-
1 sto
sto, stĕti, stătum, 1 (scanned stĕtĕrunt, Verg. A. 2, 774; 3, 48; Ov. H. 7, 166; Prop. 2, 8, 10), v. n. [root sta-; Sanscr. sthā, sthalam, locus; Gr. sta-, histêmi, to set, place; statêr, weight; O. H. Germ. stām; Goth. standa; Engl. stand], to stand, in opposition to sitting, walking, or lying prostrate, to stand still, remain standing, stand upright.I.Lit.A.In gen.:B.hos quos videtis stare hic captivos duos, Illi qui astant, hi stant ambo, non sedent,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.; cf.:cum virgo staret et Caecilia in sellā sederet,
Cic. Div. 1, 46, 104:si iste ibit, ito: stabit, astato simul,
Plaut. Ps. 3, 2, 74:abi intro, noli stare,
id. Mil. 4, 3, 36; so (opp. ire) id. Merc. 3, 3, 21; id. Mil. 4, 2, 95; 4, 9, 10; id. Pers. 3, 3, 43; 4, 4, 50; Ter. Eun. 3, 2, 6; 3, 2, 12:i: quid stas, lapis?
id. Heaut. 4, 7, 3:ante aedes,
Plaut. Am. 2, 1, 56; 1, 1, 250; 2, 2, 35; id. Truc. 2, 3, 14:ante ostium,
Ter. Eun. 5, 2, 4; id. And. 3, 1, 17; id. Hec. 3, 4, 14; 5, 4, 14:ante oculos,
Ov. Am. 1, 5, 17:ad januam,
Cic. de Or. 2, 86, 353:ad undam,
Verg. G. 4, 356:orantem juxta,
Stat. Th. 11, 618:hic foris,
Plaut. Men. 2, 3, 12:hinc procul,
Ter. Hec. 4, 3, 1:propter in occulto,
Cic. Clu. 28, 78; cf.:qui proximi steterant,
Caes. B. G. 5, 35, 3:propius,
Hor. A. P. 361:sta ilico,
Ter. Phorm. 1, 4, 18:qui frequentissimi in gradibus concordiae steterunt,
Cic. Phil. 7, 8, 21:stans pede in uno,
Hor. S. 1, 4, 10 et saep.—Of things:ita statim stant signa,
Plaut. Am. 1, 1, 120:quorum statuae steterunt in Rostris,
Cic. Phil. 9, 2, 4:statua,
id. Div. 1, 34, 75:signa ad impluvium, ad valvas Junonis,
id. Verr. 2, 1, 23, § 61:stabat acuta silex,
Verg. A. 8, 233:columna,
Hor. C. 1, 35, 14:cerea effigies,
id. S. 1, 8, 32; cf. poet.:aeneus ut stes,
id. ib. 2, 3, 183.— Pass. impers.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Sim. Statum vide hominis, Plaut. Ps. 1, 5, 44: Gn. Quid agitur? Pa. Statur, Ter. Eun. 2, 2, 40:confecto munerum cursu moriar stando,
Amm. 24, 3, 7.—Prov.:inter sacrum saxumque sto, nec quid faciam scio,
i.e. I am in a pinch, Plaut. Capt. 3, 4, 84; v. sacrum.—In partic.1.Pregn., to stand firm or immovable; to last, remain, continue: cui nec arae patriae domi stant; fractae et disjectae jacent, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 115 Vahl.):2.nec domus ulla nec urbs stare poterit,
Cic. Lael. 7, 23:stantibus Hierosolymis,
id. Fl. 28, 69:ut praeter spem stare muros viderunt,
Liv. 38, 5:urbem innoxiam stare incolumem pati,
id. 31, 31, 15:hasta, quae radice novā, non ferro stabat adacto,
stuck fast, remained fixed, Ov. M. 15, 562:missum stetit inguine ferrum,
id. ib. 5, 132; cf. id. ib. 5, 34;8, 415: stat glacies iners,
Hor. C. 2, 9, 5:aquae,
Ov. M. 4, 732:longā stare senectā,
Sil. 3, 94:cornus stetit inter tempora frontis,
id. 4, 142.—To remain, tarry, linger any where (cf. moror):3.paulisper stetimus in illā ganearum tuarum nidore atque fumo,
Cic. Pis. 6, 13:hos quos video volitare in foro, quos stare ad curiam,
id. Cat. 2, 3, 5: cur non aut stantem comprehenderint, aut fugientem consecuti sint, remaining in the city, id. Cael, 28, 67;so (opp. fugio),
id. Tusc. 2, 23, 54:cum gladiis in conspectu senatus,
id. Phil. 2, 4, 8:qui domi stare non poterant,
id. Fl. 6, 13:(meretrix) olente in fornice stans,
Hor. S. 1, 2, 30; cf. Ov. Am. 1, 10, 21; Juv. 10, 239; cf.of minerals not attracted by the magnet: pondere enim fretae partim stant, quod genus aurum,
Lucr. 6, 1058. —In milit. lang.a.To stand in the ranks or under arms, to fight:b.quisque uti steterat, jacet obtinetque ordinem,
Plaut. Am. 1, 1, 86: ut sustinere corpora plerique nequeuntes arma sua quisque stantes incumberet, Sall. ap. Serv. Verg. A. 9, 229 (H. 3, 72 Dietsch):cum milites a mane diei jejuni sub armis stetissent defatigati, Auct. B. Afr. 42, 3: primo haud impari stetere acie,
Liv. 26, 44:in Asia totius Asiae steterunt vires,
id. 37, 58: in acie, Auct. B. Hisp. 28 fin.:pars acie stabat, Auct. B. Afr. 51, 6: stetit acies in armis,
Sen. Phoen. 389; cf.:stetit ordine certo Infelix acies,
Luc. 7, 2, 16.—Pregn., to stand firm in fight, stand one's ground, maintain the contest (opp. abjecto scuto fugere), Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:c.in acie stare ac pugnare (opp. in castra refugere),
Liv. 22, 60, 25:Tarquiniensis, novus hostis non stetit solum, sed etiam ab suā parte Romanum pepulit,
id. 2, 6, 11:comminus,
Caes. B. C. 1, 47:inque gradu stetimus, certi non cedere,
Ov. M. 9, 43; cf.:contra leonem,
Spart. Carac. 5.—Transf., of a battle, to last, hold out, continue (a favorite expression of Livy):4.ibi aliquamdiu atrox pugna stetit,
Liv. 29, 2:diu pugna neutro inclinata stetit,
id. 27, 2:ita anceps dicitur certamen stetisse,
id. 8, 38:primo stetit ambiguā spe pugna,
id. 7, 7.—Nautical t. t., to lie, to lie or ride at anchor:5.ante hostium portus in salo stare,
Liv. 37, 16;Auct. B. Afr. 62: naves regiae in sinu Maliaco,
Liv. 36, 20:classis instructa in portu,
id. 37, 11:classis in salo ad Leptim, Auct. B. Afr. 62, 4: litore puppes,
Verg. A. 6, 901.—Of servants, to stand, wait, attend (very rare): neque pueri eximiā facie stabant, C. Gracch. ap. Gell. 15, 12, 2:6.sto exspectans, si quid mihi imperent,
Ter. Eun. 3, 5, 46:ad cyathum et vinum,
Suet. Caes. 49; cf.:ad pedes,
id. Galb. 22.—Of buildings, cities, etc., to stand finished, be erected (mostly poet.):7.intra annum nova urbs stetit,
Liv. 6, 4, 6:jam stabant Thebae,
Ov. M. 3, 131:moenia jam stabant,
id. F. 3, 181:stet Capitolium Fulgens,
Hor. C. 3, 3, 42:aedificant muros... Stabat opus,
Ov. M. 11, 205:jam stare ratem,
Val. Fl. 1, 96.—Of the countenance, to be unmoved, to be at rest ( poet.):8.stat num quam facies,
Luc. 5, 214:stant ora metu,
are rigid, Val. Fl. 4, 639; cf.:cur ad patrios non stant tua lumina vultus,
Stat. Th. 10, 693.—To stand up, stand upright, stand on end; to bristle up, stiffen, etc. ( poet. and in post-Aug. prose): papillae, Lucil. ap. Non. 391, 26:9.mammae,
Plin. 28, 19, 77, § 249:steterunt comae,
Verg. A. 2, 774; 3, 48; Ov. M. 7, 631; cf. id. ib. 10, 425:crines fulvi pulvere,
Stat. Th. 3, 326:setae,
Ov. M. 8, 286:in vertice cristae,
id. ib. 6, 672:aristae,
id. ib. 10, 655:stantes oculi,
prominent, Ov. F. 6, 133:oculis rigentibus et genis stantibus,
fixed, Plin. 23, 1, 24, § 49. —In mal. part., Mart. 3, 73, 2; App. M. 2, p. 117, 39; Auct. Priap. 75, 2.—Rarely of fluids, to coagulate, stiffen:sanguis stetit,
Sen. Oedip. 585.—With abl., to stand out with, be thick with, full of any thing (mostly poet.): stant pulvere campi, Enn. ap. Porphyr. ad Hor. C. 1, 9, 1 (Ann. v. 592 Vahl.): cupressi Stant rectis foliis, id. ap. Philarg. ad Verg. G. 2, 444 (Ann. v. 268 ib.): stat sentibu' fundus, Lucil. ap. Don. Ter. And. 4, 2, 16; Titin. ap. Non. 391, 21; so,II.ager sentibus,
Caecil. ib. 391, 23:vides ut altā stet nive candidum Soracte,
Hor. C. 1, 9, 1: caelum caligine stat, Sisenn. ap. Non. 392, 8:pulvere caelum,
Verg. A. 12, 408:pulvereo globo astra,
Stat. Th. 7, 124:stant lumina (Charontis) flammā,
Verg. A. 6, 300:stant pulvere Syrtes,
Claud. Laud. Stil. 1, 257.Trop.A.In gen., to stand: mentes, rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):B.stetisse ipsum in fastigio eloquentiae,
