Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

vena+pm

  • 1 vena

    vēna, ae, f. [perh. root veh-, to carry, etc.; prop. a pipe, channel; Gr. ochetos], a blood-vessel, vein.
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    venae et arteriae a corde tractae et profectae in corpus omne ducuntur,

    Cic. N. D. 2, 55, 139:

    venam incidere,

    id. Pis. 34, 83; Cels. 2, 10:

    bracchiorum venas interscindere,

    Tac. A. 15, 35:

    abrumpere,

    id. ib. 15, 59:

    abscindere,

    id. ib. 15, 69:

    exsolvere,

    id. ib. 16, 17;

    16, 19: pertundere,

    Juv. 6, 46:

    secare, Suet. Vit. Luc.: ferire,

    Verg. G. 3, 460:

    solvere,

    Col. 6, 14, 3.—
    2.
    In partic., an artery:

    si cui venae sic moventur, is habet febrem,

    Cic. Fat. 8, 15; Cels. 3, 6:

    tentare,

    to feel the pulse, Suet. Tib. 72 fin.;

    for which, tangere,

    Pers. 3, 107; Sid. Ep. 22: si protinus venae conciderunt, i. e. the pulse has sunk or fallen, Cels. 3, 5; cf.:

    venis fugientibus,

    Ov. P. 3, 1, 69.—
    B.
    Transf., of things that resemble veins.
    1.
    A water-course, Hirt. B. G. 8, 43;

    Auct. B. Alex. 8, 1: fecundae vena aquae,

    Ov. Tr. 3, 7, 16; Mart. 10, 30, 10.—
    2.
    A vein of metals, Cic. N. D. 2, 60, 151; Juv. 9, 31.—
    3.
    The urinary passage, Cels. 4, 1.—
    4.
    A vein or streak of wood, Plin. 16, 38, 73, § 184; 13, 15, 30, § 97. —Of stone, Plin. 37, 6, 24, § 91; Stat. S. 1, 3, 36.—
    5.
    A row of trees in a garden, Plin. 17, 11, 15, § 76.—
    6.
    = membrum virile, Mart. 4, 66, 12; 6, 49, 2; 11, 16, 5; Pers. 6, 72.—
    II.
    Trop.
    A.
    The strength:

    vino fulcire venas cadentes,

    Sen. Ep. 95, 22; id. Ben. 3, 9, 22; cf. Hor. S. 2, 3, 153.—
    B.
    The interior, the innate or natural quality or nature of a thing:

    periculum residebit et erit inclusum penitus in venis et visceribus rei publicae,

    Cic. Cat. 1, 13, 31:

    (orator) teneat oportet venas cujusque generis, aetatis, ordinis,

    the innermost feelings, the spring, pulse, id. de Or. 1, 52, 223: si ulla vena paternae disciplinae in nobis viveret, Sev. ap. Spart. Pesc. 3.—
    C.
    For a person's natural bent, genius, disposition, vein (the fig. taken from veins of metal):

    ego nec studium sine divite venā, Nec rude quid possit video ingenium,

    Hor. A. P. 409:

    tenuis et angusta ingenii,

    Quint. 6, 2, 3:

    benigna ingenii,

    Hor. C. 2, 18, 10:

    publica (vatis),

    Juv. 7, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > vena

  • 2 vēna

        vēna ae, f    a blood-vessel, vein: venae et arteriae: pertundere, Iu.: ferire, V.—An artery: si cui venae sic moventur, is habet febrim: temptatae pollice venae, i. e. the pulses, O.—A watercourse: fecundae aquae, O.—A metallic vein, mine: auri venas invenire: argentum venae secundae, Iu.: venae peioris aevom, i. e. of baser metal, O.—Fig., strength: Deficient inopem venae te, ni, etc., H.: venis fugientibus aeger, O.— Plur, the veins, heart, inmost nature: periculum erit inclusum in venis rei p.—A vein, natural bent, genius, disposition: ingeni benigna, H.: publica (vatis), Iu.
    * * *
    blood-vessel, vein; artery; pulse; fissure, pore, cavity; vein of ore/talent

    Latin-English dictionary > vēna

  • 3 vena

    vein / stream / vein of ore / streak

    Latin-English dictionary of medieval > vena

  • 4 crudaria vena argenti

    Lewis & Short latin dictionary > crudaria vena argenti

  • 5 benīgnus

        benīgnus adj. with comp.    [bene+GEN-], kind, good, friendly, pleasing, favorable, benignant: animus in alqm, T.: numen, H.: oratio: benigniora verba, L. — Beneficent, obliging, liberal, bounteous: fortuna mihi, H.: benigniores quam res patitur: vini somnique benignus, a hard drinker and a lover of sleep, H.—Fruitful, fertile, copious, rich: vepres, H.: cornu, H.: ingeni Benigna vena est, H.: praeda, O.: messes terra benigna daret, Tb.
    * * *
    benigna -um, benignior -or -us, benignissimus -a -um ADJ
    kind, favorable, obliging; kindly, mild, affable; liberal, bounteous

    Latin-English dictionary > benīgnus

  • 6 dīves

        dīves itis, with comp. and sup. (no neut. plur., nom. or acc.), adj.    [DIV-], rich, wealthy, opulent: homo divitissimus: solos sapientīs esse divites: ex mendicis fieri divites: Crassus, cum cognomine dives tum copiis: agris, H.: antiquo censu, H.: triumphis, V.: pecoris, V.: opum, V.: artium, H. —As subst m.: adimunt diviti, T.—Of things, rich, sumptuous, costly, splendid, precious: divitior mihi videtur esse amicitia: Capua, V.: mensae, H.: lingua, H.: templum donis, L.: Africa triumphis, V.: cultus, O. — Abundant, plentiful, fruitful: vena (poëtae), H.: copia flendi, O.: stipendia, L.
    * * *
    I II
    divitis (gen.), divitior -or -us, divitissimus -a -um ADJ
    rich/wealthy; costly; fertile/productive (land); talented, well endowed

