Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to+wind+up

  • 81 leuconotus

    leucŏnŏtus, i, m., = leukonotos, the ( white, i. e. clear, dry) south wind, more precisely, the south-southwest wind, Vitr. 1, 6, 10; Sen. Q. N. 5, 16, 6: leuconotus Libs, Aus. Technopaegn. de Deis, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > leuconotus

  • 82 murmur

    murmur, ŭris, n. (m.: murmur fit verus, Varr. ap. Non. 214, 14) [Sanscr. marmara, susurrus, murmur, and the Greek mormurô and murmurô], a murmur, murmuring; a humming, roaring, growling, grumbling; a rushing, crashing, etc. (class.;

    syn.: fremitus, strepitus, fragor, stridor, susurrus): murmur populi,

    Liv. 45, 1: serpitque per agmina murmur. Verg. A. 12, 239:

    quanto porrexit murmure panem,

    Juv. 5, 67.—Of prayer, a low, indistinct tone:

    quos ubi placavit precibus et murmure longo,

    Ov. M. 7, 251; Juv. 10, 290.—Of the humming of bees:

    strepit omnis murmure campus,

    Verg. A. 6, 709.—Of the roar of a lion, Mart. 8, 55, 1;

    of the tiger: tigridis Hyrcanae jejunum murmur,

    Stat. Th. 12, 170.—Of inanimate things, a murmur, roar, rushing, crashing, crash, rumbling:

    nam et odor urbanitatis, et mollitudo humanitatis, et murmur maris, et dulcedo orationis sunt ducta a ceteris sensibus,

    Cic. de Or. 3, 40, 161:

    dare,

    to roar, Lucr. 6, 142:

    magno misceri murmure caelum,

    Verg. A. 4, 160:

    ventosum,

    the rushing wind, id. E. 9, 58.—Of thunder:

    exanimes primo murmure caeli,

    Juv. 13, 224.—Of a volcanic mountain:

    Aetnaei verticis,

    Suet. Calig. 51.—Of an earthquake, a roaring, rumbling:

    praecedit sonus, alias murmuri similis, alias mugitibus, aut clamori humano, armorumve pulsantium fragori,

    Plin. 2, 80, 82, § 193.—Of wind-instruments:

    cornuum,

    the sound, Hor. C. 2, 1, 17: inflati buxi, of the tibia, Ov. M. 14, 537:

    aurium,

    a singing in the ears, Plin. 28, 7, 21, § 75 (Jahn, animalia).— Trop.:

    contemnere murmura famae,

    Prop. 2, 5, 29; of a muttering, rebellious murmur:

    contra Dominum,

    Vulg. Exod. 16, 7; id. Act. 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > murmur

  • 83 Notus

    1.
    nōtus, a, um, v. nosco fin.
    2.
    Nŏtus and Nŏtos, i, m. [Notos], = auster, the south wind.
    I.
    Lit.:

    tres Notus hibernas immensa per aequora noctes Vexit me violentus aquā,

    Verg. A. 6, 355:

    madidis Notus evolat alis,

    Ov. M. 1, 264:

    udus,

    Hor. Epod. 10, 19:

    procellosus,

    Ov. H. 2, 12:

    tepidus,

    id. Am. 1, 4, 12:

    sub Noton et Borean,

    Luc. 7, 363.—
    II.
    Poet., transf., for wind in gen.:

    tendunt vela Noti,

    Verg. A. 3, 268; cf. id. ib. 1. 575; 5, 512; Tib. 1, 5, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > Notus

  • 84 notus

    1.
    nōtus, a, um, v. nosco fin.
    2.
    Nŏtus and Nŏtos, i, m. [Notos], = auster, the south wind.
    I.
    Lit.:

    tres Notus hibernas immensa per aequora noctes Vexit me violentus aquā,

    Verg. A. 6, 355:

    madidis Notus evolat alis,

    Ov. M. 1, 264:

    udus,

    Hor. Epod. 10, 19:

    procellosus,

    Ov. H. 2, 12:

    tepidus,

    id. Am. 1, 4, 12:

    sub Noton et Borean,

    Luc. 7, 363.—
    II.
    Poet., transf., for wind in gen.:

    tendunt vela Noti,

    Verg. A. 3, 268; cf. id. ib. 1. 575; 5, 512; Tib. 1, 5, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > notus

  • 85 obliquo

    oblīquo, āvi, ātum, 1, v. a. [obliquus], to turn, bend, or twist aside, awry, or in an oblique direction ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    oculos,

    Ov. M. 7, 412:

    visus,

    Stat. Ach. 1, 323:

    equos,

    id. Th. 12, 749:

    pedes,

    Sen. Ep. 121, 8:

    crinem,

    to draw back, Tac. G. 38:

    in latus ensem,

    Ov. M. 12, 485:

    sinus (velorum) in ventum,

    to turn obliquely to the wind, veer to the wind, Verg. A. 5, 16.—
    II.
    Trop.: obliquat preces, makes, utters indirectly, i. e. dissemblingly, Stat. Th. 3, 381:

    responsa,

    Arn. 3, 143: Q (littera), cujus similis (litterae K) effectu specieque nisi quod paulum a nostris obliquatur, i. e. is pronounced somewhat softer, *Quint. 1, 4, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > obliquo

  • 86 occasio

    occāsĭo, ōnis, f. [occĭdo, a falling out, a happening, hap; hence], an occasion, opportunity, fit time, convenient season, favorable moment for doing any thing; eukairia, kairos (syn.: opportunitas, locus, facultas).
    I.
    In gen.:

    occasio est pars temporis, habens in se alicujus rei idoneam faciendi aut non faciendi opportunitatem... in occasione, ad spatium temporis, faciendi quaedam opportunitas intellegitur adjuncta,

