scriptae

* * *

* * *

* * *

* * *

aspectus ( adsp-), a, um, Part. of aspicio

aspectus ( adsp-), ūs, m. ( gen. aspecti, Att. ap Non. p. 485, 21; cf. Prisc. p. 712 P.; Rudd. I. p. 103, n. 46; dat. sing. aspectu, like jussu, manu, etc., Verg. A. 6, 465; cf. Schneid Gr II. 332) [aspicio].

A.. Act., a seeing, looking at, a look, sight.

Absol.: intellegens dicendi existimator uno aspectu et praeteriens de oratore saepe judicat, Cic Brut. 54, 200:

e quibus (litteris tuis) primo aspectu voluptatem cepi, quod erant a te ipso scriptae,

id. Att. 7, 3, 1 hic primo aspectu inanimum quiddam se putat cernere, id. N. D 2, 35, 90:

urbs situ est praeclaro ad aspectum,

id. Verr 2, 4, 52 fin.:

voci tamen et aspectui pepercit,

Tac. A. 15, 61 et saep.—

With gen. of obj. or adj. for gen.:

carere aspectu civium,

Cic. Cat. 1, 7, 17:

hominum aspectum lucemque vitare,

id. Sull. 26, 74:

aspectum civium gravari,

Tac. A. 3, 59:

se aspectu alicujus subtrahere,

Verg. A. 6, 465:

ab aspectu alicujus auferri,

Vulg. Tob. 12, 21:

aspectum alicujus fugere, Sen Hippol. 734: aspectum alicujus rei exuere,

Tac. A. 16, 28:

si te aspectus detinet urbis,

Verg. A. 4, 347:

in aspectu earum,

Vulg. Gen. 30, 38:

violare sacra aspectu virili, i. e. virorum,

Cic. Har Resp. 5, 8. in aspectu tuo gaudebit, Vulg. Tob. 11, 8.—In plur.:

sic orsus Apollo Mortales medio aspectus sermone reliquit, i. e. mortalium,

Verg. A. 9, 657.—

Physically, the sight, glance:

lubricos oculos fecit (natura) et mobiles, ut aspectum, quo vellent, facile converterent,

Cic. N. D. 2, 57, 142: si contendemus per continuationem, acri aspectu utemur, Auct. ad Her. 3, 15, 27.—

The sense of sight: Sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52' quicquid sub aspectum oculorum cadit, Vulg. Lev. 13, 12:

caelum ita aptum est. ut sub aspectum et tactum cadat,

Cic. Tim. 5:

aspectum omnino amittere,

id. Tusc. 1, 30, 73:

res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

id. de Or. 2, 87, 357.—

Pass. (i. e. transferred to the object seen).

The visibility, appearance:

adspectu siderum,

Plin. 2, 68, 68, § 172:

In sedecim partes caelum in eo adspectu divisere Tusci,

id. 2, 54, 55, § 143, where Jan reads spectu. —

The manner of appearance, appearance, look, aspect, presence, mien, countenance.

In gen.: quadrupes aspectu truci, Pac. ap. Cic. Div 2, 64, 133:

Horribili super aspectu mortalibus instans,

Lucr. 1, 65:

erat rotis horribilis aspectus,

Vulg. Ezech. 2, 18: pomorum [p. 174] jucundus aspectus, Cic. N. D. 2, 63, 158; id. Phil. 2, 29:

erat aspectus ejus sicut fulgur,

Vulg. Matt. 28, 3:

aspectus faciei illius immutatus est super Sidrach etc.,

ib. Dan. 3, 19:

fuit (Iphicrates) et animo magno et corpore imperatoriāque formā, ut ipso aspectu cuivis iniceret admirationem sui,

Nep. Iphicr. 3, 1:

Canidia et Sagana horrendae aspectu,

Hor. S. 1, 8, 26:

apes horridae adspectu,

Plin. 11, 18, 19, § 59:

(rex) erat terribilis aspectu,

Vulg. Esth. 15, 9:

lignum (erat) aspectu delectabile,

ib. Gen. 3, 6:

Bucephalus adspectu torvo,

Plin. 8, 42, 64, § 154:

Oceanus cruento aspectu,

Tac. A. 14, 32 al. —Hence,

Of shape, the form, appearance:

herba adspectu roris marini,

Plin. 24, 19, 113, § 173; 10, 39, 56, § 115:

super similitudinem throni similitudo quasi aspectus hominis,

Vulg. Ezech. 1, 26: quasi aspectus equorum, ib. Joel, 2, 4.—

Of color, the color, appearance, look:

carbunculi adspectūs nigrioris,

Plin. 37, 7, 25, § 95:

discolor,

id. 31, 2, 20, § 30:

Cum color albus in cute fuerit et capillorum mutaverit aspectum,

Vulg. Lev. 13, 10; ib. Ezech. 1, 7; 1, 16.

argūtĭae, ārum (the sing. argutia, ae, is rare and only among later writers; cf. Charis. p. 20, and Phocae Ars, p. 1708 P.), f. [argutus].

That which is clear to the senses, vigor of expression, liveliness, animation; of works of art: Parrhasius primus symmetriam picturae dedit, primus argutias vultūs, elegantiam capilli, etc., Plin. 35, 10, 36, §

37: argutiae operum,

id. 34, 18, 19, § 65.—Of the quick motion of the fingers (cf. argutus):

nulla mollitia cervicum, nullae argutiae digitorum,

Cic. Or. 18, 59.—Of the chattering notes of the nightingale, Plin. 10, 29, 43, § 85.—Of chattering discourse, Plaut. Bacch. 1, 2, 19; id. Most. 1, 1, 2.—

Transf. to mental qualities.

Brightness, acuteness, wit, genius:

hujus (C. Titii) orationes tantum argutiarum, tantum urbanitatis habent, ut paene Attico stilo scriptae esse videantur. Easdem argutias in tragoedias transtulit,

Cic. Brut. 45, 167:

Demosthenes nihil Lysiae subtilitate cedit, nihil argutiis et acumine Hyperidi,

id. Or. 31, 110. —

Slyness, subtlety, cunning, shrewdness in speech or action:

sed nihil est quod illi (Graeci) non persequantur suis argutiis,

Cic. Lael. 13, 45:

cujus loquacitas habet aliquid argutiarum,

id. Leg. 1, 2, 7.—In this signif. also in the sing.:

importuna atque audax argutia,

Gell. 3, 1, 6:

levis et quasi dicax argutia,

id. 12, 2 (cf. argutiola); Pall. Insit. prooem. 1; so App. M. 1, 1.

aspectus ( adsp-), a, um, Part. of aspicio

aspectus ( adsp-), ūs, m. ( gen. aspecti, Att. ap Non. p. 485, 21; cf. Prisc. p. 712 P.; Rudd. I. p. 103, n. 46; dat. sing. aspectu, like jussu, manu, etc., Verg. A. 6, 465; cf. Schneid Gr II. 332) [aspicio].

A.. Act., a seeing, looking at, a look, sight.

Absol.: intellegens dicendi existimator uno aspectu et praeteriens de oratore saepe judicat, Cic Brut. 54, 200:

e quibus (litteris tuis) primo aspectu voluptatem cepi, quod erant a te ipso scriptae,

id. Att. 7, 3, 1 hic primo aspectu inanimum quiddam se putat cernere, id. N. D 2, 35, 90:

urbs situ est praeclaro ad aspectum,

id. Verr 2, 4, 52 fin.:

voci tamen et aspectui pepercit,

Tac. A. 15, 61 et saep.—

With gen. of obj. or adj. for gen.:

carere aspectu civium,

Cic. Cat. 1, 7, 17:

hominum aspectum lucemque vitare,

id. Sull. 26, 74:

aspectum civium gravari,

Tac. A. 3, 59:

se aspectu alicujus subtrahere,

Verg. A. 6, 465:

ab aspectu alicujus auferri,

Vulg. Tob. 12, 21:

aspectum alicujus fugere, Sen Hippol. 734: aspectum alicujus rei exuere,

Tac. A. 16, 28:

si te aspectus detinet urbis,

Verg. A. 4, 347:

in aspectu earum,

Vulg. Gen. 30, 38:

violare sacra aspectu virili, i. e. virorum,

Cic. Har Resp. 5, 8. in aspectu tuo gaudebit, Vulg. Tob. 11, 8.—In plur.:

sic orsus Apollo Mortales medio aspectus sermone reliquit, i. e. mortalium,

Verg. A. 9, 657.—

Physically, the sight, glance:

lubricos oculos fecit (natura) et mobiles, ut aspectum, quo vellent, facile converterent,

Cic. N. D. 2, 57, 142: si contendemus per continuationem, acri aspectu utemur, Auct. ad Her. 3, 15, 27.—

The sense of sight: Sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52' quicquid sub aspectum oculorum cadit, Vulg. Lev. 13, 12:

caelum ita aptum est. ut sub aspectum et tactum cadat,

Cic. Tim. 5:

aspectum omnino amittere,

id. Tusc. 1, 30, 73:

res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

id. de Or. 2, 87, 357.—

Pass. (i. e. transferred to the object seen).