Quint. 12, 1, 20.—In partic.1.Pregn., to stand one's ground, stand firm or unshaken; to endure, persevere, persist, abide, continue:b.moribus antiquis res stat Romana virisque, Enn. ap. Aug. Civ. Dei, 2, 21 (Ann. v. 492 Vahl.): disciplinam militarem, quā stetit ad hanc diem Romana res, solvisti,
Liv. 8, 7:res publica staret,
Cic. Phil. 2, 10, 24; cf. id. Cat. 2, 10, 21:stante urbe et curiā,
id. Planc. 29, 71:ut eo neglecto civitas stare non possit,
id. Cael. 1, 1:utinam res publica stetisset, quo coeperat statu,
id. Off. 2, 1, 3:qui illam (rem publicam) cadere posse stante me non putārant,
id. Fam. 6, 6, 2:ut stante re publicā facere solebamus,
id. Off. 2, 1, 3:neque enim aliter stare possemus,
id. Sest. 45, 97:per quos homines ordinesque steterim, quibusque munitus fuerim, non ignoras,
id. Fam. 13, 29, 7; cf.:eorum auxilio, qui me stante stare non poterant,
id. ib. 7, 2, 3:respublica stetit virtute tuā,
Liv. 4, 40:stetit regnum puero,
id. 1, 3:dum stetimus,
Ov. Tr. 1, 9, 17:stamus animis,
Cic. Att. 5, 18, 2:stas animo,
Hor. S. 2, 3, 213:Gabinium sine provinciā stare non posse,
could not hold out, subsist, Cic. Pis. 6, 12; cf. id. Fl. 6, 14; Suet. Oth. 5:nedum sermonum stet honos,
Hor. A. P. 69.—Hence, nearly—esse, tantā stat praedita culpā (natura), Lucr. 5, 199:pausam stare fragori,
id. 1, 747.—(Acc. to its use as a milit. t. t., v. supra, I. B. 3.) To maintain the contest:c.cum in senatu pulcherrime staremus,
Cic. Fam. 1, 4, 1.—Stare in aliquā re, simply aliquā re, and post-class. also alicui rei, to stand firm, persist, persevere; to rest, abide, adhere to, continue in a thing.(α).In aliquā re:(β).si in fide non stetit,
Cic. Rab. Perd. 10, 28:sin in eo non stat,
id. Att. 2, 4, 1:stare oportet in eo, quod sit judicatum,
id. Fin. 1, 14, 47:in sententiā,
Liv. 4, 44.—With abl.:(γ).eā omnes stant sententiā,
Plaut. Curc. 2, 1, 35:suis stare judiciis,
Cic. Tusc. 5, 28, 81:censoris opinione,
id. Clu. 47, 132:alicujus decreto,
Caes. B. G. 6, 13:stare conditionibus,
Cic. Att. 7, 15, 2:stare conventis,
id. Off. 3, 25, 95:stare jurejurando,
Quint. 5, 6, 4:nihil quo stat loco stabit, omnia sternet abducetque vetustas,
Sen. ad Marc. 26, 4.— Pass. impers.:stabitur consilio,
Liv. 7, 35:etsi priore foedere staretur,
id. 21, 19:famā rerum standum est,
id. 7, 6.—With dat.:(δ).arbitri sententiae stare,
Dig. 4, 7, 23 fin.:voluntati patris,
ib. 26, 7, 3; 36, 3, 6:rei judicatae,
ib. 42, 1, 32:emptioni,
ib. 19, 1, 13; ib. 4, 8, 27 (five times) et saep.—Stat sententia, aliquid, or, impersonally, stat ( alicui), the determination stands or holds good; I ( thou, he, etc.) am determined: Pa. Vide quid agas. Ph. Stat sententia, Ter. Eun. 2, 1, 18:d.Hannibal, postquam ipsi sententia stetit, pergere ire,
Liv. 21, 30:stat sententia tradere mecum Dotalem patriam,
Ov. M. 8, 67:modo nobis stet illud, unā vivere in studiis nostris,
Cic. Fam. 9, 2, 5:stat pectore fixum, Aeetae sociare manus,
Val. Fl. 5, 289:nos in Asiam convertemus: neque adhuc stabat, quo potissimum,
Cic. Att. 3, 14, 2:mihi stat alere morbum,
Nep. Att. 21, 6:quos ut seponi stetit,
Sil. 3, 68:stat, casus renovare omnes,
Verg. A. 2, 750. —In aliquā re, or simply aliquā re, to rest on, be fixed on, depend upon, etc.:2.omnis in Ascanio stat cura parentis,
Verg. A. 1, 646:regnum fraternā stare concordiā,
Liv. 45, 19:quā (disciplinā) stetit Romana res,
id. 8, 7:hac arte (i.e. bello) in patriā steti,
id. 5, 44, 2; Val. Fl. 3, 673; Verg. A. 2, 163:magis famā quam vi stare res suas,
Tac. A. 6, 30:apud quos virtute quam pecuniā res Romana melius stetit,
id. H. 2, 69 fin.:famā bella stare,
Curt. 3, 8, 7.—In theatr. lang., of plays and actors, to stand, i.e. to please, take, succeed:3.quod si intellegeret, cum stetit olim nova (fabula), Actoris operā magis stetisse quam suā,
Ter. Phorm. prol. 9 sq.:partim vix steti, id. Hec. prol. alt. 7: securus, cadat an recto stat fabula talo,
Hor. Ep. 2, 1, 176:illi, scripta quibus comoedia prisca viris est, Hoc stabant, hoc sunt imitandi,
id. S. 1, 10, 17.—Stare, ab, cum, or pro aliquo, or aliquā re, or with adv. loci, to stand by, on the side of, adhere to a person or thing, take the part of:4.ut nemo contra civium perditorum dementiam a senatu et a bonorum causā steterit constantius,
Cic. Brut. 79, 273:a se potius quam ab adversariis,
id. Inv. 1, 43, 81:a mendacio contra verum,
id. ib. 1, 3, 4:a contrariā ratione,
Auct. Her. 4, 2, 4:cum di prope ipsi cum Hannibale starent,
Liv. 26, 41, 17; 5, 38:stabat cum eo senatus majestas,
id. 8, 34, 1:nobiscum adversus bar, baros,
Nep. Ages. 5, 4:si pro meā patriā ista virtus staret,
Liv. 2, 12:pro jure gentium,
id. 38, 25:pro vobis adversus reges stetimus,
id. 45, 22, 10; 23, 8, 3 Fabri ad loc.:pro Jubā atque Afris,
Quint. 11, 1, 80:pro signis,
Ov. A. A. 1, 200:quamvis duces non essent praesentes, staret tamen pro partibus invicta fortuna ultoris,
Flor. 4, 7, 10:hic primo pro Pompei partibus, mox simulatione contra Pompeium stetit,
Vell. 2, 48, 4:voluptas pro iisdem partibus standi,
Sen. Vit. Beat. 4, 1; cf.:et dii quoque pro meliore stant causā,
Curt. 4, 1, 13:hinc stas, illinc causam dicis,
Plaut. Men. 4, 2, 48:unde stetisset, eo se victoria transferret,
Just. 5, 4, 12: non semper vostra evortet: nunc Juppiter hac stat, stands at your side, stands by you, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565.—So with in:Graeci, qui in Darei partibus steterant,
Curt. 3, 11, 18.—Stare per aliquem, to stand to one's account, be chargeable or owing to one; to lie at one's door, be one's fault; followed by a negative consequence or effect, expressed by quin, [p. 1763] quominus, or ne.(α).With quin:(β).quoniam per eum non stetisset, quin praestaretur, etc.,
Liv. 2, 31, 11 Weissenb.ad loc.—With quominus (freq.):(γ).si poterit fieri, ut ne pater per me stetisse credat, Quominus haec fierent nuptiae, volo: sed si id non poterit, Id faciam in proclivi quod est, per me stetisse, ut credat,
Ter. And. 4, 2, 16 sq.:Caesar ubi cognovit per Afranium stare, quominus proelio dimicaretur,
Caes. B. C. 1, 41:graviter eam rem tulerunt, quod stetisse per Trebonium, quominus oppido potirentur, videbatur,
id. ib. 2, 13; so,nec, quominus perpetua cum eis amicitia esset, per populum Romanum stetisse,
Liv. 8, 2, 2; 9, 14, 1; 6, 33, 2; 44, 14, 12.—With ne:5.ne praestaremus per vos stetit, qui, etc.,
Liv. 45, 23, 6:non per milites stetisse, ne vincerent,
id. 3, 61, 2:quasi per ipsum staret, ne redderetur,
Suet. Aug. 28.—Rarely without the negation; so with ut:per quam (ignorantiam) stetit, ut tibi obligarer,
Plin. Ep. 10, 6 (22), 2; cf. Ter. And. 4, 2, 17 supra; absol.:id est, non per me stetit, sed per illud,
Quint. 3, 6, 78; with subj.-clause:si per eum non stetit, parere defuncti voluntati,
Dig. 32, 1, 36.—Of price, to stand one in, to come to, to cost (mostly post-Aug.):Periclum vitae meae tuo stat periculo,
Plaut. Capt. 3, 5, 82:Polybius scribit, centum talentis eam rem Achaeis stetisse,
Liv. 34, 50; cf.:sit argumento tibi gratis stare navem,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 48:haud illi stabunt Aeneia parvo Hospitia,
Verg. A. 10, 494:quae neque magno Stet pretio,
Hor. S. 1, 2, 122:multo sanguine ac vulneribus ea Poenis victoria stetit,
Liv. 23, 30:haud scio an magno detrimento certamen staturum fuerit,
id. 3, 60:utrique vindicta libertatis morte stetit,
Vell. 2, 64, 3:heu quanto regnis nox stetit una tuis?