    Cic. Inv. 1, 27, 40: tempus actionis opportunum Graece eukairia, Latine appellatur occasio, id. Off. 1, 40, 142: occasio opportunitas temporis casu quodam provenientis est, Paul. ex Fest. p. 178 Müll.:

    dum datur mihi occasio Tempusque,

    Plaut. Men. 3, 3, 30; cf.:

    nunc occasio est et tempus,

    id. Ps. 4, 2, 3; Ter. Heaut. 2, 2, 4:

    an ego occasionem tantam, tam brevem, tam optatam, tam insperatam Amitterem?

    id. Eun. 3, 5, 56:

    minima,

    Suet. Calig. 14; cf.

    summa,

    Ter. Phorm. 5, 7, 2 infra: occasionem nancisci, Afran. ap. Non. 308, 13:

    quem, si interficere voluisset, quantae quoties occasiones, quam praeclarae fuerunt,

    Cic. Mil. 14, 38:

    occasio opprimendi,

    id. ib. 15:

    inrumpendi in urbem,

    Curt. 4, 5, 16:

    resistendi,

    id. 7, 4, 4: majores occasiones ad opitulandum haberem, more opportunities, Planc [p. 1250] up. Cic. Fam. 10, 8, 2:

    ut primum occasio data est rem publicam defendendi,

    as soon as an opportunity presented itself, Cic. Fam. 12, 242:

    occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse arbitratur,

    has presented itself, id. Imp. Pomp. 2, 4:

    amplam occasionem calumniae nactus,

    id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

    occasio mirifica,

    id. Att. 2, 14, 2:

    opportuna,

    Val. Max. 5, 4, 3:

    quo faciliorem occasionem Salvio praebuit perficiendi conata,

    Suet. Galb. 17:

    occasio minor opinione,

    id. Caes. 3:

    tam bona,

    Plaut. Most. 2, 2, 9:

    lepida,

    id. Mil. 4, 1, 30:

    bellissima,

    Petr. S. 25:

    occasionem amittere,

    to lose, let slip, Cic. Caecin. 5, 15:

    omittere,

    Suet. Cal. 14; so,

    praetermittere,

    Caes. B. C. 3, 25:

    capere,

    to seize, Plaut. Ps. 4, 3, 5:

    arripere,

    Liv. 35, 12, 17:

    occasiones quaerere,

    Sen. Ben. 3, 14, 4:

    rapere de die,

    Hor. Epod. 13, 4:

    amplecti,

    Plin. Ep. 2, 13, 1:

    sumere,

    Plin. 2, 1, 1, § 3:

    occasione uti,

    Just. 38, 5, 1:

    non deesse occasioni,

    not to miss, to profit by, Caes. B. C. 3, 79:

    cunctationem hostium suam fore occasionem rati,

    Curt. 4, 6, 13:

    dum datur mihi occasio tempusque,

    Plaut. Men. 3, 3, 29:

    ne a fortunā datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent,

    Nep. Milt. 3, 3; id. Alc. 8, 5:

    cujus (rei) se occasio dederit,

    Quint. 12, 2, 12: (paratus) depugnare, si occasio tulerit, mori, si casus inciderit, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    occasionem aperire ad invadendum,

    Liv. 4, 53, 9:

    occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse,

    Cic. Imp. Pomp. 2, 4:

    occasione datā,

    should an opportunity offer, id. Phil. 7, 6, 18; cf.:

    occasione oblatā simultates deponere,

    Suet. Caes. 73:

    praebere,

    id. Galb. 17:

    offerre,

    id. Aug. 16:

    per occasionem,

    on a favorable opportunity, Liv. 30, 3:

    rem inmaturam nisi per occasionem aperire noluerat,

    id. 1, 5, 5; 1, 53, 7; 2, 11, 2; Sall. C. 51, 6:

    fratris memoriā per omnem occasionem celebratā,

    on every occasion, Suet. Claud. 11; id. Aug. 67:

    ad occasionem aurae evehi,

    the wind being fair, taking advantage of a fair wind, id. ib. 97:

    levia proelia ex occasione hujus aut illius partis oriebantur,

    Liv. 24, 3, 17:

    ex occasione,

    as occasion offered, Suet. Caes. 60:

    occasione omni,

    on every occasion, id. Claud. 42.—With inf.:

    nunc adest occasio Benefacta cumulare = occasio cumulandi,

    Plaut. Capt. 2, 3, 63:

    nunc est illa occasio inimicum ulcisci,

    id. Pers. 4, 7, 15:

    agere tuam rem occasio est,

    id. Poen. 3, 3, 46; 5, 4, 42; id. Curc. 1, 1, 60; cf.:

    summa eludendi occasio'st mihi nunc senes Et Phaedriae curam adimere,

    Ter. Phorm. 5, 6, 45.—With ut and subj.:

    fuit occasio, si vellet, jam pridem argentum ut daret,

    Plaut. Ps. 1, 3, 51:

    quoniam occasio fuit Mea virtute parta ut quantum velles sumeres,

    id. Bacch. 4, 4, 22:

    rara haec occasio est, ut referri possint divini honores,

    Quint. 3, 7, 17.—
    B.
    Personified: Occasio, Opportunity, as a goddess, Phaedr. 5, 8; Aus. Epigr. 12, 3.—
    II.
    In partic.
    1.
    Opportunity.
    a.
    Facility or means of having a thing:

    solitudinis,

    Tac. A. 15, 50.—
    b.
    A supply, stock (post-Aug.):

    oleae,

    Col. 9, 1:

    lapidum,

    Plin. 36, 26, 65, § 191:

    vetusti olei,

    id. 23, 4, 40, § 82.—
    2.
    A pretext, plea, plausible explanation:

    hāc illi opus est occasione, ne illum talium precum pudeat,

    Quint. 3, 8, 47:

    occasiones et ex causis et ex dictis adversariorum oriuntur,

    id. 6, 1, 5; 12, 10, 13:

    quantulacunque adeo est occasio, sufficit irae,

    Juv. 13, 183.—
    3.
    Occasion, motive, reason:

    non habeo ullam occasionem, ut apud te falsa fabuler,

    Plaut. Ep. 5, 1, 38.—
    4.
    Milit. t. t., a dash, raid, surprise:

    occasionis esse rem, non proelii,

    they were undertaking a surprise, not a battle, Caes. B. G. 7, 45, 9:

    cujus (belli) maxima momenta in occasionibus sunt,

    Sen. Ira, 3, 21, 1:

    occasionibus imminere,

    Front. 2, 5, 22. —
    5.
    A cause (late Lat.): cum calcis ictu mortis occasio praebita videatur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 10, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > occasio