The visibility, appearance:

adspectu siderum,

Plin. 2, 68, 68, § 172:

In sedecim partes caelum in eo adspectu divisere Tusci,

id. 2, 54, 55, § 143, where Jan reads spectu. —

The manner of appearance, appearance, look, aspect, presence, mien, countenance.

In gen.: quadrupes aspectu truci, Pac. ap. Cic. Div 2, 64, 133:

Horribili super aspectu mortalibus instans,

Lucr. 1, 65:

erat rotis horribilis aspectus,

Vulg. Ezech. 2, 18: pomorum [p. 174] jucundus aspectus, Cic. N. D. 2, 63, 158; id. Phil. 2, 29:

erat aspectus ejus sicut fulgur,

Vulg. Matt. 28, 3:

aspectus faciei illius immutatus est super Sidrach etc.,

ib. Dan. 3, 19:

fuit (Iphicrates) et animo magno et corpore imperatoriāque formā, ut ipso aspectu cuivis iniceret admirationem sui,

Nep. Iphicr. 3, 1:

Canidia et Sagana horrendae aspectu,

Hor. S. 1, 8, 26:

apes horridae adspectu,

Plin. 11, 18, 19, § 59:

(rex) erat terribilis aspectu,

Vulg. Esth. 15, 9:

lignum (erat) aspectu delectabile,

ib. Gen. 3, 6:

Bucephalus adspectu torvo,

Plin. 8, 42, 64, § 154:

Oceanus cruento aspectu,

Tac. A. 14, 32 al. —Hence,

Of shape, the form, appearance:

herba adspectu roris marini,

Plin. 24, 19, 113, § 173; 10, 39, 56, § 115:

super similitudinem throni similitudo quasi aspectus hominis,

Vulg. Ezech. 1, 26: quasi aspectus equorum, ib. Joel, 2, 4.—

Of color, the color, appearance, look:

carbunculi adspectūs nigrioris,

Plin. 37, 7, 25, § 95:

discolor,

id. 31, 2, 20, § 30:

Cum color albus in cute fuerit et capillorum mutaverit aspectum,

Vulg. Lev. 13, 10; ib. Ezech. 1, 7; 1, 16.

exemplārĭum, ii, n. [exemplar], post-class for exemplar (cf. Lachm. ad Lucr. p. 82).

A copy:

binae tabulae testamenti eodem tempore exemplarii causa scriptae,

Dig. 31, 47; Hier. adv. Helv. 8.—

A model, pattern, original, Arn. 6, 198; Schol. Lucan. 9, 563.

hūmānus (old form: HEMONA humana et HEMONEM hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. homo init.), a, um, adj. [homo], of or belonging to man, human.

In gen.:

esse aliquem humana specie et figura, qui tantum immanitate bestias vicerit, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 22, 63:

simulacra,

id. Rep. 3, 9:

caput,

a human head, Hor. A. P. 1; Flor. 1, 7, 8: succidiae, Cato ap. Gell. 13, 24, 12: Cyclopis venter... Carnibus humanis distentus, human flesh, Enn. ap. Prisc. p. 870 P. (Ann. v. 327 Vahl,):

humana qui dape pavit equas,

Ov. H. 9, 68:

Athenas obsidione et fame ad humanos cibos compulit,

Flor. 3, 5, 10:

hostiae,

human sacrifices, Cic. Font. 10 21; Tac. G. 9; Plin. 8, 22, 34, § 82; Flor. 1, 16, 7:

lac,

human milk, Plin. 28, 9, 33, § 123:

nec distare humana carne suillam,

Juv. 14, 98:

carnibus humanis vesci,

id. 15, 13:

societas generis humani,

of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf.: eos (deos) non curare opinor quid agat humanum genus, Enn. ap. Cic. Div. 2, 50, 104 (Trag. v. 354 Vahl.); v. genus: ubi remissa humana vita corpus requiescat malis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 416 ib.); cf.: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115; and Cic. Rep. 6, 18; in the comp.: ergo hercules vita humanior sine sale non quit degere, Plin. 31, 7, 41, § 88:

omnium divinarum humanarumque rerum,

Cic. Lael. 6, 20;

v. divinus: amor,

id. ib. 21, 81:

natura,

id. Rep. 1, 14:

virtus,

id. ib. 1, 7 fin.:

casus,

id. Lael. 2, 7:

cultus,

id. de Or. 1, 8, 33:

humanissima voluptas,

id. Ac. 2, 41, 127:

ignes,

i. e. which men daily use, Plin. 2, 107, 111, § 239:

dapes,

i. e. human excrements, id. 17, 9, 6, § 51:

memoria,

Tac. A. 11, 14:

ultra modum humanum,

id. ib. 11, 21:

humanum facinus factumst,

customary, Plaut. Truc. 2, 1, 8:

nec quisquam dixerit, in eo qui obdormivit, rem eum humanam et naturalem passum, Mos. et Rom. Coll. 12, 7, 7: major imago humana,

of superhuman size, Juv. 13, 222: humanum sacrificium dicebant, quod mortui causa fiebat, Paul. ex Fest. p. 103 Müll.:

scelus,

committed against men, Liv. 3, 19 fin.; 29, 18 fin.: si quid mihi humanum contigerit, if any thing should happen to me, i. e. if I should die, Dig. 16, 3, 26 (for which, humanitus, q. v.):

persuasit nox, amor, vinum, adulescentia: Humanum'st,

Ter. Ad. 3, 4, 25: metum virgarum navarchus pretio redemit: humanum est;

alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit: usitatum est,

Cic. Verr. 2, 5, 44, § 117; cf. Ter. Hec. 4, 1, 38; id. Ad. 3, 4, 25:

humano quodam modo,

Quint. 10, 3, 15: res humani juris, property (opp. res divini juris, things sacred or religious), Gai. Inst. 2, 2; 9 sqq.;

3, 97: ne vinum... esse sacrum incipiat et ex usibus eripiatur humanis,

Arn. adv. Gent. 7, 31.— As substt.

hūmāni, ōrum, m., men, mortals, Lucr. 3, 80; 837: natura humanis omnia sunt paria, Varr. ap. Non. 81, 10.—

hūmānum, i, n., that which is human, mortal, etc.: ignem magnum hic faciam. Dae. Quine ut humanum exuras tibi? Plaut. Rud. 3, 4, 62:

non hercle humanust ergo: nam volturio plus humani credost,

id. Mil. 4, 2, 53:

si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,

Liv. 5, 4, 9:

pulcher et humano major trabeaque decorus Romulus,

Ov. F. 2, 503 (but in Cic. Att. 13, 21, 5, homo is the true reading):

homo sum: humani nihil a me alienum puto,

Ter. Heaut. 1, 1, 25:

Satyris praeter effigiem nihil humani, Mela, 1, 8, 10: si in Pompeio quid humani evenisset,

Sall. H. Fragm. 5, 16 Dietsch.—

Plur.: hūmā-na, ōrum, n., human affairs, the concerns of men, events of life:

qui omnia humana, quaecumque accidere possunt, tolerabilia ducat,

Cic. Tusc. 5, 6, 17; cf.:

despicientem omnia humana,

id. Rep. 1, 17; and:

haec caelestia semper spectato, illa humana contemnito,

id. ib. 6, 19:

si quicquam humanorum certi est,

Liv. 5, 33, 1:

deos esse et non neglegere humana,

id. 3, 56, 7.— Comp. (very rare):

respiratio humanior,

i. e. freer, Cael. Aur. Acut. 2, 1, 2.

