Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

suasor/la

  • 1 suasor

    suāsŏr, ōris, m. conseiller, instigateur, celui qui appuie une loi.    - me suasore, Plaut.: suivant mes conseils.    - suasor facti, Cic.: qui conseille une action.
    * * *
    suāsŏr, ōris, m. conseiller, instigateur, celui qui appuie une loi.    - me suasore, Plaut.: suivant mes conseils.    - suasor facti, Cic.: qui conseille une action.
    * * *
        Suasor, suasoris, Verbale. Cicero. Qui enhorte, Suadeur, ou Suaseur, Enhorteur.

    Dictionarium latinogallicum > suasor

  • 2 suāsor

        suāsor ōris, m    [SVAD-], an exhorter, adviser, counsellor, persuader: repudiatis malis suasoribus: facti: pacis, O.—Of an enactment, a proposer, advocate: non suasor sed regator.
    * * *
    adviser, counselor

    Latin-English dictionary > suāsor

  • 3 suasor

    suāsor, ōris, m. [id.].
    I.
    In gen., one who exhorts, advises, or persuades, an adviser, counsellor, persuader (class.): esse suasorem summum et studiosum robore belli, Enn. ap. Gell. 7, 2 (Ann. v. 375 Vahl.):

    me suasore et impulsore id factum,

    Plaut. Most. 3, 3, 13:

    suasor et impulsor profectionis,

    Cic. Att. 16, 7, 2:

    quid interest inter suasorem facti et probatorem?

    id. Phil. 2, 12, 29:

    suasoris finis est utilitas,

    Quint. 3, 8, 42:

    pacis,

    Ov. F. 4, 75.—
    II.
    In partic., in publicists' lang., one who recommends or advocates a proposed law:

    Caesar legem tulit ut, etc.... suasore legis Pompeio,

    Vell. 2, 44, 4:

    epistola non suasoris sed rogatoris,

    Cic. Att. 16, 16, B, § 9.

    Lewis & Short latin dictionary > suasor

  • 4 suasor

    suāsor, ōris m. [ suadeo ]
    советующий, уговаривающий, рекомендующий, (s. legis L)

    Латинско-русский словарь > suasor

  • 5 suasor

    suāsor, ōris, m. (suadeo), der Anrater, Anempfehler, facti, Cic.: deditionis, Cic.: legis, Liv.

    lateinisch-deutsches > suasor

  • 6 suasor

    suāsor, ōris, m. (suadeo), der Anrater, Anempfehler, facti, Cic.: deditionis, Cic.: legis, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > suasor

  • 7 suasor

    тот кто советует (1. 13 pr. D. 4, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > suasor

  • 8 cōn-suāsor

        cōn-suāsor ōris, m     a strenuous counsellor.

    Latin-English dictionary > cōn-suāsor

  • 9 auctor

    auctor (incorrectly written autor or author), ōris, comm. [id.], he that brings about the existence of any object, or promotes the increase or prosperity of it, whether he first originates it, or by his efforts gives greater permanence or continuance to it; to be differently translated according to the object, creator, maker, author, inventor, producer, father, founder, teacher, composer, cause, voucher, supporter, leader, head, etc. (syn.: conditor, origo, consiliarius, lator, suasor, princeps, dux).
    I.
    Lit.
    A.
    Of persons, a progenitor, father, ancestor:

    L. Brutus, praeclarus auctor nobilitatis tuae,

    the founder, progenitor of your nobility, Cic. Tusc. 4, 1, 2:

    generis,

    Verg. A. 4, 365; so Ov. M. 4, 640, and Suet. Vit. 2:

    tu sanguinis ultimus auctor,

    Verg. A. 7, 49; so Ov. M. 12, 558, and 13, 142:

    tantae propaginis,

    id. F. 3, 157:

    originis,

    Suet. Ner. 1:

    gentis,

    id. Claud. 25:

    auctores parentes animarum,

    Vulg. Sap. 12, 6:

    auctore ab illo ducit originem,

    Hor. C. 3, 17, 5:

    Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor,

    id. ib. 1, 2, 36:

    mihi Tantalus auctor,

    Ov. M. 6, 172:

    auctores saxa fretumque tui,

    id. H. 10, 132:

    Juppiter e terrā genitam mentitur, ut auctor Desinat inquiri,

    id. M. 1, 615.—Of animals, Col. 6, 27, 1.—
    B.
    Of buildings, etc., founder, builder:

    Trojae Cynthius auctor,

    Verg. G. 3, 36:

    murorum Romulus auctor,

    Prop. 5, 6, 43 ( augur, Müll.):

    auctor posuisset in oris Moenia,

    Ov. M. 15, 9:

    porticus auctoris Livia nomen habet,

    id. A. A. 1, 72:

    amphitheatri,

    Plin. 36, 15, 24, § 118:

    omnia sub titulo tantum suo ac sine ullā pristini auctoris memoriā,

    Suet. Dom. 5.—
    C.
    Of works of art, a maker, artist:

    statua auctoris incerti,

    Plin. 34, 8, 19, § 93: apparuit summam artis securitatem auctori placaisse, id. praef. § 27.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the originator, executor, performer, doer, cause, occasion of other things (freq. interchanged with actor):

    tametsi haud quaquam par gloriá sequitur scriptorem et auctorem rerum, tamen etc.,

    Sall. C. 3, 2 Kritz (cf. without rerum: Suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt, id. J. 1, 4):

    praeclari facinoris,

    Vell. 2, 120, 6:

    facti,

    Ov. M. 9, 206; Vell. 1, 8:

    cum perquirerent auctorem facti,

    Vulg. Jud. 6, 29:

    optimi statūs auctor,

    Suet. Aug. 28:

    honoris,

    Ov. M. 10, 214:

    vitae,

    Vulg. Act. 3, 15:

    salutis,

    ib. Heb. 2, 10:

    fidei,

    ib. ib. 12, 2:

    funeris,

    Ov. M. 10, 199:

    necis,

    id. ib. 8, 449;

    9, 214: mortis,

    id. ib. 8, 493:

    vulneris,

    id. ib. 5, 133;

    8, 418: plagae,

    id. ib. 3, 329:

    seditionis sectae,

    Vulg. Act. 24, 5.—Also, in gen., one from whom any thing proceeds or comes:

    auctor in incerto est: jaculum de parte sinistrā Venit,

    i. e. the sender, Ov. M. 12, 419; so,

    teli,

    id. ib. 8, 349:

    muneris,

    the giver, id. ib. 2, 88;

    5, 657, 7, 157 al.: meritorum,

    id. ib. 8, 108 al.—
    B.
    An author of scientific or literary productions.
    1.
    An investigator:

    non sordidus auctor Naturae verique,

    Hor. C. 1, 28, 14.—And as imparting learning, a teacher:

    quamquam in antiquissimā philosophiā Cratippo auctore versaris,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    dicendi gravissimus auctor et magister Plato,

    id. Or. 3, 10:

    divini humanique juris auctor celeberrimus,

    Vell. 2, 26, 2:

    Servius Sulpicius, juris civilis auctor,

    Gell. 2, 10; Dig. 19, 1, 39; 40, 7, 36.—
    2.
    The author of a writing, a writer:

    ii quos nunc lectito auctores,

    Cic. Att. 12, 18:

    ingeniosus poëta et auctor valde bonus,

    id. Mur. 14:

    scripta auctori perniciosa suo,

    Ov. Tr. 5, 1, 68:

    Belli Alexandrini Africique et Hispaniensis incertus auctor est,

    Suet. Caes. 56; id. Aug. 31:

    sine auctore notissimi versus,

    i. e. anonymous verses, id. ib. 70; so id. Calig. 8; id. Dom. 8 al.— Meton. of cause for effect, for a literary production, writing, work:

    in evolvendis utriusque linguae auctoribus, etc.,

    Suet. Aug. 89. —In partic., the author of historical works, an historian (with and without rerum):

    ego cautius posthac historiam attingam, te audiente, quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44; so,

    Matrem Antoniam non apud auctores rerum, non diurnā actorum scripturā reperio ullo insigni officio functam,

    Tac. A. 3, 3; 3, 30 (diff. from auctor rerum in II. A.):