  • 87 ornithias

    ornīthĭas, ae, m., = ornithias, the bird-wind, a wind that blows in spring and brings with it the birds of passage:

    Favonium quidam a. d. VIII. Cal. Mart. Chelidoniam vocant, ab hirundinis visu: nonnulli vero Ornithian, uno et sexagesimo die post brumam, ab adventu avium, flantem per dies novem,

    Plin. 2, 47, 47, § 122; Vitr. 1, 6; App. Mund. p. 62; Col. 11, 2, 21.—The Etesiae are also sometimes called Ornithiae, Plin. 2, 47, 47, § 127.

    Lewis & Short latin dictionary > ornithias

  • 88 pneumaticus

    pneumătĭcus, a, um, adj., = pneumatikos, of or belonging to air or to wind, air-, wind-, pneumatic; of machines that are driven by the force of air:

    Ctesibius, qui pneumaticas res invenit,

    Vitr. 9, 9:

    organa,

    Plin. 19, 4, 20, § 60:

    ratio,

    id. 7, 37, 38, § 125.

    Lewis & Short latin dictionary > pneumaticus

  • 89 spiritalis

    spīrĭtālis or spīrĭtŭālis (the MSS. vary between the two forms), e, adj. [spiritus].
    I.
    Of or belonging to breathing, to wind, or to air (post-Aug.): machinarum genus spiritale, quod apud eos (Graecos) pneumatikon appellatur, a kind of wind-instrument, Vitr. 10, 1:

    partes pulmonis,

    Veg. 5, 75, 1: fistula, an air-passage, Lact. Opif. Dei, 11:

    arteriae,

    Arn. 3, 108.—
    II.
    Of or belonging to spirit, spiritual (eccl. Lat.):

    substantiae quaedam,

    Tert. Apol. 22:

    bellum,

    id. adv. Marc. 4, 20: si spiritali lacte pectus irriges, Prud. steph. 10, 13; Vulg. Gal. 6, 1; id. 1 Cor. 15, 44.—Hence, adv.: spīrĭtālĭter ( spīrĭtŭāl-), spiritually:

    caro spiritaliter mundatur,

    Tert. Paptism. 4 fin., Vulg. 1 Cor. 2, 14; id. Apoc. 11, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > spiritalis

  • 90 spiritualiter

    spīrĭtālis or spīrĭtŭālis (the MSS. vary between the two forms), e, adj. [spiritus].
    I.
    Of or belonging to breathing, to wind, or to air (post-Aug.): machinarum genus spiritale, quod apud eos (Graecos) pneumatikon appellatur, a kind of wind-instrument, Vitr. 10, 1:

    partes pulmonis,

    Veg. 5, 75, 1: fistula, an air-passage, Lact. Opif. Dei, 11:

    arteriae,

    Arn. 3, 108.—
    II.
    Of or belonging to spirit, spiritual (eccl. Lat.):

    substantiae quaedam,

    Tert. Apol. 22:

    bellum,

    id. adv. Marc. 4, 20: si spiritali lacte pectus irriges, Prud. steph. 10, 13; Vulg. Gal. 6, 1; id. 1 Cor. 15, 44.—Hence, adv.: spīrĭtālĭter ( spīrĭtŭāl-), spiritually:

    caro spiritaliter mundatur,

    Tert. Paptism. 4 fin., Vulg. 1 Cor. 2, 14; id. Apoc. 11, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > spiritualiter

  • 91 urinus

    ūrĭnus, a, um, adj., = ourinos, full of wind, windy:

    ovum,

    a wind-egg, Plin. 10, 58, 79, § 158.

    Lewis & Short latin dictionary > urinus

  • 92 zephyrius

    zĕphyrĭus, a, um, adj., = zephurios, of or belonging to a zephyr or to the west wind:

    ova,

    i. e. wind-eggs, addle-eggs, Plin. 10, 60, 80, § 167.

    Lewis & Short latin dictionary > zephyrius

  • 93 Zephyrus

    Zĕphyrus, i, m., = Zephuros, a gentle west wind, the western breeze, zephyr (pure Lat. Favonius); personified, son of Astrœus and Aurora.
    I.
    Lit., Plin. 18, 34, 77, § 337; Hor. C. 3, 1, 24; 4, 7, 9; id. Ep. 1, 7, 13; Verg. G. 1, 44; id. A. 4, 223; Ov. M. 1, 64; 1, 108; cf. Sen. Q. N. 5, 16, 5.—
    II.
    Poet., in gen., wind, Verg. A. 4, 562.