In partic.

Humane, philanthropic, kind, gentle, obliging, polite (syn.:

comis, urbanus): te esse humano ingenio existumo,

Plaut. Most. 3, 2, 127:

Cyrum minorem Persarum regem et ceteris in rebus communem erga Lysandrum atque humanum fuisse,

Cic. de Sen. 17, 59; cf.:

homo facillimus atque humanissimus,

id. Att. 16, 16, C, 12:

humani ingeni Mansuetique animi officia,

Ter. And. 1, 1, 86; cf.: quod ipse moderatissimi atque humanissimi fuit sensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5:

Catonis (praeceptum) humanissimum utilissimumque,

Plin. 18, 6, 8, § 44 (cf. Cato, R. R. 4). —

Of good education, well-informed, learned, polite, refined: gentem quidem nullam video neque tam humanam atque doctam neque tam immanem atque barbaram, quae non significari futura posse censeat, Civ. Div. 1, 1, 2; cf.:

homo doctissimus atque humanissimus,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

homines periti et humani,

id. ib. 2, 5, 28, §

70: haec ego non possum dicere non esse hominis quamvis et belli et humani,

id. Fin. 2, 31, 102: Praxiteles nemini est paulum modo humaniori ignotus, Varr. ap. Gell. 13, 16, 3 (eruditiori doctiorique, Gell.;

see the entire chap.): humanissimussermo,

Cic. Q. Fr. 2, 10, 2.—Hence, adv. in two forms: hūmānē and hūmānĭter.

(Acc. to I.) Humanly, agreeably to human nature, in a manner becoming humanity.

Form humane:

vix humane patitur,

Ter. Ad. 1, 2, 65: intervalla vides humane commoda, i. e. exceedingly, charmingly commodious, [p. 870] Hor. Ep. 2, 2, 70:

morbos toleranter atque humane ferunt,

Cic. Tusc. 2, 27, 65.—

Form humaniter:

docebo profecto, quid sit humaniter vivere,

Cic. Fam. 7, 1, 5:

sin aliter acciderit, humaniter feremus,

id. Att. 1, 2, 1.—

Comp.:

si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius, aut si hilarius locuti sunt,

Cic. Tusc. 3, 27, 64.—

In partic. (acc. to II. A.), humanely, pleasantly, courteously, kindly, gently, politely, etc.

Form humane: Hirtium aliquid ad te sumpathôs de me scripsisse facile patior:

fecit enim humane,

Cic. Att. 12, 44, 1.—

Form humaniter: invitus litteras tuas scinderem: ita sunt humaniter scriptae, Cic. Fragm. ap. Non. 509, 21:

fecit humaniter Licinius,

id. Q. Fr. 2, 1, 1.—

Sup.:

quod se sua voluntate erga Caesarem humanissime diligentissimeque locutus esses,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 20:

quam humanissime scribere,

id. Fam. 2, 17, 6; 5, 20, 8; cf. Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

ducem se itineris humanissime promisit,

Petr. 8.

hūmānus (old form: HEMONA humana et HEMONEM hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. homo init.), a, um, adj. [homo], of or belonging to man, human.

In gen.:

esse aliquem humana specie et figura, qui tantum immanitate bestias vicerit, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 22, 63:

simulacra,

id. Rep. 3, 9:

caput,

a human head, Hor. A. P. 1; Flor. 1, 7, 8: succidiae, Cato ap. Gell. 13, 24, 12: Cyclopis venter... Carnibus humanis distentus, human flesh, Enn. ap. Prisc. p. 870 P. (Ann. v. 327 Vahl,):

humana qui dape pavit equas,

Ov. H. 9, 68:

Athenas obsidione et fame ad humanos cibos compulit,

Flor. 3, 5, 10:

hostiae,

human sacrifices, Cic. Font. 10 21; Tac. G. 9; Plin. 8, 22, 34, § 82; Flor. 1, 16, 7:

lac,

human milk, Plin. 28, 9, 33, § 123:

nec distare humana carne suillam,

Juv. 14, 98:

carnibus humanis vesci,

id. 15, 13:

societas generis humani,

of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf.: eos (deos) non curare opinor quid agat humanum genus, Enn. ap. Cic. Div. 2, 50, 104 (Trag. v. 354 Vahl.); v. genus: ubi remissa humana vita corpus requiescat malis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 416 ib.); cf.: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115; and Cic. Rep. 6, 18; in the comp.: ergo hercules vita humanior sine sale non quit degere, Plin. 31, 7, 41, § 88:

omnium divinarum humanarumque rerum,

Cic. Lael. 6, 20;

v. divinus: amor,

id. ib. 21, 81:

natura,

id. Rep. 1, 14:

virtus,

id. ib. 1, 7 fin.:

casus,

id. Lael. 2, 7:

cultus,

id. de Or. 1, 8, 33:

humanissima voluptas,

id. Ac. 2, 41, 127:

ignes,

i. e. which men daily use, Plin. 2, 107, 111, § 239:

dapes,

i. e. human excrements, id. 17, 9, 6, § 51:

memoria,

Tac. A. 11, 14:

ultra modum humanum,

id. ib. 11, 21:

humanum facinus factumst,

customary, Plaut. Truc. 2, 1, 8:

nec quisquam dixerit, in eo qui obdormivit, rem eum humanam et naturalem passum, Mos. et Rom. Coll. 12, 7, 7: major imago humana,

of superhuman size, Juv. 13, 222: humanum sacrificium dicebant, quod mortui causa fiebat, Paul. ex Fest. p. 103 Müll.:

scelus,

committed against men, Liv. 3, 19 fin.; 29, 18 fin.: si quid mihi humanum contigerit, if any thing should happen to me, i. e. if I should die, Dig. 16, 3, 26 (for which, humanitus, q. v.):

persuasit nox, amor, vinum, adulescentia: Humanum'st,

Ter. Ad. 3, 4, 25: metum virgarum navarchus pretio redemit: humanum est;

alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit: usitatum est,

Cic. Verr. 2, 5, 44, § 117; cf. Ter. Hec. 4, 1, 38; id. Ad. 3, 4, 25:

humano quodam modo,

Quint. 10, 3, 15: res humani juris, property (opp. res divini juris, things sacred or religious), Gai. Inst. 2, 2; 9 sqq.;

3, 97: ne vinum... esse sacrum incipiat et ex usibus eripiatur humanis,

Arn. adv. Gent. 7, 31.— As substt.

hūmāni, ōrum, m., men, mortals, Lucr. 3, 80; 837: natura humanis omnia sunt paria, Varr. ap. Non. 81, 10.—

hūmānum, i, n., that which is human, mortal, etc.: ignem magnum hic faciam. Dae. Quine ut humanum exuras tibi? Plaut. Rud. 3, 4, 62:

non hercle humanust ergo: nam volturio plus humani credost,

id. Mil. 4, 2, 53:

si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,

Liv. 5, 4, 9:

pulcher et humano major trabeaque decorus Romulus,

Ov. F. 2, 503 (but in Cic. Att. 13, 21, 5, homo is the true reading):

homo sum: humani nihil a me alienum puto,

Ter. Heaut. 1, 1, 25:

Satyris praeter effigiem nihil humani, Mela, 1, 8, 10: si in Pompeio quid humani evenisset,

Sall. H. Fragm. 5, 16 Dietsch.—

Plur.: hūmā-na, ōrum, n., human affairs, the concerns of men, events of life:

qui omnia humana, quaecumque accidere possunt, tolerabilia ducat,

Cic. Tusc. 5, 6, 17; cf.:

despicientem omnia humana,

id. Rep. 1, 17; and:

haec caelestia semper spectato, illa humana contemnito,

id. ib. 6, 19:

si quicquam humanorum certi est,

Liv. 5, 33, 1:

deos esse et non neglegere humana,

id. 3, 56, 7.— Comp. (very rare):

respiratio humanior,

i. e. freer, Cael. Aur. Acut. 2, 1, 2.

In partic.