Ov. F. 2, 812 et saep.:nulla pestis humano generi pluris stetit,
Sen. Ira, 1, 2, 1. -
2 stō
stō stetī (steterunt for stetērunt, V., O., Pr.), status, āre [STA-], to stand, stand still, remain standing, be upright, be erect: cum virgo staret et Caecilia sederet: quid stas, lapis? T.: ad undam, V.: procul hinc, T.: propter in occulto: qui proximi steterant, Cs.: propius, H.: in gradibus concordiae: stans pede in uno, H.: signa ad impluvium, ante valvas Iunonis: Stabat acuta silex, V.: columna, H.: aeneus ut stes, in a bronze statue, H.: Gn. Quid agitur? Pa. Statur, T.— To stand firm, remain in place, be immovable, last, remain, continue, abide: cui nec arae patriae domi stant, Enn. ap. C.: nec domus ulla nec urbs stare poterit: stantibus Hierosolymis: classem in portu stare, is moored, L.: stant litore puppes, V.: hasta, Quae radice novā, non ferro stabat adacto, stuck fast, O.: stare nobis videtur, at iis qui in navi sunt moveri haec villa, to be motionless: Stantibus aquis, when the sea is at rest, O.: stantes oculi (of owls), staring, O.: stant lumina flammā, are fixed orbs of fire, V.— To remain, tarry, linger, delay, wait: in illo nidore: aut stantem comprendere, aut fugientem consequi, while he lingered: Sto exspectans, si quid mihi inperent, I wait, T.— To stand in battle, fight, hold one's ground, stand firm: ut ignavus miles fugiat... cum ei, qui steterit, etc.: hostis non stetit solum, sed Romanum pepulit, L.: comminus, Cs.: Inque gradu stetimus, certi non cedere, O.—Of a battle, to stand, continue: i<*>i aliquamdiu atrox pugna stetit, L.: ita anceps dicitur certamen stetisse, to have been indecisive, L.— Of buildings or cities, to stand complete, be built, be finished: intra annum nova urbs stetit, L.: Moenia iam stabant, O.: stet Capitolium Fulgens, H.— To stand out, stand upright, stand on end, bristle up, stiffen, be rigid: steterunt comae, V.: in vertice cristae, O.: stat glacies iners, H.: Vides ut altā stet nive candidum Soracte, i. e. stands out, H.: pulvere caelum Stare vident, i. e. like a mass of dust, V.—Fig., to stand, be erect, be undisturbed: mentes, rectae quae stare solebant: utinam res p. stetisset.—Impers., with per and acc. of person, to depend on, be chargeable to, lie at the door of, be due to, be the fault of: ut per me stetisse credat, Quo minus haec fierent nuptiae, that it was my doing, T.: ubi cognovit per Afranium stare, quo minus proelio dimicaretur, Cs.: nec, quo minus perpetua cum eis amicitia esset, per populum R. stetisse, L.: quoniam per eum non stetisset, quin praestaretur (fides), it was not his fault, L.: ne praestaremus per vos stetit, qui, etc., L.—Ellipt.: Id faciam, per me stetisse ut credat (sc. quo minus haec fierent nuptiae), T.: per quos si non stetisset, non Dolabella parentasset, etc., but for whose opposition.—To stand firm, be unshaken, endure, persist, abide, remain, continue: res p. staret: qui illam (rem p.) cadere posse stante me non putarant: regnum puero stetit, L.: Dum stetimus, O.: Stas animo, H.: Gabinium sine provinciā stare non posse, subsist: cum in senatu pulcherrime staremus, held our ground: si in fide non stetit: si in eo non stat: in sententiā, L.: suis stare iudiciis, to stand by: si qui eorum decreto non stetit, Cs.: stare condicionibus: qui his rebus iudicatis standum putet: famā rerum standum est, L.— To be fixed, be determined: Pa. vide quid agas. Ph. Stat sententia, I am resolved, T.: Hannibal, postquam ipsa sententia stetit, pergere ire, L.: neque adhuc stabat, quo, etc., was it decided: mihi stat alere morbum, N.: Stat casūs renovare omnīs, V.— To rest, depend, be upheld, lie: disciplinā stetit Romana res, L.: spes Danaum Palladis auxiliis stetit, V.: famā bella stare, Cu.: Omnis in Ascanio stat cura parentis, V.—Of plays and actors, to stand, be approved, please, take, succeed: partim vix steti, T.: Securus, cadat an stet fabula, H.— To take part, take sides, stand: contra civium perditorum dementiam a bonorum causā: a mendacio contra verum: cum Hannibale, L.: pro meā patriā, L.: vobiscum adversus barbaros, N.: pro signis, O.: pro meliore causā, Cu.: Iuppiter hac stat, stands at your side, stands by you, V.: unde ius stabat, ei (populo) victoriam dedit, on whose side, L.; cf. in Darei partibus, Cu.—Of price, with abl. of price, to stand in, come to, cost: haud scio an magno detrimento certamen staturum fuerit, L.: Polybius scribit, centum talentis eam rem Achaeis stetisse, cost the Achaeans, L.: sit argumento tibi gratis stare navem: magno stat magna potentia nobis, O.* * *stare, steti, status Vstand, stand still, stand firm; remain, rest -
3 ob-nītor
ob-nītor nīxus, ī, dep., to bear upon, press against, struggle with, strain at: remi Obnixi crepuere, V.: obnixi urgebant, L.: obnixo genu scuto, pressed against, N.: Arboris trunco, V.: manu hostibus, Ta.—Fig., to strive against, resist, oppose: stant obnixi, L.: stant obnixa omnia contra, all is in obstinate conflict, V.: adversis, Ta. -
4 obnitor
ob-nītor, xus (rarely nīsus), 3 ( inf. obnitier for obniti, Lucr. 4, 437), v. dep., to bear, press, push, struggle, or strive against any thing (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.); constr. with the dat., acc., or absol.I.Lit.:II.taurus Arboris obnixus trunco,
Verg. A. 12, 105:contra,
id. ib. 5, 21:toto corpore obnitendum,
Quint. 5, 13, 11:remi Obnixi crepuere,
Verg. A. 5, 205: densis ales (Lachm. aquila hinc) pinnis obnixa volabat Vento, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31, p. 354 Lion. (Ann. v. 148 Vahl.):obnixi (al. obnisi) urgebant,
Liv. 34, 46.—In pass. signif.: obnixo genu scuto, set or pressed against, Nep. Chabr. 1, 2.—Of things: navigia fractas obnitier undas,
Lucr. 4, 437.—Trop.1.To strive against, to resist, oppose (class. only in Part.):2.stant obnisi,
Liv. 7, 33, 12:cum saepe obnitens repugnasset,
Vell. 2, 89, 5; 2, 123, 2:stant obnixa omnia contra,
Verg. A. 10, 359:venti obnixi lacerant nubila,
Stat. Th. 5, 366:adversis,
Tac. A. 15, 11.—To strive, endeavor; with inf.:triumphum Pauli impedire obnitebantur,
Vell. 1, 9, 6.—Hence, obnixus ( obnīsus), a, um, P. a., steadfast, firm, resolute:(velim) obnixos vos stabili gradu impetum hostium excipere,
Liv. 6, 12:firmitas,
Plin. 36, 15, 24, § 105:obnixus curam sub corde premebat,
Verg. A. 4, 332.—In neutr., adverb., resolutely, obstinately:obnixum. Pauline, taces,
Aus. Ep. 25, 28.—Hence, adv.: obnixē ( obnīsē), lit., striving against; hence, in gen., with all one's strength, with might and main, strenuously, obstinately:obnixe omnia Facere,
Ter. And. 1, 1, 134:oboedire,
Liv. 4, 26, 12 (dub.;Weissenb. enixe): petere,
Sen. Ep. 95, 1 (Haase, enixe; v. Krebs, Antibarb. p. 781). — Comp.:argumentari,
Claud. Mam. Stat. Anim. 1, 3. -
5 paries
părĭēs, ĕtis, m. (in Verg. A. 2, 442; 5, 589, pārietibus, quadrisyl.; see Carey's Lat. Prosody, § 47, p. 173) [kindr. with Sanscr. paryanta, from pari-iyanta, margo; Gr. peras, peirar], a wall (cf.: murus, maceria): aut permaceat paries percussus trifaci, Enn. ap. Fest. s. v. trifax, p. 367 Müll. (Ann. v. 524 Vahl.): tosti alti stant parietes, id. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 116 ib.):II.perfodere parietem,
Plaut. Mil. 2, 1, 64; id. As. 3, 2, 17:perforator parietum,
a term of abuse, id. Ps. 4, 2, 24:quasi mus, in medio pariete vorsabere,
id. Cas. 1, 52; id. Trin. 4, 3, 32:quae (domus nostra) non ea est, quam parietes nostri cingunt, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 19; cf. id. ib. 3, 9, 14; id. Mil. 27, 75; id. Top. 4, 22:parietes disturbare,
id. Par. 4, 1, 28: itaque parietes modo urbis stant;rem vero publicam penitus amisimus,
the walls, the houses, id. Off. 2, 8, 29:interiores templi parietes,
id. Verr. 2, 4, 55, § 122:intra parietes aluit eam gloriam, quam, etc.,
id. Brut. 8, 32; id. Quint. 11, 38:parietes turris lateribus exstruere,
Caes. B. C. 2, 9:parietibus textum caecis iter,
Verg. A. 5, 589:fissus tenui rimā paries,
Ov. M. 4, 65:quae pro pariete subjectae et omni opere conjunctae,
like a wall, Caes. B. G. 4, 17:non communione parietum sed propriis muris,
Tac. A. 15, 43.—Of walls of wickerwork:et paries lento vimine textus erat,
Ov. F. 6, 262:craticii parietes,
Vitr. 2, 8; Plin. 35, 14, 48, § 169; 17, 10, 11, § 62:craticulam et parietes,
the top and sides, Vulg. Exod. 30, 3.—Prov.:tua res agitur, paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84:utrosque parietes linere,
to carry on both shoulders, Petr. 39: duos parietes de eādem fideliā dealbare, to kill two birds with one stone, Cur. ap. Cic. Fam. 7, 29, 2:in caducum parietem inclinare,
to lean on a broken reed, Spart. Hadr. 23.—Trop.:neve inter vos significetis ego ero paries,
partition-wall, Plaut. Truc. 4, 3, 14:densitatis,
rampart, Plin. 17, 10, 11, § 62. -
6 flamma
flamma ae, f [2 FLAG-], a blazing fire, blaze, flame: undique flammā torrerentur, S.: flammam concipere, take fire, Cs.: circumventi flammā, Cs.: effusa flamma pluribus locis reluxit, L.: inter flammas circus elucens, blazing stars: flammam tenebat Ingentem, a torch, V.: flammas cum puppis Extulerat, V.: extrema meorum, funeral torch, V.: modum Ponere iambis flammā, H.: flammā ferroque absumi, fire and sword, L.: mixta cum frigore, heat, O.: stant lumina flammā, glare, V.: flammae latentis Indicium rubor est, fever, O.— Provv.: E flammā petere cibum, i. e. suffer extreme hunger, T.: Prius undis flamma (sc. miscebitur), sooner will fire mingle with water: Unda dabit flammas, O.—Fig., the flame of passion, fire of love, glow, flame, passion, wrath: amoris: conceptae pectore flammae, O.: Digne puer meliore flammā, H.: oratoris: ultrix, V.— A devouring flame, danger, destruction, ruin: qui ab aris flammam depellit: ex illā flammā evolavit: implacatae gulae, i. e. raging hunger, O.* * *flame, blaze; ardor, fire of love; object of love -
