 554; Ov. M. 11, 440:

    desciscendi,

    Tac. H. 4, 14:

    relinquendae vitae,

    id. A. 4, 34:

    necis,

    Sil. 6, 27:

    fugae,

    Plin. Ep. 6, 16, 12:

    destinationis,

    Tac. A. 12, 32:

    sceleris,

    id. ib. 12, 66:

    consilii,

    id. H. 2, 46.—
    (γ).
    With an:

    nec sat certa an cederet armis,

    Sil. 9, 480.—
    II.
    An epithet of all those objects whose existence or reality is fixed, determined (hence in connection with definitus, Quint. 7, 10, 7;

    with praefinitus,

    Suet. Galb. 14), or in respect to which there can be no doubt (hence opp. dubius, Quint. 7, 6, 3; 5, 12, 3; 12, 3, 6 al.).
    A.
    Object.
    1.
    Of things whose external qualities, number, etc., are invariable, established, settled, fixed, particular, specified, etc. (class.):

    Arboribus primum certis gravis umbra tributa,

    Lucr. 6, 783:

    fruges, bacae,

    Cic. Leg. 2, 8, 19:

    jam ad certas res conficiendas certos homines delectos ac descriptos habebat,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    concilium in diem certam indicere,

    Caes. B. G. 1, 30 fin.;

    so with dies,

    a fixed term, Cato, R. R. 149, 1; Cic. Att. 6, 2, 9; Nep. Chabr. 3, 1; Liv. 1, 50, 1; Tac. G. 9 al.; cf.:

    certis diebus,

    Verg. G. 2, 329:

    quaerere ab judicibus cur in certa verba jurent, cur certo tempore conveniant, certo discedant,

    Cic. Inv. 2, 45, 132; cf. Suet. Aug. 41:

    certum praefinitumque tempus,

    id. Galb. 14; and:

    certum statumque vectigal,

    id. Calig. 40:

    pecunia (opp. arbitraria), v. arbitrarius: finis aerumnarum,

    Lucr. 1, 108; cf. id. 2, 512; 8, 1091; Hor. S. 1, 1, 106; id. Ep. 1, 2, 56:

    locus,

    Caes. B. G. 5, 1, 6:

    numerus,

    id. ib. 7, 75:

    signum,

    fixed, agreed upon, id. B. C. 1, 27:

    naves,

    fixed in number and quality, id. ib. 1, 56:

    pecuniae imperabantur,

    id. ib. 3, 32 fin.:

    conviva,

    i. e. a daily, constant guest, Hor. Ep. 1, 7, 75 Schmid:

    ecquem tu illo certiorem nebulonem,

    Cic. Att. 15, 21, 2.—
    b.
    But sometimes indef., like quidam, and our certain, of things, the certainty of whose existence is given, but whose nature is not more definitely designated, or comes not into consideration (cf. aliquis):

    Cephaloedi mensis est certus, quo mense sacerdotem maximum creari oporteat,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 128:

    habet certos sui studiosos,

    id. Brut. 16, 64:

    (hunc) certis rebus imperatis regnare jussit,

    id. Sest. 27, 58:

    certi homines ad eam rem periti,

    id. ib. 18, 41:

    res a certis hominibus corrupta,

    id. Fam. 1, 2, 3; 4, 9, 2; 16, 11, 2; id. Marcell. 6, 16; id. Deiot. 4, 11; Liv. 34, 61, 7.—Hence in Quint. several times in connection with quidam and aliquis:

    ad certas quasdam dicendi leges alligati,

    Quint. 8, prooem. § 2; so id. 8, prooem. § 12; 4, 2, 28; 5, 10, 2; 5, 10, 5; 9, 4, 8;

    11, 2, 28: aliquos compositionis certos pedes,

    id. 10, 2, 13; so id. 7, prooem. § 4; and subst.:

    in his certos aliquos docebit,

    id. 2, 8, 13.—
    2.
    Trop., of things whose internal moral qualities are established, fixed, can be relied upon, sure, unerring, to be depended upon, true, faithful, [p. 321] etc. (so most freq. in all periods and species of composition; syn.: firmus, confirmatus, exploratus, indubitatus, manifestus al.).
    a.
    Of persons: amicus certus in re incertā cernitur, Enn. ap. Cic. Lael. 17, 64; cf.:

    tu ex amicis certis mi es certissimus,

    Plaut. Trin. 1, 2, 57:

    certi homines, quibus dem litteras,

    Cic. Fam. 1, 7, 1; cf. id. Cat. 3, 7, 16; Nep. Paus. 2, 4; id. Alcib. 10, 1; Cic. Rosc. Am. 19, 53; id. Verr. 2, 2, 64, § 156:

    certus enim promisit Apollo, etc.,

    Hor. C. 1, 7, 28:

    auctor (mortis),

    Quint. 6, 3, 68; cf. Suet. Tib. 5:

    adversus hostem nec spe nec animo certiorem, i. e. firmiorem,

    Liv. 10, 35, 17: apud latera certos collocaverat, Sall. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 576 (H. 1, 53 Dietsch); cf. Nep. Dion, 9, 2:

    per litora certos dimittam,

    Verg. A. 1, 576:

    certissimus auctor (Phoebus),

    id. G. 1, 432.—
    b.
    Of things:

    satis animo certo et confirmato,

    Cic. Quint. 24, 77; cf.

    pectora,

    Verg. A. 9, 249, and certior indoles, Suet. Ner. 10:

    promissa,

    Cic. Fam. 6, 12, 1:

    parata dicendi copia et certa,

    Quint. 10, 6, 6; id. 6, prooem. §

    9: jus,

    id. 12, 3, 6 et saep.:

    jactus (telorum),

    Tac. A. 14, 37; cf.

    in this sense certa hasta,

    Verg. A. 11, 767:

    sagitta,

    Hor. C. 1, 12, 23:

    fides segetis,

    id. ib. 3, 16, 30:

    spes,

    id. C. S. 74:

    trames,

    id. S. 2, 3, 49:

    lar,

    id. Ep. 1, 7, 58 al.:

    plana et certa,

    Plaut. Pers. 2, 2, 1:

    certa et clara,

    Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; so Liv. 22, 39, 22; cf. Hor. S. 2, 6, 27.—Subst., with gen.:

    certa maris,

    Tac. H. 4, 81.—
    B.
    Subject., of that which is established by evidence, etc., placed beyond doubt, certain, sure, true, proved, established (class.; esp. freq. in neutr.):

    cum ad has suspitiones certissimae res accederent,

    Caes. B. G. 1, 19; 5, 29:

    incerta pro certis malebant,

    Sall. C. 17, 6; cf.:

    incerta pro certis mutare,

    id. J. 83, 1:

    postremo certior res,

    Liv. 29, 6, 12:

    certiora esse dicunt quam, etc.,

    Cic. N. D. 3, 5, 13; id. Att. 3, 11, 2; Liv. 10, 35, 12: So. Satin hoc certum'st? Ge. Certum:

    hisce oculis egomet vidi,

    Ter. Ad. 3, 2, 31:

    jam satis certumst virginem vitiatam esse?

    id. Enn. 4, 4, 36:

    cum certius tibi sit me esse Romae quam mihi te Athenis,

    Cic. Att. 1, 9, 1:

    id parum certum est,

    Liv. 5, 35, 3:

    cum de altero intellectu certum est, de altero dubium,

    Quint. 7, 6, 3; cf. id. 7, 3, 4: non certum traditur, with interrog.-clause, Liv. 2, 8, 8:

    nec quicquam certi respondes mihi?

    Ter. Hec. 4, 4, 84:

    neque tanto spatio certi quid esset explorari poterat,

    Caes. B. G. 7, 45:

    certum inveniri non potest ne... an,

    id. B. C. 1, 25:

    si quicquam humanorum certi est,

    Liv. 5, 33, 1: Ph. Civemne? Th. Arbitror:

    Certum non scimus,

    Ter. Eun. 1, 2, 31; cf. id. Phorm. 1, 2, 98; Cic. Att. 12, 23, 2.—So, certum scire, to know for a certainty, Ter. Eun. 5, 3, 12; id. Hec. 3, 1, 44; Cic. Fam. 9, 23 init.:

    certum habere,

    to reckon certain, id. Att. 1, 13, 1; Liv. 36, 28, 4; 5, 3, 2; Quint. 2, 3, 9; Col. 2, 22, 5 al.:

    certum respondeo,

    Cic. Ac. 2, 29, 92:

    cognoscere, Auct. B. Alex. 53: comperire, Auct. B. Hisp. 22.—So also pro certo habere,

    Cic. Att. 10, 6, 3; Matius ap. Cic. Att. 9, 15, A med.; Sall. C. 52, 17; Suet. Dom. 23:

    negare,

    Cic. Att. 5, 21, 5:

    polliceri,

    id. Agr. 2, 37, 102:

    dicere aliquid,

    id. Brut. 3, 10:

    ponere,

    Liv. 23, 6, 8:

    scire,

    id. 25, 10, 1:

    affirmare,

    id. 27, 1, 13; 3, 23, 7; cf. id. 1, 3, 2 Drak.:

    creditur,

    Sall. C. 15, 2:

    coeperit esse,

    Quint. 5, 12, 2:

    certius cognoscere ex aliquo de aliquā re,

    Caes. B. G. 5, 52, 5.—Strengthened by comp.:

    quin nihil invenies magis hoc certo certius,

    Plaut. Capt. 3, 4, 111; cf.:

    et hoc certo certius est et saepissime constitutum,

    Dig. 42, 8, 10, § 14:

    certo certius,

    Ambros. in Ephes. 5; Paul. Vit. St. Ambros. 25; App. M. 9, p. 237, 27.—In Plaut. certum or certius facere alicui, to give certainty to one concerning any thing, make him certain, Plaut. Men. 2, 1, 17; 5, 2, 12; id. Ps. 2, 2, 4.—
    2.
    Transf. to the person who is made certain in reference to a thing, certain, sure:

    certi sumus periisse omnia,

    Cic. Att. 2, 19, 5:

    num quid nunc es certior?

    Plaut. Am. 1, 1, 191:

    posteritatis,

    i. e. of posthumous fame, Plin. Ep. 9, 3, 1:

    sententiae,

    Quint. 4, 3, 8:

    judicii,

    Sen. Ep. 45, 9:

    certus de suā geniturā,

    Suet. Vesp. 25:

    damnationis,

    id. Tib. 61:

    exitii,

    Tac. A. 1, 27:

    spei,

    id. H. 4, 3:

    matrimonii,

    id. A. 12, 3:

    certi sumus, etc.,

    Gell. 18, 10, 5.—In class. prose mostly in the phrase certiorem facere aliquem (de aliquā re, alicujus rei, with a foll, acc. and inf., with a rel.-clause or absol.), to inform, apprise one of a thing:

    me certiorem face,

    Ter. Phorm. 4, 3, 69:

    ut nos facias certiores,

    Plaut. Curc. 5, 2, 32:

    uti se (sc. Caesarem) de his rebus certiorem faciant,

    Caes. B. G. 2, 2:

    qui certiorem me sui consilii fecit,

    Cic. Att. 9, 2, a, 2:

    Caesarem certiorem faciunt, sese non facile ab oppidis vim hostium prohibere,

    Caes. B. G. 1, 11:

    faciam te certiorem quid egerim,

    Cic. Att. 3, 11, 1.— With subj. only:

    milites certiores facit, paulisper intermitterent proelium,

    Caes. B. G. 3, 5 fin.Pass.:

    quod crebro certior per me fias de omnibus rebus,

    Cic. Fam. 1, 7, 1; so Caes. B. G. 1, 7; Sall. J. 104, 1:

    Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse,

    Caes. B. G. 1, 12; so id. ib. 1, 21; 1, 41; 2, 1; Sall. J. 82, 2; Nep. Att. 12, 3:

    factus certior, quae res gererentur,

    Caes. B. C. 1, 15:

    non consulibus certioribus factis,

    Liv. 45, 21, 4.—Also in posit., though rarely:

    fac me certum quid tibi est,

    Plaut. Ps. 1, 1, 16; 4, 6, 35; Verg. A. 3, 179:

    lacrimae suorum Tam subitae matrem certam fecere ruinae,

    Ov. M. 6, 268.— Hence, adv. in two forms.
    A.
    certō, with certainty, certainly, surely, of a truth, in fact, really, object. and subject. (cf. supra, II. A. and B.); only in the comic poets, and sometimes (most. freq. in his epistt.) in Cic., while the adverbial form certe belongs to all periods and all species of composition. The difference between them is, perhaps, merely historical; but v. infra, certe, B. I. 2. init.
    1.
    Object.:

    perii certo, haud arbitrario,

    Plaut. Poen. 3, 5, 42; cf. id. Merc. 2, 3, 106:

    mihi certo nomen Sosia'st,

    id. Am. 1, 1, 176; id. Men. 2, 2, 39; Ter. Phorm. 1, 3, 12:

    nihil ita exspectare quasi certo futurum,

    Cic. Tusc. 5, 28, 81 (cf. the passage cited under certo, I. 1., from id. Div. 2, 7, 18).—
    b.
    In affirm. answers: Me. Liberum ego te jussi abire? Mes. Certo, yes, certainly, Plaut. Men. 5, 8, 9; so id. ib. 5, 9, 50; 2, 3, 38; id. Poen. 5, 5, 21; Ter. Eun. 5, 1, 9.—
    2.
    Subject.
    a.
    In gen. (very rare):

    certo enim ego vocem hic loquentis modo mi audire visus sum,

    Plaut. Aul. 4, 5, 4:

    ego rus abituram me esse certo decrevi,

    Ter. Hec. 4, 4, 10: Th. Quid aīs? Py. Atqui certo comperi, id. Eun. 5, 1, 9.—
    b.
    Esp. in the formula of asseveration, certo scio, I certainly know, I am fully persuaded, beyond all doubt (class.):

    certo edepol scio, me vidisse, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 3, 2; id. Truc. 1, 1, 49; Ter. And. 5, 4, 26; id. Ad. 4, 5, 14; id. Eun. 1, 2, 119; id. Heaut. 1, 1, 19:

    quod te moleste ferre certo scio,

    Cic. Att. 1, 12, 3; 2, 23, 2; id. Fam. 4, 13, 6; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; id. Rosc. Am. 8, 21; id. Phil. 3, 6, 17; id. Sen. 1, 1; 1, 2; Sall. J. 9, 2; id. C. 51, 16:

    veniunt in mentem mihi permulta: vobis plura, certo scio,

    Cic. Caecin. 19, 55 (cf. under certe, I. 2.).—
    B.
    certē (class.; cf. supra, certo init.).
    I.
    Affirming strongly, with certainty, certainly, undoubtedly, assuredly, surely, really.
    1.
    Object.:

    certe edepol, tu me alienabis,

    Plaut. Am. 1, 1, 243:

    ego quidem ab hoc certe exorabo,

    id. Bacch. 5, 2, 58:

    certe hercle,

    id. As. 2, 1, 15; cf. Ter. Phorm. 5, 1, 8; Plaut. Truc. 1, 2, 71; Ter. And. 2, 2, 10:

    quom is certe Renuntiarit,

    id. Heaut. 4, 4, 4:

    certe captus est!

    id. And. 1, 1, 55:

    certe ut videamur cernere eum,

    Lucr. 4, 760:

    si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est,

    Cic. Div. 2, 7, 18; cf. id. N. D. 1, 2, 5:

    fuit certe id aequum et certe exspectatum est, etc.,

    id. Planc. 16, 38:

    ea certe vera sunt,

    id. Mil. 35, 96:

    M. Catoni certe licuit, etc.,

    id. Rep. 1, 1, 1:

    jam illa perfugia certe minime sunt audienda,

    id. ib. 1, 5, 9:

    cum se certe decessurum videret,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 104; Cat. 62, 8:

    certe hinc Romanos olim fore ductores pollicitus,

    Verg. A. 1, 234:

    o dea certe,

    a goddess surely, id. ib. 1, 328:

    postremo expellet certe vivacior heres,

    Hor. S. 2, 2, 132:

    placuit tibi, Delphice, certe, Dum, etc.,

    Ov. M. 2, 543 al. — Comp.:

    speculatores mittere, qui certius explorata referant,

    Liv. 3, 40, 13; 35, 48, 3:

    si reperire vocas amittere certius,

    Ov. M. 5, 519; App. M. 2, p. 118, 1.— Sup., Tert. Pall. 4.—
    b.
    In an answer of affirmation:

    estne ipsus an non est! Is est, Certe is est, is est profecto,

    Plaut. Trin. 4, 3, 65; so Ter. Ad. 1, 1, 53; Cic. Tusc. 1, 5, 9; id. Clu. 54, 149; id. Phil. 1, 15, 37; id. Ac. 2, 35, 113; and in confirmation of a preceding fact: venerat, ut opinor, haec res in judicium. Certe, certainly, surely, Cic. Rosc. Com. 14, 42; id. Fam. 4, 2, 5; id. Or. 42, 144; cf. id. Off. 3, 29, 105; id. Fin. 2, 27, 91.—
    2.
    Subject., mostly in the phrase certe scio, I know to a certainty, I am sure (acc. to Klotz ad Cic. Sen. 1, 2, certe scio = certum est me scire, I am fully convinced: certo scio = certum est quod scio, my knowledge is accurate, etc.):

    certe edepol scio, si aliud quicquam est quod credam aut certo sciam, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 115:

    edepol certo scio,

    id. Bacch. 2, 3, 20:

    scelestiorem me hac anu certe scio Vidisse numquam,

    id. Aul. 1, 1, 21; cf. Cic. Arch. 12, 32:

    ex litteris certe scire potuistis,

    id. Font. 4, 8; id. Phil. 12, 12, 29:

    quod iste certe statuerat ac deliberaverat non adesse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1.—
    b.
    In affirm. answers: Ar. Ain' vero? Le. Certe, inquam, Plaut. As. 3, 3, 132: Ch. Ain'tu? So. Certe, sic erit, Ter. Heaut. 5, 3, 12.—
    c.
    In a subjective supposition or presumption that a thing is so, certainly, surely, assuredly, doubtless, of course; Gr. isôs:

    ah nugas agis, Certe habes,

    Plaut. Aul. 4, 4, 25; id. Bacch. 5, 2, 58:

    si me tanti facis, quanti certe facis,

    Cic. Fam. 11, 16, 3; 7, 8, 1; cf. Verg. A. 1, 234; Ov. M. 2, 423; Prop. 2, 7, 1. —
    (β).
    In interrog., Cic. Leg. 1, 1, 3; Suet. Aug. 33.—
    II.
    Affirming with restriction, yet surely, yet indeed, at least, notwithstanding (very freq. in prose and poetry, esp. after the class. per.).
    A.
    Alone:

    si non ipsā re tibi istuc dolet, Simulare certe est hominis,

    Ter. Ad. 4, 7, 16:

    cingitur, certe expedit se,

    Plaut. Am. 1, 1, 152:

    ut homines mortem vel optare incipiant, vel certe timere desistant,

    Cic. Tusc. 1, 49, 117:

    haec... sint falsa sane, invidiosa certe non sunt,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    qui... ut non referat pedem, sistet certe,

    id. Phil. 12, 4, 8:

    res fortasse verae, certe graves,

    id. Fin. 4, 3, 7; cf. Liv. 9, 11, 13:

    consulatum unum certe plebis Romanae esse,

    id. 22, 34, 11:

    quos quoniam caeli nondum dignamur honore, Quas dedimus certe terras habitare sinamus,

    Ov. M. 1, 195 et saep.:

    quo quid sit beatius, mihi certe in mentem venire non potest,

    Cic. Tusc. 5, 28, 81; so,

    ego certe,

    Quint. 8, 3, 65; 9, 4, 57:

    certe ego,

    Sall. J. 31, 5; Ov. H. 19, 81; id. M. 13, 840; id. Tr. 4, 5, 13:

    mihi certe,

    Quint. 10, 3, 23:

    ipse certe,

    id. 8, 6, 30; Curt. 7, 4, 19; 7, 6, 22.—
    B.
    With other particles.
    1.
    With tamen:

    illud certe tamen, quod jam amplexi sumus,

    Cic. de Or. 3, 6, 22; id. Sen. 23, 84.—
    2.
    With at: quod (consilium) si non fuerit prudens, at certe ab optima fide proficiscetur, Balb. et opp. ap. Cic. Att. 9, 7, A, 1; Ov. F. 3, 351; cf. at II. 3.—
    3.
    With sed: non integrā re, sed certe minus infractā, quam, etc., Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 8; cf. Cic. Leg. 1, 21, 56 dub. B. and K. —
    4.
    With quidem:

    ubi sit animus, certe quidem in te est,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70:

    quoniam volumus quidem certe senes fieri,

    id. Sen. 2, 6; id. Quint. 15, 50:

    certe quidem vos estis Romani, etc.,

    Liv. 45, 22, 5. (But quidem does not belong with certe in such passages as the foll.:

    hic quidem certe memorat, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 261 al.; v. quidem; cf. also aut and vel.)

    Lewis & Short latin dictionary > certus

  • 4 existimantes

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existimantes

  • 5 existimo

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existimo

  • 6 existumo

    ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].
    I.
    = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

    satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

    Plaut. Most. 1, 1, 73:

    dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

    id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    magni operam,

    Nep. Cat. 1, 2:

    minoris aliquid,

    id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

    nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

    Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —
    II.
    In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
    (α).
    With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

    quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

    quod ego nullo modo existimo,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    cottidianae vitae consuetudinem,

    pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

    M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

    Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

    P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

    id. de Or. 2, 66, 268:

    qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

    Quint. 11, 3, 8:

    popularitas signum affectati regni est existimatum,

    id. 5, 9, 13:

    assimulata sunt schemata existimanda,

    id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—
    (β).
    With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

    merito id fieri uterque existimat,

    Plaut. Most. 1, 3, 147:

    ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

    id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

    si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

    Cic. Agr. 2, 33, 89:

    non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

    id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

    fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

    Cic. de Or. 2, 1, 4:

    disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    Caes. B. G. 6, 13 fin.:

    Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

    huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

    Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With a rel. or interrog.-clause:

    haud existimans, quanto labore partum,

    Ter. Ph. 1, 1, 11:

    nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

    judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

    utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

    be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

    qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

    Liv. 22, 59, 14:

    existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

    Tac. H. 4, 81.—
    (δ).
    With de:

    de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

    Cic. Leg. 1, 2, 7:

    ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

    id. Fam. 1, 7, 5:

    male de aliquo,

    to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

    tu ipse quem ad modum existimes vide,

    id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

    exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

    Cic. Brut. 21, 82.—
    (ε).
    With in and abl.:

    in hostium numero existimari,

    to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—
    (ζ).
    Absol.:

    ut Cicero existimat,

    Quint. 9, 1, 29:

    sicut multi existimarunt,

    id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

    ita intellegimus vulgo existimari,

    Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

    si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

    Cic. Brut. 24, 92.

    Lewis & Short latin dictionary > existumo

  • 7 ecquando

    ecquando, adv. interrog. [ec, cf. ecce, and quando], ever, at any time; in a passionate (esp. indignant) interrogation (rare but class.):

    ecquando te rationem factorum tuorum redditurum putasti? ecquando his de rebus tales viros audituros existimasti?

    Cic. Verr. 2, 2, 17; 2, 5, 26; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15; Liv. 3, 67; Sen. de Ira, 3, 28; Val. Fl. 2, 395.—With nisi (= num unquam... nisi), Cic. Fin. 5, 22, 63; id. Agr. 2, 7, 17.—
    (β).
    With interrog particle ne suffixed (pleonastic):

    ecquandone tibi liber sum visus?

    Prop. 2, 8, 15; Vell. 2, 14, 2 Ruhnk.; App. Mag. p. 290.—With nisi, Cic. Fin. 5, 22, 63 Madv. N. cr.

    Lewis & Short latin dictionary > ecquando

  • 8 censeo

    1.
    cēnseo (on the long e, v. Corss. Ausspr. 1, p. 257 sq.), ui, censum (late Lat. censitum, Cod. Just. 11, 47 tit.; 11, 49 tit.; 11, 47, 4 al.; but not in Monum. Ancyr.; cf. Neue, Formenl. 2, 557), 2, v. a. [etym. dub.; often referred to root cas-, whence carmen, camoenus; but prob. from centum, orig. centere, to hundred or number the people; cf. Fischer, Gram. 1, p. 373].
    I.
    To tax, assess, rate, estimate.
    A.
    In reference to the census (v. census).
    1.
    Of the censor (v. censor).
    (α).
    Rarely act. with acc. of the persons or objects assessed or rated; but usu. pass., with subj. -nom.:

    censores populi aevitates, suboles, familias, pecuniasque censento,

    Cic. Leg. 3, 3, 7:

    census quom sum, juratori recte rationem dedi,

    Plaut. Trin. 4, 2, 30:

    censor ad quojus censionem, id est arbitrium, populus censeretur,

    Varr. L. L. 5, § 81 Mull.:

    census... indicat eum qui sit census se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11: absentis censere jubere, P. Scipio ap. Gell. 5, 19, 16: ne absens censeare. Cic. Att. 1, 18, 8:

    sub lustrum censeri,

    id. ib.:

    milia octoginta eo lustro civium censa dicuntur,

    Liv. 1, 44, 2:

    censa civium capita centum septendecim milia trecenta undeviginti,

    id. 3, 24, 10; id. Epit. lib. 11; 13; 14:

    censebantur ejus aetatis lustris ducena quinquagena milia capitum,

    id. 9, 19, 2:

    cum capitum liberorum censa essent CLII. milia,

    Plin. 33, 1, 5, § 16: quid se vivere, quid in parte civium censeri, si... id obtinere universi non possint? Liv 7, 18, 5.—
    (β).
    With the amount at which the property was rated, in the acc.: or abl.:

    praesertim census equestrem Summam nummorum,

    being assessed with the estate necessary to a Roman knight, Hor. A. P. 383:

    primae classis homines quicentum et viginti quinque milia aeris ampliusve censi erant... Ceterarumque omnium classium qui minore summa aeris censebantur,

    Gell. 7 (6), 13, 1 sq.—Hence, capite censi, those who were assessed ac cording to their ability to labor: qui nullo [p. 312] aut perquam parvo aere censebantur capite censi vocabantur. Extremus autem census capite censorum aeris fuit trecentis septuaginta quinque, Jul. Paul. ap. Gell. 16, 10, 10; Sall. J. 86, 2; Gell. 16, 10, 11; 16, 10, 14; Val. Max. 2, 3, 1; 7, 6, 1;

    and in the finite verb: omnia illius (i. e. sapientis) esse dicimus, cum... capite censebitur,

    Sen. Ben. 7, 8, 1. —
    (γ).
    Absol. in gerund.: censendi, censendo, ad censendum = census agendi, censui agendo, etc.: haec frequentia quae convenit ludorum censendique causa (i.e. census agendi causa, for the sake of the census), Cic. Verr. 1, 18, 54:

    mentio inlata apud senatum est, rem operosam... suo proprio magistratu egere... cui arbitrium formulae censendi subiceretur,

    the scheme for taking the census, Liv. 4, 8, 4:

    quia is censendo finis factus est,

    id. 1, 44, 2:

    civis Romanos ad censendum ex provinciis in Italiam revocarunt,

    Vell. 2, 15:

    aetatem in censendo significare necesse est... aetas autem spectatur censendi tempore,

    Dig. 50, 15, 3.—
    (δ).
    Censum censere = censum agere, only in the gerundial dat.:

    illud quaero, sintne illa praedia censui censendo, habeant jus civile,

    are they subject to the census, Cic. Fl. 32, 80: censores... edixerunt, legem censui censendo dicturos esse ut, etc., that he would add a rule for the taking of the census, according to which, etc., Liv. 43, 14, 5: censui censendo agri proprie appellantur qui et emi et venire jure civili possunt, Paul. ex Fest. p. 58, 5 Mull.—
    2.
    Of the assessment of the provinces under provincial officers (censores, and, under the later emperors, censitores).
    (α).
    Pass., with the territory as subject-nom.: quinto quoque anno Sicilia tota censetur;

    erat censa praetore Paeducaeo... quintus annus cum in te praetorem incidisset, censa denuo est,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139:

    omne territorium censeatur quoties, etc.,

    Cod. Just. 11, 58 (57), 4.—
    (β).
    The persons assessed as subject:

    ubi (coloni) censiti atque educati natique sunt,

    Cod. Just. 11, 48 (47), 6:

    quos in locis eisdem censitos esse constabit,

    ib. 11, 48 (47), 4.—With part. as attribute:

    rusticos censitosque servos vendi,

    Cod. Just. 11, 48 (47), 7.—
    (γ).
    To determine by the census:

    cum antea per singulos viros, per binas vero mulieres capitis norma sit censa,

    Cod. Just. 11, 48 (47), 10:

    nisi forte privilegio aliquo materna origo censeatur,

    Dig. 50, 1, 1, § 2.—
    (δ).
    Act. with acc.:

    vos terras vestras levari censitione vultis, ego vero etiam aerem vestrum censere vellem,

    Spart. Pescen. Nig. 7.—
    3.
    Of the person assessed, to value, make a statement of one ' s property in the census.
    (α).
    Act. with acc.:

    in qua tribu ista praedia censuisti?

    Cic. Fl. 32, 80.—
    (β).
    Censeri, as dep. with acc.:

    census es praeterea numeratae pecuniae CXXX. Census es mancipia Amyntae... Cum te audisset servos suos esse censum, constabat inter omnes, si aliena censendo Decianus sua facere posset, etc.,

    Cic. Fl. 32, 80; cf. Ov. P. 1, 2, 140; v. B. 2. c.—
    4.
    Hence, subst.: cēnsum, i, n.: quorum luxuries fortunata censa peperit, i.e. high estimates of property in the census, Cic. ap. Non. 202, 23 (Fragm. vol. xi. p. 134 B. and K.).
    B.
    Transf., of things and persons in gen., to value, estimate, rate.
    1.
    By a figure directly referring to the Roman census: aequo mendicus atque ille opulentissimus Censetur censu ad Acheruntem mortuus, will be rated by an equal census, i.e. in the same class, without considering their property, Plaut. Trin. 2, 4, 93: vos qui potestis ope vostra censerier, referring to a part of the audience, you, who may be rated according to your intelligence, analog. to capite censi (v. I. A. 1. b), id. Capt. prol. 15:

    nam argumentum hoc hic censebitur,

    will be rated, its census-class will be determined here, id. Poen. prol. 56: id in quoque optimum esse debet cui nascitur, quo censetur, according to which he is rated, i.e. his worth is determined, Sen. Ep. 76, 8.—And with two acc.: quintus Phosphorus, Junonia, immo Veneris stella censetur, is ranked as the fifth, App. de Mundo, p. 710.—
    2.
    With direct reference to the census.
    a.
    = aestimo, to estimate, weigh, value, appreciate.
    (α).
    With gen. of price:

    dic ergo quanti censes?