    Polybius bonus auctor in primis,

    Cic. Off. 3, 32, 113; so Nep. Them. 10, 4; Liv. 4, 20; Tac. A. 5, 9; 14, 64 al.—With historiae (eccl. Lat.):

    historiae congruit auctori,

    Vulg. 2 Macc. 2, 31.—Hence, in gen., one that gives an account of something, a narrator, reporter, informant (orally or in writing):

    sibi insidias fieri: se id certis auctoribus comperisse,

    Cic. Att. 14, 8:

    celeberrimos auctores habeo tantam victoribus irreverentiam fuisse, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 51:

    criminis ficti auctor, i. e. nuntius,

    Ov. M. 7, 824:

    Non haec tibi nuntiat auctor Ambiguus,

    id. ib. 11, 666; 12, 58; 12, 61; 12, 532.—Hence, auctorem esse, with acc. and inf., to relate, recount:

    Auctores sunt ter novenis punctis interfici hominem,

    Plin. 11, 21, 24, § 73:

    Fabius Rustiçus auctor est scriptos esse ad Caecinam Tuscum codicillos,

    Tac. A. 13, 20:

    Auctor est Julius Marathus ante paucos quam nasceretur menses prodigium Romae factum (esse) publice, etc.,

    Suet. Aug. 94 et saep.—
    C.
    One by whose influence, advice, command, etc., any thing is done, the cause, occasion, contriver, instigator, counsellor, adviser, promoter; constr. sometimes with ut, acc. and inf., or gen. gerund.: quid mihi es auctor ( what do you counsel me?) huic ut mittam? Plaut. Ps. 1, 3, 2; 4, 7, 70; id. Poen. 1, 3, 1:

    idne estis auctores mihi?

    Ter. Ad. 5, 8, 16:

    mihique ut absim, vehementer auctor est,

    Cic. Att. 15, 5:

    Gellium ipsis (philosophis) magno opere auctorem fuisse, ut controversiarum facerent modum,

    id. Leg. 1, 20, 53:

    ut propinqui de communi sententiā coërcerent, auctor fuit,

    Suet. Tib. 35; id. Claud. 25; id. Calig. 15:

    a me consilium petis, qui sim tibi auctor in Siciliāne subsidas, an proficiscare,

    Cic. Fam. 6, 8: ego quidem tibi non sim auctor, si Pompeius Italiam reliquit, te quoque profugere, Att. ap. Cic. Att. 9, 10:

    ne auctor armorum duxque deesset, Auct. B. G. 8, 47: auctor facinori non deerat,

    Liv. 2, 54:

    auctores Bibulo fuere tantundem pollicendi,

    Suet. Caes. 19:

    auctores restituendae tribuniciae potestatis,

    id. ib. 5; so id. Dom. 8:

    auctor singulis universisque conspirandi simul et ut... communem causam juvarent,

    id. Galb. 10 al. —So freq. in the abl. absol.: me, te, eo auctore, at my, your, his instance, by my [p. 199] advice, command, etc.:

    non me quidem Faciet auctore, hodie ut illum decipiat,

    Plaut. Stich. 4, 2, 23:

    an paenitebat flagiti, te auctore quod fecisset Adulescens?

    Ter. Eun. 5, 6, 12:

    quare omnes istos me auctore deridete atque contemnite,

    Cic. de Or. 3, 14, 54:

    quia calida fomenta non proderant, frigidis curari coactus auctore Antonio Musā,

    Suet. Aug. 81; 96; id. Galb. 19; id. Vit. 2 al.: agis Carminibus grates et dis auctoribus horum, the promoters or authors of spells, Ov. M. 7, 148.—
    2.
    Esp., in political lang., t. t.
    a.
    Auctor legis.
    (α).
    One who proposes a law, a mover, proposer (very rare):

    quarum legum auctor fuerat, earum suasorem se haud dubium ferebat,

    Liv. 6, 36:

    Quid desperatius, qui ne ementiendo quidem potueris auctorem adumbrare meliorem,

    Cic. Dom. 30, 80.—
    (β).
    One who advises the proposal of a law, and exerts all his influence to have it passed, a supporter (stronger than suasor; cf. Suet. Tib. 27:

    alium dicente, auctore eo Senatum se adīsse, verba mutare et pro auctore suasorem dicere coegit): isti rationi neque lator quisquam est inventus neque auctor umquam bonus,

    Cic. Leg. 3, 15, 34:

    cum ostenderem, si lex utilis plebi Romanae mihi videretur, auctorem me atque adjutorem futurum (esse),

    id. Agr. 2, 5; id. Att. 1, 19:

    quo auctore societatem cum Perseo junxerunt,

    Liv. 45, 31; Suet. Oth. 8; id. Vesp. 11 al.—Sometimes in connection with suasor:

    atque hujus deditionis ipse Postumius suasor et auctor fuit,

    Cic. Off. 3, 30, 109:

    Nisi quis retinet, idem suasor auctorque consilii ero,

    Tac. H. 3, 2 al. —
    (γ).
    Of a senate which accepts or adopts a proposition for a law, a confirmer, ratifier:

    nunc cum loquar apud senatores populi Romani, legum et judiciorum et juris auctores,

    Cic. Verr. 2, 5, 67.— Poet., in gen., a law-giver:

    animum ad civilia vertet Jura suum, legesque feret justissimus auctor,

    Ov. M. 15, 833;

    and of one who establishes conditions of peace: leges captis justissimus auctor imposuit,

    id. ib. 8, 101. —Hence, auctores fieri, to approve, accept, confirm a law:

    cum de plebe consulem non accipiebat, patres ante auctores fieri coëgerit,

    Cic. Brut. 14, 55:

    Decreverunt ut, cum populus regem jussisset, id sic ratum esset, si patres auctores fierent,

    Liv. 1, 17; 1, 22; 2, 54; 2, 56; 6, 42; 8, 12 al.—
    b.
    Auctor consilii publici, he who has the chief voice in the senate, a leader:

    hunc rei publicae rectorem et consilii publici auctorem esse habendum,

    Cic. de Or. 1, 48, 211; 3, 17, 63. —Also absol.:

    regem Ariobarzanem, cujus salutem a senatu te auctore, commendatam habebam,

    by your influence, and the decree of the senate occasioned by it, Cic. Fam. 15, 4, 6; cf. Gron. ad Liv. 24, 43.—
    D.
    One who is an exemplar, a model, pattern, type of any thing:

    Caecilius, malus auctor Latinitatis,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    nec litterarum Graecarum, nec philosophiae jam ullum auctorem requiro,

    id. Ac. 2, 2, 5; cf.

    Wopk. Lect. Tull. p. 34: unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum,

    i. e. who has done a similar thing, Cic. Verr. 2, 5, 26:

    Cato omnium virtutum auctor,

    id. Fin. 4, 16, 44 al. —
    E.
    One that becomes security for something, a voucher, bail, surety, witness:

    id ita esse ut credas, rem tibi auctorem dabo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 70:

    auctorem rumorem habere,

    Cic. Verr. 2, 3, 19: fama nuntiabat te esse in Syriā;

    auctor erat nemo,

    id. Fam. 12, 4:

    non si mihi Juppiter auctor Spondeat,

    Verg. A. 5, 17:

    gravis quamvis magnae rei auctor,

    Liv. 1, 16:

    auctorem levem, nec satis fidum super tantā re Patres rati,

    id. 5, 15 fin.:

    urbs auspicato deis auctoribus in aeternum condita,

    under the guaranty of the gods, id. 28, 28.—Also with acc. and inf.:

    auctores sumus tutam ibi majestatem Romani nominis fore,

    Liv. 2, 48.—
    F.
    In judic. lang., t. t.
    1.
    A seller, vender (inasmuch as he warrants the right of possession of the thing to be sold, and transfers it to the purchaser; sometimes the jurists make a distinction between auctor primus and auctor secundus; the former is the seller himself, the latter the bail or security whom the former brings, Dig. 21, 2, 4; cf.