Humane, philanthropic, kind, gentle, obliging, polite (syn.:

comis, urbanus): te esse humano ingenio existumo,

Plaut. Most. 3, 2, 127:

Cyrum minorem Persarum regem et ceteris in rebus communem erga Lysandrum atque humanum fuisse,

Cic. de Sen. 17, 59; cf.:

homo facillimus atque humanissimus,

id. Att. 16, 16, C, 12:

humani ingeni Mansuetique animi officia,

Ter. And. 1, 1, 86; cf.: quod ipse moderatissimi atque humanissimi fuit sensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5:

Catonis (praeceptum) humanissimum utilissimumque,

Plin. 18, 6, 8, § 44 (cf. Cato, R. R. 4). —

Of good education, well-informed, learned, polite, refined: gentem quidem nullam video neque tam humanam atque doctam neque tam immanem atque barbaram, quae non significari futura posse censeat, Civ. Div. 1, 1, 2; cf.:

homo doctissimus atque humanissimus,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

homines periti et humani,

id. ib. 2, 5, 28, §

70: haec ego non possum dicere non esse hominis quamvis et belli et humani,

id. Fin. 2, 31, 102: Praxiteles nemini est paulum modo humaniori ignotus, Varr. ap. Gell. 13, 16, 3 (eruditiori doctiorique, Gell.;

see the entire chap.): humanissimussermo,

Cic. Q. Fr. 2, 10, 2.—Hence, adv. in two forms: hūmānē and hūmānĭter.

(Acc. to I.) Humanly, agreeably to human nature, in a manner becoming humanity.

Form humane:

vix humane patitur,

Ter. Ad. 1, 2, 65: intervalla vides humane commoda, i. e. exceedingly, charmingly commodious, [p. 870] Hor. Ep. 2, 2, 70:

morbos toleranter atque humane ferunt,

Cic. Tusc. 2, 27, 65.—

Form humaniter:

docebo profecto, quid sit humaniter vivere,

Cic. Fam. 7, 1, 5:

sin aliter acciderit, humaniter feremus,

id. Att. 1, 2, 1.—

Comp.:

si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius, aut si hilarius locuti sunt,

Cic. Tusc. 3, 27, 64.—

In partic. (acc. to II. A.), humanely, pleasantly, courteously, kindly, gently, politely, etc.

Form humane: Hirtium aliquid ad te sumpathôs de me scripsisse facile patior:

fecit enim humane,

Cic. Att. 12, 44, 1.—

Form humaniter: invitus litteras tuas scinderem: ita sunt humaniter scriptae, Cic. Fragm. ap. Non. 509, 21:

fecit humaniter Licinius,

id. Q. Fr. 2, 1, 1.—

Sup.:

quod se sua voluntate erga Caesarem humanissime diligentissimeque locutus esses,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 20:

quam humanissime scribere,

id. Fam. 2, 17, 6; 5, 20, 8; cf. Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

ducem se itineris humanissime promisit,

Petr. 8.

hūmānus (old form: HEMONA humana et HEMONEM hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. homo init.), a, um, adj. [homo], of or belonging to man, human.

In gen.:

esse aliquem humana specie et figura, qui tantum immanitate bestias vicerit, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 22, 63:

simulacra,

id. Rep. 3, 9:

caput,

a human head, Hor. A. P. 1; Flor. 1, 7, 8: succidiae, Cato ap. Gell. 13, 24, 12: Cyclopis venter... Carnibus humanis distentus, human flesh, Enn. ap. Prisc. p. 870 P. (Ann. v. 327 Vahl,):

humana qui dape pavit equas,

Ov. H. 9, 68:

Athenas obsidione et fame ad humanos cibos compulit,

Flor. 3, 5, 10:

hostiae,

human sacrifices, Cic. Font. 10 21; Tac. G. 9; Plin. 8, 22, 34, § 82; Flor. 1, 16, 7:

lac,

human milk, Plin. 28, 9, 33, § 123:

nec distare humana carne suillam,

Juv. 14, 98:

carnibus humanis vesci,

id. 15, 13:

societas generis humani,

of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf.: eos (deos) non curare opinor quid agat humanum genus, Enn. ap. Cic. Div. 2, 50, 104 (Trag. v. 354 Vahl.); v. genus: ubi remissa humana vita corpus requiescat malis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 416 ib.); cf.: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115; and Cic. Rep. 6, 18; in the comp.: ergo hercules vita humanior sine sale non quit degere, Plin. 31, 7, 41, § 88:

omnium divinarum humanarumque rerum,

Cic. Lael. 6, 20;

v. divinus: amor,

id. ib. 21, 81:

natura,

id. Rep. 1, 14:

virtus,

id. ib. 1, 7 fin.:

casus,

id. Lael. 2, 7:

cultus,

id. de Or. 1, 8, 33:

humanissima voluptas,

id. Ac. 2, 41, 127:

ignes,

i. e. which men daily use, Plin. 2, 107, 111, § 239:

dapes,

i. e. human excrements, id. 17, 9, 6, § 51:

memoria,

Tac. A. 11, 14:

ultra modum humanum,

id. ib. 11, 21:

humanum facinus factumst,

customary, Plaut. Truc. 2, 1, 8:

nec quisquam dixerit, in eo qui obdormivit, rem eum humanam et naturalem passum, Mos. et Rom. Coll. 12, 7, 7: major imago humana,

of superhuman size, Juv. 13, 222: humanum sacrificium dicebant, quod mortui causa fiebat, Paul. ex Fest. p. 103 Müll.:

scelus,

committed against men, Liv. 3, 19 fin.; 29, 18 fin.: si quid mihi humanum contigerit, if any thing should happen to me, i. e. if I should die, Dig. 16, 3, 26 (for which, humanitus, q. v.):

persuasit nox, amor, vinum, adulescentia: Humanum'st,

Ter. Ad. 3, 4, 25: metum virgarum navarchus pretio redemit: humanum est;

alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit: usitatum est,

Cic. Verr. 2, 5, 44, § 117; cf. Ter. Hec. 4, 1, 38; id. Ad. 3, 4, 25:

humano quodam modo,

Quint. 10, 3, 15: res humani juris, property (opp. res divini juris, things sacred or religious), Gai. Inst. 2, 2; 9 sqq.;

3, 97: ne vinum... esse sacrum incipiat et ex usibus eripiatur humanis,

Arn. adv. Gent. 7, 31.— As substt.

hūmāni, ōrum, m., men, mortals, Lucr. 3, 80; 837: natura humanis omnia sunt paria, Varr. ap. Non. 81, 10.—

hūmānum, i, n., that which is human, mortal, etc.: ignem magnum hic faciam. Dae. Quine ut humanum exuras tibi? Plaut. Rud. 3, 4, 62:

non hercle humanust ergo: nam volturio plus humani credost,

id. Mil. 4, 2, 53:

si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,

Liv. 5, 4, 9:

pulcher et humano major trabeaque decorus Romulus,

Ov. F. 2, 503 (but in Cic. Att. 13, 21, 5, homo is the true reading):

homo sum: humani nihil a me alienum puto,

Ter. Heaut. 1, 1, 25:

Satyris praeter effigiem nihil humani, Mela, 1, 8, 10: si in Pompeio quid humani evenisset,

Sall. H. Fragm. 5, 16 Dietsch.—

Plur.: hūmā-na, ōrum, n., human affairs, the concerns of men, events of life:

qui omnia humana, quaecumque accidere possunt, tolerabilia ducat,

Cic. Tusc. 5, 6, 17; cf.:

despicientem omnia humana,

id. Rep. 1, 17; and:

haec caelestia semper spectato, illa humana contemnito,

id. ib. 6, 19:

si quicquam humanorum certi est,

Liv. 5, 33, 1:

deos esse et non neglegere humana,

id. 3, 56, 7.— Comp. (very rare):

respiratio humanior,

i. e. freer, Cael. Aur. Acut. 2, 1, 2.

In partic.

Humane, philanthropic, kind, gentle, obliging, polite (syn.:

comis, urbanus): te esse humano ingenio existumo,

Plaut. Most. 3, 2, 127:

Cyrum minorem Persarum regem et ceteris in rebus communem erga Lysandrum atque humanum fuisse,

Cic. de Sen. 17, 59; cf.:

homo facillimus atque humanissimus,

id. Att. 16, 16, C, 12:

humani ingeni Mansuetique animi officia,

Ter. And. 1, 1, 86; cf.: quod ipse moderatissimi atque humanissimi fuit sensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5:

Catonis (praeceptum) humanissimum utilissimumque,

Plin. 18, 6, 8, § 44 (cf. Cato, R. R. 4). —

Of good education, well-informed, learned, polite, refined: gentem quidem nullam video neque tam humanam atque doctam neque tam immanem atque barbaram, quae non significari futura posse censeat, Civ. Div. 1, 1, 2; cf.:

homo doctissimus atque humanissimus,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

homines periti et humani,

id. ib. 2, 5, 28, §

70: haec ego non possum dicere non esse hominis quamvis et belli et humani,

id. Fin. 2, 31, 102: Praxiteles nemini est paulum modo humaniori ignotus, Varr. ap. Gell. 13, 16, 3 (eruditiori doctiorique, Gell.;

see the entire chap.): humanissimussermo,

Cic. Q. Fr. 2, 10, 2.—Hence, adv. in two forms: hūmānē and hūmānĭter.