    Plaut. Rud. 4, 8, 8.—
    (β).
    In the pass.: si censenda nobis atque aestimanda res sit, utrum tandem pluris aestimemus pecuniam Pyrrhi? etc., if we have to weigh and estimate a thing, etc., Cic. Par. 6, 2, 48:

    anule... In quo censendum nil nisi dantis amor,

    Ov. Am. 2, 15, 2:

    interim autem facta sola censenda dicit atque in judicium vocanda,

    Gell. 7 (6), 3, 47.—
    b.
    = honorari, celebrari, with de aliquo, = for the sake of somebody (in Ovid):

    pro quibus ut maneat, de quo censeris, amicus, Comprecor, etc.,

    the friend for the sake of whom you are celebrated, who is the cause of your renown, Ov. P. 2, 5, 73:

    hoc domui debes de qua censeris,

    id. ib. 3, 1, 75.—
    c.
    Censeri, dep., = to distinguish, with acc. only once or twice in Ovid (v. I. A. 3. b):

    hanc semper... Est inter comites Marcia censa suas,

    has always distinguished her, Ov. P. 1, 2, 140.—
    d.
    Censeri aliqua re.
    (α).
    = to be appreciated, distinguished, celebrated for some quality, as if the quality were a standard determining the census, analog. to capite censeri (v. I. A. 1. b), very freq. in post-class. writings:

    Democritus cum divitiis censeri posset,

    when he might have been celebrated for his wealth, Val. Max. 8, 7, ext. 4:

    Aristides quo totius Graeciae justitia censetur (quo = cujus justitia),

    id. 5, 3, ext. 3 med.: te custode matronalis stola censetur ( = tua, i.e. pudicitiae, custodia), the stola, etc., is appreciated for thy custody, id. 6, 1 prooem.:

    una adhuc victoria Carius Metius censebatur,

    Tac. Agr. 45:

    ut ipsi quoque qui egerunt non aliis magis orationibus censeantur,

    id. Dial. 39 fin.: non vitibus tantum censeri Chium, sed et operibus Anthermi filiorum, is celebrated not only for its grapes, but, etc., Plin. 36, 5, 2, § 12:

    et Galliae censentur hoc reditu,

    id. 19, 1, 2, § 7:

    quisquis paulo vetustior miles, hic te commilitone censetur,

    is distinguished for the fact that you were his fellow-soldier, Plin. Pan. 15 fin.:

    multiplici variaque doctrina censebatur,

    Suet. Gram. 10:

    felix quae tali censetur munere tellus,

    Mart. 9, 16, 5: censetur Apona Livio suo tellus, = for the fact that Livy was born there, id. 1, 61, 3:

    hi duo longaevo censentur Nestore fundi,

    for the fact that Nestor used them, id. 8, 6, 9:

    nec laude virorum censeri contenta fuit (Iberia),

    Claud. Laud. Seren. 67:

    libri mei non alia laude carius censentur, quam quod judicio vestro comprobantur,

    App. Flor. 4, 18, 3.—Hence,
    (β).
    = to be known by something (Appuleian):

    hoc nomine censebatur jam meus dominus,

    App. M. 8, p. 171:

    nomen quo tu censeris aiebat,

    id. ib. 5, p. 106: pro studio bibendi quo solo censetur, either known by, or distinguished for, id. Mag. p. 499:

    globorum caelestium supremum esse eum qui inerrabili meatu censetur,

    which is known by its unerring course, id. Phil. Nat. 1, p. 582.— And,
    (γ).
    As gram. t. t., to be marked by some peculiarity, according to which a word is classified: neque de armis et moeniis infitias eo quin figura multitudinis perpetua censeantur, that they are marked by the form of constant plurality, i. e. that they are pluralia tantum, Gell. 19, 8, 5; 10, 20, 8; 19, 13, 3.
    II.
    Of transactions in and by the Senate, to judge (in the meanings II. and III. the passive voice is not in class. use, while in I. the passive voice is by far the most freq.).
    A.
    To be of opinion, to propose, to vote, to move, referring to the votes of the senators when asked for their opinions (sententiam dicere).
    1.
    With a (passive) inf.-clause, denoting what should be decreed by the Senate (esse usu. omitted): rex his ferme verbis patres consulebat... Dic, inquit ei, quid censes? tum ille Puro pioque duello quaerendas (res) censeo, I am of the opinion ( I move, propose) that satisfaction should be sought, etc., ancient formula ap. Liv. 1, 32, 11 sq.:

    primum igitur acta Caesaris servanda censeo,

    Cic. Phil. 1, 7, 16:

    hoc autem tempore ita censeo decernendum,

    id. ib. 5, 17, 45; 5, 6, 16; 5, 12, 31; 5, 12, 34; 5, 13, 36; 5, 14, 38; 5, 19, 53; 6, 1, 2; 9, 6, 14; 11, 15, 40; 12, 7, 17; 14, 1, 1; 14, 13, 35; cf.

    Regulus's advice in the Senate, being represented as a vote: captivos in senatu reddendos non censuit,

    Cic. Off. 1, 13, 39; 3, 31, 111:

    quare ita ego censeo... de confessis more majorum supplicium sumendum,

    Sall. C. 52, 36; 51, 8; 52, 14:

    Appius imperio consulari rem agendam censebat,

    Liv. 2, 23, 15:

    ut multi (senatores) delendam urbem censerent,

    id. 9, 26, 3; 2, 29, 7; 3, 40, 13; 10, 12, 1; 34, 4, 20; 38, 54, 6: cum ejus diei senatus consulta aureis litteris figenda in curia censuisset, Tac. A. 3, 57:

    ut nonnulli dedendum eum hostibus censuerint,

    Suet. Caes. 24; so id. ib. 14; id. Aug. 100; id. Tib. 4; id. Calig. 60; id. Claud. 26; id. Ner. 2; id. Vesp. 2. Of the emperor's vote in the Senate:

    commutandam censuit vocem, et pro peregrina nostratem requirendam,

    Suet. Tib. 71; so id. ib. 34; id. Aug. 55.—And with the copula expressed (very rare):

    qui censet eos... morte esse multandos,

    Cic. Cat. 4, 4, 7.—Sometimes referring to sententia as subject:

    sententia quae censebat reddenda bona (inst. of eorum qui censebant),

    Liv. 2, 4, 3.—Sometimes with oportere for the gerundial predic. inf.:

    quibusdam censentibus (eum) Romulum appellari oportere,

    Suet. Aug. 7.—With pres. inf., inst. of a gerundial:

    hac corona civica L. Gellius in senatu Ciceronem consulem donari a re publica censuit,

    Gell. 5, 6, 15 (cf. II. B. 1. b.).—If the opinion of the senator does not refer to the chief question, but to incidental points, the predic. inf. may have any form:

    eas leges quas M. Antonius tulisse dicitur omnes censeo per vim et contra auspicia latas, eisque legibus populum non teneri,

    Cic. Phil. 5, 4, 10:

    cum magna pars senatus... cum tyrannis bellum gerendum fuisse censerent... et urbem recipi, non capi, etc.,

    Liv. 26, 32, 2.—
    2.
    With ut, and negatively, ut ne or ne, generally when the clause has an active predicate, but also with passives instead of the gerundial inf.-clause:

    de ea re ita censeo uti consules designati dent operam uti senatus Kal. Jan. tuto haberi possit,

    Cic. Phil. 3, 15, 37:

    censeo ut iis qui in exercitu Antonii sunt, ne sit ea res fraudi, si, etc.,

    id. ib. 5, 12, 34:

    censebant omnes fere (senatores) ut in Italia supplementum meis et Bibuli legionibus scriberetur,

    id. Fam. 3, 3, 1:

    Cn. Pompeius (in senatu) dixit, sese... censere ut ad senatus auctoritatem populi quoque Romani beneficium erga me adjungeretur,

    id. Sest. 34, 74:

    quas ob res ita censeo: eorum qui cum M. Antonio sunt, etc.... iis fraudi ne sit quod cum M. Antonio fuerint,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    Calidius, qui censebat ut Pompeius in suas provincias proficisceretur,

    Caes. B. C. 1, 2:

    censuerunt quidam (senatores) ut Pannonicus, alii ut Invictus cognominaretur,

    Suet. Tib. 17:

    iterum censente ut Trebianis... concederetur (of the emperor's vote in the Senate),

    id. ib. 31.—And an inf.-clause, with neu or ut:

    sed ita censeo: publicandas eorum pecunias, etc.: neu quis postea de his ad senatum referat, etc.,

    Sall. C. 51, 43:

    qui partem bonorum publicandam, pars ut liberis relinqueretur, censuerat,

    Tac. A. 4, 20.—
    3.
    With a subj.-clause, without ut (rare in this connection;

    v. III. C. 3.): K. Fabius censuit... occuparent patres ipsi suum munus facere, captivum agrum plebi quam maxime aequaliter darent,

    Liv. 2, 48, 2.— And ironically with regard to incidental points: vereamini censeo ne... nimis aliquid severe statuisse videamini, I propose you should be afraid of having decreed too severe a punishment = of course, you will not be afraid, etc., Cic. Cat. 4, 6, 13: misereamini censeo—deliquere homines adulescentuli per ambitionem—atque etiam armatos dimittatis, I propose that you pity them, etc., or I advise you to be merciful, Sall. C. 52, 26.—
    4.
    Ellipt., with a gerundial clause understood:

    dic quid censes (i. e. decernendum),

    Liv. 1, 32, 11: quod ego mea sententia censebam (i.e. decernendum), Cato ap. Cic. Fam. 15, 5, 2:

    senati decretum fit, sicut ille censuerat,

    Sall. C. 53, 1:

    quas ob res ita censeo... senatui placere, etc. ( = ita decernendum censeo, etc.),

    Cic. Phil. 9, 7, 15, § 17 sq.; 10, 11, 25 sq.; 11, 12, 29 sq.; 14, 14, 36 sq.—
    5.
    = sententiam dicere, to tell, to express one ' s opinion in the Senate (post-class.).
    (α).
    Absol.: Priscus Helvidius.. contra studium ejus (sc. Vitellii) censuerat, had voted, or had expressed an opinion against his wishes, Tac. H. 2, 91:

    cum parum sit, in senatu breviter censere, nisi, etc.,

    id. Dial. 36 fin.:

    sententias... prout libuisset perrogabat... ac si censendum magis quam adsentiendum esset,

    Suet. Aug. 35:

    igitur Cn. Piso, quo, inquit, loco censebis, Caesar? si primus, etc.,

    Tac. A. 1, 74.—
    (β).
    With adjectives in the neuter, substantively used: nec quoquam reperto (in senatu) qui... referre aut censere aliquid auderet, who dared to express an opinion on any [p. 313] thing, Suet. Caes. 20:

    per dissensionem diversa censentium,

    of the senators who expressed different opinions, id. Claud. 10.—
    (γ).
    With interrog. or rel.-clause:

    deinde ageret senatorem et censeret quid corrigi aut mutari vellet,

    Tac. A. 16, 28:

    cum censeat aliquis (in senatu) quod ex parte mihi placeat,

    Sen. Ep. 21, 9.
    B.
    Of the decrees or resolutions of the Senate, = decernere, placere, to resolve, decree.
    1.
    With inf.-clause.
    a.
    With gerund, without copula (v. II. A. 1.):

    eum, cujus supplicio senatus sollennes religiones expiandas saepe censuit,

    Cic. Mil. 27, 73:

    eos senatus non censuit redimendos,

    id. Off. 3, 32, 114; so id. N. D. 2, 4, 10; id. Verr. 2, 3, 6, § 15:

    senatus Caelium ab republica removendum censuit,

    Caes. B. C. 3, 21:

    senatus censuit frequens coloniam Labicos deducendam,

    Liv. 4, 47, 6; 5, 24, 4:

    cum bello persequendos Tusculanos patres censuissent,

    id. 6, 25, 5; 3, 42, 6; 3, 49, 8; 7, 19, 7 et saep.—
    b.
    With pres. inf. pass. or act., with the force of a gerundial:

    de bonis regiis quae reddi antea censuerant ( = reddenda),

    Liv. 2, 5, 1:

    munera mitti legatis ex binis milibus aeris censuerunt (i.e. patres),

    id. 43, 5, 8; so id. 45, 44, 15 (v. 2. b.):

    eundem jus dicere Romae... patres censuerant,

    id. 45, 12, 13:

    cum senatus unum consulem, nominatimque Gnaeum Pompeium fieri censuisset,

    Suet. Caes. 26.—With both act. and pass. inf.:

    censuere patres, duas provincias Hispaniam rursus fieri... et Macedoniam Illyricumque eosdem... obtinere,

    Liv. 45, 16, 1.—With both pres. pass. and gerund. inff.:

    haec ita movere senatum, ut non expectanda comitia consuli censerent, sed dictatorem... dici,

    Liv. 27, 5, 14.—

    And with velle: senatus verbis nuntient, velle et censere eos ab armis discedere, etc.,

    Sall. J. 21, 4.—
    2.
    With ut or ne.
    a.
    In the words of the Senate, according to formula: quod L. Opimius verba fecit de re publica, de ea re ita censuerunt uti L. Opimius consul rem publicam defenderet, etc., ancient S. C. ap. Cic. Phil. 8, 4, 14: quod, etc., de ea re ita censuerunt ut M. Pomponius praetor animadverteret curaretque ut si, etc., S. C. ap. Suet. Rhet. 1; Gell. 15, 4, 1.—And with gerundial inf.-clause: quod C. Julius pontifex... de ea re ita censuerunt, uti M. Antonius consul hostiis majoribus... procuraret... Ibus uti procurasset satis habendum censuerunt, S. C. ap. Gell. 4, 6, 2.—
    b.
    As related by the historians, etc.:

    quoniam senatus censuisset, uti quicunque Galliam provinciam obtineret... Aeduos defenderet,

    Caes. B. G. 1, 35:

    patres censuerunt uti consules provincias inter se compararent,

    Liv. 30, 40, 12:

    senatus censuit ut domus ei... publica impensa restitueretur,

    Suet. Claud. 6;

    so with reference to the civil law,

    Dig. 49, 14, 15 quater. —With ne:

    senatum censuisse, ne quis illo anno genitus educaretur,

    Suet. Aug. 94.—And with inf -clause:

    filio regis Nicomedi ex ea summa munera dari censuerunt, et ut victimae... praeberentur,

    Liv. 45, 44, 15.—
    3.
    With a subj.-clause (very rare):

    senatus consulto quo censeretur, darent operam consules, etc.,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 73, 10.—
    4.
    With neutr. acc. pron. in place of a clause:

    cum vero id senatus frequens censuisset (sc. faciendum),

    Cic. Pis. 8, 18:

    ite in suffragium, et quae patres censuerunt vos jubete,

    Liv. 31, 7, 14:

    quodcunque vos censueritis,

    id. 34, 7, 15:

    quodpatres censuissent,

    id. 28, 45, 2.—
    5.
    With accusative of a noun, or a noun as passive subject, to decree or vote a thing (postclass.):

    nec tamen repertum nisi ut effigies principum, aras deum, templa et arcus aliaque solita... censuere,

    Tac. A. 3, 57:

    aram Clementiae, aram Amicitiae, effigiesque... censuere,

    id. ib. 4, 74: cum censeretur clipeus auro et magnitudine insignis inter auctores eloquentiae ( to be placed among, etc.), id. ib. 2, 83.—
    6.
    With both acc. and dat.
    (α).
    The dat. = against:

    bellum Samnitibus et patres censuerunt et populus jussit,

    Liv. 10, 12, 3.—
    (β).
    The dat. = in behalf of:

    censentur Ostorio triumphi insignia,

    Tac. A. 12, 38.—And with ut:

    sententiis eorum qui supplicationes et... vestem Principi triumphalem, utque ovans urbem iniret, effigiesque ejus... censuere,

    id. ib. 13, 8.
    III.
    Transf.
    A.
    Of the opinions and resolutions of other deliberating bodies, or of their members, to resolve, or to be of opinion.
    1.
    With inf.-clause.
    a.
    Gerundial:

    erant qui censerent de tertia vigilia in castra Cornelia recedendum (council of war),

    Caes. B. C. 2, 30:

    erant sententiae quae conandum omnibus modis castraque Vari oppugnanda censerent,

    id. ib.; so id. ib. 2, 31; id. B. G. 2, 31 fin.; 7, 21; 7, 77:

    pontifices, consules, patres conscripti mihi... pecunia publica aedificandam domum censuerunt,

    Cic. Pis. 22, 52: nunc surgendum censeo, I move we adjourn (in a literary meeting), id. de Or. 2, 90, 367:

    cum... pontifices solvendum religione populum censerent,

    Liv. 5, 23, 9:

    nunc has ruinas relinquendas non censerem (in an assembly of the people),

    id. 5, 53, 3:

    ego ita censeo, legatos extemplo Romam mittendos (in the Carthaginian Senate),

    id. 21, 10, 13:

    ante omnia Philippum et Macedonas in societatem belli... censeo deducendos esse (Hannibal in a council of war),

    id. 36, 7, 3; 5, 36, 8; Curt. 10, 6, 22; 10, 8, 12:

    cum septem judices cognovissent, duo censuerunt, reum exilio multandum, duo alii pecunia, tres reliqui capite puniendum,

    Gell. 9, 15, 7.—And with oportere inst. of a gerundial clause (referring to duty):

    neque sine gravi causa eum locum quem ceperant, dimitti censuerant oportere,

    Caes. B. C. 1, 44.—With opus esse ( = expediency):

    Parmenio furto, non proelio opus esse censebat,

    Curt. 10, 8, 12.—
    b.
    With ordinary pres. inf.
    (α).
    In place of a gerundial:

    Antenor censet belli praecidere = praecidendam causam (in a council of war),

    Hor. Ep. 1, 2, 9.—
    (β).
    Denoting opinion about an existing state:

    Hasdrubal ultimam Hispaniae oram... ignaram adhuc Romanorum esse, eoque Carthaginiensibus satis fidam censebat,

    Liv. 27, 20, 6:

    Parmenio non alium locum proelio aptiorem esse censebat,

    Curt. 3, 7, 8.—
    2.
    With ut or ne:

    censeo ut satis diu te putes requiesse et iter reliquum conficere pergas (in a literary meeting),

    Cic. de Or. 2, 71, 290:

    plerique censebant ut noctu iter facerent (council of war),

    Caes. B. C. 1, 67:

    et nunc magnopere censere, ut unam anum... triginta milibus talentum auri permutet (council of war),

    Curt. 4, 11, 12:

    censeout D. Claudius ex hac die deus fiat (council of the gods),

    Sen. Lud. Mort. Claud. 9, 5: antiquos audio censuisse, ne (praenomina) cui ejusdem gentis patricio inderentur, resolved (family council), Gell. 9, 2, 11 (cf. Liv. 6, 20, 14).—
    3.
    With subj.-clause:

    nunc quoque arcessas censeo omnes navalis terrestrisque copias (Hannibal in council of war),

    Liv. 36, 7, 17: censeo relinquamus nebulonem hunc, eamus hinc protinus Jovi Optimo Maximo gratulatum (assembly of the people), Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3.—
    4.
    With acc. neutr. of a pron. or adj. substantively used:

    ego pro sententia mea hoc censeo: quandoquidem, etc.,

    Sen. Lud. Mort. Claud. 11, 4:

    nec dubitavere quin vera censeret,

    that his opinion was correct, Curt. 10, 6, 18.—
    5.
    Ellipt.:

    sententiis quarum pars deditionem, pars eruptionem censebat (i.e. faciendam),

    Caes. B. G. 7, 77 init.:

    ita uti censuerant Italici deditionem facit,

    Sall. J. 26, 2; so Caes. B. G. 7, 75.
    B.
    Of the orders of persons in authority (cf. II. B.).
    1.
    Of commanders, etc., by courtesy, inst. of velle, imperare, or a direct imperative sentence.
    (α).
    With gerundial inf. - clause: non tam imperavi quam censui sumptus legatis quam maxime ad legem Corneliam decernendos, I said, not strictly as an order, but as an opinion that, etc. (Cicero as proconsul), Cic. Fam. 3, 10, 6.—
    (β).
    With subj.-clause: arma quae ad me missuri eratis, iis censeo armetis milites quos vobiscum habetis, you had better, etc., Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 4. —
    2.
    Of an order by the people (rare;

    gen. populus jubet): ita id (foedus) ratum fore si populus censuisset (i. e. confirmandum esse),

    Liv. 21, 19, 3.—
    3.
    Of the later emperors, in their ordinances (censemus = placet nobis, sancimus, imperamus, from the custom of the earlier emperors, who conveyed their commands in the form of an opinion in the senate; v. II. A. 1.).—With inf.clause, ut, ne, and subj.-clause:

    sex mensium spatium censemus debere servari,

    Cod. Just. 11, 48 (47), 7:

    censemus ut, etc.,

    ib. 12, 37 (38), 13:

    censemus ne, etc.,

    ib. 12, 44 (45), 1: censemus vindicet, remaneat, ib. 11, 48 (47), 23:

    in commune jubes si quid censesve tenendum, Primus jussa subi,

    Claud. IV. Cons. Hon. 296.
    C.
    Of advice, given by one person to another (further development of III. A.).
    1.
    Ante-class. formula: faciundum censeo = I advise, with ut-clause, with quid, sic, etc.: censeo faciundum ut quadringentos aliquos milites ad verrucam illam ire jubeas, etc., I advise you to order, etc., Cato ap. Gell. 3, 7, 6:

    ego Tiresiam... consulam, Quid faciundum censeat,

    consult Tiresias as to what he advises, for his advice, Plaut. Am. 5, 1, 80:

    consulam hanc rem amicos quid faciundum censeant,

    id. Men. 4, 3, 26; id. Most. 3, 1, 23:

    sic faciundum censeo: Da isti cistellam, etc.,

    id. Cist. 4, 2, 104:

    ego sic faciundum censeo: me honestiu'st Quam te, etc.,

    id. As. 4, 2, 11; id. Ep. 2, 2, 91:

    sane faciundum censeo,

    id. Stich. 4, 2, 38.—
    2.
    With ordinary gerundial inf.-clauses:

    narrandum ego istuc militi censebo,

    I advise you to let the soldier know that, Plaut. Mil. 2, 4, 42:

    exorando sumendam operam censeo,

    id. Stich. 1, 2, 22:

    quid nunc consili captandum censes?

    id. As. 2, 2, 91; id. Mil. 5, 25; id. Most. 1, 3, 115:

    idem tibi censeo faciendum,

    Cic. Off. 10, 1, 3:

    quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magno opere censeo,

    id. Fin. 4, 28, 79; id. Fam. 12, 28, 2.—Sometimes by aequum censere with an inf.-clause (in the comic poets):

    amicos consulam quo me modo Suspendere aequom censeant potissumum,

    Plaut. Poen. 3, 5, 50: qui homo cum animo... depugnat suo, Utrum ita se esse mavelit ut eum animus aequom censeat, An ita potius ut parentes... velint i. e. as his mind prompts him, id. Trin. 2, 2, 29; cf. E. 1. b. 8.—
    3.
    With a subj.clause (so esp. with censeo in 1 st pers.): censen' hominem interrogem? do you advise me to ask the man? etc., Plaut. Poen. 3, 4, 20:

    tu, si videbitur, ita censeo facias ut... supersedeas hoc labore itineris (cf.: faciundum censeo ut, 1. supra),

    Cic. Fam. 4, 2, 4:

    immo plane, inquam, Brute, legas (Gracchum) censeo,

    id. Brut. 33, 125:

    tu, si forte quid erit molestiae te ad Crassum et Calidium conferas censeo,

    id. Q. Fr. 1, 3, 7:

    tu, censeo, tamen adhibeas Vettium,

    id. Att. 2, 4, 7:

    quae disputari de amicitia possunt, ab iis censeo petatis qui ista profitentur,

    id. Lael. 5, 17: tu, censeo, Luceriam venias: nusquam eris tutius, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 1, 1; 8, 11, A:

    censeo Via Appia iter facias, et celeriter Brundusium venias,

    id. ib. 8, 11, C: ad Caesarem mittas censeo, et ab eo hoc petas, Anton. ib. 10, 10, 2: sed hos tamen numeros censeo videas hodou parergon, Gell. 17, 20, 5:

    quam scit uterque, libens censebo exerceat artem,

    Hor. Ep. 1, 14, 44 (cf. Liv. 36, 7, 17, and Gell. 4, 18, 3, quoted III. A. 3.).—Of an advice given to an adversary, with irony:

    cetera si qua putes te occultius facere posse... magnopere censeo desistas,

    I strongly advise you to give up that idea, Cic. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    sed tu, Acci, consideres censeo diligenter, utrum censorum judicium grave esse velis an Egnatii,

    id. Clu. 48, 135:

    postulant ut excipiantur haec inexplicabilia. Tribunum censeant: aliquem adeant: a me... numquam impetrabunt,

    id. Ac. 2, 30, 97:

    ibi quaeratis socios censeo, ubi Saguntina clades ignota est,

    Liv. 21, 19, 10:

    solvas censeo, Sexte, creditori,

    Mart. 2, 13, 2.—And in jest:

    Treviros vites censeo, audio capitalis esse,

    Cic. Fam. 7, 13, 2:

    hi Plebei fuerunt, quos contemnas censeo... qua re ad patres censeo revertare,

    id. ib. 9, 21, 3:

    vites censeo porticum Philippi: si te viderit Hercules, peristi,

    Mart. 5, 49, 13; so id. ib. 11, 99, 8; 12, 61, 7.—For ironical senatorial advice, by which the contrary is meant, v. Cic. Cat. 4, 6, 13; Sall. C. 52, 26, quoted II. A. 3.—
    4.
    With an ut-clause (with monere;

    very rare): illud tamen vel tu me monuisse vel censuisse puta... ut tu quoque animum inducas, etc.,

    Cic. Fam. 4, 8, 2.—
    5.
    With a clause understood: quo me vortam nescio: Pa. Si deos salutas, dextrovorsum censeo (i.e. id facias or faciundum censeo), Plaut. Curc. 1, 1, 70: quo redeam? Pe. Equidem ad phrygionem censeo (i. e. redeas), id. Men. 4, 2, 53:

    quid nunc censes, Chrysale? (i. e. faciundum),

    id. Bacch. 4, 8, 112:

    ita faciam ut frater censuit,

    Ter. Phorm. 5, 2, 11:

    tibi igitur hoc censeo (i. e. faciendum): latendum tantisper ibidem, etc.,

    Cic. Fam. 9, 2, 4: tu [p. 314] potes Kalendis spectare gladiatores, et ita censeo, id. ib. 16, 20:

    quid censes igitur? Ecquidnam est tui consilii ad? etc.,

    id. Att. 9, 12, 4: quid igitur censet (sapientia)? What is wisdom ' s advice? id. Phil. 13, 3, 6:

    scribi quid placeat, quid censeas,

    id. Att. 9, 19,4:

    ibitur igitur, et ita quidem ut censes,

    id. ib. 10, 15, 3:

    disce, docendus adhuc, quae censet amiculus,

    Hor. Ep. 1, 17, 3.
    D.
    Of opinions and views on general questions, to be of opinion, think, believe, hold (cf.: statuo, existimo, puto, aio, dico; freq. in class. prose; very rare in post-class. writers except Gellius; never with ut, ne, or subj.-clause).
    1.
    With inf.-clause:

    Plato mundum esse factum censet a deo sempiternum,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    Cyrenaici non omni malo aegritudinem effici censent, sed insperato,

    id. Tusc. 3, 13, 28:

    (Hieronymus) censet summum bonum esse sine ulla molestia vivere,

    id. Fin. 2, 5, 16:

    Aristoteles eos qui valetudinis causa furerent, censebat habere aliquid in animis praesagiens,

    id. Div. 1, 38, 81:

    Pythagoras censuit animum esse per naturam rerum omnem intentum et commeantem,

    id. ib. 1, 11, 27; so id. Ac. 1, 11, 40; 2, 42, 131; id. Fin. 1, 6, 20; 3, 15, 49; 3, 19, 64; 3, 21, 70; 4, 7, 17; 5, 7, 17; id. N. D. 1, 2, 3; 1, 2, 4; 1, 12, 29; 1, 13, 35 and 37; 1, 43, 120; 1, 44, 121; 2, 22, 57; 2, 16, 44; id. Sen. 12, 41; id. Leg. 1, 13, 36; id. Tusc. 1, 9, 18; 1, 10, 22; 1, 30, 72; 1, 45, 108; 3, 5, 11; 3, 22, 52; 4, 7, 14; id. Off. 1, 25, 88:

    Plato in civitate communis esse mulieres censuit,

    Gell. 18, 2, 8; 14, 5, 2; 18, 1, 4; 19, 12, 6.—If the opinion refers to what should be observed, oportere or debere is used, or a gerundial predicate with esse (so in Cic., but in Gell. 7, 15, 3, without esse):

    oportere delubra esse in urbibus censeo,

    Cic. Leg. 2, 10, 26:

    M. Varro aeditumum dici oportere censet,

    Gell. 12, 10, 4; 14, 5, 2;

    so with debere,

    id. 17, 5, 5; 13, 8, 4:

    Cyrenaici... virtutem censuerunt ob eam rem esse laudandam,

    Cic. Off. 3, 33, 116:

    (Ennius) non censet lugendam esse mortem quam immortalitas consequatur,

    id. Sen. 20, 73.—
    2.
    An inf.-clause understood:

    (dissensio est), a quibus temporibus scribendi capiatur initium. Ego enim ab ultimis censeo (i. e. exordiendum esse),

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    si, Mimnermus uti censet, sine amore jocisque Nil est jucundum,

    Hor. Ep. 1, 6, 65:

    sic enim censuit,

    Cic. Off. 3, 33, 117.—
    3.
    With neutr. acc. of a pron.: hoc amplius censeo, in addition to the opinions mentioned I hold, etc., Sen. Vit. Beat. 3, 2:

    nullo (medico) idem censente,

    Plin. 29, 1, 5, § 11.—
    4.
    With a rel.-clause:

    Aesopus quae utilia... erant, non severe neque imperiose praecepit et censuit,

    he imparted his teachings and views, Gell. 2, 29, 1.—
    5.
    Absol.:

    non adligo me ad unum aliquem ex Stoicis proceribus. Est et mihi censendi jus,

    the right to impart my opinions, Sen. Vit. Beat. 3, 2.
    E.
    In gen., = arbitror, puto, existimo, judico (cf.: idem enim valet censere et arbitrari, Varr. ap. Non. p. 519, 29: censere nunc significat putare, nunc suadere, nunc decernere, Paul. ex Fest. p. 54, 11 Mull.).
    1.
    To judge, think, believe, suppose (freq. in ante-class. writings; very rare in Cic. except in the particular meanings, a.—ironically—and d.; always with inf.-clause expressed or understood).
    a.
    In gen.:

    atque ego censui abs te posse hoc me impetrare,

    Plaut. Cas. 2, 6, 12 sq.:

    satis jam delusam censeo: rem, ut est, nunc eloquamur,

    id. As. 3, 3, 141:

    nam si honeste censeam te facere posse, suadeam,

    id. Mil. 4, 8, 60:

    neque ego hac noctem longiorem me vidisse censeo,

    id. Am. 1, 1, 126:

    saluti quod tibi esse censeo,

    id. Merc. 1, 35; so id. Am. 4, 3, 2; id. Most. 1, 3, 127; id. Pers. 1, 1, 9; 2, 2, 8; 2, 3, 75 sq.; id. Truc. 2, 2, 60; id. As. 2, 2, 33; id. Aul. 2, 4, 30; 2, 4, 36; id. Cas. 2, 8, 38; Ter. Heaut. 3, 1, 53; id. Phorm. 2, 2, 13: aut domino, cujum id censebis esse, reddes, Cincius, Re Mil. l. iii., de ap. Gell. 16, 4, 2:

    eo namque omnem belli molem inclinaturam censebant (consules),

    Liv. 7, 32, 3:

    nec facturum aequa Samnitium populum censebant, si... oppugnarent,

    id. 7, 31, 7:

    quaeso ut ea quae dicam non a militibus imperatori dicta censeas,

    id. 7, 13, 8:

    at illa purgare se, quod quae utilia esse censebat... suasisset,

    Curt. 8, 3, 7: Alexander, tam memorabili victoria laetus, qua sibi Orientis fines apertos esse censebat, id. 9, 1, 1; so id. 10, 8, 22.—
    b.
    With reference to an erroneous opinion, to imagine, suppose, falsely believe:

    censebam me effugisse a vita marituma Ne navigarem, etc.,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 108:

    omnes eum (sc. Jovem) esse (Amphitruonem) censent servi,

    id. Am. prol. 122, 134:

    jam hic ero, quom illic censebis esse me,

    id. ib. 3, 3, 14:

    ardere censui aedes,

    id. ib. 5, 1, 15:

    ego hunc censebam esse te,

    id. Men. 5, 9, 13; so id. As. 5, 2, 20; id. Aul. 3, 5, 55; id. Bacch. 1, 2, 14; id. Men. 3, 3, 32; 5, 9, 76; id. Merc. 1, 2, 87; id. Poen. 1, 1, 54; 3, 1, 60; 3, 4, 25; id. Rud. 2, 4, 31; 4, 7, 35; id. Stich. 4, 2, 24; id. Truc. 1, 1, 72 et saep.: censuit se regem Porsenam occidere, Cass. Hem. ap. Non. p. 4, 88:

    non ipsa saxa magis sensu omni vacabant quam ille... cui se hic cruciatum censet optare,

    Cic. Tusc. 1, 44, 107.—And ironically:

    nisi forte Diagoram aut Theodorum... censes superstitiosos fuisse,

    Cic. N. D. 1, 42, 117:

    nisi forte etiam illi Semproniano senatus consulto me censes adfuisse, qui ne Romae quidem fui,

    id. Fam. 12, 29, 2:

    neminem me fortiorem esse censebam,

    Curt. 8, 14, 42.—
    c.
    Referring to what should take place.
    (α).
    With gerundial inf.-clause:

    navis praedatoria, Abs qua cavendum nobis sane censeo,

    Plaut. Men. 2, 2, 70:

    soli gerundum censeo morem,

    id. Most. 1, 3, 69:

    neque vendundam censeo Quae libera est,

    Ter. Ad. 2, 1, 39; so id. Eun. 4, 4, 53; 5, 8, 42; id. Hec. 4, 4, 94; id. Phorm. 2, 4, 17:

    ceterum ei qui consilium adferret opem quoque in eam rem adferendam censebant esse,

    Liv. 25, 11, 14.—
    (β).
    With oportere, debere, or an ordinary inf.-clause:

    solam illi me soli censeo esse oportere obedientem,

    Plaut. Most. 1, 3, 47:

    quibus declaraveram, quo te animo censerem esse oportere, et quid tibi faciendum arbitrarer,

    Cic. Fam. 4, 9, 1:

    rursus interrogatus quid ipse victorem statuere debere censeret,

    Curt. 8, 14, 43: impudens postulatio visa est, censere... ipsos id (bellum) advertere in se, agrosque suos pro alienis populandos obicere, to entertain the idea that they should direct that war against themselves and their own lands, etc., Liv. 21, 20, 4:

    munere eum fungi prioris censet amici = eum fungi oportere,

    Hor. Ep. 1, 9, 5:

    quae nos quoque sustinere censebat,

    App. M. 11, p. 253.—
    (γ).
    By aequum censere with ordinary inf.clause, expressed or understood, either = it is fair ( right) to do something, or something ought or should be done (so very freq. in the comic poets and Livy; rare in other writers): non ego istunc me potius quam te metuere aequom censeo, I do not think it right to fear him, etc., Plaut. Capt. 2, 2, 51: quid me aequom censes pro illa tibi dare? What do you think I should give as a fair price? etc., id. As. 1, 3, 76: meum animum tibi servitutem servire aequom censui, I thought it my duty that my mind should, etc., id. Trin. 2, 2, 27: ecquis est tandem qui vestrorum... aequom censeat poenas dare ob eam rem quod arguatur male facere voluisse? Cato ap. Gell. 6 (7), 3, 36:

    quis aequum censeret... receptos in fidem non defendi?

    Liv. 21, 19, 5; so id. 24, 37, 7; 5, 3, 8; 22, 32, 6.—And without emphasis upon the idea of fairness or right:

    si sunt ita ut ego aequom censeo,

    as I think they ought to be, Plaut. Stich. 1, 2, 55; so id. Trin. 3, 2, 87; 2, 3, 1; id. Merc. 3, 3, 8; id. Aul. 4, 1, 11; id. Ep. 4, 1, 29; id. Stich. 2, 2, 20; 4, 1, 42:

    qui aequom esse censeant, nos jam a pueris ilico nasci senes,

    who believe that we should be born as old men right from childhood, Ter. Heaut. 2, 1, 2; so id. ib. 5, 5, 11; id. Ad. 4, 3, 10:

    qui aequom censeant rem perniciosam utili praeponi,

    Auct. Her. 2, 14, 22: (tribuni) intercedebant;

    senatum quaerere de pecunia non relata in publicum... aequum censebant,

    Liv. 38, 54, 5:

    cives civibus parcere aequum censebat,

    Nep. Thras. 2, 6.—
    d.
    Very freq., esp. in Cic., when a question, rhetorical or real, is addressed to a second person, often referring to erroneous opinions:

    an fores censebas nobis publicitus praeberier?

    Plaut. Am. 4, 2, 7:

    clanculum istaec te flagitia facere censebas potesse?

    id. Men. 4, 2, 47:

    hicine nos habitare censes?

    id. Trin. 4, 3, 72:

    omnes cinaedos esse censes, tu quia es?

    id. Men. 3, 2, 48; so id. As. 2, 4, 78; 5, 2, 37; id. Bacch. 4, 6, 41; 5, 2. 82; id. Capt. 4, 2, 66; 4, 2, 74; 5, 2, 16; id. Cas. 2, 6, 29; id. Men. 5, 5, 25: continuo dari Tibi verba censes? Ter. And. 3, 2, 25; so id. ib. 3, 3, 13; 4, 4, 55; id. Heaut. 4, 3, 38; id. Hec. 4, 1, 32; 4, 4, 53; id. Phorm. 5, 6, 35:

    adeone me delirare censes ut ista esse credam?

    Cic. Tusc. 1, 6, 10:

    nam cum in Graeco sermone haec... non videbantur, quid censes in Latino fore?

    id. Fin. 3, 4, 15:

    quid igitur censes? Apim illum nonne deum videri Aegyptiis?

    id. N. D. 1, 29, 82:

    quis haec neget esse utilia? quem censes?

    id. Off. 3, 26, 99:

    an censes me tantos labores... suscepturum fuisse, si, etc.,

    id. Sen. 23, 82:

    an vos Hirtium pacem velle censetis?

    id. Phil. 12, 4, 9; so id. Brut. 50, 186; 85, 294; id. Tusc. 1, 5, 10 fin.; 2, 4, 11; 3, 13, 27; id. Fin. 1, 10, 34; id. N. D. 1, 8, 20; 1, 28, 78; 1, 44, 122; id. Leg. 2, 10, 23; id. Div. in Caecil. 16, 54; id. Phil. 1, 6, 13; 4, 3, 7; 7, 4, 14; 11, 1, 3; 11, 5, 10; 12, 3, 7; 12, 6, 13; 12, 8, 21; 12, 9, 22; 13, 2, 4; 14, 4, 10; id. Att. 10, 11, 4:

    quid censes munera terrae?... quo spectanda modo, quo sensu credis et ore?

    Hor. Ep. 1, 6, 5 sqq.; so id. ib. 2, 2, 65; Lucr. 1, 973 (with obj.inf.).—With conditional period inst. of an inf.-clause:

    num censes faceret, filium nisi sciret eadem haec velle,

    Ter. And. 3, 3, 46.—

    Sometimes censemus? is used in the same way as censes?

    Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Off. 2, 7, 25; id. Fam. 4, 9, 2.—
    e.
    With an inf.clause understood: itane tu censes? Pa. Quid ego ni ita censeam? Plaut. Mil. 4, 3, 27: quid ergo censes? Tr. Quod rogas, Censeo, id. Rud. 4, 8, 7 sq.: quid illum censes? (i. e. eo loco facere?) Ter. And. 5, 2, 12:

    quid illas censes? (i. e. posse dicere),

    id. Ad. 4, 5, 22; so Plaut. Curc. 1, 1, 59; Ter. Heaut. 3, 3, 9; 5, 3, 21.—So, very freq. in the comic poets, censeo, absol., as an approving answer; also sic censeo, istuc censeo, ita censeo (Cic.) to be variously rendered: ego divinam rem intus faciam... So. Censeo, that will be right! Plaut. Am. 3, 3, 11: auscultemus quid agat: Ph. Sane censeo, so we will, indeed, id. Curc. 2, 2, 29: quid si recenti re aedis pultem? Ad. Censeo, do so! id. Poen. 3, 4, 18: quin eloquamur? Ag. Censeo, hercle, patrue, id. ib. 5, 4, 93: patri etiam gratulabor? Tr. Censeo, I think so (and after answering several questions with censeo): etiamne complectar ejus patrem? Tr. Non censeo. Pl. Nunc non censet quom volo, id. Rud. 4, 8, 6 sqq.; id. Ps. 2, 2, 69; id. Stich. 5, 4, 53; id. Truc. 2, 4, 73; id. Cas. 4, 3, 14; Ter. Eun. 2, 1, 11; id. Heaut. 3, 3, 27: male habeas! Mu. Sic censeo, Plaut. Men. 4, 1, 11: aliquem arripiamus, etc.: Ly. Hem, istuc censeo, id. Merc. 3, 3, 19 (cf.:

    prorsus ita censeo, referring to general questions, as in D.,

    Cic. Leg. 2, 10, 23);

    once similarly censeas: Quid gravare? censeas!

    Say yes, Plaut. Stich. 3, 2, 22.—
    2.
    To resolve, as a merely mental act, with gerundial inf.-clause (rare; cf. II. B.): quibus rebus cognitis, Caesar maturandum sibi censuit, resolved to hasten, lit., thought he must hasten ( = statuit, existimavit), Caes. B. G. 7, 56 init.:

    censuimus igitur amplius quaerendum,

    Gell. 12, 14, 7.—
    3.
    To consider, i. e. after carefully weighing the circumstances, with inf.-clause (rare):

    sed cum censerem... me et periculum vitare posse, et temperatius dicere... ea causa mihi in Asiam proficiscendi fuit,

    Cic. Brut. 91, 314.—
    4.
    = pu tare, habere, judicare, to consider as, to hold, with two acc., or inf.-clause.
    a.
    With double acc.:

    quom dispicias tristem, frugi censeas (i.e. eum),

    you would consider him thrifty, Plaut. Cas. 3, 2. 32:

    auxilio vos dignos censet senatus,

    considers you worthy of help, Liv. 7, 31, 2:

    has... indagines cuppediarum majore detestatione dignas censebimus si, etc.,

    Gell. 7 (6), 16, 6: cum Priscum nobilitas hostem patriae censuisset, judged, declared him the enemy, etc., Aur. Vict. Caes. 29, 4.—
    b.
    In the pass. with nom. and inf., = haberi (in Manil. and Gell.):

    praeter illas unam et viginti (comoedias) quae consensu omnium Plauti esse censebantur,

    Gell. 3, 3, 3:

    quae terrena censentur sidera sorte (i. e. esse),

    are considered as being of the terrestrial kind, Manil. 2, 226; so id. 2, 293; 2, 653; 2, 667; 3, 96; so, sub aliquo censeri, to be considered as being under one ' s influence, id. 4, 246; 4, 705; cf. id. 3, 598 (with per).—
    5.
    To wish, with subj.-clause or ne (in App.):

    de coma pretiosi velleris floccum mihi confestim adferas censeo,

    App. M. 6. [p. 315] p. 117:

    censeo ne ulla cura os percolat,

    id. Mag. p. 411.
    2.
    censeo, ēre, = succenseo, to be angry: ne vobis censeam, si, etc., Varr. ap. Non. p. 267, 24.

    Lewis & Short latin dictionary > censeo

  • 9 ad

    ad, prep. with acc. (from the fourth century after Christ written also at; Etrusc. suf. -a; Osc. az; Umbr. and Old Lat. ar, as [p. 27] in Eug. Tab., in S. C. de Bacch., as arveho for adveho; arfuerunt, arfuisse, for adfuerunt, etc.; arbiter for adbiter; so, ar me advenias, Plant. Truc. 2, 2, 17; cf. Prisc. 559 P.; Vel. Long. 2232 P.; Fabretti, Glos. Ital. col. 5) [cf. Sanscr. adhi; Goth. and Eng. at; Celt. pref. ar, as armor, i.e. ad mare; Rom. a].
    I.
    As antith. to ab (as in to ex), in a progressive order of relation, ad denotes, first, the direction toward an object; then the reaching of or attaining to it; and finally, the being at or near it.
    A.
    In space.
    1.
    Direction toward, to, toward, and first,
    a.
    Horizontally:

    fugere ad puppim colles campique videntur,

    the hills and fields appear to fly toward the ship, Lucr. 4, 390: meridie umbrae cadunt ad septentrionem, ortu vero ad occasum, to or toward the north and west, Plin. 2, 13, and so often of the geog. position of a place in reference to the points of compass, with the verbs jacere, vergere, spectare, etc.:

    Asia jacet ad meridiem et austrum, Europa ad septentriones et aquiionem,

    Varr. L. L. 5, § 31 Mull.;

    and in Plin. very freq.: Creta ad austrum... ad septentrionem versa, 4, 20: ad Atticam vergente, 4, 21 al.—Also trop.: animus alius ad alia vitia propensior,

    Cic. Tusc. 4, 37, 81.—
    b.
    In a direction upwards (esp. in the poets, very freq.): manusque sursum ad caelum sustulit, Naev. ap. Non. 116, 30 (B. Pun. p. 13, ed. Vahl.): manus ad caeli templa tendebam lacrimans, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 ed. Vahl.); cf.:

    duplices tendens ad sidera palmas,

    Verg. A. 1, 93: molem ex profundo saxeam ad caelum vomit, Att. ap. Prisc. 1325 P.: clamor ad caelum volvendus, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 104 Mull. (Ann. v. 520 ed. Vahl.) (cf. with this: tollitur in caelum clamor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1, or Ann. v. 422):

    ad caelumque ferat flammai fulgura rursum, of Aetna,

    Lucr. 1, 725; cf. id. 2, 191; 2, 325: sidera sola micant;

    ad quae sua bracchia tendens, etc.,

    Ov. M. 7, 188:

    altitudo pertingit ad caelum,

    Vulg. Dan. 4, 17.—
    c.
    Also in the direction downwards (for the usu. in):

    tardiore semper ad terras omnium quae geruntur in caelo effectu cadente quam visu,

    Plin. 2, 97, 99, § 216.
    2.
    The point or goal at which any thing arrives.
    a.
    Without reference to the space traversed in passing, to, toward (the most common use of this prep.): cum stupro redire ad suos popularis, Naev. ap. Fest. p. 317 Mull. (B. Pun. p. 14 ed. Vahl.):

    ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videatur potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12: ad terras decidat aether, Lucan. 2, 58. —Hence,
    (α).
    With verbs which designate going, coming, moving, bearing, bringing near, adapting, taking, receiving, calling, exciting, admonishing, etc., when the verb is compounded with ad the prep. is not always repeated, but the constr. with the dat. or acc. employed; cf. Rudd. II. pp. 154, 175 n. (In the ante-class. per., and even in Cic., ad is generally repeated with most verbs, as, ad eos accedit, Cic. Sex. Rosc. 8:

    ad Sullam adire,

    id. ib. 25:

    ad se adferre,

    id. Verr. 4, 50:

    reticulum ad naris sibi admovebat,

    id. ib. 5, 27:

    ad laborem adhortantur,

    id. de Sen. 14:

    T. Vectium ad se arcessit,

    id. Verr. 5, 114; but the poets of the Aug. per., and the historians, esp. Tac., prefer the dative; also, when the compound verb contains merely the idea of approach, the constr. with ad and the acc. is employed; but when it designates increase, that with the dat. is more usual: accedit ad urbem, he approaches the city; but, accedit provinciae, it is added to the province.)—
    (β).
    Ad me, te, se, for domum meam, tuam, suam (in Plaut. and Ter. very freq.):

    oratus sum venire ad te huc,

    Plaut. Mil. 5, 1, 12: spectatores plaudite atque ite ad vos comissatum, id. Stich. fin.:

    eamus ad me,

    Ter. Eun. 3, 5, 64:

    ancillas traduce huc ad vos,

    id. Heaut. 4, 4, 22:

    transeundumst tibi ad Menedemum,

    id. 4, 4, 17: intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se, Lucil. ap. Charis. p. 86 P.:

    te oro, ut ad me Vibonem statim venias,

    Cic. Att. 3, 3; 16, 10 al.—
    (γ).
    Ad, with the name of a deity in the gen., is elliptical for ad templum or aedem (cf.:

    Thespiadas, quae ad aedem Felicitatis sunt,

    Cic. Verr. 4, 4; id. Phil. 2, 35:

    in aedem Veneris,

    Plaut. Poen. 1, 2, 120;

    in aedem Concordiae,

    Cic. Cat. 3, 9, 21;

    2, 6, 12): ad Dianae,

    to the temple of, Ter. Ad. 4, 2, 43:

    ad Opis,

    Cic. Att. 8, 1, 14:

    ad Castoris,

    id. Quint. 17:

    ad Juturnae,

    id. Clu. 101:

    ad Vestae,

    Hor. S. 1, 9, 35 al.: cf. Rudd. II. p. 41, n. 4, and p. 334.—
    (δ).
    With verbs which denote a giving, sending, informing, submitting, etc., it is used for the simple dat. (Rudd. II. p. 175): litteras dare ad aliquem, to send or write one a letter; and: litteras dare alicui, to give a letter to one; hence Cic. never says, like Caesar and Sall., alicui scribere, which strictly means, to write for one (as a receipt, etc.), but always mittere, scribere, perscribere ad aliquem:

    postea ad pistores dabo,

    Plaut. As. 3, 3, 119:

    praecipe quae ad patrem vis nuntiari,

    id. Capt. 2, 2, 109:

    in servitutem pauperem ad divitem dare,

    Ter. Ph. 4, 3, 48:

    nam ad me Publ. Valerius scripsit,

    Cic. Fam. 14, 2 med.:

    de meis rebus ad Lollium perscripsi,

    id. ib. 5, 3:

    velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

    id. Att. 4, 14; cf. id. ib. 4, 16:

    ad primam (sc. epistulam) tibi hoc scribo,

    in answer to your first, id. ib. 3, 15, 2:

    ad Q. Fulvium Cons. Hirpini et Lucani dediderunt sese,

    Liv. 27, 15, 1; cf. id. 28, 22, 5.—Hence the phrase: mittere or scribere librum ad aliquem, to dedicate a book to one (Greek, prosphônein):

    has res ad te scriptas, Luci, misimus, Aeli,

    Lucil. Sat. 1, ap. Auct. Her. 4, 12:

    quae institueram, ad te mittam,

    Cic. Q. Fr. 3, 5: ego interea admonitu tuo perfeci sane argutulos libros ad Varronem;

    and soon after: mihi explices velim, maneasne in sententia, ut mittam ad eum quae scripsi,

    Cic. Att. 13, 18; cf. ib. 16; Plin. 1, 19.—So in titles of books: M. Tullii Ciceronis ad Marcum Brutum Orator; M. T. Cic. ad Q. Fratrem Dialogi tres de Oratore, etc.—In the titles of odes and epigrams ad aliquem signifies to, addressed to.
    (ε).
    With names of towns after verbs of motion, ad is used in answer to the question Whither? instead of the simple acc.; but commonly with this difference, that ad denotes to the vicinity of, the neighborhood of:

    miles ad Capuam profectus sum, quintoque anno post ad Tarentum,

    Cic. de Sen. 4, 10; id. Fam. 3, 81:

    ad Veios,

    Liv. 5, 19; 14, 18; cf. Caes. B. G. 1, 7; id. B. C. 3, 40 al.—Ad is regularly used when the proper name has an appellative in apposition to it:

    ad Cirtam oppidum iter constituunt,

    Sall. J. 81, 2; so Curt. 3, 1, 22; 4, 9, 9;

    or when it is joined with usque,

    Cic. Verr. 2, 1, 34, § 87; id. Deiot, 7, 19.— (When an adjective is added, the simple acc. is used poet., as well as with ad:

    magnum iter ad doctas proficisci cogor Athenas,

    Prop. 3, 21, 1; the simple acc., Ov. H. 2, 83: doctas jam nunc eat, inquit, Athenas).—
    (ζ).
    With verbs which imply a hostile movement toward, or protection in respect to any thing, against = adversus:

    nonne ad senem aliquam fabricam fingit?

    Ter. Heaut. 3, 2, 34:

    Lernaeas pugnet ad hydras,

    Prop. 3, 19, 9: neque quo pacto fallam, nec quem dolum ad eum aut machinam commoliar, old poet in Cic. N. D. 3, 29, 73:

    Belgarum copias ad se venire vidit,

    Caes. B. G. 2, 5; 7, 70:

    ipse ad hostem vehitur,

    Nep. Dat. 4, 5; id. Dion. 5, 4: Romulus ad regem impetus facit (a phrase in which in is commonly found), Liv. 1, 5, 7, and 44, 3, 10:

    aliquem ad hostem ducere,

    Tac. A. 2, 52:

    clipeos ad tela protecti obiciunt,

    Verg. A. 2, 443:

    munio me ad haec tempora,

    Cic. Fam. 9, 18:

    ad hos omnes casus provisa erant praesidia,

    Caes. B. G. 7, 65; 7, 41;

    so with nouns: medicamentum ad aquam intercutem,

    Cic. Off. 3, 24:

    remedium ad tertianam,

    Petr. Sat. 18:

    munimen ad imbris,

    Verg. G. 2, 352:

    farina cum melle ad tussim siccam efficasissima est,

    Plin. 20, 22, 89, § 243:

    ad muliebre ingenium efficaces preces,

    Liv. 1, 9; 1, 19 (in these two passages ad may have the force of apud, Hand).—
    (η).
    The repetition of ad to denote the direction to a place and to a person present in it is rare:

    nunc tu abi ad forum ad herum,

    Plaut. As. 2, 2, 100; cf.:

    vocatis classico ad concilium militibus ad tribunos,

    Liv. 5 47.—(The distinction between ad and in is given by Diom. 409 P., thus: in forum ire est in ipsum forum intrare; ad forum autem ire, in locum foro proximum; ut in tribunal et ad tribunal venire non unum est; quia ad tribunal venit litigator, in tribunal vero praetor aut judex; cf. also Sen. Ep. 73, 14, deus ad homines venit, immo, quod propius est, in homines venit.)—
    b.
    The terminus, with ref. to the space traversed, to, even to, with or without usque, Quint. 10, 7, 16: ingurgitavit usque ad imum gutturem, Naev. ap. Non. 207, 20 (Rib. Com. Rel. p. 30): dictator pervehitur usque ad oppidum, Naev. ap. Varr. L. L. 5, § 153 Mull. (B. Pun. p. 16 ed. Vahl.):

    via pejor ad usque Baii moenia,

    Hor. S. 1, 5, 96; 1, 1, 97:

    rigidum permanat frigus ad ossa,

    Lucr. 1, 355; 1, 969:

    cum sudor ad imos Manaret talos,

    Hor. S. 1, 9, 10:

    ut quantum posset, agmen ad mare extenderet,

    Curt. 3, 9, 10:

    laeva pars ad pectus est nuda,

    id. 6, 5, 27 al. —Hence the Plinian expression, petere aliquid (usque) ad aliquem, to seek something everywhere, even with one:

    ut ad Aethiopas usque peteretur,

    Plin. 36, 6, 9, § 51 (where Jan now reads ab Aethiopia); so,

    vestis ad Seras peti,

    id. 12, 1, 1.— Trop.:

    si quid poscam, usque ad ravim poscam,

    Plaut. Aul. 2, 5, 10:

    deverberasse usque ad necem,

    Ter. Phorm. 2, 2, 13;

    without usque: hic ad incitas redactus,

    Plaut. Trin. 2, 4, 136; 4, 2, 52; id. Poen. 4, 2, 85; illud ad incitas cum redit atque internecionem, Lucil. ap. Non. 123, 20:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 29, § 70; so Hor. S. 1, 2, 42; Liv. 24, 38, 9; Tac. A. 11, 37; Suet. Ner. 26; id. Dom. 8 al.
    3.
    Nearness or proximity in gen. = apud, near to, by, at, close by (in anteclass. per. very freq.; not rare later, esp. in the historians): pendent peniculamenta unum ad quemque pedum, trains are suspended at each foot, Enn. ap. Non. 149, 33 (Ann. v. 363 ed. Vahl.):

    ut in servitute hic ad suum maneat patrem,

    Plaut. Capt. prol. 49; cf. id. ib. 2, 3, 98;

    3, 5, 41: sol quasi flagitator astat usque ad ostium,

    stands like a creditor continually at the door, id. Most. 3, 2, 81 (cf. with same force, Att. ap. Non. 522, 25;

    apud ipsum astas): ad foris adsistere,

    Cic. Verr. 1, 66; id. Arch. 24:

    astiterunt ad januam,

    Vulg. Act. 10, 17:

    non adest ad exercitum,

    Plaut. Am. 1, 3, 6; cf. ib. prol. 133:

    aderant ad spectaculum istud,

    Vulg. Luc. 23, 48: has (testas) e fenestris in caput Deiciunt, qui prope ad ostium adspiraverunt, Lucil. ap. Non. 288, 31:

    et nec opinanti Mors ad caput adstitit,

    Lucr. 3, 959:

    quod Romanis ad manum domi supplementum esset,

    at hand, Liv. 9, 19, 6:

    haec arma habere ad manum,

    Quint. 12, 5, 1:

    dominum esse ad villam,

    Cic. Sull. 20; so id. Verr. 2, 21:

    errantem ad flumina,

    Verg. E. 6, 64; Tib. 1, 10, 38; Plin. 7, 2, § 12; Vitr. 7, 14; 7, 12; and ellipt. (cf. supra, 2. g):

    pecunia utinam ad Opis maneret!