    Latin-English dictionary > dīves

  • 7 pauper

        pauper peris, adj. with comp. and sup.    [PAV-], poor, not wealthy, of small means: homo: quae in patriā honeste pauper vivit, T.: ex pauperrimo dives factus: horum Semper ego optarim pauperrimus esse bonorum, H.: aquae, H.—As subst m., a poor man: Pauperis est numerare pecus, O.: quod Aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque, H.: pauperiorum turbae, H.—Of things, poor, scanty, inconsiderable, small, meagre: pauperis tuguri culmen, V.: ager, Tb.: et carmen venā pauperiore fluit, O.: pudor, Ph.
    * * *
    I II
    pauperis (gen.), pauperior -or -us, pauperrimus -a -um ADJ
    poor/meager/unproductive; scantily endowed; cheap, of little worth; of poor man

    Latin-English dictionary > pauper

  • 8 per-eō

        per-eō iī or    (rarely) īvī (perīt, Iu.; perīstī, Pr.; perīsse, L., O.), itūrus, īre, to pass away, come to nothing, vanish, disappear, be lost: ecqua inde perisset soror, T.: ne vena periret aquae, O.: lymphae Dolium pereuntis, H.—To pass away, be destroyed, perish: tantam pecuniam tam brevi tempore perire: totum exercitum periturum, N.: Fac pereat vitreo miles ab hoste tuus (at chess), let your knight be taken by a pawn, O.: causae cur perirent (urbes), H.: peritura regna, V.: pereunt sole tepente nives, melt away, O.: telum robigine, H.—To perish, lose life, die: turpiter: ut intellegeres statim tibi esse pereundum: naufragio: hominum manibus, V.: gener<*>sius, H.: a morbo, N.: pereundi mille figurae, forms of death, O.—Fig., to pine away, fall desperately in love: indigno cum Gallus amore peribat, V: quā pereat sagittā, H. —To be lost, fail, be wasted, be spent in vain: ne et oleum et opera perierit: quia multis actiones et res peribant, lawsuits and property were lost, L.: labor, O.: ne nummi pereant, H.: minae, T.—To be lost, be ruined, be undone: meo vitio pereo.— Esp. 1st pers., as an exclamation of despair, I am lost! I'm undone!: ingenio perii, O.: periimus, actum est, we are lost, it is all over with us, T.: peream, si, etc., may I die, if, etc., O.—Fig., of moral qualities, to be lost: virtus, O.: clament periisse pudorem, H.

    Latin-English dictionary > per-eō

  • 9 pūblicus

        pūblicus adj.    [populus], of the people, of the state, done for the state, public, common: rem bene gerere publicam, the business of the state, Enn. ap. C.: sacrificia publica ac privata, Cs.: iniuriae, to the state, Cs.: litterae testimonium: causa, an affair of state, L.: causam publicam dicere, i. e. a criminal prosecution: in causis iudiciisque publicis: largitiones, S.: ludus, H.: incisa notis marmora publicis, H.—In the phrase, res publica (often written res <*>.: less correctly as one word, respublica), a commonwealth, state, republic: ne quid detrimenti res p. caperet, S.: res R. publica: tria genera rerum p.: delere rem p.: senatūs consultis e re p. factis, for the public good: faceret quod e re p. fideque suā duceret, L.: aetatem a re p. procul habendam decrevi, from public life, S.: res p. suas retinere.—As subst n., possessions of the state, public property, state treasury, public revenue: qui (agri) in publicum Campanum incurrebant, the public lands: nihil neque privati neque publici in Siciliā reliquisse: de publico nummos accipere: de publico convivari, at public cost: bona in publicum redigere, into the public treasury, L.: frumenti quod inventum est, in publicum conferunt, the public granaries, Cs.: publicis male redemptis: conducere publica, farm the public revenues, H.: publicorum societates, i. e. of farmers of the revenue: magister scripturae et sex publicorum, i. e. branches of the revenue: frui publico: pessimo publico facere, to the injury of the state, L.— Common, general, public: aqua publica in privatum agrum fluens, L.: usus, H.: favor, the favor of all, O.: lux publica mundi, the sun, O.: verba, common, usual, O.—As subst n., a public place, publicity: pernoctare in publico: relatis in publicum Cornibus, Cs.: summa in publico copia: epistulam in publico proponere, publicly: prodire in publicum, go out in public: carere publico, be in retirement.—General, common, ordinary, vulgar: structura carminis, O.: vatem, cui non sit publica vena, Iu.
    * * *
    publica, publicum ADJ
    public; common, of the people/state; official

    Latin-English dictionary > pūblicus

  • 10 dematricatus

    dematricata, dematricatum ADJ

    Latin-English dictionary > dematricatus

  • 11 argentum

    argentum, i, n. [argêeis, argês, Dor. argas, white, like Tarentum, from Taras, Doed. Syn. III. p. 193; prop. white metal; cf. Sanscr. arǵunas = bright; raǵatam = silver; hence], silver, whose mineralogical description is found in Plin. 33, 6, 31, § 95.
    I.
    A.. Lit.:

    argenti metalla,

    Plin. 33, 6, 33, § 101:

    argenti aerisque metalla,

    Vulg. Exod. 35, 24:

    argenti vena,

    Plin. 33, 6, 31, § 95: argenti fodina, v. argenti-fodina;

    argenti scoria,

    id. 3, 6, 5, § 105:

    spuma argenti,

    id. 33, 6, 35, § 106:

    argenti duae differentiae (sunt),

    id. 33, 10, 44, § 127:

    argentum candidum, rufum, nigrum,

    id. ib.:

    argentum infectum,

    unwrought silver, Liv. 26, 47; Dig. 34, 2, 19:

    argenti montes,

    Plaut. Mil. 4, 2, 73: argentum purum, Foedus ap. Gell. 6, 5:

    argento circumcludere cornua,

    Caes. B. G. 6, 28:

    Concisum argentum in titulos faciesque minutas,

    Juv. 14, 291:

    quod usquam est Auri atque argenti,

    id. 8, 123:

    argentum et aurum,

    Tac. G. 5; id. A. 2, 60, id. H. 4, 53; Vulg. Gen. 24, 35:

    aurum argentumque,

    Tac. H. 2. 82:

    aurum et argentum,

    Vulg. Gen. 13, 2.—
    B.
    Meton.
    1.
    Wrought silver, things made of silver; silver-plate, silver-work:

    tu argentum eluito,

    Plaut. Ps. 1, 2, 29:

    nec domus argento fulget auroque renidet,

    Lucr. 2, 27; so,

    ridet argento domus,

    Hor. C. 4, 11, 6:

    argenti quod erat solis fulgebat in armis,

    Juv. 11, 109:

    argentumque expositum in aedibus,

    Cic. Verr. 2, 4, 15:

    navis plena argenti facti atque signati,

    full of wrought and stamped silver, id. ib. 2, 5, 25; so Liv. 34, 25 and 26:

    argentum caelatum,

    Cic. Verr. 4, 23, 52; id. Tusc. 5, 21, 61:

    apponitur cena in argento puro et antiquo,

    Plin. Ep. 3, 1, 9:

    argentum et marmor vetus aeraque et artīs Suspice,

    Hor. Ep. 1, 6, 17; so id. ib. 1, 16, 76; 2, 2, 181; id. S. 1, 4, 28:

    argenti vascula puri,

    Juv. 9, 141; 10, 19:

    vasa omnia ex argento,

    Vulg. Num. 7, 85; ib. Act. 17, 29:

    leve argentum,

    Juv. 14, 62:

    argentum paternum,

    id. 6, 355:

    argentum vetus,

    id. 1, 76:

    argentum mittere,

    id. 12, 43:

    Empturus pueros, argentum, murrina, villas,

    id. 7, 133 et saep.—
    2.
    Silver as weighed out for money, or money coined from silver, silver, silver money; and, as the most current coin, for money in gen.:

    appendit pecuniam, quadringentos siclos argenti,

    Vulg. Gen. 23, 16: Ratio quidem hercle adparet; argentum oichetai, Plaut. Trin. 2, 4, 15 sq. (quoted by Cic., Pis. 25 fin.):

    expetere,

    id. Cist. 4, 2, 73:

    adnumerare,

    Ter. Ad. 3, 3, 15; so id. Heaut. 4, 4, 15; id. Ad. 3, 3, 56; 4, 4, 20; 5, 9, 20 al.:

    argenti sitis famesque,

    Hor. Ep. 1, 18, 23; id. S. 1, 1, 86:

    quis audet Argento praeferre caput,

    Juv. 12, 49:

    tenue argentum venaeque secundae,

    id. 9, 31:

    hic modium argenti,

    id. 3, 220:

    venter Argenti gravis capax,

    id. 11, 41:

    Argentum et aurum non est mihi,

    Vulg. Act. 3, 6; 20, 35 et saep.—
    II.
    Argentum vivum, quicksilver, Plin. 33, 6, 32, § 100; Vitr. 7, 8, 1 sqq.; so,

    argentum liquidum,

    Isid. Orig. 16, 19, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > argentum

  • 12 arteria

    artērĭa, ae, f. ( artērĭum, i, n., v. infra), = artêria.
    I.
    The windpipe:

    arteria ad pulmonem atque cor pertinens,

    Plin. 11, 37, 66, § 175; 20, 6, 22, § 49; so id. 22, 25, 66, § 136; Gell. 17, 11, 2 al.—From its internal roughness, also called arteria aspera (Gr. tracheia artêria):

    cum aspera arteria (sic enim a medicis appellatur) ostium habeat adjunctum linguae radicibus,

    Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—And since it consists of two parts, also in the plur.: laeduntur arteriae, Auct. ad Her. 3, 12:

    arteriae reticendo acquiescunt,

    id. ib. 3, 12; Plin. 22, 23, 48, § 100; Suet. Ner. 25; id. Vit. 2; Gell. 10, 26, 9.—Once in the neutr. plur.: artērĭa, ōrum, * Lucr. 4, 529.—
    II.
    An artery:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur et spiritus per arterias,

    Cic. N. D. 2, 55, 138; cf. id. ib. fin.; Sen. Q. N. 3, 15;

    arteriarum pulsus citatus aut tardus, etc.,

    Plin. 11, 37, 88, § 219:

    arteria incisa non coit neque sanescit,

    Cels. 2, 10.—Sometimes it interchanges with vena; cf. Gell. 18, 10, 4 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > arteria

  • 13 arterium

    artērĭa, ae, f. ( artērĭum, i, n., v. infra), = artêria.
    I.
    The windpipe:

    arteria ad pulmonem atque cor pertinens,

    Plin. 11, 37, 66, § 175; 20, 6, 22, § 49; so id. 22, 25, 66, § 136; Gell. 17, 11, 2 al.—From its internal roughness, also called arteria aspera (Gr. tracheia artêria):

    cum aspera arteria (sic enim a medicis appellatur) ostium habeat adjunctum linguae radicibus,

    Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—And since it consists of two parts, also in the plur.: laeduntur arteriae, Auct. ad Her. 3, 12:

    arteriae reticendo acquiescunt,

    id. ib. 3, 12; Plin. 22, 23, 48, § 100; Suet. Ner. 25; id. Vit. 2; Gell. 10, 26, 9.—Once in the neutr. plur.: artērĭa, ōrum, * Lucr. 4, 529.—
    II.
    An artery:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur et spiritus per arterias,

    Cic. N. D. 2, 55, 138; cf. id. ib. fin.; Sen. Q. N. 3, 15;

    arteriarum pulsus citatus aut tardus, etc.,

    Plin. 11, 37, 88, § 219:

    arteria incisa non coit neque sanescit,

    Cels. 2, 10.—Sometimes it interchanges with vena; cf. Gell. 18, 10, 4 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > arterium

  • 14 Assius

    Assĭus, a, um, adj., of or pertaining to the city Assus (in Troas): lapis, a kind of limestone, which was used for coffins, and in which the body was soon consumed:

    In Asso Troadis sarcophagus lapis fissili venā scinditur. Corpora defunctorum condita in eo absumi constat intra XL. dies exceptis dentibus,

    Plin. 36, 17, 27, § 131.