(Acc. to I.) Humanly, agreeably to human nature, in a manner becoming humanity.

Form humane:

vix humane patitur,

Ter. Ad. 1, 2, 65: intervalla vides humane commoda, i. e. exceedingly, charmingly commodious, [p. 870] Hor. Ep. 2, 2, 70:

morbos toleranter atque humane ferunt,

Cic. Tusc. 2, 27, 65.—

Form humaniter:

docebo profecto, quid sit humaniter vivere,

Cic. Fam. 7, 1, 5:

sin aliter acciderit, humaniter feremus,

id. Att. 1, 2, 1.—

Comp.:

si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius, aut si hilarius locuti sunt,

Cic. Tusc. 3, 27, 64.—

In partic. (acc. to II. A.), humanely, pleasantly, courteously, kindly, gently, politely, etc.

Form humane: Hirtium aliquid ad te sumpathôs de me scripsisse facile patior:

fecit enim humane,

Cic. Att. 12, 44, 1.—

Form humaniter: invitus litteras tuas scinderem: ita sunt humaniter scriptae, Cic. Fragm. ap. Non. 509, 21:

fecit humaniter Licinius,

id. Q. Fr. 2, 1, 1.—

Sup.:

quod se sua voluntate erga Caesarem humanissime diligentissimeque locutus esses,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 20:

quam humanissime scribere,

id. Fam. 2, 17, 6; 5, 20, 8; cf. Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

ducem se itineris humanissime promisit,

Petr. 8.

hūmānus (old form: HEMONA humana et HEMONEM hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. homo init.), a, um, adj. [homo], of or belonging to man, human.

In gen.:

esse aliquem humana specie et figura, qui tantum immanitate bestias vicerit, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 22, 63:

simulacra,

id. Rep. 3, 9:

caput,

a human head, Hor. A. P. 1; Flor. 1, 7, 8: succidiae, Cato ap. Gell. 13, 24, 12: Cyclopis venter... Carnibus humanis distentus, human flesh, Enn. ap. Prisc. p. 870 P. (Ann. v. 327 Vahl,):

humana qui dape pavit equas,

Ov. H. 9, 68:

Athenas obsidione et fame ad humanos cibos compulit,

Flor. 3, 5, 10:

hostiae,

human sacrifices, Cic. Font. 10 21; Tac. G. 9; Plin. 8, 22, 34, § 82; Flor. 1, 16, 7:

lac,

human milk, Plin. 28, 9, 33, § 123:

nec distare humana carne suillam,

Juv. 14, 98:

carnibus humanis vesci,

id. 15, 13:

societas generis humani,

of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf.: eos (deos) non curare opinor quid agat humanum genus, Enn. ap. Cic. Div. 2, 50, 104 (Trag. v. 354 Vahl.); v. genus: ubi remissa humana vita corpus requiescat malis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 416 ib.); cf.: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115; and Cic. Rep. 6, 18; in the comp.: ergo hercules vita humanior sine sale non quit degere, Plin. 31, 7, 41, § 88:

omnium divinarum humanarumque rerum,

Cic. Lael. 6, 20;

v. divinus: amor,

id. ib. 21, 81:

natura,

id. Rep. 1, 14:

virtus,

id. ib. 1, 7 fin.:

casus,

id. Lael. 2, 7:

cultus,

id. de Or. 1, 8, 33:

humanissima voluptas,

id. Ac. 2, 41, 127:

ignes,

i. e. which men daily use, Plin. 2, 107, 111, § 239:

dapes,

i. e. human excrements, id. 17, 9, 6, § 51:

memoria,

Tac. A. 11, 14:

ultra modum humanum,

id. ib. 11, 21:

humanum facinus factumst,

customary, Plaut. Truc. 2, 1, 8:

nec quisquam dixerit, in eo qui obdormivit, rem eum humanam et naturalem passum, Mos. et Rom. Coll. 12, 7, 7: major imago humana,

of superhuman size, Juv. 13, 222: humanum sacrificium dicebant, quod mortui causa fiebat, Paul. ex Fest. p. 103 Müll.:

scelus,

committed against men, Liv. 3, 19 fin.; 29, 18 fin.: si quid mihi humanum contigerit, if any thing should happen to me, i. e. if I should die, Dig. 16, 3, 26 (for which, humanitus, q. v.):

persuasit nox, amor, vinum, adulescentia: Humanum'st,

Ter. Ad. 3, 4, 25: metum virgarum navarchus pretio redemit: humanum est;

alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit: usitatum est,

Cic. Verr. 2, 5, 44, § 117; cf. Ter. Hec. 4, 1, 38; id. Ad. 3, 4, 25:

humano quodam modo,

Quint. 10, 3, 15: res humani juris, property (opp. res divini juris, things sacred or religious), Gai. Inst. 2, 2; 9 sqq.;

3, 97: ne vinum... esse sacrum incipiat et ex usibus eripiatur humanis,

Arn. adv. Gent. 7, 31.— As substt.

hūmāni, ōrum, m., men, mortals, Lucr. 3, 80; 837: natura humanis omnia sunt paria, Varr. ap. Non. 81, 10.—

hūmānum, i, n., that which is human, mortal, etc.: ignem magnum hic faciam. Dae. Quine ut humanum exuras tibi? Plaut. Rud. 3, 4, 62:

non hercle humanust ergo: nam volturio plus humani credost,

id. Mil. 4, 2, 53:

si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,

Liv. 5, 4, 9:

pulcher et humano major trabeaque decorus Romulus,

Ov. F. 2, 503 (but in Cic. Att. 13, 21, 5, homo is the true reading):

homo sum: humani nihil a me alienum puto,

Ter. Heaut. 1, 1, 25:

Satyris praeter effigiem nihil humani, Mela, 1, 8, 10: si in Pompeio quid humani evenisset,

Sall. H. Fragm. 5, 16 Dietsch.—

Plur.: hūmā-na, ōrum, n., human affairs, the concerns of men, events of life:

qui omnia humana, quaecumque accidere possunt, tolerabilia ducat,

Cic. Tusc. 5, 6, 17; cf.:

despicientem omnia humana,

id. Rep. 1, 17; and:

haec caelestia semper spectato, illa humana contemnito,

id. ib. 6, 19:

si quicquam humanorum certi est,

Liv. 5, 33, 1:

deos esse et non neglegere humana,

id. 3, 56, 7.— Comp. (very rare):

respiratio humanior,

i. e. freer, Cael. Aur. Acut. 2, 1, 2.

In partic.

Humane, philanthropic, kind, gentle, obliging, polite (syn.:

comis, urbanus): te esse humano ingenio existumo,

Plaut. Most. 3, 2, 127:

Cyrum minorem Persarum regem et ceteris in rebus communem erga Lysandrum atque humanum fuisse,

Cic. de Sen. 17, 59; cf.:

homo facillimus atque humanissimus,

id. Att. 16, 16, C, 12:

humani ingeni Mansuetique animi officia,

Ter. And. 1, 1, 86; cf.: quod ipse moderatissimi atque humanissimi fuit sensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5:

Catonis (praeceptum) humanissimum utilissimumque,

Plin. 18, 6, 8, § 44 (cf. Cato, R. R. 4). —

Of good education, well-informed, learned, polite, refined: gentem quidem nullam video neque tam humanam atque doctam neque tam immanem atque barbaram, quae non significari futura posse censeat, Civ. Div. 1, 1, 2; cf.:

homo doctissimus atque humanissimus,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

homines periti et humani,

id. ib. 2, 5, 28, §

70: haec ego non possum dicere non esse hominis quamvis et belli et humani,

id. Fin. 2, 31, 102: Praxiteles nemini est paulum modo humaniori ignotus, Varr. ap. Gell. 13, 16, 3 (eruditiori doctiorique, Gell.;

see the entire chap.): humanissimussermo,

Cic. Q. Fr. 2, 10, 2.—Hence, adv. in two forms: hūmānē and hūmānĭter.