    Cic. Phil. 1, 17.—Even of persons:

    qui primum pilum ad Caesarem duxerat (for apud),

    Caes. B. G. 6, 38; so id. ib. 1, 31; 3, 9; 5, 53; 7, 5; id. B. C. 3, 60:

    ad inferos poenas parricidii luent,

    among, Cic. Phil. 14, 13:

    neque segnius ad hostes bellum apparatur,

    Liv. 7, 7, 4: pugna ad Trebiam, ad Trasimenum, ad Cannas, etc., for which Liv. also uses the gen.:

    si Trasimeni quam Trebiae, si Cannarum quam Trasimeni pugna nobilior esset, 23, 43, 4.—Sometimes used to form the name of a place, although written separately, e. g. ad Murcim,

    Varr. L. L. 5, § 154:

    villa ad Gallinas, a villa on the Flaminian Way,

    Plin. 15, 30, 40, § 37: ad urbem esse (of generals), to remain outside the city (Rome) until permission was given for a triumph:

    “Esse ad urbem dicebantur, qui cum potestate provinciali aut nuper e provincia revertissent, aut nondum in provinciam profecti essent... solebant autem, qui ob res in provincia gestas triumphum peterent, extra urbem exspectare, donec, lege lata, triumphantes urbem introire possent,”

    Manut. ad Cic. Fam. 3, 8.—So sometimes with names of towns and verbs of rest:

    pons, qui erat ad Genavam,

    Caes. B. G. 1, 7:

    ad Tibur mortem patri minatus est,

    Cic. Phil. 6, 4, 10:

    conchas ad Caietam legunt,

    id. Or. 2, 6:

    ad forum esse,

    to be at the market, Plaut. Ps. 4, 7, 136; id. Most. 3, 2, 158; cf. Ter. Ph. 4, 2, 8; id. And. 1, 5, 19.—Hence, adverb., ad dextram (sc. manum, partem), ad laevam, ad sinistram, to the right, to the left, or on the right, on the left:

    ad dextram,

    Att. Rib. Trag. Rel. p. 225; Plaut. Poen. 3, 4, 1; Ter. Ad. 4, 2, 44; Cic. Univ. 13; Caes. B. C. 1, 69:

    ad laevam,

    Enn. Rib. Trag. Rel. p. 51; Att. ib. p. 217: ad sinistram, Ter. [p. 28] Ad. 4, 2, 43 al.:

    ad dextram... ad laevam,

    Liv. 40, 6;

    and with an ordinal number: cum plebes ad tertium milliarium consedisset,

    at the third milestone, Cic. Brut. 14, 54, esp. freq. with lapis:

    sepultus ad quintum lapidem,

    Nep. Att. 22, 4; so Liv. 3, 69 al.; Tac. H. 3, 18; 4, 60 (with apud, Ann. 1, 45; 3, 45; 15, 60) al.; cf. Rudd. II. p. 287.
    B.
    In time, analogous to the relations given in A.
    1.
    Direction toward, i. e. approach to a definite point of time, about, toward:

    domum reductus ad vesperum,

    toward evening, Cic. Lael. 3, 12:

    cum ad hiemem me ex Cilicia recepissem,

    toward winter, id. Fam. 3, 7.—
    2.
    The limit or boundary to which a space of time extends, with and without usque, till, until, to, even to, up to:

    ego ad illud frugi usque et probus fui,

    Plaut. Most. 1, 2, 53:

    philosophia jacuit usque ad hanc aetatem,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5; id. de Sen. 14:

    quid si hic manebo potius ad meridiem,

    Plaut. Most. 3, 1, 55; so id. Men. 5, 7, 33; id. Ps. 1, 5, 116; id. As. 2, 1, 5:

    ad multam noctem,

    Cic. de Sen. 14:

    Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit,

    id. ib. 2; cf. id. Rep. 1, 1:

    Alexandream se proficisci velle dixit (Aratus) remque integram ad reditum suum jussit esse,

    id. Off. 2, 23, 82:

    bestiae ex se natos amant ad quoddam tempus,

    id. Lael. 8; so id. de Sen. 6; id. Somn. Sc. 1 al. —And with ab or ab-usque, to desig. the whole period of time passed away:

    ab hora octava ad vesperum secreto collocuti sumus,

    Cic. Att. 7, 8:

    usque ab aurora ad hoc diei,

    Plaut. Poen. 1, 2, 8.—
    3.
    Coincidence with a point of time, at, on, in, by:

    praesto fuit ad horam destinatam,

    at the appointed hour, Cic. Tusc. 5, 22:

    admonuit ut pecuniam ad diem solverent,

    on the day of payment, id. Att. 16, 16 A:

    nostra ad diem dictam fient,

    id. Fam. 16, 10, 4; cf. id. Verr. 2, 2, 5: ad lucem denique arte et graviter dormitare coepisse, at (not toward) daybreak, id. Div. 1, 28, 59; so id. Att. 1, 3, 2; 1, 4, 3; id. Fin. 2, 31, 103; id. Brut. 97, 313:

    ad id tempus,

    Caes. B. C. 1, 24; Sall. J. 70, 5; Tac. A. 15, 60; Suet. Aug. 87; Domit. 17, 21 al.
    C.
    The relations of number.
    1.
    An approximation to a sum designated, near, near to, almost, about, toward (cf. Gr. epi, pros with acc. and the Fr. pres de, a peu pres, presque) = circiter (Hand, Turs. I. p. 102):

    ad quadraginta eam posse emi minas,

    Plaut. Ep. 2, 2, 111:

    nummorum Philippum ad tria milia,

    id. Trin. 1, 2, 115; sometimes with quasi added:

    quasi ad quadraginta minas,

    as it were about, id. Most. 3, 1, 95; so Ter. Heaut. 1, 1, 93:

    sane frequentes fuimus omnino ad ducentos,

    Cic. Q. Fr. 2, 1:

    cum annos ad quadraginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    ad hominum milia decem,

    Caes. B. G. 1, 4:

    oppida numero ad duodecim, vicos ad quadringentos,

    id. ib. 1, 5.—In the histt. and post-Aug. authors ad is added adverbially in this sense (contrary to Gr. usage, by which amphi, peri, and eis with numerals retain their power as prepositions): ad binum milium numero utrinque sauciis factis, Sisenn. ap. Non. 80, 4:

    occisis ad hominum milibus quattuor,

    Caes. B. G. 2, 33:

    ad duorum milium numero ceciderunt,

    id. B. C. 3, 53:

    ad duo milia et trecenti occisi,

    Liv. 10, 17, 8; so id. 27, 12, 16; Suet. Caes. 20; cf. Rudd. II. p. 334.—
    2.
    The terminus, the limit, to, unto, even to, a designated number (rare):

    ranam luridam conicere in aquam usque quo ad tertiam partem decoxeris,

    Varr. R. R. 1, 2, 26; cf. App. Herb. 41:

    aedem Junonis ad partem dimidiam detegit,

    even to the half, Liv. 42, 3, 2:

    miles (viaticum) ad assem perdiderat,

    to a farthing, to the last farthing, Hor. Ep. 2, 2, 27; Plin. Ep. 1, 15:

    quid ad denarium solveretur,

    Cic. Quint. 4.—The phrase omnes ad unum or ad unum omnes, or simply ad unum, means lit. all to one, i. e. all together, all without exception; Gr. hoi kath hena pantes (therefore the gender of unum is changed according to that of omnes): praetor omnes extra castra, ut stercus, foras ejecit ad unum, Lucil. ap. Non. 394, 22:

    de amicitia omnes ad unum idem sentiunt,

    Cic. Lael. 23:

    ad unum omnes cum ipso duce occisi sunt,

    Curt. 4, 1, 22 al.:

    naves Rhodias afflixit ita, ut ad unam omnes constratae eliderentur,

    Caes. B. C. 3, 27; onerariae omnes ad unam a nobis sunt exceptae, Cic. Fam. 12, 14 (cf. in Gr. hoi kath hena; in Hebr., Exod. 14, 28).— Ad unum without omnes:

    ego eam sententiam dixi, cui sunt assensi ad unum,

    Cic. Fam. 10, 16:

    Juppiter omnipotens si nondum exosus ad unum Trojanos,

    Verg. A. 5, 687.
    D.
    In the manifold relations of one object to another.
    1.
    That in respect of or in regard to which a thing avails, happens, or is true or important, with regard to, in respect of, in relation to, as to, to, in.
    a.
    With verbs:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    in respect to all other things we grow wiser by age, Ter. Ad. 5, 3, 45:

    numquam ita quisquam bene ad vitam fuat,

    id. ib. 5, 4, 1:

    nil ibi libatum de toto corpore (mortui) cernas ad speciem, nil ad pondus,

    that nothing is lost in form or weight, Lucr. 3, 214; cf. id. 5, 570; Cic. Verr. 2, 1, 21, § 58; id. Mur. 13, 29: illi regi Cyro subest, ad immutandi animi licentiam, crudelissimus ille Phalaris, in that Cyrus, in regard to the liberty of changing his disposition (i. e. not in reality, but inasmuch as he is at liberty to lay aside his good character, and assume that of a tyrant), there is concealed another cruel Phalaris, Cic. Rep. 1, 28:

    nil est ad nos,

    is nothing to us, concerns us not, Lucr. 3, 830; 3, 845:

    nil ad me attinet,

    Ter. Ad. 1, 2, 54:

    nihil ad rem pertinet,

    Cic. Caecin. 58;

    and in the same sense elliptically: nihil ad Epicurum,

    id. Fin. 1, 2, 5; id. Pis. 68:

    Quid ad praetorem?

    id. Verr. 1, 116 (this usage is not to be confounded with that under 4.).—
    b.
    With adjectives:

    ad has res perspicax,

    Ter. Heaut. 2, 3, 129:

    virum ad cetera egregium,

    Liv. 37, 7, 15:

    auxiliaribus ad pugnam non multum Crassus confidebat,

    Caes. B. G. 3, 25:

    ejus frater aliquantum ad rem est avidior,

    Ter. Eun. 1, 2, 51; cf. id. And. 1, 2, 21; id. Heaut. 2, 3, 129:

    ut sit potior, qui prior ad dandum est,

    id. Phorm. 3, 2, 48:

    difficilis (res) ad credendum,

    Lucr. 2, 1027:

    ad rationem sollertiamque praestantior,

    Cic. N. D. 2, 62; so id. Leg. 2, 13, 33; id. Fin. 2, 20, 63; id. Rosc. Am. 30, 85; id. Font. 15; id. Cat. 1, 5, 12; id. de Or. 1, 25, 113; 1, 32, 146; 2, 49, 200; id. Fam. 3, 1, 1; Liv. 9, 16, 13; Tac. A. 12, 54 al.—
    c.
    With nouns:

    prius quam tuum, ut sese habeat, animum ad nuptias perspexerit,

    before he knew your feeling in regard to the marriage, Ter. And. 2, 3, 4 (cf. Gr. hopôs echei tis pros ti):

    mentis ad omnia caecitas,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11:

    magna vis est fortunae in utramque partem vel ad secundas res vel ad adversas,

    id. Off. 2, 6; so id. Par. 1:

    ad cetera paene gemelli,

    Hor. Ep. 1, 10, 3.—So with acc. of gerund instead of the gen. from the same vb.:

    facultas ad scribendum, instead of scribendi,

    Cic. Font. 6;

    facultas ad agendum,

    id. de Imp. Pomp. 1, 2: cf. Rudd. II. p. 245.—
    d.
    In gramm.: nomina ad aliquid dicta, nouns used in relation to something, i. e. which derive their significance from their relation to another object: quae non possunt intellegi sola, ut pater, mater;

    jungunt enim sibi et illa propter quae intelleguntur,

    Charis. 129 P.; cf. Prisc. 580 ib.—
    2.
    With words denoting measure, weight, manner, model, rule, etc., both prop. and fig., according to, agreeably to, after (Gr. kata, pros):

    columnas ad perpendiculum exigere,

    Cic. Mur. 77:

    taleis ferreis ad certum pondus examinatis,

    Caes. B. G. 5, 12: facta sunt ad certam formam. Lucr. 2, 379:

    ad amussim non est numerus,

    Varr. 2, 1, 26:

    ad imaginem facere,

    Vulg. Gen. 1, 26:

    ad cursus lunae describit annum,

    Liv. 1, 19:

    omnia ad diem facta sunt,

    Caes. B. G. 2, 5:

    Id ad similitudinem panis efficiebant,

    id. B. C. 3, 48; Vulg. Gen. 1, 26; id. Jac. 3, 9:

    ad aequos flexus,

    at equal angles, Lucr. 4, 323: quasi ad tornum levantur, to or by the lathe, id. 4, 361:

    turres ad altitudiem valli,

    Caes. B. G. 5, 42; Liv. 39, 6:

    ad eandem crassitudinem structi,

    id. 44, 11:

    ad speciem cancellorum scenicorum,

    with the appearance of, like, Varr. R. R. 3, 5, 8:

    stagnum maris instar, circumseptum aedificiis ad urbium speciem,

    Suet. Ner. 31:

    lascivum pecus ludens ad cantum,

    Liv. Andron. Rib. Trag. Rel. p. 1:

    canere ad tibiam,

    Cic. Tusc. 4, 2: canere ad tibicinem, id. ib. 1, 2 (cf.:

    in numerum ludere,

    Verg. E. 6, 28; id. G. 4, 175):

    quod ad Aristophanis lucernam lucubravi,

    Varr. L. L. 5, § 9 Mull.: carmen castigare ad unguem, to perfection (v. unguis), Hor. A. P. 294:

    ad unguem factus homo,

    a perfect gentleman, id. S. 1, 5, 32 (cf. id. ib. 2, 7, 86):

    ad istorum normam sapientes,

    Cic. Lael. 5, 18; id. Mur. 3:

    Cyrus non ad historiae fidem scriptus, sed ad effigiem justi imperii,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8:

    exercemur in venando ad similitudinem bellicae disciplinae,

    id. N. D. 2, 64, 161: so,

    ad simulacrum,

    Liv. 40, 6:

    ad Punica ingenia,

    id. 21, 22:

    ad L. Crassi eloquentiam,

    Cic. Var. Fragm. 8:

    omnia fient ad verum,

    Juv. 6, 324:

    quid aut ad naturam aut contra sit,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    ad hunc modum institutus est,

    id. Tusc. 2, 3; Caes. B. G. 2, 31; 3, 13:

    ad eundem istunc modum,

    Ter. Ad. 3, 3, 70:

    quem ad modum, q. v.: ad istam faciem est morbus, qui me macerat,

    of that kind, Plaut. Cist. 1, 1, 73; id. Merc. 2, 3, 90; cf.

    91: cujus ad arbitrium copia materiai cogitur,

    Lucr. 2, 281:

    ad eorum arbitrium et nutum totos se fingunt,

    to their will and pleasure, Cic. Or. 8, 24; id. Quint. 71:

    ad P. Lentuli auctoritatem Roma contendit,

    id. Rab. Post. 21:

    aliae sunt legati partes, aliae imperatoris: alter omnia agere ad praescriptum, alter libere ad summam rerum consulere debet,

    Caes. B. C. 3, 51:

    rebus ad voluntatem nostram fluentibus,

    Cic. Off. 1, 26:

    rem ad illorum libidinem judicarunt,

    id. Font. 36:

    ad vulgi opinionem,

    id. Off. 3, 21.—So in later Lat. with instar:

    ad instar castrorum,

    Just. 36, 3, 2:

    scoparum,

    App. M. 9, p. 232:

    speculi,

    id. ib. 2, p. 118: ad hoc instar mundi, id. de Mundo, p. 72.—Sometimes, but very rarely, ad is used absol. in this sense (so also very rarely kata with acc., Xen. Hell. 2, 3; Luc. Dial. Deor. 8): convertier ad nos, as we (are turned), Lucr. 4, 317:

    ad navis feratur,

    like ships, id. 4, 897 Munro. —With noun:

    ad specus angustiac vallium,

    like caves, Caes. B. C. 3, 49.—Hence,
    3.
    With an object which is the cause or reason, in conformity to which, from which, or for which, any thing is or is done.
    a.
    The moving cause, according to, at, on, in consequence of:

    cetera pars animae paret et ad numen mentis momenque movetur,

    Lucr. 3, 144:

    ad horum preces in Boeotiam duxit,

    on their entreaty, Liv. 42, 67, 12: ad ea Caesar veniam ipsique et conjugi et fratribus tribuit, in consequence of or upon this, he, etc., Tac. Ann. 12, 37.—
    b.
    The final cause, or the object, end, or aim, for the attainment of which any thing,
    (α).
    is done,
    (β).
    is designed, or,
    (γ).
    is fitted or adapted (very freq.), to, for, in order to.
    (α).
    Seque ad ludos jam inde abhinc exerceant, Pac. ap. Charis. p. 175 P. (Rib. Trag. Rel. p. 80):

    venimus coctum ad nuptias,

    in order to cook for the wedding, Plaut. Aul. 3, 2, 15:

    omnis ad perniciem instructa domus,

    id. Bacch. 3, 1, 6; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 41; Liv. 1, 54:

    cum fingis falsas causas ad discordiam,

    in order to produce dissension, Ter. Hec. 4, 4, 71:

    quantam fenestram ad nequitiam patefeceris,

    id. Heaut. 3, 1, 72:

    utrum ille, qui postulat legatum ad tantum bellum, quem velit, idoneus non est, qui impetret, cum ceteri ad expilandos socios diripiendasque provincias, quos voluerunt, legatos eduxerint,

    Cic. de Imp. Pomp. 19, 57:

    ego vitam quoad putabo tua interesse, aut ad spem servandam esse, retinebo,

    for hope, id. Q. Fr. 1, 4; id. Fam. 5, 17:

    haec juventutem, ubi familiares opes defecerant, ad facinora incendebant,

    Sall. C. 13, 4:

    ad speciem atque ad usurpationem vetustatis,

    Cic. Agr. 2, 12, 31; Suet. Caes. 67:

    paucis ad speciem tabernaculis relictis,

    for appearance, Caes. B. C. 2, 35; so id. ib. 2, 41; id. B. G. 1, 51.—
    (β).
    Aut equos alere aut canes ad venandum. Ter. And. 1, 1, 30:

    ingenio egregie ad miseriam natus sum,

    id. Heaut. 3, 1, 11;

    (in the same sense: in rem,

    Hor. C. 1, 27, 1, and the dat., Ter. Ad. 4, 2, 6):

    ad cursum equum, ad arandum bovem, ad indagandum canem,

    Cic. Fin. 2, 13, 40:

    ad frena leones,

    Verg. A. 10, 253:

    delecto ad naves milite,

    marines, Liv. 22, 19 Weissenb.:

    servos ad remum,

    rowers, id. 34, 6; and:

    servos ad militiam emendos,

    id. 22, 61, 2:

    comparasti ad lecticam homines,

    Cat. 10, 16:

    Lygdamus ad cyathos,

    Prop. 4, 8, 37; cf.:

    puer ad cyathum statuetur,

    Hor. C. 1, 29, 8.—
    (γ).
    Quae oportet Signa esse [p. 29] ad salutem, omnia huic osse video, everything indicative of prosperity I see in him, Ter. And. 3, 2, 2:

    haec sunt ad virtutem omnia,

    id. Heaut. 1, 2, 33:

    causa ad objurgandum,

    id. And. 1, 1, 123:

    argumentum ad scribendum,

    Cic. Att. 9, 7 (in both examples instead of the gen. of gerund., cf. Rudd. II. p. 245):

    vinum murteum est ad alvum crudam,

    Cato R. R. 125:

    nulla res tantum ad dicendum proficit, quantum scriptio,

    Cic. Brut. 24:

    reliquis rebus, quae sunt ad incendia,

    Caes. B. C. 3, 101 al. —So with the adjectives idoneus, utilis, aptus, instead of the dat.:

    homines ad hanc rem idoneos,

    Plaut. Poen. 3, 2, 6:

    calcei habiles et apti ad pedem,

    Cic. de Or. 1, 54, 231:

    orator aptus tamen ad dicendum,

    id. Tusc. 1, 3, 5:

    sus est ad vescendum hominibus apta,

    id. N. D. 2, 64, 160:

    homo ad nullam rem utilis,

    id. Off. 3, 6:

    ad segetes ingeniosus ager,

    Ov. F. 4, 684.—(Upon the connection of ad with the gerund. v. Zumpt, § 666; Rudd. II. p. 261.)—
    4.
    Comparison (since that with which a thing is compared is considered as an object to which the thing compared is brought near for the sake of comparison), to, compared to or with, in comparison with:

    ad sapientiam hujus ille (Thales) nimius nugator fuit,

    Plaut. Capt. 2, 2, 25; id. Trin. 3, 2, 100:

    ne comparandus hic quidem ad illum'st,

    Ter. Eun. 4, 4, 14; 2, 3, 69:

    terra ad universi caeli complexum,

    compared with the whole extent of the heavens, Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    homini non ad cetera Punica ingenia callido,

    Liv. 22, 22, 15:

    at nihil ad nostram hanc,

    nothing in comparison with, Ter. Eun. 2, 3, 70; so Cic. Deiot. 8, 24; and id. de Or. 2, 6, 25.
    E.
    Adverbial phrases with ad.
    1.
    Ad omnia, withal, to crown all:

    ingentem vim peditum equitumque venire: ex India elephantos: ad omnia tantum advehi auri, etc.,

    Liv. 35, 32, 4.—
    2.
    Ad hoc and ad haec (in the historians, esp. from the time of Livy, and in authors after the Aug. per.), = praeterea, insuper, moreover, besides, in addition, epi toutois:

    nam quicumque impudicus, adulter, ganeo, etc.: praeterea omnes undique parricidae, etc.: ad hoc, quos manus atque lingua perjurio aut sanguine civili alebat: postremo omnes, quos, etc.,

    Sall. C. 14, 2 and 3:

    his opinionibus inflato animo, ad hoc vitio quoque ingenii vehemens,

    Liv. 6, 11, 6; 42, 1, 1; Tac. H. 1, 6; Suet. Aug. 22 al.—
    3.
    Ad id quod, beside that (very rare):

    ad id quod sua sponte satis conlectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

    Liv. 3, 62, 1; so 44, 37, 12.—
    4.
    Ad tempus.
    a.
    At a definite, fixed time, Cic. Att. 13, 45; Liv. 38, 25, 3.—
    b.
    At a fit, appropriate time, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 141; Liv. 1, 7, 13.—
    c.
    For some time, for a short time, Cic. Off. 1, 8, 27; id. Lael. 15, 53; Liv. 21, 25, 14.—
    d.
    According to circumstances, Cic. Planc. 30, 74; id. Cael. 6, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9.—
    5.
    Ad praesens (for the most part only in post-Aug. writers).
    a.
    For the moment, for a short time, Cic. Fam. 12, 8; Plin. 8, 22, 34; Tac. A. 4, 21.—
    b.
    At present, now, Tac. A. 16, 5; id. H. 1, 44.—So, ad praesentiam, Tac. A. 11, 8.—
    6.
    Ad locum, on the spot:

    ut ad locum miles esset paratus,

    Liv. 27, 27, 2.—
    7.
    Ad verbum, word for word, literally, Cic. Fin. 1, 2, 4; id. de Or. 1, 34, 157; id. Ac. 2, 44, 135 al.—
    8.
    Ad summam.
    a.
    On the whole, generally, in general, Cic. Fam. 14, 14, 3; id. Att. 14, 1; Suet. Aug. 71.—
    b.
    In a word, in short, Cic. Off. 1, 41, 149; Hor. Ep. 1, 1, 106. —
    9.
    Ad extremum, ad ultimum, ad postremum.
    a.
    At the end, finally, at last.
    (α).
    Of place, at the extremity, extreme point, top, etc.:

    missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum, unde ferrum exstabat,

    Liv. 21, 8, 10.—
    (β).
    Of time = telos de, at last, finally:

    ibi ad postremum cedit miles,

    Plaut. Aul. 3, 5, 52; so id. Poen. 4, 2, 22; Cic. Off. 3, 23, 89; id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 7, 53; Liv. 30, 15, 4 al.— Hence,
    (γ).
    of order, finally, lastly, = denique: inventa componere; tum ornare oratione; post memoria sepire;

    ad extremum agere cum dignitate,

    Cic. de Or. 1, 31, 142.—
    b.
    In Liv., to the last degree, quite: improbus homo, sed non ad extremum perditus, 23, 2, 3; cf.:

    consilii scelerati, sed non ad ultimum dementis,

    id. 28, 28, 8.—
    10.
    Quem ad finem? To what limit? How far? Cic. Cat. 1, 1; id. Verr. 5, 75.—
    11.
    Quem ad modum, v. sub h. v.
    a.
    Ad (v. ab, ex, in, etc.) is not repeated like some other prepositions with interrog. and relative pronouns, after nouns or demonstrative pronouns:

    traducis cogitationes meas ad voluptates. Quas? corporis credo,

    Cic. Tusc. 3, 17, 37 (ubi v. Kuhner).—
    b.
    Ad is sometimes placed after its substantive:

    quam ad,

    Ter. Phorm. 3, 2, 39:

    senatus, quos ad soleret, referendum censuit,

    Cic. N. D. 2, 4:

    ripam ad Araxis,

    Tac. Ann. 12, 51;

    or between subst. and adj.: augendam ad invidiam,

    id. ib. 12, 8.—
    c.
    The compound adque for et ad (like exque, eque, and, poet., aque) is denied by Moser, Cic. Rep. 2, 15, p. 248, and he reads instead of ad humanitatem adque mansuetudinem of the MSS., hum. atque mans. But adque, in acc. with later usage, is restored by Hand in App. M. 10, p. 247, adque haec omnia oboediebam for atque; and in Plaut. Capt. 2, 3, 9, utroque vorsum rectum'st ingenium meum, ad se adque illum, is now read, ad te atque ad illum (Fleck., Brix).
    II.
    In composition.
    A.
    Form. According to the usual orthography, the d of the ad remains unchanged before vowels, and before b, d, h, m, v: adbibo, adduco, adhibeo, admoveo, advenio; it is assimilated to c, f, g, l, n, p, r, s, t: accipio, affigo, aggero, allabor, annumero, appello, arripio, assumo, attineo; before g and s it sometimes disappears: agnosco, aspicio, asto: and before qu it passes into c: acquiro, acquiesco.—But later philologists, supported by old inscriptions and good MSS., have mostly adopted the following forms: ad before j, h, b, d, f, m, n, q, v; ac before c, sometimes, but less well, before q; ag and also ad before g; a before gn, sp, sc, st; ad and also al before l; ad rather than an before n; ap and sometimes ad before p; ad and also ar before r; ad and also as before s; at and sometimes ad before t. In this work the old orthography has commonly been retained for the sake of convenient reference, but the better form in any case is indicated.—
    B.
    Signif. In English up often denotes approach, and in many instances will give the force of ad as a prefix both in its local and in its figurative sense.
    1.
    Local.
    a.
    To, toward: affero, accurro, accipio ( to one's self).—
    b.
    At, by: astare, adesse.—
    c.
    On, upon, against: accumbo, attero.—
    d.
    Up (cf. de- = down, as in deicio, decido): attollo, ascendo, adsurgo.—
    2.
    Fig.
    a.
    To: adjudico, adsentior.—
    b.
    At or on: admiror, adludo.—
    c.
    Denoting conformity to, or comparison with: affiguro, adaequo.—
    d.
    Denoting addition, increase (cf. ab, de, and ex as prefixes to denote privation): addoceo, adposco.—
    e.
    Hence, denoting intensity: adamo, adimpleo, aduro, and perhaps agnosco.—
    f.
    Denoting the coming to an act or state, and hence commencement: addubito, addormio, adquiesco, adlubesco, advesperascit. See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 74-134.

    Lewis & Short latin dictionary > ad

  • 10 adeo

    1.
    ăd-ĕo, ĭī, and rarely īvi, ĭtum (arch. adirier for adiri, Enn. Rib. Trag. p. 59), 4, v. n. and a. (acc. to Paul. ex Fest. should be accented a/deo; v. Fest. s. v. adeo, p. 19 Müll.; cf. the foll. word), to go to or approach a person or thing (syn.: accedo, aggredior, advenio, appeto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr.
    (α).
    With ad (very freq.): sed tibi cautim est adeundum ad virum, Att. ap. Non. 512, 10:

    neque eum ad me adire neque me magni pendere visu'st,

    Plaut. Cur. 2, 2, 12:

    adeamne ad eam?

    Ter. And. 4, 1, 15; id. Eun. 3, 5, 30: aut ad consules aut ad te aut ad Brutum adissent, Cic. Fragm. ap. Non. 208, 5:

    ad M. Bibulum adierunt, id. Fragm. ap. Arus. p. 213 Lind.: ad aedis nostras nusquam adiit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 24:

    adibam ad istum fundum,

    Cic. Caec. 29 —
    (β).
    With in: priusquam Romam atque in horum conventum adiretis, Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26 ed. Halm.—Esp.: adire in jus, to go to law:

    cum ad praetorem in jus adissemus,

    Cic. Verr. 4, § 147; id. Att. 11, 24; Caes. B. C. 1, 87, and in the Plebiscit. de Thermens. lin. 42: QVO DE EA RE IN IOVS ADITVM ERIT, cf. Dirks., Versuche S. p. 193.—
    (γ).
    Absol.:

    adeunt, consistunt, copulantur dexteras,

    Plaut. Aul. 1, 2, 38:

    eccum video: adibo,

    Ter. Eun. 5, 7, 5.—
    (δ).
    With acc.:

    ne Stygeos adeam non libera manes,

    Ov. M. 13, 465:

    voces aetherias adiere domos,

    Sil. 6, 253:

    castrorum vias,

    Tac. A. 2, 13:

    municipia,

    id. ib. 39:

    provinciam,

    Suet. Aug. 47:

    non poterant adire eum,

    Vulg. Luc. 8, 19:

    Graios sales carmine patrio,

    to attain to, Verg. Cat. 11, 62; so with latter supine:

    planioribus aditu locis,

    places easier to approach, Liv. 1, 33.—With local adv.:

    quoquam,

    Sall. J. 14:

    huc,

    Plaut. Truc. 2, 7, 60.—
    B.
    Esp.,
    1.
    To approach one for the purpose of addressing, asking aid, consulting, and the like, to address, apply to, consult (diff. from aggredior, q. v.). —Constr. with ad or oftener with acc.; hence also pass.:

    quanto satius est, adire blandis verbis atque exquaerere, sintne illa, etc.,

    Plaut. Ps. 1, 5, 35:

    aliquot me adierunt,

    Ter. And. 3, 3, 2:

    adii te heri de filia,

    id. Hec. 2, 2, 9: cum pacem peto, cum placo, cum adeo, et cum appello meam, Lucil. ap. Non. 237, 28:

    ad me adire quosdam memini, qui dicerent,

    Cic. Fam. 3, 10:

    coram adire et alloqui,

    Tac. H. 4, 65.— Pass.:

    aditus consul idem illud responsum retulit,

    when applied to, Liv. 37, 6 fin.:

    neque praetores adiri possent,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 5.—Hence: adire aliquem per epistulam, to address one in writing, by a letter:

    per epistulam, aut per nuntium, quasi regem, adiri eum aiunt,

    Plaut. Mil. 4, 6, 9 and 10; cf. Tac. A. 4, 39; id. H. 1, 9.—So also: adire deos, aras, deorum sedes, etc., to approach the gods, their altars, etc., as a suppliant (cf.:

    acced. ad aras,

    Lucr. 5, 1199): quoi me ostendam? quod templum adeam? Att. ap. Non. 281, 6:

    ut essent simulacra, quae venerantes deos ipsos se adire crederent,

    Cic. N. D. 1, 27:

    adii Dominum et deprecatus sum,

    Vulg. Sap. 8, 21:

    aras,

    Cic. Phil. 14, 1:

    sedes deorum,

    Tib. 1, 5, 39:

    libros Sibyllinos,

    to consult the Sibylline Books, Liv. 34, 55; cf. Tac. A. 1, 76:

    oracula,

    Verg. A. 7, 82.—
    2.
    To go to a thing in order to examine it, to visit:

    oppida castellaque munita,

    Sall. J. 94:

    hiberna,

    Tac. H. 1, 52.—
    3.
    To come up to one in a hostile manner, to assail, attack:

    aliquem: nunc prior adito tu, ego in insidiis hic ero,

    Ter. Ph. 1, 4, 52:

    nec quisquam ex agmine tanto audet adire virum,

    Verg. A. 5, 379:

    Servilius obvia adire arma jubetur,

    Sil. 9, 272.
    II.
    Fig.
    A.
    To go to the performance of any act, to enter upon, to undertake, set about, undergo, submit to (cf.: accedo, aggredior, and adorior).—With ad or the acc. (class.):

    nunc eam rem vult, scio, mecum adire ad pactionem,

    Plaut. Aul. 2, 2, 25:

    tum primum nos ad causas et privatas et publicas adire coepimus,

    Cic. Brut. 90:

    adii causas oratorum, id. Fragm. Scaur. ap. Arus. p. 213 Lind.: adire ad rem publicam,

    id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ad extremum periculum,

    Caes. B. C. 2, 7.—With acc.:

    periculum capitis,

    Cic. Rosc. Am. 38:

    laboribus susceptis periculisque aditis,

    id. Off. 1, 19:

    in adeundis periculis,

    id. ib. 24; cf.:

    adeundae inimicitiae, subeundae saepe pro re publica tempestates,

    id. Sest. 66, 139: ut vitae periculum aditurus videretur, Auct. B. G. 8, 48: maximos labores et summa pericula. Nep. Timol. 5:

    omnem fortunam,

    Liv. 25, 10:

    dedecus,

    Tac. A. 1, 39:

    servitutem voluntariam,

    id. G. 24:

    invidiam,

    id. A. 4, 70:

    gaudia,

    Tib. 1, 5, 39.—Hence of an inheritance, t. t., to enter on:

    cum ipse hereditatem patris non adisses,

    Cic. Phil. 2, 16; so id. Arch. 5; Suet. Aug. 8 and Dig.;

    hence also: adire nomen,

    to assume the name bequeathed by will, Vell. 2, 60.—
    B.
    Adire manum alicui, prov., to deceive one, to make sport of (the origin of this phrase is unc.; Acidalius conjectures that it arose from some artifice practised in wrestling, Wagner ad Plaut. Aul. 2, 8, 8):

    eo pacto avarae Veneri pulcre adii manum,

    Plaut. Poen. 2, 11; so id. Aul. 2, 8, 8; id. Cas. 5, 2, 54; id. Pers. 5, 2, 18.
    2.
    ăd-ĕō̆, adv. [cf. quoad and adhuc] (acc. to Festus, it should be accented adéo, v. the preced. word; but this distinction is merely a later invention of the grammarians; [p. 33] cf. Gell. 7, 7).
    I.
    In the ante-class. per.,
    A.
    To designate the limit of space or time, with reference to the distance passed through; hence often accompanied by usque (cf. ad), to this, thus far, so far, as far.
    1.
    Of space:

    surculum artito usque adeo, quo praeacueris,

    fit in the scion as far as you have sharpened it, Cato, R. R. 40, 3.— Hence: res adeo rediit, the affair has gone so far (viz., in deterioration, “cum aliquid pejus exspectatione contigit,” Don. ad Ter. Ph. 1, 2, 5):

    postremo adeo res rediit: adulescentulus saepe eadem et graviter audiendo victus est,

    Ter. Heaut. 1, 1, 61; cf. id. Ph. 1, 2, 5.—
    2.
    Of time, so long ( as), so long ( till), strengthened by usque, and with dum, donec, following, and in Cic. with quoad:

    merces vectatum undique adeo dum, quae tum haberet, peperisset bona,

    Plaut. Merc. 1, 1, 76; 3, 4, 72; id. Am. 1, 2, 10 al.:

    nusquam destitit instare, suadere, orare, usque adeo donec perpulit,

    Ter. And. 4, 1, 36; Cato, R. R. 67; id. ib. 76:

    atque hoc scitis omnes usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit Sestium vivere,

    Cic. Sest. 38, 82.—
    B.
    For the purpose of equalizing two things in comparison, followed by ut: in the same degree or measure or proportion... in which; or so very, so much, so, to such a degree... as (only in comic poets), Plaut. Ep. 4, 1, 38:

    adeon hominem esse invenustum aut infelicem quemquam, ut ego sum?