    Lewis & Short latin dictionary > Assius

  • 15 benignus

    bĕnignus, a, um, adj. [as if benigenus, from bonus genus, anal. with malignus and privignus], of a good kind or nature, beneficent, kind.
    I.
    Of feeling or deportment towards others, kind, good, friendly, pleasing, favorable, benignant:

    nam generi lenonio, Numquam ullus deus tam benignus fuit qui fuerit propitius,

    Plaut. Pers. 4, 4, 34:

    benignus et lepidus et comis,

    Ter. Hec. 5, 3, 39:

    boni et benigni,

    id. Phorm. 5, 2, 2:

    comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur,

    Cic. Balb. 16, 36:

    Apelles in aemulis benignus,

    Plin. 35, 10, 36, § 88;

    id. praef. § 21: divi,

    Hor. C. 4, 2, 52:

    numen,

    id. ib. 4, 4, 74; cf. Plaut. Pers. 4, 4, 34 al.—
    B.
    Of things, friendly, favorable, pleasant, mild:

    animus,

    Ter. Hec. 3, 5, 22:

    oratio,

    Cic. Off. 2, 14, 48:

    sociorum comitas vultusque benigni,

    Liv. 9, 6, 8; 30, 14, 3; Hor. Ep. 1, 11, 20:

    verba,

    Prop. 1, 10, 24:

    benigniora verba,

    Liv. 21, 19, 11.—In the jurists, interpretatio, a mild, favorable interpretation (opp. dura, which follows the strictness of the letter; cf. Cic. Off. 1, 10, 31 sq.), Dig. 39, 5, 16:

    semper in dubiis benigniora praeferenda sunt,

    ib. 50, 17, 56:

    benignior sententia,

    ib. 37, 6, 8.—
    C.
    Poet., = faustus, lucky, propitious, favorable:

    dies,

    Stat. S. 5, 1, 108:

    nox,

    id. Th. 10, 216.—
    II.
    More freq. of action, beneficent, obliging, that gives or imparts freely, liberal, bounteous, etc.:

    erga te benignus fui, atque opera mea Haec tibi sunt servata,

    Plaut. Rud. 5, 3, 33; id. Trin. 3, 3, 12; 2, 4, 58:

    fortuna... Nunc mihi, nunc alii benigna,

    Hor. C. 3, 29, 52:

    qui benigniores volunt esse, quam res patitur, peccant,

    Cic. Off. 1, 14, 44:

    qui liberalis benignusque dicitur,

    id. Leg. 1, 18, 48:

    facilius in timore benigni quam in victoriā grati reperiuntur,

    id. ad Brut. 1, 15, 8.— Poet., with gen.:

    vini somnique benignus,

    a hard drinker and a lover of sleep, Hor. S. 2, 3, 3.—Opp. to bonae frugi = prodigus, prodigal, lavish:

    est benignus potius quam bonae frugi,

    Plaut. Truc. 1, 1, 20.—
    B.
    Of things (mostly poet. or in post-Aug. prose; cf. malignus), yielding liberally, abundant, fruitful, fertile, copious, rich: et magnas messes terra benigna daret, Tib [p. 233] 3, 3, 6:

    ager,

    Ov. Am. 1, 10, 56:

    tellus,

    Plin. 18, 1, 1, § 1:

    vepres,

    Hor. Ep. 1, 16, 8:

    cornu,

    id. C. 1, 17, 15:

    egens benignae Tantalus semper dapis,

    id. Epod. 17, 66:

    ingenī Benigna vena est,

    id. C. 2, 18, 10:

    praeda,

    Ov. F. 5, 174:

    benigna materia gratias agendi Romanis,

    Liv. 42, 38, 6: quem (ordinem) persequi longa est magis quam benigna materia, fruitful, or suitable for exhibition, Mel. prooem. § 1;

    so Seneca: primus liber.. benigniorem habuit materiem,

    Sen. Ira, 2, 1, 1:

    ipse materiā risūs benignissima,

    id. Const. 18, 1 (cf. also in Gr. aphthonos):

    aestivam sermone benigno tendere noctem,

    Hor. Ep. 1, 5, 11 (sermone multo et liberali et largo, Lamb.):

    benignissimum inventum, i. e. beneficentissimum,

    Plin. 35, 2, 2, § 11. —Hence, adv.: bĕnignē (ante-class. collat. form bĕnignĭter).
    1.
    In a friendly manner, kindly, benevolently, courteously, benignly:

    benigne et amice facere,

    Plaut. Cist. 1, 1, 109:

    me benignius Omnes salutant quam salutabant prius,

    id. Aul. 1, 2, 36:

    ecquid ego possiem Blande dicere aut benigne facere,

    Ter. Ad. 5, 4, 24:

    viam monstrare,

    courteously, politely, Cic. Balb. 16, 36:

    salutare,

    id. Phil. 13, 2, 4:

    audire,

    id. Clu. 3, 8:

    polliceri,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    servire alicui,

    Cat. 76, 3:

    respondere,

    Sall. J. 11, 1; Liv. 27, 4, 7:

    milites adpellare,

    Sall. J. 96, 2:

    habere,

    id. ib. 113, 2:

    alloqui,

    Liv. 1, 28, 1:

    audire aliquem,

    id. 1, 9, 4:

    excipere aliquem,

    id. 2, 35, 6; 21, 19, 7; Tac. A. 1, 57:

    arma capere,

    readily, willingly, Liv. 3, 26, 1:

    audire,

    Suet. Aug. 89.—In the ante-class. form benigniter, Titin. ap. Non. p. 510, 13, and Prisc. p 1010 P.—
    b.
    Mildly, indulgently (in jurid. Lat.):

    in poenalibus causis benignius interpretandum est,

    Dig. 50, 17, 155; ib. 44, 7, 1, § 13:

    benignissime rescripserunt,

    ib. 37, 14, 4.—
    c.
    Benigne dicis, or absol. benigne, used in colloquial lang. in thanking one for something, both when it is taken and when it is refused (the latter a courtly formula like the Gr. ainô se, zêlô se, kalôs, kallista; cf. recte), you are very kind, I thank you very much, am under great obligation; no, I thank you.
    (α).
    In receiving: As. Peregre cum advenis, cena detur. Di. Benigne dicis, Plaut. Truc. 1, 2, 27; Ter. Phorm. 5, 9, 62.—
    (β).
    In declining:

    frumentum, inquit, me abs te emere oportet. Optime. Modium denario. Benigne ac liberaliter: nam ego ternis HS non possum vendere, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 85, § 196:

    dic Ad cenam veniat.. Benigne Respondet. Neget ille mihi? etc.,

    Hor. Ep. 1, 7, 62; id. ib. 1, 7, 16 Schmid.—
    2.
    Abundantly, liberally, freely, generously:

    pecuniam praebere,

    Plaut. Curc. 4, 2, 37; id. Aul. 4, 4, 20; Ter. Hec. 5, 2, 1; Cic. Off. 2, 15, 52 and 53; Sall. J. 68, 3; Liv. 9, 31, 5; 9, 32. 2:

    benignius Deprome quadrimum,

    Hor. C. 1, 9, 6:

    paulo benignius ipsum Te tractare voles,

    id. Ep. 1, 17, 11. —
    b.
    Benigne facere alicui = bene facere, to do a favor, to show favor, Ter. Ad. 5, 4, 24 Ruhnk.; Cat. 73, 3:

    qui plurimis in istā provinciā benigne fecisti,

    Cic. Fam. 13, 67, 1; id. Off. 1, 14, 42; id. Inv. 1, 55, 109; Liv. 4, 14, 5; 28, 39, 18; Gell. 17, 5, 10 al.; cf. Rutil. Lup. p. 127 Ruhnk. (175 Frotscher).

    Lewis & Short latin dictionary > benignus

  • 16 cavum aedium

    căvus, a, um, adj. [root ku-, kueô, to swell, etc.; cf.: koilos, kenos], hollow, excavated, concave (opp. plenus, full, round; class.).
    I.
    Prop.:

    cava conveniant plenis,

    Lucr. 6, 1085:

    cicutae,

    id. 5, 1383:

    tibia,

    id. 2, 620:

    concha,

    Verg. A. 6, 171:

    aes,

    id. ib. 3, 240:

    testudo,

    id. G. 4, 464; Hor. Epod. 14, 11:

    bucina,

    Ov. M. 1, 335 et saep.:

    ungula,

    Enn. Ann. 419 Vahl.:

    fornaces,

    Lucr. 7, 202:

    montes,

    id. 5, 955:

    specus,

    Enn. Ann. 420 Vahl.:

    cavernae,

    Verg. A. 2, 53:

    trabs,

    id. ib. 3, 191 et saep.:

    trunci,

    Hor. C. 2, 19, 12:

    ilex,

    id. Epod. 16, 47:

    saxa,

    id. C. 3, 13, 14 et saep.:

    vena,

    the hollow vein, Cic. N. D. 2, 55, 138:

    nubes,

    Lucr. 6, 127; 6, 176; 6, 272; Verg. A. 1, 516; 5, 810 al.—Hence also of a darkness enveloping one as a cloud:

    umbra,

    Verg. A. 2, 360:

    flumina,

    the deepchannelled mountain streams, id. G. 1, 326; 4, 427; cf. Luc. 1, 396: luna, waning (cf. cavo), Plin. 8, 54, 80, § 215.—
    B.
    Subst.: căvum, i, n. (access. form căvus, i, m. (sc. locus), Varr. R. R. 3, 15, 1; Hor. S. 2, 6, 116; id. Ep. 1, 7, 33; Phaedr. 4, 6, 3; Col. 12, 8), a hollow, cavity, hole, Cato, R. R. 128; Plaut. Men. 1, 2, 49; Lucr. 5, 1382; Liv. 24, 34, 9; Verg. G. 1, 184; Hor. S. 2, 3, 173; Plin. 2, 79, 81, § 192; 11, 51, 112, § 266 et saep.:

    cava caeli,

    Enn. Trag. 131 Vahl.; cf.:

    cava caerula,

    id. ib. 332 Vahl.; hence, căvum aedĭum (contr. căvae-dĭum, Phn. Ep. 2, 17, 5), the inner court of Roman houses (cf. Vitr. 6, 3 Schneid.;

    O. Müll. Etrusk. 1, p. 255, and Archaeol. § 293, III.),

    Varr. L. L. 5, § 161; Vitr. 6, 3; Dict. of Antiq.—
    II.
    In late Lat., trop.: menses, which have only 30 days (opp. menses pleni, which have 31 days), Censor. 20.—
    b.
    = inanis, vain, empty:

    gloria,

    Paul. Nol. Carm. 22, 139:

    opes,

    id. ib. 21, 912.

    Lewis & Short latin dictionary > cavum aedium

  • 17 cavus

    căvus, a, um, adj. [root ku-, kueô, to swell, etc.; cf.: koilos, kenos], hollow, excavated, concave (opp. plenus, full, round; class.).
    I.
    Prop.:

    cava conveniant plenis,

    Lucr. 6, 1085:

    cicutae,

    id. 5, 1383:

    tibia,

    id. 2, 620:

    concha,

    Verg. A. 6, 171:

    aes,

    id. ib. 3, 240:

    testudo,

    id. G. 4, 464; Hor. Epod. 14, 11:

    bucina,

    Ov. M. 1, 335 et saep.:

    ungula,

    Enn. Ann. 419 Vahl.:

    fornaces,

    Lucr. 7, 202:

    montes,

    id. 5, 955:

    specus,

    Enn. Ann. 420 Vahl.:

    cavernae,

    Verg. A. 2, 53:

    trabs,

    id. ib. 3, 191 et saep.:

    trunci,

    Hor. C. 2, 19, 12:

    ilex,

    id. Epod. 16, 47:

    saxa,

    id. C. 3, 13, 14 et saep.:

    vena,

    the hollow vein, Cic. N. D. 2, 55, 138:

    nubes,

    Lucr. 6, 127; 6, 176; 6, 272; Verg. A. 1, 516; 5, 810 al.—Hence also of a darkness enveloping one as a cloud:

    umbra,

    Verg. A. 2, 360:

    flumina,

    the deepchannelled mountain streams, id. G. 1, 326; 4, 427; cf. Luc. 1, 396: luna, waning (cf. cavo), Plin. 8, 54, 80, § 215.—
    B.
    Subst.: căvum, i, n. (access. form căvus, i, m. (sc. locus), Varr. R. R. 3, 15, 1; Hor. S. 2, 6, 116; id. Ep. 1, 7, 33; Phaedr. 4, 6, 3; Col. 12, 8), a hollow, cavity, hole, Cato, R. R. 128; Plaut. Men. 1, 2, 49; Lucr. 5, 1382; Liv. 24, 34, 9; Verg. G. 1, 184; Hor. S. 2, 3, 173; Plin. 2, 79, 81, § 192; 11, 51, 112, § 266 et saep.:

    cava caeli,

    Enn. Trag. 131 Vahl.; cf.:

    cava caerula,

    id. ib. 332 Vahl.; hence, căvum aedĭum (contr. căvae-dĭum, Phn. Ep. 2, 17, 5), the inner court of Roman houses (cf. Vitr. 6, 3 Schneid.;