(Acc. to I.) Humanly, agreeably to human nature, in a manner becoming humanity.

Form humane:

vix humane patitur,

Ter. Ad. 1, 2, 65: intervalla vides humane commoda, i. e. exceedingly, charmingly commodious, [p. 870] Hor. Ep. 2, 2, 70:

morbos toleranter atque humane ferunt,

Cic. Tusc. 2, 27, 65.—

Form humaniter:

docebo profecto, quid sit humaniter vivere,

Cic. Fam. 7, 1, 5:

sin aliter acciderit, humaniter feremus,

id. Att. 1, 2, 1.—

Comp.:

si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius, aut si hilarius locuti sunt,

Cic. Tusc. 3, 27, 64.—

In partic. (acc. to II. A.), humanely, pleasantly, courteously, kindly, gently, politely, etc.

Form humane: Hirtium aliquid ad te sumpathôs de me scripsisse facile patior:

fecit enim humane,

Cic. Att. 12, 44, 1.—

Form humaniter: invitus litteras tuas scinderem: ita sunt humaniter scriptae, Cic. Fragm. ap. Non. 509, 21:

fecit humaniter Licinius,

id. Q. Fr. 2, 1, 1.—

Sup.:

quod se sua voluntate erga Caesarem humanissime diligentissimeque locutus esses,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 20:

quam humanissime scribere,

id. Fam. 2, 17, 6; 5, 20, 8; cf. Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

ducem se itineris humanissime promisit,

Petr. 8.

ĭn-ūsĭtātus, a, um, adj., unusual, uncommon, extraordinary, very rare (class.): pro di immortales! speciem humanam inusitatam, Att. ap. Non. 226, 2:

nova et inusitata belli ratio,

Caes. B. C. 3, 47:

magnitudo,

Cic. Off. 3, 9, 38:

lepor,

id. de Or. 2, 23, 98.— With dat.:

nostris oratoribus lepos,

Cic. de Or. 3, 23, 91; Flor. 4, 2, 81: inusitatum est, with subj.-clause, Cic. Deiot. 1, 1. — Comp.:

species navium inusitatior,

Caes. B. G. 4, 25.— Sup.: miracula, Aug. Civ. Dei, 10, 12.— Adv. in two forms.

ĭnūsĭ-tātē, in an unwonted manner, unusually, strangely:

absurde et inusitate scriptae epistolae,

Cic. Q. Fr. 1, 2, 3:

loqui,

id. Brut. 75.— Comp.:

poëta inusitatius contraxerat,

Cic. Or. 46.— Sup.:

inusitatissime nox pro noctu dixerunt (al. inusitate),

Macr. S. 1, 4, 19.—

ĭnūsĭtātō, in an unusual manner:

enituit,

Plin. Pan. 5, 2 (al. inusitato indicio enituit).

lūdo, si, sum ( inf. ludier, Ter. Ad. 4, 3, 16), 3, v. a. and n. [root lud- for loid-, from Sanscr. krīd, to play; cf. laus and cluere from Sanscr. root cru-], to play.

Lit., to play, play at a game of some kind:

tesseris,

Ter. Ad. 4, 7, 21:

aleā ludere,

Cic. Phil. 2, 23, 56:

pilā et duodecim scriptis,

id. de Or. 1, 50, 217; 1, 16, 73; 2, 62, 253:

cum pila,

id. Tusc. 5, 20, 60:

trocho,

Hor. C. 3, 24, 56:

nucibus,

Mart. 14, 1, 12:

pilā,

Val. Max. 8, 8, 2:

positā luditur arcā,

with one's whole cash-box staked, Juv. 1, 90:

eburnis quadrigis cotidie in abaco,

Suet. Ner. 22:

apud quem alea lusum esse dicetur,

Dig. 11, 5, 1 praef.:

senatus consultum vetuit in pecuniam ludere,

to play for money, ib. 11, 5, 2:

ego nisi quom lusim nil morer ullum lucrum,

Plaut. Rud. 4, 7, 22. —

With acc.:

aleam,

Suet. Aug. 70; id. Claud. 33; id. Ner. 30:

par impar,

id. Aug. 71; Hor. S. 2, 3, 248:

ducatus et imperia,

Suet. Ner. 35:

Trojam,

id. Caes. 39; id. Ner. 7:

proelia latronum,

Ov. A. A. 3, 357; cf. pass.:

sunt aliis scriptae, quibus alea luditur, artes,

id. Tr. 2, 471:

alea luditur,

Juv. 8, 10:

aleae ludendae causa,

Dig. 11, 5, 1 praef.:

alea ludebatur,

ib. 11, 5, 1, § 2.—

Absol.:

lusimus per omnes dies,

Suet. Aug. 71; 94; cf.:

ludis circensibus elephantos lusisse,

appeared in the public games, Liv. 44, 18, 8.—In sup.:

dimittere lusum,

Varr. Sat. Men. 53, 7.—

To play, sport, frisk, frolic:

dum se exornat, nos volo Ludere inter nos,

have some fun, Plaut. Stich. 5, 4, 20:

ludere armis,

Lucr. 2, 631:

suppeditant et campus noster et studia venandi honesta exempla ludendi,

Cic. Off. 1, 29, 104:

ad ludendumne, an ad pugnandum, arma sumturi,

id. de Or. 2, 20, 84:

in numerum,

dance, Verg. E. 6, 28:

hic juvenum series teneris immixta puellis ludit,

Tib. 1, 3, 64:

cumque marinae In sicco ludunt fulicae,

Verg. G. 1, 363:

in exiguo cymba lacu,

Ov. Tr. 2, 330. —

Trop.

To sport, play with any thing, to practise as a pastime, amuse one's self with any thing:

illa ipsa ludens conjeci in communes locos, Cic. Par. prooem.: Prima Syracosio dignata est ludere versu Nostra... Thalia,

Verg. E. 6, 1.—Esp., to play on an instrument of music, to make or compose music or song:

ludere quae vellem calamo permisit agresti,

Verg. E. 1, 10:

talia fumosi luduntur mense Decembri,

Ov. Tr. 2, 491:

quod tenerae cantent, lusit tua musa, puellae,

id. Am. 3, 1, 27:

coloni Versibus incomptis ludunt,

Verg. G. 2, 386:

carmina pastorum,

id. ib. 4, 565; Suet. Ner. 3:

si quid vacui sub umbra Lusimus tecum,

Hor. C. 1, 22, 2.—

To sport, dally, wanton (cf. "amorous play," Milton, P. L. 9, 1045):

scis solere illam aetatem tali ludo ludere,

Plaut. Most. 5, 2, 36: affatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. s. v. affatim, p. 11 Müll.; cf.:

lusisti satis, edisti satis, atque bibisti,

Hor. Ep. 2, 2, 214; Ov. A. A. 2, 389; Cat. 61, 207; Suet. Tib. 44; Mart. 11, 104, 5.—

Ludere aliquem or aliquid, to play, mock, imitate, mimic a person or thing (only in mockery; cf.: partes agere, etc.): civem bonum ludit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; cf.:

ludere opus,

to imitate work, make believe work, Hor. S. 2, 3, 252:

magistratum fascibus purpurāque,

App. M. 11, p. 260 fin.:

ludere causas,

Calp. Ecl. 1, 45: impia dum Phoebi Caesar mendacia ludit, Poët. ap. Suet. Aug. 70.—

To trifle with:

summa pericula,

Mart. 9, 38, 1:

viribus imperii,

Sen. Brev. Vit. 18, 4.—

To spend in play or amusement, to sport away:

otium,

Mart. 3, 67, 9.—Hence, ludere operam, to throw away one's labor, to labor in vain, Plaut. Ps. 1, 3, 135.—

To make sport or game of a person, to ridicule, rally, banter:

Domitius in senatu lusit Appium collegam,

Cic. Q. Fr. 2, 15 a, 13:

satis jocose aliquem ludere,

id. ib. 2, 12, 2:

omnium irrisione ludi,

id. de Or. 1, 12, 50.—Rarely with ad:

caput aselli, ad quod lascivi ludebant ruris alumni,

Juv. 11, 98.—

To delude, deceive:

auditis, an me ludit amabilis Insania?