    Salmas. Mod. Usur. pp. 728 and 733): quod a malo auctore emīssent,

    Cic. Verr. 2, 5, 22:

    auctor fundi,

    id. Caecin. 10; Dig. 19, 1, 52: Inpero (auctor ego sum), ut tu me quoivis castrandum loces, Plaut. Aul. 2, 2, 73 Wagn.; id. Ep. 3, 2, 21; id. Curc. 4, 2, 12.— Trop.:

    auctor beneficii populi Romani,

    Cic. Mur. 2.—
    2.
    A guardian, trustee (of women and minors):

    dos quam mulier nullo auctore dixisset,

    Cic. Caecin. 25:

    majores nostri nullam ne privatam quidem rem agere feminas sine auctore voluerunt,

    Liv. 34, 2:

    pupillus obligari tutori eo auctore non potest,

    Dig. 26, 8, 5.—
    3.
    In espousals, auctores are the witnesses of the marriage contract (parents, brothers, guardians, relatives, etc.):

    nubit genero socrus, nullis auspicibus, nullis auctoribus,

    Cic. Clu. 5.—
    G.
    An agent, factor, spokesman, intercessor, champion:

    praeclarus iste auctor suae civitatis,

    Cic. Fl. 22:

    (Plancius) princeps inter suos... maximarum societatum auctor, plurimarum magister,

    id. Planc. 13, 22:

    meae salutis,

    id. Sest. 50, 107:

    doloris sui, querelarum, etc.,

    id. Fl. 22 fin.
    In class.
    Lat. auctor is also used as fem.:

    eas aves, quibus auctoribus etc.,

    Cic. Div. 1, 15, 27:

    Et hostes aderant et (Theoxena) auctor mortis instabat,

    Liv. 40, 4, 15:

    auctor ego (Juno) audendi,

    Verg. A. 12, 159; Ov. M. 8, 108; id. F. 5, 192; 6, 709; id. H. 14, 110; 15, 3; Sen. Med. 968; cf. Paul. ex Fest. p. 29 Müll. The distinction which the grammarians, Serv. ad Verg. A. 12, 159, Prob. p. 1452 sq. P., and others make between auctor fem. and auctrix, that auctrix would refer more to the lit. signif. of the verb, augeo, while auctor fem. has more direct relation to the prevailing signif. of its noun, auctoritas, is unfounded.

    Lewis & Short latin dictionary > auctor

  • 10 anraten

    anraten, hortari u. adhortari ad alqd od. m. folg. ut od. ne m. Konj. od. m. bl. Konjunktiv (ermunternd zu etw. raten, Ggstz. dehortari od. deterrere ab alqa re). – suadere alqd (beredend, überredend zu etw. raten, Ggstz. dissuadere). – auctorem esse alcis rei od. ad alqd faciendum od. m. folg. ut od. ne u. Konj. od. m. folg. Akk. u. Infin. od. m. folg. bl. Infin., jmdm., alci (als Berater, Zurederaustreten). – Anraten, das, suasio. – consilium (Rat). – auf dein A., te hortante; te suasore; te consuasore; te auctore; verb. te auctore et consuasore; te suasore et auctore; te suasore et impulsore. Anrater, auctor; suasor; consuasor: auch verb. auctor et consuasor; suasor et auctor; suasor et impulsor. Anratung, die, s. Anraten, das.

    deutsch-lateinisches > anraten

  • 11 auctor

    auctor, ōris, c. (augeo; dah. unrichtig autor od. author geschr.), wörtl. etwa der Förderer, d.i. der, der etwas noch nicht Vorhandenes unmittelbar od. mittelbar ins Dasein fördert oder ein schon Vorhandenes zur vollen Kraft bringt, ihm Bestand, Gedeihen, Anerkennung und Dauer leiht, I) im allg.: 1) der Urheber u. Förderer mater. Ggstde., Zustände u. Einrichtungen, der Urheber, Stifter, Schöpfer, Vollbringer, frugum, Verg.: muneris, Geber, Geberin, Ov. u. Mart.: vulneris, Verg.: plagae, Ov.: clamoris, Ov.: auctor mortis, funeris, Ov.: auctor necis, Suet.: non exstinctor sed auctor incendii, Cic.: scriptor pro auctore (Vollbringer der Tat) laudatur, Iul. Val.: certamen Olympiorum initium habuit auctoremque Iphitum Elium, Vell.: auctores imperii Romani conditoresque, Plin. – Bes.: α) der Urheber eines Bauwerkes od. andern Kunstwerkes, Erbauer, Gründer, Unternehmer, Wiederhersteller, Künstler, auctor amplissimorum operum, Suet.: Troiae, Verg.: templi, Liv.: porticus, Ov.: murorum, Prop.: statuae et tabulae pictae, Plin.: statua incerti auctoris, Plin.: quid enim miretur quisque in hoc (sc. in amphitheatro Scauri) primum? inventorem an inventum? artificem an auctorem? Plin. – β) der Urheber eines Geschlechts, der Gründer, Ahnherr, Stammvater, L. Brutus, praeclarus auctor nobilitatis tuae, Cic.: auctor generis, Verg., od. gentis, Suet.: mihi Tantalus auctor, Ov. – γ) der Urheber, Verfasser eines Schriftwerkes, Schriftsteller, scripta auctori perniciosa suo, Ov.: versus sine auctore, anonyme, Suet.: Latini auctores, Quint.: ista lectio multorum auctorum, Sen.: auctores, quos praelegunt, Quint.: u. m. Genet., eius operis auctores, Schr. dieser Gattung, Quint.: auctor carminis, Hor.: divinorum carminum auctores, Firm.: evolvere utriusque linguae auctores, Suet. – Verschieden unten no. 3, b, β. – δ) der Erfinder, Begründer, Schirmherr, nihil auctor Apollo subvenit, Verg.: auctor carminis, Tibull.: auctor citharae, v. Merkur, Lucan.: u. auctor lucis, v. Apollo, Ov.

    2) der Urheber u. Förderer eines Vorschlags, Entschlusses, einer Unternehmung, Handlung, deutsch bald = Urheber, Veranlasser, Anstifter, bald = Förderer, Unterstützer, Verfechter, bald = Veranstalter, Unternehmer, bald = Anrater, Zustimmer, bald = Tonangeber, Stimmführer, Vorgänger, Leiter, Lenker, Vertreter, Verteidiger, a) übh.: α) absol.: nec auctor quamvis audaci facinori deerat, Liv. 2, 54, 7. – bes. oft auctore alqo, auf jmds. Veranlassung, nach jmds. Verfügung, auf jmds. Geheiß, -Verantwortung, auctore me, te, Komik., Cic. u.a.: auctoribus vobis (Ggstz. suā sponte), Liv.: auctore atque agente eo, Caes.: consiliario et auctore Vestorio, Cic.: auctore eodem deo, Tac.: auctoribus avibus, Cic.: ingenio sibi auctore, Cic.: auctoribus dis, Liv.: fatis auctoribus, Verg. – β) konstr. m. Genet., non suscipiendi belli civilis auctor gravissimus, Cic.: auctor Cadmeae occupandae, Nep.: auctor interficiendi alcis, Cic.: auctor comitiorum centuriatorum, Cic.: rei publicae rector et consilii publici auctor, Cic.: auctor rei publicae ac dux, Cic.: auctor belli, Liv.: belli pacisque auctores, die Kriegs- u. Friedenspartei, Liv.: auctor caedis, Suet.: auctores iniuriae (Ggstz. vindices iniuriae), Liv.: auctor beneficii, Ov.: obscenissimarum rerum et auctor et minister, Vell.: deditionis auctor et suasor, Cic.: auctor rerum (Ggstz. scriptor rerum), Sall.: dux, auctor, actor rerum illarum, Cic.: facti auctor et praedicator, Cic.: facinoris praeclari auctor, Vell.: auctor pacis, Cic.: auctor profectionis, Caes.: auctor viae, Ov. – mit Dat., auctor his rebus quis est? Ter.: ille legibus Caecilii Metelli contra auspicia ferendis auctor, Cic. – mit ad u. Akk., hic tibi gravissimus auctor ad instituendam, fidelissimus socius ad comparandam, fortissimus addiutor ad rem ipsam perficiendam fuit, Cic. de domo 30. – m. in u. Abl., in restituendo auctorem fuisse ascriptoremque, Cic. post red. in sen. 9: hunc in omni procuratione rei publicae actorem auctoremque habebant, er unterstützte sie mit Tat u. Rat (wir: mit Rat u. Tat), Nep. Att. 3, 2. – b) insbes., alci auctorem esse, jmdm. zu etw. raten, jmdm. etw. anraten, jmd. zu etw.durch seinen Rat ermächtigen, bei jmd. etw. beantragen, auf etw. antragen, α) absol., ut auctores aliis fuerunt, Cic.: sibi quisque auctor, Ter. – β) konstr. m. Genet., semper senatui pacis auctor fui, Cic.: auctor senatui fuit decernendi, ut etc., Suet. – m. ad u. Akk., eo tempore non modo ipse fautor dignitatis tuae fui, verum etiam ceteris auctor ad te adiuvandum, Cic. – m. bl. allg. Acc. (zur Ang. in betreff wessen? wozu?), idne estis auctores mihi? Ter.: a me consilium petis, quid sim tibi auctor, in Siciliane subsidas, an ut proficiscare ad etc., Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj. (zur Ang. des durch den Rat Beabsichtigten), mihique ut absim vehementer auctor est, Cic.: illi magnopere auctor fui, ne differret tempus petitionis suae, Brut. in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin. od. bl. Infin. (zur einfachen Angabe des Rates), ego quidem tibi non sum auctor, si Pompeius Italiam relinquit, te quoque profugere, Attic. b. Cic. ad Att. 9, 10, 5: alci sum auctor amorem in teneros transferre mares, Ov. met. 10, 83: auctor est adverso scalpello subsecare, Cels. 7, 7, 6. p. 275, 32 D.