    Lewis & Short latin dictionary > Zephyrus

  • 94 Velella spirans

    ENG by-the-wind-sailor
    NLD bezaantje, zeiler-voor-de-wind
    GER Segelqualle
    FRA velelle

    Animal Names Latin to English > Velella spirans

  • 95 abeo

    ab-eo, iī, itum, īre (griech. ἄπειμι), I) von irgendwo, von irgend etwas ab-, weggehen od. bl. gehen, abreisen (Ggstz. manere, redire, adire, accedere, venire, advenire), A) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, Plaut.: abi prae strenue, sequar, Plaut.: abiturum eum non esse, si accessisset, werde nicht (wieder lebendig) weggehen, Cic.: abi, nuntia, geh und melde, Curt.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: fugā, Verg.: cum alqo equis (zu Pf.), Liv.: hinc, Liv. u. (Ggstz. huc adire) Plaut.: illinc, inde, Cic.: unde abii? Verg.: ut, unde abissent, eodem statim redirent, Cic.: ab his locis, ab illo, Plaut.: ab urbe, Liv.: ab oculis, Plaut. u. Sen.: ex consilio, ex regno, Liv.: ex agris atque urbibus, Cic.: qui profugus ex Africa abierat, Sall.: repente ex oculis, v. Schlangen, Liv.: e od. ex conspectu, aus dem Gesichte gehen, Plaut. u. Sall., aus dem G. entschwinden, Caes.: de Sicilia, de provincia, Cic.: m. bl. Abl. (s. Nipp. zu Tac. ann. 2, 69), hac urbe, domo, Plaut.: comitio, Liv.: Siciliā, Iustin.: montibus, Verg.: huc, Ter.: quorsum tu abis? Val. Max.: abi quo lubet, Plaut.: hinc in Ephesum, Plaut.: hinc ad legionem domo, Plaut.: foras, hinausgehen, Ter.: procul, Liv.: peregre, Plin.: hinc peregre, Titin.: domum, Ter.: hinc domum, Liv.: suas domos (v. zwei Heeren), Liv.: ab Epidauro Romam, Augustin.: in Angulum aliquo, Ter.: rus aliquo, Plaut.: cum patre Tarentum ad mercatum, Plaut.: illā per angiportum ad erum nostrum clanculum, Plaut.: ad Pompeium, Vell: in aliquas terras, Cic.: in Tuscos in exsilium, Liv.: trans Apenninum, Liv.: trans mare, Amm.: sub iugum, Liv.: sublimis abiit, Liv.: abiit iratus, Cic.: at ego abeo omissa, gehe meiner Wege, Plaut.: abi tacitus tuam viam, Plaut.: ambulatum, Plaut., deambulatum, Ter.: in Volscos exsulatum, in die Verbannung, Liv.: salutatum dominum, Fronto: quietum abeunt, Dict. 4, 16: si abis periturus, in den Tod gehst, Verg.: pars in Hernicos, pars in Latinos praedatura abiit, Liv.: m. Infinit., abi quaerere, geh suchen, geh u. suche, Plaut.: illa in arcem hinc abiit aedem visere, Plaut. – Dah. abi (wie das franz. va), geh (s. Brix zu Plaut. trin. 830. Lorenz zu Plaut. most. 1065 sq.), teils lobend = gut, nun wohl, schon recht, abi, laudo, Plaut.: abi, virum te iudico, Ter.: non es avarus, abi, Hor. – teils scheltend, »geh = fort, pack dich«, Plaut. u. Ter.: u. so abin? willst du gehen? gehst du? = fort, pack dich, Plaut.: abin an non? Plaut.: etiam tu hinc abis? willst du gleich fort? Ter.: abin istinc? Plaut.: abin hinc ab oculis? Plaut.: abi in malam rem od. abin in malam crucem, scher dich zum Henker, Plaut.; vgl. quin tu abis in malam pestem malumque cruciatum, Cic.: abi hinc cum tribunatibus ac rogationibus tuis, Liv. – v. Lebl., α) im allg.: abeuntia vela, Ov.: derepente celox abiit, Com. inc. fr.: cum somno et flammam abisse, Liv.: spiritus abiit in auras, Ov.: in aëra sucus omnis abit, verfliegt, Ov.: in vanum abibunt verba monentium, werden in den Wind gesprochen sein, Sen.: vis illa mali Herculeos abiit late diffusa per artus, Ov.: speca prosita, quo aqua de via abiret, Cato fr. – β) v. der Sonne usw., scheiden, sol abit, Plaut.; vgl. abeunte curru (Sonnenwagen), Hor.: hic ubi nox et dies modice redit et abit, Varr. – γ) von Felsen, Bergen, in die Höhe steigen, ragen, scopulus, qui montibus altis summus abiit, Val. Flacc.: abeunt in nubila montes, Sil. – δ) in die Tiefe dringen, cornus sub altum pectus abit, Verg. Aen. 9, 700. – 2) insbes.: a) irgendwie abziehen, davonkommen, wegkommen, ausgehen, zuw. auch im allg. bleiben, sein, werden, ita certe inde abiere Romani ut victores, Etrusci pro victis (so gut wie besiegt), Liv.: Romani semper victores ex quamvis temere coepto certamine abire, Liv.: bellis hoc victor abibat omnibus, Verg.: alcis acies victrix abit, Val. Max.: nocte pro victis Antium abierunt, Liv.: omnia malle quam victi abire, Sall.: pauci integri, magna pars vulneribus confecti abeunt, Sall.: semper incolumis abiit, Cato fr.: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, Liv.: ne hostes inultos abire sinat, Sall.: tu missus (vom Richter entlassen, freigesprochen) abibis, Hor.: nemo non donatus (unbeschenkt) abibit, Verg.: u. so nullus ab his unquam immunis abit, Arnob.: haud repulsus abibis, Sall.: alio pacto honeste (mit Ehren) quovis modo abeam nescio, Ter.: ne impune abeat, Varr.: impune abeuntem hostem permitteret sequi, Curt.: absol., abiturum eum non esse (unbestraft davonkommen), si accessisset, Cic. Caesin. 20; u. so ibid. 45 u. 46. – b) als publiz. t.t. = von einem Amte abgehen, abtreten, consulatu, Cic.: magistratu, Cic.: flaminio, Liv.: sacerdotio, Gell.: honore, Liv. u. Suet.: tutelā, ICt. – c) v. der Frau, abire ab alqo, vom Manne gehen, sich trennen, scheiden, Plaut.: a te ut abeat per gratiam (in Güte), Plaut. – d) v. Sterbenden, hingehen, hinübergehen, verscheiden, hinc in communem locum, Plaut. Cas. prol. 59: abiturus illuc, quo priores abiere, Phaedr. 4, 20, 16: ad deos, Cic. Tusc. 1, 32. Lact. 1, 11, 47: ad plures, wie scherzh. »zur großen Armee abgehen«, Petr. 42: e medio, Ter. Phorm. 1019: e vita, Cic. Tusc. 1, 74. Amm. 25, 3, 15: vitā, Vell. 2, 35, 5: u. so absol., insperato abiit, Lucil. sat. 30, 38. – e) als t.t. bei Versteigerungen = jmdm. entgehen, ihm nicht (zuteil) werden (s. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 1, 15, 4), si res abiret a mancipe, Cic.: ne res ab Apronio abiret, Cic.