Hor. C. 3, 4, 5; Ov. A. A. 3, 332:

custodes,

Tib. 1, 6, 9; 3, 4, 7.— Comp.:

hoc civili bello, quam multa (haruspicum responsa) luserunt,

i. e. gave wanton, deceptive responses, Cic. Div. 2, 24, 53.

nŏta, ae, f. [nosco], a mark, sign, note (cf.: signum, insigne, indicium): nota alias significat signum; ut in pecoribus, tabulis, libris, litterae singulae aut binae, alias ignominiam, Paul. ex Fest. p. 174 Müll. (v. in the foll.).

Lit.

In gen.:

reliquis epistulis notam apponam eam, quae mihi tecum convenit,

Cic. Fam. 13, 6, a, 2:

si signa et notas ostenderem locorum,

id. de Or. 2, 41, 174; Liv. 37, 31:

sive puer furens Impressit memorem dente labris notam,

Hor. C. 1, 13, 11:

caeruleae cui (angui) notae,

Verg. A. 5, 87.—

In partic.

Notae litterarum, marks or characters in writing, letters:

qui sonos vocis, qui infiniti videbantur, paucis litterarum notis terminavit,

Cic. Tusc. 1, 25, 62:

sortes in robore insculptae priscarum litterarum notis,

id. Div. 2, 41, 85.—So without litterarum:

quosque legat versus oculo properante viator, Grandibus in tituli marmore caede notis,

Ov. Tr. 3, 3, 72:

foliisque notas et nomina mandat,

Verg. A. 3, 444: C nota praenominis, cum sola Gaium notat;

item numeri cum centum significat,

Diom. 418 P.—

Transf., notae, a letter, epistle, writing ( poet.):

inspicit acceptas hostis ab hoste notas,

Ov. H. 4, 6; 20, 207; id. M. 6, 577:

incisa notis marmora publicis,

Hor. C. 4, 8, 13.—

Secret characters, secret writing, cipher:

in quibus (epistulis), si qua occultius perferenda essent, per notas scripsit,

Suet. Caes. 56; id. Aug. 88; Cic. Mur. 11, 25; cf. Gell. 17, 9; Isid. Orig. 1, 25.—

Short-hand characters, stenographic signs, used instead of the letters of the alphabet:

apud veteres cum usus notarum nullus esset, propter perscribendi difficultatem... quaedam verba atque nomina ex communi sensu primis litteris notabant, et singulae litterae quid significarent, in promptu erat,

Val. Prob. de Jur. Not. Signif. 1:

quid verborum notas, quibus quamvis citata excipitur oratio et celeritatem linguae manus sequitur?

Sen. Ep. 90, 25; Suet. Tit. 3:

notis scriptae tabulae non continentur edicto, quia notas litteras non esse Pedius scripsit,

Dig. 37, 1, 6; ib. 50, 13, 1, § 7: verba notis brevibus comprendere cuncta peritus, Raptimque punctis dicta praepetibus sequi, Prud. steph. 9, 23.—

Memoranda, notes, brief extracts:

idem (Aristoteles) locos, quasi argumentorum notas, tradidit,

Cic. Or. 14, 46.—

A note in music:

notis musicis cantica excipere,

Quint. 1, 12, 14. —

A critical mark, made on the margin of a book in reading, to point out particular passages:

notam apponere ad malum versum,

Cic. Pis. 30, 73:

mittam tibi libros, et imponam notas, ut ad ea ipsa protinus, quae probo et miror accedas,

Sen. Ep. 6, 4; cf. Isid. Orig. 1, 21; Varr. R. R. 1, 59, 2.— Hence,

Transf., a critical remark, a note, on a writing:

ex notā Marcelli constat, etc.,

Dig. 49, 17, 10; Cod. Th. 1, 4, 1.—

A mark on a wine-cask, to denote the quality of the wine:

nota Falerni,

Hor. C. 2, 3, 8; id. S. 1, 10, 24.—Hence,

Transf., a sort, kind, quality:

eae notae sunt optimae,

i. e. wines of those brands, Cic. Brut. 83, 287:

ex hac notā corporum est aër,

Sen. Q. N. 2, 2, 4:

secundae notae mel,

Col. 9, 15, 3:

eum ex hac notā litteratorum esse,

Petr. 83: de meliore notā, Cur. ap. Cic. Fam. 7, 29, 1:

quaedam beneficia non sunt ex hac vulgari notā, sed majora,

Sen. Ben. 3, 9, 1.—

A distinguishing mark. distinctive feature:

cujusque generis dicendi nota,

Cic. Or. 23, 75; Phaedr. 4, 22, 22.—

A nod, beck, sign:

innuet: acceptas tu quoque redde notas,

Ov. A. A. 3, 514; id. M. 11, 466. —

A brand on the body of a bad slave:

multos honesti ordinis, deformatos prius stigmatum notis, ad metalla condemnavit,

Suet. Calig. 27.—Also of tattoo-marks:

barbarus compunctus notis Thraciis,

Cic. Off. 2, 7, 25:

interstincti corpora... fucatis et densioribus notis,

Amm. 31, 2, 14.—

A mark, spot, mole on the body (syn.:

naevus, macula): corpore traditur maculoso dispersis per pectus atque alvum genetivis notis,

Suet. Aug. 80; Hor. C. 4, 2, 59.—

A stamp impression on a coin:

nummos omnis notae,

Suet. Aug. 75; 94; id. Ner. 25.—

Trop.

In gen., a mark, sign, token:

notae ac vestigia suorum flagitiorum,

Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115:

quam scite per notas nos certiores facit Juppiter,

id. Div. 2, 21, 47:

mihi quoque impendere idem exitium, certis quibusdam notis augurabar,

Plin. Ep. 3, 11, 3:

nomina et notae morti destinatorum,

Suet. Calig. 49:

pro re publicā cicatrices ac notas virtutis accipere,

Cic. Rab. Perd. 13, 36: interspirationis enim, non defatigationis nostrae neque librariorum notae, signs of punctuation marks, Cic. de Or. 3, 44, 173.—

In partic.

A characteristic quality, character:

patefacta interiore notā animi sui,

Suet. Tib. 54.—

Nota censoria, or simply nota, the mark or note which the censors affixed in their lists of citizens to the name of any one whom they censured for immorality or want of patriotism:

censoriae severitatis nota,

Cic. Clu. 46, 129:

patrum memoriā institutum fertur, ut censores motis e senatu adscriberent notas,

Liv. 39, 42, 6 sq.:

duo milia nominum in aerarios relata, tribuque omnes moti, additumque tam acri censoriae notae triste senatus consultum, ut, etc.,

id. 24, 18, 9 Weissenb.:

censores senatum sine ullius notā legerunt,

not excluding any one, id. 32, 7, 3:

censores eo anno... de senatu novem ejecerunt. Insignes notae fuerunt Maluginensis et Scipionis et, etc.,

id. 41, 27, 1 sq.:

notae jam destinatae exemptus est,

Gell. 4, 20, 8; v. Dict. of Antiq. p. 664 sq.—Hence,

Transf., a mark of ignominy or infamy, a reproach, disgrace: quem scis scire tuas omnes maculasque notasque, Lucil. ap. Non. 354, 21:

quae nota domesticae turpitudinis non inusta vitae tuae est?

Cic. Cat. 1, 6, 13:

Gabinii litteras insigni quādam notā atque ignominiā novā condemnāstis,

id. Prov. Cons. 10, 25:

o turpem notam temporum illorum,

id. Off. 3, 18, 74:

homo omnibus notis turpitudinis insignis,

id. Rab. Perd. 9, 24:

nota ignominiaque Philippi,

Liv. 21, 44, 7:

sempiternas foedissimae turpitudinis notas subire,

Cic. Pis. 18, 41:

notā laborare,

Dig. 3, 2, 2.

nuncŭpo, āvi, ātum, 1 (nuncupassit for nuncupaverit; v. in the foll.), v. a. [nomencapio], to call by name, to call, name (mostly ante-class. and post-Aug.;

esp. in jurid. lang.: quem cultrix nomine nostro nuncupat,

Ov. F. 1, 246; cf. Cic. de Or. 3, 38, 153; Quint. 8, 3, 27 Spald. N. cr.; cf.: designo, declaro, dico): nuncupare nominare valere apparet in legibus, ubi nuncupatae pecuniae sunt scriptae;

item in choro, in quo est: Aenea! Quis est qui meum nomen nuncupat? Item in Medio: Quis tu es mulier, quae me insueto nuncupāsti nomine?