7 pariēs
pariēs etis (parietibus, quadrisyl., V.), m a wall (of a building): domesticis me parietibus vix tueor: parietes modo urbis stant, i. e. the houses: parietes turris lateribus exstruere, Cs.: parietibus textum caecis iter, V.: Et paries lento vimine textus erat, i. e. of wicker-work, O.—Prov.: tua res agitur, paries cum proximus ardet, H.* * *wall, house wall -
8 rōbur
rōbur oris, n hard-wood, oak-wood, oak: naves totae factae ex robore, Cs.: (sapiens) non est e robore dolatus: Illi robur et aes triplex Circa pectus erat, H.—Very hard wood: morsus Roboris, i. e. of the wild olive, V.: solido de robore myrtus, V.—A tree-trunk: annoso validam robore quercum, i. e. old and sturdy, V.: antiquo robore quercus, with ancient trunk, V.—An oak-tree, oak: fixa est pariter cum robore cervix, i. e. was pinned fast to the oak, O.: agitata robora pulsant (delphines), O.—A piece of oak, structure of hard wood: in robore accumbunt, i. e. on hard benches: sacrum, i. e. the wooden horse, V.: ferro praefixum, i. e. lance, V.: nodosum, i. e. club, O.: aratri, i. e. the oaken plough, V.—A stronghold, dungeon: in robore et tenebris exspiret, L.: Italum, H.—Fig., hardness, physical strength, firmness, vigor, power: aeternaque ferri Robora, V.: navium, L.: satis aetatis atque roboris habere: corporum animorumque, L.: solidaeque suo stant robore vires, V. —Enduring strength, force, vigor: virtutis: animi: pectus robore fultum, O.: neque his (gentibus) tantum virium aut roboris fuit, L.—The best part, pith, kernel, strength, flower, choice: totius Italiae: quod fuit roboris, duobus proeliis interiit, Cs.: senatūs robur, L.: haec sunt nostra robora: lecta robora virorum, L.: robora pubis, V.* * *oak (tree/timber/trunk/club/post/cell); tough core; resolve/purpose; B:tetnus; strength/firmness/solidity; vigor, robustness; potency, force, effectiveness; military strength/might/power; heart, main strength, strongest element; mainstay/bulwark, source of strength; stronghold, position of strength -
9 torreō
torreō torruī, tōstus, ēre [TERS-], to dry up, parch, roast, bake, scorch, burn: fruges flammis, V.: succensis ignibus torreri: Qui repertorem torruit arte suā, O.: torrentia agros Sidera, H.: tosti alti stant parietes, i. e. consumed, Enn. ap. C.: in veribus exta, roast, V.: artūs subiecto igni, O.: quem Torret febris, parches, Iu.—Of love: Lycorida Cyri torret amor, H.: pectora torret amor, O.* * *torrere, torrui, tostus V TRANSparch, roast, scorch, bake, burn; dry up; begin to burn; harden by charring; cal -
10 videō
videō vīdī, vīsus, ēre [VID-], to see, discern, perceive: ut oculum, quo bene videret, amitteret: oculis cernere ea, quae videmus, etc.: Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, Cs.: serpentes atque videres Infernas errare canes, H.: viden, ut geminae stant vertice cristae? V.: nonne vides ut... Antemnae gemant? H.: iam videnti frontem pingit, i. e. awake, V.: et casūs abies visura marinos, i. e. to experience, V.—To see, look at, observe, note: Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: quin tu me vides? see what I have done! i. e. is not this creditable?: atqui istuc ipsum nil periclist; me vide, look at me, i. e. take courage from me, T.—To perceive, observe, hear: mugire videbis Sub pedibus terram, V.: tum videres Stridere susurros, H.— Pass, to be looked upon, be regarded, seem, appear: numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur: multo rem iniquiorem visum iri intellegebant: cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.: idonea mihi Laeli persona visa est, quae, etc.: quod idem Scipioni videbatur: de familiare illo tuo videor audisse: ut beate vixisse videar, quia, etc.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae videantur: quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse: sed mihi contra ea videtur, S.: non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, L.—In formal decisions, to appear, be decided, be adjudged: voluerunt, ut ea non esse facta, sed ut videri pronuntiarent: consul adiecit senatūs consultum, Ambraciam non videri vi captam esse, L.: uti Caesar exercitum dimittat; si non faciat, eum adversus rem p. facturum videri, Cs.—Fig., of the mind, to see, perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware: ad te, ut video, comminus accessit: aperte enim adulantem nemo non videt, sees through: si dormientes aliquid animo videre videamur: plus vidisse videri, to have had more insight: cum me vidisse plus fateretur, that I had seen further: di vatesve eorum in futurum vident, L.: quem virum Crassum vidimus: nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, V.— To look at, attend to, consider, think, reflect upon, take note of: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent: sed videamus Herculem ipsum: legi Bruti epistulam non prudenter rescriptam; sed ipse viderit, let him see to that. Viderit ipse ad aram Confugiam, O.—To look out for, see to, care for, provide, take care, make sure: antecesserat Statius, ut prandium nobis videret. aliud lenius (vinum), T.: navem idoneam ut habeas, diligenter videbis: ne fortuna mea desit, videte, L.—To see, reach, experience, attain, obtain, enjoy: qui suo toto consulatu somnum non viderit: utinam eum diem videam, cum, etc., may live to see: Duxi uxorem; quam ibi miseriam vidi! T.: multas victorias aetas nostra vidit.—To see patiently, bear, permit: tantum degeneramus a patribus nostris, ut eam (oram) nos nunc plenam hostium iam factam Videamus, L.—To see, go to see, visit: sed Septimium vide et Laenatem: videbis ergo hominem, si voles.— Pass, it seems proper, seems right, seems good: ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt, Cs.: M. num non vis audire, etc.? A. ut videtur, as you will: si videatur, L.: si tibi videbitur, villis iis utere, quae, etc.: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, L.* * *videre, vidi, visus Vsee, look at; consider; (PASS) seem, seem good, appear, be seen -
11 videō
videō vīdī, vīsus, ēre [VID-], to see, discern, perceive: ut oculum, quo bene videret, amitteret: oculis cernere ea, quae videmus, etc.: Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, Cs.: serpentes atque videres Infernas errare canes, H.: viden, ut geminae stant vertice cristae? V.: nonne vides ut... Antemnae gemant? H.: iam videnti frontem pingit, i. e. awake, V.: et casūs abies visura marinos, i. e. to experience, V.—To see, look at, observe, note: Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: quin tu me vides? see what I have done! i. e. is not this creditable?: atqui istuc ipsum nil periclist; me vide, look at me, i. e. take courage from me, T.—To perceive, observe, hear: mugire videbis Sub pedibus terram, V.: tum videres Stridere susurros, H.— Pass, to be looked upon, be regarded, seem, appear: numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur: multo rem iniquiorem visum iri intellegebant: cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.: idonea mihi Laeli persona visa est, quae, etc.: quod idem Scipioni videbatur: de familiare illo tuo videor audisse: ut beate vixisse videar, quia, etc.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae videantur: quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse: sed mihi contra ea videtur, S.: non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, L.—In formal decisions, to appear, be decided, be adjudged: voluerunt, ut ea non esse facta, sed ut videri pronuntiarent: consul adiecit senatūs consultum, Ambraciam non videri vi captam esse, L.: uti Caesar exercitum dimittat; si non faciat, eum adversus rem p. facturum videri, Cs.—Fig., of the mind, to see, perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware: ad te, ut video, comminus accessit: aperte enim adulantem nemo non videt, sees through: si dormientes aliquid animo videre videamur: plus vidisse videri, to have had more insight: cum me vidisse plus fateretur, that I had seen further: di vatesve eorum in futurum vident, L.: quem virum Crassum vidimus: nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, V.— To look at, attend to, consider, think, reflect upon, take note of: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent: sed videamus Herculem ipsum: legi Bruti epistulam non prudenter rescriptam; sed ipse viderit, let him see to that. Viderit ipse ad aram Confugiam, O.—To look out for, see to, care for, provide, take care, make sure: antecesserat Statius, ut prandium nobis videret. aliud lenius (vinum), T.: navem idoneam ut habeas, diligenter videbis: ne fortuna mea desit, videte, L.—To see, reach, experience, attain, obtain, enjoy: qui suo toto consulatu somnum non viderit: utinam eum diem videam, cum, etc., may live to see: Duxi uxorem; quam ibi miseriam vidi! T.: multas victorias aetas nostra vidit.—To see patiently, bear, permit: tantum degeneramus a patribus nostris, ut eam (oram) nos nunc plenam hostium iam factam Videamus, L.—To see, go to see, visit: sed Septimium vide et Laenatem: videbis ergo hominem, si voles.— Pass, it seems proper, seems right, seems good: ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt, Cs.: M. num non vis audire, etc.? A. ut videtur, as you will: si videatur, L.: si tibi videbitur, villis iis utere, quae, etc.: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, L.* * *videre, vidi, visus Vsee, look at; consider; (PASS) seem, seem good, appear, be seen -
12 adnitendus