    3) der Förderer einer Ansicht, Meinung, Behauptung, einer Erzählung, eines Gerüchtes usw., der Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), Bürge, Bestätiger, Beglaubiger, a) übh.: α) absol., fama nuntiabat te esse in Syria; auctor erat nemo, Cic.: boni nuntii, non optimis tamen auctoribus, Cic.: quos aliqua fabula sine auctore sparsa conterruit, Sen.: auctore certo comperisse, aus sicherer Quelle, Suet.: u. so certis auctoribus comperisse, Cic.: auch v. Schriften, magistratuum libri, quos Macer Licinius itentidem citat auctores, Liv. – β) m. Genet., cuius (Cethegi) eloquentiae est auctor, et idoneus quidem, Ennius, Cic.: auctor gravis rei magnae, Liv.: suae quisque fortunae domi auctorem exspectent, der ihnen sichere Nachricht gäbe von usw., Liv.; vgl. Fabri Liv. 22, 55, 7: v. Vögeln usw., auctor aquae pluviae graculus, der sichere Verkündiger, Ov.: lucis auctores aves (v. den Hähnen), Verg. – u. m. folg. Acc. u. Infin., ab Sutrio legati, auctores concilia Etruriae populorum de petenda pace haberi, Liv. 10, 14, 3. – b) insbes.: α) der Gewährleister von Lehrmeinungen u. wissenschaftlichen Ansichten, deutsch bald = Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), bald = Vorbild, Muster, bald = Vorgänger ( Vorgang), Leiter, Lehrmeister, habere auctorem idoneum, Cic.: habere eos auctores (als Vorgänger), Ter.: Fabricios alci auctores proferre, Cic.: auctoribus optimis uti, Cic.: malus auctor Latinitatis, Cic.: Ciceronem auctorem huius verbi habeo, puto locupletem, Sen. – v. Lehrer, Cratippo auctore, Cic.: hoc eodem auctore, nach seiner eigenen Lehre, Cic.: quoniam optimus auctor ita censet, Cic.: Pythagoras et Plato, locupletissimi auctores, Cic. – v. Erforscher, non sordidus auctor naturae verique, Hor.: divini humanique iuris auctor celeberrimus, Vell.: iuris civilis auctor, Gell. – β) der Gewährleister von etw. schriftlich Aufgezeichnetem, deutsch bald = Gewährsmann ( Autorität), bald = Berichterstatter, glaubwürdiger Schriftsteller, auctor bonus, valde bonus, verlässiger, ganz verlässiger G., Cic.: Homerus optimus auctor, Cic.: auctor locuples, Cic.: summus auctor divus Iulius, Tac.: Polybius haudquaquam spernendus auctor, Liv.: nec quisquam aequalis temporibus illis scriptor exstat, quo satis certo auctore stetur, Liv. – bes. v. histor. Darsteller, Geschichtschreiber, auctor rerum Romanarum, Cic.: auctores rerum, Tac.: discrepat inter auctores, Liv. – ut Valerius Antias auctor est, Liv.: ut quidam auctores sunt, Liv. – dah. auctorem esse mit folg. Acc. u. Infin., verbürgen, dafür einstehen, verbürgend berichten, nec pauci sunt auctores Cn. Flavium scribam fastos protulisse, Cic.: sunt qui male pugnatum ab his consulibus in Algido auctores sint eamque causam dictatoris creandi fuisse, Liv.: auctor est Iulius Marathus prodigium Romae factum publice, Suet.: auctores sunt (es gibt Leute, die berichten) ter novenis punctis interfici hominem, Plin. – Verschieden oben no. 1, γ.

    II) insbes., als zivilist. t. t., u. zwar: a) als publiz. t. t., auctor legis od. senatus consulti, im Zshg. auch bl. auctor, α) der Urheber, Geber, Vorschlager, Durchführer eines G. od. S., quarum legum auctor fuerat, earum suasorem se haud dubium ferebat, Liv.: auctore Fabio consule, Liv. – β) der Anrater, Unterstützer (durch seine Stimme u. sein Ansehen), Aufrechterhalter eines G. od. S. (Ggstz. dissuasor), multarum legum aut auctor aut dissuasor, Cic.: Manutius Plancus auctor senatus consulti, Tac. – γ) der Bestätiger, in der Verbindung auctores fiunt patres, die Väter bestätigen es (nämlich das vom Volk Beschlossene), patres ante auctores fieri coëgit, Cic.: si patres auctores fierent, Liv.: patres auctores facti, Liv. – b) als gerichtl. t. t., der einer Sache Anerkennung, Gültigkeit verschafft od. zu verschaffen sucht, sie vertritt, verteidigt, der Vertreter, Wortführer, Verfechter, Schirmherr, Gewährsmann, Bürge, Zeuge, praeclarus iste auctor suae civitatis, Cic.: maximarum societatum auctor, Cic.: auctor beneficii populi Rom., Cic.: auctor querelarum, Cic.: auctor et cognitor sententiae, Cic. – So nun bes.: α) der Vertreter, Gewährleister eines Eigentums, an den sich der Kläger hält, actio est in auctorem praesentem, Cic. Caecin. 54. – u. bes. der Vertreter eines Eigentums, der beim Verkauf dem Käufer das Eigentumsrecht gewährleistet (also nur scheinbar = Verkäufer), auctor fundi, Cic.: a malo auctore emere, Cic. – β) der Vollgültigkeitserklärer, vom Vormund, Kurator (tutor) einer Frau, dessen volle Zustimmung ihre Willensmeinung erst rechtsgültig macht, quod mulier sine tutore auctore promiserit, Cic.: deberi viro dotem, quam (mulier) nullo auctore dixisset, Cic.; vgl. Reins Röm. Privatr. S. 245. – u. nuptiarum auctores, von den agnatischen Vormündern (den nächsten Anverwandten), Cic. Clu. 14. – / auctor als fem., Liv. 40, 4, 14 (auct. mortis), Ov. fast. 6, 709 (sum tamen inventrix auctorque ego carminis huius) u.a. (s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 909): u. selbst auf ein Neutrum bezogen, Amm. 29, 1, 31 (numine praescitionum auctore).

    lateinisch-deutsches > auctor

  • 12 dissuasor

    dissuāsor, ōris, m. (dissuadeo), der Widerrater, Abrater, der Redner gegen etw. (Ggstz. suasor, persuasor), a) v. Pers.: rogationis, Cic.: legis agrariae, Liv.: honesti, Sen.: persuasor dissuasorve, Mart. Cap. 5. § 467. – b) übtr., v. Lebl.: Auster quasi diss. consilii mei, Cic.: iusti gladius diss., Lucan.: diss. honesti luxus, Claud.