Varr. L. L. 6, § 60 Müll.: CVM NEXVM FACIET MANCIPIVMQVE VTI LINGVA NVNCVPASSIT ITA IVS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; cf. Cic. Off. 3, 16, 65; cf. also id. de Or. 1, 57, 245: nuncupata pecunia est nominata, certa (nomine certa?), nominibus propriis pronuntiata, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.:

tum illud, quod erat a deo donatum, nomine ipsius dei nuncupabant,

Cic. N. D. 2, 23, 60; cf. id. ib. 2, 28, 71:

res utiles deorum vocabulis,

id. ib. 1, 15, 38; Plin. 4, 12, 27, § 91:

Pompeii M. titulos omnes triumphosque hoc in loco nuncupari,

id. 7, 26, 27, § 95:

aliquam reginam,

Just. 24, 2, 9:

aliquem Caesarem,

Aur. Vict. Caes. 23, 2:

Indigetem,

Ov. M. 14, 608.— Poet.: alicujus fidem, to invoke, Pac. ap. Non. 90, 11 (Trag. Rel. p. 78, v 141 Rib.).—

In partic.

Nuncupare heredem, to name publicly before witnesses as one's heir:

heredes palam, ita ut exaudiri possint nuncupandi sunt,

Dig. 28, 1, 21:

voce nuncupatus heres,

Just. 12, 15 fin.; Dig. 37, 11, 8: nuncupatum testamentum, a testament drawn up in the presence of witnesses, in which the testator names his heirs, Plin. Ep. 8, 18, 5.—

In gen., to constitute or appoint as one's heir, Suet. Claud. 4; id. Calig. 38:

nec quia offendit alius, nuncuparis, sed quia ipse meruisti,

Plin. Pan. 43.—

To announce publicly, proclaim formally:

consultatum pro rostris an in senatu an in castris adoptio nuncuparetur,

Tac. H. 1, 17.—

To pronounce vows publicly, to offer vows, to vow: vota nuncupata dicuntur, quae consules, praetores cum in provinciam proficiscuntur faciunt: ea in tabulas praesentibus multis referuntur. At Santra L. II. de verborum antiquitate satis multis nuncupata colligit non directo nominata significare, sed promissa et quasi testificata, circumscripta, recepta, quod etiam in votis nuncupandis esse convenientius, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; Cic. Phil. 3, 4, 11; Liv. 21, 63:

cum consul more majorum secundum vota in Capitolio nuncupata, cum lictoribus paludatus profectus ab urbe esset,

id. 41, 10:

solvere vota nuncupata pro incolumitate exercitus,

Val. Max. 1, 1 fin.

scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,

In gen.

Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

in libro cum scribuntur calamo litterae,

Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

litteras, tabellas,

id. Ps. 1, 1, 28:

(littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

hic carmen mediā scribe columnā,

Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

scribitur vestris Cynthia corticibus,

id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

in aquā,

Cat. 68, 4; cf.

also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

scribere decore,

to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

erat scriptum ipsius manu,

Cic. Cat. 3, 5, 10:

suā manu scripsit,

Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

si quis fugitivo stigmata scripserit,

has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

Cat. 37, 10:

(Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

Cic. Tusc. 5, 39, 113:

ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—

Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

inscripta, insculpta),

Ter. And. 1, 5, 48:

arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

Stat. Th. 11, 514.—

In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).

With acc.:

quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

Cic. Rep. 1, 7, 12:

Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

id. Tusc. 5, 38, 112; so,

historiam,

id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

bellum,

Liv. 21, 1:

res gestas,

Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

librum de rebus rusticis,

Cic. Sen. 15, 54:

scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

id. Fam. 1, 9, 23:

in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

id. Lael. 1, 4:

carmen in aliquem,

id. de Or. 2, 86, 352:

Furius defensionem causae suae scripsit,

id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

libellos,

Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

notas,

id. ib. 3, 2, 90:

Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

versus,

Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

carmina,

id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

poëmata,

id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

formam et situm agri alicui,

to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

epistulis tuis perdiligenter scriptis,

Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

haec scripsi properans,

Cic. Att. 2, 19, 5:

litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

id. ib. 3, 9, 3:

litterae extemplo Romam scriptae,

Liv. 41, 16:

plura ad te scribam, si, etc.,

Cic. Att. 11, 10, 3:

scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

id. ib. 6, 4, 11:

haec ad te scripsi verbosius,

id. Fam. 7, 3, 5:

scriptā jam epistulā superiore,

id. ib. 1, 9, 26:

non quo haberem, quod tibi scriberem,

id. Att. 4, 4, a:

epistulam,

Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

scribere salutem,

to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

laudes atque gratias populo Romano,

Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

per eum Marium, quem scripsissem,

Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

scriberis Vario fortis et hostium Victor,

id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—

With object-clause:

in foribus scribat occupatum esse se,

Plaut. As. 4, 1, 15:

ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

Romae quod scribis sileri, ita putabam,

id. ib. 2, 13, 2:

quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

id. ib. 3, 13, 1:

Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

id. ib. 15, 8, 2:

Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

Quint. 11, 1, 92:

post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

Cic. Div. 1, 54, 123.—

With rel.-clause:

nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

Cic. Att. 3, 7, 1:

scribe aliquando ad nos, quid agas,

id. Fam. 7, 12, 2:

ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

id. ib. 14, 2, 2.—

Absol.:

quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

Hor. A. P. 38:

sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

id. S. 2, 3, 1 et saep.:

Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

id. ib. 6, 2, 8:

denique non video de tot scribentibus unum,

Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

Cic. Att. 3, 9, 3:

ego te, ut scribis, cito videbo,

id. ib. 3, 27:

nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

id. ib. 14, 12, 3:

senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

id. ib. 5, 4, 2; cf.:

scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

id. ib. 5, 8, 3:

in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

id. ib. 2, 16, 11:

ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

id. ib. 2, 25, 1; cf.:

Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

Cic. Att. 4, 14, 1:

ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

Liv. 30, 23.—With simple subj.:

scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

scriptum est,

i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—

Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.

Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

leges,

id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

Liv. 34, 6 fin.; and:

testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

Plin. Ep. 8, 18, 7:

haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

quod me esse ad scribendum vides,

id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—

Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

milites,

Sall. J. 43, 3:

legiones,

id. C. 32, 1:

exercitui supplementum,

id. J. 39, 2:

supplementum legionibus,

Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

exercitum,

id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

equites,

id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

socios navales,

id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

socios scribere in urbem,

id. 4, 11, 4.—

Poet., transf.:

scribe tui gregis hunc,

enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—

Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

omnia testamenta tu scribes unus,

id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

Cic. Mil. 18, 48; cf.:

in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

Caes. B. C. 3, 108:

quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

aliquem coheredem,

Tac. Agr. 43 fin.:

aliquem exheredem,

to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

libertatem servo,

to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

pulchre scripsti: scitum syngraphum!

Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

scribit nummos,

id. ib. 2, 4, 34:

sibi creditam pecuniam,

Dig. 26, 7, 9, § 7:

genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

ib. 4, 4, 17:

lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,

(Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

Quint. 11, 2, 38;

v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

Cic. de Or. 1, 50, 217.—

(Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

id. de Or. 2, 46, 194:

utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

in quo libro scriptum hoc invenitur,

Quint. 1, 1, 15:

Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

laudavit pater scripto meo,

in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

adire aliquem scripto,

Tac. H. 4, 39:

cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

id. Fam. 5, 12, 1:

scripta recitare,

Hor. S. 1, 4, 75:

nosmet Lucili scripta legentes,

id. ib. 1, 10, 56:

Graecorum Scripta optima,

id. Ep. 2, 1, 29:

si non accipiet scriptum,

Ov. A. A. 1, 469:

debueram scripto certior esse tuo,

id. H. 6, 4.—

(Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

Cic. Agr. 2, 18, 48:

(Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

(senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

rescript, id. Dom. 26, 69.