    B) übtr.: 1) im allg.: non longe abieris, du brauchst nicht weit (nach Beispielen) zu suchen, Cic.: quid ad istas ineptias abis? Cic.: longius inde nefas abiit, griff weiter um sich, Ov.: vide, quo iudicium meum abeat, wohin zielt, Sen.: ne nunc incepto longius abierim, Tac.: quorsum abeant? auf welche Seite sollen sie sich stellen? Hor. – 2) insbes., von einem Thema, einem Beginnen, einem Verhältnis abgehen, abschweifen, abweichen, es aufgeben, verlassen, illuc, unde abii, redeo, Hor.: nec nunc incepto longius abierim, Tac.: abeo a sensibus, Cic.: quid ad istas ineptias abis? wozu solch ungehörige Dinge? Cic. – ab ignavia, Naev. com. fr.: ab emptione, zurücktreten, ICt.: a iure, vom R. abgehen, es verletzen, Cic.: etiam tu hinc abis? auch du verlässest meine Sache? Cic.

    II) mit dem Nbbegr. des Vergehens, Verschwindens u. dgl., nur übtr., 1) vom Vergehen der Zeit u. der Zustände mit der Zeit: a) von der Zeit = verfließen, vergehen, verstreichen, im Perf. = vorbeisein, dum haec dicit, abiit hora, Ter.: abiit illud tempus, Cic.: abiit ille annus, Cic.: annus abit, dum (bis) etc., Ov.: hic dies hoc modo abiit, Cic. – b) von Krankheiten = verschwinden, aufhören (Ggstz. remanere), nunc quidem iam abiit pestilentia, Cic.: nausea abiit, Cic. – c) von andern Zuständen usw. = sich verlieren, sich heben, verschwinden, schwinden, sensus abit, Cic.: voluptas cito abibit, Cato fr.: malum in diem abiit, Ter.: timor, fides abiit, Liv.: ubi vanus terror abiit, Liv.: e medio abiit scrupulus, Ter. – dah. illa mea, quae solebas ante laudare: o hominem facilem! o hospitem non gravem! abierunt, damit ist es aus, Cic. – 2) vom Erfolg einer Handlung (= ohne Folgen) abgehen, ablaufen, hingehen, mirabar hoc si sic abiret, Ter.: non posse istaec sic abire, ohne Folgen bleiben, Cic.: non sic abibunt odia, Sen. poët.: sic abierit, das mag so abgehen, Sen. – 3) als t.t. der Geschäftsspr. = der Menge, dem Werte nach zurückgehen, fallen, ut reditus agrorum, sic etiam pretium retro abiit, Plin. ep. 3, 19, 7.

    III) mit dem Nbbegr. des Übergehens von einem zum andern, übergehen auf jmd. od. in etw., a) auf jmd.: ad sanos abeat tutela propinquos, Hor. – b) in etw.: in radices vires oleae abibunt, Cato: ab. in semen, Plin.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, in aller Munde zum Gespött werde, Liv.: vigor ingenii velocis in alas et pedes abiit, Ov.: in avi mores atque instituta, sich nach und nach bequemen, Liv.: in proelii concursu abit res a consilio ad vires vimque pugnantium, Nep.: adeo ad omnem patientiam saeculi mos abiit, ut etc., Sen. rhet. u. res in iocos abiit, Sen. rhet. – 2) insbes.: a) ganz aufgehen, daraufgehen für usw., in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. ad Att. 11, 2, 2. – b) in etwas übergehen, aufgehen, = sich verwandeln, verwandelt werden, zu etwas werden, sic deus in flammas abiit, Ov.: terra abit in nimbos imbremque, Lucil.: oppidum in villam, stagnum in salem abiit, Plin.: in villos abeunt vestes, Ov.: u. als gramm. t.t. E in U abiit, Varr. LL. 5, 91. – / Auch impers.: abire me vis; abibitur, man wird (st. ich werde) gehen, Plaut.: abitum, quam aditum malis, man möchte lieber weg-, als hingegangen sein, Plaut.: tenuit, ne irrito incepto abiretur, Liv. – / Imperat. abei, Corp. inscr. Lat. 1, 1007 v. 8 (= Anthol. Lat. 1276, 8 ed. Meyer): bei den Komik. oft abin (= abisne), s. Holtze Synt. 2, 266: Genet. Gerund. abiendi, Plaut. fr. bei Prisc. 11, 24 extr.: Perf. abivi ist nicht nachzuweisen, denn M. Caes. in Fronto ep. ad M. Caesarem 3, 5. p. 68, 6 liest Naber abii, u. Augustin. de civ. dei 3, 12. p. 109, 24 D2 steht jetzt ambivit: Perf. abi, Stat. Ach. 2, 437: abit, Plaut. mil. 1331; rud. 325. Ter. adelph. 782 u. oft bei nachaug. Dichtern (s. Neue-Wagener, Formenl.3 3, 446). – Infinit. Perf. abisse fast regelm. für abiisse (bei Dichtern des Metrums wegen abiisse, s. Serv. Verg. Aen. 2, 25).