    lateinisch-deutsches > dissuasor

  • 13 instigator

    īnstīgātor, ōris, m. (instigo), der Anstachler, Anreizer, Antreiber, sibi quisque dux et instigator, jeder kommandierte u. trieb sich selbst, Tac. hist. 1, 38: si quid invitis quoque nobis naturā fit, superfluus instigator agitabo, Auson. epist. 17 extr. p. 178, 7 Schenkl: mit Genet. pers., inst. pueruli huius, Apul. apol. 74: m. Genet. rei (zu), inst. insaniae, Arnob. 5, 7: talium peccatorum suasor et inst. occultus, Augustin. de civ. dei 14, 3, 3: videris accusationis instigator fuisse, Papin. dig. 3, 2, 20.

    lateinisch-deutsches > instigator

  • 14 quamvis

    quam-vīs, Adv. u. Coni., wie du willst, so sehr du willst, beliebig, noch so sehr, noch so, I) Adv.: A) im allg.: audacter qu. dicito, Plaut.: qu. multos nominatim proferre, beliebig viele, Cic. – qu. enumeres multos licet, noch so viele, Cic.: qu. longum tempus, Liv.: qu. diu, beliebig lange, Cic. – B) zur Bezeichnung des sehr hohen Grades, so sehr wie möglich, gar sehr, α) bei Adii.: qu. humanus, Varro: qu. ridiculus, Plaut.: qu. longi sermones, wer weiß wie lange R., Plaut.: beim Superl., qu. mundissimis tabulis, noch so reinen, Colum.: qu. acerbissima fata, Quint.: qu. lautissima cena, Plin. ep.: qu. pessimum flagitium, Tac. Vgl. Krebs-Schmalz Antib.7 unter quamvis. – β) bei Advv.: qu. facunde, wer weiß wie beredt, Plaut.: qu. copiose, Cic.: qu. callide, Cic.: qu. diu, wer weiß wie lange, Cic.: qu. subito, jeden Augenblick, Plaut. – II) Coni., so sehr auch, wenn auch noch so, es mag auch noch so sehr, deutsch gew. obgleich, obschon, gew. m. folg. Coniunctiv, seltener m. dem Indicat., a) m. folg. Coniunctiv: qu. in rebus turbidis sint, Cic.: qu. prudens sis, tamen etc., Cic.: in negat. Sätzen, qu. non fueris suasor, Cic. – mit licet verb., quamvis licet insectemur illos, Cic. (vgl. Seyffert Cic. Lael. 73). – b) m. Indicat. (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 5, 15): quamvis patrem suum numquam viderat, Cic.: qui quamvis periurus erit, Hor.: qu. carebat nomine, Nep.: qu. perveneras, Liv. – c) ohne Verbum mit einem Adi. od. Partic.: res, qu. rei publicae calamitosas, gesserat, Cic.: qu. iniqua passi, Cic.: tum quoque, quamvis peior, sola tamen occasio non omittenda est, Cels. 2, 10. p. 53, 38 D.: aliud autem, quamvis non multum distans malum, gravedo est, Cels. 4, 5 in. (u. so 5, 26, 34): nuntio tibi me Ephesum navigasse quamvis contrariis ventis retentum, Plin. ep. 10, 15 (26).

    lateinisch-deutsches > quamvis

  • 15 obgleich

    obgleich, tametsi. quamquam (räumen stets wie unser »obgleich« die Voraussetzung einer faktischen Sache ein und haben daher gew den Indikativ nach sich, z.B. quamquam saepe eum rogaveram). – etsi (unser »obschon«, räumt die Voraussetzung jedes möglichen od. auch faktischen Falles ein und hat daher bald den Konjunktiv, bald den Indikativ nach sich). – licet (unser »es mag sein«, »zugegeben, daß etc.«, behält immer die Natur eines verbi impers. u. ist daher immer mit dem Konjunktiv eines Verbums verbunden, kann auch nie, wie die übrigen Kopulativpartikeln, einen verkürzten Satz bilden, z.B. licet altā voce clamaret). – quamvis (= »so sehr auch«, »obgleich noch so sehr«, kann nur auf Adjektiva, Adverbia u. Verba, deren Begriff eine Steigerung zuläßt, bezogen werden, z.B. quamvis non fueris suasor). – cum (= »da doch«, »wenngleich«, »wiewohl«, drückt im allg. eine Verbindung zum andern Satz aus u. hat deshalb immer den Konjunktiv nach sich, z.B. alii, cum [obgleich sie, trotzdem daß sie] ab omni bus defenderentur, securi feriebantur). – Oft im Latein. bl. durch eine Wendung mit dem Partizip, z.B. Cic. Sest. 140: Atque hunc tamen flagrantem invidiā (obgleich er [trotzdem daß er] sehr verhaßt war) propter interitum C. Gracchi semper ipse populus Romanus periculo liberavit; u. Liv. 5, 42. 7: nihil tamen tot onerati atque obruti malis (obgleich od. trotzdem daß die Last so vieler Leiden schwer auf ihnen lag) flexerunt animos.

    deutsch-lateinisches > obgleich

  • 16 Ratgeber

    Ratgeber, consiliarius (der jmdm. mit Rat in einem einzelnen Fall an die Hand geht). – consiliorum alcis socius et adiutor (Teilnehmer an und Unterstützer bei sinds. Beratungen). – consiliorum minister, auch bl. minister (als untergeordneter Gehilfe, derberatend an etw. teilnimmt). – auctor consilii od. consiliorum, im Zshg. bl. auctor (als Tonangeber, dessen Rat vorzugsweise beachtet wird). – consilii inventor (der Erfinder, Urheber des gegebenen Rates). – suasor. consuasor (als zuredender). – hortator (als aufmunternder). – impulsor (als antreibender). – monitor (alswarnender). – jmd. zum R. haben, alcis consilio od. consiliis uti: schlechte R. haben, malis ministris uti: R. bei jmd. sein, alqm consilio regere: jmd. jmdm. zum R. geben; alqm alci in consilium dare. Ratgeberin, ministra consiliorum. – auctor (Tonangeberin).