    O. Müll. Etrusk. 1, p. 255, and Archaeol. § 293, III.),

    Varr. L. L. 5, § 161; Vitr. 6, 3; Dict. of Antiq.—
    II.
    In late Lat., trop.: menses, which have only 30 days (opp. menses pleni, which have 31 days), Censor. 20.—
    b.
    = inanis, vain, empty:

    gloria,

    Paul. Nol. Carm. 22, 139:

    opes,

    id. ib. 21, 912.

    Lewis & Short latin dictionary > cavus

  • 18 dematricatus

    dē-mātrĭcātus, a, um, adj. [matrix]: nisi dematricati fuerint, bled from the vena matricalis in the neck, Veg. Vet. 4, 7, 3; cf. id. ib. 1, 10; 13.

    Lewis & Short latin dictionary > dematricatus

  • 19 ditior

    1.
    dīves, ĭtis, and dīs, dīte (v. seq. b), adj. [perh. root div-, gleam; Gr. dios; Lat. divus, dies], rich (cf.: pecuniosus, beatus, locuples, opulens, opulentus).
    I.
    dīves (class. and freq.; the nom. and acc. of the neutr. plur. do not occur; cf. Neue Formenl. 2, 51, v.
    (β).
    infra; abl. sing. usually divite, e. g. Plaut. Cist. 2, 1, 56; Hor. C. 4, 8, 5; id. Ep. 2, 2, 31; id. A. P. 409; Ov. Am. 1, 10, 53; id. M. 5, 49; Quint. 4, 2, 95; 7, 4, 23 et saep.:

    diviti,

    Plin. 3, 1, 3, § 7; 7, 29, 30, § 108):

    ubi dives blande appellat pauperem,

    Plaut. Aul. 2, 2, 7;

    opp. pauper,

    id. ib. 2, 2, 19; 49; id. Cist. 2, 1, 56; id. Men. 4, 2, 9; id. Poen. 3, 1, 13 et saep.:

    quem intelligimus divitem? etc.,

    Cic. Par. 6, 1:

    solos sapientes esse, si mendicissimi, divites,

    id. Mur. 29 fin.;

    so opp. mendici,

    id. Phil. 8, 3, 9 et saep.: Crassus, cum cognomine dives tum copiis, id. Off. 2, 16, 57; cf.:

    Fufidius Dives agris, dives positis in fenore nummis,

    Hor. S. 1, 2, 13; id. A. P. 421; so with abl.:

    pecore et multa tellure,

    id. Epod. 15, 19:

    antiquo censu,

    id. S. 2, 3, 169:

    Lare,

    id. ib. 2, 5, 14:

    amico Hercule,

    id. ib. 2, 6, 12:

    auro,

    Curt. 8, 5, 3; Just. 44, 3, 5; 44, 1, 7; cf.

    Liv. Praef. § 11: bubus,

    Ov. M. 15, 12:

    dote,

    id. H. 11, 100 et saep.:

    dives pecoris nivei,

    Verg. E. 2, 20; so with gen.:

    opum,

    id. G. 2, 468; id. A. 1, 14; 2, 22; Ov. F. 3, 570:

    armenti,

    id. H. 9, 91:

    equum pictae vestis et auri,

    Verg. A. 9, 26:

    artium,

    Hor. C. 4, 8, 5 et saep.:

    dives ab omni armento,

    Val. Fl. 6, 204.—
    B.
    Transf., of things.
    1.
    Rich, sumptuous, costly, splendid, precious:

    animus hominis dives, non arca appellari solet,

    Cic. Par. 6, 1, 44:

    Capua,

    Verg. G. 2, 224:

    Anagnia,

    id. ib. 7, 684:

    Achaia,

    Ov. M. 8, 268:

    ager,

    Verg. A. 7, 262:

    ramus,

    id. ib. 6, 195:

    mensae,

    Hor. S. 2, 4, 87:

    lingua,

    id. Ep. 2, 2, 121:

    vena,

    id. A. P. 409 et saep.:

    templum donis dives,

    Liv. 45, 28:

    Africa triumphis,

    Verg. A. 4, 38: Mantua avis, id. id. 10, 201:

    terra amomo,

    Ov. M. 10, 307 et saep.:

    dives opis natura suae,

    Hor. S. 1, 2, 74.—
    2.
    Abundant, plentiful ( poet.):

    dives copia fiendi,

    Ov. Trist. 3, 1, 102; cf.

    stipendia,

    Liv. 21, 43, 9.
    2.
    dīs, neutr. dite (mostly poet.;

    in prose very rare before the Aug. per.): dis quidem esses,

    Ter. Ad. 5, 1, 8:

    dite solum,

    Val. Fl. 2, 296:

    hujus ditis aedes,

    Ter. Ad. 4, 2, 42; so,

    ditis domus,

    Hor. Epod. 2, 65:

    diti placitura magistro,

    Tib. 2, 5, 35:

    ditem hostem,

    Liv. 9, 40:

    ditem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 48; id. Phorm. 4, 3, 48; Suet. Galb. 3:

    diti de pectore,

    Lucr. 1, 414:

    in diti domo,

    Liv. 42, 34, 3:

    patre diti,

    Nep. Att. 1, 2:

    quam estis maxume potentes, dites, fortunati, etc.,

    Ter. Ad. 3, 4, 57; so,

    dites,

    Tib. 1, 1, 78; 3, 6, 13; Hor. C. 1, 7, 9; Sil. 3, 673:

    Persarum campi,

    Curt. 3, 25, 10:

    terrae,

    Tac. A. 4, 55:

    delubra ditia donis,

    Ov. M. 2, 77; so,

    opulenta ac ditia stipendia,

    Liv. 21, 43:

    pectora ditum,

    Sen. Herc. Oet. 649;

    for which: regem ditium Mycenarum,

    Aus. Grat. Act. 59:

    ditibus indulgent epulis,

    Stat. Th. 5, 187:

    ditibus promissis,

    Sil. 3, 512.—
    b.
    Comp.
    (α).
    dīvĭtior (most freq. in prose and poetry, except Hor., v. seq. b), Plaut. Aul. 5, 2; id. Ps. 5, 2, 24; Ter. Ph. 1, 1, 8; Lucr. 5, 1114; Cic. Rep. 1, 17, 28; 1, 32; id. Lael. 16, 58; id. de Or. 3, 48, 185; id. Par. 6, 3, 49; Ov. H. 16, 34; id. M. 6, 452 al.—
    (β).
    dītior, Liv. Praef. § 11; Hor. S. 1, 1, 40; 1, 5, 91; 1, 9, 51; 2, 7, 52; Sil. 13, 684; Stat. Th. 3, 481; Gell. 4, 1, 1.—
    c.
    Sup.
    (α).
    dīvĭtissimus (good prose), Cic. Off. 2, 17; id. Div. 1, 36; id. Par. 6, 2, 48; Nep. Alcib. 2; id. Phoc. 1, 2; Sen. Contr. 2, 9, 7; Curt. 4, 4, 24.—
    (β).
    dītissimus (mostly poet. and in post-Aug. prose), Verg. G. 2, 136; id. A. 1, 343; 7, 537; 9, 360; 10, 563; Ov. M. 5, 129; Val. Fl. 5, 123; Sil. 3, 397; Aus. Epigr. 54 (twice); * Caes. B. G. 1, 2, 1; Nep. Alcib. 2, 1; Liv. 9, 31; 17, 14; 10, 46; Suet. Ner. 9. — Adv.: dītĭus, more richly or splendidly (post-Aug. and very rare):

    ditius habitare,

    Stat. S. 1, 5, 31.— Sup.:

    ditissime domos exornare,

    App. de Deo Socr. p. 54, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > ditior

  • 20 ditissimus

    1.
    dīves, ĭtis, and dīs, dīte (v. seq. b), adj. [perh. root div-, gleam; Gr. dios; Lat. divus, dies], rich (cf.: pecuniosus, beatus, locuples, opulens, opulentus).
    I.
    dīves (class. and freq.; the nom. and acc. of the neutr. plur. do not occur; cf. Neue Formenl. 2, 51, v.
    (β).
    infra; abl. sing. usually divite, e. g. Plaut. Cist. 2, 1, 56; Hor. C. 4, 8, 5; id. Ep. 2, 2, 31; id. A. P. 409; Ov. Am. 1, 10, 53; id. M. 5, 49; Quint. 4, 2, 95; 7, 4, 23 et saep.:

    diviti,

    Plin. 3, 1, 3, § 7; 7, 29, 30, § 108):

    ubi dives blande appellat pauperem,

    Plaut. Aul. 2, 2, 7;

    opp. pauper,

    id. ib. 2, 2, 19; 49; id. Cist. 2, 1, 56; id. Men. 4, 2, 9; id. Poen. 3, 1, 13 et saep.:

    quem intelligimus divitem? etc.,

    Cic. Par. 6, 1:

    solos sapientes esse, si mendicissimi, divites,

    id. Mur. 29 fin.;

    so opp. mendici,

    id. Phil. 8, 3, 9 et saep.: Crassus, cum cognomine dives tum copiis, id. Off. 2, 16, 57; cf.:

    Fufidius Dives agris, dives positis in fenore nummis,

    Hor. S. 1, 2, 13; id. A. P. 421; so with abl.:

    pecore et multa tellure,

    id. Epod. 15, 19:

    antiquo censu,

    id. S. 2, 3, 169:

    Lare,

    id. ib. 2, 5, 14:

    amico Hercule,

    id. ib. 2, 6, 12:

    auro,

    Curt. 8, 5, 3; Just. 44, 3, 5; 44, 1, 7; cf.

    Liv. Praef. § 11: bubus,

    Ov. M. 15, 12:

    dote,

    id. H. 11, 100 et saep.:

    dives pecoris nivei,

    Verg. E. 2, 20; so with gen.:

    opum,

    id. G. 2, 468; id. A. 1, 14; 2, 22; Ov. F. 3, 570:

    armenti,

    id. H. 9, 91:

    equum pictae vestis et auri,

    Verg. A. 9, 26:

    artium,

    Hor. C. 4, 8, 5 et saep.:

    dives ab omni armento,

    Val. Fl. 6, 204.—
    B.
    Transf., of things.
    1.
    Rich, sumptuous, costly, splendid, precious:

    animus hominis dives, non arca appellari solet,

    Cic. Par. 6, 1, 44:

    Capua,

    Verg. G. 2, 224:

    Anagnia,

    id. ib. 7, 684:

    Achaia,

    Ov. M. 8, 268:

    ager,

    Verg. A. 7, 262:

    ramus,

    id. ib. 6, 195:

    mensae,

    Hor. S. 2, 4, 87:

    lingua,

    id. Ep. 2, 2, 121:

    vena,

    id. A. P. 409 et saep.:

    templum donis dives,

    Liv. 45, 28:

    Africa triumphis,

    Verg. A. 4, 38: Mantua avis, id. id. 10, 201:

    terra amomo,

    Ov. M. 10, 307 et saep.:

    dives opis natura suae,

    Hor. S. 1, 2, 74.—
    2.
    Abundant, plentiful ( poet.):

    dives copia fiendi,

    Ov. Trist. 3, 1, 102; cf.