    Ter. And. 1, 5, 10.—Also followed by quasi, when the comparison relates to similarity:

    gaudere adeo coepit, quasi qui cupiunt nuptias,

    in the same manner as those rejoice who desire marriage, Ter. Heaut. 5, 1, 12.—
    C.
    (Only in the comic poets) = ad haec, praeterea, moreover, besides, too: ibi tibi adeo lectus dabitur, ubi tu haud somnum capias ( beside the other annoyances), a bed, too, shall be given you there, etc., Plaut. Ps. 1, 2, 80.—Hence also with etiam:

    adeo etiam argenti faenus creditum audio,

    besides too, id. Most. 3, 1, 101.—
    D.
    (Only in the comic poets.) Adeo ut, for this purpose that, to the end that:

    id ego continuo huic dabo, adeo me ut hic emittat manu,

    Plaut. Rud. 5, 3, 32:

    id adeo te oratum advenio, ut, etc.,

    id. Aul. 4, 10, 9:

    adeo ut tu meam sententiam jam jam poscere possis, faciam, etc.,

    id. ib. 3, 2, 26 (where Wagner now reads at ut):

    atque adeo ut scire possis, factum ego tecum hoc divido,

    id. Stich. 5, 4, 15. (These passages are so interpreted by Hand, I. p. 138; others regard adeo here = quin immo.)—
    E.
    In narration, in order to put one person in strong contrast with another. It may be denoted by a stronger emphasis upon the word to be made conspicuous, or by yet, on the contrary, etc.:

    jam ille illuc ad erum cum advenerit, narrabit, etc.: ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 4 sq.; so id. Merc. 2, 1, 8 al.
    II.
    To the Latin of every period belongs the use of this word,
    A.
    To give emphasis to an idea in comparison, so, so much, so very, with verbs, adjectives, and substantives:

    adeo ut spectare postea omnīs oderit,

    Plaut. Capt. prol. 65:

    neminem quidem adeo infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet,

    Cic. Fl. 20, 47:

    adeoque inopia est coactus Hannibal, ut, etc.,

    Liv. 22, 32, 3 Weiss.:

    et voltu adeo modesto, adeo venusto, ut nil supra,

    Ter. And. 1, 1, 92:

    nemo adeo ferus est, ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 39.—With usque:

    adeo ego illum cogam usque, ut mendicet meus pater,

    Plaut. Bacch. 3, 4, 10:

    usque adeo turbatur,

    even so much, so continually, Verg. E. 1, 12; Curt. 10, 1, 42; Luc. 1, 366.—In questions:

    adeone me fuisse fungum, ut qui illi crederem?

    Plaut. Bacch. 2, 3, 49:

    adeone hospes hujus urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. 10, 28; so id. Phil. 2, 7, 15; id. Fam. 9, 10; Liv. 2, 7, 10; 5, 6, 4.—With a negative in both clauses, also with quin in the last:

    non tamen adeo virtutum sterile saeculum, ut non et bona exempla prodiderit,

    Tac. H. 1, 3; so Suet. Oth. 9:

    verum ego numquam adeo astutus fui, quin, etc.,

    Ter. Ad. 2, 2, 13.—

    Sometimes the concluding clause is to be supplied from the first: quis genus Aeneadum, quis Trojae nesciat urbem?... non obtusa adeo gestamus pectora Poeni, viz.,

    that we know not the Trojans and their history, Verg. A. 1, 565:

    adeo senuerunt Juppiter et Mars?

    Juv. 6, 59.—Hence (post-Cic.): adeo non ut... adeo nihil ut... so little that, so far from that... (in reference to which, it should be noticed that in Latin the negative is blended with the verb in one idea, which is qualified by adeo) = tantum abest ut: haec dicta adeo nihil moverunt quemquam, ut legati prope violati sint, these words left them all so unmoved that, etc., or had so little effect, etc., Liv. 3, 2, 7: qui adeo non tenuit iram, ut gladio cinctum in senatum venturum se esse palam diceret, who restrained his anger so little that, etc. (for, qui non—tenuit iram adeo, ut), id. 8, 7, 5; so 5, 45, 4; Vell. 2, 66, 4: Curt. 3, 12, 22.—Also with contra in the concluding clause:

    apud hostes Afri et Carthaginienses adeo non sustinebant, ut contra etiam pedem referrent,

    Liv. 30, 34, 5. —
    B.
    Adeo is placed enclitically after its word, like quidem, certe, and the Gr. ge, even, indeed, just, precisely. So,
    1.
    Most freq. with pronouns, in order to render prominent something before said, or foll., or otherwise known (cf. in Gr. egôge, suge, autos ge, etc., Viger. ed. Herm. 489, vi. and Zeun.): argentariis male credi qui aiunt, nugas praedicant: nam et bene et male credi dico; id adeo hodie ego expertus sum, just this (touto ge), Plaut. Curc. 5, 3, 1; so id. Aul. 2, 4, 10; 4, 2, 15; id. Am. 1, 1, 98; 1, 2, 6; id. Ep. 1, 1, 51; 2, 2, 31; 5, 2, 40; id. Poen. 1, 2, 57: plerique homines, quos, cum nihil refert, pudet;

    ubi pudendum'st ibi eos deserit pudor, is adeo tu es,

    you are just such a one, id. Ep. 2, 1, 2:

    cui tu obsecutus, facis huic adeo injuriam,

    Ter. Hec. 4, 4, 68: tute adeo jam ejus verba audies, you yourself shall hear what he has to say (suge akousêi), Ter. And. 3, 3, 27: Dolabella tuo nihil scito mihi esse jucundius: hanc adeo habebo gratiam illi, i. e. hanc, quae maxima est, gratiam (tautên ge tên charin), Caes. ap. Cic. Att. 9, 16:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt,

    even this, Verg. A. 11, 275.—It is often to be translated by the intensive and, and just, etc. (so esp. in Cic. and the histt.): id adeo, si placet, considerate, just that (touto ge skopeite), Cic. Caec. 30, 87:

    id adeo ex ipso senatus consulto cognoscite,

    id. Verr. 2, 4, 64, 143; cf. id. Clu. 30, 80:

    ad hoc quicumque aliarum atque senatus partium erant, conturbari remp., quam minus valere ipsi malebant. Id adeo malum multos post annos in civitatem reverterat,

    And just this evil, Sall. C. 37, 11; so 37, 2; id. J. 68, 3; Liv. 2, 29, 9; 4, 2, 2: id adeo manifestum erit, si cognoverimus, etc., and this, precisely this, will be evident, if, etc., Quint. 2, 16, 18 Spald.—It is rarely used with ille:

    ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 6.—Sometimes with the rel. pron.: quas adeo haud quisquam liber umquam tetigit, Plaut: Poen. 1, 2, 57; Cic. Fin. 2, 12, 37. —With interrog. pron.:

    Quis adeo tam Latinae linguae ignarus est, quin, etc.,

    Gell. 7, 17.—Adeo is joined with the pers. pron. when the discourse passes from one person to another, and attention is to be particularly directed to the latter: Juppiter, tuque adeo summe Sol, qui res omnes inspicis, and thou especially, and chiefly thou, Enn. ap. Prob.:

    teque adeo decus hoc aevi inibit,

    Verg. E. 4, 11; id. G. 1, 24: teque, Neptune, invoco, vosque adeo venti, Poët. ap. Cic. Tusc. 4, 34, 73;

    and without the copulative: vos adeo... item ego vos virgis circumvinciam,

    Plaut. Rud. 3, 4, 25.— Ego adeo often stands for ego quidem, equidem (egôge):

    tum libertatem Chrysalo largibere: ego adeo numquam accipiam,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 30; so id. Mil. 4, 4, 55; id. Truc. 4, 3, 73:

    ego adeo hanc primus inveni viam,

    Ter. Eun. 2, 2, 16:

    nec me adeo fallit,

    Verg. A. 4, 96.—Ipse adeo (autos ge), for the sake of emphasis:

    atque hercle ipsum adeo contuor,

    Plaut. As. 2, 3, 24:

    ipsum adeo praesto video cum Davo,

    Ter. And. 2, 5, 4:

    ipse adeo senis ductor Rhoeteus ibat pulsibus,

    Sil. 14, 487.—
    2.
    With the conditional conjj. si, nisi, etc. (Gr. ei ge), if indeed, if truly:

    nihili est autem suum qui officium facere immemor est, nisi adeo monitus,

    unless, indeed, he is reminded of it, Plaut. Ps. 4, 7, 2: Si. Num illi molestae quippiam hae sunt nuptiae? Da. Nihil Hercle: aut si adeo, bidui est aut tridui haec sollicitudo, and if, indeed, etc. (not if also, for also is implied in aut), Ter. And. 2, 6, 7.—
    3.
    With adverbs: nunc adeo (nun ge), Plaut. As. 3, 1, 29; id. Mil. 2, 2, 4; id. Merc. 2, 2, 57; id. Men. 1, 2, 11; id. Ps. 1, 2, 52; id. Rud. 3, 4, 23; Ter. And. 4, 5, 26; Verg. A. 9, 156: jam adeo (dê ge), id. ib. 5, 268; Sil. 1, 20; 12, 534; Val. Fl. 3, 70. umquam adeo, Plaut. Cas. 5, 4, 23:

    inde adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 1:

    hinc adeo,

    Verg. E. 9, 59: sic adeo (houtôs ge), id. A. 4, 533; Sil. 12, 646:

    vix adeo,

    Verg. A. 6, 498:

    non adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 57; Verg. A. 11, 436. —
    4.
    With adjectives = vel, indeed, even, very, fully:

    quot adeo cenae, quas deflevi, mortuae!

    how very many suppers, Plaut. Stich. 1, 3, 59: quotque adeo fuerint, qui temnere superbum... Lucil. ap. Non. 180, 2: nullumne malorum finem adeo poenaeque dabis (adeo separated from nullum by poet. license)? wilt thou make no end at all to calamity and punishment? Val. Fl. 4, 63:

    trīs adeo incertos caeca caligine soles erramus,

    three whole days we wander about, Verg. A. 3, 203; 7, 629.—And with comp. or the adv. magis, multo, etc.:

    quae futura et quae facta, eloquar: multo adeo melius quam illi, cum sim Juppiter,

    very much better, Plaut. Am. 5, 2, 3; so id. Truc. 2, 1, 5:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā, contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15.—
    5.
    With the conjj. sive, aut, vel, in order to annex a more important thought, or to make a correction, or indeed, or rather, or even only:

    sive qui ipsi ambīssent, seu per internuntium, sive adeo aediles perfidiose quoi duint,

    Plaut. Am. prol. 71:

    si hercle scivissem, sive adeo joculo dixisset mihi, se illam amare,

    id. Merc. 5, 4, 33; so id. Truc. 4, 3, 1; id. Men. 5, 2, 74; Ter. Hec. 4, 1, 9: nam si te tegeret pudor, sive adeo cor sapientia imbutum foret, Pacuv. ap. Non. 521, 10:

    mihi adeunda est ratio, quā ad Apronii quaestum, sive adeo, quā ad istius ingentem immanemque praedam possim pervenire,

    or rather, Cic. Verr 2, 3, 46, 110; Verg. A. 11, 369; so, atque adeo:

    ego princeps in adjutoribus atque adeo secundus,

    Cic. Att. 1, 17, 9.—
    6.
    With the imperative, for emphasis, like tandem, modo, dum, the Germ. so, and the Gr. ge (cf. L. and S.), now, I pray:

    propera adeo puerum tollere hinc ab janua,

    Ter. And. 4, 4, 20 (cf. xullabete g auton, Soph. Phil. 1003).—
    C.
    Like admodum or nimis, to give emphasis to an idea (for the most part only in comic poets, and never except with the positive of the adj.; cf. Consent. 2023 P.), indeed, truly, so very, so entirely:

    nam me ejus spero fratrem propemodum jam repperisse adulescentem adeo nobilem,

    so very noble, Ter. Eun. 1, 2, 123:

    nec sum adeo informis,

    nor am I so very ugly, Verg. E. 2, 25:

    nam Caii Luciique casu non adeo fractus,

    Suet. Aug. 65:

    et merito adeo,

    and with perfect right, Ter. Hec. 2, 1, 42:

    etiam num credis te ignorarier aut tua facta adeo,

    do you, then, think that they are ignorant of you or your conduct entirely? id. Ph. 5, 8, 38.—
    D.
    To denote what exceeds expectation, even: quam omnium Thebis vir unam esse optimam dijudicat, quamque adeo cives Thebani rumificant probam, and whom even the Thebans (who are always ready to speak evil of others) declare to be an honest woman, Plaut. Am. 2, 2, 44.— Hence also it denotes something added to the rest of the sentence, besides, too, over and above, usually in the connection: -que adeo (rare, and never in prose; cf.

    adhuc, I.): quin te Di omnes perdant qui me hodie oculis vidisti tuis, meque adeo scelestum,

    and me too, Plaut. Rud. 4, 4, 122; cf. id. 4, 2, 32:

    haec adeo tibi me, ipsa palam fari omnipotens Saturnia jussit,

    Verg. A. 7, 427.
    III.
    After Caesar and Cicero (the only instance of this use adduced from Cicero's works, Off. 1, 11, 36, being found in a passage rejected by the best critics, as B. and K.).
    A.
    For adding an important and satisfactory reason to an assertion, and then it always stands at the beginning of the clause, indeed, for:

    cum Hanno perorāsset, nemini omnium cum eo certare necesse fuit: adeo prope omnis senatus Hannibalis erat: the idea is,

    Hanno's speech, though so powerful, was ineffectual, and did not need a reply; for all the senators belonged to the party of Hannibal, Liv. 21, 11, 1; so id. 2, 27, 3; 2, 28, 2; 8, 37, 2; Tac. Ann. 1, 50, 81; Juv. 3, 274; 14, 233.—Also for introducing a parenthesis: sed ne illi quidem ipsi satis mitem gentem fore (adeo ferocia atque indomita [p. 34] ingenia esse) ni subinde auro... principum animi concilientur, Liv. 21, 20, 8; so id. 9, 26, 17; 3, 4, 2; Tac. A. 2, 28.—
    B.
    When to a specific fact a general consideration is added as a reason for it, so, thus (in Livy very often):

    haud dubius, facilem in aequo campi victoriam fore: adeo non fortuna modo, sed ratio etiam cum barbaris stabat,

    thus not only fortune, but sagacity, was on the side of the barbarians, Liv. 5, 38, 4:

    adeo ex parvis saepe magnarum momenta rerum pendent,

    id. 27, 9, 1; so id. 4, 31, 5; 21, 33, 6; 28, 19; Quint. 1, 12, 7; Curt. 10, 2, 11; Tac. Agr. 1:

    adeo in teneris consuescere multum est,

    Verg. G. 2, 272.—
    C.
    In advancing from one thought to another more important = immo, rather, indeed, nay: nulla umquam res publica ubi tantus paupertati ac parsimoniae honos fuerit: adeo, quanto rerum minus, tanto minus cupiditatis erat, Liv. praef. 11; so Gell. 11, 7; Symm. Ep. 1, 30, 37.—
    D.
    With a negative after ne—quidem or quoque, so much the more or less, much less than, still less (post-Aug.):

    hujus totius temporis fortunam ne deflere quidem satis quisquam digne potuit: adeo nemo exprimere verbis potest,

    still less can one describe: it by words, Vell. 2, 67, 1:

    ne tecta quidem urbis, adeo publicum consilium numquam adiit,

    still less, Tac. A. 6, 15; so id. H. 3, 64; Curt. 7, 5, 35:

    favore militum anxius et superbia viri aequalium quoque, adeo superiorum intolerantis,

    who could not endure his equals even, much less his superiors, Tac. H. 4, 80.—So in gen., after any negative: quaelibet enim ex iis artibus in paucos libros contrahi solet: adeo infinito spatio ac traditione opus non est, so much the less is there need, etc., Quint. 12, 11, 16; Plin. 17, 12, 35, § 179; Tac. H. 3, 39.—(The assumption of a causal signif. of adeo = ideo, propterea, rests upon false readings. For in Cael. Cic. Fam. 8, 15 we should read ideo, B. and K., and in Liv. 24, 32, 6, ad ea, Weiss.).—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 135-155.

    Lewis & Short latin dictionary > adeo

  • 11 ὅπως

    ὅπως, [dialect] Ep. also and [dialect] Aeol. [full] ὅππως, [dialect] Ion. [full] ὅκως, [dialect] Dor. [full] ὁπῶς acc. to A.D.Adv.173.11: correlat. to ὡς and πῶς.
    A ADV. OF MANNER, Relat. as, in such manner as, and with interrog. force how, in what manner, rarely indef., v. infr. A. V.
    B FINAL CONJUNCTION, in such a manner that, in order that.
    A ADV. OF MANNER, how, as:
    I Relat. to ὥς or οὕτως (like ὡς), in such manner as, as:
    1 with the ordinary Constr. of the Relat.:
    a with ind.,

    ἦ τοι νόστον, ὅπως φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς, ὥς τοι Ζεὺς τελέσειεν Od.15.111

    ;

    οὕτως ὅ... S.Tr. 330

    ;

    ὧδ' ὅ. Id.El. 1301

    ;

    οὕτως ὅ. δύνανται Th.7.67

    : sts. an analogous word replaces the antec. Adv., με τοῖον ἔθηκεν, ὅπως (for οἷον)

    ἐθέλει Od.16.208

    : freq. without any antec. expressed, ἔλθοι ὅ... ἐθέλω (sc. αὐτὸν ἐλθεῖν) 14.172 ;

    ἔρξον ὅ. ἐθέλεις Il.4.37

    , Od.13.145 ;

    χρῶ ὅ. βούλει X.Cyr.8.3.46

    ; ποίει ὅ. ἄριστόν σοι δοκεῖ εἶναι ib.4.5.50 ; ὅ. ἔχω as I am, on the spot, S. Ph. 819.
    b with [tense] fut. ind., esp. after Verbs of seeing, providing, taking care.., in the manner in which, how, that,

    οἱ Περσικοὶ νόμοι ἐπιμέλονται ὅπως μὴ τοιοῦτοι ἔσονται οἱ πολῖται X.Cyr.1.2.3

    ;

    ποιέειν ὅκως μηκέτι κεῖνος ἐς Ἕλληνας ἀπίξεται Hdt.5.23

    ;

    ἐφρόντιζον ὅκως μὴ λείψομαι τῶν πρότερον γενομένων Id.7.8

    .ά, cf. Pl.Ap. 29e ;

    ἔπρασσον ὅπως τις βοήθεια ἥξει Th.3.4

    ;

    τοῦτο μηχανᾶσθαι ὅπως ἀποφεύξεται πᾶν ποιῶν θάνατον Pl.Ap. 39a

    ;

    τούτου στοχαζόμενοι, ὅπως.. ἔσονται Id.Grg. 502e

    (cf. infr.111.1 b, etc.): this [tense] fut. ind. may become opt. after a historical tense,

    ἐπεμελεῖτο ὅπως μήτε ἄσιτοι μήτε ἄποτοί ποτε ἔσοιντο X.Cyr.8.1.43

    , cf. HG7.5.3, Cyr.8.1.10, Oec.7.5, Ages.2.8 ; and ὅπως is freq. used interchangeably with such forms as δι' ὧν, ὅτῳ τρόπῳ, etc.,

    εἰσηγοῦνται μὴ δι' ὧν.. ἀσκήσουσιν, ἀλλ' ὅπως.. δόξουσι Isoc.1.4

    , cf. Th.6.11: this sense easily passes into a final sense, so that,

    τοῦτο ἀπόβαλε οὕτω ὅκως μηκέτι ἥξει Hdt.3.40

    ; οὕτω δ' (sc. ποίει)

    ὅπως μήτηρ σε μὴ 'πιγνώσεται S.El. 1296

    , cf. Ar.Ra. 905, X.Cyr.4.5.25, HG 2.4.17 ; v. infr. B.
    2 with ἄν ([dialect] Ep. κε ) and subj. in indefinite sentences, in whatever way, just as, however,

    ὅππως κεν ἐθέλῃσιν Il.20.243

    (but ὅπως ἐθέλῃσιν (without κε) Od.1.349, 6.189) ;

    οὕτως ὅκως ἂν καὶ δυνώμεθα Hdt.8.143

    ;

    οὕτως ὅπως ἂν αὐτοὶ βούλωνται X.Cyr.1.1.2

    , cf. IG22.1.13 (v B. C.), Pl.Phd. 116a, Smp. 174b, etc.
    b with opt. after historical tenses,

    οὕτως ὅ. τύχοιεν Th.8.95

    ;

    ὅ. βούλοιντο X.HG 2.3.13

    ; in a gnomic statement,

    εἰκῇ κράτιστον ζῆν ὅ. δύναιτό τις S. OT 979

    : when ἄν appears with the opt., it belongs to the Verb and not to ὅπως, ὅ. ἄν τις ὀνομάσαι τοῦτο however one might think fit to call it, D.13.4.
    3 a very common phrase is οὐκ ἔστιν ὅ. ( οὐκ ἔσθ' ὅπως ) there is no way in which.., it cannot be that,

    οὐκ ἔστι ὅκως κοτὲ σοὺς δέξονται λόγους Hdt.7.102

    , cf. Ar.Pl.18, D.18.208, al.; so οὐκ ἔστιν ὅ. οὐ, fieri non potest quin,

    οὐκ ἔσθ' ὅ. οὐ πιστὸν ἐξ ὑμῶν πτερὸν ἐξήγαγ' S.OC97

    , cf. Ar.Ach. 116, Eq. 426, Th. 882, Pl.Ap. 27e ; οὐδαμῶς ὅ. οὐ, in answer, it must positively be so, Id.Tht. 160d ; so also

    οὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ' ὅ... οὐ φανῶ S.OT 1058

    ; οὐ γὰρ γένοιτ' ἄν, ταῦθ' ὅ. οὐχ ὧδ' ἔχειν (anacoluth. for ἔχει or ἕξει) Id.Aj. 378 : so in questions, ἔσθ' ὅ... ἔλθωμεν; Ar.V. 471 (v.l. -οιμεν) ; ἔστιν οὖν ὅ. ὁ τοιοῦτος φιλοσοφήσει; Pl.R. 495a, cf. Phdr. 262b, Tht. 154c : so, besides ind. of all tenses, οὐκ ἔσθ' ὅ. may be folld. by opt. with

    ἄν, οὐ γάρ ἐσθ' ὅπως μί' ἡμέρα γένοιτ' ἂν ἡμέραι δύο Ar.Nu. 1181

    , cf. V. 212, Isoc.12.156, Pl.La. 184c: by ind. with

    ἄν, οὐκ ἔστιν ὅπως ἂν.. κατέστησαν Isoc. 15.206

    , cf. D.33.28 : ἄν is omitted in

    οὐκ ἔσθ' ὅπως λέξαιμι A.Ag. 620

    , cf. E.Alc.52, Ar.V. 471 (v.l. ἔλθωμεν).
    4 in Trag., etc., like ὡς in comparisons,

    κῦμ' ὅπως A.Pr. 1001

    ;

    γῄτης ὅπως S.Tr.32

    , cf. 442, 683 ;

    ὅπως δρῦν ὑλοτόμοι σχίζουσι κάρα Id.El.98

    (anap.) ; ὅπως ἁ πάνδυρτος ἀηδών ib. 1076 (lyr.), cf. Ph. 777, E.Andr. 1140 ;

    ὅκως τις καλλίης κάτω κύπτων Herod.3.41

    ; so in [dialect] Locr. Prose,

    ὅπω (ς) ξένον IG9(1).334.2

    (V B.C.).
    5 like ὡς or ὅτι, with [comp] Sup. of Advs.,

    ὅ. ἄριστα A.Ag. 600

    , IG12.44.8, etc.; ὅ. ἀνωτάτω as high up as possible, Ar. Pax 207 ; in full, οὕτως ὅ. ἥδιστα (sc. ἔχει) S.Tr. 330.
    6 with a gen. added, σοῦσθε ὅ. ποδῶν run as you are off for feet, i. e. as quick as you can, A.Supp. 837 (lyr., where however < ἔχετε> shd. prob. be added); v. infr. 111.10, ἔχω (A) B. 11.2b.
    7 sts. of Time, when,

    Τρῶες.. ὅπως ἴδον αἷμ' Ὀδυσῆος.., ἐπ' αὐτῷ πάντες ἔβησαν Il.11.459

    , cf. 12.208, Od.3.373: freq. in Hdt. with opt., whenever,

    ὅκως μὲν εἴη ἐν τῇ γῇ καρπὸς ἁδρός 1.17

    , cf. 68, 100, 162, 186, 2.13, 174, al.: in Trag. and Com., A.Pers. 198, S.El. 749, Tr. 765, Ar.Nu. 60 : with [comp] Sup. of Advs.,

    ὅ. πρῶτα

    as soon as,

    Hes.Th. 156

    ;

    ὅ. ὤκιστα Thgn.427

    ;

    ὅ. τάχιστα A.Pr. 230

    .
    8 of Place, where, dub. in Herod.3.75.
    II ὅπως is sts. used to introduce the substance of a statement, after Verbs of saying, thinking, or perceiving, that, how,

    λόγῳ ἀνάπεισον ὅκως.. Hdt.1.37

    ;

    οὐδὲ φήσω ὅκως.. Id.2.49

    , cf. 3.115, 116 ;

    τοῦτ' αὐτὸ μή μοι φράζ', ὅπως οὐκ εἶ κακός S.OT 548

    , cf. Ant. 223, Pl.Euthd. 296e ; after ἐλπίζειν, S.El. 963, E.Heracl. 1051 ; after Verbs of emotion, ἐμοὶ δ' ἄχος.., ὅπως δὴ δηρὸν ἀποίχεται grief is mine, when I think how.. (i. e. that..), Od.4.109, cf. S.Ph. 169 (lyr.); after θαυμάζω freq. in [dialect] Att.,

    θαυμάζω ὅ. ποτὲ ἐπείσθησαν Ἀθηναῖοι X.Mem.1.1.20

    , cf. Pl.Cri. 43a.
    2 οὐχ ὅ... ἀλλὰ or ἀλλὰ καὶ.. is not only not.. but.., and is expld. by an ellipsis of λέγω or ἐρῶ (cf. ὅτι IV), οὐχ ὅ. κωλυταὶ.. γενήσεσθε, ἀλλὰ καὶ.. δύναμιν προσλαβεῖν περιόψεσθε not only will you not become.., but you will also.., Th.1.35, cf. X.HG5.4.34, D.6.9 ;

    οὐχ ὅ. ὑμῖν τῶν αὑτοῦ τι ἐπέδωκεν, ἀλλὰ τῶν ὑμετέρων πολλὰ ὑφῄρηται Lys.30.26

    ;

    οὐχ ὅ. τούτων χάριν ἀπέδοσαν, ἀλλ' ἀπολιπόντες ὑμᾶς εἰς τὴν Λακεδαιμονίων συμμαχίαν εἰσῆλθον Isoc.14.27

    , cf. D.18.131, 53.13 ;

    οὐ γὰρ ὅπως.., ἀλλὰ καὶ.. Id.21.11

    ;

    οὔκουν ὅπως.., ἀλλὰ.. X.Cyr.8.2.12

    ; also

    οὐχ ὅ..., ἀλλ' οὐδέ.., οὐχ ὅ. ἀδικοῦντες, ἀλλ' οὐδ' ἐπιδημοῦντες ἐφυγαδευόμεθα Id.HG2.4.14

    ;

    οὐχ ὅ. τῆς κοινῆς ἐλευθερίας μετέχομεν, ἀλλ' οὐδὲ δουλείας μετρίας τυχεῖν ἠξιώθημεν Isoc.14.5

    ;

    διμοιρίαν λαμβάνων ἐν ταῖς θοίναις οὐχ ὅπως ἀμφοτέραις ἐχρῆτο, ἀλλὰ διαπέμπων οὐδετέραν αὑτῷ κατέλειπε X.Ages.5.1

    ;

    οὐχ ὅ. ζημιοῦν, ἀλλὰ μηδ' ἀτιμάζειν.. Th.3.42

    : so sts. μὴ ὅ. (where an imper. must be supplied), μὴ ὅ. ὀρχεῖσθαι ἀλλ' οὐδὲ ὀρθοῦσθαι ἐδύνασθε do not think that you could dance = so far from being able to dance, X.Cyr.1.3.10.
    b οὐχ ὅ. rarely follows another clause, to say nothing of.., let alone..,

    πεπαύμεθ' ἡμεῖς, οὐχ ὅ. σε παύσομεν S.El. 796

    ; μηδ' ἐμπίδα, οὐχ ὅπως ταῦρον ἔτι ἄρασθαι δυνάμενος.. let alone a bull, Luc.Cont.8, cf. Prom.8, Pr.Im.7, Pisc. 31.
    III in in direct questions, how, in what way or manner:
    1 with ind.,
    a

    ἔσπετε νῦν μοι ὅππως δὴ.. πῦρ ἔμπεσε νηυσίν Il.16.113

    ;

    εἴπ' ἄγε μ'.. ὅππως τούσδ' ἵππους λάβετον 10.545

    ;

    εὖ μοι κατάλεξον ὅπως ἤντησας Od.3.97

    ;

    ὅπως ἠφανίσθη οὐδὲ λόγῳ εἰκότι δύνανται ἀποφαίνειν Antipho 5.26

    ;

    Ἀλκιβιάδης ἀνήχθη.. ἐπὶ κατασκοπὴν.. τοῦ οἴκαδε κατάπλου ὅπως ἡ πόλις πρὸς αὐτὸν ἔχοι X.HG1.4.11

    ;

    οὐδέ τί πω σάφα ἴδμεν ὅπως ἔσται τάδε ἔργα Il.2.252

    , etc.
    2 with deliberative subj. after Verbs of deliberation, taking care, and the like ,

    λεύσσει ὅπως ὄχ' ἄριστα.. γένηται Il.3.110

    ; ἐνόησεν (gnomic [tense] aor.)