    deutsch-lateinisches > Ratgeber

  • 17 author

    author, authoritas... → auctor, auctoritas.
    * * *
    author, authoritas... → auctor, auctoritas.
    * * *
        Author, authoris, pen. prod. com. g. Qui premier faict et invente quelque chose.
    \
        Author alicuius operis. Cic. Autheur, qui a faict et composé quelque oeuvre.
    \
        Consiliarius et author. Cic. Conseilleur et enhorteur.
    \
        Authores et magistri religionum. Cic. Instituteurs et conservateurs, ou gouverneurs.
    \
        Praeclarus author suae ciuitatis. Cic. Conservateur, Gouverneur, Protecteur, Defendeur.
    \
        Suasor et author. Cic. Enhorteur et cause, ou conseilleur.
    \
        Carminis author. Tibull. Autheur, Compositeur.
    \
        Author doloris alicuius. Cic. Celuy qui en est cause.
    \
        Praedicator et author alieni facti. Cic. Loueur et protecteur, ou defendeur.
    \
        Nobilitatis tuae author. Cic. Instituteur, Fondateur.
    \
        Author fuit profectionis. Caesar. Il en fut cause, Ce fut par luy
    \
        Author Reipub. ac dux. Cic. Gouverneur, Chef.
    \
        Author huius sermonis est Valerius. Cic. C'est luy qui a semé ce bruit. \ Veri author. Horat. Docteur de verité.
    \
        Viae author. Ouid. Qui montre le chemin, Qui fait aller par tel chemin.
    \
        Author his rebus quis est? Terent. Par qui est ce que ceci a esté faict? Qui en est cause? Qui a donné ce conseil?
    \
        Author tibi non sum profugere. Cic. Je ne te conseille, et ne suis d'advis que tu t'en fuyes.
    \
        Author id tibi sum. Plaut. Cic. Je te conseille cela, fay le à mon adveu, Je le pren sur moy.
    \
        Author tibi sum vt. Plaut. Cic. Je suis d'advis que, etc.
    \
        Author illi sum de hac re. Plau. Je l'ay advoué et authorizé de ce.
    \
        Authore me, Authore te. Terent. A mon adveu, Par, ou de mon conseil et consentement.
    \
        Omnes istos me authore deridete. Cic. A mon adveu, A ma fiance.
    \
        Authore Clitomacho. Cic. Comme dit Clitomachus.
    \
        Authoribus plurimis. Liu. Selon l'opinion de plusieurs.
    \
        Iisdem authoribus cognitum est, AEquos, Volscosque summa vi bellum apparare. Liu. L'ont sceut par ceulx mesmes.
    \
        Celeberrimi authores. Plin. De grand renom.
    \
        Authores classici. Gellius. Autheurs authentiques receuz et approuvez.
    \
        Leuis author. Liu. Auquel ne fault pas adjouster grande foy.
    \
        Locuples. Cic. Digne de foy.
    \
        Sordidus. Horat. De nulle estime.
    \
        Fides appellet authorem. Plin. Je m'en rapporte à l'autheur.
    \
        Citare authorem. Liu. Alleguer, Nommer.
    \
        Criminari authores. Quintil. Blasmer.
    \
        Authorem dare rem. Plaut. Le monstrer par effect.
    \
        Enarrare authores. Quintil. Exposer, Declairer.
    \
        Author est Massurius. Plin. Massurius l'a dict, Massurius l'a ainsi descript.
    \
        Authores sunt. Plin. Il y en a qui dient, ou qui escrivent.
    \
        Authorem habere aliquem. Terent. Cic. Avoir bon garant.
    \
        Rumorem authorem habere. Cic. N'en scavoir que par ouir dire.
    \
        In incerto est author. Ouid. On ne scait qui fait le coup, L'autheur est incognu.
    \
        Authorem laudare. Cic. Nommer, Alleguer.
    \
        Lectitare authores. Cic. Lire souvent.
    \
        Praelegere authores. Quintil. Exposer aux auditeurs.
    \
        Proferre authores. Cic. Alleguer et nommer ses autheurs.
    \
        Authorem aliquem sequi. Plin. Ensuyvre aucun qui a faict premierement quelque chose.
    \
        Id sic ratum esset, si Patres authores fierent. Liu. Si le Senat l'approuvoit, S'il estoit passé et approuvé par le Senat, S'il estoit enteriné en la Cour.
    \
        Maiores nostri nullam ne priuatam quidem rem agere foeminas sine authore voluerunt. Liu. Sans l'authorité de leurs parens ou maris.
    \
        Authores sumus tutam ibi maiestatem Romani nominis fore. Liu. Nostre advis est que, etc. ou Selon nostre opinion.
    \
        Legum ab eis latarum Patres authores fuerunt. Liu. Ils ont faict ces loix par l'advis et conseil des Senateurs.
    \
        Author eum significat, a quo quis emit. Garant, Autheur de qui on achepte quelque chose.
    \
        A malo authore aliquid emere. Cic. Achepter d'un vendeur mal asseuré.
    \
        Author fundi. Cic. Garant de l'heritage vendu.
    \
        Authores pupillorum. Paulus iurisconsultus. Tuteurs et curateurs d'iceulx.

    Dictionarium latinogallicum > author

  • 18 etsi

    [st2]1 [-] conj. de sub. avec ind.: même si, bien que, quoique. [st2]2 [-] conj. de sub. avec subj.: même si (valeur potentielle ou irréelle), quand bien même, alors même que. [st2]3 [-] adv. (seul. en tête de phrase): et encore, et pourtant.    - la grammaire    - etsi, au sens de même si, suit la règle de si    - etsi veniet, ego non veniam: même s'il vient, je ne viendrai pas.    - gaudeo, etsi nihil scio, quod gaudeam, Plaut. Capt. 4, 2, 62: je me réjouis, même si je ne sais pas de quoi je me réjouis.    - etsi nihil erat novi, tamen ad te scribere volui: quoiqu'il n'y ait rien de nouveau, je veux pourtant t'écrire.    - ea res saepe temptata etsi impetus ejus consiliaque tardabat, tamen omnibus rebus in eo perseverandum putabat, Caes. BC. 1, 26, 2: bien que cette tentative répétée retardât son élan et son projet, il pensait cependant qu'il fallait à tout prix persévérer dans cette voie.    - haec etsi Autophrodates videbat, tamen statuit congredi quam cum tantis copiis refugere, Nep.: quoique Autophradate vît tout cela, il jugea cependant plus convenable de livrer bataille que de se retirer avec une armée si puissante.    - etsi nihil aliud nisi consulatum abstulissetis, Cic.: même si vous n'aviez enlevé rien d'autre que le consulat...    - hic etsi pari proelio discesserant, tamen eodem loco non sunt ausi manere, Nep.: bien que le succès eût été balancé, les Perses n'osèrent pas conserver leur position.    - sunt qui, quod sentiunt, etsi optimum sit, non audent dicere, Cic.: il y a des gens qui n'osent pas exprimer leur idée, fût-elle excellente.    - avec abl. absolu: etsi aliquo accepto detrimento, tamen exercitus... Caes. BC. 1, 67: bien qu'ayant essuyé un léger échec, l'armée cependant...    - avec part. apposé ou adj.: etsi magno aestu fatigati, tamen paruerunt, Caes. BC. 3, 95: bien que fatigués par la forte chaleur, ils obéirent.    - etsi quid dico? et pourtant, qu'est-ce que je dis là?
    * * *
    [st2]1 [-] conj. de sub. avec ind.: même si, bien que, quoique. [st2]2 [-] conj. de sub. avec subj.: même si (valeur potentielle ou irréelle), quand bien même, alors même que. [st2]3 [-] adv. (seul. en tête de phrase): et encore, et pourtant.    - la grammaire    - etsi, au sens de même si, suit la règle de si    - etsi veniet, ego non veniam: même s'il vient, je ne viendrai pas.    - gaudeo, etsi nihil scio, quod gaudeam, Plaut. Capt. 4, 2, 62: je me réjouis, même si je ne sais pas de quoi je me réjouis.    - etsi nihil erat novi, tamen ad te scribere volui: quoiqu'il n'y ait rien de nouveau, je veux pourtant t'écrire.    - ea res saepe temptata etsi impetus ejus consiliaque tardabat, tamen omnibus rebus in eo perseverandum putabat, Caes. BC. 1, 26, 2: bien que cette tentative répétée retardât son élan et son projet, il pensait cependant qu'il fallait à tout prix persévérer dans cette voie.    - haec etsi Autophrodates videbat, tamen statuit congredi quam cum tantis copiis refugere, Nep.: quoique Autophradate vît tout cela, il jugea cependant plus convenable de livrer bataille que de se retirer avec une armée si puissante.    - etsi nihil aliud nisi consulatum abstulissetis, Cic.: même si vous n'aviez enlevé rien d'autre que le consulat...    - hic etsi pari proelio discesserant, tamen eodem loco non sunt ausi manere, Nep.: bien que le succès eût été balancé, les Perses n'osèrent pas conserver leur position.    - sunt qui, quod sentiunt, etsi optimum sit, non audent dicere, Cic.: il y a des gens qui n'osent pas exprimer leur idée, fût-elle excellente.    - avec abl. absolu: etsi aliquo accepto detrimento, tamen exercitus... Caes. BC. 1, 67: bien qu'ayant essuyé un léger échec, l'armée cependant...    - avec part. apposé ou adj.: etsi magno aestu fatigati, tamen paruerunt, Caes. BC. 3, 95: bien que fatigués par la forte chaleur, ils obéirent.    - etsi quid dico? et pourtant, qu'est-ce que je dis là?
    * * *
        Etsi, Coniunctio: id est Quanuis, indicatiuo iungitur. Terent. Ibo, etsi hercle saepe iam me spes haec frustrata est. Combien que, Ja soit, Toutesfois que, etc.
    \
        Etsi quanuis non fueris suasor et impulsor profectionis meae, approbator certe fuisti. Cic. Ja soit.