    stipendia,

    Liv. 21, 43, 9.
    2.
    dīs, neutr. dite (mostly poet.;

    in prose very rare before the Aug. per.): dis quidem esses,

    Ter. Ad. 5, 1, 8:

    dite solum,

    Val. Fl. 2, 296:

    hujus ditis aedes,

    Ter. Ad. 4, 2, 42; so,

    ditis domus,

    Hor. Epod. 2, 65:

    diti placitura magistro,

    Tib. 2, 5, 35:

    ditem hostem,

    Liv. 9, 40:

    ditem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 48; id. Phorm. 4, 3, 48; Suet. Galb. 3:

    diti de pectore,

    Lucr. 1, 414:

    in diti domo,

    Liv. 42, 34, 3:

    patre diti,

    Nep. Att. 1, 2:

    quam estis maxume potentes, dites, fortunati, etc.,

    Ter. Ad. 3, 4, 57; so,

    dites,

    Tib. 1, 1, 78; 3, 6, 13; Hor. C. 1, 7, 9; Sil. 3, 673:

    Persarum campi,

    Curt. 3, 25, 10:

    terrae,

    Tac. A. 4, 55:

    delubra ditia donis,

    Ov. M. 2, 77; so,

    opulenta ac ditia stipendia,

    Liv. 21, 43:

    pectora ditum,

    Sen. Herc. Oet. 649;

    for which: regem ditium Mycenarum,

    Aus. Grat. Act. 59:

    ditibus indulgent epulis,

    Stat. Th. 5, 187:

    ditibus promissis,

    Sil. 3, 512.—
    b.
    Comp.
    (α).
    dīvĭtior (most freq. in prose and poetry, except Hor., v. seq. b), Plaut. Aul. 5, 2; id. Ps. 5, 2, 24; Ter. Ph. 1, 1, 8; Lucr. 5, 1114; Cic. Rep. 1, 17, 28; 1, 32; id. Lael. 16, 58; id. de Or. 3, 48, 185; id. Par. 6, 3, 49; Ov. H. 16, 34; id. M. 6, 452 al.—
    (β).
    dītior, Liv. Praef. § 11; Hor. S. 1, 1, 40; 1, 5, 91; 1, 9, 51; 2, 7, 52; Sil. 13, 684; Stat. Th. 3, 481; Gell. 4, 1, 1.—
    c.
    Sup.
    (α).
    dīvĭtissimus (good prose), Cic. Off. 2, 17; id. Div. 1, 36; id. Par. 6, 2, 48; Nep. Alcib. 2; id. Phoc. 1, 2; Sen. Contr. 2, 9, 7; Curt. 4, 4, 24.—
    (β).
    dītissimus (mostly poet. and in post-Aug. prose), Verg. G. 2, 136; id. A. 1, 343; 7, 537; 9, 360; 10, 563; Ov. M. 5, 129; Val. Fl. 5, 123; Sil. 3, 397; Aus. Epigr. 54 (twice); * Caes. B. G. 1, 2, 1; Nep. Alcib. 2, 1; Liv. 9, 31; 17, 14; 10, 46; Suet. Ner. 9. — Adv.: dītĭus, more richly or splendidly (post-Aug. and very rare):

    ditius habitare,

    Stat. S. 1, 5, 31.— Sup.:

    ditissime domos exornare,

    App. de Deo Socr. p. 54, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > ditissimus

См. также в других словарях:

  • vena — (Del lat. vena). 1. f. Cada uno de los vasos o conductos por donde retorna la sangre al corazón. 2. Filón metálico. 3. Cada uno de los hacecillos de fibras que sobresalen en el envés de las hojas de las plantas. 4. Fibra de la vaina de ciertas… …   Diccionario de la lengua española

  • venă — VÉNĂ, vene, s.f. 1. Vână (I 1). 2. fig. (livr.) Conjunctură favorabilă; şansă, noroc (la un joc de noroc). – Din fr. veine, lat. vena. Trimis de cornel, 04.03.2004. Sursa: DEX 98  VÉNĂ s. 1. (anat.) vână, (prin Mold.) sfârc. 2. ( …   Dicționar Român

  • Vena — Vena …   Deutsch Wikipedia

  • vena — f. anat. Vaso sanguíneo que transporta la sangre venosa desde los distintos órganos hacia el corazón; generalmente sigue el mismo trayecto que las arterias. A excepción de las venas pulmonares, por el resto de venas circula sangre no oxigenada.… …   Diccionario médico

  • VENA — Scaligero a Graeco ἶς, ἶνος, Becmanno a Latino venio: proprie ὄχημα et canalis est, quô sanguis venit et devenit in omnes corporis pattes. Quomodo et Arab. Gap desc: Hebrew nominatur a Gap desc: Hebrew venire, quod ab Hebr. Gap desc: Hebrew… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • vena — vena, darle a uno la vena expr. sentir deseos de algo, empecinarse. ❙ «...cuando te da la vena, no he visto tío más cerril en todos los días de mi vida...» Ramón Ayerra, Los ratones colorados. 2. vena azul s. pene. ❙ «Se me había inflamado la… …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • Vena — statusas T sritis histologija, ląstelių chemija, histologinė chemija, audinių kultūra atitikmenys: lot. Vena ryšiai: platesnis terminas – venos siauresnis terminas – išorinis dangalas siauresnis terminas – kaverninė vena siauresnis terminas –… …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

  • vena — statusas T sritis histologija, ląstelių chemija, histologinė chemija, audinių kultūra atitikmenys: lot. Vena ryšiai: platesnis terminas – venos siauresnis terminas – išorinis dangalas siauresnis terminas – kaverninė vena siauresnis terminas –… …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

  • Vena — statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Vena ryšiai: platesnis terminas – venos siauresnis terminas – išorinis dangalas siauresnis terminas – kaverninė vena siauresnis terminas – raumeninė vena siauresnis terminas – skaidulinė vena… …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • vena — statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Vena ryšiai: platesnis terminas – venos siauresnis terminas – išorinis dangalas siauresnis terminas – kaverninė vena siauresnis terminas – raumeninė vena siauresnis terminas – skaidulinė vena… …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • Vena — Ve na, n.; pl. {Ven[ae]}. [L. See {Vein}.] A vein. [1913 Webster] {Vena cava}; pl. {Ven[ae] cav[ae]}. [L., literally, hollow vein.] (Anat.) Any one of the great systemic veins connected directly with the heart. {Vena contracta}. [L., literally,… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»