    ὅππως κέρδος ἔῃ 10.225

    ;

    ἀλλ' ἄγεθ' ἡμεῖς οἵδε περιφραζώμεθα πάντες νόστον ὅπως ἔλθῃσι Od.1.77

    , cf. 13.365 ;

    οὐκ οἶδ' ὅπως.. φῶ S.OT 1367

    , cf. Aj. 428, Lys.8.5, Pl.Men. 91d ;

    ἐπιμελητέον ὅπως τρέφωνται οἱ ἵπποι X.Eq.Mag.1.3

    , cf. Oec.7.36,37,9.14, 15.1, Pl.Grg. 515c.—Sts. the [tense] fut. and subj. are conjoined without difference of meaning,

    ἐπράττετο γὰρ.., πρῶτον μὲν ὅπως μὴ περιμείνητε.., δεύτερον δὲ ὅπως ψηφιε̄σθε.., τρίτον δὲ ὅπως μὴ ἔσται Aeschin.3.65

    , cf. X. Ages.7.7, Mem.2.2.10.—On ὅπως ἄν (κεν), v. infr. 5.
    3 with opt. after tenses of past time, τῶν ἀδῄλων ὅπως ἀποβήσοιτο ib.1.3.2, etc.: after Verbs of deliberation, being virtually orat. obliq., μερμήριξε.. Ἥρη ὅπως ἐξαπάφοιτο (orat. rect. πῶς ἐξαπάφωμαι;) Il.14.160 ;

    μερμήριζεν ὅπως ἀπολοίατο πᾶσαι νῆες Od.9.554

    , cf. 420 ;

    οὐ γὰρ εἴχομεν.. ὅπως δρῶντες καλῶς πράξαιμεν S.Ant. 271

    ;

    ἐπεμελήθημεν ὅπως ἐξαλειφθείη αὐτῷ τὰ ἁμαρτήματα Lys.6.39

    , cf. 13.32, X.Cyr.6.2.11.
    4 with opt. and ἄν freq. expressing a wish, which in orat. rect. would be expressed by

    πῶς ἄν, σκόπει ὅ. ἂν ἀποθάνοιμεν ἀνδρικώτατα Ar.Eq.81

    (v.l. ἀποθάνωμεν), cf. Nu. 760 ;

    βουλευόμενοι ὅ. ἂν τὴν ἡγεμονίαν λάβοιεν τῆς Ἑλλάδος X.HG7.1.33

    , cf. Cyr.2.1.4 ; τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖται ὅ. ἂν θηρῷεν (v.l. -ῶσιν) ib.1.2.10: the opt. with ἄν and subj. sts. appear in consecutive clauses, Id.HG3.2.1.
    5 ὅπως ἄν (κεν) with the subj. is used after imper. or inf. used as imper.,

    πείρα ὅπως κεν δὴ σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι Od.4.545

    ;

    φράζεσθαι.., ὅππως κε μνηστῆρας.. κτείνῃς 1.295

    ;

    σκοπεῖτε.., ὅ. ἂν ὑμῖν πρᾶγος εὖ νικᾷ τόδε A.Supp. 233

    , etc.;

    φύλασσε.. ἔπειθ' ὅ. ἂν.. ἡ χάρις.. ἐξ ἁπλῆς διπλῆ φανῇ S.Tr. 618

    , cf. E.IA 539 : in Prose,

    ἐπιμεληθῆναι ὅ. ἂν.. X.Cyr.8.3.6

    , cf. Pl.Prt. 326a;

    μηχανᾶσθαι Id.Phdr. 239b

    , Grg. 481a, cf. Ar.Eq. 917.
    6 rarely c. inf.,

    ἐπιμελήθητε προθύμως ὅπως διπλάσια.. σῖτα καὶ ποτὰ παρασκευασθῆναι X.Cyr.4.2.37

    (v.l. -εσκευασμένα ᾖ), cf. Oec.7.29, HG6.2.32; so later ὅπως παρακολουθῆμεν ([dialect] Dor. inf.) Supp.Epigr.1.170.18 (cf. p.138, Delph., ii B. C.); ὅπως.. ἔχειν, ὅπως.. εἴργεσθαι, D.S.20.4,85;

    ὅπως πέμπιν PTeb.315.30

    (ii A. D.).
    7 after Verbs of fear and caution, ὅπως and ὅπως μή are used with [tense] fut. ind. or [tense] aor. subj. :— the readings are freq. uncertain: the following (among others) are made certain either by the metre or the form,
    a with [tense] fut. ind.,

    δέδοιχ' ὅπως μὴ τεύξομαι Ar.Eq. 112

    ;

    παντὶ λόγῳ ἀντιτείνετε εὐλαβούμενοι ὅπως μὴ.. οἰχήσομαι Pl.Phd. 91c

    ;

    φόβος.. ἔστιν.. ὅπως μὴ αὖθις διασχισθησόμεθα Id.Smp. 193a

    : sts. the preceding Verb is omitted,

    ὅπως μὴ οὐκ.. ἔσομαι Id.Men. 77a

    .
    b with [tense] aor. subj.,

    τὴν θεὸν δ' ὅ. λάθω δέδοικα E.IT 995

    ;

    φυλάττου, ὅ. μὴ εἰς τοὐναντίον ἔλθῃς X.Mem.3.6.16

    : rarely with [tense] pres.,

    οὐ φοβεῖ ὅ. μὴ ἀνόσιον πρᾶγμα τυγχάνῃς πράττων Pl.Euthphr.4e

    : sts. the preceding Verb is omitted, with [tense] aor. subj.,

    ὅκως μή τι ὑμῖν πανώλεθρον κακὸν ἐς τὴν χώρην ἐσβάλωσι Hdt.6.85

    : with [tense] pres. subj.,

    ὅπως μὴ.. ᾖ τοῦτο Pl.Cra. 430d

    .
    c with opt. representing subj. after a historical tense, X. Mem.2.9.3.
    8 this Constr. is used in admonitions or commands: in the orig. Constr. a Verb implying caution or circumspection precedes,

    ὅρα ὅκως μή σευ ἀποστήσονται Πέρσαι Hdt.3.36

    ;

    ἄθρει.. ὅπως μὴ ἐκδύσεται Ar.V. 141

    ; τηρώμεσθ' ὅπως μὴ.. αἰσθήσεται ib. 372 : but this came to be omitted, and ὅπως or ὅπως μή with [tense] fut. ind. or [tense] aor. subj. are exactly = the imper.,

    ἔμβα χὤπως ἀρεῖς Id.Ra. 378

    (lyr.): most freq. with [tense] fut. ind., ὅκως λόγον δώσεις τῶν μετεχείρισας χρημάτων, = δίδου λόγον, Hdt.3.142 ; ὅπως παρέσει μοι, = πάρισθι, Ar.Av. 131 ;

    ὅπως πετήσει Id. Pax77

    , cf. X.An.1.7.3, Lys.1.21, 12.50, Pl.Grg. 489a, etc.: rarely with I pers.,

    ὁποῖα κισσὸς δρυός, ὅπως τῆσδ' ἕξομαι E.Hec. 398

    , cf. Ar.Ec. 297 (lyr.): very rarely with [tense] aor. subj.,

    ὅπως μή τι ἡμᾶς σφήλῃ Pl.Euthd. 296a

    codd.;

    ὅπως μὴ.. ἐξαπατήσῃ Id.Prt. 313c

    ;

    ὅπως μὴ ποιήσητε D.4.20

    codd.—The codd. freq. vary, as between διδάξεις and

    - ξῃς Ar.Nu. 824

    ; τιμωρήσονται and

    - ωνται Th.1.56

    ; πράξομεν and - ωμεν ib.82 ; θορυβήσει and

    - σῃ D.13.14

    , etc.—Since the [tense] fut. is frequently, and the [tense] aor. (whether 1 or 2) rarely guaranteed by metre or form, the [tense] aor. 1 forms shd. prob. be rejected, both in signf. 7 and 8, in cases where codd. vary.
    9 as the echo to a preceding πῶς; in dialogue, A καὶ πῶς; B ὅπως; [do you ask] how? Ar. Eq. 128; A πῶς με χρὴ καλεῖν; B ὅπως; Id.Nu. 677, cf. Pl. 139.
    10 with a gen. (v. supr. 1.6),

    οὐκ οἶδα παιδείας ὅπως ἔχει καὶ δικαιοσύνης

    in the matter of..,

    Pl.Grg. 470e

    , cf. R. 389c.
    IV in direct questions, how? ἔπραξας ὅπως; Jul.Ep.82p.106B.-C.; cf. ὅστις.
    V indef., anyhow, τὸ οὐδ' ὅ. the expression 'not at all', Pl.Tht. 183b (v.l. οὐδ' οὕτως).
    B FINAL CONJUNCTION, that, in order that, the original notion of modality being merged in that of purpose or design, cf. ἵνα, with which it is sts. interchanged, Antipho 1.23 and 24, And.3.14, Lycurg. 119 sq.:—in early [dialect] Att. Inscrr. only ὅπως ἄν is used, IG12.39.19, al. ; ὅπως without ἄν only once in cent. iv B. C., ib.22.226.42 (343 B.C.), after which it becomes gradually prevalent:
    1 with subj.,
    a after primary tenses, or after subj. or imper.,

    τὸν δὲ μνηστῆρες.. λοχῶσιν, ὅπως ἀπὸ φῦλον ὄληται Od.14.181

    , cf. A.Ch. 873, S.Ph. 238, El. 457, X.Mem.2.10.2, etc.
    b after historical tenses (v.

    ἵνα B. 1.1b

    ), when there is no [tense] pf. form, or when the [tense] aor. represents the [tense] pf., ξυνελέγημεν ἐνθάδε, ὅ. προμελετήσωμεν we were convened, i. e. we have met in assembly, Ar.Ec. 117 ;

    παρήλθομεν.., ὅπως μὴ χεῖρον βουλεύσησθε Th.1.73

    ; also when the occurrence purposed is regarded from the point of view of the person purposing, ἦλθον πρεσβευσόμενοι, ὅπως μὴ σφίσι.. τὸ αὐτῶν [ναυτικὸν] ἐμπόδιον γένηται ib.31, cf. 57,65, etc.: sts. the opt. and subj. appear in consecutive clauses,

    φρυκτοὺς παρεσκευασμένους ἐς αὐτὸ τοῦτο, ὅπως ἀσαφῆ τὰ σημεῖα.. ᾖ καὶ μὴ βοηθοῖεν Id.3.22

    , cf. 6.96, 7.17.
    2 with opt. after historical tenses,

    πὰρ δέ οἱ αὐτὸς ἔστη, ὅπως.. κῆρας ἀλάλκοι Il.21.548

    ; more freq. in Od., as 13.319, 14.312, 18.160, 22.472; so in S.OT 1005, OC 1305, X.Cyr.1.4.25, Pl.Ti. 77e, etc.: after historical [tense] pres.,

    πέμπει τούσδ' ὅπως κτείνοιεν A.Pers. 450

    ;

    ἡγεμόνα πέμπει ὅπως ἄγοι X.An.4.7.19

    : after opt.,

    ἔλθοι.. ὅ. γένοιτο A.Eu. 297

    , cf. S.Aj. 1221 (lyr.).
    3 with ind.,
    a of historical tenses, where the principal clause expresses an action or obligation unfulfilled,

    εἴθ' εἶχε φωνὴν ἔμφρον' ἀγγέλου δίκην, ὅ. δίφροντις οὖσα μὴ 'κινυσσόμην A.Ch. 196

    , cf. S.El. 1134: rare in Prose,

    ἐδεξάμην ἃν.. φράσαι πρὸς ὑμᾶς.., ὅ... προῄδετε And.2.21

    ; τίς οὐκ ἂν.. ταῦτα ἐδήλωσεν, ὅ... ταῦτα ἠλέγχθη; D.36.20;

    οὐκοῦν ἐχρῆν σε Πηγάσου ζεῦξαι πτερόν, ὅ. ἐφαίνου τοῖς θεοῖς τραγικώτερος Ar. Pax 135

    ; τί.. οὐκ ἔρριψ' ἐμαυτὴν.. ὅ. ἀπηλλάγην; A.Pr. 749.
    b of [tense] fut., θέλγει, ὅ. Ἰθάκης ἐπιλήσεται (= φραζομένη ὅπως ἐ.) Od.1.57, cf. Il.1.136 ;

    [χρὴ] ἀναβιβάζειν ἐπὶ τὸν τροχὸν τοὺς ἀπογραφέντας, ὅ. μὴ πρότερον νὺξ ἔσται And.1.43

    ;

    ἐμισθώσατο τοῦτον.., ὅ. συνερεῖ D.19.316

    : sts. [tense] fut. ind. and [tense] aor. subj. are conjoined,

    σιγᾶθ', ὅ. μὴ πεύσεταί τις, ὦ τέκνα, γλώσσης χάριν δὲ πάντ' ἀπαγγείλῃ τάδε A. Ch. 265

    .
    II ὅπως c. subj. is sts. used after Verbs of will and endeavour, instead of the inf.,

    λίσσεσθαι.. ὅ. νημερτέα εἴπῃ Od.3.19

    ;

    αἰτεῖσθαι ὅ. μὴ καταψηφίσησθε Antipho 1.12

    ; δεήσεται.., ὅ. δίκην μὴ δῷ ib.23 ;

    ὅ. μὴ ἀποθάνῃ ἠντεβόλει Lys.1.29

    ; παρακελεύεσθε ὑμῖν

    αὐτοῖς ὅ... ἐξίητε Lycurg.127

    ( ἔξιτε Rehdantz): with

    ἄν, δεῖταί μου σφόδρα ὅπως ἂν οἰκουρῇ Ar.Ach. 1060

    , cf. Hdt.2.126, 3.44 ;

    διεκελεύετο ὅπως ἂν.. ἐγγράφωσί με Is.7.27

    ; so δεῖ σ' ὅ. δείξεις (for δεῖξαι), S.Aj. 556, may be expld. as ellipsis for δεῖ σ' ὁρᾶν (σκοπεῖν) ὅπως, cf. Id.Ph.55 ;

    δεῖ σ' ὅπως.. μηδὲν διοίσεις.. Cratin.108

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὅπως

  • 12 sollicitus

    sollĭcĭtus ( sōlĭcĭtus), a, um, adj. [sollus-cieo; cf. sollicito], thoroughly moved, agitated, disturbed.
    I.
    Of physical motion ( poet. and rare).
    1.
    As attrib. of motus, restless, unceasing:

    quae sollicito motu carerent, referring to the elements in constant motion, as air, water, etc.,

    Lucr. 1, 343: sic igitur penitus qui in ferro'st abditus aër Sollicito motu semper jactatur, i. e. an unceasing air-current within the iron, to explain its attraction by the magnet, id. 6, 1038.—
    2.
    Of the sea agitated by storms:

    ut mare sollicitum stridet,

    Verg. G. 4, 262. —
    3.
    Pregn., with the idea of distress (v. II. B.):

    utile sollicitae sidus utrumque rati,

    to a ship in distress, Ov. F. 5, 720: sollicitae porro plenaeque sonoribus aures, agitated, vibrating ( by disease), Lucr. 6, 1185:

    corpus,

    Sen. Herc. Fur. 1299.—
    4.
    Sollicitum habere (cf. II. A. and B. infra), = sollicitare:

    omnes sollicitos habui,

    kept them busy, on the move, Ter. Heaut. 3, 1, 52 Donat. ad loc.
    II.
    Of mental affections, full of anxiety, excitement, distracted by cares, engaged, troubled, disturbed (opp. quietus).
    A.
    Of cares of business; esp. sollicitum habere, to keep busy, engaged (Plaut. and Ter.):

    (clientes) qui neque leges colunt, neque, etc., sollicitos patronos habent,

    Plaut. Men. 4, 2, 12 Brix ad loc.;

    4, 2, 21: quorum negotiis nos absentum sollicitae noctes et dies sumus semper,

    id. Stich. 1, 1, 6:

    hem, tot mea Solius solliciti sunt curā, of servants busy in attending their master,

    Ter. Heaut. 1, 1, 77: numquid vis? Py. Ne magis sim pulcer quam sum:

    ita me mea forma habet sollicitum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 95; cf.:

    Hispaniae armis sollicitae,

    Sall. H. 1, 48 Dietsch. —
    B.
    Of restlessness from fear, suspense, etc., full of anxiety, agitated, alarmed, solicitous, anxious (opp. securus; freq. and class.): sollicitum habere, to fill with apprehension and fear, keep in anxiety; constr.,
    1.
    Absol.:

    in quibus si non erunt insidiae... animus tamen erit sollicitus,

    Cic. Phil. 12, 11, 36:

    diutius videtur velle eos habere sollicitos a quibus se putat diuturnioribus esse molestiis conflictatum,

    id. Fam. 6, 13, 3:

    quae maxime angere atque sollicitam habere vestram aetatem videtur,

    id. Sen. 19, 66:

    sollicitum te habebat cogitatio periculi mei,

    id. Fam. 7, 3, 1; so id. Att. 2, 18, 1; id. Sest. 11, 25:

    initia rerum quae... sollicitam Italiam habebant,

    Caes. B. C. 3, 22:

    cum satis per se ipsum Samnitium bellum et,... sollicitos haberet patres,

    Liv. 8, 29, 1:

    solliciti et incerti rerum suarum Megaram referre signa jubent,

    id. 24, 23, 5:

    sollicitae ac suspensae civitati,

    id. 27, 50 med.:

    quid illis nos sollicitis ac pendentibus animi renuntiare jubetis,

    id. 7, 30, 22:

    sollicitae mentes,

    Ov. F 3, 362:

    pectus,

    id. M. 2, 125:

    mens,

    Curt. 4, 13, 2:

    animi,

    Hor. Ep. 1, 5, 18:

    ego percussorem meum securum ambulare patiar, me sollicito?

    Sen. Clem. 1, 9, 4:

    sollicitus est et incertus sui quem spes aliqua proritat,

    id. Ep. 23, 2:

    ut sollicitus sim cum Saturnus et Mars ex contrario stabunt,

    alarmed, id. ib. 88, 14:

    fertur sollicitas tenuisse deas,

    kept them in anxious suspense, Stat. Achill. 2, 338:

    nunc sollicitam timor anxius angit,

    Verg. A. 9, 89.—And opposed to securus and securitas:

    quid est turpius quam in ipso limine securitatis esse sollicitum?

    Sen. Ep. 22, 5:

    securo nihil est te pejus, eodem Sollicito nihil est te melius,

    Mart. 4, 83, 1; so id. 5, 31, 8; Sen. Ep. 124, 19; Quint. 11, 3, 151; Tac. H. 4, 58.—
    2.
    With abl.:

    sollicitam mihi civitatem suspitione, suspensam metu... tradidistis,

    Cic. Agr. 1, 8, 23:

    Sophocles, ancipiti sententiarum eventu diu sollicitus,

    Val. Max. 9, 12, 5 ext.
    3.
    With de:

    sollicitus eram de rebus urbanis,

    Cic. Fam. 2, 12, 1:

    de tuā valetudine,

    id. ib. 16, 7, 1:

    sollicita civitas de Etruriae defectione fuit,

    Liv. 27, 21 med.:

    sollicitum te esse scribis de judicii eventu,

    Sen. Ep. 24, 1:

    desii jam de te esse sollicitus,

    id. ib. 82, 1.—
    4.
    With pro:

    ne necesse sit unum sollicitum esse pro pluribus,

    Cic. Lael. 13, 45.—
    5.
    With propter: sollicitus propter iniquitatem locorum, Liv. 38, 40, 9; 44, 3, 5 infra.—
    6.
    With adverb. acc. vicem, for the fate of:

    sollicito consuli et propter itineris difficultatem et eorum vicem,... nuntius occurrit,

    Liv. 44, 3, 5:

    ut meam quoque, non solum reipublicae vicem videretur sollicitus,

    id. 28, 43, 9:

    clamor undique ab sollicitis vicem imperatoris militibus sublatus,

    id. 28, 19, 17.—
    7.
    With gen.:

    non sollicitus futuri, pendet (filius tuus mortuus),

    Sen. Cons. Marc. 19, 6.—
    8.
    With dat. (late Lat.):

    ne solliciti sitis animae vestrae, neque corpori vestro,

    Vulg. Matt. 6, 25.—
    9.
    With ex:

    ex hoc misera sollicita'st, diem Quia olim in hunc, etc.,

    Ter. And. 1, 5, 33:

    haec turba sollicita ex temerariā regis fiduciā,

    Curt. 3, 1, 17.—
    10.
    With ne, like verbs of fearing:

    (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc.,

    Cic. Mur. 41, 88:

    legati Romanorum circuire urbes, solliciti ne Aetoli partis alicujus animos ad Antiochum avertissent,

    apprehensive, Liv. 35, 31, 1:

    sollicitis populis ne suas operiant terras,

    Plin. 11, 29, 35, § 104:

    sollicitus Solon, ne tacendo parum reipublicae consuleret,

    Just. 2, 7, 9; Front. Strat. 1, 1, 6.—
    11.
    With interrog.-clause:

    solliciti erant quo evasura esset res,

    Liv. 30, 21 init.:

    quam sim sollicitus, quidnam futurum sit,

    Cic. Att. 8, 6, 3.—
    C.
    In gen., troubled, disturbed, afflicted, grieved; constr. absol., with abl. alone, or with de:

    sollicitus mihi nescio quā re videtur,

    Plaut. Merc. 2, 3, 30:

    neque est consentaneum ullam honestam rem, ne sollicitus sis... deponere,

    lest you be troubled by cares, Cic. Lael. 13, 47:

    vehementer te esse sollicitum et praecipuo quodam dolore angi,

    id. Fam. 4, 3, 1:

    vehementer populum sollicitum fuisse de P. Sullae morte,

    id. ib. 9, 10, 3:

    num eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse,

    afflicted by remorse, id. Fin. 2, 17, 55:

    hoc genus omne Maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli,

    Hor. S. 1, 2, 3.—
    D.
    Excited, passionate (rare):

    qui, ut sint pudici, solliciti tamen et anxii sunt,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70:

    atqui sollicitae nuntius hospitae, Suspirare Chloen.. Dicens, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 9; so, = avidus, with gen. or de ( poet. and post-class.):

    hominem cuppedinis sollicitum,

    Lucr. 5, 46:

    de regno sollicitus ( = avidus regni potiundi),

    Just. 1, 10, 6.—
    E.
    Very careful for, concerned in, punctilious, particular about (post-Aug.; freq.); constr. absol., with de, circa, in, or obj.-inf.:

    ne decet quidem, ubi maxima rerum monumenta versantur, de verbis esse sollicitum,

    Quint. 8, 3, 13:

    de quorum sumus judicio solliciti,

    for whose judgment we care, id. 10, 7, 24:

    dixit Cicero, non se de ingenii famā, sed de fide esse sollicitum,

    id. 11, 1, 74:

    nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa appareat,

    id. 8, 4, 15:

    eloquentia non in verba sollicita,

    Sen. Ben. 7, 8, 2:

    si tamen contingere eloquentia non sollicito potest,

    id. Ep. 75, 5:

    cur abis, non sollicitus prodesse bonis, nocere malis?

    id. Hippol. 976; cf.

    in double sense,

    Mart. 4, 83, 2 and 5.—
    F.
    = sollicitatus (v. sollicito; poet.):

    solliciti jaceant terrāque premantur iniquā qui, etc.,

    without repose, Ov. Am. 2, 16, 15.
    III.
    Of abstr. and inanim. things.
    1.
    In gen., solicitous, mournful, full of or connected with cares and anxiety, anxious, disturbed (class.;

    often approaching the signif. II.): scio quam timida sit ambitio, et quam sollicita sit cupiditas consulatūs,

    how full of cares is the desire for the consulship, Cic. Mil. 16, 42:

    id est proprium civitatis ut sit libera et non sollicita rei cujusque custodia,

    i. e. that nobody be disturbed in the quiet possession of his property, id. Off. 2, 22, 78:

    est enim metus futurae aegritudinis sollicita exspectatio,

    id. Tusc. 5, 18, 52:

    quam sit omnis amor sollicitus et anxius,

    fraught with solicitude, id. Att. 2, 24, 1: assentior, sollicitam et periculosam justitiam non esse sapientis, id. Fragm. Rep. ap. Prisc. p. 801 P. (Rep. 3, 27, 39): sollicitam lucem rapuisti Ciceroni, the mournful light, i. e. life, Vell. 2, 66:

    in sollicito civitatis statu,

    Quint. 6, 1, 16:

    Hermagoras, vir diligentiae nimium sollicitae,

    evercareful, id. 3, 11, 22:

    sollicitum dicendi propositum,

    anxiously accurate, id. 11, 1, 32:

    sollicita parentis diligentia,

    earnest care, id. 6, prooem. 1; so id. 6, 12, 16:

    sollicitae actiones,

    carefully elaborated, id. 4, 1, 57: causae sollicitae (opp. securae), [p. 1723] very doubtful cases, i. e. in which there is anxious suspense about the issue, id. 11, 3, 151: captarum (ferarum) sollicita possessio;

    saepe enim laniant dominos,

    Sen. Vit. Beat. 14, 2:

    maxima quaeque bona sollicita sunt,

    id. ib. 17, 4; id. Ep. 14, 18:

    noctes, id. Ira, 2, 20, 1: tutela,

    id. Cons. Marc. 11, 3:

    sollicitos fecisti, Romule, ludos,

    Ov. A. A. 1, 101:

    quisque, sibi quid sit Utile, sollicitis supputat articulis,

    id. P. 2, 3, 18:

    sollicito carcere dignus eras,

    a prison carefully guarded, id. Am. 1, 6, 64:

    Cressa... sollicito revocavit Thesea filo,

    Stat. S. 2, 6, 26:

    pudor,

    Mart. 11, 45, 7:

    amor,

    Ov. H. 19 (18), 196:

    os,

    id. P. 4, 9, 130:

    frons,

    Hor. C. 3, 29, 16:

    manus,

    Ov. Tr. 5, 2, 2:

    preces,

    id. P. 3, 1, 148:

    prex,

    Hor. C. 1, 35, 5:

    vita,

    id. S. 2, 6, 62:

    lux,

    Ov. Tr. 4, 10, 116:

    senecta,

    id. M. 6, 500:

    libelli,

    Mart. 9, 58, 5:

    saccus,

    id. 12, 60 b, 3:

    fuga,

    Ov. Tr. 4, 1, 50:

    sedes,

    id. ib. 4, 1, 85:

    via,

    id. ib. 1, 11, 2:

    terrae,

    id. M. 15, 786.— Hence,
    2.
    = sollicitum habens, that causes distress, distressing, trying:

    quid magis sollicitum dici potest,

    what more distressing fact can be mentioned? Cic. Mil. 2, 5:

    in quā (tyrannorum) vitā nulla... potest esse fiducia, omnia semper suspecta atque sollicita,

    causing alarm, id. Lael. 15, 52:

    sollicitumque aliquid laetis intervenit,

    Ov. M. 7, 454:

    o mihi sollicitum decus ac suprema voluptas,

    Stat. Th. 7, 363; so,

    opes,

    Hor. S. 2, 6, 79:

    aurum,

    Sen. Hippol. 519:

    pretia,

    id. Herc. Fur. 461:

    timor or metus,

    Ov. H. 1, 12; 8, 76; 13, 124; id. P. 3, 2, 12; id. Tr. 3, 11, 10:

    cura,

    id. P. 1, 5, 61; Sen. Thyest. 922:

    dolor,

    Ov. A. A. 3, 374:

    taedium,

    Hor. C. 1, 14, 17:

    fatum,

    Ov. P. 4, 10, 11.
    IV.
    Of animals (rare): sollicitum animal (canis) ad nocturnos strepitus, very attentive to, i. e. watchful, Liv. 5, 47, 3; so Ov. M. 11, 599:

    solliciti terrentur equi,

    id. F. 6, 741:

    lepus,

    timid, id. ib. 5, 372.
    V.
    Comp.: sollicitior (mostly post-Aug.; for which Cic. has magis sollicitus; v. III. 2. supra) homo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3:

    nos circa lites raras sollicitiores,

    too particular about, Quint. 7, 1, 43:

    sollicitior rei familiaris diligentia,

    id. 12, 1, 6:

    innocentiam sollicitiore habituri loco,

    Sen. Ben. 3, 13, 1:

    (pauperes) sollicitiores divitibus,

    id. Cons. Helv. 12, 1:

    quod est sollicitius,

    id. Tranq. 1, 15:

    qui non sollicitior de capitis sui decore sit quam de salute,

    id. Brev. Vit. 12, 3:

    pro vobis sollicitior,

    Tac. H. 4, 58.— Sup. (post-Aug. and rare):

    illorum brevissima ac sollicitissima aetas est,

    Sen. Brev. Vit. 16, 1.— Adv.: sollĭcĭtē (post-Aug.).
    1.
    Carefully, punctiliously, anxiously: vestis nec servata, nec sumenda sollicite, Ser. Samm. ap. Sen. Tranq. 1, 5:

    in conviviis lingua sollicite etiam ebriis custodienda est,

    Sen. Clem. 1, 26, 2:

    recitare,

    Plin. Ep. 6, 15, 4:

    exspectatus,

    Front. Strat. 3, 12, 1; id. Aquaed. 103:

    sollicitius et intentius,

    Plin. Ep. 1, 4, 2:

    custodiendus est honor,

    id. ib. 1, 19, 4:

    cavere,

    App. Mag. p. 274, 35.— Sup.:

    urbis curam sollicitissime agere,

    Suet. Claud. 18.—
    2.
    With grief, solicitude (class.:

    sollicito animo): sollicite possidentur,

    their possession is connected with solicitude, Sen. Ep. 76, 30:

    laetus,

    Sil. 6, 572.— Sup., Sen. Ep. 93, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicitus

  • 13 rogo

    rŏgo, āvi, ātum, 1 ( inf. paragog. rogarier, Cic. Caecin. 33, 95:

    rogassint, for rogaverint,

    id. Leg. 3, 3, 9), v. a. [etym. dub.; perh. for progo; kindr. with Sanscr. prac, to ask, whence also precor and procus, but referred by Corss. to the same root with Sanscr. rgus, straight; Gr. oregô; Lat. rego, rex, rogus, Krit. Beit. p. 93], to ask, question, interrogate one about a thing.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (so generally throughout ante-class. Lat.; less. freq. in Cic.; syn.: percontor, sciscitor, quaero), constr. aliquem aliquid, or simply aliquem, aliquid, with de, a rel.-clause, or absol. (cf. Zumpt, Gram. § 393). ( a) Aliquem aliquid (class. only with acc. of neutr. pron. or adj., or with sententiam; v. infra, B. 1.):

    aliud te rogo,

    Plaut. Most. 5, 1, 70:

    haud istuc te rogo,

    id. Ep. 1, 1, 49:

    quin tu id me rogas,

    id. Bacch. 2, 3, 24:

    hoc te rogo, quos locos adisti?

    id. Trin. 4, 2, 85; cf.:

    rogare hoc unum te volo,

    id. Merc. 3, 1, 17:

    dic mihi hoc, quod te rogo,

    id. Men. 5, 5, 16; id. Most. 3, 1, 130; id. Ps. 1, 3, 106; 1, 5, 64 et saep.; Ter. And. 4, 4, 12 sq.:

    ego patriam te rogo, quae sit tua,

    Plaut. Pers. 4, 4, 83; cf.:

    hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Respondit, etc.,

    Phaedr. 4, 17, 5. —
    (β).
    Aliquem or aliquid:

    quos rogo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 6:

    quem ego igitur rogem?