    Dictionarium latinogallicum > etsi

  • 19 auctor

    auctor, ōris, c. (augeo; dah. unrichtig autor od. author geschr.), wörtl. etwa der Förderer, d.i. der, der etwas noch nicht Vorhandenes unmittelbar od. mittelbar ins Dasein fördert oder ein schon Vorhandenes zur vollen Kraft bringt, ihm Bestand, Gedeihen, Anerkennung und Dauer leiht, I) im allg.: 1) der Urheber u. Förderer mater. Ggstde., Zustände u. Einrichtungen, der Urheber, Stifter, Schöpfer, Vollbringer, frugum, Verg.: muneris, Geber, Geberin, Ov. u. Mart.: vulneris, Verg.: plagae, Ov.: clamoris, Ov.: auctor mortis, funeris, Ov.: auctor necis, Suet.: non exstinctor sed auctor incendii, Cic.: scriptor pro auctore (Vollbringer der Tat) laudatur, Iul. Val.: certamen Olympiorum initium habuit auctoremque Iphitum Elium, Vell.: auctores imperii Romani conditoresque, Plin. – Bes.: α) der Urheber eines Bauwerkes od. andern Kunstwerkes, Erbauer, Gründer, Unternehmer, Wiederhersteller, Künstler, auctor amplissimorum operum, Suet.: Troiae, Verg.: templi, Liv.: porticus, Ov.: murorum, Prop.: statuae et tabulae pictae, Plin.: statua incerti auctoris, Plin.: quid enim miretur quisque in hoc (sc. in amphitheatro Scauri) primum? inventorem an inventum? artificem an auctorem? Plin. – β) der Urheber eines Geschlechts, der Gründer, Ahnherr, Stammvater, L. Brutus, praeclarus auctor nobilitatis tuae, Cic.: auctor generis, Verg.,
    ————
    od. gentis, Suet.: mihi Tantalus auctor, Ov. – γ) der Urheber, Verfasser eines Schriftwerkes, Schriftsteller, scripta auctori perniciosa suo, Ov.: versus sine auctore, anonyme, Suet.: Latini auctores, Quint.: ista lectio multorum auctorum, Sen.: auctores, quos praelegunt, Quint.: u. m. Genet., eius operis auctores, Schr. dieser Gattung, Quint.: auctor carminis, Hor.: divinorum carminum auctores, Firm.: evolvere utriusque linguae auctores, Suet. – Verschieden unten no. 3, b, β. – δ) der Erfinder, Begründer, Schirmherr, nihil auctor Apollo subvenit, Verg.: auctor carminis, Tibull.: auctor citharae, v. Merkur, Lucan.: u. auctor lucis, v. Apollo, Ov.
    2) der Urheber u. Förderer eines Vorschlags, Entschlusses, einer Unternehmung, Handlung, deutsch bald = Urheber, Veranlasser, Anstifter, bald = Förderer, Unterstützer, Verfechter, bald = Veranstalter, Unternehmer, bald = Anrater, Zustimmer, bald = Tonangeber, Stimmführer, Vorgänger, Leiter, Lenker, Vertreter, Verteidiger, a) übh.: α) absol.: nec auctor quamvis audaci facinori deerat, Liv. 2, 54, 7. – bes. oft auctore alqo, auf jmds. Veranlassung, nach jmds. Verfügung, auf jmds. Geheiß, -Verantwortung, auctore me, te, Komik., Cic. u.a.: auctoribus vobis (Ggstz. suā sponte), Liv.: auctore atque agente eo, Caes.: consiliario et auctore Vestorio, Cic.: auctore eodem deo, Tac.: auc-
    ————
    toribus avibus, Cic.: ingenio sibi auctore, Cic.: auctoribus dis, Liv.: fatis auctoribus, Verg. – β) konstr. m. Genet., non suscipiendi belli civilis auctor gravissimus, Cic.: auctor Cadmeae occupandae, Nep.: auctor interficiendi alcis, Cic.: auctor comitiorum centuriatorum, Cic.: rei publicae rector et consilii publici auctor, Cic.: auctor rei publicae ac dux, Cic.: auctor belli, Liv.: belli pacisque auctores, die Kriegs- u. Friedenspartei, Liv.: auctor caedis, Suet.: auctores iniuriae (Ggstz. vindices iniuriae), Liv.: auctor beneficii, Ov.: obscenissimarum rerum et auctor et minister, Vell.: deditionis auctor et suasor, Cic.: auctor rerum (Ggstz. scriptor rerum), Sall.: dux, auctor, actor rerum illarum, Cic.: facti auctor et praedicator, Cic.: facinoris praeclari auctor, Vell.: auctor pacis, Cic.: auctor profectionis, Caes.: auctor viae, Ov. – mit Dat., auctor his rebus quis est? Ter.: ille legibus Caecilii Metelli contra auspicia ferendis auctor, Cic. – mit ad u. Akk., hic tibi gravissimus auctor ad instituendam, fidelissimus socius ad comparandam, fortissimus addiutor ad rem ipsam perficiendam fuit, Cic. de domo 30. – m. in u. Abl., in restituendo auctorem fuisse ascriptoremque, Cic. post red. in sen. 9: hunc in omni procuratione rei publicae actorem auctoremque habebant, er unterstützte sie mit Tat u. Rat (wir: mit Rat u. Tat), Nep. Att. 3, 2. – b) insbes., alci auctorem esse, jmdm. zu etw. raten, jmdm. etw. anraten, jmd. zu etw.
    ————
    durch seinen Rat ermächtigen, bei jmd. etw. beantragen, auf etw. antragen, α) absol., ut auctores aliis fuerunt, Cic.: sibi quisque auctor, Ter. – β) konstr. m. Genet., semper senatui pacis auctor fui, Cic.: auctor senatui fuit decernendi, ut etc., Suet. – m. ad u. Akk., eo tempore non modo ipse fautor dignitatis tuae fui, verum etiam ceteris auctor ad te adiuvandum, Cic. – m. bl. allg. Acc. (zur Ang. in betreff wessen? wozu?), idne estis auctores mihi? Ter.: a me consilium petis, quid sim tibi auctor, in Siciliane subsidas, an ut proficiscare ad etc., Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj. (zur Ang. des durch den Rat Beabsichtigten), mihique ut absim vehementer auctor est, Cic.: illi magnopere auctor fui, ne differret tempus petitionis suae, Brut. in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin. od. bl. Infin. (zur einfachen Angabe des Rates), ego quidem tibi non sum auctor, si Pompeius Italiam relinquit, te quoque profugere, Attic. b. Cic. ad Att. 9, 10, 5: alci sum auctor amorem in teneros transferre mares, Ov. met. 10, 83: auctor est adverso scalpello subsecare, Cels. 7, 7, 6. p. 275, 32 D.
    3) der Förderer einer Ansicht, Meinung, Behauptung, einer Erzählung, eines Gerüchtes usw., der Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), Bürge, Bestätiger, Beglaubiger, a) übh.: α) absol., fama nuntiabat te esse in Syria; auctor erat nemo, Cic.: boni nuntii, non optimis tamen auctoribus, Cic.: quos ali-
    ————
    qua fabula sine auctore sparsa conterruit, Sen.: auctore certo comperisse, aus sicherer Quelle, Suet.: u. so certis auctoribus comperisse, Cic.: auch v. Schriften, magistratuum libri, quos Macer Licinius itentidem citat auctores, Liv. – β) m. Genet., cuius (Cethegi) eloquentiae est auctor, et idoneus quidem, Ennius, Cic.: auctor gravis rei magnae, Liv.: suae quisque fortunae domi auctorem exspectent, der ihnen sichere Nachricht gäbe von usw., Liv.; vgl. Fabri Liv. 22, 55, 7: v. Vögeln usw., auctor aquae pluviae graculus, der sichere Verkündiger, Ov.: lucis auctores aves (v. den Hähnen), Verg. – u. m. folg. Acc. u. Infin., ab Sutrio legati, auctores concilia Etruriae populorum de petenda pace haberi, Liv. 10, 14, 3. – b) insbes.: α) der Gewährleister von Lehrmeinungen u. wissenschaftlichen Ansichten, deutsch bald = Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), bald = Vorbild, Muster, bald = Vorgänger ( Vorgang), Leiter, Lehrmeister, habere auctorem idoneum, Cic.: habere eos auctores (als Vorgänger), Ter.: Fabricios alci auctores proferre, Cic.: auctoribus optimis uti, Cic.: malus auctor Latinitatis, Cic.: Ciceronem auctorem huius verbi habeo, puto locupletem, Sen. – v. Lehrer, Cratippo auctore, Cic.: hoc eodem auctore, nach seiner eigenen Lehre, Cic.: quoniam optimus auctor ita censet, Cic.: Pythagoras et Plato, locupletissimi auctores, Cic. – v. Erforscher, non sordidus auctor naturae ve-
    ————
    rique, Hor.: divini humanique iuris auctor celeberrimus, Vell.: iuris civilis auctor, Gell. – β) der Gewährleister von etw. schriftlich Aufgezeichnetem, deutsch bald = Gewährsmann ( Autorität), bald = Berichterstatter, glaubwürdiger Schriftsteller, auctor bonus, valde bonus, verlässiger, ganz verlässiger G., Cic.: Homerus optimus auctor, Cic.: auctor locuples, Cic.: summus auctor divus Iulius, Tac.: Polybius haudquaquam spernendus auctor, Liv.: nec quisquam aequalis temporibus illis scriptor exstat, quo satis certo auctore stetur, Liv. – bes. v. histor. Darsteller, Geschichtschreiber, auctor rerum Romanarum, Cic.: auctores rerum, Tac.: discrepat inter auctores, Liv. – ut Valerius Antias auctor est, Liv.: ut quidam auctores sunt, Liv. – dah. auctorem esse mit folg. Acc. u. Infin., verbürgen, dafür einstehen, verbürgend berichten, nec pauci sunt auctores Cn. Flavium scribam fastos protulisse, Cic.: sunt qui male pugnatum ab his consulibus in Algido auctores sint eamque causam dictatoris creandi fuisse, Liv.: auctor est Iulius Marathus prodigium Romae factum publice, Suet.: auctores sunt (es gibt Leute, die berichten) ter novenis punctis interfici hominem, Plin. – Verschieden oben no. 1, γ.
    II) insbes., als zivilist. t. t., u. zwar: a) als publiz. t. t., auctor legis od. senatus consulti, im Zshg. auch bl. auctor, α) der Urheber, Geber, Vorschlager,
    ————
    Durchführer eines G. od. S., quarum legum auctor fuerat, earum suasorem se haud dubium ferebat, Liv.: auctore Fabio consule, Liv. – β) der Anrater, Unterstützer (durch seine Stimme u. sein Ansehen), Aufrechterhalter eines G. od. S. (Ggstz. dissuasor), multarum legum aut auctor aut dissuasor, Cic.: Manutius Plancus auctor senatus consulti, Tac. – γ) der Bestätiger, in der Verbindung auctores fiunt patres, die Väter bestätigen es (nämlich das vom Volk Beschlossene), patres ante auctores fieri coëgit, Cic.: si patres auctores fierent, Liv.: patres auctores facti, Liv. – b) als gerichtl. t. t., der einer Sache Anerkennung, Gültigkeit verschafft od. zu verschaffen sucht, sie vertritt, verteidigt, der Vertreter, Wortführer, Verfechter, Schirmherr, Gewährsmann, Bürge, Zeuge, praeclarus iste auctor suae civitatis, Cic.: maximarum societatum auctor, Cic.: auctor beneficii populi Rom., Cic.: auctor querelarum, Cic.: auctor et cognitor sententiae, Cic. – So nun bes.: α) der Vertreter, Gewährleister eines Eigentums, an den sich der Kläger hält, actio est in auctorem praesentem, Cic. Caecin. 54. – u. bes. der Vertreter eines Eigentums, der beim Verkauf dem Käufer das Eigentumsrecht gewährleistet (also nur scheinbar = Verkäufer), auctor fundi, Cic.: a malo auctore emere, Cic. – β) der Vollgültigkeitserklärer, vom Vormund, Kurator (tutor) einer Frau, dessen volle Zustimmung ihre
    ————
    Willensmeinung erst rechtsgültig macht, quod mulier sine tutore auctore promiserit, Cic.: deberi viro dotem, quam (mulier) nullo auctore dixisset, Cic.; vgl. Reins Röm. Privatr. S. 245. – u. nuptiarum auctores, von den agnatischen Vormündern (den nächsten Anverwandten), Cic. Clu. 14. – auctor als fem., Liv. 40, 4, 14 (auct. mortis), Ov. fast. 6, 709 (sum tamen inventrix auctorque ego carminis huius) u.a. (s. Neue- Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 909): u. selbst auf ein Neutrum bezogen, Amm. 29, 1, 31 (numine praescitionum auctore).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > auctor