    lateinisch-deutsches > abeo

  • 96 aduro

    ad-ūro, ussī, ustum, ere, anbrennen, sengen, versengen, hoc adustumst (v. einer Speise), Ter.: panem, Hor.: mustum, Col.: complurium levi afflatu vestimenta (v. Blitz), Liv.: laurus adusta focis, Ov.: candente carbone sibi capillum, absengen, Cic.: sine gemitu aduruntur, lassen sich vom Feuer ergreifen, brennen (von den indischen Weisen), Cic.: ceram ad sudorem usque, erhitzen, Plin.: adustum robur, im Feuer gehärtet, Lucan.: loca adusta, auch subst. bl. adusta, ōrum, n. pl., Brandschäden, Cels. – v. der Sonne, Hor. u. Plin. (vgl. adustus): subst., Aethiopiae adusta, die heißen Gegenden, Solin. 56, 9. – v. Arzte, brennen, os ferramento, Cels. – v. Glanz, v. der Reibung, einen Körperteil entzünden, splendor acer adurit oculos, Lucr.: femora atteri adurique equitatu notum est, Plin. – v. Heilmitteln, ätzen, medicamenta adurentia, Cels.: od. im Munde, auf der Zunge brennen, ephemerum potum adurit quasi pipere manducato, Scrib. – v. Frost u. Wind, verletzen, beschädigen (wie ἀποκαίω), Verg., Ov. u. Plin.: adusta nivibus, erfrorene Glieder, Plin. – v. den Heuschrecken, die wie ein Brand die Ernte verzehren, Plin. – im Bilde, von der Liebesflamme, Hor. carm. 1, 27,15. Ov. her. 4, 13. Apul. met. 8, 2 extr.

    lateinisch-deutsches > aduro

  • 97 afflo

    af-flo (ad-flo), āvī, ātum, āre, I) zu-, entgegen-, anwehen, A) eig.: a) intr. v. Winde, ne in eas partes spectet villa, ex quibus ventus afflare soleat, Varr.: v. der Kälte, afflabat acrior frigoris vis, Liv.: v. Duft, entgegenduften, afflabunt tibi non Arabum de gramine odores, Prop.: u. medial, odores, qui afflarentur e floribus, Cic. – b) tr. v. Feuer, calidum membris afflare vaporem, Gluthitze anhauchen, Lucr. – B) übtr.: a) intr. entgegenwehen (wie der Wind, der die Segel schwellt) = günstig sein, felix, cui placidus leniter afflat amor, Tibull.: afflante fortunā, Quint. – b) tr.: α) zuwehen = zubringen, zutragen, sperat sibi auram posse aliquam afflari voluntatis dissensionisque eorum, qui etc., Cic.: rumoris nescio quid afflaverat commissione Graecorum frequentiam non fuisse, Cic. – β) anhauchen, eingeben, (unvermerkt) mitteilen, ubi indomitis gregibus Venus afflat amores, Tibull.: (genetrix) laetos oculis afflarat honores, hatte heitere Würde den Augen angehaucht, Verg.: u. vom Gifthauche des Neides, si quem reperiat, cui aliquid mali faucibus afflare possit, Cornif. rhet. – II) anwehen, anblasen, anhauchen (= wehend-, hauchend berühren), tr. u. intr., A) eig., v. Winde, v. der Luft, terga tantum afflante vento, Liv.: afflatus aurā (Zugluft), Suet.: v. Atem, Hauch, taurorum afflari ore, Ov.: a serpentibus afflari, Col.: si serpens afflavit, Sen.: velut illis (Dat.) Canidia afflasset, jene (die Speisen) durch ihren Hauch vergiftet hätte, Hor.: v. Atem der Sonnenrosse (= Morgenluft), nosque ubi primus equis Oriens afflavit anhelis, Verg.: v. Blitz (s. Barth Stat. Theb. 2, 85), tribus modis urit (fulmen), aut afflat (versengt) et levi iniuriā laedit aut comburit (verbrennt) aut accendit (setzt in Flammen), Sen. nat. qu. 2, 40, 4: imbre orto fulmen decidens hostiam et victimarium sacrificanti afflavit, traf, Spart. Hadr. 14, 3: me divum pater fulminis afflavit ventis, mit anwehendem Strahle gerührt, Verg.: u. so fulminis telis od. fulminum ignibus afflari, vom Blitzstrahl berührt (versengt) werden, Ov.: v. Feuer u.v. der Hitze übh., saucii afflatique incendio, von der Glut versengt, Liv.: afflari sidere = siderari (w.s.), Plin.; vgl. loquacitas animos iuvenum... pestilenti quodam sidere afflavit, Petr. – B) übtr., jmd. anhauchen = jmd. (mit Begeisterung, Jugend usw.) erfüllen, afflata est numine quando iam propiore dei, da vom mächtigen Hauch des nahenden Gottes jetzt mit Begeisterung sie erfüllt ward, Verg. – te... Gratia afflavit, Claud.: Romam meliore iuventā, ihr Jugend verleihen, Claud. – Romam regius terror afflabat, befiel Furcht vor dem Könige, Flor.