    Ter. And. 4, 4, 10:

    ecquem hominem tu novisti? te rogo,

    Plaut. Ps. 4, 2, 15; men' or me rogas? also, rogas me? in colloq. lang., do you ask that of me? how can you ask? what do you mean by asking that? Eu. Quid ego facerem? Ch. Quid tu faceres? men' rogas? requireres, Rogitares, etc., id. Merc. 3, 4, 48; Ter. Eun. 4, 3, 11; id. Heaut. 2, 3, 5; 4, 5, 32; id. Ad. 1, 2, 2; 4, 5, 31 al.; cf.:

    quid me istud rogas? inquam: Stoicos roga,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hoc quod rogo responde,

    Plaut. As. 3, 2, 32; id. Curc. 2, 1, 30; 5, 3, 30; id. Ps. 4, 2, 12 al.; Ter. And. 4, 4, 23; Suet. Caes. 82.—
    (γ).
    With de:

    jam de istoc rogare omitte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 90; so,

    de istac virgine,

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    de te ipso,

    Cic. Vatin. 4, 10.—
    (δ).
    With interrog.-clause:

    rogant me servi, quo eam?

    Plaut. Curc. 2, 3, 83: roga ipsum, quemadmodum ego eum Arimini acceperim, Cic. Fragm. ap. Non. 383, 8:

    quodsi me populus Romanus forte roget, cur Non, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 70:

    quae sit, rogo,

    Ter. And. 1, 1, 97:

    rogo, num quid velit,

    id. Eun. 2, 3, 50:

    rogavi pervenissetne Agrigentum?

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    unde venis? et Quo tendis? rogat et respondet,

    Hor. S. 1, 9, 63:

    quid verum atque decens curo et rogo,

    id. Ep. 1, 1, 11. —
    (ε).
    Absol.:

    prius respondes quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    roganti respondebo,

    id. ib. 3, 1, 17:

    non edepol nunc, ubi terrarum, sim, scio, si quis roget,

    id. Am. 1, 1, 180:

    quin tu ergo rogas?

    id. As. 1, 1, 15: Ty. Quid ego deliqui? He. Rogas? id. Capt. 3, 5, 2; so id. Rud. 3, 6, 22; id. Cas. 2, 3, 35; id. Bacch. 2, 2, 28; 38 al.; Ter. And. 1, 1, 136; 1, 2, 13; 1, 5, 32 al.; cf. Cic. Mil. 22, 59: etiam rogas? [p. 1599] do you dare to ask? Plaut. Am. 2, 1, 21; id. Bacch. 2, 3, 97; id. Merc. 1, 2, 92; Ter. And. 4, 4, 23 (v. etiam). — Particularly as subst.:

    numquam nobis ad rogatum respondent,

    Cic. Fl. 4, 10. —
    B.
    In partic. (class. in all per.).
    1.
    Publicists' t. t.
    a.
    Rogare aliquem (sententiam), to ask one for his opinion or vote:

    Racilius Marcellinum primum rogavit. Is sententiam dixit, ut, etc.... Postea Racilius de privatis me primum sententiam rogavit,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2:

    quos priores sententiam rogabat,

    id. Rep. 2, 20, 35. — Pass.:

    cum omnes ante me rogati gratias Caesari egissent, ego rogatus mutavi meum consilium,

    Cic. Fam. 4, 4, 4:

    scito primum me non esse rogatum sententiam,

    id. Att. 1, 13, 2:

    primus rogatus sententiam,

    Sall. C. 50, 4:

    is enim primus rogatus sententiam,

    Liv. 37, 14; Quint. 6, 3, 97 al.:

    propter ipsam rem, de quā sententiae rogantur, consultabitur,

    id. 3, 8, 18. —
    b.
    Rogare populum or legem, or absol., prop., to ask the people about a law; hence, in gen., to bring the plan of a law before the people for their approval; to propose a law, introduce a bill:

    in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    Cic. Phil. 1, 10, 26; cf.: T. Quinctius Crispinus consul populum jure rogavit populusque jure scivit in foro pro rostris... quicumque post hanc legem rogatam rivos, specus, etc., an old legal formula ap. Front. Aquaed. 129:

    plebem,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    legem,

    id. Rep. 3, 10, 17; id. Phil. 2, 29, 72; cf.:

    quae (leges) non in perpetuum rogentur,

    Quint. 2, 4, 40. — Absol.:

    ego hanc legem, uti rogas, jubendam censeo,

    Liv. 10, 8 fin.; Quint. 2, 4, 35. — Impers. pass.:

    nunc rogari, ut populus consules creet,

    Liv. 4, 2.—
    c.
    Rogare populum magistratum, and simply magistratum, to propose a magistrate to the people for their choice, to offer him for election:

    factum senatus consultum, ut duo viros aediles ex patribus dictator populum rogaret,

    Liv. 6, 42 fin.; cf.:

    L. Trebonius tribunus plebis rogationem tulit, ut qui plebem Romanam tribunos plebi rogaret, is usque eo rogaret dum, etc.,

    id. 3, 65, 4:

    (Caesar) volet, ut consules roget praetor vel dictatorem dicat: quorum neutrum jus est,

    Cic. Att. 9, 15, 2; cf.:

    praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.,

    id. ib. 9, 9, 3:

    hodieque in legibus magistratibusque rogandis usurpatur idem jus,

    Liv. 1, 17:

    comitia consulibus rogandis habuit,

    Cic. Div. 1, 17, 33; Liv. 26, 22; 38, 42; cf. id. 23, 31; 22, 35:

    Calpurnius Romam ad magistratus rogandos proficiscitur,

    Sall. J. 29, 6.— Absol.:

    mortuo rege Pompilio Tullum Hostilium populus regem, interrege rogante, comitiis curiatis creavit,

    Cic. Rep. 2, 17, 31.—
    2.
    Milit. t. t.: rogare milites sacramento, qs. to ask the soldiers if they will take and keep an oath, i. e. to bind them by an oath, administer an oath to them, Caes. B. G. 6, 1; Liv. 32, 26; 35, 2 fin.; 40, 26; cf. Quint. 12, 2, 26. —
    3.
    Jurid. t. t., to ask a person if he will promise something in making an agreement; to propose a stipulation:

    quod fere novissimā parte pactorum ita solet inseri: rogavit Titius, spopondit Maevius, haec verba non tantum pactionis loco accipiuntur sed etiam stipulationis,

    Dig. 1, 14, 7, § 12; Plaut. Ps. 1, 1, 114; 4, 6, 8; id. Bacch. 4, 8, 37.
    II.
    Transf., to ask, beg, request, solicit one for a thing (so predominantly in the class. per.; syn.: posco, oro, obsecro, ambio, capto); constr. aliquem (rarely ab aliquo) aliquid, aliquem, aliquid, with ut, ne, or absol.
    (α).
    With acc.:

    quā confidentiā rogare argentum me tantum audes, Impudens? Quin si egomet totus veneam, vix recipi potis est, Quod tu me rogas,

    Plaut. Pers. 1, 1, 40:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 43 fin.:

    nefas sit tale aliquid et facere rogatum et rogare... Haec igitur lex in amicitiā sanciatur, ut neque rogemus res turpes nec faciamus rogati,

    id. Lael. 11, 39 sq.: otium divos rogat, Hor. c. 2, 16, 1; cf.:

    divitias deos,

    Mart. 4, 77, 1:

    a Metello missionem,

    Sall. J. 64, 1:

    ut ab avunculo rogetur Aethiops,

    Auct. Her. 4, 50, 63:

    rogo te, vos, etc., parenthet.: rogo te, videte, quibus hominibus negotium detis, etc.,

    Cic. Fam. 10, 26:

    rogo vos, quis potest sine offulā vivere?

    Suet. Claud. 40:

    illae Priami rogantis Achillem preces,

    Quint. 10, 1, 50: taurum de aquā per fundum ejus ducenda rogabo, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4:

    ambiuntur, rogantur,

    are asked for their votes, id. Rep. 1, 31, 47:

    etiamsi precario essent rogandi,

    id. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    transisse Rhenum sese non suā sponte sed rogatum et arcessitum a Gallis,

    Caes. B. G. 1, 44; cf.:

    ille ab Sardis rogatus ad causam accesserat,

    Cic. Div. in Caecil. 19, 63:

    in proximum annum consulatum peteres, vel potius rogares... a quā (Galliā) nos tum, cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc.,

    was not begged for, id. Phil. 2, 30, 76:

    abii ad praetorem, rogo syngraphum: Datur mihi,

    Plaut. Capt. 3, 2, 6:

    aquam,

    id. Rud. 2, 3, 2:

    legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium,

    Caes. B. G. 1, 11; cf. id. ib. 7, 5:

    aliquid ab aliquo (rare),

    Auct. Her. 4, 50; Sall. J. 64, 1:

    cultrum, securim, etc.... Quae utenda vasa semper vicini rogant,

    ask for, borrow, Plaut. Aul. 1, 2, 18; id. Mil. 2, 3, 76; Dig. 18, 6, 16.—
    (β).
    With ut or ne (so most freq.):

    scitin' quid ego vos rogo? mihi ut praeconium detis,

    Plaut. Men. 5, 9, 92; id. Stich. 1, 3, 93:

    id ut facias, vehementer te rogo,

    Cic. Fam. 13, 44:

    etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum juves,

    id. ib. 13, 66, 2:

    rogat et orat Dolabellam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 1, 29, § 72:

    cum rogat et prece cogit Scilicet ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 9, 2; Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; id. B. G. 1, 7:

    videbatur rogare, scalas ut darem utendas sibi,

    that I would lend, Plaut. Rud. 3, 1, 10; Plin. Ep. 3, 10, 5; 4, 13, 11; 4, 28, 3.— With a simple final clause without ut:

    Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat,

    Caes. B. G. 1, 20; Quint. 6, 3, 88; 9, 3, 68; Ov. Ib. 643; and very freq. ap. Plin. Ep.; e. g. 1, 2, 1; 1, 5, 8; 1, 20, 24; 2, 5, 2; 3, 2, 6; 5, 19, 8; 7, 6, 11; 8, 17, 6.—With ne:

    rogat frater, ne abeas longius,

    Ter. Ad. 5, 5, 1:

    ac te illud primum rogabo, ne quid invitus meā causā facias,

    Cic. Fam. 13, 1, 2. —
    (γ).
    Absol.: neque enim ego sic rogabam, ut petere viderer, quia familiaris esset meus (Plancus), etc., did not solicit in such a way as to, etc., Cic. Planc. 10, 25 (differing from a):

    in blandiendo, rogando lenis et summissa (vox),

    Quint. 11, 3, 63:

    patrem et filium pro vitā rogantes,

    Suet. Aug. 13; cf.:

    pro aliquo,

    id. ib. 40; id. Vit. 12.—
    b.
    Esp., to invite, ask a visit from any one:

    Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit,

    Cic. Fam. 16, 22, 1 fin.:

    Pomponiam Terentia rogat,

    id. Att. 2, 3, 3 fin.With ad or in and acc.:

    ad Palatium,

    Lampr. Alex. Sev. 48, 1:

    in senatum,

    id. Heliog. 4, 1:

    ad convivium,

    Just. 43, 3, 10:

    ad nuptias,

    Amm. 14, 6, 24:

    in consilium,

    Gell. 14, 2, 9.—
    c.
    Prov.:

    malo emere quam rogare, of a thing that does not cost much,

    I had rather buy than borrow it, Cic. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. supra, a and b. —
    2.
    In gen., to seek, bring, take:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    Plaut. Rud. 2, 4, 75:

    hujus (purpurae) exemplum aliunde rogabo, tibi quod ostendam (cf.: exemplum quaeritent, etc., in context),

    Auct. Her. 4, 6, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > rogo

  • 14 γε

    γε, [dialect] Dor. and [dialect] Boeot. [full] γα, enclitic Particle, giving emphasis to the word or words which it follows.
    I with single words, at least, at any rate, but often only to be rendered by italics in writing, or emphasis in pronunciation: τὸ γὰρ.. σιδήρου γε κράτος ἐστίν such is the power of iron, Od.9.393; εἴ που πτωχῶν γε θεοὶ.. εἰσίν if the poor have any gods to care for them, 17.475;

    μάλιστά γε 4.366

    ; ὅ γ' ἐνθάδε λεώς at any rate the people here, S.OC42, etc.: with negs., οὐ δύο γε not even two, Il.5.303, 20.286; οὔκουν φθόγγος γε not the least sound, E.IA9.
    2 with Pronouns: with Pron. of [ per.] 1st Pers. so closely joined, that the accent is changed, in ἔγωγε, ἔμοιγε (also ἔγωγα [dialect] Lacon., but ἐγώνγα, ἰώνγα [dialect] Boeot.): in Hom. freq. with Art. used as Pron., v. ὅ γε: with demonstr. Pronouns, κεῖνός γε, τοῦτό γε, etc.: in Com. coalescing with final,

    αὑτηγί Ar.Ach. 784

    ; τουτογί, ταυταγί, etc., Id.V. 781, Pax 1057, etc. (but

    ἐνγεταυθί Th. 646

    ): after possess. Pronouns,

    ἐμόν γε θυμόν Il.20.425

    , etc.: freq. after relat. Pronouns, ὅς γε, οἵ γε, etc.,

    οἵ γέ σου καθύβρισαν S.Ph. 1364

    ;

    ὅς γ' ἐξέλυσας δασμόν Id.OT35

    , etc.; ὅσον γε χρῄζεις even as much as.., ib. 365;

    οἷόν γέ μοι φαίνεται Pl.R. 329a

    : rarely with interrog. Pronouns,

    τίνα γε.. εἶπας

    ;

    E.Tr. 241

    ;

    ποίου γε τούτου πλήν γ' Ὀδυσσέως ἐρεῖς

    ;

    S.Ph. 441

    .
    3 after Conjunctions, to emphasize the modification or condition introduced by the subjoined clause, πρίν γε, before at least, sts. repeated,

    οὐ μὲν.. ὀΐω πρίν γ' ἀποπαύσεσθαι, πρίν γε.. αἵματος ἆσαι Ἀρῆα Il.5.288

    , cf. Od.2.127; πρὶν ἄν γε or πρίν γ' ἄν, Ar.Eq. 961, Ra.78, etc.;

    ὅτε γε Pl.Phd. 84e

    ;

    ὁπότε γε S.OC 1699

    ;

    ἐπεί γε X.An.1.3.9

    ;

    ἐπειδή γε Th.6.18

    ;

    ὅπου γε X.Cyr.2.3.11

    ; εἴ γε, ἐάν γε, if that is to say, if really, Th.6.18, Pl.Phdr.25<*>c; also simply to lay stress on the condition, κἄν γε μὴ λέγω and if I do not.., Ar.Ach. 317; εἴπερ γε if at any rate, Hdt.7.16.γ, 143, etc.; ὥστε γε (v.l. ὥς γε), with inf., so far at least as to.., Pl.Phdr. 230b;

    ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσθαι κριτῇ E.Alc. 801

    ; ὥς γε or ὥσπερ γε as at least, S.Ant. 570, OT 715, etc.:—γε may follow τε, when τε is closely attached to the preceding word,

    ὡς οἷόν τέ γε μάλιστα X.Mem.4.5.2

    , Pl.R. 412b;

    ἐάντε γε Id.Plt. 293d

    ;

    οἵ τέ γε Id.Grg. 454e

    :—for its use in opposed or disjunctive clauses, v. infr. 11.3.
    4 after other Particles, καὶ μὴν.. γε, οὐ μὴν.. γε, with words intervening, X.Mem.1.4.12, E.Alc. 518, etc.; after ἄν in apodosi, when preceded by οὐ or καί, Id.Ph. 1215, Or. 784; ἄταρ.. γε but yet, Ar.Ach. 448; καίτοι γε, v. καί τοι; ἀλλά γε (without intervening words) is f.l. in Pl.Hp.Ma. 287b (leg. ἀλλ' ἄγε), R. 331b ( ἀλλά γε ἕν codd.,

    ἀλλὰ ἕν γε Stob.

    ); ἀλλά γε δή dub. in Id.Phdr.262a; later, Plu.2.394c, Ael.NA10.49 codd.: but,
    5 when preceding other Particles, γε commonly refers to the preceding word, while the Particle retains its own force: but sts. modifies the sense of the following Particle, γε μήν nevertheless,

    πάντως γε μήν Ar.Eq. 232

    , cf. E.El. 754, X., etc.; [dialect] Ep. and [dialect] Ion.

    γε μέν Il.2.703

    , Od.4.195, Hdt.7.152;

    γε μὲν δή A.Ag. 661

    , S.Tr. 484;

    γε μέντοι Pl.Tht. 164a

    , X.An.2.3.9, etc.: γε δή freq. strengthens an assertion, A.Pr.42, Th.2.62, etc.;

    οἰόμεθά γε δή Pl.Euthd. 275a

    (cf. also 11.1); γέ τοι, implying that the assertion is the least that one can say, Ar.V. 934, Pl. 424, 1041, etc.;

    γέ τοι Pl. Grg. 447b

    ;

    γέ τοι δή S.OT 1171

    , Pl.Phdr. 264b;

    γέ τοί που Id.Lg. 888e

    ;

    γε δήπου Id.Phd. 94a

    , etc.; γέ που at all events, any how, Ar. Ach. 896, Pl.R. 607d, 478a, etc.; for γε οὖν, v. γοῦν.
    II exercising an influence over the whole clause:
    1 epexegetic, namely, that is, Διός γε διδόντος that is if God grant it, Od.1.390; κλῦθι, Ποσείδαον.., εἰ ἐτεόν γε σός εἰμι if indeed I am really thine, 9.529: hence to limit, strengthen or amplify a general assertion, ἀνὴρ.. ὅστις πινυτός γε any man— at least any wise man, 1.229; freq. preceded by καί, usu. with words intervening, ἦ μὴν κελεύσω κἀπιθωΰξω γε πρός ay and besi <*>es that.., A.Pr.73; παρῆσάν τινες καὶ πολλοί γε some, ay and a great many, Pl.Phd. 58d;

    καὶ γελοίως γε Id.R. 531a

    ; freq. with the last term in an enumeration,

    ταύτῃ ἄρα.. πρακτέον καὶ γυμναστέον καὶ ἐδεστέον γε καὶ ποτέον Id.Cri. 47b

    ;

    ὄψεις τε καὶ ἀκοαὶ καὶ.. καὶ ἡδοναί γε δή Id.Tht. 156b

    ; repeated,

    συνήγαγόν μοι καί γε ἀργύριον καί γε χρυσίον LXX Ec.2.8

    ; rarely without intervening words,

    καί γε ὁ θάνατος διὰ τὴν μοίρην ἔλαχεν Hp.Septim.9

    , cf. Lys.11.7 codd.;

    καί γε.. ἐκχεῶ Act.Ap.2.18

    : hence,
    2 in dialogue, in answers where something is added to the statement of the previous speaker, as ἔπεμψέ τίς σοι.. κρέα; Answ. καλῶς γε ποιῶν yes and quite right too, Ar.Ach. 1049; κενὸν τόδ' ἄγγος, ἢ στέγει τι; Answ. σά γ' ἔνδυτα .. yes indeed, your clothes, E. Ion 1412; οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα δηχθείη πόσις. Answ. σὺ δ' ἂν γένοιο γ' ἀθλιωτάτη γυνή yes truly, and you.., Id.Med. 817, cf. S.OT 680, etc.; πάνυ γε yes certainly, Pl.Euthphr.8e, etc.; οὕτω γέ πως yes somehowso, Id.Tht. 165c; sts. preceded by καί, καὶ οὐδέν γ' ἄτοπον yes and no wonder, ib. 142b, cf. d, 147e; sts. ironically,

    εὖ γε κηδεύεις πόλιν E.IT 1212

    .
    3 to heighten a contrast or opposition,
    a after conditional clauses, εἰ μὲν δὴ σύ γ'.., τῷ κε Ποσειδάων γε .. if you do so, then at all events Poseidon will.., Il.15.49 sq.; ἐπεὶ πρὸς τοῦτο σιωπᾶν ἥδιόν σοι.. τόδε γε εἰπέ at any rate tell me this, X.Cyr. 5.5.20;

    εἰ μὴ τὸ ὅλον, μέρος γ' ἐπιβάλλει D.18.272

    :—sts. in the protasis, εἰ γὰρ μὴ ἑκόντες γε.. ἀλλ' ἀέκοντας .. Hdt.4.120.
    b in disjunctive sentences to emphasize an alternative, ἤτοι κεῖνόν γε.. δεῖ ἀπόλλυσθαι ἢ σέ .. Id.1.11;

    ἤτοι κρίνομέν γε ἢ ἐνθυμούμεθα ὀρθῶς τὰ πράγματα Th.2.40

    ;

    πατὴρ δ' ἐμός.. ζώει ὅ γ' ἢ τέθνηκε Od.2.131

    , cf. Il.10.504: also in the second clause,

    εἰπέ μοι, ἠὲ ἑκὼν ὑποδάμνασαι ἤ σέ γε λαοὶ ἐχθαίρουσι Od.3.214

    , cf. Hdt.7.10.θ, S.OT 1098 sq.
    4 in exclamations, etc., ὥς γε μή ποτ' ὤφελον λαβεῖν dub. in E.IA70, cf. S.OC 977, Ph. 1003, Ar.Ach.93, 836, etc.; in oaths, οὔτοι μὰ τὴν Δήμητρά γ' v.l. in Ar.Eq. 698;

    μὰ τὸν Ποσειδῶ γ' οὐδέποτ' Id.Ec. 748

    ;

    καὶ ναὶ μὰ Δία γε X.Ap.20

    ;

    καὶ νὴ Δία γε Ar.Eq. 1350

    , D.Chr.17.4, Luc. Merc.Cond.28, Lib.Or.11.59, etc.: with words intervening, καὶ νὴ Δί', ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἕτεροί γε .. D.13.16;

    νὴ Δία, ὦ Ἀθηναῖοι, ὥρα γε ὑμῖν X.HG7.1.37

    ; merely in strong assertions, τίς ἂν φιλέοντι μάχοιτο; ἄφρων δὴ κεῖνός γέ .. Od.8.209, etc.
    5 implying concession, εἶμί γε well then I will go (in apodosi), E.HF 861;

    δρᾶ γ' εἴ τι δράσεις Id.IA 817

    , cf. Andr. 239.
    III γε freq. repeated in protasis and apodosis, as πρίν γε.., πρίν γε, v. supr.1.3;

    εἰ μή γε.. τινὶ μείζονι, τῇ γε παρούσῃ ἀτιμίᾳ Lys.31.29

    ; even in the same clause,

    οὐδέν γ' ἄλλο πλήν γε καρκίνους Ar.V. 1507

    , cf. Hdt.1.187, E.Ph. 554, Pl.R. 335b, Grg. 502a.
    IV POSITION: γε normally follows the word which it limits; but is freq. placed immediately after the Article, as

    ὅ γε πόλεμος Th.1.66

    , etc.; or the Prep.,

    κατά γε τὸν σὸν λόγον X.Cyr.3.1.15

    ;

    ἔν γε ταῖς Θήβαις S.OT 1380

    ; or

    δέ, νῦν δέ γε Pl.Tht. 144e

    ; τὸ δέ γε ib. 164b;

    δοῖμεν δέ γέ που ἄν Id.R. 607d

    , cf. Phd. 94a, etc.; freq. in retorts, ἁμές ποκ' ἦμες ἄλκιμοι νεανίαι. Answ.

    ἁμὲς δέ γ' εἰμές Carm.Pop.18

    ; οὐκ οἶδ' ὅτι λέγεις. Answ.