  • 20 dissuasor

    dissuāsor, ōris, m. (dissuadeo), der Widerrater, Abrater, der Redner gegen etw. (Ggstz. suasor, persuasor), a) v. Pers.: rogationis, Cic.: legis agrariae, Liv.: honesti, Sen.: persuasor dissuasorve, Mart. Cap. 5. § 467. – b) übtr., v. Lebl.: Auster quasi diss. consilii mei, Cic.: iusti gladius diss., Lucan.: diss. honesti luxus, Claud.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dissuasor

См. также в других словарях:

  • suasor — index advocate (counselor), spokesman Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Arellius Fuscus — (or Aurelius Fuscus) was an ancient Roman orator. He spoke with ease in both Latin and Greek, in an elegant and ornate style. Charles Thomas Cruttwell says Arelius was an Asiatic, which in all likelihood meant he was a man of a dark complexion.He …   Wikipedia

  • АУКТОР —    • Auctor          (от augeo), как тот, у кого впервые зарождается какая нибудь идея, так и тот, кто содействует ее развитию; предлагающий, собственно lator legis (Liv. 6, 36, 7, 23), или же рекомендующий и поддерживающий, собственно suasor.… …   Реальный словарь классических древностей

  • Auctor — (lat.), Urheber, Anstifter, Beförderer, Bestätiger, Vertreter, Gewährsmann einer Sache; daher: A. delicti, der, welcher ein Verbrechen vorschlägt, billigt oder unterstützt; A. generis, Stifter eines Geschlechts, Ahnherr; A. juris, ein angesehener …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Гай Корнелий Цетег (заговорщик) — Гай Корнелий Цетег лат. Gaius Cornelius Cethegus квестор Римской республики …   Википедия

  • Корнелий Север — лат. Cornelius Severus Гражданство …   Википедия

  • advocate — ad·vo·cate 1 / ad və kət, ˌkāt/ n [Latin advocatus adviser to a party in a lawsuit, counselor, from past participle of advocare to summon, employ as counsel, from ad to + vocare to call] 1: a person (as a lawyer) who works and argues in support… …   Law dictionary

  • spokesman — I noun advocate, agent, ambassador, attorney, auctor, broker, delegate, deputy, emissary, envoy, go between, interlocutor, mediary, mediator, messenger, mouthpiece, negotiator, patronus, plenipotentiary, prolocutor, representative, speaker,… …   Law dictionary

  • ALBINOVANUS Pedo — Poeta Ovidio aequalis, qui eum sidereum vocat, Ponticorum eleg. ult. Sidereusque Pedo. Atque ad eundem est eiusdem elegia decima libri praedicti. Scripsit de navigatione Germanici, quo ex opere 23. versus refert M. Annaeus Senca, Suasor. 1. Etiam …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AUCTOR — primitus videtur dictus ab auctionibus, in quibus ei, qui plurimum auget, res addicitur, isque ex ea auctione atque adiectione sita auctoritate sibi in rem emptam comparat. Ab augendo enim vocabulum deductum Grammatici Veteres testantur, qui… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CICERO (M. T.) — M. T. CICERO natus est, 3. Ian. an. 648. Urb. Cond 168. Olymp. Oratorum ommum Romanorum celeberrimus, idemque Philosophus egregius, cuius libri exstant plurimi Orationum, Epistotarum, et Philosophiae, omnium, qui unquam Latine scriptiti sunt, tum …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»