    lateinisch-deutsches > afflo

  • 98 affundo

    af-fundo (ad-fundo), fūdī, fūsum, ere, hinzugießen, -schütten, I) eig.: aquam alci rei, Plin.: venenum vulneri, Tac.: alci venenum in aqua frigida, Tac.: vinum arbori, als Trankopfer, Plin. – colonia amne affusa, vom Flusse bespült, Plin.: amnis Maeander plurimis affusus oppidis, an sehr vielen Städten vorbeifließend, Plin. – poet., vom Staub, affuso squalent a pulvere crines, Sil.: vom Wind, affusis puppes procedere ventis, Sil.: u. von der Befruchtung, ei (nido) vim genitalem affundere, es (das Nest) mit seinem Samen befruchten, Tac. – II) übtr.: 1) affundi, a) von der Schamröte: rubor, qui gravissimis quoque viris subitus affunditur, auch unversehens überläuft, Sen. ep. 11, 3. – b) von Menschenmassen = herbeiströmen, sich ergießen, sich auf etw. werfen usw., undique affusa ducum plebisque turba, Sen. Troad. 1086: ut... equitum tria milia cornibus affunderentur, Tac. Agr. 35. – 2) affusum esse, hingegossen sein = hingelagert sein, sich niedergeworfen haben (bes. v. Flehenden), m. Dat. loci u. absol., affusae iacent tumulo, Ov.: amplecti pedes affusaque (u. hingegossen) poscere vitam, Ov.: regesque tui cum supplice mundo adfusi, vinci socerum patiare rogamus, Lucan.: Cleopatra affusa Caesaris genibus, Flor.

    lateinisch-deutsches > affundo

  • 99 Afri

    Āfrī, ōrum, m., die Bewohner von Afrika, bes. im engern Sinne als Bewohner des Gebietes von Karthago (s. unten Africano. 2), die Afrikaner, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 9. § 27. Sall. Iug. 18, 3. Liv. 29, 3, 13. Eutr. 2, 19 sqq.: A. discincti (als weichlich u. untätig), Verg. Aen. 8, 724: insbes., die Priester des Jupiter Ammon in der Wüste Libyens, Nep. Lys. 3, 2. – Sing. dirus Afer, v. Hannibal, Hor. carm. 4, 4, 42: homo Afer, Augustin. ep. 17, 2: civis noster in quantum Afer, Augustin. conf. 8, 6: Sing. kollekt., Ven. Fort. vit. S. Mart. 2, 74. – Adi. Āfer, fra, frum, afrisch, afrikanisch, pedites, Liv.: campi, Vitr.: aequora, zwischen Afrika u. Sizilien, Ov.: avis (= Africana gallina, s. unten Africanus), Hor.: murex, die gätulische, Hor.: sorores, die Hesperiden, Iuven.: pisa, Pallad.: bitumen, vinum, Pelag.: tapetia, Valer. b. Vopisc. – Davon abgeleitet:

    A) Āfrica, ae, f., auch terra Africa ( wie terra Italia u. ähnl., s. Drak. Liv. 25, 7, 4), das Land Afrika, 1) im weitern Sinne, der Erdteil, von den Griechen Λιβύη gen., in frühester Zeit bald zu Asien, bald zu Europa gerechnet, nach der später allgemeinen Annahme durch die Landenge von Suez von Asien geschieden, s. Sall. Iug. 17 sqq. Mel. 1. c. 4 sqq. Apul. de mundo c. 7 extr.: meton. = die Afrikaner, Africa terribilis, Varr. sat. Men. 225: in omni Africa (vom Lande redend u. an die Bewohner denkend), Sall. Iug. 89, 7. – 2) im engern Sinne, Africa propria od. Africa provincia gen., das ganze ehemalige Gebiet von Karthago, sowie das Land zwischen den beiden Syrten umfassend, Mel. 1. c. 7. – obwohl auch im allerengsten Sinne bloß die Landschaft Zeugis od. Zeugitania (regio) mit der Hauptstadt Karthago Africa genannt wurde, Plin. 5, 23; cf. Isid. 14, 5, 8. – / Vulg. Genet. Africaes, Corp. inscr. Lat. 5. 1039.

    B) Āfricānus, a, um, zu Afrika (im engern u. weitern Sinne) gehörig, afrikanisch, in Afrika, aus Afrika, bellum, Cäsars Kr. gegen die Pompejaner unter Kato, Scipio u. Juba (König von Numidien), Cic. u.a.; u. von diesem Kriege causae (Händel), Cic., u. rumores, Cic. – possessiones, Nep.: gallinae, Perlhühner (ihrer Seltenheit wegen als Leckerbissen auf den Tafeln der Römer, griech. μελεαγρίδες, auch lat. meleagrides; vgl. Col. 8, 2, 2 [u. dazu Schneider] u. Plin. 10, 74), Varr. u. Col.: mures, afrikanische Mäuse, Plin., scherzhaft für »Panther, Tiger u. Löwen«, Plaut.: fici od. ficus, afrik. Feigen, früher ihrer Seltenheit wegen gesucht, Scriptt. r.r. u. Plin., später gewöhnlicher u. dah. unter die Geschenke von weniger Bedeutung gerechnet b. Mart. – subst., Africanae, ārum, f. (sc. bestiae), afrikanische wilde Tiere = Panther, Löwen, Leoparden u. Tiger (vgl. Varr. LL. 7, 40), bes. gebraucht in den öffentl. Tierhetzen der ludi circenses, Cic., Liv. u.a. – als Beiname, Africanus, der Beiname der zwei berühmtesten Scipionen, s. Cornelius: Africana, Beiname der Ceres in Afrika, wo sie Witwen, die nicht wieder heiraten wollten, als Priesterinnen hatte, Tert. ad uxor. 2.