    ἡ γραῦς δέ γε οἶδ', ὡς ἐγῷμαι Men.Epit. 577

    , cf. A.Th. 1031, etc.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > γε

  • 15 constituo

    con-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo], to cause to stand, put or lay down, to set, put, place, fix, station, deposit a person or thing somewhere (esp. firmly or immovably), etc. (the act. corresponding to consistere; class.).
    I.
    In gen.
    A.
    Prop.:

    hominem ante pedes Q. Manilii constituunt,

    Cic. Clu. 13, 38:

    vobis (dīs) candentem taurum ante aras,

    Verg. A. 5, 237:

    impedimenta,

    Liv. 44, 36, 6:

    reliquias praedonum contractas in urbibus,

    Vell. 2, 32 fin.:

    unum aliquem lectorem,

    Quint. 2, 5, 6:

    velut in aliquā sublimi speculā constitutus,

    Lact. 2, 2, 18.—
    B.
    Trop.:

    cum hujus vobis adulescentiam proposueritis, constituitote vobis ante oculos etiam hujus miseri senectutem,

    Cic. Cael. 32, 79.—
    II.
    Esp.,
    A.
    Milit. t. t.
    1.
    To station or post troops somewhere, to draw up, set in order:

    legionem Caesar passibus CC. ab eo tumulo constituit,

    Caes. B. G. 1, 43:

    legiones pro castris in acie,

    id. ib. 2, 8 fin.;

    4, 35: aciem ordinesque intra silvas,

    id. ib. 2, 19:

    octo cohortes in fronte,

    Sall. C. 59, 2:

    quod reliquum peditum erat, obliquo constituerunt colle,

    Liv. 28, 33, 8 al.:

    naves ad latus apertum hostium,

    Caes. B. G. 4, 25; cf.:

    naves aperto ac plano litore,

    id. ib. 4, 23 fin.:

    naves nisi in alto,

    id. ib. 4, 24:

    subsidiarias (naves) in secundo ordine, Auct. B. Alex. 14, 3: classem apud Salamina exadversum Athenas,

    Nep. Them. 3, 4; cf. id. Alcib. 8, 1:

    praesidia in Rutenis provincialibus,

    Caes. B. G. 7, 7.—Rarely of a single person: se constituere, to station or post one's self: dum se Gallus iterum eodem pacto constituere studet, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17.—
    2.
    In contrast with a march, to cause to halt:

    paulisper agmen constituit,

    Sall. J. 49, 5; so,

    agmen,

    Liv. 35, 28, 8; 38, 25, 12:

    signa paulisper novitate rei,

    id. 33, 10, 3; so,

    signa,

    id. 34, 20, 4.—And trop.:

    si constituitur aliquando (narratio) ac non istā brevitate percurritur,

    Cic. de Or. 2, 80, 328.—
    B.
    With the access. idea of preparation, to set up, erect, establish, found, build, construct, prepare, make, create, constitute (class. and very freq.).
    1.
    Lit.:

    genus humanum, quorum omnia causā constituisse deos,

    Lucr. 2, 175:

    aggerem apparare, vineas agere, turres duas constituere coepit,

    Caes. B. G. 7, 17:

    turres,

    id. ib. 2, 12:

    turrim,

    id. ib. 2, 30:

    castella ad extremas fossas,

    id. ib. 2, 8:

    vineas ac testudines,

    Nep. Milt. 7, 2:

    locis certis horrea,

    Caes. B. C. 3, 42:

    inane sepulcrum,

    Ov. M. 6, 568:

    feralis cupressos,

    Verg. A. 6, 216:

    ingentem quercum in tumulo,

    id. ib. 11, 6:

    pyras curvo in litore,

    id. ib. 11, 185:

    quattuor aras ad alta delubra dearum,

    id. G. 4, 542; Suet. Aug. 59 fin.:

    aedem in foro geminis fratribus,

    id. Caes. 10:

    castra Romae,

    id. Tib. 37 et saep.:

    oppidum,

    to found, Caes. B. C. 1, 15; Nep. Cim. 2, 2; so,

    nova moenia,

    Verg. A. 12, 194; cf.:

    moenia in Aside terrā,

    Ov. M. 9, 449:

    domicilium sibi Magnesiae,

    Nep. Them. 10, 2:

    triplex Piraeei portus constitutus est,

    id. ib. 6, 1:

    hiberna omnium legionum in Belgis,

    Caes. B. G. 3, 38:

    di primum homines humo excitatos celsos et erectos constituerunt,

    Cic. N. D. 2, 56, 140.—
    2.
    Trop., to bring about, effect, establish, appoint, etc., freq. of judicial determinations, etc.: videte, [p. 438] per deos immortalis, quod jus nobis, quam condicionem vobismet ipsis, quam denique civitati legem constituere velitis, to establish, Cic. Caecin. 14, 40:

    jus melius Sullanis praediis quam paternis,

    id. Agr. 3, 3, 10:

    judicium,

    id. Part. Or. 28, 99:

    judicium de pecuniis repetundis,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    judicium capitis in se,

    id. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    controversiam,

    id. de Or. 1, 31, 143:

    quaestionem,

    Quint. 3, 11, 17; 4, 2, 10:

    ratiocinationem,

    id. 5, 14, 12:

    in hac accusatione comparandā constituendāque laborare,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; and of persons, to designate, appoint, select, put forward, etc.:

    accusatorem,

    id. Div. in Caecil. 3, 10; Quint. 3, 10, 3 (cf.:

    comparare accusatorem,

    Cic. Clu. 67, 191):

    testis,

    Cic. Verr. 1, 18, 55:

    tutores pupillis,

    Dig. 2, 1, 1 et saep.:

    nuper apud C. Orchivium collegam meum locus ab judicibus Fausto Sullae de pecuniis residuis non est constitutus,

    no trial of him was permitted, Cic. Clu. 34, 94:

    reum statim fecit, utique ei locus primus constitueretur impetravit,

    id. ib. 20, 56:

    fidem,

    id. Part. Or. 9, 31; cf. id. Sen. 18, 62:

    concordiam,

    id. Att. 8, 11, D, 1:

    si utilitas amicitiam constituet, tollet eadem,

    id. Fin. 2, 24, 78:

    amicitiam tecum,

    Q. Cic. Pet. Cons. 7, 27 (cf. id. ib. §

    25: amicitiae permultae comparantur): libertatem,

    Cic. Fl. 11, 25:

    victoriam,

    id. Rosc. Am. 6, 16:

    pacem (opp. bellum gerere),

    id. ib. 8, 22:

    quantum mali sibi ac liberis suis,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 65.—
    C.
    With the access. idea of ordering, contriving, to establish, fix, appoint, settle, order, manage; to confirm, regulate, arrange, dispose.
    1.
    Lit.:

    Ti. et C. Gracchos plebem in agris publicis constituisse,

    to have established, Cic. Agr. 2, 5, 10; cf. id. ib. 2, 31, 83:

    ibi futuros Helvetios, ubi eos Caesar constituisset,

    should assign them a permanent abode, Caes. B. G. 1, 13:

    reges in civitate,

    Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. Off. 2, 12, 41:

    Commium regem ibi,

    Caes. B. G. 4, 21:

    decemviralem potestatem in omnibus urbibus,

    Nep. Lys. 2, 1; cf. Cic. Agr. 2, 7, 17:

    curatores legibus agrariis,

    id. ib.; cf.:

    publice patronum huic causae,

    id. Mur. 2, 4:

    regnum alicui,

    Nep. Chabr. 2, 1 al.:

    composita et constituta res publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42; cf.:

    bene morata et bene constituta civitas,

    id. Brut. 2, 7; so id. Agr. 2, 5, 10 fin.:

    civitates,

    to organize, id. de Or. 1, 9, 35:

    quis tibi concesserit... reliquas utilitates in constituendis civitatibus... a disertis ornateque dicentibus esse constitutas,

    id. ib. 1, 9, 36:

    Chersoneso tali modo constituto,

    Nep. Milt. 2, 4:

    res summā aequitate,

    id. ib. 2, 2; cf.:

    rem nummariam,

    Cic. Off. 3, 20, 80:

    rem familiarem,

    id. Phil. 11, 2, 4.—
    2.
    Trop.:

    ineuntis aetatis inscitia senum constituenda et regenda prudentiā est,

    Cic. Off. 1, 34, 122; cf.:

    majores vestri majestatis constituendae gratiā bis Aventinum occupavere,

    Sall. J. 31, 17; Cic. Fam. 15, 4, 6:

    jam perfectis constitutisque viribus,

    Quint. 10, 1, 57.— Pass. impers.: non tam sinistre constitutum est, ut non, etc., i. e. we are not so badly off as not, etc., Plin. Pan. 45, 5.—Of persons:

    Athenaeum in maximā apud regem auctoritate gratiāque,

    Cic. Fam. 15, 4, 6:

    aliquem sibi quaestoris in loco,

    id. Verr. 2, 1, 30, § 77:

    in potestate aliquem,

    Lact. Epit. 55, 6:

    constituuntur in honoribus, cum magistratus creantur,

    Aug. Cont. adv. Leg. 1, 45 al. —
    D.
    With the access. idea of limiting, fixing, allotting, to fix, appoint something ( for or to something), to settle, agree upon, define, determine.
    1.
    Lit.:

    propter dissensionem placuerat dividi thesauros finesque imperii singulis constitui,

    Sall. J. 12, 1:

    summum pretium,

    Cic. Att. 12, 31, 2; cf.:

    pretium frumento,

    id. Verr. 2, 3, 73, § 171:

    certam pecuniam proconsulibus,

    Suet. Aug. 36; id. Ner. 10:

    propria loca senatoribus,

    id. Claud. 21:

    diem nuptiis,

    Plaut. Trin. 2, 4, 180; cf.:

    nuptias in hunc diem,

    Ter. And. 1, 5, 34:

    diem concilio,

    Caes. B. G. 1, 30:

    diem colloquio,

    id. ib. 1, 47:

    posterum diem pugnae,

    id. ib. 3, 23 fin.:

    negotio proximum diem,

    Sall. J. 93, 8:

    certum tempus ei rei,

    Caes. B. C. 3, 19:

    grandiorem aetatem ad consulatum,

    Cic. Phil. 5, 17, 47:

    tempus in posterum diem locumque,

    Liv. 38, 25, 2:

    postquam ad constitutam non venerat diem,

    id. 27, 16, 16:

    locus, tempus constitutum est,

    Ter. Eun. 3, 4, 3:

    modum credendi,

    Cic. Rab. Post. 3, 5: de numero pastorum alii angustius, alii laxius constituunt:

    ego in octogenas hirtas oves singulos pastores constitui, Atticus in centenas,

    Varr. R. R. 2, 10, 10.—
    b.
    T. t. of the lang. of business, to accord, agree with one in a thing, to appoint, fix, to concert, agree upon, assent to (cf. Gron. Obss. p. 14 sq.); constr. aliquid cum aliquo, alicui, inter se, or with acc. only, or absol.
    (α).
    Cum aliquo:

    ubiea dies, quam constituerat cum legatis venit,

    Caes. B. G. 1, 8:

    pactam et constitutam esse cum Manlio diem,

    Cic. Cat. 1, 9, 24:

    constitui cum quodam hospite, Me esse illum conventuram,

    Ter. Hec. 1, 2, 120:

    constitui cum hominibus, quo die mihi Messanae praesto essent,

    Cic. Verr. 2, 2, 27, § 65: cum aliquo, ut, etc., Aug. ap. Suet. Calig. 8; cf. under P. a., B. 2.—
    (β).
    Alicui:

    L. Cincio HS. XXCD. constitui me curaturum Idibus Febr.,

    Cic. Att. 1, 7 init.; id. Off. 1, 10, 32:

    ubi nocturnae Numa constituebat amicae,

    Juv. 3, 12; cf.:

    sane, inquit, vellem non constituissem, in Tusculanum me hodie venturum esse, Laelio,

    id. de Or. 1, 62, 265.—
    (γ).
    With acc. only or absol.:

    vadimonia constituta,

    Cic. Sen. 7, 21:

    de pecuniā constitutā,

    Dig. 13, tit. 5; Ter. Heaut. 4, 4, 4:

    (Vaccenses) compositis inter se rebus in diem tertiam constituunt,

    Sall. J. 66, 2:

    sic constituunt, sic condicunt,

    Tac. G. 11; Juv. 6, 487.— Pass. impers.:

    Avillius, ut erat constitutum, simulat se aegrotare,

    Cic. Clu. 13, 37.—
    2.
    Trop.:

    constituendi sunt qui sint in amicitiā fines deligendi,

    Cic. Lael. 16, 56:

    si forte quaereretur quae esset ars imperatoris, constituendum putarem principio, quis esset imperator: qui cum esset constitutus administrator quidam belli gerendi, tum adjungerem, etc. (for which, soon after, definire),

    id. de Or. 1, 48, 210; cf. C. 1. supra, and Quint. 12, 1, 1:

    nondum satis constitui molestiaene plus an voluptatis attulerit mihi Trebatius noster,

    Cic. Fam. 11, 27, 1:

    ut constitueret, honestum esse aliquid quod, etc.,

    id. Off. 2, 3, 9:

    bona possessa non esse constitui,

    id. Quint. 29, 89:

    de hoc Antigonus cum solus constituere non auderet, ad consilium retulit,

    Nep. Eum. 12, 1.—
    E.
    With the access. idea of resolving, to determine to do something, to take a resolution, to resolve, decide, determine.
    (α).
    With inf.:

    si quis mare Neptunum Cereremque vocare Constituit fruges,

    Lucr. 2, 656:

    cohortes duas in Nantuatibus collocare,

    Caes. B. G. 3, 1:

    bellum cum Germanis gerere,

    id. ib. 4, 6:

    Romanorum adventum exspectare atque ibi decertare,

    id. ib. 4, 19:

    desciscere a rege,

    Nep. Dat. 5, 5.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    audio constitutum esse Pompeio et ejus consilio in Siciliam me mittere,

    Cic. Att. 7, 7, 4. —
    (γ).
    With interrog.-clause:

    quantum pecuniae quaeque civitas daret, Aristides delectus est, qui constitueret,

    Nep. Arist. 3, 1. —
    (δ).
    With ut:

    rus uti irem, jam heri constitueram,

    Plaut. Ps. 1, 5, 136:

    constitueram, ut pridie Idus Aquini manerem,

    Cic. Att. 16, 10, 1:

    constituimus inter nos ut ambulationem conficeremus,

    id. Fin. 5, 1, 1:

    Lentulus cum ceteris constituerant, uti, etc.,

    Sall. C. 43, 1.—Hence, constĭtūtus, a, um, P. a.
    A.
    Adj. (acc. to B.), constituted, arranged, disposed:

    bene constitutum corpus,

    Cic. Tusc. 2, 6, 17:

    viri sapientes et bene naturā constituti,

    id. Sest. 65, 137:

    quotus quisque philosophorum invenitur, qui sit ita moratus, ita animo ac vitā constitutus, ut ratio postulat,

    id. Tusc. 2, 4, 11:

    qui integri sunt et sani et bene constituti de rebus domesticis,

    id. Sest. 45, 97.—
    2.
    (Acc. to C.) Fixed, established:

    cursus siderum,

    Quint. 1, 10, 46:

    discrimina (opp. fortuita),

    id. 5, 10, 42:

    jam confirmatae constitutaeque vocis,

    id. 11, 3, 29.—
    B.
    Subst.: constĭtūtum, i, n.
    1.
    (Acc. to B.) An institution, ordinance, law (mostly postclass.), Cod. Th. 1, 11, 5; 12, 41, 1.—
    b.
    Trop.:

    cum videas ordinem rerum et naturam per constituta procedere,

    according to established laws, Sen. Q. N. 3, 16, 2.—
    2.
    (Acc. to D. 1. b.) An agreement, appointment, accommodation; a compact (in good prose):

    ante rem quaeruntur, quae talia sunt, apparatus, conloquia, locus, constitutum, convivium,

    Cic. Top. 12, 52; so absol., id. Att. 11, 16, 2; id. Cael. 8, 20:

    rescripsit constitutum se cum eo habere,

    id. Att. 12, 23, 3:

    constitutum factum esse cum servis, ut venirent, etc.,

    id. Cael. 25, 61; and humorously: si quod constitutum cum podagra habes, fac ut in alium diem differas, id. Fam. 7, 4; so,

    ad constitutum venire,

    Varr. R. R. 2, 5, 1; Cic. Caecin. 12, 33:

    se proripu it,

    Suet. Oth. 6;

    and without a verb,

    Cic. Att. 12, 1, 1; Flor. 2, 6, 16 (but in Vell. 2, 110, 1, the better read. is consili).

    Lewis & Short latin dictionary > constituo

  • 16 flagito

    flāgĭto, āvi, ātum, 1 (archaic inf. pres. pass. flagitarier, Plaut. Men. prol. 48), v. freq. a. [from the root bherag-; Sanscr. bhraj-, to roast; Zend. berja, earnest longing; cf. Gr. phrugô; Lat. frīgĕre, frictum, Fick, Vergl. Wört. p. 141 sq.; cf. Gr. phlegô; Lat. flagrare, etc., Corss. Ausspr. 1, 398; Doed. Syn. 2, p. 143), to demand any thing fiercely or violently, to entreat, solicit a thing; or, with a personal object, to press earnestly, importune, dun a person for any thing (qs. flagranter posco, exigo, rogo; cf. also: postulo, peto, etc.).
    I.
    In gen. (class.); constr., aliquid aliquem; aliquid ( aliquem) ab aliquo or aliquem; with ut or absol.; poet. with an objectclause.
    (α).
    With acc.:

    etiam atque etiam insto atque urgeo, insector, posco, atque adeo flagito crimen,

    Cic. Planc. 19, 48; cf.:

    insector, inquam et flagito testes,

    id. Font. 1, 1; and:

    qui reliquos non desideraret solum, sed etiam posceret et flagitaret,

    id. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    ut admoneam te, non ut flagitem: metuo ne te forte flagitent: ego autem mandavi, ut rogarent,

    id. Fam. 9, 8, 1; cf.:

    admonitum venimus te, non flagitatum,

    id. de Or. 3, 5, 17:

    consulis auxilium implorare et flagitare,

    id. Rab. Perd. 3, 9:

    ea, quae tempus et necessitas flagitat,

    id. Phil. 5, 19 fin. —In pass.:

    quia illum clamore vidi flagitarier,

    called for by the public crier, Plaut. Men. prol. 48;

    but, si non dabis, clamore magno et multo flagitabere,

    you shall be importuned, id. Ps. 1, 5, 143; 4, 7, 46:

    ne ejus sceleris in te ipsum quaestio flagitaretur,

    Cic. Vatin. 11, 26: cum stipendium ab legionibus paene seditione factā flagitaretur, when the legions demanded their pay (the ab different from the foll.), Caes. B. C. 1, 87, 3:

    populus desiderio Romuli regem flagitare non destitit,

    Cic. Rep. 2, 12.—With acc. and ab and abl.:

    a te cum tua promissa per litteras flagitabam,

    Cic. Fam. 3, 11, 4:

    mercedem gloriae flagitat ab iis, quorum, etc.,

    id. Tusc. 1, 15, 34:

    quid gravitas, quid altitudo animi... quid artes a te flagitent, tu videbis,

    id. Fam. 4, 13, 4:

    id ex omnibus partibus ab eo flagitabatur,

    Caes. B. G. 1, 71, 1:

    unicum miser abs te filium flagitat,

    Cic. Verr. 2, 5, 49, § 128:

    siser et ipsum Tiberius princeps nobilitavit flagitans omnibus annis a Germania,

    Plin. 18, 5, 28, § 90.—With two acc.:

    haec sunt illa, quae me ludens Crassus modo flagitabat,

    Cic. de Or. 2, 45, 188; cf. id. Planc. 2, 6:

    quotidie Caesar Aeduos frumentum flagitare,

    Caes. B. G. 1, 16, 1:

    nec potentem amicum Largiora flagito,

    Hor. C. 2, 18, 13.—
    (β).
    With ut:

    semper flagitavi, ut convocaremur,

    Cic. Phil. 5, 11, 30:

    flagitare senatus institit Cornutum, ut, etc.,

    id. Fam. 10, 16, 1:

    flagitabatur ab his quotidie ut, etc.,

    id. Sest. 11, 25.—
    (γ).
    Absol.:

    sed flagitat tabellarius: valebis igitur, etc.,

    presses, id. Fam. 15, 18 fin.:

    causa postulat, non flagitat,

    id. Quint. 3, 13.—
    (δ).
    With inf.:

    (stomachus) pernā magis ac magis hillis Flagitat immorsus refici,

    Hor. S. 2, 4, 61.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    a delatoribus revocanda praemia,

    Suet. Ner. 44; cf. id. Claud. 13; Plin. 34, 8, 19, § 62; 35, 10, 36, § 65.—
    (ζ).
    With interrog. clause:

    quae sint ea numina flagitat,

    Verg. A. 2, 123.—
    II.
    In partic.
    A.
    To summon before court, to accuse:

    compertum pecuniam publicam avertisse ut peculatorem flagitari jussit,

    Tac. H. 1, 53.—
    B.
    In mal. part., to incite to lewdness (ante- and post-class.):

    ancillam alienam,

    Dig. 47, 1, 2:

    juvenem,

    App. M. 8, p. 215: intercutibus stupris flagitatus, Cato ap. Prisc. p. 719 P.; cf.: inter cutem flagitatos dicebant antiqui mares, qui stuprum passi essent, Paul. ex Fest. p. 110, 23 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > flagito

  • 17

    and [full] , an exclamation, expressing surprise, joy, or pain,
    A O! oh! with nom.,

    ὢ τάλας ἐγώ S.Aj. 981

    , etc.;

    ὢ ἔβενος, ὢ χρυσός Theoc.15.123

    : also c. gen.,

    ὢ τῆς ἀναισχυντίας Luc.Pisc.5

    ; with interrog.,

    ὤ, τί λέγεις; Pl.Prt. 309d

    ; in the middle of a sentence, E.Hipp. 362 (lyr.), al.
    II with voc., a mode of address, whether at the beginning of a sentence or in a parenthesis,

    ὦ Ἀχιλεῦ Il.1.74

    , etc., esp. in dialogue and Oratt., ἐβουλόμην, ὦ ἄνδρες, τὴν δύναμιν κτλ. Antipho.5.1; in invocations of the gods,

    ὦ Ζεῦ τε καὶ Γῆ καὶ πολισσοῦχοι θεοί A.Th.69

    , etc.; with imper.,

    ὦ χαῖρε Id.Ag.22

    , S.Aj. 91; ὦ πρὸς θεῶν ὕπεικε ib. 371, cf. D.21.98: sts. following the Verb, E.Tr. 335 (lyr.); in different number from the voc.,

    προσέλθετ', ὦ παῖ, πατρί S.OC 1104

    , cf. 1112, Sch.Ar.Pl.66.
    2 with nom. instead of voc., ὦ δῐος αἰθήρ, ὦ φίλος, A.Pr.88, 545;

    ὦ γενναῖος Pl. Phdr. 227c

    ;

    ὦ οὗτος Αἴας S.Aj.89

    ;

    ὦ οὗτος οὗτος Οἰδίπους Id.OC 1627

    ; also οὗτος, ὦ σέ τοι (sc. καλῶ) Ar.Av. 274.
    3 with both together,

    φίλος ὦ Μενέλαε Il.4.189

    ;

    ὦ τλάμων πάτερ S.Aj. 641

    (lyr., τλᾶμον codd. rec., edd.).
    4 with the latter of two nouns,

    Ἀγάμεμνον, ὦ Μενέλαε Id.Ph. 794

    .—In the first sense usu. written ὤ, in the second :

    [τὸ ὢ] ἡνίκα θαυμαστικὸν λαμβάνεται βαρύνεται, καὶ χωρεῐ εἰς ἐπιρρηματικὴν σύνταξιν, οἷον ὢ Ἡρακλῆς EM79.13

    : Thom.Mag. p.408R. prescribes with the gen., but with the voc., e.g. ὦ Ἡράκλεις, where the whole expression, and not merely the ([etym.] ὦ, ) expresses surprise (but A.D.Adv.127.24 seems to imply in both senses); as an exclam. is found in forms like ὤ μοι, ὤ μοι ἐγώ, ὢ πρὸς τῶν θεῶν D. l. c.: but ὦ πόποι δυσὶ τόνοις χρῆται Hdn.Gr.1.503, so that ὢ πόποι is improbable, cf. Theognost.Can. 158 (as emended by Lehrs Aristarch.3p.119); ᾤμοι and ὤμοι are both recognized by EM822.33, cf. Lex.Mess.p.413;

    ωιμ' Sapph.Supp.23.4

    ; in E., when it stands in the middle of a sentence, it shd. be written ὤ, Hipp. 362, al.: sts. doubled,

    ὢ ὢ κακά A.Ag. 1214

    ;

    ἰὼ ὢ ὤ S.OC 224

    (v.l. ὣ ὣ ὣ); written ὼ ώ in Pap. of S.Ichn.61; tripled,

    ὢ ὢ ὤ A.Pers. 985

    (lyr., prob.). To those who (like D.T.640.11, cf. Sch. D.T.p.257H. ) took for the voc. of the Art. , A.D.Synt.45.22-53 replies at length.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) >

  • 18 commentor

    1.
    commentor, ātus sum, 1, v. freq. dep. [comminiscor].
    I. A.
    Ingen.
    1.
    Absol.:

    ut cito commentatus est,

    i. e. has made up a story, Plaut. Cas. 2, 3, 27:

    cum in hortos D. Bruti auguris commentandi causā convenissemus,

    deliberation, Cic. Lael. 2, 7:

    magi, qui congregantur in fano commentandi causā,

    id. Div. 1, 41, 90.—
    2.
    With acc.:

    te ipsum, qui multos annos nihil aliud commentaris, docebo quid sit humaniter vivere,

    Cic. Fam. 7, 1, 5:

    commentari aliquid et discere,

    id. Fin. 5, 15, 42: futuras mecum commentabar miserias, id. poët. Tusc. 3, 14, 29.—
    3.
    With interrog. clause:

    ut commentemur inter nos, quā ratione nobis traducendum sit hoc tempus,

    Cic. Fam. 4, 6, 3.—
    4.
    With de:

    multos mensis de populi Romani libertate,

    Cic. Phil. 3, 14, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the orator's preparation for a speech (freq. and class.).
    a.
    Absol.:

    ad quem paratus venerat, cum in villā Metelli compluris dies commentatus esset,

    Cic. Fam. 12, 2, 1: itaque videas barbato rostro eum commentari, Varr. ap. Non. p. 455, 19:

    crebro digitorum labrorumque motu commentari,

    Quint. 11, 3, 160.—
    b.
    With acc.:

    ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto redderet eisdem verbis quibus cogitasset,

    Cic. Brut. 88, 301:

    quae mihi iste visus est ex aliā oratione declamare, quam in alium reum commentaretur,

    id. Rosc. Am. 29, 82.—
    2.
    Of writings, to prepare, produce as the result of study, write (rare):

    quorum alter commentatus est mimos,

    Cic. Phil. 6, 13:

    eo ipso anno cum commentaremur haec,

    Plin. 18, 25, 57, § 209: Cato de militari disciplinā commentans, id. praef. § 30.— With acc., to discuss, write upon:

    neque commentari quae audierat fas erat,

    Gell. 1, 9, 4; cf.:

    carmina legendo commentando, que etiam ceteris nota facere,

    Suet. Gram. 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of the oratorical student's practice in speaking (always with reference to the mental exertion and preparation; cf. Jan. ad Cic. Brut. 22, 87):

    commentabar declamitans, sic enim nunc loquuntur, saepe cum M. Pisone,

    Cic. Brut. 90, 310:

    exisse eo colore et eis oculis, ut egisse causam, non commentatum putares,

    id. ib. 22, 87 fin.:

    magister hic Samnitium summā jam senectute est et cottidie commentatur,

    id. de Or. 3, 23, 86 Sorof ad loc.—
    B.
    Hence, as a modest expression for a speaker's effort, to experiment in speaking, attempt to speak:

    satisne vobis videor pro meo jure in vestris auribus commentatus?

    Cic. Fin. 5, 25, 75 Orell. and Madv. ad loc.—
    C.
    To imitate, adopt the language of another:

    Achilem Aristarchi mihi commentari lubet,

    Plaut. Poen. prol. 1.—
    D.
    To meditate, purpose:

    si cogitaras id, quod illa tropaea plena dedecoris et risūs te commentatum esse declarant,

    Cic. Pis. 40, 97.
    2.
    commentor, ōris, m. [comminiscor], one who devises or invents something, an inventor:

    uvae, i. e. Bacchus,

    Ov. F. 3, 785: fraudis, Auct. Ep. Iliad. 579: machinarius, a machinist, Scl. 5, § 13 Momms. (al. commentator).

    Lewis & Short latin dictionary > commentor

  • 19 edoceo

    ē-dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a., to teach thoroughly; to instruct, inform, apprise one of any thing (class.; for syn. cf.: doceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo). —With acc. pers. and rei:

    eadem haec intus edocebo, quae ego scio, Stratippoclem,

    Plaut. Ep. 5, 1, 56; so id. Trin. 2, 2, 91; Sall. C. 16, 1; Liv. 1, 20; Plin. Pan. 26 al.; cf. in the pass.:

    Cicero per legatos cuncta edoctus,

    Sall. C. 45, 1; Liv. 25, 40; Tac. A. 13, 47; Luc. 1, 587; and with acc. pers. and inf.:

    Etruscam Edocuit gentem casus aperire futuros,

    Ov. M. 15, 559; cf. in the pass.:

    edoctus tandem deos esse,

    Liv. 29, 18.— With acc. pers. and rel. clause:

    quos ille edocuerat, quae dici vellet,

    Caes. B. G. 7, 38, 4; so id. B. C. 3, 108, 2; cf. in the pass.:

    ante edocti, quae interrogati pronuntiarent,

    id. B. G. 7, 20, 10; Liv. 32, 26:

    eadem fere quae Volturcius de paratis incendiis senatum edocet (Kritz. docet),

    Sall. C. 48, 4:

    ab Evandro edocti,

    Liv. 32, 26; cf.:

    tot cladibus edocti,

    id. 30, 37; and:

    in qua (disciplina) edoctus esset,

    id. 24, 4:

    aliquid,

    Plaut. Truc. 1, 1, 3:

    omnia ordine,

    Liv. 24, 24.— With interrog. clause:

    quid fieri velit, edocet,

    Caes. B. G. 3, 18, 2; 7, 19, 4; Liv. 37, 25; cf. Ter. Ph. 3, 3, 7; and with obj. acc. and inf., Verg. A. 8, 13:

    ut edoceas, ut res se habet,

    Plaut. Trin. 3, 3, 20.—With acc. pers. and subj. clause:

    Phanium edocebo, Ne quid vereatur Phormionem,

    Ter. Ph. 5, 2, 17.—
    II.
    Transf., of abstract subjects:

    fama Punici belli satis edocuerat, viam tantum Alpes esse,

    Liv. 27, 39: edocuit tamen ratio... ut videremus, etc., * Cic. Tusc. 3, 33, 80.—Hence, * ēdŏcenter, adv., instructively:

    scriptum est,

    Gell. 16, 8, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > edoceo

  • 20 alibī

        alibī adv.,    elsewhere, somewhere else, at another place (cf. alio loco): Catulo alibi reponamus, find another place for: alibi servaturi auferuntur, Ta. —Esp., alibi... alibi, in one place... in another; here... there: alibi preces, alibi minae audiebantur, L.; cf. Hic segetes, illic veniunt felicius uvae, Arborei fetūs alibi, V.: alibi... deinde, Cu.— With alius or aliter, one here, another there; one in this, the other in that manner: exprobrantes suam quisque alius alibi militiam, L.: pecora diversos alium alibi pascere iubet, L.: alias... cetera, in some parts... the rest, Cu.—With a negative, nowhere else, in no other place: Nec tam praesentes alibi cognoscere divos, V.: nusquam alibi. — Alibi quam, indicating comparison, elsewhere than, commonly with a neg., nowhere else than: ne alibi quam in armis, L.: nusquam alibi quam in armis, L. — With interrog.: num alibi quam in Capitolio? L. — Meton., otherwise, in something else, in another matter, in other things, in other respects: nec spem salutis alibi quam in pace, L.: alibi quam in innocentiā spem habere, L.—Elsewhere, with some other person: alibi animus amori deditus, T.: alibi... alibi... invenio, in some authors... in others, L.
    * * *
    elsewhere, in another place; in other respects, otherwise; in another matter

    Latin-English dictionary > alibī

См. также в других словарях:

  • What’s with someone or something? — interrog. What is wrong with someone or something? □ Hey, chum! What’s with you? □ What’s with this can opener? It won’t turn …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

  • (Do) you eat with that mouth? — AND (Do) you kiss your momma with that mouth? interrog. Do you actually eat with the mouth you use to talk that filth?; Do you actually use that filthy mouth to kiss your mother? (A catchphrase said to someone who talks dirty all the time.) □… …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

  • any — adj., pron., & adv. adj. 1 (with interrog., neg., or conditional expressed or implied) a one, no matter which, of several (cannot find any answer). b some, no matter how much or many or of what sort (if any books arrive; have you any sugar?). 2 a …   Useful english dictionary

  • how\ about — interrog. Used to ask for a decision, action, opinion, or explanation. 1. Will you have or agree on? How about another piece of pie? What about a game of tennis? How about going to the dance with me Saturday? 2. Will you lend or give me? How… …   Словарь американских идиом

  • what about — {interrog.} 1. About or concerning what; in connection with what. Often used alone as a question. * / I want to talk to you. What about? / Compare: WHAT FOR. 2. See: WHAT OF IT. 3. See: HOW ABOUT …   Dictionary of American idioms

  • what about — {interrog.} 1. About or concerning what; in connection with what. Often used alone as a question. * / I want to talk to you. What about? / Compare: WHAT FOR. 2. See: WHAT OF IT. 3. See: HOW ABOUT …   Dictionary of American idioms

  • what\ about — interrog. 1. About or concerning what; in connection with what. Often used alone as a question. I want to talk to you. What about? Compare: what for 2. See: what of it 3. See: how about …   Словарь американских идиом

  • Were you born in a barn? — interrog. Weren’t you trained to close the door by yourself? □ Close the door! Were you born in a barn? □ You sure are careless with that door. Were you born in a barn? …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

  • What (in) the devil? — interrog. What has happened?; What? (Often with the force of an exclamation.) □ What in the devil? Who put sugar in the salt shaker? □ What the devil? Who are you? What are you doing in my room? …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

  • What in (the) Sam Hill? — interrog. What has happened?; What? (An elaboration of what. Sam Hill is hell. Often with the force of an exclamation. See examples for variations.) □ What in Sam Hill is going on around here? □ What in the Sam Hill do you think you are doing? …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

  • What’s new? — interrog. Hello, how are you?; What has happened since I last saw you? □ Hi, Jim! What’s new? □ What’s new with you? …   Dictionary of American slang and colloquial expressions

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»