I.Lit., to press upon or against, to lean upon; with ad or dat. (most freq. after the commencement of the Aug. per.):II.natura ad aliquod tamquam adminiculum adnititur,
Cic. Lael. 23, 88:hasta ingenti adnixa columnae,
Verg. A. 12, 92:stant longis adnixi hastis,
id. ib. 9, 229:Latona oleae adnisa,
Tac. A. 3, 61.—Trop., to take pains about something, to exert one's self, strive; constr. with ut or ne. or a gerund with ad (mostly prose).(α).With ut or ne:(β).quo mihi acrius adnitendum est, ut, etc.,
Sall. J. 85, 6; Liv. 6, 6:omni ope adnisi sunt, ut, etc.,
id. 8, 16; 22, 58; Plin. 7, 53, 54, § 186:omni ope adniti, ne quis e plebe, etc.,
Plin. Pan. 25 fin. —Ad ea patranda omnis civitas summo studio adnitebatur, Sall. J. 43, 4; Liv. 27, 14.—Other constructions:(γ).With de:(δ).nisi Bibulus adniteretur de triumpho,
Cic. Att. 6, 8; Liv. 5, 25.—With pro:(ε).patres non temere pro ullo aeque adnisi sunt,
Liv. 2, 61.—With acc. of pron., Plin. Ep. 6, 18.—(ζ).With inf.:(η).adnitentibus retinere morem,
Tac. H. 4, 8; 5, 8.—Absol.:adnitente Crasso,
Sall. C. 19, 1; so id. J. 85, 47; Liv. 21, 8.► adnītendus, a, um, in pass. signif.:si in concordiā adnitendā (i. e. procurandā),
Gell. 2, 12, 5. -
13 adnitor
I.Lit., to press upon or against, to lean upon; with ad or dat. (most freq. after the commencement of the Aug. per.):II.natura ad aliquod tamquam adminiculum adnititur,
Cic. Lael. 23, 88:hasta ingenti adnixa columnae,
Verg. A. 12, 92:stant longis adnixi hastis,
id. ib. 9, 229:Latona oleae adnisa,
Tac. A. 3, 61.—Trop., to take pains about something, to exert one's self, strive; constr. with ut or ne. or a gerund with ad (mostly prose).(α).With ut or ne:(β).quo mihi acrius adnitendum est, ut, etc.,
Sall. J. 85, 6; Liv. 6, 6:omni ope adnisi sunt, ut, etc.,
id. 8, 16; 22, 58; Plin. 7, 53, 54, § 186:omni ope adniti, ne quis e plebe, etc.,
Plin. Pan. 25 fin. —Ad ea patranda omnis civitas summo studio adnitebatur, Sall. J. 43, 4; Liv. 27, 14.—Other constructions:(γ).With de:(δ).nisi Bibulus adniteretur de triumpho,
Cic. Att. 6, 8; Liv. 5, 25.—With pro:(ε).patres non temere pro ullo aeque adnisi sunt,
Liv. 2, 61.—With acc. of pron., Plin. Ep. 6, 18.—(ζ).With inf.:(η).adnitentibus retinere morem,
Tac. H. 4, 8; 5, 8.—Absol.:adnitente Crasso,
Sall. C. 19, 1; so id. J. 85, 47; Liv. 21, 8.► adnītendus, a, um, in pass. signif.:si in concordiā adnitendā (i. e. procurandā),
Gell. 2, 12, 5. -
14 adversa
ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).I.Lit.A.In gen., with in or dat.:B.illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,
Ter. Eun. 2, 3, 51:in quamcunque domus lumina partem,
Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:malis numen,
Verg. A. 4, 611:huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,
Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:II.classem in portum,
Liv. 37, 9 Drak.:terrae proras,
Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:Colchos puppim,
Ov. H. 12, 23.— Absol.:profugi advertere coloni,
landed, Sil. 1, 288;hence also transf. to other things: aequore cursum,
Verg. A. 7, 196:pedem ripae,
id. ib. 6, 386:urbi agmen,
id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:Scythicas advertitur oras,
Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).Fig.A.Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:B.si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,
Plaut. Mil. 1, 1, 39:nunc huc animum advortite ambo,
id. ib. 3, 1, 169:advertunt animos ad religionem,
Lucr. 3, 54:monitis animos advertite nostris,
Ov. M. 15, 140:animum etiam levissimis rebus adverterent,
Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:ut animum advertant, ne quos offendant,
Cic. Off. 2, 19, 68:adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,
Liv. 4, 45.—Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):C.et hoc animum advorte,
Plaut. Ps. 1, 3, 43:hanc edictionem,
id. ib. 1, 2, 10:haec animum te advertere par est,
Lucr. 2, 125:animum adverti columellam e dumis eminentem,
Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:Postquam id animum advertit,
Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,
Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:ut etiam possumus hinc animum advertere,
as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:postquam tantopere id vos velle animum advorteram,
Ter. Phorm. 5, 8, 16:animum advertit magnas esse copiashostium instructas,
Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,
Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,
attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:donec advertit Tiberius,
Tac. A. 4, 54:Zenobiam advertere pastores,
id. ib. 12, 51:advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,
id. ib. 13, 54:quotiens novum aliquid adverterat,
id. ib. 15, 30 al.:hirudo quam sanguisugam appellari adverto,
Plin. 8, 10, 10, § 29:ut multos adverto credidisse,
id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:animis advertite vestris,
Verg. A. 2, 712:hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,
Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):D.gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,
Tac. A. 1, 41:octo aquilae imperatorem advertere,
id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):E.non docet admonitio, sed advertit,
i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,
Tac. H. 3, 48.—Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):1.in P. Marcium consules more prisco advertere,
Tac. A. 2, 32:ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,
id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).A.In gen.:B.solem adversum intueri,
Cic. Somn. Scip. 5:Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,
Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,
Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,
Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,
in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:adversis vulneribus,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:judicibus cicatrices adversas ostendere,
Cic. de Or. 2, 28:cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,
id. Verr. 5, 3:impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,
ascend the hill in front, Sall. J. 52:adversa signa,
Liv. 30, 8:legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,
i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:armenta egit Hannibal in adversos montes,
Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:qui timet his adversa,
the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:in adversum flumen contendere,
Lucr. 4, 423:adverso feruntur flumine,
id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:adverso amne,
Plin. 18, 6, 7, § 33;adverso Tiberi subvehi,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:rate in secundam aquam labente,
Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,
Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:portus ex adverso urbi positus,
Liv. 45, 10.—With gen.:Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,
Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:cum ex adverso starent classes,
Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:et duo in adversum immissi per moenia currus,
against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12; 7, 23.—In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,
Plaut. Men. 5, 5, 1:advorsus nemini,
Ter. And. 1, 1, 37:mentes improborum mihi infensae et adversae,
Cic. Sull. 10:acclamatio,
id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:adversis auspiciis,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:adversum omen,
Suet. Vit. 8:adversissima auspicia,
id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,
Cic. Off. 1, 26; cf.:adversi casus,
Nep. Dat. 5:adversae rerum undae,
a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?
Liv. 6, 40:adversus annus frugibus,
id. 4, 12:valetudo adversa,
i. e. sickness, id. 10, 32:adversum proelium,
an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.8, 31: adverso rumore esse,
to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:adversa subsellia,
on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:quīs omnia regna advorsa sint,
Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:neque est aliud adversius,
Plin. 32, 4, 14, § 35.—* Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:C.advorsa ejus per te tecta sient,
Ter. Hec. 3, 3, 28:nihil adversi,
Cic. Brut. 1, 4:si quid adversi accidisset,
Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:secunda felices, adversa magnos probant,
Plin. Pan. 31;esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,
id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,
Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.3.adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).A.Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:B. 1.ibo advorsum,
Plaut. As. 2, 2, 29:facito, ut venias advorsum mihi,
id. Men. 2, 3, 82:obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?
Plaut. Men. 3, 2, 22:adversus resistere,
Nep. Pelop. 1, 3:nemo adversus ibat,
Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:ei advorsum venimus,
id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—In a friendly sense.(α).Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:(β).adversus advocatos,
Liv. 45, 7, 5:medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,
opposite to the patient, Cels. 3, 6:adversus Scyllam vergens in Italiam,
Plin. 3, 8, 14, § 87:Lerina, adversum Antipolim,
id. 3, 5, 11, § 79.—In the presence of any one, before:(γ).egone ut te advorsum mentiar, mater mea?
Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,
what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,
Titin. ib. 232, 21:utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,
Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):adversus ea consul... respondit,
Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:(δ).repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,
will be compared with, Liv. 24, 8, 8:quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,
id. 7, 32, 8.—Of demeanor toward one, to, toward:(ε).quonam modo me gererem adversus Caesarem,
Cic. Fam. 11, 27, 11:te adversus me omnia audere gratum est,
i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:lentae adversum imperia aures,
Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,
Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,
id. ib. 1, 28, 99 Beier:sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,
id. ib. 1, 11, 33:adversus merita ingratissimus,
Vell. 2, 69, 5:summa adversus alios aequitas erat,
Liv. 3, 33, 8:ob egregiam fidem adversus Romanos,
id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:beneficentiā adversus supplices utendum,
Tac. A. 11, 17.— More rarelyof the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:2.epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,
as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:quasi adversus eos acquieverit sententiae,
in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:► a.advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,
Plaut. Truc. 4, 2, 48:advorsum te fabulare illud,
against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,
Ter. Hec. 4, 1, 19:adversum leges, adversum rem publicam,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,
id. ib. 2, 3, 28, §69: me adversus populum Romanum possem defendere,
id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,
Caes. B. C. 1, 46:adversus se non esse missos exercitus,
Liv. 3, 66:bellum adversum Xerxem moret,
Aur. Vict. Caes. 24, 3:copiis quibus usi adversus Romanum bellum,
Liv. 8, 2, 5:adversus vim atque injuriam pugnantes,
id. 26, 25, 10 al.:T. Quintius adversus Gallos missus est,
Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):adversus profusionem in his auxilium est,
Cels. 5, 26; 6, 27 al.:frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,
Tac. A. 15, 64.— Trop.:egregium adversus tempestates receptaculum,
Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:advorsum divitias animum invictum gerebat,
Sall. J. 43, 5:invictus adversum gratiam animus,
Tac. A. 15, 21:adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,
Suet. Tib. 28:Adversus omnes fortis feras canis,
Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,
Curt. 4, 14:infirmus adversum pecuniam,
Aur. Vict. Caes. 9, 6:inferior adversus laborem,
id. Epit. 40, 20.Adversus is rarely put after the word which it governs:b.egone ut te advorsum mentiar,
Plaut. Aul. 4, 7, 9:hunc adversus,
Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:quos advorsum ierat,
Sall. J. 101, 8.—It sometimes suffers tmesis:Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,
Caes. B. G. 6, 33:animadvortit fugam ad se vorsum fieri,
Sall. J. 58:animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,
id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:in Galliam vorsus castra movere,
Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351. -
15 adverto
ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).I.Lit.A.In gen., with in or dat.:B.illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,
Ter. Eun. 2, 3, 51:in quamcunque domus lumina partem,
Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:malis numen,
Verg. A. 4, 611:huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,
Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:II.classem in portum,
Liv. 37, 9 Drak.:terrae proras,
Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:Colchos puppim,
Ov. H. 12, 23.— Absol.:profugi advertere coloni,
landed, Sil. 1, 288;hence also transf. to other things: aequore cursum,
Verg. A. 7, 196:pedem ripae,
id. ib. 6, 386:urbi agmen,
id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:Scythicas advertitur oras,
Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).Fig.A.Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:B.si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,
Plaut. Mil. 1, 1, 39:nunc huc animum advortite ambo,
id. ib. 3, 1, 169:advertunt animos ad religionem,
Lucr. 3, 54:monitis animos advertite nostris,
Ov. M. 15, 140:animum etiam levissimis rebus adverterent,
Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:ut animum advertant, ne quos offendant,
Cic. Off. 2, 19, 68:adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,
Liv. 4, 45.—Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):C.et hoc animum advorte,
Plaut. Ps. 1, 3, 43:hanc edictionem,
id. ib. 1, 2, 10:haec animum te advertere par est,
Lucr. 2, 125:animum adverti columellam e dumis eminentem,
Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:Postquam id animum advertit,
Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,
Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:ut etiam possumus hinc animum advertere,
as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:postquam tantopere id vos velle animum advorteram,
Ter. Phorm. 5, 8, 16:animum advertit magnas esse copiashostium instructas,
Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,
Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,
attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:donec advertit Tiberius,
Tac. A. 4, 54:Zenobiam advertere pastores,
id. ib. 12, 51:advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,
id. ib. 13, 54:quotiens novum aliquid adverterat,
id. ib. 15, 30 al.:hirudo quam sanguisugam appellari adverto,
Plin. 8, 10, 10, § 29:ut multos adverto credidisse,
id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:animis advertite vestris,
Verg. A. 2, 712:hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,
Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):D.gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,
Tac. A. 1, 41:octo aquilae imperatorem advertere,
id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):E.non docet admonitio, sed advertit,
i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,
Tac. H. 3, 48.—Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):1.in P. Marcium consules more prisco advertere,
Tac. A. 2, 32:ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,
id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).A.In gen.:B.solem adversum intueri,
Cic. Somn. Scip. 5:Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,
Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,
Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,
Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,
in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:adversis vulneribus,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:judicibus cicatrices adversas ostendere,
Cic. de Or. 2, 28:cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,
id. Verr. 5, 3:impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,
ascend the hill in front, Sall. J. 52:adversa signa,
Liv. 30, 8:legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,
i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:armenta egit Hannibal in adversos montes,
Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:qui timet his adversa,
the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:in adversum flumen contendere,
Lucr. 4, 423:adverso feruntur flumine,
id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:adverso amne,
Plin. 18, 6, 7, § 33;adverso Tiberi subvehi,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:rate in secundam aquam labente,
Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,
Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:portus ex adverso urbi positus,
Liv. 45, 10.—With gen.:Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,
Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:cum ex adverso starent classes,
Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:et duo in adversum immissi per moenia currus,
against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12; 7, 23.—In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,
Plaut. Men. 5, 5, 1:advorsus nemini,
Ter. And. 1, 1, 37:mentes improborum mihi infensae et adversae,
Cic. Sull. 10:acclamatio,
id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:adversis auspiciis,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:adversum omen,
Suet. Vit. 8:adversissima auspicia,
id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,
Cic. Off. 1, 26; cf.:adversi casus,
Nep. Dat. 5:adversae rerum undae,
a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?
Liv. 6, 40:adversus annus frugibus,
id. 4, 12:valetudo adversa,
i. e. sickness, id. 10, 32:adversum proelium,
an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.8, 31: adverso rumore esse,
to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:adversa subsellia,
on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:quīs omnia regna advorsa sint,
Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:neque est aliud adversius,
Plin. 32, 4, 14, § 35.—* Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:C.advorsa ejus per te tecta sient,
Ter. Hec. 3, 3, 28:nihil adversi,
Cic. Brut. 1, 4:si quid adversi accidisset,
Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:secunda felices, adversa magnos probant,
Plin. Pan. 31;esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,
id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,
Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.3.adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).A.Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:B. 1.ibo advorsum,
Plaut. As. 2, 2, 29:facito, ut venias advorsum mihi,
id. Men. 2, 3, 82:obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?
Plaut. Men. 3, 2, 22:adversus resistere,
Nep. Pelop. 1, 3:nemo adversus ibat,
Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:ei advorsum venimus,
id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—In a friendly sense.(α).Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:(β).adversus advocatos,
Liv. 45, 7, 5:medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,
opposite to the patient, Cels. 3, 6:adversus Scyllam vergens in Italiam,
Plin. 3, 8, 14, § 87:Lerina, adversum Antipolim,
id. 3, 5, 11, § 79.—In the presence of any one, before:(γ).egone ut te advorsum mentiar, mater mea?
Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,
what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,
Titin. ib. 232, 21:utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,
Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):adversus ea consul... respondit,
Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:(δ).repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,
will be compared with, Liv. 24, 8, 8:quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,
id. 7, 32, 8.—Of demeanor toward one, to, toward:(ε).quonam modo me gererem adversus Caesarem,
Cic. Fam. 11, 27, 11:te adversus me omnia audere gratum est,
i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:lentae adversum imperia aures,
Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,
Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,
id. ib. 1, 28, 99 Beier:sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,
id. ib. 1, 11, 33:adversus merita ingratissimus,
Vell. 2, 69, 5:summa adversus alios aequitas erat,
Liv. 3, 33, 8:ob egregiam fidem adversus Romanos,
id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:beneficentiā adversus supplices utendum,
Tac. A. 11, 17.— More rarelyof the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:2.epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,
as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:quasi adversus eos acquieverit sententiae,
in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:► a.advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,
Plaut. Truc. 4, 2, 48:advorsum te fabulare illud,
against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,
Ter. Hec. 4, 1, 19:adversum leges, adversum rem publicam,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,
id. ib. 2, 3, 28, §69: me adversus populum Romanum possem defendere,
id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,
Caes. B. C. 1, 46:adversus se non esse missos exercitus,
Liv. 3, 66:bellum adversum Xerxem moret,
Aur. Vict. Caes. 24, 3:copiis quibus usi adversus Romanum bellum,
Liv. 8, 2, 5:adversus vim atque injuriam pugnantes,
id. 26, 25, 10 al.:T. Quintius adversus Gallos missus est,
Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):adversus profusionem in his auxilium est,
Cels. 5, 26; 6, 27 al.:frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,
Tac. A. 15, 64.— Trop.:egregium adversus tempestates receptaculum,
Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:advorsum divitias animum invictum gerebat,
Sall. J. 43, 5:invictus adversum gratiam animus,
Tac. A. 15, 21:adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,
Suet. Tib. 28:Adversus omnes fortis feras canis,
Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,
Curt. 4, 14:infirmus adversum pecuniam,
Aur. Vict. Caes. 9, 6:inferior adversus laborem,
id. Epit. 40, 20.Adversus is rarely put after the word which it governs:b.egone ut te advorsum mentiar,
Plaut. Aul. 4, 7, 9:hunc adversus,
Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:quos advorsum ierat,
Sall. J. 101, 8.—It sometimes suffers tmesis:Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,
Caes. B. G. 6, 33:animadvortit fugam ad se vorsum fieri,
Sall. J. 58:animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,
id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:in Galliam vorsus castra movere,
Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351. -
16 advorto
ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).I.Lit.A.In gen., with in or dat.:B.illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,
Ter. Eun. 2, 3, 51:in quamcunque domus lumina partem,
Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:malis numen,
Verg. A. 4, 611:huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,
Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:II.classem in portum,
Liv. 37, 9 Drak.:terrae proras,
Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:Colchos puppim,
Ov. H. 12, 23.— Absol.:profugi advertere coloni,
landed, Sil. 1, 288;hence also transf. to other things: aequore cursum,
Verg. A. 7, 196:pedem ripae,
id. ib. 6, 386:urbi agmen,
id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:Scythicas advertitur oras,
Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).Fig.A.Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:B.si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,
Plaut. Mil. 1, 1, 39:nunc huc animum advortite ambo,
id. ib. 3, 1, 169:advertunt animos ad religionem,
Lucr. 3, 54:monitis animos advertite nostris,
Ov. M. 15, 140:animum etiam levissimis rebus adverterent,
Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:ut animum advertant, ne quos offendant,
Cic. Off. 2, 19, 68:adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,
Liv. 4, 45.—Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):C.et hoc animum advorte,
Plaut. Ps. 1, 3, 43:hanc edictionem,
id. ib. 1, 2, 10:haec animum te advertere par est,
Lucr. 2, 125:animum adverti columellam e dumis eminentem,
Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:Postquam id animum advertit,
Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,
Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:ut etiam possumus hinc animum advertere,
as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:postquam tantopere id vos velle animum advorteram,
Ter. Phorm. 5, 8, 16:animum advertit magnas esse copiashostium instructas,
Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,
Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,
attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:donec advertit Tiberius,
Tac. A. 4, 54:Zenobiam advertere pastores,
id. ib. 12, 51:advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,
id. ib. 13, 54:quotiens novum aliquid adverterat,
id. ib. 15, 30 al.:hirudo quam sanguisugam appellari adverto,
Plin. 8, 10, 10, § 29:ut multos adverto credidisse,
id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:animis advertite vestris,
Verg. A. 2, 712:hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,
Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):D.gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,
Tac. A. 1, 41:octo aquilae imperatorem advertere,
id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):E.non docet admonitio, sed advertit,
i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,
Tac. H. 3, 48.—Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):1.in P. Marcium consules more prisco advertere,
Tac. A. 2, 32:ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,
id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).A.In gen.:B.solem adversum intueri,
Cic. Somn. Scip. 5:Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,
Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,
Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,
Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,
in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:adversis vulneribus,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:judicibus cicatrices adversas ostendere,
Cic. de Or. 2, 28:cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,
id. Verr. 5, 3:impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,
ascend the hill in front, Sall. J. 52:adversa signa,
Liv. 30, 8:legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,
i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:armenta egit Hannibal in adversos montes,
Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:qui timet his adversa,
the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:in adversum flumen contendere,
Lucr. 4, 423:adverso feruntur flumine,
id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:adverso amne,
Plin. 18, 6, 7, § 33;adverso Tiberi subvehi,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:rate in secundam aquam labente,
Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,
Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:portus ex adverso urbi positus,
Liv. 45, 10.—With gen.:Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,
Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:cum ex adverso starent classes,
Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:et duo in adversum immissi per moenia currus,
against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12; 7, 23.—In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,
Plaut. Men. 5, 5, 1:advorsus nemini,
Ter. And. 1, 1, 37:mentes improborum mihi infensae et adversae,
Cic. Sull. 10:acclamatio,
id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:adversis auspiciis,
Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:adversum omen,
Suet. Vit. 8:adversissima auspicia,
id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,
Cic. Off. 1, 26; cf.:adversi casus,
Nep. Dat. 5:adversae rerum undae,
a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?
Liv. 6, 40:adversus annus frugibus,
id. 4, 12:valetudo adversa,
i. e. sickness, id. 10, 32:adversum proelium,
an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.8, 31: adverso rumore esse,
to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:adversa subsellia,
on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:quīs omnia regna advorsa sint,
Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:neque est aliud adversius,
Plin. 32, 4, 14, § 35.—* Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:C.advorsa ejus per te tecta sient,
Ter. Hec. 3, 3, 28:nihil adversi,
Cic. Brut. 1, 4:si quid adversi accidisset,
Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:secunda felices, adversa magnos probant,
Plin. Pan. 31;esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,
id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,
Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.3.adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).A.Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:B. 1.ibo advorsum,
Plaut. As. 2, 2, 29:facito, ut venias advorsum mihi,
id. Men. 2, 3, 82:obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?
Plaut. Men. 3, 2, 22:adversus resistere,
Nep. Pelop. 1, 3:nemo adversus ibat,
Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:ei advorsum venimus,
id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—In a friendly sense.(α).Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:(β).adversus advocatos,
Liv. 45, 7, 5:medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,
opposite to the patient, Cels. 3, 6:adversus Scyllam vergens in Italiam,
Plin. 3, 8, 14, § 87:Lerina, adversum Antipolim,
id. 3, 5, 11, § 79.—In the presence of any one, before:(γ).egone ut te advorsum mentiar, mater mea?
Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,
what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,
Titin. ib. 232, 21:utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,
Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):adversus ea consul... respondit,
Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:(δ).repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,
will be compared with, Liv. 24, 8, 8:quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,
id. 7, 32, 8.—Of demeanor toward one, to, toward:(ε).quonam modo me gererem adversus Caesarem,
Cic. Fam. 11, 27, 11:te adversus me omnia audere gratum est,
i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:lentae adversum imperia aures,
Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,
Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,
id. ib. 1, 28, 99 Beier:sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,
id. ib. 1, 11, 33:adversus merita ingratissimus,
Vell. 2, 69, 5:summa adversus alios aequitas erat,
Liv. 3, 33, 8:ob egregiam fidem adversus Romanos,
id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:beneficentiā adversus supplices utendum,
Tac. A. 11, 17.— More rarelyof the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:2.epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,
as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:quasi adversus eos acquieverit sententiae,
in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:► a.advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,
Plaut. Truc. 4, 2, 48:advorsum te fabulare illud,
against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,
Ter. Hec. 4, 1, 19:adversum leges, adversum rem publicam,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,
id. ib. 2, 3, 28, §69: me adversus populum Romanum possem defendere,
id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,
Caes. B. C. 1, 46:adversus se non esse missos exercitus,
Liv. 3, 66:bellum adversum Xerxem moret,
Aur. Vict. Caes. 24, 3:copiis quibus usi adversus Romanum bellum,
Liv. 8, 2, 5:adversus vim atque injuriam pugnantes,
id. 26, 25, 10 al.:T. Quintius adversus Gallos missus est,
Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):adversus profusionem in his auxilium est,
Cels. 5, 26; 6, 27 al.:frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,
Tac. A. 15, 64.— Trop.:egregium adversus tempestates receptaculum,
Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:advorsum divitias animum invictum gerebat,
Sall. J. 43, 5:invictus adversum gratiam animus,
Tac. A. 15, 21:adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,
Suet. Tib. 28:Adversus omnes fortis feras canis,
Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,
Curt. 4, 14:infirmus adversum pecuniam,
Aur. Vict. Caes. 9, 6:inferior adversus laborem,
id. Epit. 40, 20.Adversus is rarely put after the word which it governs:b.egone ut te advorsum mentiar,
Plaut. Aul. 4, 7, 9:hunc adversus,
Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:quos advorsum ierat,
Sall. J. 101, 8.—It sometimes suffers tmesis:Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,
Caes. B. G. 6, 33:animadvortit fugam ad se vorsum fieri,
Sall. J. 58:animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,
id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:in Galliam vorsus castra movere,
Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351. -
17 annitor
I.Lit., to press upon or against, to lean upon; with ad or dat. (most freq. after the commencement of the Aug. per.):II.natura ad aliquod tamquam adminiculum adnititur,
Cic. Lael. 23, 88:hasta ingenti adnixa columnae,
Verg. A. 12, 92:stant longis adnixi hastis,
id. ib. 9, 229:Latona oleae adnisa,
Tac. A. 3, 61.—Trop., to take pains about something, to exert one's self, strive; constr. with ut or ne. or a gerund with ad (mostly prose).(α).With ut or ne:(β).quo mihi acrius adnitendum est, ut, etc.,
Sall. J. 85, 6; Liv. 6, 6:omni ope adnisi sunt, ut, etc.,
id. 8, 16; 22, 58; Plin. 7, 53, 54, § 186:omni ope adniti, ne quis e plebe, etc.,
Plin. Pan. 25 fin. —Ad ea patranda omnis civitas summo studio adnitebatur, Sall. J. 43, 4; Liv. 27, 14.—Other constructions:(γ).With de:(δ).nisi Bibulus adniteretur de triumpho,
Cic. Att. 6, 8; Liv. 5, 25.—With pro:(ε).patres non temere pro ullo aeque adnisi sunt,
Liv. 2, 61.—With acc. of pron., Plin. Ep. 6, 18.—(ζ).With inf.:(η).adnitentibus retinere morem,
Tac. H. 4, 8; 5, 8.—Absol.:adnitente Crasso,
Sall. C. 19, 1; so id. J. 85, 47; Liv. 21, 8.► adnītendus, a, um, in pass. signif.:si in concordiā adnitendā (i. e. procurandā),
Gell. 2, 12, 5. -
18 caerula
1.caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]I.Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).A.Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:B.(zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,
Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:per caeli caerula,
Lucr. 1, 1089; 6, 96;and without caeli,
id. 6, 482.—Of the universe:magni per caerula mundi,
Lucr. 5, 770;and of the brightness of the stars: bigae,
Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.candor,
Plin. 35, 6, 28, § 47:splendor,
id. 37, 9, 51, § 134.—Of the sea:C.ponti plaga caerula,
Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:pontus,
Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:aequora,
Cat. 64, 7; so,campi = mare,
Plaut. Trin. 4, 1, 15:aquae,
Ov. M. 8, 229; 15, 699:undae,
Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:vada,
Verg. A. 7, 198:gurges,
Ov. M. 2, 528:color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,
Plin. Ep. 8, 20, 4:Oceani amictus,
Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:caerula verrunt,
Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:di,
sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.of the same: Jovis frater,
Ov. M. 1, 275:Triton,
id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:Thetis,
Tib. 1, 5, 46;and of the same: mater (sc. Achillis),
Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:Psamathe,
a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:currus (Neptuni),
Verg. A. 5, 819:equi (Tritonis),
Ov. H. 7, 50:Scylla (navis),
Verg. A. 5, 123; cf.color. Ov M. 14, 555: puppis,
id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—Also of rivers and things that are connected therewith:D.caeruleus Thybris,
Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:crines,
Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—Of other darkblue objects:II.omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,
Caes. B. G. 5, 14:an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?
Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:olearum plaga,
Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;colla,
id. A. 2, 381:serpens,
Ov. M. 3, 38:guttae (serpentis),
id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:vexillum,
Suet. Aug. 25:flos (heliotropi),
Plin. 22, 21, 29, § 57:oculi (Germanorum),
Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—Transf.A.In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:B.stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,
Verg. A. 3, 64 Serv.:imber,
id. ib. 3, 194;5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,
id. G. 1, 453; so,equi (Plutonis),
Ov. F. 4, 446:ratis fati,
Prop. 2 (3), 28, 40:puppis (Charontis),
Verg. A. 6, 410:mors,
Albin. ad Liv. 1, 93:nox,
Stat. S. 1, 6, 85:umbra noctis,
id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:panis,
Juv. 14, 128:baca (lauri),
Plin. 15, 30, 39, § 128:bacis caerula tinus,
Ov. M. 10, 98.—Dark green, green, greenish:2.cucumis,
Prop. 4 (5), 2, 43:coma,
Ov. M. 11, 158:arbor Palladis,
id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13. -
19 caeruleum
1.caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]I.Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).A.Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:B.(zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,
Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:per caeli caerula,
Lucr. 1, 1089; 6, 96;and without caeli,
id. 6, 482.—Of the universe:magni per caerula mundi,
Lucr. 5, 770;and of the brightness of the stars: bigae,
Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.candor,
Plin. 35, 6, 28, § 47:splendor,
id. 37, 9, 51, § 134.—Of the sea:C.ponti plaga caerula,
Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:pontus,
Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:aequora,
Cat. 64, 7; so,campi = mare,
Plaut. Trin. 4, 1, 15:aquae,
Ov. M. 8, 229; 15, 699:undae,
Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:vada,
Verg. A. 7, 198:gurges,
Ov. M. 2, 528:color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,
Plin. Ep. 8, 20, 4:Oceani amictus,
Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:caerula verrunt,
Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:di,
sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.of the same: Jovis frater,
Ov. M. 1, 275:Triton,
id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:Thetis,
Tib. 1, 5, 46;and of the same: mater (sc. Achillis),
Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:Psamathe,
a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:currus (Neptuni),
Verg. A. 5, 819:equi (Tritonis),
Ov. H. 7, 50:Scylla (navis),
Verg. A. 5, 123; cf.color. Ov M. 14, 555: puppis,
id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—Also of rivers and things that are connected therewith:D.caeruleus Thybris,
Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:crines,
Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—Of other darkblue objects:II.omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,
Caes. B. G. 5, 14:an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?
Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:olearum plaga,
Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;colla,
id. A. 2, 381:serpens,
Ov. M. 3, 38:guttae (serpentis),
id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:vexillum,
Suet. Aug. 25:flos (heliotropi),
Plin. 22, 21, 29, § 57:oculi (Germanorum),
Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—Transf.A.In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:B.stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,
Verg. A. 3, 64 Serv.:imber,
id. ib. 3, 194;5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,
id. G. 1, 453; so,equi (Plutonis),
Ov. F. 4, 446:ratis fati,
Prop. 2 (3), 28, 40:puppis (Charontis),
Verg. A. 6, 410:mors,
Albin. ad Liv. 1, 93:nox,
Stat. S. 1, 6, 85:umbra noctis,
id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:panis,
Juv. 14, 128:baca (lauri),
Plin. 15, 30, 39, § 128:bacis caerula tinus,
Ov. M. 10, 98.—Dark green, green, greenish:2.cucumis,
Prop. 4 (5), 2, 43:coma,
Ov. M. 11, 158:arbor Palladis,
id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13. -
20 Caeruleus
1.caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]I.Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).A.Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:B.(zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,
Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:per caeli caerula,
Lucr. 1, 1089; 6, 96;and without caeli,
id. 6, 482.—Of the universe:magni per caerula mundi,
Lucr. 5, 770;and of the brightness of the stars: bigae,
Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.candor,
Plin. 35, 6, 28, § 47:splendor,
id. 37, 9, 51, § 134.—Of the sea:C.ponti plaga caerula,
Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:pontus,
Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:aequora,
Cat. 64, 7; so,campi = mare,
Plaut. Trin. 4, 1, 15:aquae,
Ov. M. 8, 229; 15, 699:undae,
Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:vada,
Verg. A. 7, 198:gurges,
Ov. M. 2, 528:color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,
Plin. Ep. 8, 20, 4:Oceani amictus,
Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:caerula verrunt,
Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:di,
sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.of the same: Jovis frater,
Ov. M. 1, 275:Triton,
id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:Thetis,
Tib. 1, 5, 46;and of the same: mater (sc. Achillis),
Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:Psamathe,
a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:currus (Neptuni),
Verg. A. 5, 819:equi (Tritonis),
Ov. H. 7, 50:Scylla (navis),
Verg. A. 5, 123; cf.color. Ov M. 14, 555: puppis,
id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—Also of rivers and things that are connected therewith:D.caeruleus Thybris,
Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:crines,
Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—Of other darkblue objects:II.omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,
Caes. B. G. 5, 14:an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?
Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:olearum plaga,
Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;colla,
id. A. 2, 381:serpens,
Ov. M. 3, 38:guttae (serpentis),
id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:vexillum,
Suet. Aug. 25:flos (heliotropi),
Plin. 22, 21, 29, § 57:oculi (Germanorum),
Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—Transf.A.In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:B.stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,
Verg. A. 3, 64 Serv.:imber,
id. ib. 3, 194;5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,
id. G. 1, 453; so,equi (Plutonis),
Ov. F. 4, 446:ratis fati,
Prop. 2 (3), 28, 40:puppis (Charontis),
Verg. A. 6, 410:mors,
Albin. ad Liv. 1, 93:nox,
Stat. S. 1, 6, 85:umbra noctis,
id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:panis,
Juv. 14, 128:baca (lauri),
Plin. 15, 30, 39, § 128:bacis caerula tinus,
Ov. M. 10, 98.—Dark green, green, greenish:2.cucumis,
Prop. 4 (5), 2, 43:coma,
Ov. M. 11, 158:arbor Palladis,
id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.
См. также в других словарях:
Stant — (st[aum]nt), Stont Stont (st[o^]nt), obs. 3d pers. sing. pres. of {Stand}, for standeth. Stands. Chaucer. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
stant — [stɑ̃] adj. m. ÉTYM. 1904; lat. stans, stantis, p. prés. de stare « se tenir debout ». ❖ ♦ Didact. || Signes stants : signes du zodiaque dont la figure symbolique n exprime, n évoque aucun mouvement. || Les Gémeaux, la Balance, la Vierge, le… … Encyclopédie Universelle
stant — variant of stent … Useful english dictionary
stant — con·stant·an; con·stant·ly; con·stant·ness; in·con·stant·ly; in·con·stant·ness; in·stant·ness; in·stant·ize; con·stant; in·stant; in·stant·ly; … English syllables
štànt — štánta m (ȁ á) 1. nižje pog. stojnica: postaviti štant; kupiti, prodajati na štantu / lectarski štant 2. nar. del kozolca med dvema stebroma; okno: kozolec s štirimi štanti ● star. dati, vzeti kmetijo v štant v najem; žarg., lov. čakati gamsa na … Slovar slovenskega knjižnega jezika
stant — is., dı, İng. stand 1) At yarışlarında seyirci tribünü 2) Sergilik Kitap standı … Çağatay Osmanlı Sözlük
Phil Stant — Football player infobox playername = Phil Stant fullname = Philip Richard Stant nickname = height = height|ft=6|in=1 dateofbirth = birth date and age|1962|10|13|df=y cityofbirth = Bolton countryofbirth = England currentclub = Retired clubnumber … Wikipedia
John Stant — Pickup Truck driver Name = John Stant Nationality = flagicon|ENG Caption = John Stant Nickname = Stanty Car number = 18 Team = Cheerios Racing Engine = Vauxhall C20XE Championships = 0 Wins = 0 First year = 2006 Best position = Last Season = 24th … Wikipedia
in|con´stant|ly — in|con|stant «ihn KON stuhnt», adjective, noun. –adj. not constant; changeable; variable: »an inconstant person, character, or action. O, swear not by the moon, the inconstant moon, that monthly changes in her circled orb (Shakespeare).… … Useful english dictionary
in|con|stant — «ihn KON stuhnt», adjective, noun. –adj. not constant; changeable; variable: »an inconstant person, character, or action. O, swear not by the moon, the inconstant moon, that monthly changes in her circled orb (Shakespeare). SYNONYM(S): fickle,… … Useful english dictionary
con|stant-lev|el balloon — «KON stuhnt LEHV uhl», a balloon launched to float at fixed altitudes and transmit atmospheric data by radio … Useful english dictionary