    C) Āfricus, a, um, afrikanisch, bellum, Hannibals gegen die Römer, Liv. 21, 1, 4 u. 21, 2, 1; Cäsars gegen die Pompejaner in Afrika (s. oben Africanus), Caes. b.c. 2, 32, 13. Vell. 2, 129, 4: u. von diesem Kr., triumphus, Vell. 2, 56, 2: bella, des Syphax gegen die Punier, Sil. 17, 11: praesidia, Liv.: ora, Liv.: mare, der südwestl. Teil des Mittelmeers, Sall. u. Tac.: ebenso pelagus, Mel. – insbes., ventus Africus (Cic.) od. Africus ventus (Liv.), u. gew. absol. Africus, ī, m., der (Wind) Afrikus = Südwest od. genauer Westsüdwest, griech. λίψ, bei den Italienern noch j. Affrico od. ghiberno gen., für alle, die diesseit des Mittelländischen Meers wohnen, ein von der Winterabendseite über das Meer kommender stürmischer Regenwind (s. Vell. 2, 79, 3. Sen. nat. qu. 5, 16, 6. Plin. 2, 119: lips sive Africus, Veget. mil. 4, 38); dah. die Epitheta: furibundus et ruens, Sen.: creber procellis, Verg.: praeceps, protervus, Hor.: auster, qui per biduum flaverat, in Africum se vertit, Caes.: qui portus ab Africo tegebatur, ab austro non erat tutus, Caes. – auch adjekt., Africae procellae, Hor. carm. 3, 29, 57.

    lateinisch-deutsches > Afri

  • 100 aggravo

    ag-gravo (ad-gravo), āvī, ātum, āre, I) eig., ein Gewicht schwerer machen, es vermehren, ag-gravatur pondus illā, Plin. 18, 117. – II) übtr.: 1) »schwerer-, drückender machen«, d.i. a) der Kraft u. Wirkung nach = gewichtiger machen, verstärken, ruinam suam illo pondere (vom Wind typhon), Plin.: ictus, Plin. – b) der Heftigkeit nach = verstärken, gefährlicher machen, verschlimmern, vulnus, Plin.: valetudinem, Suet.: dolorem, Curt. – c) der Beschaffenheit nach = noch drückender machen, erschweren, steigern, verschlimmern, inopiam sociorum, Liv.: quo (bello) si aggravatae res essent, Liv.: rationes, Sen.: sortem alcis, Curt. – mit Worten steigern (Ggstz. elevare), summam invidiae eius (aeris alieni), Liv. 6, 27, 3: amaritudo verborum quasi aggravatura res, Sen. contr. 9 (4), 25. § 28. – 2) übh. beschweren, belästigen, einnehmen, a) körperlich: morbo quartanae aggravante (sc. eum), Suet.: odor aggravans capita, citra dolorem tamen, Plin. – b) moralisch = jmdm. zur Last fallen, jmd. belasten, quae (argumenta) per se nihil reum aggravare videntur, Quint. 5, 7, 18.

    lateinisch-deutsches > aggravo

См. также в других словарях:

  • Wind power in Australia — is clean and renewable and a typical wind turbine can meet the energy needs of up to 1000 homes. The technology is proven, fast to build and economical compared with other renewable energy technologies. [… …   Wikipedia

  • Wind power in the United States — is a growing industry. In 2007, the United States was the fastest growing wind power market in the world for the third year in a row [http://www.nrel.gov/docs/fy08osti/43025.pdf Annual Report on U.S. Wind Power Installation] ] . At the end of… …   Wikipedia

  • Wind power in Texas — consists of many wind farms with a total installed capacity of 5,604.65 megawatts (MW) from over 40 different projects. [American Wind Energy Association (2008). [http://www.awea.org/projects/default.aspx U.S. Wind Energy Projects] ] Texas… …   Wikipedia

  • Wind shear — Wind shear, sometimes referred to as windshear or wind gradient, is a difference in wind speed and direction over a relatively short distance in the atmosphere. Wind shear can be broken down into vertical and horizontal components, with… …   Wikipedia

  • Wind power in South Australia — is a growing industry with 648 megawatts (MW) of operational wind farm capacity and a further 170 MW under construction. [ [http://www.geocities.com/daveclarkecb/Australia/WindSA.html Wind power and wind farms in SA] ] South Australia is well… …   Wikipedia

  • wind instrument — /wind/ a musical instrument sounded by the breath or other air current, as the trumpet, trombone, clarinet, or flute. [1575 85] * * * ▪ music Introduction       any musical instrument that uses air as the primary vibrating medium for the… …   Universalium

  • Wind — von etwas bekommen (kriegen): heimlich davon erfahren, eine Ahnung von etwas haben.{{ppd}}    Die Redensart stammt aus der Jägersprache. Das Wild bekommt vom Jäger Wind, d.h. ›Witterung‹; der Wind bringt seiner feinen Nase den Geruch des Jägers… …   Das Wörterbuch der Idiome

  • Wind — (w[i^]nd, in poetry and singing often w[imac]nd; 277), n. [AS. wind; akin to OS., OFries., D., & G. wind, OHG. wint, Dan. & Sw. vind, Icel. vindr, Goth winds, W. gwynt, L. ventus, Skr. v[=a]ta (cf. Gr. ah ths a blast, gale, ah^nai to breathe hard …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wind band — Wind Wind (w[i^]nd, in poetry and singing often w[imac]nd; 277), n. [AS. wind; akin to OS., OFries., D., & G. wind, OHG. wint, Dan. & Sw. vind, Icel. vindr, Goth winds, W. gwynt, L. ventus, Skr. v[=a]ta (cf. Gr. ah ths a blast, gale, ah^nai to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wind chest — Wind Wind (w[i^]nd, in poetry and singing often w[imac]nd; 277), n. [AS. wind; akin to OS., OFries., D., & G. wind, OHG. wint, Dan. & Sw. vind, Icel. vindr, Goth winds, W. gwynt, L. ventus, Skr. v[=a]ta (cf. Gr. ah ths a blast, gale, ah^nai to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wind dropsy — Wind Wind (w[i^]nd, in poetry and singing often w[imac]nd; 277), n. [AS. wind; akin to OS., OFries., D., & G. wind, OHG. wint, Dan. & Sw. vind, Icel. vindr, Goth winds, W. gwynt, L. ventus, Skr. v[=a]ta (cf. Gr. ah ths a blast, gale, ah^nai to… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»